ΥΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ - ΤΕΥΧΟΣ 1ο

Page 1

υγεία για όλους Tριμηνιαίο περιοδικό l Δεκέμβριος 2017 l Έτος: 1ο l Αρ. Φύλλου 01 l www.ygeiagiaolous.com.cy

AΦΙΕΡΩΜΑ

Αθλητισμός και υγεία

Κλεάνθης Γεωργιάδης, Πρόεδρος ΚΟΑ

Αναγκαίος ο προληπτικός ιατρικός έλεγχος πριν από την άθληση συνέντευξη σ. 6


FER/ADV/NC/01-2017

Βοηθήστε να γίνουν τα φάρµακα πιο ασφαλή και Αναφέρετε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύµητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρµακα Συµπληρώνοντας την “ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ”

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: Vifor France 100-101Terrasse Boieldieu, Tour Franklin La Defense 8, 92042 Paris La Defense Cedex, Γαλλία. Για περαιτέρω πληροφορίες παρακαλώ απευθυνθείτε στη Genesis Pharma



περιεχόμενα

Editorial 6 λεάνθης Κ Γεωργιάδης: Αναγκαίος ο προληπτικός ιατρικός έλεγχος πριν από την άθληση

5 Χονδροπάθεια

ή “γόνατο του δροµέα”

10

Αθλητικές κακώσεις

16

Υγεία και άθληση

18 Και έφηβοι και

ποδοσφαιριστές; Επιδόσεις στο φουλ!

20

Άσκηση στο νερό

22 Παθήσεις και ρήξεις

του Αχίλλειου τένοντα

24

Γυµναστική και ∆ιατροφή

27 Τα αθλήµατα προστατεύουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων µε παιδικά τραύµατα

28 Το δράµα των προαθλητικών ελέγχων

30 Από το γυµναστήριο στο... l

χειρουργείο οι 40άρηδες! l Θεραπεία των αθλητικών κακώσεων µε βλαστοκύτταρα

14 Τα οφέλη της Φυσικής Αγωγής και του Αθλητισµού για τους µαθητές

υγεία για όλους Εκδότης: «Επίκαιρη Γνώση Λτδ» Υπεύθυνος Έκδοσης: Γιώργος Λιασής Επιμέλεια, Σχεδιασμός, & Τεχνική Επεξεργασία: «ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΓΝΩΣΗ ΛΤΔ»

Τυπογραφείο: Printco Manufacturing &Trading Ltd Διεύθυνση: Λουτρακίου 3 Β, Τ.Τ. 2027 ΣΤΡΟΒΟΛΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ Τηλ. 00357- 22315786 Fax: 22316793 www.ygeiagiaolous.com.cy

E_mail: epikerignosi@cytanet.com.cy

Διανέμεται δωρεάν

Ο εκδοτικός οίκος «Επίκαιρη Γνώση», έχοντας μια πολυετή εμπειρία στις ιατρικές εκδόσεις, μετά και την επιτυχή έκδοση της μηνιαίας εφημερίδας «ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» που καλύπτει την ειδησεογραφία που αφορά τον ιατρικό κόσμο και του τριμηνιαίου περιοδικού CYPRUS MEDICAL REVIEW (CMR), που αποτυπώνει το ιατρικό, ερευνητικό / επιστημονικό έργο της Κύπρου, προχώρησε στην έκδοση του τριμηνιαίου περιοδικού «ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ», με απώτερο σκοπό την πολυεπίπεδη και πλατιά ενημέρωση του κοινού για σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον Τομέα της Υγείας. Παράλληλα το περιοδικό «ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ» παρουσιάζει σφαιρικά εξειδικευμένα θέματα υγείας που απασχολούν την ιατρική κοινότητα και τους λειτουργούς του ευρύτερου Τομέα της Υγείας. Στην ύλη του περιοδικού «ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ», περιλαμβάνονται άρθρα ειδικών, συμβουλές υγείας προς το κοινό, έρευνες και αναλύσεις για εξειδικευμένα θέματα. Στόχος μας είναι η συνεχής αναβάθμιση της ενημέρωσης που παρέχουμε ως εκδοτικός οίκος στους αναγνώστες μας για θέματα που αφορούν τα ιατρικά δρώμενα στην Κύπρο και το εξωτερικό και προσδοκούμε ότι περιοδικό «ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ» θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση.

Τα ενυπόγραφα κείμενα που δημοσιεύονται στo περιοδικό «ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ» εκφράζουν τον συγγραφέα τους. Η διεύθυνση της «Επίκαιρης Γνώσης Λτδ» και του περιοδικού δεν υιοθετούν κατ’ ανάγκη τις θέσεις και απόψεις που ελεύθερα διατυπώνονται από τους συνεργάτες και αρθρογράφους του περιοδικού.


υγεία για όλους

5

Η συχνότερη ορθοπεδική πάθηση των νέων

Η

Χονδροπάθεια ή “γόνατο του δρομέα”

χονδρομαλάκυνση της επιγονατίδας, αλλιώς χονδροπάθεια ή «γόνατο του δρομέα”, είναι μια κατάσταση όπου ο χόνδρος κάτω από την επιγονατίδα παρουσιάζει μικρές ή μεγαλύτερες φθορές με αποτέλεσμα έντονο πόνο σε ορισμένες κινήσεις ή ακόμη και στον ύπνο. Η κατάσταση αυτή είναι συνηθισμένη στους εφήβους και νέους ενήλικες και σε αθλητές, μπορεί όμως να παρουσιαστεί και σε μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους με πρόβλημα αρθρίτιδας στο γόνατο. Από τι προκαλείται: Η χονδρομαλάκυνση της επιγονατίδας μπορεί να συμβεί μετά από καταπόνηση των γονάτων (π.χ. από πολύωρη καθιστή θέση, εργασία που περιλαμβάνει βαθιά καθίσματα, συχνό ανέβασμα/κατέβασμα σκάλας, εντατική άσκηση, τρέξιμο, άρση βαρών ή άλλη άσκηση που καταπονεί τα γόνατα είναι κάποιοι από τους παράγοντες που ευθύνονται. Ωστόσο υπάρ-

χουν επίσης κατασκευαστικά προβλήματα στην επιγονατίδα ή εκφύλιση του χόνδρου που κάνουν κάποιον επιρρεπή στην πάθηση. Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία: Ανάλογα με την ένταση του προβλήματος, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ξεκούραση και αποχή για ένα διάστημα από προπονήσεις που επιβαρύνουν το γόνατο. Ωστόσο, η φυσιοθεραπεία ή ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης του τετρακεφάλου, του μυ που «προστατεύει” το γόνατο, συστήνονται για την ανακούφιση του πόνου και την πρόληψη επόμενου επεισοδίου. Εάν ο πόνος επιμένει, χρειάζεται ακτινογραφία επιγονατίδας καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί το πρόβλημα να δημιουργείται από τη θέση της σε σχέση με την τροχαλία (μέρος της άρθρωσης του γονάτου). Ο γιατρός μπορεί επίσης να συστήσει τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.


υγεία για όλους

6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κλεάνθης Γεωργιάδης, Πρόεδρος ΚΟΑ

Αναγκαίος ο προληπτικός ιατρικός έλεγχος πριν από την άθληση

Τ

ις απόψεις του για όλα τα θέματα που αφορούν τον αθλητισμό και την υγεία παράθεσε σε συνέντευξη του στο περιοδικό «Υγεία για Όλους» ο Πρόεδρος του ΚΟΑ Κλεάνθης Γεωργιάδης. Ο Πρόεδρος της ανώτατης αρχής του αθλητισμού στην Κύπρου μας εξηγεί πως ο ΚΟΑ προσπαθεί μέσω διάφορων ενεργειών να προλάβει τα χειρότερα όσον αφορά την υγεία των αθλητών στην Κύπρο και μας επεξηγεί τι ακριβώς είναι το περίφημο δελτίο υγείας που πρέπει να κατέχει ο οποιοσδήποτε αθλείται. Επίσης ο κύριος Γεωργιάδης μας μεταφέρει τις διάφορες ενέργειες που προωθεί ο ΚΟΑ έτσι ώστε να ενημερώσει κυρίως τους νέους για την σημαντικότητα της πρόληψης προβλημάτων υγείας στον αθλητισμό. Ο Πρόεδρος του ΚΟΑ μας εξηγεί που εστιάζεται περισσότερο το πρόβλημα της χρήσης παράνομων ουσιών από ανθρώπους που αθλούνται και τέλος στέλνει το δικό του σημαντικό μήνυμα προς τους γιατρούς και τους επαγγελματίες υγείας. Ακολουθεί η συνέντευξη: Y.Γ.O: Αγαπητέ Πρόεδρε ξεκινώντας αυτή την συνομιλία θα θέλαμε να κάνετε μια αναφορά στην σημασία που δίνει ο ΚΟΑ στην πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας όσον αφορά τους αθλούμε νους, επαγγελματίες και μη. Kλεάνθης ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ: Κατά αρχήν θεωρώ ότι χρειάζεται να πούμε ξανά το χιλιοειπωμένο ότι η άθληση αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι στην βελτίωση της υγείας το ανθρώπου. Ο ΚΟΑ είναι ο υπεύθυ-


