S.P.Q.R.
H
istoria potrafi być brutalna. Czterdzieści lat wystarczyło, by zastąpić grecki świat małych i ustrojowo zróżnicowanych miast-państw dosyć jednostajnym krajobrazem wielkich monarchii hellenistycznych. W 359 r. p.n.e. zasiadł na tronie Macedonii Filip II, w 338 r. Macedonia pokonała wojska greckie w bitwie pod Cheroneą, a rok później prawie cała Hellada (z wyjątkiem Sparty) uznała polityczne zwierzchnictwo króla macedońskiego. W czasie trwających przygotowań do wojny z Persją Filip został zamordowany (bynajmniej nie z powodów politycznych: jak wieść gminna niesie, zabił go były kochanek...), ale jego następca, Aleksander Wielki, okazał się godnym spadkobiercą imperialnych pokus. Do 327 r. p.n.e. podbił Persję i choć zbyt długo nie porządził nowo powstałym molochem (zmarł w 323 r.), a ten rozpadł się szybko na odrębne królestwa, umożliwiona przez podboje synteza myśli greckiej i idei Wschodu zaowocowała nową epoką – hellenizmem. Pod względem ustrojowym miejsce dominujących wspólnot obywatelskich, opartych na aktywnym uczestnictwie wszystkich w życiu miasta, zajęła w okresie hellenizmu scentralizowana monarchia. Musiało upłynąć trochę czasu, zanim zyskała ona uznanie w oczach filozofów politycznych. Choć sam ustrój monarchiczny był Helladzie 151