μαθητικες εφημεριδε ς του Ευόσμου κΥριακη 27 νοεμβριοΥ 2022 Ερευνα Το
επιλέγει
με κριτήριο τις οικονομικές συνθήκες ΣΕΛΙΔΑ 3 Gen Z Γιατί ανησυχούν και τι σκέφτονται οι μελλοντικοί πολίτες της Ελλάδας ΣΕΛΙΔΕΣ 8-9 Γυναίκα και
Μια
την
πανεπιστημιακό Ελένη
ΣΕΛΙΔΑ 5 Καλλιτεχνικά
από
τα
το άγχος μας ΣΕΛΙΔΑ 3 Μετά το Λύκειο Το δίλημμα με τα ΑΕΙ και ο χαμένος επαγγελματικός προσανατολισμός ΣΕΛΙΔΑ 10 Συνεντεύξεις Κυριάκος Χατζηκυριακίδης Η πορεία του τόπου από το ξεχασμένο προσφυγόσπιτο στον εκσυγχρονισμό ΣΕΛΙΔΕΣ 12-13 Θεόδωρος Πιερράτος «Η Φυσική είναι... καταραμένη μόνο όταν δεν διδάσκεται σωστά» ΣΕΛΙΔΑ 7 Εργο της Γαλήνης Εξαδακτύλου, αποφοίτου του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αποκλειστικά για «Το Βήμα του Ευόσμου» Οι μαθητές γράφουν: Προς τη νέα ψηφιακή κοινωνία
70% των νέων
σπουδές
σχολείο
συζήτηση για
ισότητα με την
Χοντολίδου
Εξαφάνισαν
το σχολείο
μαθήματα που διώχνουν
και θεωρητική στους μαθητές του, στήριξη ηθική και πρακτική στις οικογένειές τους, γίνεται παράδειγμα και υπόδειγμα για όλους. Ακουμπά στις εφηβικές ανησυχίες, τις προσλαμβάνει και τις μετουσιώνει σε πολιτισμό, καινοτομία, γνώση, δράσεις. Υπηρετεί με συνέπεια και χωρίς αμφιταλαντεύσεις τον δημοκρατικό προσανατολισμό των μαθητών, την ενίσχυση των ήπιων δεξιοτήτων τους, τη στήριξή τους απέναντι σε φωνές που υποσκάπτουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενισχύει τον πατριωτισμό τους χωρίς να διολισθαίνει σε εθνικισμό, τους συνδέει με τα γνήσια στοιχεία της ελληνικής και ορθόδοξης παράδοσης χωρίς να υποτιμά τις παραδόσεις των αλλογενών μαθητών μας, όλους τους αγκαλιάζει χωρίς να τους ποδηγετεί. Δράσεις όπως οι αγώνες λόγου, οι ηλεκτρονικές εφημερίδες, η σχολή γονέων, η ενίσχυση στα μαθήματα εκτός ωραρίου, τα προγράμματα ευρωπαϊκά και ελληνικά, οι πολιτιστικές επισκέψεις προσιτές οικονομικά και με μεγάλο εκπαιδευτικό αποτύπωμα, οι αθλητικοί αγώνες, η κουλτούρα τέχνης, οι καινοτόμες μέθοδοι διδασκαλίας και αξιολόγησης των μαθητών, οι διαγωνισμοί και οι προσομοιώσεις και άλλα σχετικά, διανθίζουν την καθημερινότητα του σχολείου μας και αποτελούν το παράλληλο προς το επίσημο πρόγραμμα του σχολείου. Ολοι οι συνάδελφοι έχουν να προσφέρουν, διαφορετικά βέβαια ο ένας από τον άλλο. Και σε αυτή την περίπτωση – της δημιουργίας μιας εφημερίδας
εφετινής επετείου από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, έναν μήνα πριν το 2022 περάσει στο παρελθόν και στην ιστορία του έθνους μας, «Το Βήμα» αφήνει για λίγο τις πολλές και όμορφες μικρότερες πόλεις της ελληνικής εξοχής και μπαίνει σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο: Τη Θεσσαλονίκη. Μια πόλη με τόσο πλούσια ιστορία που, όπως είναι φυσικό, δεν θα εξαντληθεί μόνο σε μια μαθητική εφημερίδα. Γιατί την ιστορία της Θεσσαλονίκης, όπως και αργότερα αυτή της Αθήνας, θα μας την πουν στη διάρκεια της έκδοσης των μαθητικών μας εφημερίδων οι νέοι και οι νέες τους. Ωστόσο, εφέτος, τον Νοέμβριο του 2022, εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ πολλά είπαμε, πολλά ακούσαμε και πολλά σκεφτήκαμε τους προηγούμενους μήνες για τα γεγονότα που οδήγησαν σε εκείνον τον Αύγουστο του 1922, επιλέξαμε να κλείσουμε τις εκδηλώσεις μνήμης μέσα από τα μάτια των παιδιών. Ο Εύοσμος της Θεσσαλονίκης, η περιοχή με έναν εκ των μεγαλύτερων συλλόγων Μικρασιατών στη χώρα και οι μαθητές και μαθήτριες του 1ου Γενικού Λυκείου της περιοχής παρουσιάζουν σήμερα μέσα στις επόμενες 24 σελίδες την ιστορία της πόλης τους, την ιστορία των
εκπνοή
2 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚή 27 Νοεμβριου 2022 Χιλιάδες λέξεις διαθέτει η ελληνική γλώσσα αλλά τα τελευταία χρόνια μια λέξη ακούγεται σε διάφορες παραλλαγές, όμως με το ίδιο νόημα: «κρίση». Κρίση πολλαπλή, κρίση ηθικής, κρίση ήθους, κρίση θεσμών, κρίση οικονομική, κρίση οικογένειας, ανθρωπιστική κρίση και γενικά κρίση παντού. Διερωτώμαι: σε μια κοινωνία μαστιζόμενη από κρίση, τι μπορεί άραγε να κομίσει ως μήνυμα ένα Λύκειο της Εσπερίας Θεσσα-
περιοχής των προσφυγικών οικισμών,
τάξης, των μικρομεσαίων στρωμάτων,
μας, το 1ο Γενικό Λύκειο
προσφέρει στους μαθητές του
και στην τοπική κοινωνία αντίβαρα στην
βιωματική
των
όλους τους χώρους της επιστήμης και της κοινωνίας. Ελπίζω και πιστεύω στη συνεχή και αδιάλειπτη προσπάθεια όλων των συναδέλφων μου, στη γνώση τους και στο μεράκι τους και πάνω και πέρα απ’ όλα στην αγάπη τους. * Ο κ. Θεόδωρος Μακάριος είναι διευθυντής του 1ου Γενικού Λυκείου Ευόσμου Θεσσαλονίκης. Aρθρο Ακτίδ Α στο σκοτΑ δί ΤΟυ Θεόδωρόυ Μακαριόυ Στην
οικογενειών τους. Η ιστορία του Ευόσμου πάει πολύ πίσω με ορόσημο το 1818, όταν οι ντόπιοι χτίζουν την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Αργότερα η περιοχή θα υποδεχθεί ομάδες Βλάχων από το Πάικο, προσφύγων από βαλκανικές χώρες μετά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο και (τελικά) ξεριζωμένων Ελλήνων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Αλλά ας επιστρέψουμε στο παρόν, για να δούμε τι σκέφτονται οι νέοι και οι νέες στον Εύοσμο σήμερα... Προσφυγίκέσ μνήμέσ κΑί μέλλοντίκέσ Προσδοκίέσ Eγραψαν οι μαθητές και οι μαθήτριες: Στράτος Αθανασιάδης, Σοφία Αμοιρίδου, Μαρία Αρμπάρα, Μαριλένα Βακρατσά, Μαριάνθη Βασιλακάκη, Ελένη Γιαλίδου, Δήμητρα Δανιηλίδου, Βικεντία Δαφέρμου, Δημήτρης Δημητριάδης, Σοφία Ευθυμιάδου, Φαίη Ζάρρα, Ζωή Iτσκου, Μαρία-Ελένη Καρακανάκη, Δέσποινα Καραμανίδου, Σταυριανή Κασίμη, Μαρία Κιρκμαλή, Δημήτρης Κόκκινος, Μιλτιάδης Κουτούδης, Θεοδώρα Κουτσομίχα, Ευαγγελία Κρίντζαλη, Ζωή Κρυσταλάκου, Χρύσα Μαυροπούλου, Ειρήνη Μπαλατσιού, Αναστασία Μπέζα, Σταυρούλα Μπίτη, Κωνσταντίνος Μπίτης, Ιωάννα-Μαρία Παπαλαζάρου, Αγγελική Παπάμαλη, Βασιλική Παπαχρήστου, Ελευθερία-Ραφαέλα Πεχλιβανίδου, Ζαφειρία Σαβράμη-Σαβραμάκη, Μυρσίνη Σεργιαλίδου, Αλεξάνδρα Στεργιούλα, Ευθυμία Συγκουρλή, Βασιλική Σύλλη, Γεωργία Χαλάτση, Αντωνία Χρυσοστομίδου, Νεκταρία Χύτα, Δέσποινα Χωλίδου. Συντόνισαν οι εκπαιδευτικοί: Περιστέρα Ζαρίμπα, Ειρήνη Μάλλιου, Κυριακή Σαλεπάκη. Συμμετείχαν
εκπαιδευτικοί: Γιώργος
Η συντακτική ομάδα του «Βήματος του Ευόσμου» στα σκαλοπάτια του 1ου Γενικού Λυκείου Ευόσμου Θεσσαλονίκης
λονίκης, μιας
της εργατικής
της εσωτερικής μετανάστευσης; Και όμως, το Λύκειό
Ευόσμου, χρόνια τώρα
απαντήσεις
κρίση. Προσφέρει γνώση
– γνωρίζοντας τα ενδιαφέροντα
μαθητών τους οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων αφιέρωσαν χρόνο, για να δώσουν ιδέες, να προτείνουν συνεντεύξεις, να ερευνήσουν μαζί τους και τελικά να παρουσιάσουν θέματα από
της
οι
Γκάτσος, Στέλλα Θεοχαρίδου, Eλενα Κουμαριά, Ελένη Λάππα, Λάζαρος Μωυσιάδης, Βικτωρία Σαμαρά, Θεοχάρης Φόλλας. Δημοσιογραφική επιμέλεια: Μάρνυ Παπαματθαίου.
