AGNIESZKA ŁUKASZEWSKA
KRAKÓW-NOWA HUTA
Agnieszka Łukaszewska NIGHT LIGHT – LAMPKA NOCNA wspomnienia o świetle w PRL
Kraków-Nowa Huta 2017
© Muzeum PRL-u © Agnieszka Łukaszewska wydawca publisher: Muzeum PRL-u w Organizacji, os. Centrum E1, Kraków koncepcja, tekst, fotografie, rysunki, opracowanie graficzne concept, text, photograps, drawings, graphic design: Agnieszka Łukaszewska tłumaczenie translation: Justyna Skrobiszewska konsultacja technologiczna consultation technological: Grzegorz Andrzejak druk print by: Drukarnia Beltrani, Kraków ISBN: 978-83-940443-4-3 2
NIGHT LIGHT – LAMPKA NOCNA Ich obecność tak oczywista, że aż niezauważana, marginalna, a przecież nie sposób zanegować wpływu lamp na naszą percepcję świata. Przez znaczną część życia działamy i pracujemy przy sztucznym świetle, a jego rodzaj, temperatura i natężenie nadają koloryt wydarzeniom oraz codzienności, determinują nasze wspomnienia. Moje wspomnienia z dzieciństwa i wczesnej młodości kształtowało światło lamp użytkowanych w PRL-u i to one stały się bohaterkami fotograficznego cyklu. Dokumentacja odnalezionych w postpeerelowskich wnętrzach i miejskim pejzażu starych lamp (których z każdym rokiem ubywa po koniecznych remontach i na skutek wprowadzenia nowych przepisów), poszukiwanie ich światła lub takiego, które je przypomina, wydały mi się szczególnie ważne dla przywołania wspomnień i ocalenia obrazu minionego czasu. 3
Their presence is so obvious that they could go unnoticed, and yet it is impossible to deny the impact of the lamps on our perception of the world. People spend a significant part of their life in artificial light, and its type, temperature and luminosity lend colour to everyday life and affect our memories. My memories of childhood and adolescence were shaped by the lamps used in PRL, therefore they became the theme of my photography series. Documentation found in post PRL interiors and old urban landscape lamps (which disapear year by year after the necessary repairs, and due to introduction with the new regulations) searching for their light, or the one that reminds it, appeared to me as particularly important in recalling memories and safeguarding the image of the past. I remembered streets in the 70s and 80s as gray during the day, but at night the city became multicolored. Grey concrete, paving slabs and gray plaster began to sparkle with colors, imposed by the lamp.
4
Ulice w latach 70. i 80. ubiegłego wieku zapamiętałam jako szare – za dnia, jednak w nocy miasto stawało się wielokolorowe. Szary beton, płyty chodnikowe i tynk zyskiwały barwy nadane im przez lampy. Na zdjęciach pojawiają się jarzeniówki – o zimnym, drżącym świetle, które pamiętam ze szkoły, żółte światło wolframowych żarówek, neony, pomarańczowe światło lamp sodowch i zielonkawe, psychodeliczne, z lamp rtęciowych – zmieniające miejski pejzaż w scenografię teatralną, a podwórko w kosmiczną przestrzeń... Na początku lat 80. częste były przerwy w dostawie prądu, spowodowane kryzysem ekonomicznym i koniecznością oszczędzania energii elektrycznej. Wnętrza domów i ulice ogarniał mrok. Wieczory spędzałam wtedy przy świetle świecy lub lampy naftowej, czekając na światło elektryczne. Pamiętem radość z zapalonych na powrót lamp; ta odzyskana iluminacja wydawała mi się jeszcze bardziej niezwykła, niemal świąteczna.