υγεία για όλους

7

νος στο να εκδίδει δελτίο υγείας για τον αιφνίδιο θάνατο πους που θέλουν να μετρήσουν την δύναμη τους, την των αθλητών. Γίνεται ουσιαστικά προληπτικά μια σειρά ταχύτητα τους κτλ. Η αλήθεια είναι ότι με τα αποτελέεξετάσεων όλων όσων συμμετέχουν στον αγωνιστικό σματα αυτών των εξετάσεων ο ΚΟΑ θα έπρεπε να ήταν αθλητισμό (και όχι στον κοινωνικό). Όσοι συμμετέχουν σε θέση να καταλήξει σε κάποιες μελέτες και συμπεράδηλαδή σε αγώνες πρέπει να διατηρεί δελτίο υγείας. σματα. Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα ο οργανισμός δεν Με αυτή την σειρά εξετάσεων οι εξωτερικοί ιατροί διατηρούσε ηλεκτρονικά αυτά τα αποτελέσματα και έτσι καταλήγουν σε μια σειρά συμπερασμάτων και οι δικοί δεν μπορούσαν να αξιοποιηθούν. μας οι ιατροί (οι εξεταστές) επιβεβαιώνουν την δυνατόΈχουμε μπει στην διαδικασία προκήρυξης προσφοτητα του συγκεκριμένου ατόμου για να συμμετάσχει σε ράς έτσι ώστε ένας ανάδοχος να μπορέσει να πάρει αγωνιστικό αθλητισμό. αυτά τα αποτελέσματα να τα καταγράψει ηλεκτρονικά Y.Γ.O: Αυτό το δεδομένο ισχύει για όλες και έτσι οι επιστήμονες να μπορέσουν να τις ηλικίες αθλητών (επαγγελματίες και πραγματοποιήσουν τις έρευνες και μη); τις μελέτες τους μέσω στατιστικών. Αναμένουμε, εκεί που K.Γ: Nαι θέλω να είμαι ξεκάΈτσι πιστεύω ότι μέσα στο 2018 επιτρέπεται, στην θεραπεία θαρος. Δελτίο υγείας πρέπει να έχουμε σαφή εικόνα για τους που δίνουν οι γιατροί στους έχουν όλοι ανεξαρτήτως ηλικίας. αθλούμενους και τα κυριότερα ασθενείς τους, εκτός Από τα μικρά παιδιά ακαδημιπροβλήματα υγείας που αντιμεών που συμμετέχουν σε πρωτατωπίζουν στην Κύπρο. από φάρμακα να τους θλήματα Grassroots μέχρι τους Y.Γ.O: Ως ΚΟΑ πραγματοποιείσυνταγογραφούν και την αθλητές όλων των ομάδων Α’ καται κάποιες εκδηλώσεις ενημέρωάθληση τηγορίας όλων των ομοσπονδιών σης το κοινού για την πρόληψη πρέπει να έχουν δελτίο υγείας για να στον τομέα της υγείας όσον αφομπορούν να αγωνίζονται. Σε αντίθετη περίρά τον αθλητισμό; πτωση αυτό δεν είναι νόμιμο! K.Γ: Το Ανώτατο Συμβούλιου Υγείας Αθλητών διορY.Γ.O: Ως η ανώτατη αρχή του αθλητισμού στην Κύπρο γανώνει διάφορες παρουσιάσεις αν τακτά χρονικά διαέχετε κάποια στοιχεία για τα κυριότερα προβλήματα υγείστήματα για να ενημερώσει τον κόσμο όσον αφορά το ας που συναντούμε σε αθλούμενους στην Κύπρο; θέμα της πρόληψης και ποσό σημαντική είναι αυτή στον K.Γ: Πρέπει να πούμε ότι στην Κύπρο λειτουργεί το αθλητισμό. ΚΑΕΚ το οποίο είναι επιστημονικό Ινστιτούτο το οποίο Όλοι οι αθλούμενοι είναι καλό να γνωρίζουν αν έχουν πραγματοποιεί διάφορες εξετάσεις όσον αφορά ανθρώτο υγιές καθεστώς για να μπορέσουν να αθλούνται. Γι’


8

αυτό τον λόγο πέραν του να εκδίδουμε το δελτίο υγείας αποφασίσαμε το Ανώτατο Συμβούλιου Υγείας Αθλητών να διεξάγει διάφορα σεμινάρια για τον αιφνίδιο θάνατο και την βελτίωσης της υγείας των αθλητών σε σχολεία και σε άλλους χώρους όπου υπάρχουν μαζικά παιδιά.

υγεία για όλους

νας και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Y.Γ.O: Όσον αφορά την μάστιγα του ντόμπινγκ ο ΚΟΑ ποια προληπτικά μέτρα λαμβάνει; K.Γ: Υπάρχει η Εθνική Επιτροπή Αντιντόμπινγκ όπου είναι μια ανεξάρτητη αρχή στην οποία συμμετέχει και ο ΚΟΑ. Όσον αφορά τον αγωνιστικό αθλητισμό θεωρώ ότι γίνεται αρκετά καλή δουλειά και έχει περιοριστεί στο ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ελάχιστο η χρήση ουσιών από αθλητές. Το μεγάλο πρόβλημα παρουσιάζεται στα γυμναστήρια όμως, εκεί που ΜΑΖΙΚΗΣ ΑΘΛΗΣΗΣ δεν μπορεί να γίνει έλεγχος. Οι νέοι θέλουν εύκολα και Y.Γ.O: Στους χώρους μαζικής άθλησης άμεσα να κάνουν ένα όμορφο κορμί και είγίνονται έλεγχοι από τον ΚΟΑ έτσι ώστε ναι πολύ ευάλωτοι στους επιτήδειους να τηρούνται οι κανόνες ασφάλειπου τους προσφέρουν ουσίες που Στους αδειοδοτημένους ας; Επίσης σε περίπτωση κάποιου ομορφαίνουν τον κορμί όμως καέκτακτου περιστατικού μπορούν ταστρέφουν την υγεία. Προσπαχώρους άθλησης και να ανταποκριθούν έτσι ώστε να θούμε να βρούμε κάποιους τρόεκγύμνασης επιβάλλεται αποφευχθούν τα χειρότερα; πους να επέμβουμε και εκεί όμως να υπάρχει ο απαραίτητος K.Γ: Στους αδειοδοτημένους σας λέω ότι είναι πολύ δύσκολο. ιατρικός εξοπλισμός για χώρους επιβάλλεται να υπάρχει Ίσως θα πρέπει αν δουλέψουαντιμετώπιση κρίσεων ο απαραίτητος ιατρικός εξοπλιμε περισσότερο στην πρόληψη σμός για αντιμετώπιση κρίσεων. και στην επιμόρφωση των νέων Εδώ ακριβώς είναι και η σημασία ο μέσω του σχολείου. Είναι κάτι κόσμος να επιλέγει τους αδειοδοτημένους που εξετάζουμε όμως ακόμα δεν χώρους άθλησης και εκγύμνασης έτσι ώστε να αποφύγει έχουμε πάρει οριστικές αποφάσεις. τα χειρότερα όταν έρθει μια κακιά στιγμή. Τα διάφορα υποστατικά ή γήπεδα ελέγχονται κάθε ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΝΑ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΟΥΝ χρόνο από τον οργανισμό και ανανεώνεται η άδεια λειτουργίας τους. Κάτι άλλο σημαντικό και πρέπει να γνωΚΑΙ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ρίζεται είναι ότι εκεί και όπου υπάρχει επίσημος αγώνας ομοσπονδίας η παρουσία γιατρού είναι απαραίτητη και Y.Γ.O: Με τους γιατρούς τόσο στον δημόσιο όσο και επιβεβλημένη. Σε αντίθετη περίπτωση δεν ξεκινά ο αγώστον ιδιωτικό τομέα έχετε συνεργασία; Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε σ’ αυτούς; K.Γ: Θεωρούμε τους ιατρούς ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια στην αλυσίδα του υγειούς αθλητισμού οπότε τους θεωρούμε συνεργάτες, αφού το ζητούμενο είναι να προστατεύσουμε τους πολίτες από τον αιφνίδιο θάνατο ή από προβλήματα στην υγεία που τυχόν αντιμετωπίζουν και να τους δώσουμε την ευκαιρία χωρίς ιδιαίτερη έγνοια, να αθλούνται και να βελτιώνουν την σωματική και ψυχική τους υγεία. Είμαστε συνοδοιπόροι με τους γιατρούς. Εμείς κάνουμε την προσπάθεια να πείσουμε τον κόσμο να εξεταστεί έτσι ώστε να αποφύγει τυχόν προβλήματα, όμως θέλουμε τους γιατρούς να προωθούν ακόμα περισσότερο την άθληση στον κόσμο. Κάτι σημαντικό που ακόμα δεν το βλέπω στην Κύπρο είναι γιατρούς να συνταγογραφούν άθληση. Αυτό το πράγμα γίνεται στο εξωτερικό και έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Άρα θεωρώ ότι θα πρέπει οι γιατροί στην Κύπρο να κάνουν το βήμα και εκεί που επιτρέπει στην θεραπεία που θα δίνουν στους ασθενείς τους, εκτός από φάρμακα να τους συνταγογραφούν και άθληση.


John Kennedy Avenue 46A 22 25 07 22


υγεία για όλους

10

Αθλητικές κακώσεις Πρόληψη - Αντιμετώπιση

Γράφει: Χρήστος Ντέλλος Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Τζάνειου Νοσοκομείου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Ό

σοι βρίσκεστε μέσα στον χώρο του αθλητισμού σίγουρα θα ακούτε συχνά την φράση << Έπαθε κάκωση…>> . Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει πως κάκωση είναι ένας τραυματισμός . Να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι όμως και να ορίσουμε αυτήν την έννοια. Κάκωση ονομάζεται στην ιατρική «κάθε βίαιη καταστροφή ιστών, εσωτερική ή εξωτερική, ανεξάρτητα από το αίτιο που την προκάλεσε». Αυτός είναι ο ορισμός που επικρατεί στην Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Υπάρχουν έντεκα είδη κακώσεων από ελαφριάς μορφής (απλή μώλωπα) μέχρι συντριπτικής μορφής (ισχυρές κακώσεις σπονδυλικής στήλης). Κακώσεις συναντάμε

σε πολλά αθλήματα όπως: αθλήματα μονομαχίας π.χ πάλη , πυγμαχία και στην ευρύτερα γκάμα πολεμικών τεχνών. Στα αθλήματα μέγιστης δύναμης όπως είναι η δισκοβολία , ο ακοντισμός, τα άλματα και η σφυροβολία. Αθλήματα συντονισμού (καλλιτεχνικό πατινάζ, χιονοδρομία). Κυκλικά αθλήματα π.χ δρόμοι μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων και σίγουρα στα ομαδικά αθλήματα. Το ποδόσφαιρο ως ένα από τα πιο δημοφιλέστερα ομαδικά αθλήματα έχει αναδειχτεί ως το άθλημα με τις πιο συχνές κακώσεις. Τα τρωτά σημεία των ποδοσφαιριστών είναι η περιοχή της άρθρωσης του γονάτου (67% όλων των κακώσεων) και της ποδοκνημικής