που εφαρμόζεται από πέρυσι στις προαγωγικές εξετάσεις των Λυκείων, είναι η ισάξια κάλυψη της ύλης από όλα τα σχολεία της χώρας. Παράλληλα, δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να εξασκηθούν σε ήδη υπάρχουσες
«Πολιτικοποιημένος είναι αυτός ο οποίος ενδιαφέρεται για τα κοινά, ενημερώνεται και προβληματίζεται για ό,τι συμβαίνει στη χώρα του, έχει άποψη για τα πολιτικά θέματα και συμμετέχει ενεργά στην πολιτική ζωή του τόπου με την ψήφο του, την οποία δεν απεμπολεί, για να ικανοποιήσει προσωπικά του συμφέροντα», όπως αναφέρει ο Αντώνης Παπαοικονόμου, διδάσκων Πολιτικές Επιστήμες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ο σημερινός νέος πολιτικοποιείται πρώτα με τη συμμετοχή του στις εκλογές των μαθητικών συμβουλίων. Βέβαια, πριν από τις εκλογές οι υποψήφιοι δεν παρουσιάζουν τα προγράμματά τους ενώ επιλέγονται με σκοπό κυρίως τη διοργάνωση μιας πολυήμερης εκδρομής. Ως μαθήτρια και μέλος μαθητικού συμβουλίου, όμως, θα ήθελα και άλλες δραστηριότητες, όπως οργάνωση εκδηλώσεων, φροντίδα καθαριότητας, επίλυση συγκρούσεων. Ενας άλλος τρόπος είναι η συμμετοχή του σε μη νόμιμες μορφές πολιτικής, όπως οι καταλήψεις. Οι μαθητές θεωρούμε ότι ο τρόπος αυτός αποτελεί μέσο διαμαρτυρίας. Αυτό ισχύει γιατί μέσα από τις καταλήψεις εκφράζουμε παράπονα και τυχόν ανησυχίες αλλά έχουν συνέπειες νομικές και κοινωνικές. Ωστόσο, η κατάληψη δημοσίου κτιρίου είναι μια πράξη παράνομη. Επίσης, τα μαθήματα που χάνονται θα πρέπει να αναπληρωθούν σε περίοδο διακοπών ή με παράταση του σχολικού έτους. Αραγε, είμαστε έτοιμοι να υποστούμε τις συνέπειες; Τέλος, πρόσφατα έμαθα ότι μπορούμε να συμμετέχουμε σε δημοτικά συμβούλια νέων. Είναι δομές ενεργητικής συμμετοχής νέων ηλικίας από 15 έως 30 ετών του δήμου, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις. Οι σύμβουλοι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες σε θέματα που τους αφορούν αλλά και γενικότερου ενδιαφέροντος. Ορισμένα συμβούλια, όπως αυτά των δήμων Θεσσαλονίκης και Θέρμης, είναι πολύ δραστήρια. Μπορείτε να ενημερώνεστε για τις δράσεις τους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να... παίρνετε ιδέες! ΠολιτικοΠοιηση Πώς λειτουργεί ένας ενεργός πολίτης; Των ΕλΕνης Γιαλιδου, αΓΓΕλικης ΠαΠαμαλη Μαθητές και εκπαιδευτικοί αναφέρονται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα στην Τράπεζα Θεμάτων και τη σκέφτονται δέκα. Εμείς προσπαθήσαμε να τη «γνωρίσουμε» καλύτερα και να καταλάβουμε τους στόχους και τα αποτελέσματά της. Σκοπός της «Τράπεζας θεμάτων»,
ασκήσεις παρόμοιου τύπου και βαθμού δυσκολίας, στοχεύοντας στη σωστή και ολοκληρωμένη προετοιμασία τους για τις προαγωγικές εξετάσεις.Ομως, στην καθημερινότητά μας αντιμετωπίζουμε αρκετά προβλήματα και αυτά θα προσπαθήσουμε να σας παρουσιάσουμε όσο μπορούμε συντομότερα. Για αρχή η γενική διαπίστωση ότι η λογική της Τράπεζας δεν επιτρέπει την εξατομίκευση, ώστε ο εκπαιδευτικός να προσαρμόσει τα θέματα στις ανάγκες και στις δυνατότητες των μαθητών του. Ακόμη σε πολλά μαθήματα η ύλη είναι υπερβολικά μεγάλη σε σύγκριση με τον λιγοστό χρόνο διδασκαλίας και πιέζει όχι μόνο τους καθηγητές αλλά και τους μαθητές, γιατί δεν υπάρχει χρόνος μελέτης και άσκησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο τρόπος που διατυπώνονται οι ασκήσεις είναι δύσκολος στην κατανόηση, με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζει τους μαθητές. Οι απαντήσεις που δίνονται για να καθοδηγήσουν και να διευκολύνουν τους μαθητές είναι αρκετά περίπλοκες και δυσνόητες, ενώ υπάρχουν ζητούμενα τα οποία δεν καλύπτονται από τη σχολική ύλη, με αποτέλεσμα οι μαθητές να συναντούν δυσκολία. Επίσης, εισάγονται θέματα διαρκώς στην Τράπεζα, χωρίς κανέναν περιορισμό και μέχρι την τελευταία στιγμή. Τέλος, οι μαθητές αναλώνονται συχνά στην αποστήθιση των συγκεκριμένων θεμάτων. Ολα αυτά προκαλούν περισσότερη πίεση στους μαθητές του Λυκείου και νομίζουμε ότι είναι δυνατό να βελτιωθούν! Απουσία δυνατότητας προσαρμογής στις ανάγκες των μαθητών, υπερβολικά μεγάλη ύλη και αποπροσανατολισμός από τη δυσνόητη διατύπωση των ασκήσεων 4 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚή 27 νοεμβριου 2022 Τής Βαςιλικης ςυλλη Η δική μας... κατάθεση για την Τράπεζα Θεμάτων
Ελένη Χοντολίδου
στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδακτικά ασχολείται με τα θέματα γλώσσας και λογοτεχνίας, αλλά αποτελεί παράλληλα μια από τις εκπροσώπους του πνευματικού κόσμου της πόλης μας που ασχολείται ενεργά και επί σειρά ετών με τα θέματα ισότητας των δύο φύλων. Για το έργο και τη δράση της θα παραθέσουμε όσα η ίδια μας είπε: «Εχω συμμετάσχει σε διάφορα δημοτικά προγράμματα όπως στη Θράκη, στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, που είναι κάτι πολύ σημαντικό, και σε γυναικείες ομάδες άτυπες, που στήναμε μόνες μας. Είχαμε το δίκτυο γυναικών που μετά το ονομάσαμε “χώρο γυναικών”, όπου μαζευόμασταν και κάναμε διαδηλώσεις εναντίον της βίας, κάναμε παραστάσεις στο δημοτικό συμβούλιο στις οποίες κάναμε πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις». Επικοινωνήσαμε μαζί της και συζητήσαμε για τη θέση της γυναίκας, τις αιτίες των ανισοτήτων, τον ρόλο του σχολείου και της οικογένειας. Είχαμε έτσι την ευκαιρία να διαμορφώσουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για όσα συμβαίνουν αλλά κυρίως για όσα μπορούν να γίνουν. Ισότητα υπάρχει μόνο στους νόμους Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από το κύριο
καθέτως σε όλα τα μαθήματα, λογοτεχνία, ιστορία κ.ά. Και με αυτόν τον τρόπο «να εξηγήσουμε γιατί οι γυναίκες απουσιάζουν από την ιστορία, να εξηγήσουμε πότε ψήφισαν οι γυναίκες, να εξηγήσουμε την πατριαρχία και τους τρόπους που λειτουργεί». Επιπλέον, χρήσιμο θα είναι και ένα ξεχωριστό μάθημα το οποίο θα ασχολείται με αυτά τα θέματα ακριβώς, όπως με την ιστορία του φεμινιστικού κινήματος, αναφέρει χαρακτηριστικά. Οι πληροφορίες για το κίνημα Πόσοι από εμάς, όμως, έχουμε αναζητήσει πληροφορίες για αυτό το κίνημα; Δεν ξεκίνησε έτσι απλά, δεν είπαν οι γυναίκες μια μέρα «ας ξεκινήσουμε τον φεμινιστικό αγώνα», λέει η κυρία Χοντολίδου. «Αντίθετα, ξεκίνησε για κάποιους
μερα – υποαντιπροσωπεύονται σε όλους τους χώρους, ακόμη και στις διευθύνσεις των σχολείων». Και συνεχίζει: «Και αν θέλουμε να αποδείξουμε τον σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης, ας αναλογιστούμε όσα βλέπουμε να συμβαίνουν σε άλλες χώρες με στόχο τον έλεγχο των γυναικών. Ξέρουν τι κάνουν. Βλέπουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις κόβουν την εκπαίδευση, γιατί μέσω της εκπαίδευσης τα κορίτσια γίνονται ανεξάρτητα, μέσω της εκπαίδευσης καταλαβαίνουν τον κόσμο και τον εαυτό τους καλύτερα».
που «με τρόμο» πληροφορείται μια ακόμα κακοποίηση γυναίκας. Αφού ξεκαθαρίζει ότι ποτέ μια γυναίκα δεν ευθύνεται για αυτό που υφίσταται, ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να ασκήσει κάποιος βία σε άλλον άνθρωπο, μας προτρέπει να προστατεύουμε τον εαυτό μας. Είναι σημαντικό να διαφυλάσσουμε τις προσωπικές μας στιγμές, να μη χάνουμε τον έλεγχο λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, να κυκλοφορούμε με την παρέα μας όταν κρίνουμε ότι ο χώρος δεν είναι ασφαλής. Η κουβέντα μαζί της συνεχίστηκε και είπαμε τόσα που δεν χωράνε σε αυτές τις γραμμές. Ετσι έγινε
θα σκέφτονται
«έξυπνα»,
μυαλό των γονιών τους, θα επι-
το μυαλό τους, όχι
από
οικογένεια Και ο ρόλος
οι
να
ισότιμα; Οπως
η κυρία
αυτός είναι ο σημαντικότερος δρόμος
τα αγόρια να
κορίτσια. Αλλά και τα κορίτσια
αίτημά μας για ισοτιμία. «Ισοτιμία νομική υπάρχει», λέει η κυρία Χοντολίδου, «όμως στην πραγματικότητα ισότητα δεν υπάρχει. Οι νόμοι μας είναι πολύ καλοί. Πλέον οι «Η πραγματική ισότητα ξεκινά από τη μόρφωση» Συνέντέυξη Στην Ιωάννά ΠάΠάλάζάρου η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΘ Ελένη Χοντολίδου εξηγεί γιατί είναι απαραίτητο οι φεμινιστικές αξίες να περνάνε καθέτως σε όλα τα μαθήματα και μιλά για την ανάγκη οι γονείς να μεγαλώνουν τα παιδιά τους ισότιμα ως τον σημαντικότερο δρόμο ώστε τα αγόρια να μαθαίνουν να σέβονται τα κορίτσια γυναίκες δεν παίρνουν λιγότερα λεφτά από τους άνδρες· παίρνουν τα ίδια χρήματα για την ίδια δουλειά. Αυτό που θέλουμε είναι οι γυναίκες στην πραγματικότητα να αποκτήσουν υπόσταση κανονική. Αυτό γίνεται μέσα από τη μόρφωση. Η γυναίκα πολύ δύσκολα, όταν είναι μορφωμένη, θα παντρευτεί από φόβο, θα καθίσει σε μια σχέση από φόβο και θα εκχωρήσει τα δικαιώματά της σε κάποιον άλλο
Επομένως,
αξίες είναι
πολύ συγκεκριμένους λόγους. Είναι σημαντικό να μάθουμε για τις εργάτριες στην Αμερική τον 19ο αιώνα, τα ονόματα των γυναικών που ήταν οι πρώτες γιατροί, οι πρώτες βουλεύτριες· ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι γυναίκες ψήφισαν το 1956 και – ακόμη και σή5 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριΑΚη 27 νοέμβριου 2022 «Πρέπει να εξηγήσουμε γιατί οι γυναίκες απουσιάζουν από την Ιστορία, να εξηγήσουμε πότε ψήφισαν οι γυναίκες, να εξηγήσουμε την πατριαρχία και τους τρόπους που λειτουργεί» τονίζει στο «Βήμα του Ευόσμου» η Ελένη Χοντολίδου διώκουν «σπουδές, εργασία, ανεξαρτησία» αναφέρει. Και με αυτή την ευκαιρία, μας μεταφέρει τις συμβουλές που δίνει και στους φοιτητές της κάθε φορά
πραγματικότητα η επιθυμία για μια σοβαρή συζήτηση με μια «γυναίκα, Θεσσαλονικιά, επιστήμονα», όπως ακριβώς μας την παρουσίασαν οι καθηγητές μας και φοιτητές της. Ιδέα για παρατηρητήριο σε κάθε σχολικό χώρο Χάρη σε αυτή τη συζήτηση με την Ελένη Χοντολίδου, εκφράστηκε και μια πολύ καλή ιδέα: σε κάθε σχολικό χώρο να υπάρχει ένα παρατηρητήριο. Αν κάποιος προκαλέσει οποιοδήποτε πρόβλημα με τη συμπεριφορά και τις πράξεις του σε ένα κορίτσι, το παρατηρητήριο να υπάρχει, για να το καταγράψει και να το αναφέρει εκεί που πρέπει, δηλαδή στον σύλλογο των καθηγητών. Αν κάθε γυναίκα που υφίσταται κάτι, λέει «δεν πειράζει, μια φορά ήταν», αυτό θα επαναληφθεί. Ο σκοπός, άλλωστε δεν είναι να τιμωρήσουμε τα αγόρια, είναι να φέρουμε το θέμα στο σχολείο.
Μαθήματα σεβασμού
την
της οικογένειας; Η ανάγκη
γονείς
μεγαλώνουν τα παιδιά τους
λέει
Χοντολίδου,
ώστε
μαθαίνουν να σέβονται τα
πιο
με
με το
Η
διδάσκει
άνθρωπο».