5
In my pictures there are fluorescent lights with cold, trembling light that I remember from school, yellow light of tungsten light bulbs, orange light of sodium street lamps and greenish, psychedelic light from mercury lamps changing the urban landscape into a theater scenography, and the yard into the cosmic space. In the early 80-ties there were frequent power outages caused by the economic crisis and the need to conserve electricity. The interiors of the houses and streets turned black. I spent evenings by the candle light of a kerosene lamp, waiting for electricity light. I remember the joy when the power outage was fixed. This recovered illumination seemed even more unusual, almost festive. Photographs in the series were taken mainly during my night walks in Nowa Huta: observation, fascination, obsession. They show the most characteristic places in the district: Swit and Swiatowid Cinema, Ludowy Theatre, Central Square, but also forgotten alleys, shopping facilities, corridors, basements, where the most historic interiors and lamps remained. 6
Fotografie wchodzące w skład cyklu powstały głównie podczas nocnych spacerów po Nowej Hucie, obserwacji, fascynacji, obsesji. Ukazują najbardziej charakterystyczne dla tej dzielnicy miejsca: kina Świt i Światowid, Teatr Ludowy, Plac Centralny, ale także zapomniane zaułki, zaplecza sklepów, korytarze, piwnice, gdzie zachowało się najwięcej starych wnętrz i lamp. Portretowane lampy były wówczas w powszechnym użyciu, czasem niedoskonałe, tandetne – zwyczajne, takie, których światło współtworzyło codzienność w PRL. Niektóre z nich wciąż można odnaleźć w nowohuckim pejzażu, część zdjęć ma już charakter archiwalny. Tytułowa lampka nocna, we wspomnieniu i marzeniu sennym, przywołanym poprzez artystyczne działanie, pozwala przyjrzeć się przeszłości w nowym świetle. Chciałabym, aby dzięki wyobraźni wraz z włączeniem lampy pojawił się jej obraz. Rozważania o świetle, zwłaszcza w czasach ustroju totalitarnego, można też odczytać jako metaforę. Agnieszka Łukaszewska 7
The lamps I portray were then in common use, sometimes imperfect, shoddy – ordinary, and their light co-created everyday life in communist Poland. Some of the lamps can still be found in Nowa Huta landscape and some of the pictures are already historic. The eponymous night light, in my memory and dream, brought back by artistic activity, allows to take a look at the past in a new light. With the help of imagination, once the lamp is switched on, I would like to bring back the the image of the past. Reflections on the light, especially in the time of totalitarian regime, can also be read as a metaphor.
8
PORTRETY LAMP WE WNĘTRZACH INDOOR LAMP PORTRAITS
ĹťarĂłwka wolframowa w oprawie WOS, piwnica szkolna, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 Tungsten Bulb in WOS Lamp Fitting in the Basement of the School, 70-ties; digital photograph, 2016 10
11
Oprawa WOS, klatka schodowa, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2015 WOS Lamp Fitting at the Staircase, 70-ties; digital photograph, 2015 12
13
Świetlówka, potocznie nazywana jarzeniówką, budynek szkoły, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2015 Fluorescent Lamp in the School Building, 70-ties; digital photograph, 2015 14
15
Świetlówki, budynek ówczesnej szkoły, lata 60.; fotografie cyfrowe, 2016 Fluorescent Lamps in the Former School Building, 60-ties; digital photographs, 2016 16
17
Lampa Polam Wilkasy OR, budynek szkoły, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 A Lamp in the School Building, Polam Wilkasy OR, 70-ties; digital photograph, 2017 18
19
Lampa wisząca, kolekcja A.Ł., lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 Hanging Lamp, Private Lamp Collection: AŁ, 80-ties; digital photograph, 2017 20
21
Lampa wiszÄ…ca, dom Babci, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2014 Hanging Lamp, Grandma's Home, 80-ties; digital photograph, 2014 22
