Twój genialny mózg by SIW Znak

Twój genialny mózg

Zabawna, lekka, ale zarazem pouczająca lektura dla dzieci, która może obudzić w nich miłość do zgłębiania niezwykłych tajemnic układu nerwowego!

dr Asia Podgórska , naukowczyni i autorka książki Tak działa mózg. Jak mądrze dbać o jego funkcjonowanie

Mimo że wciąż wiele musimy się nauczyć o ludzkim mózgu, jedno wiemy na pewno – każdy mózg jest inny, a wszyscy postrzegamy świat w różny sposób. Dlatego bądźcie dla siebie wyrozumiali i serdeczni. Twój mózg, mój mózg, mózg pana Zbyszka… każdy z nich jest wyjątkowy i zasługuje na szacunek.

Tytuł oryginału: Your Brilliant Brain

Tłumaczenie, czyli osoba, która zamieniła obce słowa w ładne polskie zdania

Arkadiusz Gardaś

Ilustracje, czyli kto stworzył rysunki i zaprojektował okładkę oryginalną

Philip Bunting

Redaktorka nabywająca, czyli kto wpadł na pomysł wydania tej książki

Milena Buszkiewicz

Redaktorki prowadzące, czyli kto opiekował się projektem

Milena Buszkiewicz, Magdalena Kilian-Antoine

Opieka merytoryczna, czyli kto sprawdził wszystkie ważne fakty w książce

Dr Asia Podgórska

Koordynatorki, które pilnowały, żeby wszystko było na czas

Sabina Wojtasiak, Sylwia Stojak

Adiustacja, czyli nad poprawnością językową czuwała

Dominika Radkowska

Korekta, czyli błędy w książce poprawiły

Kinga Kosiba, Anna Strożek

Łamanie, czyli polskie słowa na stronach ułożył

Jędrzej Malak

Adaptacja okładki, czyli kto zrobił okładkę po polsku Karolina Korbut

Opieka produkcyjna, czyli książkę do druku przygotował Dawid Kwoka

Promotorka, czyli kto zadbał, aby wszyscy dowiedzieli się o książce Paulina Walerowska

First published in Australia by Bright Light, an imprint of Hardie Grant Children’s Publishing

Książkę wydało dla ciebie Wydawnictwo Znak Emotikon, imprint Grupy Wydawniczej Znak

ISBN 978-83-240-9956-6

Przeczytaj, co o książce sądzą inni czytelnicy, i oceń ją na lubimyczytać.pl

Książki z dobrej strony: www.znak.com.pl

Więcej o naszych autorach i książkach: www.znakemotikon.pl, www.wydawnictwoznak.pl

Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 30-105 Kraków, ul. Kościuszki 37

Dział sprzedaży: tel. 12 61 99 569, e-mail: czytelnicy@znak.com.pl

Wydanie I, Kraków 2024

Druk: Perfekt

Twój genialny mózg

T ł u m a c z e n i e : A r k a d i u s z G a r d a ś

T w ó j m ó z g

w d n i u t w o i c h

u r o d z i n

Kraków 2024

Jestem mózg, twój mózg

W tej chwili, właśnie gdy czytasz te słowa, twój mózg pracuje, cicho rozszyfrowując dziwne symbole, które nazywamy literami, tak żeby brzmiały sensownie. A skoro właśnie myślisz o swoim mózgu, to znaczy, że to twój mózg myśli… o samym sobie! Ale jeśli jest choć trochę podobny do mojego, to możliwe, że jedyne, co go teraz obchodzi, to kiedy w końcu coś przekąsisz. Zanim zajrzymy mu do środka, na początek kilka faktów, którymi rozgrzejemy go do pracy…

Wszystko działa

Chyba każdy słyszał, że wykorzystujemy tylko 10% mózgu. To mit! Używamy właściwie wszystkich jego części (po prostu nie robimy tego w tym samym czasie). Gdyby duża partia mózgu nie była nam potrzebna, ewolucja by ją skasowała, tak jak to było na przykład z ogonami.

Wolno rośnie

We wczesnych fazach życia mózg rozwija się szybko, a gdy zaczynamy podstawówkę, jest już prawie całkowicie uformowany. Połączenia jednak tworzą się w nim w pełni dopiero wtedy, gdy osiągamy wiek mniej więcej 25 lat!

Szybko myśli

Sygnały w mózgu i w układzie nerwowym mkną z zawrotną prędkością – mniej więcej taką jak samochody w Formule 1! Och, gdyby równie szybko przepływały przez mózg odpowiedzi na wszystkie działania z tabliczki mnożenia…

Moc mózgu

Podczas myślenia mózg wytwarza mniej więcej tyle samo energii, ile potrzebuje żarówka! Nieźle jak na masę fałdów wyglądających jak posklejane ze sobą parówki.

Wprowadzenie

Co to jest ryba-kleks?

Ja mieć mały móżdżek

Nasze mózgi są mniejsze od tych, które mieli ludzie żyjący w epoce lodowcowej. Czyżby mózg człowieka stawał się bardziej wydajny? A może po prostu kiedyś ludzie byli bystszejsi bystrzejsi niż dziś?

Mięciutka galaretka

Mózg nie ma kości ani mięśni, więc jest miękki w dotyku i łatwo go ugniatać. Przypomina trochę galaretkę albo wielką różową żelkę. Gdyby podać go na talerzu, wyglądałby jak ryba, którą nazywamy rybą-kleksem. Fuj!