όπως εξηγεί, οι φεμινιστικές
απαραίτητο να περνάνε
αντικαταστάθηκαν από άσφαλτο, ο χώρος πεζοδρομήθηκε, άνοιξαν χώροι εστίασης, καφετέριες, εμπορικά καταστήματα, μεγάλες επιχειρήσεις. Σήμερα, κάθε ημέρα, όλη την ημέρα, θα συναντήσεις
Η οδός Αντώνη Τρίτση στον Εύοσμο, και συγκεκριμένα στη Νέα Πολιτεία, μια περιοχή που αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια Πρόσκληση για βόλτα! Του Στράτου άθάνάΣιάδη Ποιος δεν θέλει να περπατήσει στην παραλία της Θεσσαλονίκης, να χαθεί στους δρόμους του κέντρου, να ανέβει στα Κάστρα; Και ενώ το κέντρο της πόλης είναι μια σταθερή αξία, όλο και περισσότεροι επιλέγουν τον Εύοσμο. Μαζί θα περπατήσουμε και θα νιώσουμε πώς είναι να ζεις εδώ! Φόρεσε τα αθλητικά σου παπούτσια και ραντεβού στον Κάτω Εύοσμο. Το στρατόπεδο Παπακυριαζή και το Δημοτικό Αθλητικό Πάρκο Ευόσμου είναι η αφετηρία της περιήγησής μας. Στην περιοχή υπάρχουν γήπεδα ποδοσφαίρου, τένις και μπάσκετ και αθλούνται καθημερινά πολλοί άνθρωποι. Στην οδό Μικράς Ασίας βρίσκεται και το κτιριακό συγκρότημα της Συνεταιριστικής Ενωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (ΣΕΚΕ), χωρίς χρήση σήμερα. Μέσα σε αυτό κρύβεται η ιστορία μιας ολόκληρης
ο καπνός αποτελούσε
από
Καθώς
συναντάμε κάποιες κατοικίες που μας θυμίζουν μια άλλη εποχή, μονοκατοικίες με αυλές και σε κοντινές μεταξύ τους αποστάσεις. Παλαιότερα σε όλον τον Εύοσμο υπήρχαν διάσπαρτα μικρά σπίτια και το ρέμα δίπλα στο σχολείο μας κατέβαινε όλη την οδό Μουσών μέχρι το Κορδελιό. Στην προετοιμασία της βόλτας μας προέκυψε και μια ιστορία: τα ταξί δεν πλησίαζαν παλιά εύκολα την περιοχή αυτή, καθώς φοβόντουσαν μην τους κλέψουν ή ότι δεν θα έβρισκαν πελάτη για την επιστροφή. Σήμερα υπάρχουν πολλές πιάτσες ταξί αλλά εμείς θα περπατήσουμε και μάλιστα στο πλέον κατάλληλο μέρος. Η οδός Αντώνη Τρίτση στον Εύοσμο είναι από τις πιο γνωστές, μαζί με τη Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη Μαιάνδρου. Η περιοχή στην οποία βρίσκεται ονομάζεται Νέα Πολιτεία. Ενας βασικός λόγος για τον οποίο ονομάστηκε έτσι είναι γιατί τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία. Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων στα παλαιότερα χρόνια ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία, οπότε υπήρχαν χωράφια εδώ και πολλά οικόσιτα ζώα. Αντίθετα, τώρα θα δούμε ανθρώπους που κάνουν βόλτα με τους σκύλους τους, περπατούν, τρέχουν ή αθλούνται στα υπαίθρια γυμναστήρια. Στη μία της πλευρά, γιατί στην άλλη υπάρχουν κάθε είδους χώροι εστίασης. Πεζογέφυρες για μετακινήσεις αλλά και για... συνάξεις Τα τελευταία χρόνια υπάρχει συνεχής ανάπτυξη και χαρακτηριστικό δείγμα προόδου είναι οι πεζογέφυρες. Κατασκευάστηκαν για να ενώσουν τη Νέα Πολιτεία με την Ανω Πολιτεία οι οποίες χωρίζονται από την εσωτερική περιφερειακή. Στις πεζογέφυρες θα συναντήσεις ανθρώπους που μετακινούνται μεταξύ των δύο περιοχών αλλά και πολλούς νέους, οι οποίοι σε μικρές παρέες κάθονται και ακούν μουσική, συζητούν και βγαίνουν φωτογραφίες
άκουσα, ότι ήταν χαμηλά χτισμένος, με σκοπό να μην είναι ευδιάκριτος, καθώς η περίοδος ανέγερσής του συμπίπτει με τα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στα μέσα του εικοστού αιώνα χτίστηκε δίπλα ένα μεγάλου μεγέθους καμπαναριό. Η ενορία φημίζεται για το φιλανθρωπικό έργο που προσφέρει στην κοινότητα. Εμείς μπορούμε να κάνουμε μια βόλτα στην αυλή του και να ξεκουραστούμε κάτω από τα δέντρα, σε ένα μέρος που μοιάζει κρυμμένο ανάμεσα στις οικοδομές. Πώς μεταμορφώθηκε με τα χρόνια η πλατεία Ευόσμου Και για το τέλος: πλατεία Ευόσμου! Εδώ βρίσκεται ο ιερός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και το Δημαρχείο. «Το μόνο που υπήρχε στην περιοχή ήταν δύο παντοπωλεία, δύο ταβέρνες, αλλά και δύο εποχικοί κινηματογράφοι» σύμφωνα με αναφορές των ντόπιων. Με την πάροδο του χρόνου τα χωράφια
ανθρώπους κάθε ηλικίας και όχι μόνο από τον Εύοσμο! Ελα κι εσύ μια βόλτα στα μέρη μας! Η περιήγηση στην περιοχή μας δεν περιλαμβάνει μόνο τις τωρινές ομορφιές της, αλλά και «ματιές» στην ιστορία της Ο Αγιος Αθανάσιος, ο παλαιότερος μεταβυζαντινός ναός της Δυτικής Θεσσαλονίκης, που χτίστηκε περίπου το 1818 Μία από τις πεζογέφυρες που κατασκευάστηκαν για να ενώσουν τη Νέα Πολιτεία με την Ανω Πολιτεία 6 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚΗ 27 Νοεμβριου 2022 Αποψη της Πλατείας Ευόσμου, που με τα χρόνια έγινε τόπος συνάντησης ανθρώπων κάθε ηλικίας
εποχής, όταν
πολύτιμο εμπόρευμα για την οικονομική δραστηριότητα της Θεσσαλονίκης. Μονοκατοικίες
μια άλλη εποχή
ανεβαίνουμε,
με φόντο το ηλιοβασίλεμα. Δεν θα μείνουμε πολύ εδώ, αλλά θα κατέβουμε προς την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Ο παλαιότερος μεταβυζαντινός ναός της Δυτικής Θεσσαλονίκης χτίστηκε περίπου το 1818. Θα σας πω και μια πληροφορία που
8 TO BHMA του Ευόσμου Σε μερικά χρόνια η φράση «φτιάξε το δικό σου avatar» θα είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Ανάμεσα σε άπειρους συνδυασμούς θα μπορούμε να δημιουργούμε έναν εικονικό χαρακτήρα με τη δυνατότητα να ταξιδεύει σε οποιοδήποτε μέρος του «κόσμου» θέλει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αυτό δεν είναι ένα ακόμη σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά το μέλλον που φαντάζεται ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Η εξέλιξη της εικονικής και της επαυξημένης πραγματικότητας. Είναι το metaverse! Αν μπούμε σε μια χρονομηχανή και επισκεφθούμε μια κοινωνία όπου οι πολίτες της έχουν υιοθετήσει πλήρως τη συγκεκριμένη τεχνολογία, αυτό που θα δούμε – σύμφωνα με τις δυσοίωνες προβλέψεις – λογικά θα μας τρομάξει. Πιθανόν οι άνθρωποι να ζουν αποκλειστικά στην ψηφιακή κοινωνία· τα σπίτια τους στην πραγματική ζωή θα είναι απεριποίητα και κενά, ενώ οι άνθρωποι θα ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την περιουσία που κατέχουν στο metaverse. Οι πολίτες δεν θα ξέρουν τον τρόπο να επικοινωνήσουν στην πραγματική ζωή χωρίς τα avatar τους. Και αν κάποιος δεν έχει την απαιτούμενη συσκευή σύνδεσης στον ψηφιακό κόσμο, θα ζει αποκλεισμένος. Σήμερα, αυτή η τεχνολογία είναι ακόμα πειραματική, αλλά αρκετοί χρήστες έχουν επενδύσει πολλά χρήματα για την αγορά εικονικής γης. Συνήθως ο σκοπός είναι η διοργάνωση ψηφιακών εκδηλώσεων στις οποίες για να συμμετάσχει οποιοσδήποτε χρήστης θα πρέπει να πληρώσει ένα συγκεκριμένο ποσό. Επίσης, μέσα στο συγκεκριμένο σύμπαν θα υπάρχει η δυνατότητα εργασίας και συμμετοχής σε διάφορες ομαδικές συναντήσεις. Σίγουρα το metaverse είναι η τεχνολογία που θα δώσει στο άνθρωπο άπειρες δυνατότητες αλλά ίσως θα του στερήσει το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του, την κοινωνικότητα, μια και δεν θα μπορεί να αναπτύξει αληθινές διαπροσωπικές σχέσεις. Του Δημητρη ΔημητριάΔη Δυσοίωνεσ προβλεψείσ προς έναν κόσμο με avatar αλλά χωρίς κοινωνικότητα Αναπτύσσοντας απότομα ταχύτητα προς την επιστημονική πρόοδο και την αναπόφευκτη παγκοσμιοποίηση, είναι βέβαιο πως αφήνουμε πίσω άλλες αναγκαιότητες. Μία από αυτές είναι το περιβάλλον και η αλήθεια είναι ότι το έχουμε παραμελήσει τελευ - ταία. Ας κοιτάξουμε το μικρό παγκόσμιο χωριό μας. Καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν, εκτεταμένες πυρκαγιές στην Αυστραλία... Η λίστα είναι ατελείωτη. «Μα ποιος νοιάζεται για αυτές τις μακρινές χώρες;» θα αναρωτηθεί κάποιος και θα έχει δίκιο, αν δεν βλέπει πέρα από τη μύτη του. Μήπως όμως η κοντινή μας περιβαλλοντική πραγματικότητα είναι καλύτερη; Σας γράφουμε από τον Εύοσμο, περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης, έναν από τους πλέον αναπτυσσόμενους δήμους της Ελλάδας. Η εγγύτητα με τη βιομηχανική ζώνη μάς «εξασφαλίζει» δυσοσμία και κακή ποιότητα αέρα – λόγω της οποίας αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας. Σύντομα, μάλιστα, θα μας δοθεί η δυνατότητα να «μετρήσουμε» την ποιότητα του αέρα στην περιοχή μας και να παρατηρήσουμε πώς μεταβάλλεται αυτή σε κάθε εποχή, στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού προγράμματος «Climate Detectives» στο θα συμμετέχει το σχολείο μας. Κατά πάσα πιθανότητα, η λύση του παραπάνω προβλήματος φαίνεται
πιο εφικτές λύσεις, όπως η τοποθέτηση ειδικών φίλτρων στα φουγάρα των εργοστασίων με σκοπό τη μείωση της δυσοσμίας και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά και η υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτρισμού. Είναι επιβεβλημένο, λοιπόν, να αφιερώσουμε την ενέργειά μας και σε περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία διαμορφώνουν τον τρόπο που ζούμε. Διαφορετικά, μπορούμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας σαν να μην υπάρχει αύριο, αγνοώντας πλήρως τις απειλές για την επόμενη μέρα και τις πιθανές συνέπειες των πράξεών μας. Του μιλτιάΔη ΚουτουΔη ίσορροπία μεταξυ αναπτυξησ καί Δημοσίασ υγείασ ας μην ξεχνάμε το περιβάλλον Σκίτσο της Μαριλένας Βακρατσά Οι σκέψεις των μαθητών για τις προκλήσεις που έρχονται στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον, με βάση τα διδάγματα του παρελθόντος αλλά και τις συνθήκες του παρόντος Τα μεγάλα στοιχήματα της νέας ψηφιακής εποχής
σαφής. Απομάκρυνση των βιομηχανιών. Ομως, η απομάκρυνση των ρυπογόνων βιομηχανιών, στις οποίες εργάζεται πολύς κόσμος της περιοχής μας, θα επέφερε σημαντικές κοινωνικές συνέπειες. Συνεπώς, πρέπει να επικεντρωθούμε σε
ΚυριαΚή 27 Νοεμβριου 2022 9 TO BHMA Ο Αλαν Τούρινγκ γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 23 Ιουνίου 1912. Το ταλέντο του στα μαθηματικά αποκαλύφθηκε σε ηλικία 13 ετών, παρότι τα γραπτά του χαρακτηρίζονταν από τους καθηγητές του «ακατάστατα και πρόχειρα». Η πρώτη νοητή μηχανή, που τη δημιούργησε το 1937 και την ονόμασε Αυτόματη Μηχανή, είναι ο σημερινός υπολογιστής και οι τότε διάτρητες ταινίες είναι πλέον τα σύγχρονα προγράμματα. Η «μηχανή του Turing», όπως ονομάζεται, διδάσκεται μέχρι σήμερα στις πανεπιστημιακές σχολές Πληροφορικής σε όλον τον κόσμο, παρά την τεράστια εξέλιξη στην επιστήμη των υπολογιστών. Πρόκειται για ένα νοητικό πείραμα στο οποίο – βασιζόμενοι στις αρχές του – μπορούμε να δούμε τα όρια ενός ηλεκτρικού υπολογιστή σε ό,τι αφορά τη νοημοσύνη του. Αυτός, λοιπόν, ο ιδιοφυής μαθηματικός ανέπτυξε τεχνικές πάνω στην κρυπτανάλυση και «έσπασε» πολλούς κωδικούς των Γερμανών καθώς και της μηχανής Enigma, της ειδικής γραφομηχανής που είχαν εφεύρει οι γερμανοί επιστήμονες της εποχής για την κρυπτογράφηση των μηνυμάτων τους, δίνοντας τη δυνατότητα στους Συμμάχους να κερδίσουν τη μάχη του Ατλαντικού, κάτι που υπολογίζεται ότι μείωσε τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατά δύο χρόνια και έσωσε έτσι εκατομμύρια ζωές. Ο Τούρινγκ πέθανε στις 7 Ιουνίου 1954 στα 42 του χρόνια από δηλητηρίαση, ενώ διεξήγε πειράματα στην ηλεκτρόλυση. Ενα μισοφαγωμένο μήλο που βρέθηκε δίπλα του περιείχε κυάνιο. Αυτοκτονία, ατύχημα ή δολοφονία; Μέχρι και σήμερα παραμένει αναπάντητο ερώτημα. Το λογότυπο γνωστής εταιρείας πληροφορικής, ένα μισοφαγωμένο μήλο, λέγεται ότι επιλέχθηκε για να αποτίσει φόρο τιμής σε αυτή τη διάνοια της Πληροφορικής. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι πολλά προβλήματα για τα οποία δεν μπορούσαμε να βρούμε λύση για μεγάλα χρονικά διαστήματα επιλύθηκαν με τη χρήση και την ανάπτυξη των μαθηματικών, τα οποία αποτελούν σημαντικό παράγοντα της πνευματικής καλλιέργειας των ανθρώπων. ΤωΝ ΣοφιάΣ ΕυθυμιάΔου, ΖωηΣ ιτΣΚου γέννησε τους υπολογιστές και νίκησε τον Χίτλερ ο ξεΧωρίστοσ μαθηματίκοσ αλαν τουρίνγκ «Μακάρι να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς» είναι μια δημοφιλής αγγλική ή σύμφωνα με άλλους κινέζικη ευχή (ή, σύμφωνα με άλλους, κατάρα) και σίγουρα κάποιος την έδωσε στη γενιά μου. Και ενώ οι νέοι έχουν ανησυχίες για όσα συμβαίνουν, επιλέγουν να μην τις μοιράζονται. Η αλήθεια είναι ότι οι νέοι έχουν ανησυχίες για θέματα που αφορούν τον κοινωνικό, οικονομικό ή ακόμη και πολιτικό τομέα και όσο τα γεγονότα εξελίσσονται τόσο μεγαλώνουν και αυτές. Διαμορφώνουν απόψεις για πολλά ζητήματα και δέχονται ερεθίσματα από διαφορετικούς χώρους. Ακούν συζητήσεις, γνωρίζουν ανθρώπους, αντλούν πληροφορίες από το Διαδίκτυο. Ωστόσο, παρόλο που οι έφηβοι συνειδητοποιούν τη σοβαρότητα και τις συνέπειες όσων συμβαίνουν σήμερα, όπως για παράδειγμα τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένας πόλεμος στην οικονομία της χώρας, φαίνεται πως αποφεύγουν να εξωτερικεύουν τέτοιου είδους σκέψεις. Στο σχολείο ή την οικογένεια δεν γίνονται συχνά τέτοιες συζητήσεις με τη συμμετοχή των νέων, επομένως αποφεύγουν και αυτοί να ρωτήσουν, αφού νιώθουν πως δεν ζητάει κανείς την άποψή τους για «σοβαρά» θέματα ή επειδή δεν θέλουν να στενοχωρούν περισσότερο τους μεγάλους. Και οι συζητήσεις με τους φίλους τους γύρω από αυτές τις υποθέσεις είναι περιορισμένες, αν και είναι πιθανό να έχουν τους ίδιους κρυφούς προβληματισμούς, τις ίδιες έννοιες και ανασφάλειες για το μέλλον. Αντίθετα, προτιμούν να ασχοληθούν με άλλα, όπως το σχολείο, τη μουσική και την ψυχαγωγία τους. Μάλλον, είναι ένας τρόπος να εξασφαλίσουν λίγη χαλάρωση. Ομως, οι έφηβοι συνειδητοποιούν ότι μεγαλώνουν σε έναν «ενδιαφέροντα» κόσμο στον οποίο θα κληθούν να ανεξαρτητοποιηθούν και να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις. Γι’ αυτό γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι διαθέσιμοι να ακούσουν και να τους προετοιμάσουν, γιατί οι νέοι είναι οι μελλοντικοί πολίτες της χώρας και της Ευρώπης. Τής μάριάνθηΣ ΒάΣιλάΚάΚη γιατί δεν ακούγονται οι μελλοντικοί πολίτες οί ανησυΧίεσ τησ Gen Z Σκίτσο της Μαριλένας Βακρατσά Το διαστημικό τηλεσκόπιο «James Webb» στάλθηκε στο Διάστημα τον Δεκέμβριο του 2021. Το πρόγραμμα για την κατασκευή του ξεκίνησε το
και ολοκληρώθηκε το
Το κάτοπτρό του έχει διάμετρο
και αποτελείται από 18 επιχρυσωμένα
τμήματα. Εχει
να διατηρείται
Κελσίου.
