30
Metaalindustrie krijgt te maken met eerste concrete effecten REACH-wetgeving
Biociden in koelsmeermiddelen: dit moet je weten Verspaners zijn geen chemici. Verre van, maar tegenwoordig moet je je wel met de chemie van de koelsmeermiddelen bezighouden, want qua regelgeving verandert daarin veel. De gezondheid van medewerkers gaat boven alles, vindt niet alleen de samenleving maar ook de Europese Unie. Daarom is jaren geleden de REACH-verordening van kracht geworden. De metaalindustrie gaat de komende maanden en jaren de gevolgen hiervan merken.
Het bad met koelsmeeremulsie is voor veel metaalverwerkende bedrijven een noodzakelijk kwaad. Zolang de additieven die de leverancier aan het bad toevoegt de bacteriegroei afremmen of stoppen, vinden velen het goed. Meestal krijgt het bad pas aandacht als de bacteriegroei voor problemen zorgt. Juist op dit punt verandert er de komende maanden iets. Op de verpakking van formaldehydedonoren, die aan de koelsmeervloeistof worden toegevoegd om bacteriegroei te verhinderen, staat vanaf 1 december een waarschuwingssymbool op het etiket. Vanaf die datum stellen de CLP-regels voor deze middelen etiketten met daarop GHS08 als waarschuwingssymbool en de waarschuwingszinnen: Kan kanker veroorzaken verplicht. Hiermee wordt de gebruiker geïnformeerd dat er een kankerverwekkende stof in de vloeistof zit.
Website Ctgb bron van informatie Op de website van het Ctgb is veel informatie over de toelating van verschillende stoffen te vinden. Iedereen kan in de openbare toelatingsbank van deze Nederlandse instantie informatie zoeken en een Excel bestand downloaden om verder in te zoeken. Je kan zoeken op bijvoorbeeld toelatingsnaam of werkzame stof. Voor de verspaners is PT code 13 (conserveringsmiddelen voor metaalbewerkingsvloeistoffen) van toepassing (via toon uitgebreide filters). In de toelatingendatabank van het Ctgb zijn momenteel 63 producten in Nederland toegelaten voor het afremmen van bacteriegroei in metaalbewerkingsvloeistoffen. www.ctgb.nl
Risicobeoordeling Moeten verspaners hiervan schrikken? Nee, stelt Angelique Welten, toxicoloog bij het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, het Ctgb. Deze overheidsinstantie regelt in Nederland de toelating van biociden voor verschillende sectoren, onder andere voor de metaalbewerking (PT13). Het Ctgb beoordeelt wanneer een stof schadelijk is voor mens en dier, de zogenaamde risicobeoordeling. Angelique Welten: “Bij deze risicobeoordeling beoordelen we in welke concentratie een stof geen schadelijk effect heeft op mens of dier. Dit doen we aan de hand van normen waarin een veilige marge van honderd of meer wordt gehanteerd. Een dergelijke risicobeoordeling is ook voor de producten met formaldehydedonoren uitgevoerd.” Omdat de CLP-regels voor bepaalde formaldehydedonoren vanaf 1 december wijzigen, moet er een waarschuwing op het etiket staan dat er een kankerverwekkende stof in zit. “Daar hoef je niet van te schrikken, want het biocide gebruik volgens het voorschrift is als veilig beoordeeld”, benadrukt de toxicoloog nog eens. De concentraties zijn in een koelsmeervloeistof doorgaans zeer gering omdat dit sterk verdund wordt met water. De waarschuwingssymbolen op de etiketten en de veiligheidsbladen moeten gebruikers wel aanzetten tot nadenken: wil je deze stoffen nog wel gebruiken? Of kun je beter op zoek gaan naar alternatieven? Verboden vanaf 2022 Bij biociden zoals formaldehydedonoren is dat zeker niet onverstandig. Want er speelt nog iets anders. Europa heeft in het kader van de REACH-verordening formaldehyde zelf al verboden en de formaldehydedonoren zijn geclassificeerd als stoffen die we hier niet willen. Ook de biocidewetgeving geeft aan dat stoffen die als kankerverwekkend worden ingedeeld, niet kunnen worden goedgekeurd (=uitsluitingscriteria). “Een van de formaldehydedonoren is als biocide werkzame stof in 2017 goedgekeurd voordat de classificatie definitief was. De september 2018