IKS, wrzesień nr 9 (263)/ 2013

Wydawnictwo Miejskie Posnania

wrzesień

nr 9 (263)/2013

Cena 4,90 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1231-9139

Malina Prze�luga „Kwa�ne mleko”

VI konkurs po�wi�cony polskiej dramaturgii wspó�czesnej Fina� 7-8 wrze�nia 2013 w Teatrze Polskim w Poznaniu

Marta Soko�owska „javen saste i bahta�e (b�d�cie zdrowi i szcz��liwi)”

Marzena Matuszak „Ene due rike fake”

, %& &"# $* -

! " ! ".

!! ) -%

! & #! * &" * )1/,/

"* $& ' *0 #$"

" !! &$ '%% /%. +, *

$ '%* ( # $ $ 5 ( & ' " * &-0 (4

$*)# ! '

"& ( '&

"(" + "("

-% " 01(&'/ !

(0' 3 "% ,/ (+,2)' . +" ,*- (* 0 (' %"' ' "% ,/ )% " ' +,*('" ,*-

((( & &$ '*) *!) #"*! ! #

konkurs narysuj bajkę rozstrzygnięty!

Nagrodę główną otrzymuje Nikola Kucharska z Chorzowa Nadesłano 160 projektów. Prace reprezentowały dobry poziom artystyczny, a cechowała je niezwykła różnorodność technik i interpretacji konkursowego utworu.

Dziękujemy wszystkim za udział w konkursie i gratulujemy autorom wyróżnionych projektów.

Zwyciężczyni (której ilustracje prezentujemy) – zgodnie z regulaminem konkursu – zilustruje książkę Wandy Chotomskiej Koziołki Pana Zegarmistrza, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Miejskiego Posnania jeszcze w tym roku.

Wyróżnienia otrzymują: Bogusława Chmielewska (Skórzewo k. Poznania) Izabela Kropidłowska (Poznań) Zbigniew Urbalewicz (Olsztyn) Więcej o konkursie i laureatach: wmposnania.pl

polecamy

4

Wybieramy wydarzenie minionego sezonu

17

Noc Naukowców

38

VIII Weekend z Historią

Sezon na refleksję Czy koniec wytężonej pracy nad ciekawym projektem oznacza koniec myślenia o nim? Wręcz przeciwnie – to dobry moment na refleksje i podsumowania. W kulturze dla takich ocen idealny jest przełom sezonów, bo przecież wiele instytucji z tej branży działa w rytmie pór roku. Sezon kończą na początku lata, a zaczynają wczesną jesienią. Wrzesień więc to z jednej strony miesiąc, w którym filharmonia, teatry i centra kultury rozpoczynają pracę nad nowymi projektami – choć przecież tego roku także latem bardzo dużo się w nich działo. Z drugiej strony to dobry moment, by ocenić wydarzenia poprzedniego sezonu. Czy ciągle jeszcze przeżywamy emocje, wspominając koncert grupy Kraftwerk na Malcie lub Yoko Ono na Transatlantyku?

A może więcej wrażeń dostarczył nam festiwal Ethno Port przed zamkiem albo Inwazja barbarzyńców? Czy, myśląc o zakończonych inwestycjach, docenimy nowy gmach Biblioteki Raczyńskich? Takie pytania zadaje Czytelnikom najnowszy IKS w swoim plebiscycie. Sam jestem ciekaw, jaki będzie Państwa wybór. Pewne jest jedno: ostatni sezon w Poznaniu pełen był ważnych i ciekawych wydarzeń oraz nietuzinkowych propozycji. A dziać się będzie coraz więcej, bo przecież proces zmian zainspirowanych m.in. przez Poznański Kongres Kultury trwa. Już się nie mogę doczekać, co przyniosą nam najbliższe miesiące!

Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania

2

w numerze

wrzesień 2013

TEMAT MIESIĄCA

HISTORIA, JUBILEUSZE

26 Niewielu, a zrobili tak wiele / Karol Szaładziński

4 Wybierz wydarzenie kulturalne sezonu 2012/2013! / Sylwia Klimek zagłosuj w plebiscycie

6 Stare domy nowej kultury / Tomasz Bombrych co mają do zaoferowania we współczesnym świecie

74. rocznica wybuchu II wojny światowej

28 Wojna wżera się coraz głębiej w serce / Grażyna Wrońska losy ludzi kultury w czasie II wojny światowej

30 Jestem spełniona / Jagoda Ignaczak rozmowa z Kariną Adamczak-Kasprzak, I solistką PTT

WYDARZENIA

9 Odmienił moje życie / Stefan Drajewski rozmowa z Mikołajem Mikołajczykiem

10 Co nowego w teatrze / Anna Solak sezon teatralny 2013/2014

12 Kurtyny w górę! / Ewa Obrębowska-Piasecka wielkie otwarcie Sceny Wspólnej na Cytadeli

14 Sztuka życia i życie sztuki / Monika Nawrocka VI konkurs dramaturgiczny Metafory Rzeczywistości

16 Terror sprawności? / Ewa Obrębowska-Piasecka # nie jesteś mi obojętny. odsłona 04: #PułapkaNormy

17 Stań się naukowcem / Jan Gładysiak 27 września kolejna edycja Nocy Naukowców

18 Gramy, żeby wygrywać / Karolina Gumienna wystawa w CK Zamek

20 IKS studencki / Ewa Obrębowska-Piasecka kończymy całoroczną zabawę

Z CYKLU 31 Modernistyczny Poznań / Marcin Stachowiak 32 Nowa muzyka w Poznaniu / Tomasz Janas 34 Fotografia w Wielkopolsce / Łukasz Walaszczyk 36 Posnaniana / Jan Gładysiak

Turystyka i SPORT 37 Panowie, po grzyby do boru! / Wojciech Mania dokąd na grzyby w Poznaniu i okolicach?