η παρατήρηση
και αντικειμένων στο
των πρώτων γαλαξιών. Στόχος είναι επίσης να κατανοήσουμε τον
των αστέρων και των
βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο σημείο Λαγκράνζ 2 (περίπου 1,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη) έχοντας στείλει πληθώρα εικόνων από το Διάστημα. Οι φωτογραφίες αυτές θα αποτελέσουν αφετηρία για πολύ σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της επιστήμης και ειδικά της αστρονομίας. Το πρότζεκτ του «James Webb» κόστισε 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο κόσμος σήμερα, πολλοί ρωτούν: «Γιατί ξοδεύουμε τόσα χρήματα προς χάριν
με την
και τον
τη ζωή του. Και γι’ αυτό αναπτύσσει την επιστήμη, η οποία δεν προοδεύει σε βάρος της οικονομικής κατάστασης κάποιων ανθρώπων, αλλά βοηθάει έμμεσα στο να τη βελτιώσει. το πρότζεκτ της nASA απέδωσε «καρπούς» Τής ΧρυΣάΣ μάυροπουλου το ψευτοΔίλημμα μεταξυ επίστημησ καί φτωΧείασ Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που στάλθηκε στο Διάστημα τον Δεκέμβριο του 2021
1996
2019.
6,5 μέτρα
εξαγωνικά
επίσης μια ηλιακή ασπίδα, ώστε
κάτω από τους -223,2 βαθμούς
Ενας από τους στόχους του είναι
κάποιων μακρινών συμβάντων
Σύμπαν, όπως του σχηματισμού
σχηματισμό
πλανητών. Το τηλεσκόπιο
του μέλλοντος, όταν δεν έχουμε αντιμετωπίσει ακόμα τα προβλήματα του παρόντος, όταν υπάρχει ακόμα πείνα και φτώχεια;». Ιδιαίτερα τώρα
πανδημία
πόλεμο στην Ουκρανία, φαίνεται λίγο υποκριτικό να διαθέτουμε λεφτά προς αυτούς τους σκοπούς. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί, όμως, στην κοινωνία δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την επιστήμη. Ο άνθρωπος, από την αρχαιότητα θέλει να ανακαλύπτει τον κόσμο, να καταλαβαίνει πώς δουλεύει και έτσι να βελτιώσει
και
χειρότερο είναι ότι αυτό δεν άλλαζε για πολλά χρόνια. Μέχρι που πήρα την απόφαση να μην περιμένω άλλο. Ηθελα να ζήσω, να κυκλοφορήσω, να σπουδάσω, να εργαστώ, να διασκεδάσω. Πεζοδρόμια χωρίς ράμπες, κτίρια χωρίς πρόσβαση. Αυτή η αδικία με έπνιγε, μέχρι που άρχισα να κάνω κάτι γι’ αυτό». Πώς σας ήρθε η ιδέα για την ομάδα γκράφιτι που οργανώσατε και πώς αυτή θεωρείτε πως προσεγγίζει τους νέους; «Πάντα μου άρεσε το γκράφιτι, και εγώ
Ο Δημήτρης Αντωνίου σε πρωτοβουλία στην Παραλιακή της Θεσσαλονίκης, με στόχο να θυμίσει στους οδηγούς πώς μπορεί ένα παράνομο παρκάρισμα «για πέντε λεπτά» να δυσκολέψει τη ζωή των ατόμων με κινητικά προβλήματα «Για σχολεία με χρώμα και ωραία μηνύματα» Συνέντέυξη Στην Αγγελική ΠΑΠΑμΑλή Ποιες προσωπικότητες θεωρούνται πηγή έμπνευσης σήμερα; Ο Δημήτρης Αντωνίου δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί ένα από αυτά τα παραδείγματα της καθημερινότητας. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε με ένα ατύχημα στη νεαρή του ηλικία, δεν τα παράτησε και αποφάσισε, μετά από δουλειά με τον εαυτό του να βοηθήσει και άλλους νέους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Δέχθηκε πρόθυμα να απαντήσει στις ερωτήσεις μας και τον ευχαριστούμε πολύ! Ποιος ήταν ο στόχος σας όταν ξεκινήσατε τη συγγραφή των βιβλίων σας; Πετύχατε αυτόν τον σκοπό; «Οταν ξεκίνησα να γράφω, το έκανα από ανάγκη, να βγάλω από μέσα μου όλα όσα δεν μπορούσα να εκφράσω με διαφορετικό τρόπο. Δεν έγραφα για να γίνει κάποιο βιβλίο, έγραφα για μένα, για να βρω τρόπο να υπάρχω σε ηρεμία με τα γεγονότα». με τι προβλήματα ήρθατε αντιμέτωπος στην καθημερινότητά σας τα οποία σας κινητοποίησαν στο να βοηθήσετε ενεργά να διευκολυνθεί η ζωή και άλλων ατόμων με ειδικές ανάγκες; «Δυστυχώς οι πόλεις στην Ελλάδα δεν χτίστηκαν για να συμπεριλάβουν χρήστες αναπηρικών
est la vie”. Και αυτό κάναμε». Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο; εκτός από τη δική σας, ποια είναι η αγαπημένη σας θεατρική παράσταση; «Οπως και με τη συγγραφή λογοτεχνίας, έτσι και με το θέατρο, λειτούργησε για μένα σαν τρόπος έκφρασης. Τι με ανησυχεί, τι με φοβίζει, πώς μοιάζει στα μάτια μου ο κόσμος και πώς θα ήθελα να μοιάζει στο μέλλον. Σαφώς καλύτερος. Αυτό προσπαθώ μέσα από το θέατρο. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω πάει σε πολλές παραστάσεις, αλλά με διαφορά ξεχωρίζω το έργο “Οταν έκλαψε ο Νίτσε”». Ποια θα είναι η επόμενη παράστασή σας και τι θέμα θα έχει; «Η επόμενή μας παράσταση έχει τον τίτλο “Στα καλά του καθισμένου 2,5” (σ.σ.: μετά την επιτυχημένη παρουσία της στο θέατρο Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη, θα παιχτεί και στο Θέατρο Αυλαία - Πολυχώρος Τεχνών στον Πειραιά στις 3, 4, 10 και 11
Είναι μια νέα, ανανεωμένη εκδοχή των παραστάσεων που έχουμε ανεβάσει και στο παρελθόν, όπου παρουσιάζεται με μπόλικο χιούμορ η δύσκολη καθημερινότητα των ανθρώπων σε αναπηρικά αμαξίδια». Αν μπορούσατε να δώσετε κάποια συμβουλή στους σημερινούς νέους οδηγούς, ποια θα ήταν και γιατί; «Η προηγούμενη γενιά δυστυχώς έμαθε να κοιτάζει περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει την “πάρτη” της. Αυτό μας κάνει κακούς οδηγούς. Δεν νοιαζόμαστε για τη ζωή των διπλανών μας. Γι’ αυτό θα πιούμε και θα οδηγήσουμε, γι’ αυτό θα κοιτάμε το κινητό όταν οδηγούμε, γι’ αυτό θα τρέχουμε στον δρόμο σαν τρελοί. Γι’ αυτό θα βρίσκομαι για πάντα στο αναπηρικό αμαξίδιο. Γι’ αυτό καθένας κάνει ό,τι γουστάρει χωρίς να σκέφτεται τους άλλους. Οι νέοι έχουν την ευκαιρία να μη γίνουν σαν τις προηγούμενες γενιές οδηγών». Με κοινωνικές πρωτοβουλίες, γκράφιτι, θεατρικές παραστάσεις και βιβλία, ο Δημήτρης Αντωνίου προσπαθεί να δώσει μια σπίθα αισιοδοξίας σε όλους μας, χωρίς να ξεχνάει και τις ελληνικές παθογένειες 11 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚη 27 νοέΜβριου 2022 Ο Δήμος Ευόσμου έχει τους περισσότερους μαθητές στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, κάτι που καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη για περισσότερες αθλητικές και περιβαλλοντικές υποδομές. Διότι αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες εξωραϊσμού, πολεοδομικής αναβάθμισης και οικιστικής ανάπλασης του Ευόσμου, αισθητή είναι η απουσία βασικών υποδομών για τη νεολαία, όπως κέντρα νεότητας, βιβλιοθήκες, χώροι πρασίνου, κινηματογράφοι, γήπεδα κ.ά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το στάδιο άνωθεν του περιφερειακού, το οποίο παραμένει ημιτελές για χρόνια, λόγω αδυναμίας χρηματοδότησής του και ελπίζουμε οι πρόσφατες προσπάθειες αποπεράτωσής του αυτή τη φορά να υλοποιηθούν. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και η αναβάθμιση των υπαρχόντων χώρων πρασίνου και η δημιουργία νέων. Ειδικότερα, η συντήρηση ή η δημιουργία λ.χ. πάρκων με σκοπό την ενσωμάτωση ενός πνεύμονα πρασίνου στην περιοχή κρίνεται αναγκαία. Από την άλλη, η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Θα προτείνουμε στο σημείο αυτό τη γενναία χρηματοδότηση και ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων για την προστασία του κλίματος, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αξιοπρεπή διαβίωση εντός του αστικού ιστού. Ανάλογη ανάγκη ανανέωσης παρουσιάζεται και στα σχολεία. Πράγματι ως μαθητές έχουμε στερηθεί πολλά, είτε αυτά σχετίζονται με την υλικοτεχνική υποδομή, και ειδικά στο θέμα των Τεχνολογιών Πληροφοριών, είτε με τη σχολική στέγη. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου δεν είναι η επίρριψη ευθυνών – κατανοούμε όλοι ότι η ύπαρξη αυτών των προβλημάτων οφείλεται σε παράγοντες όπως η οικονομική αδυναμία και ότι δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της δικής μας περιοχής – αλλά η παράκληση για αλλαγές! Ποιες ΑλλΑγες θΑ ΑνΑβΑθμιζΑν τον εύοςμο Διψώντας για άθληση και καθαρό αέρα τηΣ γεωργιΑς ΧΑλΑΤςή
αμαξιδίων
το
όταν πήγαινα σχολείο έκανα γκράφιτι. Τα σχολεία έχουν γεμίσει μουτζούρες ή είναι βαμμένα με γκρι αποχρώσεις που εκφράζουν μια σκοτεινιά. Αυτό θα ήθελα εγώ σαν μαθητής. Χρώμα και ωραία μηνύματα, σαν το “c’
Δεκεμβρίου).
