18
Kacper śledziński | odwaga straceńców
[...] Przemierzyłem Morze Czarne wzdłuż i w poprzek, a mój licznik wskazywał 110 tys. mil morskich przebytych w blokadzie nieprzyjacielskich wybrzeży i osłonie własnej floty”13. Problemem był ubogi zasób polskich słów. Wprawdzie rodzice dbali o wychowanie syna w tradycji ojców, lecz środowisko, w którym się znajdował, wywierało na niego znaczący wpływ. Najmocniej dało się to zauważyć podczas nauki w szkole kadetów i później, w marynarce carskiej. Terminy i rozkazy zmuszały do używania rosyjskiego. Pławski nie znał ich polskich odpowiedników, tego musiał się dopiero nauczyć. To właśnie z powodu „strasznej polszczyzny” szef Sekcji Marynarki Wojennej pułkownik14 Bogumił Nowotny przyjął oficera „bardzo chłodno”. Pławski już zamierzał ubiratsia won, kiedy Nowotny zapytał: – Nie jest pan czasem spokrewniony z pułkownikiem Pławskim? – „Owszem [...] jest to mój najrodzeńszy kuzyn”. Kuzyn, wiceminister spraw wojskowych, zaocznie załatwił Eugeniuszowi stanowisko zastępcy komendanta portu wojennego Modlin15. „Gdy zameldowałem się w Modlinie, miałem już za sobą pokaźne doświadczenie wojenne i konspiracyjne, ale nie znałem się absolutnie na żadnej organizacyjnej pracy pokojowej, a tym bardziej w warunkach powstającego z gruzów i niewoli kraju i jego sił zbrojnych”16. Niemniej jednak porucznik Pławski był cennym nabytkiem Marynarki Wojennej, a przy tym nie był wyjątkiem. Codziennie gmach na Nowomiodowej szturmowały wycieczki byłych matrosów czy Seemannów wszelkich stopni, od prostych marynarzy przez miczmanów po komandorów. W grupie tych ostatnich zjawił się w Warszawie Jerzy Świrski, weteran carskiej floty. Mniej więcej w tym samym czasie, wiosną 1919 roku, zameldował się były Kapitänleutnant (kapitan marynarki) Kaiserliche Marine Józef Unrug. Kapitan podczas Wielkiej Wojny dowodził okrętami podwodnymi UB-25, UC-11 i UC-28. Doświadczenie zdobyte na okrętach podwodnych dało mu awans na szefa 1. Flotylli, tej samej, którą dowodził później niejaki Dönitz. Wreszcie już pod koniec wojny został szefem szkolenia oficerów cesarskich Unterseebooten. Ibidem, s. 39. W pierwszych latach istnienia Marynarki Wojennej używano w niej stopni z wojsk lądowych. 15 Ibidem, s. 109. 16 Ibidem, s. 121. 13 14