38 Mieszko + Dobrawa = ? / Anna Gruszecka VIII Weekend z Historią

40 Rowerem z Poznania do Turcji / Jan Gładysiak 3000 kilometrów w 30 dni

41 Do swarzędzkiej Piety / Witold Gostyński za rogatkami: Swarzędz

42 Początek sezonu piłkarskiego / Leszek Gracz falstart Kolejorza i świetny start Warty

CO, GDZIE, KIEDY

ROZMOWY

44 KINO / 46 MUZYKA / 54 TEATR

21 Bluesowe życie z charyzmą / Ryszard Gloger

60 SZTUKA / 65 MUZEA / 75 CENTRA KULTURY

mówi Zdzisław Paterczyk

22 Poznaniak, który długo nie słyszał

84 VARIA / 88 kalendarium wydarzeń 97 Calendar of events in english

słowika… / Andrzej Sikorski z Ryszardem Daneckim, głównie o wierszach i Poznaniu

I nstytucje i imprezy dotowane przez Urząd Miasta Poznania

Instytucje i imprezy dotowane przez Urząd

RECENZJE 24 Transatlantyk 2013 / Agata Szulc czyli jak się nie utopić, dryfując po wielkich wodach

Marszałkowski w Poznaniu

Naszym logo oznaczamy wydarzenia, którym patronuje IKS

Wydawca Wydawnictwo Miejskie Posnania, ul. Ratajczaka 44, 61-728 Poznań, tel. 61 851 96 49, ­iks@wm.poznan.pl, wmposnania.pl, kultura.poznan.pl Zespół Katarzyna Kamińska (redaktor naczelna), Elżbieta Woźna, Grażyna Soroka, Tomasz Bombrych, Mateusz Malinowski, Cezary Omieljańczyk, Jan Gładysiak, Sylwia Klimek, Monika Nawrocka-Leśnik Korekta Anna Jesionowska Opracowanie graficzne Joanna Pakuła Skład i łamanie Studio Graficzne WMP Druk Zakład Poligraficzny Antoni Frąckowiak Nakład 2800 egz. Prenumerata RUCH S.A., prenumerata.ruch.com.pl, prenumerata@ruch.com.pl, tel. 801 800 803 lub 22 717 59 59, w g. 7-18.

Copyright by Wydawnictwo Miejskie Posnania 2013 Informacje o imprezach i wydarzeniach przyjmowane są do 8. dnia każdego miesiąca. Zastrzegamy sobie prawo do skrótów oraz opracowania zamówionych tekstów. Nie odpowiadamy za zmiany repertuarowe oraz treść reklam. Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programach.

Indeks nr 369845

3

fot. J. Wittchen

temat M I E S I Ą C A p le b iscyt

Wybierz wydarzenie kulturalne sezonu 2012/2013! zagłosuj w plebiscycie IKS-a i portalu kultura.poznan.pl Przez cały rok zapowiadamy i oceniamy kulturalne wydarzenia. Tym razem postanowiliśmy oddać głos publiczności i u progu nowego sezonu zaprosić do udziału w plebiscycie na wydarzenie kulturalne 2012/2013. Czekamy na Wasze głosy!

K

raftwerk na Malcie czy Yoko Ono na Transatlantyku? Ethno Port przed CK Zamek czy Inwazja barbarzyńców w Berlinie? A może leżaki w Strefie Święty Marcin? Spośród kilkuset (któż zliczy?) wydarzeń, w których uczestniczyliśmy między wrześniem 2012 r. a sierpniem 2013 r., wybraliśmy finałową dwunastkę. Z niej Wasze głosy wyłonią zwycięzcę.

Oto nasze nominacje wraz z uzasadnieniami (kolejność przypadkowa): ¦ Otwarcie nowych przestrzeni dla kultury: kompleksu Sali Wielkiej CK Zamek i nowego skrzydła Biblioteki Raczyńskich. Za imponujący, przeszklony dach odsłaniający niebo w zamku. I „wrota czasu”, łączące stare z nowym oraz przeszłość z przyszłością w nowym skrzydle Biblioteki Raczyńskich. ¦ Wspólne z mieszkańcami kulturalne „akcje-rewitalizacje”. Za przywrócenie miastu

4

kilku atrakcyjnych, a trochę zapomnianych przestrzeni. Za ożywienie uśpionych ulic i dzielnic: Świętego Marcina, Gołębiej, Wronieckiej, Żydowskiej, Śródki, Jeżyc, Grunwaldu… Za wspólne sadzenie ogrodów Generatora Malta i spotkania w Kioskach Kultury festiwalu No Women No Art. ¦ Ethno Port Poznań, który po raz pierwszy w tym roku „zazielenił się” przed CK Zamek.

Za ryzykowną próbę odtworzenia klimatu łąki nad Wartą w samym centrum miasta. Za nową festiwalową przestrzeń, w której duch festiwalu nie zginął, a zyskał nową moc. Za trawę, która zazieleniła się na betonowym placu przed zamkiem. ¦ Start CYRYLA – wirtualnego muzeum historii Poznania. Za pierwsze w Poznaniu muzeum otwarte 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, dostępne bez biletu. Za odkrycie i udostępnienie na www.cyryl.poznan.pl schowanych głęboko w archiwach materiałów, z których układa się jeszcze jeden obraz Poznania. ¦ Yoko Ono z nagrodą festiwalu Transatlantyk. Za najbardziej tajemnicze i intrygujące wydarzenie tegorocznej edycji festiwalu. Za to, że od lat nie zwalnia tempa.

fot. J. Wittchen

¦ Manuel Barrueco gwiazdą Polskiej Aka-

demii Gitary. Za wielką gitarową przyjemność, którą sprawił poznaniakom kubański mistrz. I za to, że zaraził kiedyś swoją muzyczną pasją Łukasza Kuropaczewskiego, który dzieli się nią co roku z festiwalową publicznością. ¦ Nowe życie synagogi w ramach Mediations Biennale. Za migrację sztuki poza typową przestrzeń wystawienniczą. Za ożywienie (choć na miesiąc) poznańskiej synagogi, która lepiej, żeby gościła cyklicznie sztukę niż gości hotelowych lub… tylko kurz i szczury. ¦ Premiera teatralna sezonu: Piszczyk w re­żyserii Piotra Ratajczaka w Teatrze Polskim.

Za udowodnienie, że teatr współczesny może się podobać równocześnie widzom i krytykom, że o współczesnej Polsce można mówić z dystansem oraz za to, że zespół teatralny może być zbiorem indywidualności, grających na wspólny sukces. ¦ Pierwszy sezon Sceny Roboczej. Za najprawdziwszy alternatywny teatr repertuarowy, czyli udowodnienie, że nie ma rzeczy niemożliwych. Za kilka fajnych spektakli, za bankiety po premierach z winem w musztardówkach oraz za mocny pretekst do wyściubienia nosa poza centrum w poszukiwaniu ciekawego wydarzenia kulturalnego. ¦ Jednodniowa edycja festiwalu Inwazja barbarzyńców w Berlinie. Za wykorzystanie autostrady A2 do celów kulturalnych, a tym samym pokazanie, że równie dobrze, jak importować do Poznania różne gwiazdy, można eksportować z Poznania rodzimą kulturę.