υγεία για όλους

άρθρωσης, καθώς και οι αρθρώσεις των άνω άκρων. Τα βαριά τραύματα αποτελούν στο ποδόσφαιρο το 82,41% όλων των κακώσεων. Αυτά είναι τραύματα των μηνίσκων που είναι και τα πιο διαδεδομένα και αποτελούν το 50% όλων των κακώσεων. Επίσης οι βλάβες των χιαστών και πλάγιων συνδέσμων της άρθρωσης του γονάτου. Οι βλάβες του μυοσκελετικού συστήματος αποτελούν το 6% όλων των κακώσεων. Αυτές είναι βλάβες των μυών του μηρού(θλάσεις τετρακέφαλου, δικέφαλου και εσωτερικής κεφαλής του γαστροκνημίου μύα). Τα αιματώματα αποτελούν για τους ποδοσφαιριστές το 7,5% των γενικών τραυμάτων και δημιουργούνται στην περιοχή της κνήμης. Οι χρόνιες παθήσεις που δημιουργούνται στην βάση της επανάληψης των τραυμάτων αποτελούν το 17,59% όλων των κακώσεων. Αυτές είναι οι παθήσεις των αρθρώσεων των κάτω άκρων, οι παθήσεις των μυών και των τενόντων, και οι παθήσεις του συστήματος . Ιδιαίτερα συχνές είναι οι χρόνιες μικροτραυματικές βλάβες του αρθρικού θύλακα της άρθρωσης του γονάτου και της ποδοκνημικής που αποτελούν το 11,54% όλων των κακώσεων. Οι χρόνιες κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος συγκεντρώνονται στην περιοχή των οπίσθιων μηριαίων. Οι χρόνιες παθήσεις των νεύρων παρουσιάζονται με την μορφή νευρίτιδων και τενοντίτιδων του αχίλλειου

11

τένοντα καθώς και θλάσεων του τετρακέφαλου μύα. Πρόληψη κακώσεων, ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο για τους αθλητές, τους φυσικοθεραπευτές και τους αθλίατρους . Το ζητούμενο στην άθληση είναι να ασκείται κανείς με ασφάλεια και χωρίς να νιώθει πόνο ή άλλα δυσάρεστα συμπτώματα. Είναι σαφώς καλύτερο να προλαμβάνει κανείς τις αθλητικές κακώσεις απ’ το να τις θεραπεύει. Η πρόληψη των αθλητικών κακώσεων δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί αν τηρούνται κάποιοι εξαιρετικά απλοί κανόνες. Ατυχήματα συμβαίνουν παντού, είτε στην καθημερινή ζωή είτε στον αθλητικό χώρο. Έχοντας κατά νου κάποια λίγα πράγματα και δείχνοντας κάποια ωριμότητα στην άθληση, θα μπορούσαμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο όπου δεν θα μιλάμε πια για αθλητικές κακώσεις, αλλά για ατυχήματα κατά την άθληση. Επίσης η ψυχολογική και σωματική κατάσταση πριν την άσκηση έχει μεγάλη σημασία για την πρόληψη των τραυματισμών. Αν οι μυς σας είναι κουρασμένοι και σφικτοί, αν έχετε πόνο στο κεφάλι, στην κοιλιά ή οπουδήποτε αλλού και γενικώς αν δεν νιώθετε καλά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να τραυματιστείτε. Το ίδιο ισχύει και για την ψυχολογική κατάσταση. Από ιατρικές μελέτες προκύπτει πως πολλοί τραυματισμοί, αθλητικοί και μη, συμβαίνουν όταν βιώνουμε καταστάσεις όπως θυμό, μελαγχολία και προβληματισμό. Τέλος θα παραθέσω κάποιες απλές πρώτες βοήθειες που όλοι στον χώρο του αθλητισμού πρέπει να γνω-


12

ρίζουν. Γίνονται ενημερώσεις και σεμηνάρια που κάθε αθλητικός όμιλος μία με δύο φορές το χρόνο διοργανώνει για τα μέλη του και μη. Οι πρώτες βοήθειες που μπορεί να δώσει κανείς σε μια αθλητική κάκωση οποιασδήποτε μορφής συνοψίζονται στο ακρωνύμιο ΚΑΠΑ. Κ: Κρυοθεραπεία – η εφαρμογή πάγου άμεσα μετά τον τραυματισμό έχει αποδειχθεί πως αποτελεί την πιο ευεργετική παρέμβαση που μπορεί να κάνει κανείς. Α: Ανάπαυση - διακοπή αθλητικής δραστηριότητας και αποφυγή χρήσης του πάσχοντος άκρου μέχρι να εκτιμηθεί από ειδικό. Π: Περίδεση - ο ελαστικός επίδεσμος προλαμβάνει το οίδημα και περιορίζει την κίνηση, αποτρέποντας έτσι περαιτέρω βλάβες. Α: Ανύψωση – το πάσχων σκέλος πρέπει να ανυψώνεται πάνω από το επίπεδο της καρδιάς, για να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος. Ακολουθώντας αυτά τα τέσσερα πολύ απλά βήματα, ο τραυματίας προφυλάσσεται από το να πάθει μεγαλύτερη ζημιά και η διαδικασία επούλωσης ξεκινά ταχύτερα. Όσο βαρύς και να είναι ο τραυματισμός, εφαρμόζοντας το ΚΑΠΑ ο κίνδυνος να γίνει μεγαλύτερη ζημιά εκμηδενίζεται, και όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει η εφαρμογή τόσο καλύτερα για τον τραυματία. Το πρωτόκολλο ΚΑΠΑ έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να χρειάζεται καμία εκπαίδευση, από ερασιτέχνες

υγεία για όλους

αθλητές ή και φιλάθλους. Αυτά που ΔΕΝ πρέπει να κάνει κανείς μετά από τραυματισμό και για τουλάχιστον 72 ώρες (τρία 24ωρα) συνοψίζονται στο ακρωνύμιο ΜΑΖΑ. Μ: Μασάζ ¬ Παρά τις αντίθετες γνώμες από διάφορους, η σύγχρονη ιατρική απαγορεύει τις μαλάξεις ή τρίψιμο της τραυματισμένης περιοχής αμέσως μετά τον τραυματισμό. Αν και ανακουφίζει πρόσκαιρα, γνωρίζουμε πλέον πως μακροπρόθεσμα κάνει κακό. Α: Άσκηση - Η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες δεν θα πρέπει ποτέ να γίνεται αν δεν έχει προηγηθεί εκτίμηση από ειδικό. Ακόμα και θεραπευτικές ασκήσεις καλό είναι να αποφεύγονται τις πρώτες 72 ώρες. Ζ: Ζέστη - Όσο ανακούφιση και αν προσφέρει, η εφαρμογή θερμότητας είναι επιβλαβής σε μια αθλητική κάκωση. Για τις πρώτες 72 ώρες, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση θερμοφόρας, θερμαντικών αλοιφών και γενικά οτιδήποτε αυξάνει την θερμοκρασία στην τραυματισμένη περιοχή Α: Αλκοόλ - Το αλκοόλ αναστέλλει την επούλωση του οργανισμού και θα πρέπει να αποφεύγεται τις πρώτες 72 ώρες. Δύο πράγματα να θυμάστε(TIPS): l Νους υγιής εν σώματι υγιεί (Έκφραση από ποίημα του σατιρικού ποιητή Γιουβενάλη) l «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν» (Ιπποκράτης)



14

υγεία για όλους

Τα οφέλη της Φυσικής Αγωγής και του Αθλητισμού για τους μαθητές

Η

σωματική κίνηση είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής του ανθρώπου. H Φυσική Αγωγή είναι ο οργανωμένος τρόπος ενασχόλησης με τη σωματική κίνηση μέσα από τη συστηματική άσκηση, τα αθλήματα. Η Φυσική Αγωγή βάζει τις βάσεις για τη θωράκιση της υγείας, είναι παράγοντας πρόληψης ασθενειών. Ο νέος και η νέα που μαθαίνει να γυμνάζεται σωστά, έχει περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσει να γυμνάζεται και μετά το σχολείο. Τα οφέλη δεν είναι μόνο σωματικά. Βοηθά τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου. Ο άνθρωπος μαθαίνει να αγωνίζεται, δηλαδή να βάζει στόχους και να τους κατακτά. Γίνεται ενεργητικός και δραστήριος. Ο αθλητισμός ακονίζει τη σκέψη, ευνοεί τη διάθεση και τη βούληση. Ο νέος άνθρωπος μπορεί να δει, από πρώτο χέρι, τα αποτελέσματα της συλλογικής και οργανωμένης δουλειάς, την ανάπτυξη των ατομικών του ικανοτήτων και την προσφορά τους στη συλλογική προσπάθεια.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα l Η παχυσαρκία των παιδιών αυξήθηκε από 7,2% και 8,1% αντιστοίχως για τα κορίτσια και τα αγόρια το 1997

σε 11,2% και 12,2% το 2007. Στον ίδιο ανησυχητικό αριθμό παρατηρείται αύξηση των υπέρβαρων παιδιών από το 19,5% στο 26,5% για την ίδια περίοδο (Tambalis κ.ά.). l Υπέρβαρα ή παχύσαρκα είναι τουλάχιστον τρία στα δέκα παιδιά (το στοιχείο αυτό έχει ανέβει απότομα την περίοδο της κρίσης). l Η φυσική κατάσταση μειώθηκε πάνω από 5% την τελευταία 10ετία, γεγονός που αυξάνει κατά 150% τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων. l Η φυσική και κινητική δραστηριότητα των παιδιών σχολικής ηλικίας έχει μειωθεί σημαντικά (10%-15%) την τελευταία δεκαετία. l Οι φυσικές ικανότητες παιδιών σχολικής ηλικίας και γενικώς η ευρωστία των παιδιών βρίσκεται σε ανησυχητικά χαμηλό επίπεδο. Σε μελέτες που έχουν γίνει, μόνο ένα 3% με 4% κατάφερε να επιδείξει ικανοποιητικό επίπεδο αντοχής, ισχύος και μυϊκής δύναμης. l Η πλειοψηφία των παιδιών δεν ασκείται έξω από το σχολείο. Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής δεν καλύπτει ούτε στο ελάχιστο το μεγάλο κενό άσκησης που επιβάλλεται να καλύψουν τα παιδιά για τη διατήρηση της υγείας τους.


υγεία για όλους

l Η Φυσική Αγωγή είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη για τα παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες και αυτό γιατί η Ειδική Αγωγή είναι υποβαθμισμένη και χιλιάδες παιδιά με ειδικές ανάγκες βρίσκονται εντελώς εκτός Ειδικής Αγωγής. Ο τρόπος ζωής (έλλειψη ελεύθερου χρόνου, εξαντλητικά ωράρια, ελαστικές σχέσεις εργασίας, εξαφάνιση της σταθερής δουλειάς και ωραρίου, ακρίβεια), δημιουργεί σοβαρές ασθένειες του σύγχρονου κόσμου (καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης τύπου 2, εγκεφαλικά, μορφές καρκίνου, μυοσκελετικές διαταραχές, ψυχικές παθήσεις), που σε συνδυασμό με την κακή διατροφή εμφανίζονται πολύ νωρίς και χτυπάνε κυρίως τις παραγωγικές ηλικίες.