23
Świetlówka, oprawa OPK 220 firmy Farel, budynek szkoły, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2016 ö Włączona świetlówka, oprawa OPK 220 firmy Farel, budynek szkoły, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2016 « Fluorescent Lamp Farel OPK 220 in the School Building, 80-ties; digital photograph, 2016 ö A Working Fluorescent Lamp Farel OPK 220 in the School Building, 80-ties; digital photograph, 2016 « 24
25
Tabliczka, lata 70., Skrzynki elektryczne, lata 50.; fotografie cyfrowe, 2017 Board from the 70-ties, Electrical Installation, 50-ties; digital photographs, 2017 26
27
Oprawa WOS, piwnica bloku mieszkalnego, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 WOS Lamp Fitting in the Basement, 80-ties; digital photograph, 2017 28
29
ĹťarĂłwka wolframowa w oprawie WOS, piwnica szkolna, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 Tungsten Bulb in WOS Lamp Fitting in the Basement of the School, 70-ties; digital photograph, 2016 30
31
Oprawa WOS, budynek szkoły, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 WOS Lamp Fitting in the School Building, 70-ties; digital photograph, 2016 32
33
Łącznik światła Wierbka, produkcja OSPEL, zakład pracy, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 OSPEL Light Switch in a Workplace, 70-ties; digital photograph, 2017 34
35
Kaseta metalowa PSM do stycznika, prod. 1976 r., Rozdzielnia elektryczna, zakład pracy, lata 70.; fotografie cyfrowe, 2016 Metal case PSM to the contactor from 1976 Year, Electrical Installation in a Workplace Building, 70-ties; digital photographs, 2016 36
37
Świetlówka, zakład pracy, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 Fluorescent Lamp in a Workplace, 70-ties; digital photograph, 2016 38
39
Świetlówka, zakład pracy, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 Fluorescent Lamp in a Workplace, 70-ties; digital photograph, 2016 40
41
Świetlówka, zakład pracy, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2016 Fluorescent Lamp in a Workplace, 70-ties; digital photograph, 2016 42
43
Świetlówki, zakład pracy, lata 70.; fotografie cyfrowe, 2016 Fluorescent Lamps in a Workplace, 70-ties; digital photographs, 2016 44
45
Oprawa WOS, zakład pracy, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 WOS Lamp Fitting in a Workplace, 70-ties; digital photograph, 2017 46
47
Oprawa i klosz WOS, zakład pracy, lata 70.; fotografie cyfrowa, 2017 WOS Lamp Fitting in a Workplace, 70-ties; digital photographs, 2017 48
49
PORTRETY LAMP ZEWNĘTRZNYCH I ULICZNYCH EXTERNAL AND STREET LAMP PORTRAITS
Stara lampa kanałowa z nowym źródłem światła, Nowa Huta, budynek Urzędu Miasta przed remontem, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2015 Old Industrial Sconce with a new Light Source, Nowa Huta City Hall, before Repair, 70-ties; digital photograph, 2015 52
53
Oprawa Rondo, podwรณrko w Nowej Hucie, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2015 Rondo Lamp Fitting in a Nowa Huta Backyard, 80-ties; digital photograph, 2015 54
55
Plafoniera przypominająca światło lamp rtęciowych z lat 70., podwórko osiedla Uroczego, początek XXI w.; fotografia cyfrowa, 2015 Plafond in the Yard of Urocze Housing Estate, reminds Mercury Lamps produced in the 70-ties, Beginning of XXI century; digital photograph, 2015 56
57
Mesko ORZ 7, lampa rtęciowa, osiedle Zgody, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 Oprawy Mesko ORZ 6 i ORZ 7, popularnie zwane łyżkami, były produkowane od połowy lat 60 do połowy lat 90. ORZ Mesko 7 Mercury Lamp in Zgody Housing Estate, 70-ties; digital photograph, 2017 ORZ 6 i ORZ 7 Lamp Fittings, called Spoons, were produced from the 60-ties untill the 80-ties. 58
59
Lampa uliczna Mesko OURW 250, kolekcja A.Ĺ ., prod. 1983 r.; fotografia cyfrowa, 2017 Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1983, Private Lamp Collection: AĹ ; digital photograph, 2017 60
61