¦ Kraftwerk w ramach Malta Festival Poznań.

Za wprowadzenie nazwy „Poznań” do kalendarzy gigantów muzyki elektronicznej, ich fanów, zagranicznych dziennikarzy… Oraz za zmuszenie kilku oficjeli do założenia okularów 3D. ¦ Jubileusze: 40-lecie Polskiego Teatru Tań­ca i podwójny jubileusz Teatru Nowego. Za zdjęcie patosu ze słowa „jubileusz” i za świętowanie w sposób kreatywny, zamiast powtarzania, że „Słowacki wielkim poetą był”. Za danie widzom (również młodszym) szansy na poznanie tego, co się w danym teatrze działo na przestrzeni lat, oraz tego, co się dzieje teraz, a tym samym zachętę do wyrobienia sobie własnego zdania. zespół IKS-a i portalu kultura.poznan.pl

uzasadnienia nominacji: Natalia Grudzień, Sylwia Klimek

Jak głosować?

Wystarczy wypełnić kartę do głosowania, dostępną w Centrum Informacji Miejskiej przy ul. Ratajczaka 44 (budynek Arkadii, parter). Swój głos można oddać także na stronie www. kultura.poznan.pl w specjalnej aplikacji, która będzie aktywna od 27 sierpnia do 10 października. Wyniki głosowania opublikujemy w listopadowym numerze IKS-a oraz na www.kultura. poznan.pl.

ankieta na:

5

T EM AT MIE SI ĄCA

Stare domy nowej kultury co mają do zaoferowania we współczesnym świecie?

Jaka jest alternatywa życia kulturalnego na osiedlu? Szkoła? Biblioteka? Parafia?

Każda z tych jednostek ma ściśle określony program do zrealizowania i wszelkie cele dodatkowe podejmuje w stopniu minimalnym. Pustkę tę idealnie zdają się wypełniać domy, centra i ośrodki kultury, których oferta ma nie tyle zorganizować czas mieszkańcom, co przygotować ich do przyszłego uczestnictwa w kulturze.

Teoretycznie.

O

siedlowy dom kultury bywa często pierwszą instytucją kulturalną, z jaką styka się młody człowiek. O ważności tego pierwszego kontaktu nie trzeba chyba nikogo przekonywać. To tutaj w większości młodzi odkrywają swoje talenty i dają upust często tłumionej artystycznej fantazji. Jak radzą sobie domy kultury w czasach, kiedy życie on-line staje się już nie tyle sposobem na wolny czas, co alternatywną rzeczywistością?

Osiedlowy róg obfitości Pomimo tego, iż kultura i jej odbiór ciągle się zmieniają, człowiek nadal (na szczęście) poszukuje z nią bezpośredniego kontaktu. „Materialność” domu kultury jest nadal jego największym atutem. Ośrodki, centra czy też domy kultury to miejsca z założenia interdyscyplinarne, ukierunkowane na wiele dziedzin nauki i sztuki. Ich oferta jest bogata, a poznaniacy w różnym wieku mogą uczestniczyć w zajęciach dostosowanych zarówno do poziomu intelektualnego, jak i zainteresowań. Obok tradycyjnych, „analogowych” zajęć znajdziemy również program zupełnie nowy, odświeżony i dostosowany do potrzeb współczesnego użytkownika. Zajęcia twórcze, warsztaty sztuki współczesnej, otwarte warsztaty tańca współczesnego, fotografia studyjna to tylko niektóre przykłady zajęć, w jakich mogą wziąć udział

6

mieszkańcy. Ich interdyscyplinarność i otwartość zdaje się przeczyć regule, że jeśli coś jest od wszystkiego, to jest do niczego.

Kulturalny marketing Organizatorzy, starając się odnaleźć we współczesnym świecie konsumenckim, zaczęli używać technik promocyjnych w celu zwiększenia atrakcyjności form zajęć. Widać to na prostym przykładzie, gdzie zabawy i wycinanki z papieru nagle przeistoczyły się w warsztaty decoupage. Ofert nowego typu jest o wiele więcej (a autor tekstu musiał sięgać do słownika wyrazów obcych, by rozszyfrować znaczenie terminów: scrapbooking, quilling czy soutache). Czym jeszcze kuszą nas domy kultury? – W swojej ofercie mamy zajęcia plastyczne dla dzieci oraz pracownię plastyczną dla osób dorosłych. Dla dzieci prowadzone są również takie zajęcia, jak Teatr na Orbicie, sekcja szachowa, zumba oraz nauka gry na instrumentach. Dla dorosłych posiadamy zajęcia: gimnastyka korekcyjno-relaksacyjna, aerobik, język angielski, joga oraz zumba. Dla Seniorów – gimnastyka w południe – wymienia Justyna Kucner z Osiedlowego Domu Kultury Orbita na os. Kosmonautów i podkreśla, że to jeszcze nie wszystko. – Od tego roku szkolnego ruszamy również z nowymi programami m.in. jogą dla dzieci, zajęciami manualno-technicznymi Mały konstruktor, zajęciami z rękodzieła dla dzieci oraz zumbą dla młodzieży. W ramach naszej oferty możemy zaproponować również koncerty, wycieczki, Akcję Lato oraz Akcję Zima dla dzieci, liczne warsztaty chociażby z okazji Dnia Kobiet, Wielkanocy i wiele innych – dodaje Kucner.

Podobne oferty znajdziemy w innych placówkach tego typu. W Młodzieżowych Domach Kultury program dosłownie pęka w szwach: – Młodzi ludzie mogą wziąć udział w zajęciach plastycznych, grafiki komputerowej i warsztatowej, oczywiście w warsztatach decoupage,

rzeźby i ceramiki, przygotowaniach na studia.

Młodzież uzdolniona wokalnie może działać w ramach studia piosenki czy sekcji instrumentalnej. Mamy również teatr i grupę tańca nowoczesnego. Do tego zajęcia z filmu, fotografii. Stworzyliśmy także pionierski projekt zajęć artystyczno-ruchowych z udziałem dzieci i rodziców – podsumowuje Magda WolińskaOlszewska z MDK nr 3.

MDK kontra ODK Wydawałoby się, że młodzieżowe i osiedlowe domy kultury różni tylko nazwa. A jednak te dwie jednostki mają odrębnie określone cele i zadania.