εκεί; «Η ύπαρξη οικισμού εντός των ορίων του σημερινού Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου χρονολογείται ήδη από τις αρχές του 17ου αιώνα. Ο οικισμός αυτός, γνωστός με το όνομα Χαρμάνκιοϊ (τουρκ. Harmanköy: χωριό με αλώνια, αλωνότοπος) – γύρω από τον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου (1816-1819) – βρισκόταν δίπλα στον οδικό άξονα που οδηγούσε από τη Θεσσαλονίκη στο Μοναστήρι. Κατοικούνταν αρχικά από λίγες οικογένειες γηγενών αγροτών, στις οποίες προστέθηκαν και ορισμένοι ημινομάδες βλάχοι κτηνοτρόφοι από τα Μεγάλα Λιβάδια (Ν. Κιλκίς)». Οσον αφορά την αρχική ονομασία της περιοχής, χαρακτηρίζεται από πολλούς προφητική. Πού θα λέγατε πως βασίζεται αυτός ο χαρακτηρισμός; «Τολμώντας ένα παιχνίδι με τις λέξεις, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ο τόπος μας είχε προφητικά ονομαστεί Χαρμάνκιοϊ (Harman: μείγμα), αφού θα ερχόταν εκείνη η εποχή που πρόσφυγες και γηγενείς, ως ένα “χαρμάνι”, “μείγμα” ετερόκλητων πληθυσμιακών ομάδων, θα προσπαθούσαν όλοι μαζί να επιβιώσουν, να συμβιώσουν, να συνυπάρξουν, να συνδημιουργήσουν και να συν-γράψουν τη νεότερη ιστορία τους, ήδη από τα χρόνια του Μεσοπόλεμου και ιδιαίτερα στη διάρκεια
όλοι
την κοινή τους
Αυτό μας εξηγεί ο κ. Κυριάκος Στ. Χατζηκυριακίδης, επίκουρος καθηγητής της επώνυμης έδρας Ποντιακών
κατά καιρούς με την
και κοινωνική ιστορία του Ελληνισμού της Ανατολής, της Κύπρου, την
Πότε
η ύπαρξη
του Ελληνοϊταλικού Πολέμου και της Γερμανικής Κατοχής· περίοδος που κατά κανόνα, ειδικά στον τόπο μας, λειτούργησε ενωτικά ενάντια στον κοινό εχθρό εξαλείφοντας τις όποιες διαφορές μεταξύ τους». Με αφορμή την αναφορά σας στην περίοδο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, ας πάμε λίγο πιο πίσω, στις μαύρες σελίδες της ελληνικής Ιστορίας, το διάστημα απ’ το 1914 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920. Ποιος ήταν ο ρόλος του Χαρμάνκιοϊ και ποιοι οι βασικοί χώροι υποδοχής ελλήνων προσφύγων στη Βόρεια Ελλάδα εκείνη την περίοδο; «Το Χαρμάνκιοϊ όπως και το Καράμπουρνου (στον σημερινό Δήμο Καλαμαριάς) αποτέλεσαν τους βασικούς στη Βόρεια Ελλάδα χώρους υποδοχής των χιλιάδων ελλήνων προσφύγων από όλη την Ανατολή: Πόντο,
και παράλια
Θράκη
στο χρονικό διάστημα από
και τα τέλη της δεκαε-
Αλλοι
γη
να την κάνουν μια μικρογραφία των αγαθών που είχαν πίσω στην Ανατολή, ενώ άλλοι μόχθησαν
εκτροφή των ζώων τους. Είτε έχτισαν μόνοι τους το σπίτι τους είτε απέκτησαν με δάνειο ένα προσφυγικό «Το βασικότερο πρόβλημα, που έλαβε διαστάσεις εθνικής τραγωδίας, ήταν το ζήτημα της άμεσης περίθαλψης και στέγασης. Η ελληνική κυβέρνηση αδυνατούσε να αντιμετωπίσει μόνη της αυτή την ανθρωπιστική κρίση και γι’ αυτό ζήτησε τη συνδρομή της Διεθνούς Κοινότητας. Η ΕΑΠ λ.χ. κατασκεύασε μόνο στη Θεσσαλονίκη δώδεκα χιλιάδες κατοικίες την περίοδο 1924-1930». Μετά την προσαρμογή τους στον τόπο, ποια ενασχόληση επέλεξαν οι πρόσφυγες για να ορθοποδήσουν; «Η αγροτική προέλευση των περισσότερων προσφύγων (από την εύφορη επαρχία της Σμύρνης) υπαγόρευσε την αγροτική τους εγκατάσταση και αποκατάσταση στην περιοχή του δήμου μας. Από το 1930 που έγινε η αναδιανομή των κλήρων και για τα επόμενα αρκετά χρόνια επιδόθηκαν στις καλλιέργειες που γνώριζαν: αμπέλια, καπνά, σιτηρά, καθώς και στην κτηνοτροφία». Ωστόσο, ο σημερινός Δήμος Κορδελιού-Ευόσμου δεν θυμίζει σε τίποτα αυτήν τη σχετικά ολιγάνθρωπη κοινωνία που περιγράφετε, ούτε καν στην ονομασία. Τι συνέβη και προκλήθηκε αυτή η έκδηλη μεταβολή απ’ το διάστημα της αναδιανομής των κλήρων; «Από τότε, και στο διάβα των δεκαετιών, η ανθρωπογεωγραφία του τόπου μας ανανεώνεται και προσδιορίζεται με ονόματα που χαρακτηριστικά και ανεξίτηλα υπομνηματίζουν την ιστορική διαδρομή των προσφύγων κατοίκων του: Παλαιό Χαρμάνκιοϊ/Νέος Κουκλουτζάς, Νέο Κορδελιό. Από τη δεκαετία του 1950, με το κύμα εσωτερικής μετανάστευσης στις μεγάλες πόλεις της χώρας μας, οι γεωργοκτηνοτροφικοί οικισμοί των τότε κοινοτήτων Ευόσμου και Ελευθερίου (πρώην Κάτω/Νέου Χαρμάνκιοϊ) γνώρισαν μια άνευ προηγουμένου πληθυσμιακή έκρηξη, αφού γύρω από αυτούς εγκαταστάθηκαν σταδιακά εκατοντάδες οικογένειες, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα. Την κοινότητα Ελευθερίου επέλεξαν, ακόμη, για μόνιμη διαμονή περίπου 3.500 Σαρακατσάνοι από την τότε λεγόμενη Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (1956-1967)». Από το ξεχασμένο προσφυγόσπιτο στον εκσυγχρονισμό Συνέντέυξη Στη ΖαφΕΙρΙα ΣαΒραΜη-ΣαΒραΜαΚη Ο καθηγητής του ΑΠΘ Κυριάκος Στ. Χατζηκυριακίδης ξεφυλλίζει το τετράδιο μνήμης και ξεχωρίζει τα ορόσημα της ιστορίας του τόπου μας, ο οποίος συνεχίζει να δημιουργεί και να αναζωογονεί «χαρμάνια» διαφορετικών ανθρώπων για την αέναη ανάπτυξη του πολιτισμού μας Σήμερα, στον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου ο επισκέπτης αντικρίζει την τυπική εικόνα μιας σύγχρονης πόλης, όπου τίποτα δεν θυμίζει πια την παλιά προσφυγική γειτονιά 12 TO BHMA του Ευόσμου σπίτι από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ)». Με τον ερχομό αυτού του κύματος προσφύγων, δεν μπορεί να είχε επιτευχθεί απόλυτη οργάνωση και να λειτουργούσαν όλα εύρυθμα. Σίγουρα θα υπήρχαν ποικίλα προβλήματα. Ποιο ήταν το βασικότερο και τι έκανε η ελληνική κυβέρνηση για την άμεση αντιμετώπισή του;
Από τους ημινομάδες βλάχους κτηνοτρόφους, στους πρόσφυγες του 1922, τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο και τη Γερμανική Κατοχή. Ο Εύοσμος (όπως λέει και το όνομά του) υπήρξε πάντα ένα «χαρμάνι» ετερόκλητων ομάδων που
μαζί πορεύονταν αναζητώντας
ταυτότητα. Πώς τα κατάφερναν;
Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο κ. Χατζηκυριακίδης ερευνητικά έχει ασχοληθεί
οικονομική
ελληνική διασπορά όπως και με την εγκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922. Εχει γράψει διάφορα εξαίρετα βιβλία που σχετίζονται με την έρευνά του. Σ’ αυτή τη συνέντευξη, λοιπόν, μιλάει για την ιστορία του Ευόσμου και την εξέλιξή του στο πέρασμα του χρόνου.
χρονολογείται
οικισμού στα όρια ΚορδελιούΕυόσμου, πού βρισκόταν και ποιοι κατοικούσαν
Καρς, Καππαδοκία
Μ. Ασίας, καθώς και από Ανατολική
και Ανατολική Ρωμυλία,
το 1914 μέχρι
τίας του 1920.
πάσχισαν να αποκτήσουν
και
στην
γενεών ντόπιων και προσφύγων, με τα όποια λάθη, αστοχίες, ελλείψεις ή και αποτυχίες, μας αφήνει ως παρακαταθήκη το πνεύμα του: την ακάματη προσδοκία της προόδου, ώστε να συνεχίζει ο τόπος μας να δημιουργεί και να αναζωογονεί
διαφορετικών ανθρώπων για
Εικόνα από τις πρώτες εγκαταστάσεις προσφύγων στην περιοχή. «Το βασικότερο πρόβλημα, που έλαβε διαστάσεις εθνικής τραγωδίας, ήταν το ζήτημα της άμεσης περίθαλψης και στέγασης» τονίζει ο Κυριάκος Στ. Χατζηκυριακίδης Αναμνηστική φωτογραφία από το δημοτικό σχολείο του Νέου Κουκλουτζά το 1930. Το σχολείο αποτέλεσε από την αρχή βασικό παράγοντα της ομογενοποίησης της ετερόκλητης σύστασης του πληθυσμού, αφού στις αίθουσές του στέγαζε μαζί τα παιδιά γηγενών και προσφύγων Ομως, όπως ακούμε, ο δήμος αναβαθμίστηκε από γεωργική εργατούπολη σε αναπτυγμένο οικονομικό και οικιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Για να συμβεί αυτό προφανώς προηγήθηκε παραγκωνισμός της γεωργίας. Πότε και γιατί συνέβη ακριβώς αυτή η αλλαγή; «Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, η γεωργία έπαψε να αποτελεί την κύρια ασχολία των κατοίκων Νέου Κορδελιού, Ελευθερίου και Ευόσμου, οι οποίοι στράφηκαν στα εργοστάσια και στο εμπόριο – οι βιομηχανίες “άνθισαν” και οι κήποι μαράθηκαν... Οι περισσότεροι προτίμησαν να πουλήσουν τα “τεζέκια”, να δώσουν δηλαδή αντιπαροχή όλες τις ιδιόκτητες αγροτικές και μη εκτάσεις τους, μόλις αυτές εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης, προσαρμοσμένοι και αυτοί στη σύγχρονη οικιστική πολιτική ανάπτυξης της χρήσης γης σε όλη την έκταση του σημερινού δήμου». Είναι γνωστό πως καταγράφηκε και δεύτερη θεαματική αύξηση πληθυσμού, πράγμα που είχε ως απόρροια την οικιστική ανάπτυξη της περιοχής. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που συνετέλεσαν σε αυτό; «Ο επαναπατρισμός πολιτικών προσφύγων (από Τσεχοσλοβακία, Βουλγαρία κ.λπ.) στη δεκαετία του 1980, και κυρίως το κύμα ομογενών από τις Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, και τη Β. Ηπειρο σε μικρότερο βαθμό (αρχές δεκαετίας 1990), συνετέλεσαν σε ακόμη μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση. Η εσωτερική μετανάστευση, που επίσης υπήρξε έντονη την ίδια εποχή, αποτέλεσε την τελευταία μεγάλη τομή στην οικιστική ανάπτυξη της περιοχής. Θα ήταν παράλειψη, τέλος, να μην επισημανθεί ότι ειδικά ο τόπος μας, που αδιάλειπτα (υπο)δέχθηκε και (υπο)δέχεται μέχρι και σήμερα νέους κατοίκους, φιλοξενεί τα τελευταία χρόνια και μεγάλο αριθμό αλλοεθνών οικονομικών μεταναστών, κυρίως Αλβανών». Εχει γίνει πασιφανής η «μεταμόρφωση» του δήμου. Ποια είναι η εικόνα του σήμερα, τι θυμίζει τις προσφυγικές ρίζες και ποιες δράσεις υλοποιούνται για την αναβίωσή τους; «Σήμερα, στον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, που είναι ο δεύτερος δημογραφικά στη Βόρεια Ελλάδα μετά τον μητροπολιτικό Δήμο της Θεσσαλονίκης και από τους πολυπληθέστερους της χώρας, ο επισκέπτης αντικρίζει την τυπική εικόνα μιας σύγχρονης πόλης, όπου τίποτα δεν θυμίζει πια την παλιά προσφυγική γειτονιά. Εκτός ίσως από το τενεκεδένιο γλαστράκι με τον βασιλικό στο ξεχασμένο προσφυγόσπιτο που “ξέφυγε από τη φαγάνα”, τους δυο-τρεις παρατημένους στάβλους και την ιστορική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου... Τις θύμησες των εστιών τής καθ’ ημάς Ανατολής και του τόπου μας ο δήμος προσπαθεί να διατηρήσει μέσα από ποικίλες δράσεις: βιβλία τοπικής ιστορίας, εκπαιδευτικά προγράμματα ιστορίας κ.λπ. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι στο τρέχον επετειακό έτος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή λειτουργεί έκθεση με φωτογραφίες προερχόμενες από αρχεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και από συλλογές κατοίκων». Και σε αυτή τη μάχη διατήρησης ιστορικών προσφυγικών στοιχείων στον δήμο, τι κρατάμε ως πολιτισμική κληρονομιά, την επονομαζόμενη παρακαταταθήκη, απ’ τις προηγούμενες γενιές; «Ο τιτάνιος αγώνας των προηγούμενων
την αέναη
Yψιστης
η κατάρτιση των νέων στον τομέα αυτόν. Ως εκπρόσωποι του μέλλοντος, τι οφείλουν να πράξουν οι νέοι για τη διατήρηση της προαναφερόμενης πολιτισμικής κληρονομιάς; Επίσης ως απόφοιτος του 1ου Γενικού Λυκείου Ευόσμου και ειδήμων σε αυτό, θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για τη δράση του σχολείου; «Αυτόν τον τόπο των ανθρώπων της βιοπάλης οι χιλιάδες των μαθητών και μαθητριών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οφείλουν να γνωρίζουν, οφείλουν να ενδιαφέρονται γι’ αυτόν για να αλλάξουν όλα τα κακώς κείμενα αφενός και αφετέρου για να αναδείξουν τα προτερήματά του με βασικότερα τη δική τους δύναμη και δημιουργία. Το ιστορικό, για τον τόπο μας, 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου φροντίζει γι’ αυτό δεκαετίες τώρα χάρη στο ενδιαφέρον σημαντικών εκπαιδευτικών που υπηρέτησαν και υπηρετούν σε αυτό, εμπνέοντας με το έργο τους τις χιλιάδες των μαθητών που φοίτησαν στο αναφερόμενο λύκειο, ένας εκ των οποίων υπήρξε και ο ομιλών στη δεκαετία του 1980». Μιλήστε μας και για την έδρα Ποντιακών Σπουδών του αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ποιος είναι ο στόχος της; «Στόχος της Εδρας Ποντιακών Σπουδών είναι η διδασκαλία της ιστορίας του Ελληνισμού της Ανατολής στους Νεότερους Χρόνους. Προπτυχιακά μαθήματα, διδασκόμενα σταθερά σε κάθε εξάμηνο στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου
τους με τα είδη των ιστορικών πηγών, σε θέματα κοινωνίας, οικονομίας, ιδεολογίας, συνύπαρξης με άλλους λαούς κ.λπ. των Ελλήνων του Πόντου και όλης της Μ. Ασίας». ΚυριαΚη 27 νοέμβριου 2022 13 TO BHMA Ο Κυριάκος Στ. Χατζηκυριακίδης σημείωσε στο «Βήμα του Ευόσμου» ότι «ο δήμος προσπαθεί να διατηρήσει τις θύμησες των εστιών τής καθ’ ημάς Ανατολής και του τόπου μας μέσα από ποικίλες δράσεις, όπως βιβλία τοπικής ιστορίας και εκπαιδευτικά προγράμματα ιστορίας»
“χαρμάνια”
ανάπτυξη του πολιτισμού μας!».