Lampa uliczna Mesko OURW 250 i tabliczka znamionowa, kolekcja A.Ĺ ., prod. 1974 r.; fotografie cyfrowe, 2017 Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1974, Private Lamp Collection: AĹ ; digital photographs, 2017 62
63
Lampa uliczna Mesko OURW 250, kolekcja A.Ĺ ., prod. 1974 r.; fotografia cyfrowa, 2017 Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1974, Private Lamp Collection: AĹ ; digital photograph, 2017 64
65
Łącznik, osiedle Zgody, lata 70; fotografia cyfrowa 2017 ö Mesko ORZ, lampa rtęciowa, osiedle Zgody, prod. 1973 r.; fotografia cyfrowa, 2017 « Switch in Zgody Housing Estate, 70-ties; digital photograph, 2017 ö ORZ Mesko 7 Mercury Lamp in Zgody Housing Estate, produced in 1973; digital photograph, 2017 « 66
67
Nieczynna lampa rtęciowa ORZ 6, zakład pracy, prod. 1967 r.; fotografia cyfrowa, 2017 ` Lampa rtęciowa Mesko ORZ 7, osiedle Zgody, prod. 1973 r.; fotografia cyfrowa, 2017 « Out of Use ORZ 6 in a Workplace, produced in 1967; digital photograph, 2017 ` Mesko ORZ 7 Mercury Lamp in Zgody Housing Estate, produced in 1973; digital photograph, 2017 « 68
69
Światło lampy rtęciowej Mesko ORZ 7, osiedle Kolorowe, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 Light of Mesko ORZ 7 Mercury Lamp in Kolorowe Housing Estate, 70-ties; digital photograph, 2017 70
71
Lampa rtęciowa Mesko OURW 250, wejście do szkoły, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2015 Mesko OURW 250 Mercury Lamp from the 80-ties at the Entrance to School, digital photograph, 2015 72
73
Stare drzwiczki do instalacji elektrycznej, słupy lamp ulicznych, lata 90.; fotografia cyfrowa, 2017 ` Lampa sodowa OCP, podwórko nowohuckie, lata 90; fotografia cyfrowa, 2015 « Old Electrical Installation Doors from Street Lamp Poles, 90-ties; digital photograph, 2017 ` Soda OCP Lamp in a Nowa Huta Backyard, 90-ties; digital photograph, 2015 « 74
75
Światło lampy rtęciowej Mesko ORZ 7, osiedle Kolorowe, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 Light of Mesko ORZ 7 Mercury Lamp in Kolorowe Housing Estate, 70-ties; digital photograph, 2017 76
77
Światło lampy na nowohuckim podwórku I; fotografia cyfrowa, 2014 Light of Lamp in a Nowa Huta Backyard I; digital photograph, 2014 78
79
Światło lampy na nowohuckim podwórku II; fotografia cyfrowa, 2014 Light of Lamp in a Nowa Huta Backyard II; digital photograph, 2014 80
81
Światło lampy na nowohuckim podwórku III; fotografia cyfrowa, 2014 Light of Lamp in a Nowa Huta Backyard III; digital photograph, 2014 82
83
Zaćmienie słońca, fotografia cyfrowa, 2015 Solar Eclipse, digital photograph, 2015 84
85
Kwiat oświetleniowy Polam Gostynin OUS 400, przy Nowohuckim Centrum Kultury, prod. 1985 r.; fotografia cyfrowa, 2017 Street Lights Polam Gostynin OUS 400 near Nowohuckie Centrum Kultury produced in 1985 year; digital photograph, 2017 86
87
Stare lampy uliczne Mesko OZPR, Plac Centralny, lata 80.; fotografia analogowa, 1992 ` Nowa lampa typu OZPR Park w Nowej Hucie; fotografia cyfrowa, 2014 « Old Mesko OZPR Street Lamps in Central Square, 80-ties; analogue photograph, 1992 ` New Mesko OZPR Street Lamp in the Park in Nowa Huta; digital photograph, 2014 « 88
89
Oprawa lampy ulicznej Mesko OZPR, przy kombinacie w Nowej Hucie, lata 80./90.; fotografia cyfrowa, 2017 Mesko OZPR Lamp Fitting near Nowa Huta Steelworks, 80-ties/90ties; digital photograph, 2017 90
91
Nieczynna oprawa parkowa Polam Wilkasy ORO, Batowice, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 An out of Use Polam Wilkasy ORO Park Lamp in Batowice, 80-ties; digital photograph, 2017 92
93
Nieczynna oprawa sodowej lampy ulicznej Polam Gostynin OUS 400, (tzw. „kwadratówki”), pocz. lat 80; fotografia cyfrowa 2017 « Wizualizacja świecącej lampy; obraz cyfrowy, 2017 ö An Out of Order Square Polam Gostynin OUS 400, Sodium Street Lamp, beginning of the 80-ties; digital photograph « Visualisation of a Shining Lamp; digital image, 2017 ö 94
95