Szukaj mnie

Szacuje się, że ludzki mózg jest zdolny pomieścić więcej informacji, niż znajduje się obecnie w całym internecie! Pomyśl o tym, gdy znów będziesz próbować spamiętać wszystkie te trudne nazwy stolic różnych państw.

Jak ci się poWODZI?

Około trzech czwartych ludzkiego mózgu składa się ze zwykłej, czystej wody. Reszta zbudowana jest w większości z białek i tłuszczów. (Ciekawostka: banan też składa się w trzech czwartych z wody!)

Bezmózgowce

Większość zwierząt ma mózg, niektóre jednak – na przykład rozgwiazdy – świetnie radzą sobie bez niego. To zmusza, by zadać sobie pytanie: po co w takim razie my go mamy?

Energia to masa pomnożona przez prędkość światła do kwadratu. Zagramy w szachy?

Nie tylko umysł

Ta grudkowata część przypominająca rożek lodowy jest bardzo uprzejma, bo kontroluje za ciebie odruchy bezwarunkowe (a bez nich wszyscy byśmy poumierali). To pień mózgu odpowiedzialny jest za bicie serca, oddychanie, regulowanie temperatury ciała, trawienie, produkcję śliny… i całą masę innych użytecznych spraw.

Nie tylko umysł

Następnym razem, gdy będziesz kopać piłkę, urządzać sobie spacer po linie albo choćby siedzieć w pozycji prostej bez przewracania się, podziękuj za to wszystko swojemu móżdżkowi. To on odpowiada za równowagę i koordynację ruchową. Po łacinie nazywamy go cerebellum, czyli „mały mózg” (jak słodko!). Móżdżek osoby dorosłej waży tyle co chomik.

a j ą c e g o s i ę , b y w y k o n y w a ć s z t u c z k i a k r o b a t y c z n e n a w a s z y m m ó z g u , n a t y c h m i a s t z a d z w o ń p o d n u m

P i e ń m ó z g u M ó ż d ż e k

W r a z i e c h o m i k o w e g o a l a r m u z a d z w o ń ! J e ś l i t y l u b o s o b a c i b l i s k a p a d l i ś c i e o f i a r ą c h o m i k a u p i e r

r 1 3 0 0 G R Y Z O N I O M Ó Z G I P a m i ę t a j , ż e n i e z o s t a w i m y c i ę z t y m s a m e g o C h o m i k D o r e s z t y m ó z g u ! R d z e ń p r z e d ł u ż o n y M o s t D o m ó ż d ż k a ! R d z e ń k r ę g o w y

o o

w o d o w e g o u k ł a d u n e r w o w e g o !

ó ż d ż e k W z g ó r z e ( c z ę ś ć u k ł a d u l i m b i c z n e g o )

Nie tylko umysł

U k ł a d l i m b i c z n y

Układ limbiczny to zbiór bardzo ważnych elementów utrzymujących cię przy życiu. Części te –rozłożone w mózgu jak rodzynki w serniku – pomagają ci przetrwać w tym świecie, zarządzają twoimi uczuciami i emocjami, umożliwiają ci reagowanie, zapamiętywanie rzeczy… i o wiele więcej. Oto kilka największych gwiazd naszego układu limbicznego.

H i p o k a m p

Jeśli pamiętasz tabliczkę mnożenia albo to, jaka pizza była wczoraj na kolację… podziękuj swojemu pracowitemu hipokampowi. Odpowiada on także za pamięć długotrwałą. * P o z a w ę c h e m , k t ó r y p r z e t w a r z a n y j e s t p r z e z

W z g ó r z e

Do tej małej bryłki neuronów (komórek nerwowych) płyną wszelkie informacje dostarczane przez zmysły*. Wzgórze odpowiada również za sen, pamięć i naukę.

h i p o k a m p W ł a ś n i e d l a t e g o z a p a c h y p r z y w o ł u j ą c z a s e m w s p o m n i e n i a i w y w o ł u j ą e m o c j e

Po d w z g ó r z e

Pomaga utrzymać w ryzach ważne funkcje autonomiczne (czyli zachodzące same z siebie), takie jak oddychanie, bicie serca czy regulowanie temperatury ciała.

C i a ł o m i g d a ł o w a t e

Przetwarza emocje, zwłaszcza złość i strach. Ta mała, zlękniona kuleczka w mózgu zawsze poinformuje cię o niebezpieczeństwie i podpowie ci, jak się zachować w chwili zagrożenia.

P r z y s a d k a m ó z g o w a Utrzymuje liczne układy naszego ciała w równowadze poprzez tworzenie i przesyłanie związków chemicznych nazywanych hormonami.

Mniam, rodzynki.

Jeśli to czytasz, to znaczy, że masz niesamowite szczęście! Masz mózg, czyli najcudowniejszy

i najbardziej tajemniczy organ w całym kosmosie!

Wiesz, że twój mózg jest zdolny pomieścić więcej informacji, niż znajduje się obecnie w całym internecie?

Która część mózgu sprawia, że nie musisz się codziennie przedstawiać rodzinie i przyjaciołom?

Dlaczego za kopanie piłki prawą nogą odpowiada lewa półkula?

Gdzie rodzą sie emocje: w mózgu czy w sercu?

Co by się stało, gdybyśmy sami musieli dbać o to, żeby nasze serce biło, albo o to, żebyśmy nie zapomnieli oddychać?

Dlaczego mózg to wielki iluzjonista, dzięki któremu widzisz rzeczy, które mogą nie być prawdziwe?

Cena 69,99 zł

Cena 49,99 zł

ISBN 978-83-240-9956-6 9 7883240 99566