DIALOG MIĘDZY NIEBEM A ZIEMIĄ (25 marca)
Na to rzekła Maryja: „Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego” (Łk 1, 38).
Święty Łukasz jako jedyny spośród ewangelistów przekazuje nam historyczny fakt zwiastowania Maryi przez anioła Gabriela narodzin Jezusa (por. Łk 1, 26-38). Opowiadanie jest wyraźnie maryjne, zarówno dlatego, że tylko Maryja mogła je opowiedzieć, jak też dlatego, że sama jest jego bohaterką. Wcześniej w Świątyni Jerozolimskiej ten sam anioł Gabriel zapowiedział Zachariaszowi narodziny Jana Chrzciciela (por. Łk 1, 11-23). Od razu dostrzegamy różnicę pomiędzy zwiastowaniem Zachariaszowi a zwiastowaniem Maryi: tam kapłan posługujący w świątyni, tutaj dziewczyna z Nazaretu, zaręczona z Józefem z rodu Dawida, spadkobiercą obietnicy Mesjasza. Każde słowo wzniosłego dialogu między aniołem Gabrielem a Maryją pełne jest biblijnych odniesień.
Pozdrowienie anioła Gabriela
15. Co znaczą słowa: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan
z Tobą” (Łk 1, 28), którymi anioł Gabriel zwraca się do Maryi w Jej domu w Nazarecie? Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wyrażenie „bądź pozdrowiona”, jest normalnym pozdrowieniem, ale jeśli odczytujemy te słowa w świetle tradycji biblijnej, nabierają one dużo głębszego znaczenia. Pozdrowienie anioła skierowane do
25
Pod-opieka-Maryi-125-pytan.indd 25
2022-02-17 11:34:17
Maryi jest zachętą do radości, ponieważ Bóg Ją umiłował i napełnił łaską ze względu na Boskie macierzyństwo. Radość rodzi się z „łaski”, a zatem z komunii z Bogiem; w istocie w języku greckim słowo „łaska”, czyli charis, ma ten sam rdzeń co słowo „radość”. Pozdrowienie anioła Gabriela przywołuje słowa proroka Sofoniasza: „Wyśpiewuj, Córo Syjońska! Podnieś radosny okrzyk, Izraelu! Ciesz się i wesel z całego serca, Córo Jeruzalem! Oddalił Pan wyroki na ciebie, usunął twego nieprzyjaciela; Król Izraela, Pan, jest pośród ciebie, nie będziesz już bała się złego” (So 3, 14-15). Słowa anioła wyrażają zatem radość mesjańską, rozbrzmiewającą w nowych czasach zapoczątkowanych przez Maryję, Córę Syjonu, w której zamieszkał Bóg żywy1.
16. Dlaczego anioł Gabriel, zamiast zwracać się do Dziewicy z Nazaretu po imieniu (Maryja), zwraca się do Niej jako do „pełnej łaski”?
W języku biblijnym „łaska” oznacza specjalny dar, szczególne Boże błogosławieństwo. Maryja jest nazywana „pełną łaski”, ponieważ – jak głosi dogmat o Niepokalanym Poczęciu – została Ona zachowana, na mocy szczególnego przywileju, od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego od pierwszej chwili swego poczęcia, właśnie dlatego, że została napełniona łaską przez Boga. I tak lud chrześcijański powołuje się na to w modlitwie Zdrowaś Maryjo.
Por. Benedykt XVI, Więź z Maryją przemienia życie kapłanów, katecheza podczas audiencji generalnej, 19 grudnia 2012 r., cyt. za: https://opoka.org. pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/audiencje/ag_12082009.html [dostęp: 15 czerwca 2021 r.]. 1
26
Pod-opieka-Maryi-125-pytan.indd 26
2022-02-17 11:34:17
Powołanie Maryi
17. Co oznaczają słowa wypowiedziane przez anioła Ga-
briela: „Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca” (Łk 1, 30-33)? Rzeczywiście, był to powód do obaw, ponieważ bycie Matką Syna Bożego to ciężar ponad ludzkie siły. Słowa: „Nie bój się” z pewnością wniknęły głęboko do serca Maryi. I możemy sobie wyobrazić, jak wiele razy Dziewica wracała myślą i sercem do tych słów: w chwili, gdy Symeon mówi do Niej: „Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu sprzeciwiać się będą – a Twoją duszę miecz przeniknie – aby na jaw wyszły zamysły serc wielu” (Łk 2, 34-35), Maryja słyszy wewnętrznie echo słów anioła: „Nie bój się”. Podczas publicznej działalności, kiedy wokół Jezusa narasta sprzeciw, Ona rozważa słowa: „Nie lękaj się”. Wreszcie, podczas spotkania w drodze na Kalwarię, a potem pod krzyżem, wciąż słyszy w swoim sercu słowa anioła: „Nie lękaj się”. Odważnie trwa przy konającym Synu, a umocniona wiarą idzie ku zmartwychwstaniu i zesłaniu Ducha Świętego2. Wraz z wezwaniem: „Nie lękaj się”, następuje objawienie niepojętego powołania do bycia Matką Syna Najwyższego, któremu nada imię Jezus (co znaczy „Bóg zbawia”). Maryja, zanim zostanie wezwana do ofiarowania czegoś Bogu, jest 2 Por. Benedykt XVI, Nie bój się – raduj się!, Homilia podczas Mszy Świętej w parafii NMP Pocieszycielki, 18 grudnia 2005 r.
27
Pod-opieka-Maryi-125-pytan.indd 27
2022-02-17 11:34:17
wezwana do przyjęcia Bożego daru. W przeciwieństwie do innych kobiet, nie może nadać imienia Dziecku, które się narodziło, nie może nazwać Go imieniem swojego męża, jak nakazuje tradycja, ale nazwie Je imieniem Jezus, jak zapowiedział anioł. Jemu bowiem „Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a jego panowaniu nie będzie końca” (Łk 1, 32-33).
Zdumienie Maryi
18. Jak wyjaśnić reakcję Maryi na słowa anioła Gabriela?
Co znaczy pytanie Maryi skierowane do anioła Gabriela: „Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?” (Łk 1, 34)? Maryja zastanawia się, nie bez zakłopotania, nad znaczeniem słów anioła Gabriela, który w imieniu Boga zadaje Jej zdecydowanie niezwykłe pytania, aby powierzyć Jej wyjątkowe zadanie w planie zbawienia ludzkości. Jej reakcja wynika z pokory, z poczucia niegodności, z odczucia całej małości swojej istoty wobec zapowiedzi Boga. Maryja zadaje sobie pytanie, jak to możliwe, że może począć „Niepojętego”, dać życie Źródłu życia. Tymczasem to, co Ona uważała za przeszkodę do wypełnienia się macierzyństwa, dla Pana było warunkiem niezbędnie potrzebnym. W Maryi macierzyństwo i dziewictwo łączą się w jedno. Ewangeliści Mateusz i Łukasz zgodnie podają, że to, co zostało poczęte w oblubienicy Józefa, nie jest dziełem człowieka, ale pochodzi od Ducha Świętego (por. Mt 1, 20. 24; Łk 1, 35).
28
Pod-opieka-Maryi-125-pytan.indd 28
2022-02-17 11:34:17