Τι πρέπει να γίνει ώστε να έχουμε υψηλού επιπέδου Φυσική Αγωγή και Αθλητισμό Σίγουρα η ατομική στάση απέναντι στην άθληση είναι ζήτημα. Ομως το βασικό είναι πώς αντιμετωπίζει το σύστημα που ζούμε τη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό. Σήμερα η Φυσική Αγωγή είναι εμπόρευμα. Οσο και αν θέλεις, αν δεν μπορείς να πληρώσεις για να το αποκτήσεις δεν μπορείς να αθληθείς. Δεν μπορείς να έχεις πρόσβαση σε χώρους άθλησης, σε οργανωμένη καθοδήγηση από γυμναστή. Η πραγματικότητα που ζούμε το επιβεβαιώνει. Αρα, το πρώτο και πιο βασικό είναι το κράτος να αντιμετωπίζει τη Φυσική Αγωγή ως καθολικό δικαίωμα που το απολαμβάνουν όλοι, ανεξάρτητα από το αν είναι φτωχοί ή πλούσιοι. Για να γίνει αυτό, πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα: l Το κράτος να χορηγεί δωρεάν όλα όσα χρειάζονται για τη Φυσική Αγωγή και την άθληση των νέων υλικοτεχνική υποδομή, επιστημονική στήριξη, επαρκή χρηματοδότηση. l Να δοθούν κονδύλια από το κράτος για την επιμόρφωση των καθηγητών Φυσικής Αγωγής και την αναβάθμιση των Σχολών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, που αφορούν την επιστημονική εξέλιξη της Φυσικής Αγωγής. l Να δοθούν κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό για την ανανέωση και συντήρηση του εξοπλισμού σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης και στους δήμους. l Να αξιοποιηθούν όλες οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις (Κοινοτικά και Δημοτικά Αθλητικά Κέντρα) από τα σχολεία της κάθε περιοχής. l Να αξιοποιηθούν οι χώροι του σχολείου για δραστηριότητες σε απογευματινή ζώνη με αξιοποίηση καθηγητών Φυσικής Αγωγής με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Πρέπει να αλλάξει συνολικά το πώς διδάσκεται η Φυσική Αγωγή, να είναι προσανατολισμένη στα εξής: l Τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας πρέπει να

15

πραγματοποιούν αθροιστικά τουλάχιστον 30-60 λεπτά ποικίλων, κινητικών δραστηριοτήτων (χορός, αθλήματα, στοχευμένες ασκήσεις), όλες ή τις περισσότερες μέρες της βδομάδας (6-8 cal/kg βάρους/ημέρα). l Ολα τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να συμμετέχουν 30 λεπτά κάθε μέρα στο σχολείο σε έντονη - μέτρια κινητική δραστηριότητα (αθλήματα, στοχευμένες ασκήσεις) και συνολικά 60 λεπτά στη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου. l Σε όλα τα παιδιά πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουν σε συναγωνιστικές εκδηλώσεις και σχολικά πρωταθλήματα, ημερίδες, αθλητικές βδομάδες με σύγχρονες μεθόδους γύμνασης, τα οποία θα εντάσσονται στο πρόγραμμα των σχολείων και θα πραγματοποιούνται σε όλη την περιφέρεια. l Πρέπει οι γυμναστές να συνεργάζονται με άλλες ειδικότητες επιστημόνων π.χ. γιατροί, διατροφολόγοι κ.ά., έτσι ώστε να υπάρχει συστηματική παρακολούθηση με δείκτες για την πορεία του κάθε παιδιού, μέσα από μετρήσεις και ελέγχους που θα πραγματοποιούνται σε κάθε ηλικιακή κατηγορία. l Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην υγεία των μαθητών - αθλητών με την καθιέρωση ανά τρίμηνο δωρεάν προληπτικών και εξειδικευμένων εξετάσεων για όλους τους μαθητές, με ευθύνη του κράτους και με την εξασφάλιση της παρουσίας αθλητιάτρου σε όλες τις αθλητικές δραστηριότητες και τους αγώνες. l Πρέπει να φτιαχτούν κρατικά κέντρα διάγνωσης αξιολόγησης - στήριξης και αντιμετώπισης των ΑμΕΑ, με ειδικά προγράμματα ανά κατηγορία προβλήματος, με λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων, ώστε οι οικογένειες των ΑμΕΑ και των παιδιών με ειδικές ανάγκες να μη χρειάζεται να καταβάλουν ούτε ευρώ για τη διάγνωση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων των παιδιών τους. Δ.Β.


υγεία για όλους

16

Υγεία και άθληση ΥΓΕΙΑ: (στη μυθολογία) θεά, προσωποποίηση της υγείας του σώματος και της ψυχής.

Η

εξασφάλιση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία, τις πολιτικές πεποιθήσεις και τις οικονομικές ή κοινωνικές συνθήκες. Η υγεία όλων των λαών είναι βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της ειρήνης και της ασφάλειας και εξαρτάται από την πλήρη συνεργασία ατόμων και κρατών. Η διατροφή αποτελεί ιδανικό παράγοντα για τη διατήρηση της υγείας, την ανάπτυξη του σώματος και την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Όταν όμως αυτή συνδυαστεί και με άθληση, τότε κατορθώνεται το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα στο σώμα μας. Ας δούμε παρακάτω ποια είναι τα οφέλη της υγιεινής διατροφής και ποια τα οφέλη της άθλησης. Η σωστή διατροφή βοηθά: l στην πρόληψη προβλημάτων του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος l στη διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης l στη διατήρηση υγιών ιστών του σώματος Έτσι λοιπόν τροφές όπως τα δημητριακά, το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρούτα και τα λαχανικά συμβάλλουν σε μία ισορροπημένη διατροφή. Αθλητισμός και υγεία. Τα οφέλη της άθλησης: l Ενισχύει την αυτοπειθαρχία. l Ενισχύει την ικανότητα αντοχής. l Είναι ο πιο υγιής τρόπος εκτόνωσης. l Προάγει την αυτοεκτίμηση. l Διατηρεί την καλή λειτουργία του μυϊκού συστήματος και προλαμβάνει τους τραυματισμούς σε μυς και αρθρώσεις. l Πλέον είναι σίγουρο πως η συστηματική άσκηση κατά την παιδική ηλικία προσφέρει τη δυνατότητα καταπολέμησης της παιδικής παχυσαρκίας και αν αυτή γίνεται μέσα σε ομαδικό πλαίσιο, τότε ενισχύει το αίσθημα ευγενούς άμιλλας και προωθεί το πνεύμα της συνεργασίας.

τις μεγαλύτερες πάλι ηλικίες ο συνδυασμός άσκηΣ σης και σωστής διατροφής μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων, οστεοπόρωσης κ.α. Η άθληση λοιπόν στην καθημερινότητά μας και κυρίως στην καθημερινότητα των παιδιών μας είναι σημαντική, γι’ αυτό καλό θα ήταν και οι γονείς να προτρέπουν τα παιδιά τους να ασχοληθούν με τον αθλητισμό από μικρή ηλικία, για να μπορέσουν να αγαπήσουν από νωρίς αυτόν τον τρόπο ζωής. Άλλωστε η γυμναστική είναι μια δραστηριότητα που ξεκινά από την αρχαιότητα και είναι σημαντικό ότι έχει φυσικά και πνευματικά οφέλη. Η πρώτη κατηγορία αφορά κυρίως τη στάση του σώματος και τη μυϊκή ενδυνάμωση του αθλητή. Στο παρελθόν έχει αποδειχθεί πως άτομα που από μικρή ηλικία ασχολούνται με τον αθλητισμό (και κυρίως με τον πρωταθλητισμό) έχουν ανεπτυγμένη μία παραπάνω αίσθηση σε σχέση με τους υπόλοιπους ανθρώπους σε ό,τι αφορά τη στάση του σώματός τους καθώς και την ικανότητα αποφυγής μυϊκών και άλλων τραυματισμών. Η δεύτερη κατηγορία αφορά το νοητικό επίπεδο των ανθρώπων που ασχολούνται με τη γυμναστική. Συνήθως οι αθλητές και οι αθλήτριες είναι περισσότερο εύστροφοι και καλοί μαθητές. Βασικό ρόλο σ’ αυτό παίζει η αυτοπειθαρχία και ο σεβασμός που αποκτά ο αθλητής μέσα από την ομαδικότητα που του προσφέρει ο αθλητισμός. Γι’ αυτό, κάτι παραπάνω θα ήξεραν και οι αρχαίοι όταν έλεγαν «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» – για να είναι ο νους υγιής θα πρέπει να είναι και το σώμα υγιές. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό πάντα με άσκηση επιτυγχάνει θεαματικά και περισσότερο γρήγορα αποτελέσματα στο σώμα, στο μυαλό, στη διάθεση, στην ενέργεια και στην αποδοτικότητά μας, χαρίζοντάς μας υγεία, ευεξία, καλύτερη διάθεση και πάνω απ’ όλα, περισσότερο χαμόγελο! l



18

υγεία για όλους

Και έφηβοι και ποδοσφαιριστές; Επιδόσεις στο φουλ! Μην ξεχνάτε ότι στον αθλητισμό οι λεπτομέρειες κάνουν τη... διαφορά!