Organizację i zasady działania MDK-ów reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oparte na Ustawie o systemie oświaty. Są one ośrodkami wychowania pozaszkolnego, zaliczanymi do publicznych placówek oświatowo-wychowawczych. Ich celem jest kształtowanie oraz rozwijanie uzdolnień dzieci i młodzieży, pogłębianie ich wiedzy i pomocy w zdobywaniu przez nie umiejętności, a także organizowanie rekreacji. Przekłada to się na formy zajęć, gdzie podstawową jednostką organizacyjną placówki jest stała forma (koło, sekcja, zespół, klub i inne), ujęta w stałym tygodniowym planie.

Osiedlowe domy kultury działają na podstawie Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu

działalności kulturalnej, a do ich celów należy prowadzenie wielokierunkowej działalności rozwijającej i zaspokajającej potrzeby kulturalne mieszkańców oraz upowszechnianie i promocja kultury lokalnej. ODK-i nastawione są na organizowanie różnorodnych form edukacji kulturalnej i wychowania poprzez sztukę, stwarzanie warunków dla amatorskiego ruchu artystycznego, kół i klubów czy organizacji spektakli, koncertów, przeglądów, festiwali, wystaw, spotkań, imprez artystycznych i rozrywkowych, działalności instruktażowo-metodycznej w różnych dziedzinach kultury i sztuki.

W Poznaniu istnieją trzy Młodzieżowe Domy Kultury, kilkanaście centrów kultury i ponad dwadzieścia osiedlowych domów kultury. Każda z tych instytucji realizuje swój własny, autorski program, dostosowany zarówno do potrzeb odbiorców, jak również uwzględniający charakter środowiskowy.

Idealny dom kultury Podobnie jak nie istnieje jedna definicja kultury, również domy i ośrodki kultury powinny dostosowywać formę do potrzeb użytkownika.

Jak to zrobić? – My dokonujemy własnych obserwacji i wyciągamy odpowiednie wnioski – opowiada jedna z pracownic MDK-u. – Pracuję ponad 20 lat w tym zawodzie i wiem, że ­trzeba

CK Zamek fot. T. Bombrych

7

ODK Pod Lipami fot. T. Bombrych

8

rozmawiać z ludźmi, z rodzicami, dziećmi; mieć stały kontakt z nauczycielami, bo czego oni nie będą mogli zrealizować w ramach zajęć szkolnych, uzupełnimy my – wyjaśnia.

Warto tu przytoczyć wnioski Towarzystwa Inicjatyw Twórczych, które przeprowadziło badania funkcjonowania domów kultury i podjęło próbę wypracowania modelu idealnego takiej placówki. Według niego nowoczesny dom kultury jest miejscem żywym, stymulującym lokalną aktywność. Stanowi centrum przerzucania pomostów między odległymi sobie grupami: młodymi i starymi, urzędnikami i obywatelami, bogatymi i biednymi, uprzywilejowanymi i dyskryminowanymi. Ludzie, którzy przychodzą do domu kultury nie tylko konsumują kulturę, ale też aktywnie ją współtworzą.

Nie są tylko widzami czy biernymi odbiorcami, lecz sami stają się twórcami, animatorami tego, co w domu kultury się dzieje. Nowoczesny dom kultury wyszukuje ciekawe projekty różnych grup: organizacji pozarządowych, grup nieformalnych, artystów, niezależnych animatorów kultury i zaprasza je do współtworzenia swojego programu. Nie traktuje ich jak konkurencji, ale jak naturalnych partnerów w swojej pracy.

Tego typu instytucja jest przecież dla ludzi, a nie ludzie dla niej. Jest podporządkowana ich

potrzebom, pomysłom, godzinom pracy i odpoczynku.

O ile osiedlowe domy kultury powstają często na obrzeżach miast, to centra i ośrodki znajdziemy przeważnie w centrum. Wszystkie są jednak przestrzeniami publicznymi, egalitarne w swej istocie, jednak z różnym zakresem działalności. Najważniejsza w tej działalności jest jednak umiejętność komunikowania się z otoczeniem. – Jeśli centra kultury mają służyć nam właściwie, muszą rozumieć swoją rolę pośrednika pomiędzy nadawcami przekazu i ich odbiorcami – pisze Anna Hryniewiecka, dyrektor Centrum Kultury Zamek, w publikacji Po co nam centra kultury? wydanej przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. – Wybór prezentowanych, funkcjonujących w kulturowym obiegu wydarzeń w sposób oczywisty buduje tożsamość instytucji – podkreśla w artykule Anna Hryniewiecka.

Zatem, żeby komunikacja w pełni udała się, musi istnieć jasny przekaz, którego odbiór wpłynie na obraz danej instytucji, a to z kolei przełoży się na frekwencję, na której tak naprawdę zależy wszystkim. Na szczęście tę zależność dostrzega coraz więcej osób zaangażowanych w działalność domów i ośrodków kultury.

Tomasz Bombrych

W Y DA R Z ENI A T E AT R

Odmienił moje życie Kiedy i w jakich okolicznościach zetknąłeś się z Henrykiem Tomaszewskim i jego teatrem?

O naszym pierwszym spotkaniu opowiadam w swoim monodramie Projekt: Tomaszewski.

Mogę tylko zdradzić, że było ono bardzo nietypowe i niespodziewane. Jednym słowem całkowicie zmieniło moje życie.

Spędziłeś u niego zaledwie rok, a twierdzisz, że zaważył na całym Twoim życiu artystycznym.

To bardzo proste, już na początku mojej nowej drogi życiowej zetknąłem się z wielką osobowością i z wielkim artystą o nieograniczonej wręcz wrażliwości na świat. Artystą, który poświęcił życie w poszukiwaniu piękna, ba – stwarzał to piękno! Byłem Nim oczarowany i przerażony jednocześnie. To przerażenie wynikało najbardziej z tego, że nie miałem żadnego przygotowania, nie miałem szkoły, mój gust był, lekko mówiąc, nijaki. Dał mi lekcje, o jakich dzisiaj młody artysta nie może nawet marzyć. Swoją osobowością onieśmielał mnie. Mówił językiem, jakiego wcześniej nie znałem, opowiadał i opowiadał, i mógł tak mówić bez końca, a ja – zasłuchany i oczarowany – śniłem nowe życie. Kochałem Go, ba!

Kocham nadal. Tomaszewski był i jest dla mnie artystycznym ojcem – stworzył moją wrażliwość, stworzył mnie jako artystę. Tomaszewski zaraził mnie poszukiwaniem świata wcześniej mi nieznanego, tego lepszego, idealnego, może nazbyt sentymentalnego, ale z pewnością tego wymarzonego. Jestem w teatrze dzięki Niemu, jestem w teatrze tym, kim On mnie stworzył.