Lampa Polam Gostynin Strada OUS 250 (prod. od poł. lat 80.), przy kombinacie w Nowej Hucie; fotografia cyfrowa, 2017 « Tabliczka OUS 400 z 1986 r.; fotografia cyfrowa, 2017 ö OUS 250 Polamp Lamp near Nowa Huta Steelworks, (OUS Type produced from the 80-ties); digital photograph, 2017 « OUS 400 Plate from 1986 Year; digital photograph, 2017 ö 96
97
Podwรณjna lampa uliczna Polam Gostynin Strada OUS 250, przy kombinacie w Nowej Hucie, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 Double Polam Gostynin Strada OUS 250 Street Lamp near Steelworks at Nowa Huta, 80-ties; digital photograph, 2017 98
99
Podwรณjna uliczna lampa rtฤ ciowa Mesko OURW 250, lata 70., fotografia cyfrowa, 2017 Double Mesko OURW 250 Mercury Street Lamp, 70-ties, digital photograph, 2017 100
101
Podwójna lampa uliczna Mesko OURW 250, Batowice, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 ö Oprawa lampy ulicznej Mesko OURW 250, Batowice, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 « Double Mesko OURW 250 Street Lamp in Batowice, 70-ties; digital photograph, 2017 ö Mesko OURW 250 Street Lamp in Batowice, 70-ties; digital photograph, 2017 « 102
103
Lampy sodowe SL 100, prod. lata 90., przypominające światło lamp sodowych z lat 80., przy Al. Przyjaźni; fotografia cyfrowa, 2014 SL 100 Sodium Lamps near Al. Przyjaźni, produced in 90-ties, remind Sodium Lamps produced in the 80-ties.; digital photograph, 2014 104
105
Lampa sodowa SL 100, lata 90., przy Al. Przyjaźni; fotografia cyfrowa, 2014 SL 100 Sodium Lamp near Al. Przyjaźni, 90-ties; digital photograph, 2014 106
107
Lampa rtęciowa Mesko ORZ 7, osiedle Zgody, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 ORZ Mesko 7 Mercury Lamp in Zgody Housing Estate, 70-ties; digital photograph, 2017 108
109
Podwรณjna lampa rtฤ ciowa Mesko ORZ 7, Batowice, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 Double Mesko ORZ 7 Mercury Lamp in Batowice, 70-ties; digital photograph, 2017 110
111
Nieczynna lampa uliczna Mesko ORZ 7, Batowice, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 An out of Use Mesko ORZ 7 Mercury Lamp in Batowice, 80-ties; digital photograph, 2017 112
113
Podwójna lampa uliczna sodowa OUS, park, Nowa Huta; fotografia cyfrowa, 2014 ` Nieczynne oprawy uliczne Mesko ORZ 7 i OUR 125 (bez klosza), w pobliżu Łąk Nowohuckich, lata 70.; fotografia cyfrowa, 2017 « Double OUS Street Lamp in the Park in Nowa Huta; digital photograph, 2014 ` Out of Order Mesko ORZ 7 and OUR 125 Street Lamp Fitting without Lampshade near Łąki Nowohuckie, 70-ties; digital photograph, 2017 « 114
115
Nieczynna oprawa Mesko OURW 250, nad bramą zakładu, lata 80.; fotografia cyfrowa ` Uruchomiona lampa uliczna Mesko OURW 250, prod. 1983 r.; instalacja, fotografia cyfrowa, 2017 « Out of Use Mesko OURW 250 over the Gate of a Workplace, 80-ties; digital photograph, 2017 ` A working Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1983; installation, digital photograph, 2017 « 116
117
Uruchomiona lampa uliczna Mesko OURW 250, kolekcja A.Ĺ ., prod. 1983 r.; instalacja, fotografia cyfrowa, 2017 A working Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1983, Private Lamp Collection: AĹ ; installation, digital photograph, 2017 118
119
Uruchomiona lampa uliczna Mesko OURW 250, kolekcja A.Ĺ ., prod. 1983 r.; instalacja, fotografia cyfrowa, 2017 A working Mesko OURW 250 Street Lamp produced in 1983, Private Lamp Collection: AĹ ; installation, digital photograph, 2017 120
121
Tabliczki identyfikacyjne na urzÄ…dzeniach elektrycznych, prod. lata 60.; fotografie cyfrowe, 2017 Old Electrical Equipment Warning Plates, 60-ties; digital photographs, 2017 122
Najbardziej popularne oprawy uliczne w Nowej Hucie w latach 50-80. The most popular Street Lamps in Nowa Huta in the Years 50-80-ties OĹťk, lata 50. OĹťk, 50-ties
Mesko ORZ 7, lata 70.-90. Mesko ORZ 7, 70-90-ties
OUSF, lata 60. OUSF, 60-ties
Mesko OZPR, lata 70.-90. Mesko OZPR, 70-90-ties
Mesko OURW 250, lata 70. Mesko OURW 250, 70-ties Polam Gostynin OUS 400, lata 80. Polam Gostynin OUS 400, 80-ties 123