Γράφει: Κλαίρη Παπαβασιλείου


υγεία για όλους

Ό

ταν ήταν μικρός ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής. Ξεκίνησε ποδόσφαιρο στην ομάδα του σχολείου ή στον αγαπημένο του αθλητικό σύλλογο. Τώρα όμως που μεγάλωσε και μπήκε στην εφηβεία, συνεχίζει το αγαπημένο του άθλημα με περισσότερες ώρες σκληρής προπόνησης και αγώνων, συνεπώς είναι αναγκαίο να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή του. Ας βάλουμε λοιπόν σε τάξη το διατροφικό πρόγραμμα των νεαρών ποδοσφαιριστών! Η εφηβεία είναι μια περίοδος όπου παρατηρούνται οι σημαντικότερες αλλαγές στο σώμα και στη συμπεριφορά των παιδιών. Αυτή η περίοδος της ζωής τους έχει τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε ενέργεια αλλά και σε θρεπτικά συστατικά έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε τη σωστή ανάπτυξή τους. Για έναν νεαρό αθλητή του ποδοσφαίρου οι ανάγκες σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά μπορούν ακόμη και να διπλασιαστούν! Απλά να αναφέρουμε ότι ένας έφηβος ποδοσφαιριστής μπορεί να «καίει» από 3.500 ως 5000 θερμίδες την ημέρα! Ξεκινήστε την ημέρα πάντα με σωστό πρωινό: Το πρωινό βοηθά στην πλήρωση των αποθηκών γλυκογόνου, οι οποίες είναι η κύρια πηγή ενέργειας για την προπόνηση άλλα και για τον αγώνα. Οι νεαροί αθλητές που καταναλώνουν πρωινό μπορούν να επιτύχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο αλλά και στο άθλημα τους. Παραδείγματα: l Γάλα ή γιαούρτι χαμηλών λιπαρών με δημητριακά ολικής άλεσης l Ψωμί ολικής άλεσης με λίγη μαλακή μαργαρίνη και μέλι, ένα αυγό και ένα ποτήρι φυσικό χυμό l Τοστ με τυρί, γαλοπούλα και φρούτα

Γεύμα στο σχολείο Αποφύγετε όλα τα τρόφιμα με αυξημένα λιπαρά όπως τα σφολιατοειδή που υπάρχουν στα κυλικεία των σχολείων. Ετοιμάστε το γεύμα τους από το σπίτι ή επιλέξτε πιο υγιεινά τρόφιμα από τα κυλικεία. Παραδείγματα σχολικού γεύματος: l 1 τοστ (τυρί, γαλοπούλα) και φρούτα l 1 κουλούρι και φρούτα l Σταφιδόψωμο και φρούτα l Γιαούρτι με φρυγανιές

Γεύμα πριν την προπόνηση ή μεσημεριανό Τρείς με τέσσερις ώρες πριν την απογευματινή προπόνηση οι αθλητές θα πρέπει να καταναλώσουν ένα κύριο γεύμα το οποίο θα περιέχει αυξημένο ποσοστό υδατανθράκων όπως μακαρόνια, ρύζι, πατάτα, ψωμί. Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι μια μερίδα μακαρόνια με κιμά που θα συνοδεύονται με μια σαλάτα εποχής.

19

Μια ώρα πριν την προπόνηση η κατανάλωση κάποιου μικρού σνακ με υδατάνθρακες όπως για παράδειγμα μερικά φρούτα, 1-2 μπισκότα, ένα bar δημητριακών, ή ένα κομμάτι κέικ, θα συμβάλλει στην πλήρωση των αποθηκών γλυκογόνου.

Γεύμα μετά την προπόνηση Μία με δύο ώρες μετά την προπόνηση ή τον αγώνα η κατανάλωση ενός πλήρους γεύματος, που θα περιέχει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων, βοηθάει ώστε να γίνει σωστά η αναπλήρωση όλων των θρεπτικών συστατικών που έχουν χαθεί στη διάρκεια της άσκησης και είναι απαραίτητα για την σωματική τους ανάπτυξη.

Μην αμελείτε την ενυδάτωση Φροντίστε να καλύπτονται οι ανάγκες των νεαρών ποδοσφαιριστών σε υγρά καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας. Η αφυδάτωση άλλωστε μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη σωματική και πνευματική σας απόδοση. Πιείτε λοιπόν νερό ή κάποιο άλλο υγρό πριν την προπόνηση και τον αγώνα και συνεχίστε να ενυδατώνετε το σώμα σας και κατά τη διάρκειά τους. Στο τέλος της άσκησης συνεχίστε να εφοδιάζετε το σώμα σας με υγρά, ώστε να καλύψετε αυτά που έχει αποβάλει μέσω του ιδρώτα και της αναπνοής. Τέλος, μην ξεχνάτε πως η δίψα είναι αργός δείκτης αφυδάτωσης, μαρτυρά δηλαδή ότι είμαστε ήδη αφυδατωμένοι, οπότε καταναλώστε νερό ή κάποιο άλλο υγρό πριν ακόμη διψάσετε! Με σωστό προγραμματισμό και οργάνωση, θα εξασφαλίσετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένας νεαρός ποδοσφαιριστής για να ανταπεξέλθει στο δύσκολο του σχολικό και αγωνιστικό πρόγραμμα. Μην ξεχνάτε ότι στον αθλητισμό οι λεπτομέρειες κάνουν τη... διαφορά!


υγεία για όλους

20

Άσκηση στο νερό

Υδρογυμναστική – Υδροθεραπεία – Κολύμβηση Γράφει: Μέρσια Νικολαίδου-Λύρα* Διευθύντρια του υδροθεραπευτικού τμήματος του Παλε Ντε Σπορ Δευτεράς

Δ

εν είναι τυχαίο που ο Δημιουργός μας τοποθετεί το έμβρυο μέσα στο ζεστό εμβρυικό υγρό, με δυνατότητα ανάπτυξης μοναδική όλων των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού(μυϊκό, εριστικό, νευρικό, κυκλοφορικό, πεπτικό). Μέσα από αυτή τη φιλοσοφία δημιουργήθηκε η επιστήμη της υδροθεραπείας -υδρογυμναστικής , κολύμβησης. Από τα αρχαία χρόνια ο πατέρας της ιατρικής, Ιπποκράτης ανέπτυξε θεραπευτικές μεθόδους μέσα στο νερό.

Αρχές του 20ου αιώνα το Ισραήλ με κάποιες άλλες χώρες έδωσαν μεγάλη σημασία στις θεραπείες , ενδυνάμωση και φυσική κατάσταση μέσα στο νερό.

Αρχές και ιδιότητες του νερού 1) Άνωση-Αρχή του Αρχιμήδη Είναι η ανοδική άνωση του νερού προς τα πάνω έτσι που το σώμα όταν είναι βυθισμένο στο νερό μέχρι τον αυχαίνα γίνεται ευέλικτο και ελαφρύ. Το βάρος που κουβαλά το σώμα είναι περίπου 10% του πραγματικού βάρους. Οι κινήσεις των άκρων και της σπονδυλικής στήλης γίνονται εύκολα και ελέυθερα, έτσι που η μυοσκελετική λειτουργία γίνεται πολύ καλύτερα, ειδικά στις περιπτώ-


υγεία για όλους

σεις που δεν επιτρέπεται φόρτηση (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα). 2) Υδροστατική πίεση Η υδροστατική πίεση είναι ισοδύναμη σε όλες τις επιφάνειες του βυθισμένου σώματος και αυξάνεται όσο αυξάνεται το βάθος. Με την ιδιότητα αυτή του νερού γίνεται καλύτερη λειτουργία του λεμφικού συστήματος. Επίσης, προάγει την φλεβική λειτουργία μειώνοντας έτσι σταδιακά οιδήμματα και αιματώματα και φλεγμονές. Μέσω της υδροστατικής πίεσης στο ανθρώπινο σώμα επιτυγχάνεται βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας. Σε βρέφη, παιδιά και ανθρώπους με κινητικά προβλήματα ή πολύ μεγάλο βάρος η πίεση στο στήθος μέσω της υδρογυμναστικής- υδροθεραπείας –κολύμβησης προκαλεί αποβολή περισσότερου αέρα από τους πνέυμονες και το αποτέλεσμα είναι μοναδικό και ξεχωριστό. 3) Αντίσταση του νερού Με τη κίνηση μέσα στο νερό όλο το σώμα υποχρεώνεται σε αντίσταση η οποία διανέμεται ομοιόμορφα σε όλες τις μυικές ομάδες. Αυτό προσφέρει μοναδικότητα στην άσκηση. Η αντίσταση αυξάνεται ανάλογα με την ταχύτητα που κινούμαστε στο νερό, έτσι που η προοδευτική άσκηση είναι ευκολότερη και η αποκατάσταση γρηγορότερη και ασφαλέστερη. Από την εμπειρία μου, χρησιμοποιώντας συστηματικά και σωστά τις ιδιότητες του νερού παρατηρώ θεαματικά και γρήγορα αποτελέσματα. Το σπουδαιότερο είναι ότι δεν υπάρχει πόνος αφού το νερό δεν το επιβάλλει ούτε το επιτρέπει. 4) Θερμοκρασία Στην υδρογυμναστική και στην υδροθεραπεία το νερό πρέπει να είναι γύρω στους 32 βαθμούς Κελσίου. Ο συνδυασμός των παραπάνω ιδιοτήτων του νερού και της θερμοκρασίας δημιουργεί στο σώμα που βρίσκεται μέσα στο νερό μυική χαλάρωση, μείωση της σπαστικότητας και μείωση της ευαισθησίας στον πόνο. Επίσης, μέσα στο νερό οι άνθρωποι με πολύ μειωμένες κινητικές ικανότητες και αστάθειες μπορούν να κινούνται ελέυθερα. Έτσι όταν μιλάμε για αποκατάσταση το υδάτινο περιβάλλον είναι σίγουρα το ιδανικό. Στην υδρογυμναστική- υδροθεραπεία και στην κολύμβηση έχουμε μειωμένη ένταση στην άσκησή μας ευκινησία στις αρθρώσεις μας και χαμηλότερο καρδιακό παλμό. Το νερό σαν μέσο θεραπείας και γιατί: 1) Προάγει τη μυική χαλάρωση 2) Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο 3) Μειώνει τον μυικό σπασμό και την σπαστικότητα 4) Αυξάνει την κινητοκότητα των αρθρώσεων 5) Αυξάνει την μυική δύναμη σε περιπτώσεις που δεν ενδύκνειται με άλλο τρόπο η ενδυνάμωση

21

6) Απορροφά τα οιδήμματα, τα αιματώματα και μειώνει τις φλεγμονές 7) Δίνει σταθερότητα σε ανθρώπους με προβλήματα ισορροποίας 8) Παρέχει ασφάλεια χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμών 9) Βελτιώνει την αυτοπεπεοίθηση του ασθενούς, ανεβάζει το ηθικό, έτσι που ο ασθενής να προσπαθεί περισσότερο 10) Βελτιώνει την νευρομυική συναρμογή και την ανεξαρτητοποίηση του 11) Δίνει χαρά και διασκέδαση, έτσι που ο ασθενής να θέλει να συνεχίσει Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η υδροθεραπεία: 1) Μετεγχειριτική αποκατάσταση 2) Ρευματικές παθήσεις 3) Αθλητικές κακώσεις 4) Εγκεφαλική παράλυση 5) Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις 6) Εγκεφαλικά επεισόδια 7) Καρδιοαναπνευστικές παθήσεις 8) Ορθοπεδικά και νευρολογικά προβλήματα( σπονδυλική στήλη, γόνατα, ποδοκνημική, ώμοι κ.α.) 9) Αποκατάσταση μετά από χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία

ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ Η κολύμβηση είανι ο καλύτερος τρόπος άσκησης. Μπορεί να πετύχει οποιοδήποτε στόχο έχουμε. Όπως είναι, η φυσική κατάσταση, η ενδυνάμωση, η αντοχή και η υδροθεραπεία, όπου ενδύκνειται και επιτρέπεται.

ΥΔΡΟΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ Ο πλέον διασκεδαστικός και ασφαλής τρόπος άσκησης. Ανάλογα με το προγραμμα που ακολουθείται επιτυγχάνεται και ο επιθυμητός στόχος. Υπάρχουν πλέον και ενόργανες πισίνες που μπορεί κάποιος να γυμναστεί με όποιο τρόπο επιθυμεί και το κυριότερο χωρίς να είναι αναγκαίο να ξέρει κολύμπι. Είμαστε τυχεροί που ζούμε σε ένα νησί με ζεστά θαλάσσια ύδατα και πολλές πισίνες. Κολύμβηση, υδρογυμναστική και υδροθεραπεία προσφέρονται και στη θάλλασα και στη πισίνα. Η άσκηση στο νερό είναι αναντικατάστατη και μπορεί να προσφέρει έστω και με τη μορφή παιχνιδιού για βρέφη, παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες και ηλικιωμένους. Προσθέστε η αυξήστε την άσκηση στο νερό για όλη την οικογένειά σας. Η θάλλασα και η πισίνα πρέπει να είναι τρόπος ζωής. • Επικοινωνία: www.paledespor.com ή τηλέφωνο 99680364


υγεία για όλους

22

Ένα πολύ συχνό πρόβλημα των αθλητών

Παθήσεις και ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα τη λήψη αντιβιωτικών (κινολόνες) και φαρμάκων για τη χοληστερίνη (στατίνες) l τις τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης (η κορτιζόνη μπορεί να βοηθάει στην ύφεση του πόνου, αδυνατίζει όμως τον τένοντα και αναστέλλει την όποια αναγεννητική ικανότητα διαθέτει) l το κάπνισμα (μειώνει την τοπική αγγειακή κυκλοφορία) l συμμετοχή σε αθλήματα με τρέξιμο, άλματα, απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλλεϋ και τέννις Σε χρόνιες τενοντοπάθειες και ενθεσοπάθειες που καταπονούν πολλούς αθλητές, εφαρμόζονται ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές αποσυμπίεσης του Αχιλλείου τένοντα με οστεοτομία του οπίσθιου τμήματος της πτέρνας, τεχνικές έγχυσης αυξητικών παραγόντων (PRPs), δίδονται οδηγίες για κατάλληλα υποδήματα και ειδικά πέλματα αποφόρτισης ενώ οι αθλητές ακολουθούν εξειδικευμένα προγράμματα ασκήσεων ή φυσικοθυεραπείας. Οι αυτόματες ρήξεις του Αχίλλειου είναι αρκετά συχνές σε άτομα μέσης ηλικίας (30-40 ετών) κατά τη διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας. Ο αθλητής κατά τη διάρκεια της άθλησης μετά από απότομο άλμα αισθάνεται ένα διαξιφιστικό πόνο στην περιοχή της γάμπας και έχει την αίσθηση «ότι κάποιος αντίπαλος τον κτύπησε». Η ρήξη του Αχίλλειου είναι χειρουργική πάθηση και είναι απαραίτητη η αποκατάσταση της συνέχειας του τένοντα. Τα τελευταία χρόνια στις οξείες ρήξεις του Αχίλλειου η αποκατάσταση μπορεί να γίνει με κλειστή τελικο-τελική συρραφή του τένοντα χωρίς ανοικτή τομή στο δέρμα. Η μέθοδος αυτή έχει τα ίδια αποτελέσματα με την ανοικτή συρραφή, έχει όμως πολλά πλεονεκτήματα. Ο ασθενής έχει λιγότερο πόνο και μικρότερους κινδύνους φλεγμονής ή προβλήματα από το δέρμα (νέκρωση). Βέβαια σε χρόνιες ρήξεις ή σε εκτεταμένες βλάβες αλλά και σε αποσπαστικές ρήξεις του Αχιλλείου από την κατάφυσή του στην πτέρνα, απαιτούνται ανοικτές επεμβάσεις. Στις επεμβάσεις αυτές εφαρμόζονται πολλές διαφορετικές τεχνικές αποκατάστασης της ρήξεις του Αχιλλείου τένοντα με χρησιμοποίηση ισχυρών ραμμάτων και τενόντιων μοσχευμάτων. l

Γράφει: Δρ Ιωάννης Τριανταφυλλόπουλος MD, MSci,PhD,FEBOT, Ε πίκουρος Καθηγητής Ορθοπαιδικής

Α

χίλλειος τένοντας είναι ο παχύτερος και ισχυρότερος τένοντας του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται στο οπίσθιο τμήμα του ποδιού μας, πίσω και πάνω από την πτέρνα. Έχει υπολογιστεί ότι κατά το τρέξιμο στον αχίλλειο τένοντα ασκούνται δυνάμεις 8πλάσιες του βάρους μας, ενώ σε σπριντ μπορεί να φτάσουν και το 16πλάσιο! Παθήσεις του τένοντα (οξείες τενοντίτιδες, χρόνιες τενοντοπάθειες και ενθεσοπάθειες) και πολύ περισσότερο οι ρήξεις αυτού (οξείες ή χρόνιες εκφυλιστικές) οδηγούν σε μόνιμη δυσλειτουργία της βάδισης και σε έκπτωση της απόδοσης ενός αθλητή ή ακόμη και στο τέλος της καριέρας του. Η πρόληψη των παθήσεων του Αχιλλείου αλλά και η έγκαιρη αντιμετώπισή τους είναι σημαντική για την αποκατάσταση της βάδισης αλλά και της λειτουργικότητας του πάσχοντος σκέλους. Παράγοντες που οδηγούν σε παθήσεις ή ρήξεις του Αχιλλείου περιλαμβάνουν: l την ηλικία (δικόρυφη κατανομή με αυξημένη συχνότερα σε ηλικίες 20-25 και 35-45 ετών) l το φύλο (10 φορές συχνότερα σε άνδρες )



24

υγεία για όλους

Γυμναστική και Διατροφή

Τα δυο μεγαλύτερα «όπλα» κατά του διαβήτη!

Ο

διαβήτης τύπου ΙΙ είναι η μορφή της νόσου που αποκτά κανείς μεγαλώνοντας, εξαιτίας του ανθυγιεινού τρόπου ζωής και της παχυσαρκίας και σίγουρα επηρεάζει την κληρονομικότητα. Δυστυχώς στις μέρες μας όλο και αυξάνονται οι ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ λόγω των αλλαγών στον τρόπο ζωής τις τελευταίες δεκαετίες. Επίσης ονομάζεται και διαβήτης των ενηλίκων επειδή συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40. Οι περισσότεροι ασθενείς με διαβήτη τύπου II έχουν υπάρξει υπέρβαροι για μεγάλο χρονικό διάστημα κατ’ επέκταση από την μειωμένη αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης (παράγουν περισσότερη ινσουλίνη, προκειμένου να ελέγξουν το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα τους, από ένα σημείο και μετά δεν είναι σε θέση να παράγουν αρκετή ινσουλίνη, το σάκχαρο του αίματος τους ανεβαίνει, και ενδέχεται να χρειαστούν ινσουλινοθεραπεία) .

Στον διαβήτη τύπου ΙΙ, η παραγωγή της ινσουλίνης ΔΕΝ εξαφανίζεται εντελώς. Ενώ ο διαβήτης τύπου 1 συνήθως εκδηλώνεται σε μικρές ηλικίες ( παιδική- εφηβική), οφείλεται κυρίως σε γενετικούς παράγοντες .Τα παγκρεατικά τους κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη έχουν καταστραφεί από μια διαδικασία που ονομάζεται «αυτοανοσία» (όταν τα κύτταρα του σώματος επιτίθενται το ένα στο άλλο) . Σε αυτή την περίπτωση και σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου ΙΙ η παραγωγή της ινσουλίνης καταλήγει σε πλήρη διακοπή της με αποτέλεσμα ο ασθενής με διαβήτη τύπου 1 να είναι ισνουλινοεξαρτώμενος. Σε πολυάριθμα άρθρα επιστήμονες ( γιατροί , διατροφολόγοι και γυμναστές) δηλώνουν ότι η γυμναστική και η διατροφή είναι τα δύο μεγάλα όπλα για την καταπολέμηση του διαβήτη τύπου ΙΙ.. Μαζί θα ασχοληθούμε με


υγεία για όλους

τον σωστό τρόπο γυμναστικής και διατροφής που μπορεί να ακολουθήσει ένας ασθενής με διαβήτη τύπου ΙΙ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε μελέτη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χαρβαρντ και του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας ,ανέλυσαν στοιχεία από 32.000 άνδρες, οι οποίοι υποβάλλονται σε συστηματική παρακολούθηση της υγείας τους εδώ και 18 χρόνια και αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψη πολλές μεταβλητές, όπως η ηλικία, ο δείκτης μάζας σώματος και η κατανάλωση αλκοόλ των εθελοντών, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσοι αφιέρωσαν τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα (ή 30 λεπτά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα) σε αεροβικές ασκήσεις, μείωναν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 52% σε σύγκριση με όσους δεν γυμνάζονταν. Αντίστοιχα, όσοι αφιέρωναν 150 λεπτά την εβδομάδα σε ασκήσεις που αυξάνουν τη δύναμη, μείωναν τον κίνδυνο κατά 34%. Η γυμναστική και συγκεκριμένα η αερόβια άσκηση όπως το τζόγκινγκ, το βάδην, η ποδηλασία και η κολύμβηση, οι οποίες αυξάνουν την καρδιαγγειακή αντοχή, δείχνουν να είναι ένα από τα μεγαλύτερα κλειδιά που μπορούμε να προσφέρουμε στον οργανισμό μας για την πρόληψη της νόσου. Αφιερώστε λοιπόν 30΄την ημέρα για συνεχόμενο περπάτημα , ή ποδηλασία για την πρόληψη της νόσου!! Η ίδια μελέτη, ωστόσο, αποκάλυψε ότι το μέγιστο όφελος αποκομίζει κάποιος όταν συνδυάζει τα δύο είδη ασκήσεως. (αερόβια άσκηση και άσκηση με βαράκια χαμηλής έντασης). Περπατώντας 30 λεπτά την ημέρα (τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα) και χάνοντας το 5% έως 10% του σωματικού σας βάρους μπορεί να μειώσετε τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου ΙΙ κατά 58%. Η συνήθης φυσική άσκηση εμποδίζει την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη στους ενήλικες. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη καθώς και την ανοχή στη γλυκόζη. Έτσι εξηγείται η ευεργετική επίδραση της άσκησης στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη. Παράλληλα, στα άτομα που έχουν ήδη εκδηλώσει διαβήτη, η άσκηση βοηθά σημαντικά το μεταβολισμό τους, οδηγώντας σε μείωση των αναγκών για αντιδιαβητικά χάπια ή και ινσουλίνη. Αν και τα οφέλη αυτά είναι πιο έκδηλα στους παχύσαρκους ενήλικες διαβητικούς, εν τούτοις και νεαρά ινσουλινοερξαρτόμενα διαβητικά άτομα ωφελούνται σημαντικά από την άσκηση. Όπως φαίνεται καθαρά από την έρευνα, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο για έναν διαβητικό από την συστηματική άσκηση και να διατηρεί το βάρος του σε φυσιολογικά