W co wyposażył Cię przez ten rok?

Dał mi porządnego kopa w d… na całe moje życie teatralne. Uwrażliwił na sukcesy, przygotował na porażki i klęski. Nauczył szacunku do sceny. Zawsze, kiedy wchodzę do nowego budynku teatralnego, najpierw witam się ze sceną, dopiero potem oswajam przestrzeń

fot. M. Mosiewicz

rozmowa z Mikołajem Mikołajczykiem

Mikołaj Mikołajczyk wystąpi w CK Zamek 7.09, o g. 20

pomocniczą – garderoby, bufet itd. Pozwolił uwierzyć, że teatr to dom, do którego się nie wraca, ale w którym się mieszka.

Wracałeś do niego po nauki, na konsultacje, rozmowy…

Często spędzałem zimowo-świąteczny czas w Karpaczu. Każda wizyta tam pozwalała mi na spotkanie z Mistrzem w jego domu. Opowiadałem, a w zasadzie meldowałem, o swoich powodzeniach i upadkach. Chwaliłem się, ale również żaliłem, prosiłem o pomoc, o rady. Popołudniowe długie godziny śniliśmy z Panem Henrykiem... o teatrze. On Jeden dodawał mi otuchy i siły, kiedy prowadziłem swój autorski teatr w Szczecinie (Teatr DNA – taniec zakodowany genetycznie). Mieliśmy nawet wspólne plany. Czasami miałem wrażenie, że te nasze spotkania dają mi odskocznię od świata baletu, do którego przecież uciekłem z Jego Pantomimy. Nawiasem mówiąc, miała to być zawsze li tylko niewinna kawa z ciastem.

Co po latach, kiedy Tomaszewskiego nie ma, wydaje ci się najważniejsze z jego „nauk”?

Wolność. rozmawiał Stefan Drajewski

Mikołaj Mikołajczyk tancerz, choreograf.

Występował we Wrocławskim Teatrze Pantomimy, Polskim Teatrze Tańca i Teatrze Wielkim w Poznaniu oraz Badisches Staatstheater w Karlsruhe.

Od kilku lat tworzy autorskie projekty solowe i współpracuje jako choreograf z teatrami dramatycznymi.

9

W Y DA R Z ENI A T E AT R

Co nowego w teatrze?

fot. archiwum Mojego Teatru

sezon teatralny 2013/2014

Mój Teatr zaprasza we wrześniu na premierę Portretu z magnolią w reż. Marka Zgaińskiego

10

Repertuar poznańskich teatrów na sezon 2013/2014 pomoże uporać się z jesienną chandrą, a już z pewnością nie pozwoli widzom się nudzić.

T

eatr Wielki w Poznaniu szykuje dla swej publiczności aż sześć premierowych spektakli. Jeszcze do końca 2013 r. widzowie będą mogli obejrzeć Parsifala Richarda Wagnera i Portret Mieczysława Wajnberga. Ten pierwszy znacznie uwspółcześniony za sprawą duńskiej wizjonerki teatru – Kirsten Dehlholm, drugi – we współpracy z Opera North w Leeds.

Po Nowym Roku czeka nas Kopciuszek Siergieja Prokofiewa i Don Giovanni Wolfganga A. Mozarta, a na wiosnę i lato kolejno: Carmen (Georges Bizet) i Anioł dziwnych przypadków (Bruno Coli). Anioł będzie światową prapremierą skomponowaną na zamówienie Teatru Wielkiego, choreografię Kopciuszka ułoży Paul Chalmer – nowy dyrektor baletu Opery w Lipsku, zaś Don Giovanniego wyreżyseruje słynny reżyser i aktor teatralny Pippo Delbono.

Dyrekcja opery zapewnia, że w dalszym ciągu

będzie starała się podnosić muzyczny poziom spektakli. Z tego względu wśród dyrygentów pojawią się nowe nazwiska. Zaproszenie do współpracy przyjęli m.in. Tadeusz Kozłowski, Zbigniew Graca i Kees Bakels.

Konkursy, festiwale…

Z kolei Teatr Polski nowy sezon rozpocznie konkursem Metafory Rzeczywistości, poświęconym polskiej dramaturgii współczesnej. Co ciekawe, zwycięski tekst zostanie zrealizowany na deskach teatru. W październiku obejrzymy premierę dramatu Szczaw, frytki Zoltana Egressy’ego, autora cieszącej się powodzeniem Portugalii, w lutym natomiast – uwspółcześnioną wersję Mizantropa Moliera. W maju już po raz siódmy odbędą się Europejskie Spotkania Teatralne Bliscy Nieznajomi. – Temat kolejnej edycji jeszcze przez chwilę pozostanie niespodzianką. Ale rozmowy z teatrami i konstruowanie programu już trwają – zapewnia Paweł Szkotak – naczelny i artystyczny dyrektor teatru. – Najtrudniejszym przedsięwzięciem, ze względu na ilość wykonawców, orkiestrę grającą na żywo oraz skomplikowaną procedurę uzyskiwania praw

autorskich, będzie Opera za trzy grosze Bertolta Brechta. Opowieść o Mackie Majchrze jest warta przypomnienia, choćby ze względu na nieśmiertelną muzykę Kurta Weila – dodaje.

W Teatrze Nowym do końca roku obejrzymy spektakle nawiązujące do twórców z nim związanych. W październiku Jerzy Satanowski przybliży widzom życie i twórczość Stanisława Barańczaka, w listopadzie Remigiusz Brzyk nawiąże do głośnego przedstawienia Izabeli Cywińskiej Oskarżony: Czerwiec 1956, a sama Cywińska w grudniu wyreżyseruje Wiśniowy sad Czechowa.

A co po Nowym Roku?

– Rok 2014 zamierzamy poświęcić przede wszystkim nowym interpretacjom polskiej klasyki, które uzupełnione będą adaptacjami rodzimej literatury współczesnej – mówi dyrektor teatru, Piotr Kruszczyński.

Ostatni dzień sierpnia Teatr Muzyczny uczci koncertem Pożegnanie lata w Auli Uniwersyteckiej przy ul. Wieniawskiego 1. Koncert pod batutą José Marii Floréncia poznaniacy będą mogli oglądać także na specjalnych telebimach umieszczonych na pl. Mickiewicza. Ponadto jesienią będziemy mogli oglądać m.in. bajkowego Kota w butach czy Kopciuszka, klasykę w postaci Skrzypka na dachu czy Księżniczki Czardasza, a także spektakle gościnne: Single i remiksy oraz Klimakterium… i już!. W pierwszej połowie października swoją premierę będzie miał też Orfeusz w piekle.