KOLORY MIASTA NOCÄ„ COLORS OF THE NIGHT
Lampy SL 100 z lat 90., przy Al. Przyjaźni, swoim sodowym światłem przypominają oprawy Polam Gostynin OUS, produkowane od poł. lat 80. Lampy sodowe SL 100 przy Al. Przyjaźni zostały zdemontowane i zastąpione nowymi lampami ledowymi o białym świetle na początku 2017 r.; fotografia cyfrowa, 2014 SL 100 Lamps produced in 90-ties near Al. Przyjaźni, remind Polam Gostynin OUS produced from the part of the 80-ties. In 2017 Sodium SL 100 near al. Przyjazni were dissassembed and replaced by Led Lamps with white light; digital photograph, 2014 126
127
Lampy uliczne Polam Gostynin Strada OUS 250 (prod. lata 80.) i Elgo Strada OUR 250 (prod. lata 90.), brama huty ob. ArcelorMittal Poland Oddziaล w Krakowie; fotografia cyfrowa, 2014 Polam Gostynin Strada OUS 250 (produced in 80-ties) and Elgo Strada OUR 250 Street Lamps (produced in 90-ties), Factory Gate, currently ArcelorMittal Poland S.A Unit in Krakรณw; digital photograph, 2014 128
129
Nieczynna, podwójna lampa uliczna ORZ 3 Kł, Batowice, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 ö Współczesna oprawa uliczna Philips Malaga oświetla nieczynne ORZ 3 KŁ, z lat 80.; fotografia cyfrowa, 2017 « Ten typ opraw, zwany trumienkami, produkowany był od lat 60. do 90. Out of Oder double ORZ 3 Kł Street Lamp in Batowice, 80-ties; digital photograph, 2017 ö Modern Philips Malaga Lamp illuminates out of Order ORZ 3 Kł from the 80-ties, Batowice; digital photograph, 2017 « ORZ 3 Kł Lamp Fittings, called Coffins, were produced from the 60-ties untill the 90-ties. 130
131
Lampa uliczna Mesko ORZ 7-2, Batowice, prod. od poł. lat 80.; fotografia cyfrowa, 2017 ö Lampa uliczna Mesko ORZ 7-2 i nieczynne Mesko ORZ 7 na stacji kolejowej w Batowicach, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2017 « Mesko ORZ 7-2 Street Lamp Lamp in Batowice produced from the 80-ties; digital photograph, 2017 ö Mesko ORZ 7-2 Street Lamp Lamp and broken Mesko ORZ 7 on a Train Station in Batowice, 80-ties; digital photograph, 2017 132
133
Lampy sodowe SL 100 z lat 90., przy Al. Przyjaźni, przypominające światło lamp sodowych z lat 80.; fotografia cyfrowa, 2012 SL 100 Sodium Lamps produced in 90-ties near Al. Przyjaźni, remind Sodium Lamps produced in the 80-ties; digital photograph, 2012 134
135
Al. Przyjaźni w świetle nowych lamp ledowych; fotografia cyfrowa, 2017 ö Al. Przyjaźni w świetle starych lamp sodowych; fotografia cyfrowa, 2014 « Al. Przyjazni in the Light of New Led Lights; digital photograph, 2017 ö Al. Przyjaźni in the Light of old Sodium Lamps; digital photograph, 2014 « 136
137
Lampa sodowa OUS z lat 90., przy wejściu do szkoły, przypominająca światło lamp sodowych z lat 80; fotografia cyfrowa, 2014 OUS Sodium Lamp produced in 90-ties at the Entrance to the School, reminds Sodium Lamp produced in the 80-ties; digital photograph, 2014 138
139
Kuliste lampy sodowe przy şłobku w Nowej Hucie; fotografia cyfrowa, 2013 Spherical sodium Lamps at the Entrance to the Nursery; digital photograph, 2013 140
141
Kwiat oświetleniowy Elgo OUS 400, przy Nowohuckim Centrum Kultury, prod. lata 90.; obok zepsute kwiaty oświetleniowe Polam Gostynin OUS 400 z 1985 r. i Mesko OUR 1000 z końca lat 70.; fotografia cyfrowa, 2017 Street Lights Elgo OUS 400 near Nowohuckie Centrum Kultury from 90-ties next to out of Order Street Lights: Polam Gostynin OUS 400 from 1985 year and Mesko OUR 1000 from the end of 70-ties; digital photograph, 2017 142
143
Nowe lampy metalohalogenkowe w Parku Wiśniowy Sad; fotografia cyfrowa, 2017 ö Stare lampy sodowe OCP z lat 90. w Parku Wiśniowy Sad, przypomnające kuliste oprawy uliczne udokumentowane na zdjęciu Alei Róż Wiktora Pentala z 1958 r.; fotografia cyfrowa 2014 « New Metalohalogen Lamps in Wiśniowy Sad Park; digital photograph, 2017 ö Old OCP Sodium Lamps in Wiśniowy Sad Park, produced in the 90-ties, reminding spherical Street Lamp Fitting documented on Wiktor Pental’s Photograph in 1958; digital photograph, 2017 « 144