25

χαμηλά επίπεδα και σίγουρα να προσέχει τη διατροφή του. Και για την πρόληψη αλλά και για την καταπολέμηση του διαβήτη τύπου ΙΙ, η άσκηση και η σωστή διατροφή αποτελούν «ΟΠΛΑ» για την επίτευξη μια μακρόχρονης και γεμάτης υγεία ζωής. Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξετε διαβήτη τύπου ΙΙ; l Εάν έχετε υπερβολικό βάρος, ειδικά γύρω από τη μέση. l Εάν έχετε γονέα με διαβήτη τύπου ΙΙ. l Εάν καπνίζετε αυξάνονται οι πιθανότητες για την ανάπτυξη του. l Εάν έχετε ιστορικό υψηλής χοληστερόλης και άλλων λιπαρών στο αίμα σας l Συνοπτικά οι 5 τρόποι αντιμετώπισης του διαβήτη τύπου ΙΙ: l Καθημερινή αερόβια άσκηση για 30΄ (περπάτημα, ποδηλασία, τζοκινγκ, κολύμβηση) l Περίπου 3 φορές την εβδομάδα άσκηση με αντίσταση μικρής έντασης (βάρη) εάν υπάρχει δυνατότητα χρόνου. l Αλλάξτε ΤΩΡΑ την διατροφή σας l Προσθέστε τα ΩΜΕΓΑ 3 στην καθημερινότητά σας l Μειώστε το κάπνισμα και το αλκοόλ

Συμβουλές διατροφής για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ Προσθέστε στην διατροφή σας τρόφιμα με θρεπτικά συστατικά και πλούσια σε φυτικές ίνες όπως είναι


υγεία για όλους

26

τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως (βρώμη) και τα όσπρια. Τα σπαράγγια είναι από τα λαχανικά που δεν συνηθίζουμε να έχουμε στην κουζίνα μας. Κι όμως έχουν πολύτιμες ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό μας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, συμβάλλουν στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης, τονώνουν την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και δρουν κατά του διαβήτη. Αυξήστε τις πρωτεΐνες (κοτόπουλο, ψάρι, τόνο, αυγό χωρίς κρόκο) . Προτιμήστε τα ζυμαρικά ολικής άλεσης έναντι των λευκών επεξεργασμένων ζυμαρικών. Δοκιμάστε τροφές που περιέχουν φυσικά λίπη και όχι μεταλλαγμένα. Αντικαταστήστε τα αναψυκτικά με σόδα, φυσικό μεταλλικό νερό και τσάι. Να αποφεύγετε τα γλυκά και την ζάχαρη, καθώς αυτά αυξάνουν απότομα τις τιμές του σακχάρου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα αποκλείσετε τελείως από το διαιτολόγιό σας. Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε Ωμέγα 3 όπως είναι τα ψάρια ή χορηγηθείτε με συμπληρώματα - Ωμέγα 3 από τα φαρμακεία. ΩΜΕΓΑ 3: Πολύ γενικά να αναφέρουμε ότι τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3 (ΕΡΑ, DHA) αποτελούν μια μοναδική ουσία των ψαριών και των ιχθυελαίων. Όσο ψηλότερο είναι το επίπεδο των ωμέγα-3 στο αίμα, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα καρδιακής προσβολής, στεφανιαίας νόσου και κάθε είδους φλεγμονής στο σώμα. Τα Ωμέγα 3 είναι θαυματουργά και βοηθούν και προστατεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό από φλεγμονές και πολλές άλλες ασθένειες όπως είναι οι καρδιοπάθειες – αρρυθμίες – αρτηριακή πίεση, εγκεφαλική λειτουργία, ο καρκίνος, ο διαβήτης, οι χρόνιες φλεγμονές, ακόμα και η κατάθλιψη.

Ο ρόλος των Ωμέγα 3 κατά του διαβήτη Τα ωμέγα 3 λιπαρά παρεμβάλλονται στα ένζυμα που

παίζουν ρόλο στη φλεγμονή, η οποία είναι πιθανός παράγοντας που οδηγεί σε διαβήτη Πείτε «ΝΑΙ»στα πιο κάτω: Βιταμίνη D κατά του διαβήτη Η πρόσληψη αρκετής βιταμίνης D στην καθημερινή διατροφή μπορεί να σταματήσει το διαβήτη τύπου 2 διαβήτη εμφανίζεται σε άτομα άνω των 40 ετών), όπως υποστηρίζει το Πανεπιστήμιο του Ταφτς. Στην εικοσάχρονη μελέτη τους σε 81.700 γυναίκες, οι μελετητές βρήκαν πως όσες έπαιρναν μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης D έχουν 28% λιγότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν διαβήτη τύπου 2. Καλές πηγές βιταμίνης D: γάλα, αυγά και ψάρι.

Μπαχάρια εκλεκτά Γερμανοί ερευνητές ανακάλυψαν πως η κανέλα συνδέεται άμεσα με τη μείωση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα. Συγκεκριμένα συστατικά που περιέχει η κανέλα μπορούν να θέσουν σε λειτουργία ένζυμα που διεγείρουν της υποδοχείς ινσουλίνης. Ναι στο σίδηρο! Σύμφωνα με ερευνητές του Γερμανικού Ινστιτούτου Ανθρώπινης Διατροφής, άτομα παχύσαρκα ή νωθρά που ξεκίνησαν να καταναλώνουν 31 γραμμάρια σιδήρου καθημερινά,είδαν μια αλλαγή στα επίπεδα ινσουλίνης του οργανισμού τους κατά 8%. Μαγνήσιο: Η κατανάλωση μαγνησίου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, υποστηρίζει το Πανεπιστήμιο του Ταφτς. Ενήλικες που καταναλώνουν πάνω από 38 γραμμάρια καθημερινά, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποφύγουν τον διαβήτη. Και τέλος…..Να τρέφεστε με μικρά και συχνά γεύματα και να καταναλώνετε 6 έως 8 ποτήρια νερό την ημέρα.


υγεία για όλους

27 Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της υπηρεσία δημόσιας υγείας της Ουαλίας (PHW) και το Πανεπιστήμιο Μπανγκόρ

Τα αθλήματα προστατεύουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων με παιδικά τραύματα

Κ

ακοποιημένα ή παραμελημένα παιδιά που ασχολούνται με αθλήματα είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν ψυχική ασθένεια Τη θετική συνεισφορά των αθλημάτων στην ψυχική υγεία παιδιών που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης ή παραμέλησης επισημαίνει μεγάλη μελέτη για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με την έρευνα, τα αθλήματα προστατεύουν τα παιδιά από το να εμφανίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας στη μετέπειτα ζωή τους. Η έρευνα διεξήχθη από την υπηρεσία δημόσιας υγείας της Ουαλίας (PHW) και το Πανεπιστήμιο Μπανγκόρ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι άτομα που βίωσαν τραυματικές εμπειρίες στα παιδιά τους χρόνια αλλά ασχολούνταν τακτικά με αθλήματα είναι λιγότερο πιθανόν να αποκτήσουν ψυχική ασθένεια. Λιγότερες πιθανότητες εκδήλωσης ψυχικής ασθένειας έχουν και όσοι ασχολήθηκαν ως ενήλικες με τα αθλήματα και είχαν τραυματικά παιδικά χρόνια. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στα τραυματικά γεγονότα της παιδικής ηλικίας με την ψυχική υγεία των ενηλίκων. Τα τραυματικά γεγονότα περιλαμβάνουν τη σεξουαλική και φυσική κακοποίηση, το διαζύγιο μεταξύ των γονέων, τη διαβίωση σε περιοχές που κυριαρχεί η βία. Τα άτομα που είχαν τουλάχιστον τέσσερα παιδικά τραύματα έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πάρουν θεραπεία για την ψυχική τους υγεία και 10

φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν τάσεις αυτοκαταστροφής ή αυτοκτονικές ιδέες από αυτούς που δεν αντιμετώπισαν τέτοια προβλήματα. Οι ερευνητές προσπάθησαν να διαπιστώσουν τι θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους. Εντόπισαν ότι από τις δραστηριότητες της παιδικής ηλικίας, μόνον η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες λειτουργούσε προστατευτικά ενάντια στην ψυχική ασθένεια. Ανάμεσα στα άτομα με τέσσερα ή περισσότερα παιδικά τραύματα η πιθανότητα εμφάνισης ψυχικής ασθένειας μειώθηκε από το 25% στο 19%. Μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί εάν αυτό οφείλεται στα αθλήματα ή στα παιδιά που τους ενδιαφέρουν περισσότερο τα αθλήματα. Ωστόσο, θεωρούν ότι η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να προστατεύσει την ψυχική υγεία. Η ίδια έρευνα υποστηρίζει ότι οι ενήλικες που είναι μέλη ομάδων έχουν περισσότερες πιθανότητες επίσης να έχουν καλή ψυχική υγεία. Η ίδια ομάδα σε προηγούμενη έρευνα είχε διαπιστώσει ότι τα παιδιά με παιδικά τραύματα έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν ψυχικά ως ενήλικες. Επίσης, τα παιδιά με τέσσερα ή περισσότερα ψυχικά τραύματα έχουν πάνω από διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με χρόνιο νόσημα στη μετέπειτα ζωή τους από αυτούς που δεν έχουν βιώσει.