Bogatą ofertę stworzyły też mniejsze ośrodki teatralne w mieście. Teatr Atofri, skierowany do najmłodszego widza, planuje dwa duże przedsięwzięcia, a mianowicie współpracę z niemieckim Helios Theater z Hamm oraz telewizyjną realizację dwóch spośród swoich spektakli. Pierwszy z projektów będzie miał swoją premierę 1 marca 2014 r. i stanie się realizacją przygotowaną przez dwa zespoły aktorskie – polski i niemiecki. Reżyseruje Barbara Kölling. Drugi – to plan nagrania i dystrybucji przedstawień w domach dziecka, szpitalach i kulturalnych ośrodkach mniejszych miast. Projektowi towarzyszyć będą warsztaty prowadzone przez aktorów. – Chodzi o to, by wyjść z teatrem do tych dzieci, które nie mogą

sobie pozwolić na przyjazd do nas – tłumaczy Monika Kabacińska, współtwórczyni Atofri.

Mój Teatr we wrześniu wystawi premierę Portretu z magnolią (reż. Marek Zgaiński), czyli wiecznie żywą historię o skomplikowanych relacjach damsko-męskich. Zobaczymy tu również komediową Randkę w ciemno, traktującą o niebezpieczeństwie rutyny w związku, czy Usta Angeliny – o presji piękna i młodego wyglądu. Teatr mplusm prócz powtórek takich spektakli, jak Underground, Stare koronki czy 8 kobiet, szykuje również kilka premier, m.in. nową sztukę Katarzyny Wojtaszak Po sezonie.

– Oprócz tego w repertuarze pojawi się Eugène Ionesco, Éric-Emmanuel Schmitt, ponownie Witkacy i sceniczna wizja Gabinetu Doktora Caligari, a zatem od klasycznej sztuki słowa, poprzez małe formy, po teatr absurdu, a nawet teatr wizyjny – zapewniają twórcy.

Poza Poznaniem warte polecenia są wrześniowe wydarzenia Kalisza i Gniezna: premierowy Błękitny ptak noblisty Maurice’a Maeterlincka w reżyserii Łukasza Zaleskiego (Teatr im.

W. Bogusławskiego w Kaliszu) oraz A Dance Tribute To The Art. Of Football zespołu Jo Strømgren Kompani z Norwegii (Teatr im.

A. Fredry w Gnieźnie).

Anna Solak

11

W ydarzenia teatr

Kurtyny w górę!

fot. W. Wylegalski

wielkie otwarcie Sceny Wspólnej na Cytadeli (17.09)

Łejerskie dzieciaki zawsze potrafiły robić teatr z niczego. Teraz mają scenę, na której będzie można zrobić wszystko.

P

rzy ul. Brandstaettera 1 wyrósł nowoczesny gmach: jasny, przeszkolony, zwieńczony wieżą. Jego pełna, oficjalna nazwa brzmi: Ośrodek Edukacji Teatralnej Scena Wspólna, ale gospodarze tego miejsca stawiają przede wszystkim właśnie na tę „wspólność”. Zespół Szkół nr 4 Łejery, Stowarzyszenie Łejery oraz Centrum Sztuki Dziecka tworzą bowiem triumwirat, by ich teatr stał się przestrzenią do grania przez dzieci i dla dzieci.

O teatralnej pasji, spełnianiu marzeń i o rzeczywistości, która może się okazać piękniejsza niż marzenia, opowiadają: Jerzy Hamerski prezes Stowarzyszenia Łejery Urodziłem się w czepku i znowu dopisało mi szczęście. A że ten czepek był moim pierwszym teatralnym przebraniem, więc i tym razem sprawa dotyczy teatru. Zaczynałem od podwórkowych zabaw w wystawianie Timura i jego drużyny ze mną w głównej roli męskiej i Zojką, która bardzo mi się podobała, w głównej roli żeńskiej. Naszą kurtyną był zwykły koc.

Potem (już jako ministrant) z pasją odgrywałem msze z moim rodzeństwem przebranym

12

w komeżki. Ręczniki, zawieszone na odwróconych do góry nogami szczotkach, udawały kościelne sztandary. Minęło trochę czasu i zaczął się teatr na zielonej trawce przy ognisku. Tak – nie wiedzieć kiedy – zleciały kolejne lata w drużynie Timurowców, w teatrze Łejery i w naszej łejerskiej teatralnej szkole. A teraz pierwszy raz mamy teatr prawdziwy.

Scena Wspólna powstawała przy udziale sztabu życzliwych ludzi. Wizję architektoniczną stworzyli Przemek Borkowicz i Marcin Olejniczak, ale nad każdym szczegółem spędzaliśmy wszyscy wiele godzin, żeby teatr był przyjazny dzieciakom, funkcjonalny, żeby pasował do otaczającej nas Cytadeli, no i do szkoły. Bo szkoła teatralna bez teatru jest jak szkoła sportowa bez boiska. Mamy więc wieżę (bo Przemek kocha wieże), na której można będzie grać sceny balkonowe. Mamy dwie kurtyny, które otwierają się na dwie widownie. Scena jest „mobilna”.

Nie brakuje cudnych zaułków i tajemniczych zakamarków. Mamy też wielkie foyer.

Od czego się zaczęło? Jak zawsze, od łejerskich rodziców. Co roku pokazujemy im film o tym, jak budowaliśmy naszą szkołę. Mama Karolina Lisek stwierdziła, że dość już tego wspominania i czas zbudować coś nowego. A potem ciągnęło się chodzenie po urzędach – zupełnie jak w naszej Operze o Kolumbie. Wieloletni Plan Inwestycyjny to było hasło, które odmienialiśmy przez wszystkie przypadki. W końcu staliśmy się jego częścią.

Wierzę, że nasz triumwirat to dobry pomysł.

Z Jurkiem Moszkowiczem zabliźniliśmy się wiele, wiele lat temu, bo nic tak nie łączy, jak wspólna praca, a my mamy za sobą mnóstwo pracy.

Grażyna Daniel dyrektor szkoły Łejery Teatr jest częścią szkoły, więc będę się zajmować takimi prozaicznymi sprawami, jak wymiana filtrów klimatyzacji i żarówek. Ale, na szczęście, nie tylko. Spędziłam na tej scenie wie-

le miesięcy, „chodząc” po niej już na etapie projektów. Potrafię czytać architektoniczne plany, więc wydawało mi się, że znam już każdy kącik, a jednak efekt przerósł moje najśmielsze oczekiwania: wszystko jest i większe, i piękniejsze.