σημασίας, όμως, κρίνεται
μας, συμβάλλουν στη γνωριμία και τη σταδιακή εκπαίδευση των φοιτητών και φοιτητριών μέσα από την εξοικείωσή
αρμονικά και να συγγράψουν τη νεότερη ιστορία τους. Και τα κατάφεραν. Η συλλογική και προσωπική τραγωδία των προσφύγων χάρη στον αγώνα τους έφερε την οικονομική, πολιτιστική και πνευματική δημιουργία στον ελλαδικό χώρο». ποιες είναι οι δράσεις σας; «Κάθε χρόνο αναβιώνουμε το έθιμο του “Κλήδονα”, ένα πανάρχαιο έθιμο, στο
Η σωματειακή-συλλογική οργάνωση στον τόπο μας δεν ήταν πλούσια, σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Θεσσαλονίκης. Το 1930 οι κάτοικοι προχώρησαν στην ίδρυση της ιστορικής για τη Δυτική Θεσσαλονίκη ομάδας του Αγροτικού Αστέρα αλλά για 30 χρόνια η συλλογική οργάνωση παρέμεινε υποτονική έως ανύπαρκτη. Μολαταύτα, από τη δεκαετία του 1970 η κατάσταση σε αυτόν τον τομέα άρχισε σταδιακά να αλλάζει. Ιδρύθηκαν πολιτιστικοί σύλλογοι και αθλητικά σωματεία των οποίων η δράση συνεχίζεται έως σήμερα. Η αίσθηση της υποβάθμισης της περιοχής πείσμωσε τους κατοίκους της, οι οποίοι έδωσαν τεράστια ώθηση στην τοπική πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής, εργαζόμενοι κοπιαστικά για τον σκοπό αυτόν. Αρκετοί ήταν εκείνοι που ένωσαν τις δυνάμεις τους μέσα από την κατακόμβη του Ιερού Ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ενώ άλλοι εκφράστηκαν μέσα από τους συλλόγους και τα σωματεία, διοργανώνοντας θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, μουσικές και λογοτεχνικές βραδιές, μία καινοτομία της εποχής για ολόκληρη τη Β. Ελλάδα. Αξιοσημείωτη είναι η ανάγκη για την καλλιέργεια του πνεύματος αλλά και για τη διατήρηση και διάδοση της παράδοσης και του πολιτισμού, που οδήγησε στη γέννηση των πολιτιστικών λαογραφικών συλλόγων, όπως ο Σύλλογος Ποντίων Ευόσμου «Παναγία Κρεμαστή», ο Σύλλογος Μικρασιατών Ευόσμου, ο Πολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος Ευόσμου «Το Γαϊτάνι», που ιδρύθηκε το 2014 από μια ομάδα γονέων-κατοίκων της περιοχής με σκοπό τη διάσωση και διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ο «Πήγασος» και πολλοί άλλοι. Η συνέχιση της προβολής πολιτιστικών και αθλητικών συλλόγων με ποιοτικό περιεχόμενο είναι απαραίτητη για τις νέες γενιές. 14 TO BHMA του Ευόσμου Δυναμικά και... συλλογικά σε αθλητισμό και πολιτισμό Υπερηφάνεια και χαμόγελα από μέλη του Συλλόγου Μικρασιατών Των Μαρίας ΚίρΚΜαλή, Κωνςταντίνου Μπίτή, ςταυρουλας Μπίτή Οι επικεφαλής τριών σημαντικών σωματείων μιλούν για την πολύπλευρη συμβολή των οργανισμών στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής αλλά και στη διαφύλαξη της παράδοσης «Από την τραγωδία των προσφύγων στην πνευματική δημιουργία» ΣυνένΤέυξη ΣΤΟυΣ Δέςποίνα ΚαραΜανίΔου, Μαρία ΚίρΚΜαλή, έυαγγέλία Κρίντζαλή, Κωνςταντίνο Μπίτή, ςταυρουλα Μπίτή Δημητρης ΓιΑννΑκόπόυλός, πρόεΔρός ςυλλόΓόυ μικρΑςιΑτών «Οφείλουμε να θυμόμαστε, να τιμούμε και να εξιστορούμε τη ζωή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, αλλά και τον ξεριζωμό» λέει ο πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών Δημήτρης Γιαννακόπουλος, θυμίζοντας ότι ο Δήμος Κορδελιού - Ευόσμου αποτελεί ιστορική συνέχεια των Μικρασιατών που διέπρεψαν στα γράμματα, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό και στο εμπόριο. Ιδού τι μας είπε: πότε ιδρύθηκε ο ςύλλογός σας; «Ο Σύλλογός μας ιδρύθηκε το 1998 με σκοπό να διατηρήσει και να διαδώσει την πολιτιστική κληρονομιά που μας άφησαν οι πρόγονοί μας όταν ήρθαν στην Ελλάδα διωγμένοι από την “Πατρίδα”, φέρνοντας μαζί τους μνήμες, ιστορίες, ήθη και έθιμα». για ποιον λόγο επιλέξατε να δημιουργήσετε τον ςύλλογό σας στον Δήμο έυόσμου; «Οπως είναι ευρέως γνωστό, η πλειοψηφία των κατοίκων του Ευόσμου κατάγεται από τη Μ. Ασία και αγκάλιασε με απεριόριστη αγάπη αυτή μας την προσπάθεια, βοηθώντας τον Σύλλογό μας με την εμπειρία, τις θύμησες και προπάντων με τον άσβεστο πόθο να μας μεταδώσουν όσα έζησαν εκείνη την περίοδο και ό,τι είχαν μάθει από τους δικούς τους προγόνους. Το παλιό οθωμανικό
δήμο μας. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κάθε Σεπτέμβρη τιμάμε την Ημέρα Μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής με ιδιαίτερο και ξεχωριστό τρόπο. Με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη θλιβερή επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 ο Σύλλογός μας, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Αποστακτήριο και τον Σύλλογο Επιστημόνων Κεντρικής Μακεδονίας “Αριστοτέλης”, οργάνωσε τελετές στις αρχές Νοεμβρίου και βράβευσε τα καλύτερα έργα που συμμετείχαν στον διαγωνισμό για τα 100 χρόνια από τη θλιβερή επέτειο για τη Μικρασιατική Καταστροφή στις κατηγορίες “διήγημα” και “ποίηση”». ποιες άλλες δραστηριότητες έχει ο ςύλλογος; «Το 2000 δημιουργήθηκε το χορευτικό μας τμήμα με υπεύθυνο τον χοροδιδάσκαλό μας κ. Γ. Κυνηγόπουλο, το οποίο έχει δώσει παραστάσεις σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό, αποσπώντας την πρώτη θέση στην Αλγερία και εξίσου καλές θέσεις στην Κίνα, στην Πορτογαλία, στα Κανάρια Νησιά, στη Φινλανδία, στην Κωνσταντινούπολη καθώς και στην Κύπρο. Επίσης, το 2004 δημιουργήσαμε χορευτικά τμήματα για τους μικρούς μας χορευτές. Είναι ένα εξίσου πολύ ενεργό τμήμα, συμμετέχοντας σε πολλά φεστιβάλ που διοργανώνονται σε όλη την Ελλάδα αλλά και λαμβάνοντας μέρος στις εκδηλώσεις του δήμου μας καθώς και των όμορων δήμων. Το 2006 δημιουργήθηκε το τμήμα της χορωδίας του Συλλόγου μας με υπεύθυνο τον χοράρχη μας κ. Γ. Τσάμη, το οποίο αποτελείται από 40 άτομα. Είναι εν ενεργεία, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις του Συλλόγου αλλά και σε διάφορες συναντήσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Το 2022 η χορωδία κατάφερε με την επιμέλεια του χοράρχη να δημιουργήσει ένα συλλεκτικό μουσικό CD με τραγούδια αφιερωμένα στον Κουκλουτζά και στο Κορδελιό, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “Δημιουργώ” και του δήμου μας. Ο Δήμος Κορδελιού - Ευόσμου αποτελεί ιστορική συνέχεια των Μικρασιατών που διέπρεψαν στα γράμματα, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό και στο εμπόριο. Οφείλουμε να θυμόμαστε, να τιμούμε και να εξιστορούμε τη ζωή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, αλλά και τον ξεριζωμό».