145
Podwรณjna lampa uliczna: OUS, prod. lata 80., i Mesko OURW 250, prod. lata 70., Batowice, nieczynna stacja benzynowa; fotografia cyfrowa, 2017 Double Street Lamp: OUS produced in the 80-ties and Mesko OURW 250 produced in the 70-ties, near out of Use Gas Station in Batowice; digital photograph, 2017 146
147
Lampa uliczna Mesko OURW 250 z trzema oprawami, przed zakładem pracy, Batowice, prod. lata 70.; fotografie cyfrowe, 2017 Triple Mesko OURW 250 produced in the 90-ties in front of a Workplace, digital photographs, 2017 148
149
Dawne kino Światowid, lata 50.; fotografia cyfrowa, 2015 « Wizualizacja starego, zniszczonego neonu; obraz cyfrowy, 2017 ö Former Światowid Cinema, 50-ties; digital photograph, 2015 « Reconstruction of an Old, Destroyed Neon; digital image, 2017 ö 150
151
Neon Teatru Ludowego, lata 60.; fotografia cyfrowa, 2013 Neon of the Ludowy Theatre, 60-ties; digital photograph, 2013 152
153
Teatr Ludowy nocÄ…; fotografia cyfrowa, 2013 Ludowy Theatre at Night; digital photograph, 2013 154
155
Zrekonstruowany w 2013 r. neon kina Świt, Nowa Huta; fotografia cyfrowa, 2017 ö Kino Świt, Nowa Huta, lata 50., fotografia cyfrowa, 2013 « Neon of Świt Cinema reconstructed in 2013, Nowa Huta; digital photographs, 2017 Świt Cinema in Nowa Huta, 50-ties; digital photograph, 2013 156
157
Kino Świt w świetle ekranu telewizora kineskopowego Unitra Vela (prod. lata 80.); obraz cyfrowy, 2016 Świt Cinema in the light of the Unitra Vela CTR TV screen CRT (produced in the 80-ties); digital image, 2016 158
159
Brama w Nowej Hucie, fotografia cyfrowa, 2015 ` Światło żarówek wolframowych w oknie baru mlecznego, Nowa Huta; fotografia cyfrowa, 2014 « Gate in Nowa Huta, digital photograph, 2015 ` Tungsten Bulb Light in the Window of the Milk-Bar in Nowa Huta; digital photograph, 2014 « 160
161
Światło świetlówek w oknach szkoły w Nowej Hucie; fotografia cyfrowa, 2013 Light of Fluorescent Lamps in the Windows of the School in Nowa Huta; digital photograph, 2013 162
163
Zepsuty neon cukierni Markiza w Nowej Hucie, lata 60.; fotografia analogowa, 2003 ` Plac Centralny nocą – oprawy lamp wzorowane na kandelabrach z lat 50.; fotografia cyfrowa, 2014 « A broken Neon of Marquess Confectionery in Nowa Huta, 60-ties; analogue photograph, 2003 ` Central Square at Night, Lamp Fittings based on Candelabras from the 50-ties; digital photograph, 2014 « 164
165
Lampa sodowa przed warsztatem szklarza, Nowa Huta; fotografia cyfrowa, 2015 Sodium Lamp in front of the Glassman Services in Nowa Huta; digital photograph, 2015 166
167
Lampa rtęciowa ORZ 3 KŁ, zaplecze sklepu, osiedle Kolorowe, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2015 Mercury Lamp ORZ 3 Kł in the Backyard of a Shop in Kolorowe Housing Estate, 80-ties; digital photograph, 2015 168
169
Lampa rtęciowa ORZ 3 KŁ, zaplecze sklepu, osiedle Kolorowe, lata 80.; fotografia cyfrowa, 2015 Mercury Lamp ORZ 3 Kł in the Backyard of a Shop in Kolorowe Housing Estate, 80-ties; digital photograph, 2015 170
171
Światła w oknach zaplecza sklepu, osiedle Kolorowe; fotografia cyfrowa, 2015 Lights in the Windows in the Backyard of a Shop in Kolorowe Housing Estate; digital photograph, 2015 172
173
Światła w oknach mieszkań, osiedle Górali; fotografia cyfrowa, 2013 Lights in the Windows in Górali Housing Estate, digital photograph, 2013 174
175
Brama komisariatu Policji na Osiedlu Zgody oświetlona lampą OUR; fotografia cyfrowa, 2015 ` Światła syren policyjnego radiowozu, Nowa Huta, fotografia cyfrowa, 2015 « Gate of the Police Building in Zgody Housing Estate illuminated by OUR Lamp; digital photograph, 2015 ` Light of the Police Sirens; digital photograph, 2015 « 176
177
Zaplecze sklepu, osiedle Urocze; fotografia cyfrowa, 2015 Backyard of a Shop in Urocze Housing Estate; digital photograph, 2015 178
179