Całość jest bardzo prosta, bez zbędnych ozdobników: podłoga, metalowe konstrukcje, zieleń Cytadeli przenikająca przez szyby. Wnętrze łatwo można poddawać modyfikacjom. Ta przestrzeń jest jak pusta szklanka, którą będziemy mogli wypełniać na różne sposoby, a to dla teatru sytuacja idealna. W naszym ciasnym teatrzyku łejerskim aranżowanym w holu szkoły atmosfera zawsze była gorąca.

Mam nadzieję, że uda się ją utrzymać także w tej nowej, pięknej i zdecydowanie większej przestrzeni. Przedstawienia dyplomowe naszych uczniów dotychczas były zamkniętymi pokazami rodzinnymi, teraz będzie mogła zobaczyć je znacznie większa widownia. Bardzo nam zależy także na prowadzeniu działalności szkoleniowej dla nauczycieli.

Od lat z pasją kieruję szkołą teatralną, ale bliskie memu sercu są sztuki plastyczne. Cieszę się zatem, że w foyer można będzie stworzyć galerię i że dzieci będą mogły, poza malowaniem na kartkach, zająć się przestrzenią, światłem, działaniami wizualnymi.

Budowa to był trudny czas dla szkoły, ale przeżyliśmy go razem bez większych kolizji. Najbardziej poszkodowani zostali uczniowie z drugiej klasy gimnazjum, więc w nagrodę mogą sobie wybrać nową, śliczną salę lekcyjną. Przeprowadzek będzie zresztą więcej, bo doczekaliśmy się przy okazji oddzielnej biblioteki i pracowni komputerowej, a także stołówki, którą dzieci nazwały już po łejersku „jadalką”. Pilnowały też, żeby teatr „nie zjadł” szkoły. Mówiły: – Tu wszystko jest takie nowe i białe, ale chcemy, żeby szkoła została po staremu – na zielono.

Jerzy Moszkowicz dyrektor Centrum Sztuki Dziecka To kameralna scena, piękna jak marzenie: nowoczesna, prosta, podatna na różne aranżacje.

Osiem metrów wysokości robi wrażenie, więc ona się wydaje duża, jednak nie jest za duża.

Zaplecze jest wprawdzie skromne, ale więcej nam nie trzeba, bo to naprawdę świetnie po-

myślana przestrzeń. Można w niej będzie robić wszystko i będziemy robić wszystko. Podłoga jest drewniana, ściany mają kolor grafitowy, prawie czarny – kiedy zawisną kotary, światło będzie takie, jak trzeba. Pachnie tam teraz farbą, ale lada moment będzie pachniało teatrem.

Dla Centrum Sztuki Dziecka to święto. Graliśmy swoje przedstawienia w różnych salach i widzowie nie zawsze byli świadomi tego, że to nasze produkcje. Takiego miejsca pragnąłem dla tej instytucji właściwie od początku swego dyrektorowania, czyli od 22 lat. Różnorakie zabiegi nie przynosiły rezultatu, dopóki nie pojawiła się możliwość aliansu z Łejerami. Szczęśliwie wspólny wysiłek i starania przyniosły upragniony rezultat. Wrześniowe otwarcie organizuje przede wszystkim szkoła, my pełną parą ruszymy w październiku. Na początek przypomnimy dwa spektakle: Chodź na słówko Maliny Prześlugi i W moim domu z papieru piszę wiersze na płomieniu Philippe’a Dorina, a zimą planujemy jedną, a może nawet dwie premiery. Jedną z nich będzie zapewne spektakl Czy umiesz gwizdać Joanno? według popularnej książki Ulfa Starka.

Chcemy też zaprosić do współpracy inne poznańskie teatry: repertuarowe i niezależne, żeby spektakli dla dzieci było pod tym dachem jak najwięcej i żeby były jak najlepsze. Jestem przekonany, że dzięki Scenie Wspólnej teatralne życie młodych poznańczyków stanie się tak bogate, jak nigdy dotąd.

Co zobaczymy na Scenie Wspólnej?

Na początek dyplomowe spektakle łejerczyków: Gałczyński i… Bach w reżyserii Sylwiany Gramowskiej, Gwałtu, rety, co się dzieje? w reżyserii Katarzyny Golaszanki i Alicję w Krainie Czarów w reżyserii Elżbiety Drygas i Jerzego Hamerskiego. Będą też koncerty. Wystąpią Good Staff, a także kapele Stasia Pawlaka, Mieszka Łowżyła i Iwo Borkowicza. Odbędą się premiery: polsko-angielskiej płyty Masz prawo do swych praw wydanej we współpracy z Rzecznikiem Praw Dziecka oraz książki Magdaleny Knapowskiej-Niziołek z ilustracjami Maxa Skorwidera Poznań-my się! Przewodnik bimbojerski dla cołkiej famuły. A dla dorosłych: monodram Andrzeja Pieczyńskiego Pamiętnik wariata notowała Ewa Obrębowska-Piasecka

Łejerczycy od lat śpiewają piosenkę Grzegorza Turnaua:

Ta drabina to schody do nieba, a ta miska nad schodami to księżyc.

Tamten miecz to zwyczajny pogrzebacz, a z garnków są hełmy rycerzy.

Lecz kto w te czary nie uwierzy?

To jest teatr, to jest teatr.

To jest teatr A teatr jest po to, żeby wszystko było inne niż dotąd. Żeby iść do domu w zamyśleniu w zachwycie.

I już zawsze odtąd księżyc w misce widzieć...

więcej na szkola.lejery.pl

13

W Y DA R Z ENI A T E AT R

Sztuka życia i życie sztuki VI konkurs dramaturgiczny Metafory Rzeczywistości 2013 (7 i 8.09) na. Jeszcze nie było tematu, tylko myśl, że być może na tym pierwszym życiu na ziemi spoczywa jakiś rodzaj odpowiedzialności za świat, za jego zło i niedoskonałość. A przy okazji absolutny brak wiedzy, co robić, by jednak było dobrze. Później pojawił się temat – macierzyństwo, a za nim to, że równie wielka odpowiedzialność spoczywa na kobiecie – przyszłej matce, dawczyni tego „kolejnego pierwszego życia”. I że – jeżeli kobieta takiej odpowiedzialności nie podoła – społeczeństwo ją odrzuci. Bardzo istotne było dla mnie pytanie: czym tak naprawdę jest zło i dlaczego tak łatwo stawiamy o nim sądy. Nie chciałabym, żeby zabrzmiało to jak jakaś głębsza inspiracja, ale dotknęła mnie sprawa Katarzyny Waśniewskiej. To konkretne zdarzenie dziś jest już tragifarsą, jednak może uświadomić, jak wiele podobnych dramatów z braku miłości rozgrywa się cicho w czterech ścianach.

