Grażyna Brylewska
Niedawno sięgnęłam po raz drugi po książkę Koniec Sztuki Donalda Kuspita, wydaną w USA 14 lat temu, którą dwa lata później wydało w Polsce Muzeum Narodowe w Gdańsku. Autor zdecydowanie zdiagnozował i ogłosił w niej koniec sztuki i początek „postsztuki”, nowej kategorii wizualnej, czyli antyestetyki w formie i pustki w przekazie. Autor wierzy w zmiany w niedługiej przyszłości i wskazuje ich kierunek. Donald Kuspit jest z całą pewnością wybitnym krytykiem, ale nie bardzo chcę wierzyć w jego diagnozę, czyli ostateczny koniec (śmierć) sztuki postmodernistycznej i sztuki konceptualnej. Mimo to zamieszczę tu dwa cytaty z Końca Sztuki, które warto przeczytać i… Technika weszła do postsztuki, by zająć miejsce teorii, krytyki społecznej i nieświadomości. To dlatego wydaje się coraz trudniejsze być artystą, nie będąc równocześnie (ba – przede wszystkim) inżynierem informatykiem czy specem od sprzętu audiowizualnego. Już w 1966 roku sztuka była na dobrej drodze, by stać się lennem techniki czy raczej, by zostać wchłoniętą przez to co działa…. …To czego artysta zawsze się boi, staje się rzeczywistością w zjawisku społecznym zwanym postmodernistyczną postsztuką! …Ulica stała się muzeum ostatniej instancji, co uzmysławia jak łatwo w postmodernizmie profanacja może być brana za świętość. Z opisem kondycji sztuki współczesnej profesora Donalda Kuspita nie do końca się zgadzam, a raczej się nie zgadzam. Autor opisuje twórczość nowych – dawnych mistrzów, która ma przynieść wiarę w możliwość utworzenia nowej harmonii estetycznej z dramatu istnienia, bez zafałszowania go – wraz z nowym poczuciem uniwersalności artystycznego języka. Nie wierzę w takie powroty. „Sztuka po Sztuce” dokumentuje naszą teraźniejszość. Od lat opisywany przez teoretyków proces zacierania granic między sztuką a codziennym życiem i towarzyszący temu chaos stylistyczny, to cechy ponowoczesności w której żyjemy.
24