28

υγεία για όλους

Το δράμα των προαθλητικών ελέγχων

Γράφει: Χρήστος Ντέλλος Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Τζάνειου Νοσοκομείου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

O

αιφνίδιος θάνατος στη διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας ή και γενικότερα φυσικής άσκησης αποτελεί ένα πολύ σπάνιο, (0.6:100.000 αθλούμενους ανά έτος), αλλά ιδιαίτερα τραγικό γεγονός, καθώς αφορά συνήθως άτομα νεαρής ηλικίας και σε άριστη φυσική κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, εκτός από τη βαθιά οδύνη της οικογένειας, προκαλείται γενικότερη αίσθηση, συγκίνηση και ανησυχία λόγω της δημοσιότητας που δίνεται σε τέτοια γεγονότα. Δυστυχώς η κοινή γνώμη έχει συνηθίσει τους καθημερινούς πολλαπλάσιους θανάτους και αναπη-

ρίες νέων ατόμων από άλλες αιτίες, όπως τα τροχαία, η χρήση ουσιών και οι αυτοκτονίες. O προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος νέων ατόμων δεν πρέπει να θεωρείται εξέταση «ρουτίνας». Απαιτείται προσεκτική λήψη ιστορικού (συγκοπτικά επεισόδια, οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου και αιφνίδιου θανάτου σε νεαρή ηλικία), πλήρης κλινική εξέταση, καθώς επίσης και προσεκτική ερμηνεία του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Όπου υπάρχουν ενδείξεις πιθανής καρδιακής νόσου ο έλεγχος θα πρέπει να συμπληρώνεται με υπερηχοκαρ-


υγεία για όλους

διογράφημα, ή και δοκιμασία κόπωσης και καταγραφή Holter. Από την άλλη μεριά πρέπει να τονισθεί ότι η ύπαρξη ενός καρδιακού «φυσήματος» στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι ένα ιδιαίτερα συχνό και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αθώο εύρημα. Το υπερηχοκαρδιογράφημα συμβάλλει σημαντικά στις μέρες μας στον προαθλητικό έλεγχο σε άτομα κάθε ηλικίας. Δίνοντας ακριβείς ανατομικές πληροφορίες, καλύπτει διαγνωστικά τις περισσότερες παθήσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν στα σπάνια αλλά τραγικά περιστατικά αιφνίδιου θανάτου στην άθληση. Φθάνοντας όμως στην υπερβολή, το υπερηχογράφημα θεωρείται από πολλούς αθλούμενους, γυμναστές, γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά και γιατρούς συνώνυμο της καρδιολογικής εξέτασης στην εκτίμηση της ικανότητας για άθληση. Πρέπει με έμφαση να τονισθεί ότι το υπερηχογράφημα, και με τα τελειότερα σύγχρονα μηχανήματα, δεν αναπληρώνει το καλό ιστορικό, την προσεκτική κλινική εξέταση και την εκτίμηση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Όταν η εξέταση γίνεται «στα τυφλά», σπαταλάται τελικά περισσότερος χρόνος και ο εξεταστής συχνά δεν είναι βέβαιος για τα ευρήματα. Εκτός από τη διάγνωση παθήσεων που ενδέχεται να προκαλέσουν αιφνίδιο θάνατο στην άθληση (υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, συγγενείς ανωμαλίες στεφανιαίων, παθήσεις αορτής, αρρυθμιογόνος δεξιά κοιλία, διατατική μυοκαρδιοπάθεια κ.α.), η υπερηχογραφία συμβάλλει στη διάγνωση και άλλων παθήσεων που δεν αποτελούν αιτίες αιφνίδιου θανάτου, αλλά απαιτούν περιορισμό της αθλητικής δραστηριότητας ή απλώς παρακολούθηση. Το συμπέρασμα της υπερηχογραφικής μελέτης πρέπει να είναι σαφές και κατανοητό, όχι μόνο από καρδιολόγους, αλλά και γιατρούς άλλων ειδικοτήτων που εμπλέκονται στον προαθλητικό έλεγχο (παιδιάτρους, παθολόγους κλπ). Σε λίγες μόνο περιπτώσεις υπάρχουν παθολογικά ευρήματα. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις το συμπέρασμα

29

της μελέτης πρέπει να διατυπώνεται ως «φυσιολογικά ευρήματα» ή «μελέτη χωρίς παθολογικά ευρήματα». Συμπεράσματα μελετών που αναφέρουν ευρήματα του τύπου «ήπια ή ελαχίστη ανεπάρκεια ή διαφυγή μιτροειδούς ή τριγλώχινας ή πνευμονικής», «προπτωσική συμπεριφορά» κ.ά. δημιουργούν σύγχυση, αβεβαιότητα και ανασφάλεια όχι μόνο στον ίδιο τον αθλητή και την οικογένειά του αλλά και σε παιδίατρους, παθολόγους, προπονητές κτλ. Από την εμπειρία μας διαπιστώνουμε δυστυχώς καθημερινά ότι στη χώρα μας η ιατρογενής «νόσος των υπερήχων», κυρίως στους προαθλητικούς ελέγχους, έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Πλήττει χιλιάδες παιδιά και νέους και οι συνέπειες είναι ιδιαίτερα σοβαρές: Παιδιά και νέοι, μαζί με τις οικογένειές τους, βιώνουν το φόβο, το άγχος και την ανασφάλεια μιας ανύπαρκτης «καρδιοπάθειας», σταματούν να αθλούνται και ταλαιπωρούνται με πολλαπλές επανεξετάσεις. Είναι απαράδεκτο η διάγνωση της «πρόπτωσης της μιτροειδούς» να εξακολουθεί να μπαίνει με τόση ελαφρότητα και ευκολία και οι φυσιολογικές διαφυγές των βαλβίδων να αναφέρονται ως «ανεπάρκειες». Επίσης, πρέπει να τονισθεί ότι το ανοικτό ωοειδές τρήμα είναι ένα πολύ συχνό, τυχαίο και απόλυτα φυσιολογικό εύρημα στους προαθλητικούς ελέγχους και δε θα πρέπει να συστήνεται «οισοφάγειος μελέτη» για την περαιτέρω αξιολόγησή του, ούτε φυσικά περιορισμός της αθλητικής δραστηριότητας. Η υπερηχογραφία στην απόφαση για την άθληση μπορεί να ωφελήσει λίγους και να βλάψει πολλούς. Σήμερα με τα τόσα Εκπαιδευτικά Κέντρα Υπερηχογραφίας είναι καθήκον όλων μας που ασχολούμαστε με τους υπερήχους να είμαστε ενημερωμένοι, υπεύθυνοι και ευαίσθητοι απέναντι στα παιδιά και τους νέους που αθλούνται. Πηγή: ntellos.gr


υγεία για όλους

30

Από το γυμναστήριο στο... χειρουργείο οι 40άρηδες! Ολοένα και περισσότεροι 40άρηδες και 50άρηδες υποβάλλονται σε εγχειρήσεις αντικατάστασης ισχίου ή γόνατος, εξαιτίας της υπερβολικής γυμναστικής. Αν και η παχυσαρκία και η ηλικία παραμένουν οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τις συγκεκριμένες αρθροπλαστικές, η υπερβολική προπόνηση που φθάνει τις 8 ή και τις 10 ώρες την εβδομάδα είναι αυτή που τροφοδοτεί την πρόωρη φθορά των αρθρώσεων στους νέους. Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι ασχολούνται με το τρίαθλο, όσοι συμμετέχουν σε αθλήματα αντοχής και όσοι παίζουν ποδόσφαιρο 5x5. Για τους περισσότερους από αυτούς, η συνεχής χρήση των αρθρώσεων και το ιστορικό τραυματισμών κατά τη διάρκεια της άσκησης οδηγούν στην οστεοαρθρίτιδα, κατά την οποία φθείρεται ο χόνδρος που επιστρώνει τις άκρες των οστών, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους και ανοίγει ο δρόμος για την αρθροπλαστική. Οπως αναφέρει η εφημερίδα «Τάιμς» του Λονδίνου, το πρόβλημα αυτό αποτελεί αντικείμενο μελέτης του νέου Κέντρου για την Αθληση, τη Γυμναστική και την Οστεοαρθρίτιδα (Centre for Sports, Exercise & Osteoarthritis) που ίδρυσε ο βρετανικός οργανισμός

Arthritis Research UK. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Arthritis & Rheumatism» έδειξε ότι 9% των ποδοσφαιριστών εκδηλώνουν οστεοαρθρίτιδα εξαιτίας τραυματισμών και υπέρχρησης των αρθρώσεών τους, ενώ συνολικά 80% των ποδοσφαιριστών εκδηλώνουν πόνο στο ισχίο ή στη βουβωνική χώρα κάποια στιγμή στη σταδιοδρομία τους.

Θεραπεία των αθλητικών κακώσεων με βλαστοκύτταρα Τα βλαστοκύτταρα έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια την ιατρική πιο αποτελεσματική. Δεν είναι τυχαίο που οι επιστήμονες ερευνούν συνέχεια νέες πτυχές εκμετάλλευσης τους για καλύτερη θεραπεία περισσότερων ασθενειών. Η χρήση βλαστοκυττάρων στις αθλητικές κακώσεις μειώνουν σημαντικά το χρόνο επιστροφής του αθλητή στην ενεργό δράση σε μόλις δύο μήνες μετά το χειρουργείο. Η νέα μέθοδος χαρακτηρίστηκε ως επανάσταση στη χειρουργική των χιαστών συνδέσμων, καθώς μέχρι σήμερα εφαρμόζονται πάνω από 540 τεχνικές αποκατάστασης, ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα ήταν ο χρόνος επιστροφής στην ενεργό δράση, που κυμαίνεται από 6-12 μήνες, ανάλογα με το σπορ του αθλητή. Η χρήση βλαστοκυττάρων από το μυελό των οστών, βοηθά στην ταχύτερη κυτταρική αφομοίωση- νεοαγγειογένεση των μοσχευμάτων (χιαστού) και ενισχύει τη διαδικασία επούλωσης. Η έκκριση κυτοκινών και νεο-αγγειογεννετικών παραγόντων, επιταχύνουν τη κυτταρική ανάπτυξη και την εν γένει αναγέννηση του χιαστού συνδέσμου, ενώ συνεχίζουν την αναγεννητική τους δράση για πολλούς μήνες.




Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.