τσιφλίκι Χαρμάνκιοϊ (Harman – μείγμα) έγινε ο τόπος στον οποίο άνθρωποι από διαφορετικά περιβάλλοντα προσπάθησαν να συνυπάρξουν
οποίο συμμετέχουν πολλά χορευτικά συγκροτήματα από όλη τη Θεσσαλονίκη και όχι μόνο, σε συνεργασία πάντα με τον
εργάστηκε
μετά
ιδρυτικό μέλος της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης», όπου παραμένει μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ. Δέχθηκε να απαντήσει σε μερικές από τις ερωτήσεις μας και ιδού τι μας είπε: Πώς σας έχει
πίζω πάντα πως θα είναι ο επόμενος». Ποιος ήταν ο απώτερος στόχος σας σχετικά με το θέατρο; «Δεν ξέρω εάν είχα έναν απώτερο στόχο. Ξέρω, όμως, πως χαίρομαι πολύ, πάρα πολύ, όταν συναντιέμαι στη σκηνή με μαθητές μου, είτε όταν παίζουμε μαζί είτε όταν εκείνοι με σκηνοθετούν». Ποια είναι η σχέση σας με τις υπόλοιπες τέχνες (π.χ. μουσική, ζωγραφική κ.λπ.); «Μου αρέσει πολύ η μουσική, και ακούω πολλά και διαφορετικά είδη. Δεν παίζω δυστυχώς κανένα όργανο, και όσο για τις ζωγραφικές
ικανότητες είναι απολύτως
του
(πέραν της υποκριτικής)
γοητέψουν και θα τον συναρπάσουν, αρκεί φυσικά να είναι κανείς έτοιμος και ανοιχτός στο να γοητευτεί». Τι ετοιμάζει το ΚΘΒΕ αυτόν τον καιρό; Ποιες παραστάσεις του θα μας προτείνατε να παρακολουθήσουμε; «Το ΚΘΒΕ έχει ανακοινώσει ένα εξαιρετικά πλούσιο και ενδιαφέρον πρόγραμμα για τη φετινή χρονιά. Εγώ θα παίξω στο έργο του Γιώργου Καπουτζίδη “Οποιος θέλει
περιορισμένες. Φυσικά, αγαπώ πολύ τον κινηματογράφο». Είστε πολύ γνωστή για τον ρόλο της Σωτηρίας Μπέλλου στην παράσταση «Σωτηρία με λένε». Πώς νιώσατε, όταν σας προτάθηκε ένας τόσο σπουδαίος ρόλος; «Οταν μου προτάθηκε ο ρόλος της Σωτηρίας Μπέλλου, ομολογώ πως ξαφνιάστηκα πολύ. Μου άρεσε πάντα η Μπέλλου, αλλά δεν ένιωθα να έχω κάτι κοινό μαζί της, ουδέποτε μου είχε περάσει απ’ το μυαλό πως θα την παίξω. Στη διάρκεια των δοκιμών, σιγά-σιγά και σχεδόν χωρίς να το καταλάβω, μελετώντας εξονυχιστικά ό,τι αφορούσε τη ζωή της, άρχισα να την κατανοώ και να την αγαπώ βαθιά. Το ότι κάποια στιγμή έφτασα να της “μοιάζω”, ήταν το μεγαλύτερο δώρο που μου έκανε η Σωτηρία. Και ναι, για να ξαναγυρίσω στην προηγούμενή σας ερώτηση, μπορεί και να είναι ο αγαπημένος μου ρόλος». Τι συμβουλές θα δίνατε σε κάποιον που θα ήθελε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το θέατρο στις μέρες μας; Γιατί να επιλέξει σπουδές συγκεκριμένα στο ΑΠΘ; «Το μεγάλο προσόν του Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ είναι ο μεικτός του χαρακτήρας. Είναι ένα Τμήμα που καλλιεργεί ισότιμα την πράξη και τη θεωρία. Κι αυτό που λέω πάντα στους φοιτητές και στις φοιτήτριές μου είναι πως ενώ οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι που λένε πως θέλουν να ασχοληθούν με το θέατρο θέλουν να γίνουν ηθοποιοί, μπαίνοντας κάποιος στο Τμήμα Θεάτρου μπορεί να ανακαλύψει θεατρικές περιοχές που ούτε καν
να χωρίσει, να σηκώσει το χέρι του” και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό». Η Εφη Σταμούλη γεννήθηκε στη Θεσσα λονίκη. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) και έπειτα στο Τμήμα Γαλλικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανε-
Ενας χώρος που δεν επιτρέπει σε κάποιον να βαρεθεί και να παρασυρθεί από τη ρουτίνα. Ζεις, λοιπόν, μια συναρπαστική ζωή. Το τίμημα είναι η διαρκής αβεβαιότητα». Υπήρξε κάποια δύσκολη στιγμή που σας έκανε να μετανιώσετε για την απόφασή σας να ασχοληθείτε με το θέατρο; «Δύσκολες στιγμές υπήρξαν φυσικά, αλλά όχι, δεν μετάνιωσα ποτέ». Ποια είναι η αγαπημένη σας παράσταση και ο αγαπημένος σας ρόλος που έχετε υποδυθεί και γιατί; «Με μεγάλη ευκολία θα μιλούσα για την αγαπημένη μου παράσταση. Αυτή ήταν το “Κάτω από το Γαλατόδασος” του Ντίλαν Τόμας που ανέβηκε στο θέατρο Αμαλία το 1991 από την Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης” σε σκηνοθεσία του Νίκου Αρμάου, σκηνικά και κοστούμια του Απόστολου Βέττα, μουσική του Ηρακλή Πασχαλίδη, στην υπέροχη μετάφραση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Hταν μια παράσταση όπου όλοι μας, συντελεστές και ηθοποιοί, είχαμε, λες, βρεθεί “στην καλή μας ώρα”. Ενα έξοχο έργο “μαγικού ρεαλισμού” που παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία και όταν τελείωσε είχε αφήσει σε όλους μας έντονο το στίγμα του. Από τότε έχουν περάσει 30 χρόνια και κάθε φορά που το φέρνω στη μνήμη μου νιώθω πεταλούδες να πετάνε στο στομάχι μου. Οσο για τον καλύτερο ρόλο μου, ελΑυτό που λέω πάντα στους φοιτητές και στις φοιτήτριές μου είναι πως ενώ οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι που λένε πως θέλουν να ασχοληθούν με το θέατρο θέλουν να γίνουν ηθοποιοί, μπαίνοντας κάποιος στο Τμήμα Θεάτρου μπορεί να ανακαλύψει θεατρικές περιοχές που ούτε καν τις υποψιάζεται «Χώρος ελευθερίας και διαρκούς εξέλιξης» 17 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚή 27 Νοεμβριου 2022 Η Εφη Σταμούλη, μία ηθοποιός που υποδύθηκε με μεγάλη επιτυχία τη Σωτηρία Μπέλλου, μιλάει για το θέατρο, την αγαπημένη της παράσταση και τη Θεσσαλονίκη «Το θέατρο είναι ένας χώρος που δεν επιτρέπει σε κάποιον να βαρεθεί και να παρασυρθεί από τη ρουτίνα» τονίζει στο «Βήμα του Ευόσμου» η Εφη Σταμούλη Ποιο μνημείο της Θεσσαλονίκης είναι το καλύτερο για μια θεατρική παράσταση; Αν το είχατε στη διάθεσή σας, ποια παράσταση θα ανεβάζατε; «Θα απαντήσω κάπως διαφορετικά στην ερώτησή σας: πριν μερικά χρόνια παίξαμε, πάλι με την Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης”, τον “Βυσσινόκηπο” του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία της Χριστίνας Χατζηβασιλείου, σε ένα παλιό αρχοντικό, τη Βίλα Καπαντζή. Ηταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία για θεατές και ηθοποιούς. Οχι, φυσικά, γιατί η Βίλα Καπαντζή είναι το πιο σημαντικό μνημείο της Θεσσαλονίκης, αλλά γιατί ένας ιδιαίτερος χώρος “κούμπωσε” ιδανικά με το συγκεκριμένο έργο. Στο θέατρο όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Δεν φτάνουν οι προθέσεις». «Στο θέατρο δεν φτάνουν οι προθέσεις»
μου
τις υποψιάζεται. Τομείς
θεατρικού φαινομένου
που θα τον
πιστημίου Θεσσαλονίκης. Για έναν χρόνο
στο ΚΘΒΕ και αμέσως
υπήρξε
ωφελήσει το θέατρο στη ζωή σας; «Το θέατρο είναι ένας χώρος ελευθερίας, φαντασίας και διαρκούς εξέλιξης.
Θεσσαλονίκης και καθηγήτρια του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την οποία και ευχαριστούμε ειλικρινά για τον χρόνο που μας διέθεσε τόσο πρόθυμα. Τι προσφέρει το φεστιβάλ σε έναν απλό θεατή και συγκεκριμένα στους νέους; «Το φεστιβάλ προσφέρει την επαφή με ταινίες από τον σύγχρονο ελληνικό αλλά
Τι αντίκτυπο είχε η ανάπτυξη του Διαδικτύου στον χώρο του κινηματογράφου; «Βρισκόμαστε σε μία εποχή μετάβασης, ανάλογη με αυτήν της μετάβασης από τον βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο ή από τον αναλογικό στον ψηφιακό. Ο τρόπος παρακολούθησης των κινηματογραφικών ταινιών αλλάζει και οι νέες διαδικτυακές πλατφόρμες μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε και καταναλώνουμε το οπτικοακουστικό περιεχόμενο, είτε είναι μια ταινία είτε ένα ντοκιμαντέρ είτε μία τηλεοπτική σειρά. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ακριβώς πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αλλά σίγουρα θα επηρεαστεί σημαντικά ολόκληρη η οπτικοακουστική βιομηχανία». Με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουμε μια ταινία; «Υπάρχουν πολλά κριτήρια επιλογής ανάλογα με τις ανάγκες, την προσωπικότητα αλλά και το γούστο του θεατή. Εγώ επιλέγω να βλέπω ταινίες από όλον τον κόσμο, είτε είναι mainstream είτε είναι πιο καλλιτεχνικές. Ανάλογα με την ώρα και τη διάθεση ή ανάλογα με τον τρόπο θέασης (στο σινεμά ή στον υπολογιστή) τα κριτήρια μπορεί να αλλάξουν. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι να υπάρχει ποικιλία σε αυτά που επιλέγουμε και να είμαστε ανοιχτοί σε νέες προτάσεις. Τέλος, είναι καλό να βλέπουμε και σημαντικές ταινίες από το κινηματογραφικό παρελθόν. Η ταινιοθήκη του φεστιβάλ στο λιμάνι προσφέρει τέτοιες ευκαιρίες με τα αφιερώματα που κάνει συστηματικά». Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, του οποίου η φετινή 63η διοργάνωση ολοκληρώθηκε πριν από δύο εβδομάδες, είναι μια από τις χαρακτηριστικές πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης. Αποτελεί τη σημαντικότερη
και παγκόσμιο κινηματογράφο, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν θα προβληθούν στις αίθουσες. Επίσης, προσφέρει μία πληθώρα άλλων εκδηλώσεων, όπως τα masterclasses και οι εικαστικές εκθέσεις, οι οποίες καλλιεργούν την αγάπη και τη γνώση γύρω από τον κινηματογράφο. Ειδικά για τους νέους, είναι μια ευκαιρία να έχουν μία συμπυκνωμένη και πλούσια επαφή με ταινίες και άλλα κινηματογραφικά δρώμενα σε μια γιορτινή ατμόσφαιρα σε μια πόλη που αποκτά μια άλλη ζωή για ένα ολόκληρο δεκαήμερο». Γιατί επιλέξατε φέτος μια γυναικεία φιγούρα για την αφίσα του φεστιβάλ; «Επιλέξαμε μια γυναικεία φιγούρα γιατί το θέμα του φεστιβάλ επιχείρησε να αναδείξει τη γυναίκα μέσα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Εγιναν αφιερώματα σε δύο γυναίκες σκηνοθέτριες, υπήρξαν masterclasses από σημαντικές καλλιτέχνιδες, όπως η Θέμις Μπαζάκα, αλλά και πολλές ταινίες που πραγματεύονται τον ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία». Τι φιλοδοξίες έχετε για το μέλλον του φεστιβάλ; «Η δική μου φιλοδοξία είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να αποκτήσει μεγαλύτερη εξωστρέφεια και να αναγνωριστεί διεθνώς ως ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Είναι ένας απολύτως εφικτός στόχος, καθώς οι υποδομές του φεστιβάλ, το ανθρώπινο δυναμικό αλλά και η ομορφιά της πόλης μπορούν να το καταστήσουν πόλο έλξης για την παγκόσμια κινηματογραφική αγορά». Η δική μου φιλοδοξία είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να αποκτήσει μεγαλύτερη εξωστρέφεια και να αναγνωριστεί διεθνώς ως ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ Συνέντέυξη Στη Μυρσίνη σερΓίαλίΔου η πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελευθερία Θανούλη μιλάει για το τι προσφέρει η διοργάνωση στους θεατές και ειδικά στους νέους, αλλά και για τις προοπτικές του θεσμού 19 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚη 27 νοέμβριου 2022 Ευκαιρία για επαφή με τη μαγεία του σινεμά Φωτογρα Φ ία: SOOC/K O n S tantin OS tS a K alidi S Η διπλή αποστολή του Τμήματος του ΑΠΘ εκτός από πρόεδρος του Φεστιβάλ, είστε και καθηγήτρια του Τμήματος Κινηματογράφου του αΠΘ. Γιατί να το επιλέξει κάποιος για τις σπουδές του; «Το Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ είναι ο σημαντικότερος φορέας κινηματογραφικής εκπαίδευσης της χώρας. Εχει προσανατολισμό κυρίως δημιουργικό αλλά προσφέρει και μία σοβαρή θεωρητική κατάρτιση, όπως αρμόζει σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα. Με απλά λόγια, μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί σε μία από τις πτυχές της κινηματογραφικής τέχνης, όπως είναι η σκηνοθεσία, το σενάριο, η φωτογραφία και το μοντάζ, αλλά ταυτόχρονα να αποκτήσει σημαντικές και απαραίτητες γνώσεις στη θεωρία και ιστορία των οπτικοακουστικών μέσων». «Οι νέες διαδικτυακές πλατφόρμες μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε και καταναλώνουμε το οπτικοακουστικό περιεχόμενο, είτε είναι μια ταινία είτε ένα ντοκιμαντέρ είτε μία τηλεοπτική σειρά» τονίζει στο «Βήμα του Ευόσμου» η Ελευθερία Θανούλη
τέτοιου είδους διοργάνωση στην Ελλάδα ενώ εντάσσεται στα παλαιότερα και κορυφαία φεστιβάλ κινηματογράφου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η αγάπη μας για τον κινηματογράφο μάς έχει οδηγήσει στις σκοτεινές αίθουσες σίγουρα πολλές φορές στη ζωή μας, οπότε η αναμονή για κινηματογραφικές «συναντήσεις» στη διάρκεια κάθε χρονιάς είναι σίγουρα ιδιαίτερη. Για όλα αυτά μας μίλησε η κυρία Ελευθερία Θανούλη, πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου
το Βραβείο Νεανικού Μυθιστορήματος από το ελληνικό τμήμα της IBBY (International Board on Books for Young People), την ίδια χρονιά». Πώς δημιουργήθηκαν στο μυαλό σας οι πρωταγωνιστές του βιβλίου «Ξυπόλυτοι ήρωες»; «Γεννήθηκαν με τον τρόπο που γεννιούνται πάντα, καθώς διαβάζω διάφορα κείμενα, καθώς σκέφτομαι, καθώς ονειροπολώ, καθώς ξεκαθαρίζω τι θέλω να γράψω. Ξεπροβάλλουν από παντού “σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι” και μετά απαιτούν, επίμονα και πιεστικά, την ιστορία τους». Πώς μπορούν και τα παιδιά να γίνουν μικροί συγγραφείς; «Πριν γίνουν συγγραφείς χρειάζεται να γίνουν αναγνώστες
Εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
για τα βιβλία της δε,
κοντά σε χιλιάδες ψυχές μικρών και μεγάλων,
τους άλλοτε σε
και
μέρη
Η
με την Αλεξάνδρα Μητσιάλη δεν
παρά να είναι ενδιαφέρουσα.