Żółte zaplecze – światło lamp sodowych, osiedle Zgody; fotografie cyfrowe, 2015 Yellow Backyard of a Shop – Light of Sodium Lamps, Zgody Housing Estate; digital photographs, 2015 180
181
Światła świetlówek w oknach szkoły; fotografia cyfrowa, 2015 Lights of Fluorescent Lamps in the Windows of a School Building; digital photograph, 2015 182
183
Czerwone niebo. Nowe lampy ledowe oświetlające zakład energetyczny, osiedle Zgody; fotografia cyfrowa, 2015 Red Sky. Power Plant in Zgoda Housing Estate in the Light of new LED Lamps, digital photograph, 2015 184
185
Oprawy lamp rtęciowych Elgo OUR, prod. 1996 r., podobne do wcześniej instalowanych lamp rtęciowych Mesko OURW 250 z lat 70., budynek dawnej szkoły; fotografia cyfrowa, 2013 Elgo OUR Lamp Fitting with Mercury Lamps produced in 1996 in the former Building of a School reminding earlier Mercury Mesko OURW 250 Lamps from the 70-ties; digital photograph, 2013 186
187
Lampa sodowa OUS nad szyldem dawnej Spółdzielni Pracy; fotografia cyfrowa, 2013 ö Lampa sodowa OUS oświetlająca fasadę budynku dawnej szkoły; fotografia cyfrowa, 2014 « Sodium OUS Light above Signboard of a Former PRL Enterprise; digital photograph, 2013 ö Sodium OUS Light illuminating Facade of a Former Building of a School; digital photograph 2014 « 188
189
Born in Krakow in 1974. 1995-2000. Studies at the Faculty of Graphic Arts at the Academy of Fine Arts in Krakow (diploma with honours). 2003. Awarded Krakow’s Municipality Scholarship for Artists. 2008. PhD thesis at the Faculty of Graphic Arts at the Academy of Fine Arts in Krakow. 2011. Honourable mention at the 7th Triennial of Modern Polish Drawing in Lubaczów. 2016. Grand Prix at the 44th Winter Art Salon, an all – Poland Art Biennial in Radom. Works as the Associate Professor at the Arts Department of the Pedagogical University in Krakow, named after the National Education Commission. Her works, among others, are in the collection of Imprint International Graphic Arts Triennial in Warsaw, International Print Triennial Society in Krakow and Kresy Museum in Lubaczów. Makes drawings, graphics and intermedia activities. 190
Agnieszka Łukaszewska Urodziła się w Krakowie w r. 1974. 1995-2000. Studia na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom z wyróżnieniem). 2003. Stypendium Twórcze Miasta Krakowa. 2008. Doktorat na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 2011. Wyróżnienie na VII Triennale Rysunku Współczesnego w Lubaczowie. 2015. Habilitacja. 2016. Grand Prix na Ogólnopolskim Biennale Sztuki 44. Salon Zimowy w Radomiu. Pracuje jako profesor nadzw. na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Prace w zbiorach m.in.: Międzynarodowego Triennale Sztuk Graficznych Imprint w Warszawie, Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie oraz Muzeum Kresów w Lubaczowie. Zajmuje się rysunkiem, grafiką oraz działaniami intermedialnymi. 191
Temperatura barwowa lamp z lat 70. i 80. Colour temperature of the lamps used in the 70-ties and 80-ties
> 2000 K Lampa sodowa Sodium Lamp Polam Gostynin OUS 400
~ 4000 K ~ 6500 K 2700 Lampa Świetlówka -2800 K rtęciowa Fluorescent Żarówka Mercury Lamp wolframetalowa PSM do stycznika z 1976 r. mowa KasetaLamp cyfrowa, 2016 Mesko Tungstenfotografia Metal case PSM OURW 250to the contactor, 70s, Bulb digital photograph, 2016 192
SPIS TREŚCI TABLE OF CONTENTS NIGHT LIGHT – LAMPKA NOCNA..................................................3 PORTRETY LAMP WE WNĘTRZACH INDOOR LAMP PORTRAITS..........................................................9 PORTRETY LAMP ZEWNĘTRZNYCH I ULICZNYCH EXTERNAL AND STREET LAMP PORTRAITS...............................51 NAJBARDZIEJ POPULARNE OPRAWY ULICZNE THE MOST POPULAR STREET LAMPS......................................123 KOLORY MIASTA NOCĄ COLORS OF THE NIGHT............................................................125 TEMPERATURA BARWOWA LAMP COLOUR TEMPERATURE OF THE LAMPS.................................192 193
ISBN: 978-83-940443-4-3 194