όσα τη χαρακτηρίζουν και για όσα πιστεύει μιλήσαμε μαζί της στη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου της «Ξυπόλυτοι ήρωες». Και όσα μας είπε, μας έκαναν να ευελπιστούμε σε μια δεύτερη συνάντηση μαζί της... Πείτε μας λίγα λόγια τον εαυτό σας. «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κέρκυρα και ζω στη Θεσσαλονίκη. Είμαι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ Παιδαγωγικής. Εργάζομαι στη δευτεροβάθμια και
τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εχω εκδώσει
για παιδιά, μυθιστορήματα για
και ενήλικες,
δημοσιεύσει διηγήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά και κατά καιρούς αρθρογραφώ στον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο. Το μυθιστόρημά μου “Θα σε σώσω ό,τι κι αν γίνει” τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Νέους το 2014, ενώ το μυθιστό-
τιμήθηκε με το
για
το
στα χρόνια καθώς διαβάζουμε πολλά-πολλά βιβλία και αποθησαυρίσουμε ασυναίσθητα πρόσωπα, σκηνικά, αφηγηματικούς τρόπους, εκφράσεις, διαμορφώνοντας σταδιακά το δικό μας συγγραφικό βλέμμα που αργότερα θα αποτυπωθεί στις ιστορίες μας». Σχετίζονται οι ήρωες με υπαρκτά πρόσωπα; «Μερικοί συνδέονται, οι περισσότεροι όμως όχι». Ποια σκηνή θεωρείτε πιο συγκλονιστική; «Τη στιγμή που οι γκεσταπίτες κατεβάζουν την Αγγελική από το κτίριο Ρόζεμπεργκ και την οδηγούν στη γέφυρα του Αξιού για εκτέλεση. Ξέρω ότι αυτή δεν είναι μια κορυφαία σκηνή και ότι το μυθιστόρημα έχει πολλές άλλες σημαντικότερες, αλλά εμένα πάντα όταν την ξαναδιαβάζω με συγκινεί πολύ, για ένα λόγο που δεν έχω ακόμα καταλάβει». Θα προτείνατε ένα διαφορετικό τέλος για την ιστορία; «Οχι, οι ιστορίες έχουν το τέλος που τους ταιριάζει και στη ζωή και στη λογοτεχνία». Ο δρόμος για τη συγγραφή περνά από την ανάγνωση Η συγγραφέας μιλάει σε μαθητές και μαθήτριες στο πλαίσιο σεμιναρίου που διοργάνωσε η Λέσχη Λογοτεχνίας του σχολείου μας Συνέντέυξη Στη Νεκταρία Χύτα τι λέει η λογοτέχνις και εκπαιδευτικός Αλεξάνδρα Μητσιάλη για την απόλαυση του να φτιάχνεις δικούς σου κόσμους, αλλά και τη χαρά της έκδοσης ενός βιβλίου Ποιες αρχές αναδεικνύει το βιβλίο στην αντιμετώπιση των δυσκολιών; «Η αλληλεγγύη και η συντροφικότητα, η αγωνιστικότητα και το θάρρος είναι νομίζω μερικές από τις αξίες με τις οποίες πορεύτηκαν τα κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου αλλά και οι άνθρωποι που έγραψαν την πραγματική ιστορία εκείνης της εποχής με τις πράξεις τους». Με ποιες βαρύνουσες ιστορικές συγκυρίες επιβαρύνεται η Θεσσαλονίκη ως πόλη; «Με όλες όσες βαρύνεται και η ελληνική ιστορία. Τους μεγαλύτερους σταθμούς της ελληνικής ιστορίας τούς έζησε και η Θεσσαλονίκη με τον δικό της τρόπο». Πώς λειτουργούν οι άνθρωποι σε καθεστώς πολέμου; «Δεν λειτουργούν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο ούτε σε καιρό πολέμου αλλά ούτε σε ειρηνικούς καιρούς. Και βέβαια έχει σημασία για την αντίδραση των ανθρώπων και τι είδους πόλεμος είναι αυτός που ξεσπά. Στην περίπτωση ενός κατακτητικού πολέμου 21 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚη 27 νοέμβριου 2022 όπως ο Β΄ Παγκόσμιος, άλλοι άνθρωποι φοβούνται και λουφάζουν, άλλοι τον βλέπουν σαν χρυσή ευκαιρία να αποκομίζουν οφέλη και συνεργάζονται με τον κατακτητή, άλλοι ορθώνουν το ανάστημά τους και αντιστέκονται είτε στην πρώτη γραμμή είτε σιωπηλά βοηθώντας άλλους». Ποιο είναι το κίνητρό σας για τη συγγραφική δραστηριότητα; «Η απόλαυση. Η απόλαυση της αναζήτησης και της έρευνας, η απόλαυση να δημιουργώ από το μηδέν μια ιστορία, η έκσταση στην οποία βρίσκομαι όταν γράφω, η δυνατότητα που έχω να ζω μια διπλή ζωή, της πραγματικότητας και του φανταστικού κόσμου που έχω φτιάξει στο μυαλό μου, ο οποίος πολλές φορές είναι τόσο ζωντανός όσο ο πραγματικός, η δυνατότητα να δίνω στα πράγματα την τροπή που επιθυμώ, να αλλάζω τα δεδομένα». «Κατανίκησαν την αδράνεια της οθόνης» Δεδομένου ότι η σχέση συγγραφέααναγνώστη είναι αμφίδρομη, ποιες προσλαμβάνουσες αποκομίσατε από τους μαθητές του 1ου Γενικού Λυκείου Ευόσμου, που συμμετέχουν στον Ομιλο Λογοτεχνίας; «Είδα μια ζωντανή, ενθουσιώδη και σοβαρή ταυτόχρονα παρέα που είχε ασχοληθεί με το βιβλίο και την ιστορική περίοδο, που είχε προβληματιστεί, είχε σκεφτεί και ήθελε να συζητήσει. Είδα μια πολύ όμορφη και ελπιδοφόρα εικόνα και επιβεβαίωσα την πεποίθηση ότι όταν οι νέοι συναντηθούν με ένα βιβλίο που έχει πράγματα να τους πει μπορούν να επικοινωνούν μαζί του. Και σε αυτό το σημείο η διαμεσολάβηση των εκπαιδευτικών είναι πολύτιμη. Οι συγκεκριμένες εκπαιδευτικοί και όσες και όσοι εμπλέκονται και εμπνέουν αντίστοιχα εγχειρήματα γίνονται οι γέφυρες ανάμεσα στα παιδιά και το εξωσχολικό βιβλίο κατανικώντας την αδράνεια της οθόνης, την απαξίωση της γνώσης, τη ρουτίνα της σχολικής ζωής, την ανυπαρξία μιας κεντρικής πολιτικής για τη στήριξη του βιβλίου. Εμείς οι συγγραφείς αλλά και όλη η κοινωνία τους οφείλουμε πολλά». Το βραβευμένο βιβλίο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη «Ξυπόλυτοι ήρωες» «Οι ιστορίες έχουν το τέλος που τους ταιριάζει και στη ζωή και στη λογοτεχνία» τονίζει στο «Βήμα του Ευόσμου» η Αλεξάνδρα Μητσιάλη
Βραβευμένη
έχει έρθει
ταξιδεύοντάς
φανταστικά
άλλοτε σε ιστορικά
και γεγονότα.
συνάντηση
μπορούσε
Για
στην
βιβλία
νέους
έχω
ρημά μου “Ξυπόλυτοι ήρωες”
Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας
Νέους
2017 και απέσπασε, επίσης,
και αναγνώστριες. Οι ιδέες για τη συγγραφή βιβλίων αλλά και η ικανότητα γι’ αυτήν χτίζονται σιγά-σιγά μέσα
θυμία όταν πρόκειται να ταξιδέψουν, με αποτέλεσμα να είναι πιο εύκολο να εμπεδώσουν τις απαραίτητες γνώσεις, να αποκτήσουν Τα πολύπλευρα οφέλη για τους μαθητές από τα ταξίδια τους εκτός συνόρων, την αποκόμιση νέων εμπειριών και τη γνωριμία με διαφορετικούς πολιτισμούς Το νέο φαινομένο H trap μουσική και οι λόγοι που την ακούμε!
δεξιότητες και εμπειρίες αναγκαίες 22 TO BHMA του Ευόσμου ΚυριαΚη 27 Νοεμβριου 2022 ΤωΝ Ειρήνής μπαλατςιου, αλΕξανΔρας ςτΕργιουλα
μελλοντικό πολίτη της Ευρώπης
Οι τραγουδιστές της trap παίζουν καθημερινά σε ασφυκτικά γεμάτους χώρους, σε μαγαζιά σε όλη την Ελλάδα. Οι επιτυχίες τους ακούγονται σε όλα τα κλαμπ, στα σχολεία, στα αυτοκίνητα, στις γειτονιές, ακόμα και στα πανηγύρια. Ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της επιτυχίας; Η trap ορίζεται ως ένα είδος μουσικής που αποτελεί εξέλιξη της χιπ χοπ, η οποία αναπτύχθηκε κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1990 στις Νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ. Στην Ελλάδα έγινε γνωστή τα τελευταία χρόνια. Τι μας αρέσει σε αυτή; Αυτή η μουσική μας ελκύει γιατί μας διαφοροποιεί από την προηγούμενη γενιά και έτσι αποκτούμε τη δική μας ταυτότητα· δίνουμε το στίγμα μας ως νέα γενιά. Μέσω αυτής μπορούμε να αντιδράσουμε στους γονείς μας και ταυτόχρονα να ανατρέψουμε τις αυστηρές αντιλήψεις τους. Να διαμαρτυρηθούμε για όσα συμβαίνουν στην κοινωνία μας και μας αφορούν. Είναι και ένας τρόπος να εκτονωθούμε και να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα μας. Υπάρχουν χαρακτηριστικά της, ωστόσο, με τα οποία δεν συμφωνούμε. Ενα από αυτά είναι και το αισχρό περιεχόμενο των στίχων, γεμάτο βωμολοχίες και σεξιστικά στερεότυπα. Υποτιμούν τη γυναίκα και διαμορφώνουν επικίνδυνες συμπεριφορές. Επιμένουμε, όμως, στο γεγονός πως η trap δεν ευθύνεται για τη σημερινή κοινωνία όπως ισχυρίζεστε οι ενήλικοι. Αντίθετα, το είδος αυτό επηρεάζεται από ερεθίσματα και γεγονότα της καθημερινότητας. Επομένως, δεν μπορεί να είναι παράγοντας που διαμορφώνει την κοινωνία αλλά αντίθετα είναι ο καθρέφτης της. Καταλαβαίνουμε τις ανησυχίες σας, έχετε κάθε δικαίωμα να μας συμβουλεύετε, αρκεί όλοι να συζητούμε με σεβασμό στις απόψεις της άλλης πλευράς. Σας ζητούμε να έχετε περισσότερη εμπιστοσύνη στις αρχές και στα πρότυπα που έχουμε από το σχολείο και την οικογένειά μας για να κρίνουμε το σωστό και το λανθασμένο. Σκίτσο της ΙωάνναςΜαρίας Παπαλαζάρου Σύμμαχος της παιδείας οι εκδρομές στο εξωτερικό Της Δήμήτρας ΔανιήλιΔου «Πάντα είχαμε οικολογική συνείδηση, αλλά πλέον μπορούμε σε μια ανάλογη συζήτηση να τεκμηριώσουμε πιο εμπεριστατωμένα τη θέση μας μέσω των πληροφοριών που αποκομίσαμε» δήλωσε ο ένας από τους τρεις μαθητές του σχολείου μας, οι οποίοι
για έναν
και
Η
στην
χρήσιμων
για τις θετικές επιστήμες σε έναν χώρο όπου συνεργάζονται επιστήμονες από όλο τον κόσμο.
ληλα,
μου θα ταξιδέψουν στην Τουρκία στο πλαίσιο του MICC – προσο-
του
ποινικού
μετά τη νίκη τους σε πανελληνίου επιπέδου αγώνες επιχειρηματολογίας επισκέφθηκαν πέρυσι τις Βρυξέλλες όπου συμμετείχαν σε «debate» με θεματική το περιβαλλοντικό ζήτημα. Ολοι οι μαθητές δείχνουν μεγαλύτερη προ-
του κόσμου.
προγραμματισμένη επίσκεψή μας, για παράδειγμα, στο επιστημονικό κέντρο CERN
Ελβετία αποσκοπεί στην απόκτηση
πληροφοριών
Παράλ-
συμμαθητές
μοίωση
διεθνούς
δικαστηρίου – μέσω
του οποίου πέρυσι είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με την Ιστορία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τη γόνιμη διακρατική αλληλεπίδραση. Οι στόχοι των προγραμμάτων Erasmus+, αιτήσεις για τα οποία κατέθεσε φέτος το σχολείο μας, είναι να έρθουν οι μαθητές σε επαφή βιωματικά με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο, να
εξοικειωθούν με τη δημόσια ομιλία, να κατασκευάσουν έναν μικροσκοπικό δορυφόρο για διαστημική έρευνα και να αναλάβουν ενεργό δράση με τη χρήση εργαλείων ρομποτικής. Το σημαντικότερο, βέβαια, είναι ότι θα γνωρίσουμε διαφορετικούς πολιτισμούς και θα αποκτήσουμε φίλους από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ολα τα σχολεία είναι απαραίτητο να προσφέρουν ανάλογες ευκαιρίες συμμετοχής, ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν βασικά στοιχεία της ευρωπαϊκής ταυτότητας με... εκδρομές!