Skupiłam się na osobistej tragedii, która na zewnątrz bywa bardzo spłycana, oraz na tym, z jaką łatwością nadajemy jej metkę.

Celem Metafor Rzeczywistości jest połączenie ciekawej twórczości dramaturgicznej z praktyczną realizacją teatralną. A jego specyfika polega na tym, że po wybraniu finałowych dramatów, ich autorzy zaproszeni są do współpracy z reżyserami. Dramaty, wystawiane we wrześniu w formie czytań scenicznych, poddane są ostatecznej ocenie, a wygrany ma szansę trafić na scenę – w zbliżającym się sezonie teatralnym.

fot. archiwum M. Prześlugi

skład tegorocznego jury konkursu wchodzą: prof. dr hab. Przemysław Czapliński – literaturoznawca, Łukasz Drewniak – krytyk teatralny, a także Paweł Szkotak – reżyser oraz dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu. Z 221 nadesłanych dramatów, znawcy wyłonili trzy: Ene due rike fake Marzeny Matuszak, javen saste i bahtałe (bądźcie zdrowi i szczęśliwi) Marty Sokołowskiej oraz Kwaśne mleko Maliny Prześlugi.

A te, reżyserzy: Ula Kijak, Joanna Grabowiecka oraz Wojciech Faruga wezmą na swój warsztat – zmodyfikują i dostosują do warunków sceny. Efekt ich pracy zobaczymy 7 i 8 września w Malarni Teatru Polskiego.

Tymczasem zapytaliśmy autorów sztuk o narodziny ich tekstów, a reżyserów o dalsze życie na scenie tych utworów.

14

mówi autorka Malina Prześluga – Impulsem do napisania Kwaśnego mleka była postać Pierwszej Komórki. Takiej, od której wszystko się zaczy-

fot. A. Szubski

W

mówi reżyserka Ula Kijak – W formie czytania można zrealizować tylko część możliwości, które otwiera Kwaśne mleko.

Chciałabym jednak jak najwierniej oddać konwencję rozmowy z widzem, którą proponuje autorka, jak również zachować niesamowitą wolność wyobraźni, która powołuje na scenie takie postaci, jak: Pierwsza Komórka czy Światłość.

Kwaśne mleko podejmuje trudną, niewygodną problematykę – czy miłość macierzyńska pojawia się z automatu, co ją warunkuje i co się może zdarzyć, kiedy jej brakuje. Jednak

wartość i wagę tego utworu, to m.in. aktualność, bezkompromisowość, ironia, przeciwstawienie brudowi świata dorosłych niewinności dziecka, oskarżenie polityków, sprzeciw wobec przedmiotowego traktowania małego człowieka, zabawa konwencjami, wartki rytm, mocny, wyrazisty język, liryzm i poczucie humoru. A najważniejsze jest to, by nie zatracić autentyzmu uczucia niezgody i złości, które stały się, moim zdaniem, głównym powodem powstania tego tekstu.

mówi autorka Marzena Matuszak – Ene due rike fake to opowieść o ofiarach molestowania seksualnego. Mogłaby się zaczynać niczym dziecięce horrory: W czarnym czarnym lesie, był czarny czarny dom, w tym czarnym czarnym domu były czarne czarne drzwi... Za tymi drzwiami żyją dziewczyny, które „zgromadziły się na pamiątkę”. Ofiary, które nie potrafią normalnie żyć. Moja sztuka to opowieść o niemożności wyrwania się z traum dzieciństwa i o spustoszeniu, które robi w ofiarach zbrodnia, jaką jest molestowanie dzieci. Pojawiają się w niej tylko kobiety-ofiary, ale to nie jest sztuka tylko o kobietach. To takie Dziady o molestowaniu – swoista feeria emocji, które się z tym tematem wiążą. Wybuch długo wrzącego wulkanu.

mówi autorka Marta Sokołowska – javen saste i bahtałe mógł być dramatem o przeoczeniu oraz dysharmonii w postawach społecznych i strategiach, jakie przyjmujemy, aby pewne postawy legitymizować, a pewne trwonić na własne życzenie.

Mógł to być również utwór o przyzwyczajeniu i irytacji – w tym przypadku przyzwyczajeniu, którym nasiąkamy przekonani o jednolitości etnicznej w Polsce, oraz irytacji, jaką budzi każda forma sprzeciwu ze strony tych niedostrzeganych, więc/lub ignorowanych. W tekście sprzeciw jest mizerny, to raczej błaganie, groźba obecności… Społeczność romska jest bezwładna, ale jednogłośna. Wątłym głosem śpiewa i mówi o życiu pątniczym, umęczona pragnie jasnego rozwiązania: całkowitego etnobójstwa. Chciałam „obdarzyć” Romów i Romki zamaskowaną dumą, a zarazem smutkiem pozostawania w szyku podrzędnym. Badając mój stosunek do społeczności romskiej i stosunek do społeczności polskiej (manifestującej swój stosunek do Romów), wprowadzam przewodników po radzeniu sobie w życiu, polskich ludzi sukcesu oraz Violettę Villas, która o sukces się otarła, ale go ostatecznie nie skonsumowała.

Niestety, reżyser Wojciech Faruga, który zaopiekował się dramatem Marty Sokołowskiej, nie zdradził nam, co wyczytał z jej tekstu. Niemniej jednak dowiemy się tego już niebawem.

mówi reżyserka Joanna Grabowiecka – Tekst Ene due rike fake dotyka (sic!) tematu tabu, pedofilii. W moim mniemaniu to tekst inicjacyjny. O tym, że aby dojrzeć, pozbyć się poczucia winy, strachu przed życiem, musimy po freudowsku „zabić” w nas ojca, matkę i wszystkich tych, którzy świadomie lub nieświadomie skrzywdzili nas w dzieciństwie. A cechy Ene due rike fake, które w moim odczuciu składają się na

fot. archiwum M. Sokołowskiej

fot. F. Zawada fot. archiwum J. Grabowieckiej

wydaje mi się, że ten tekst jest szerszy, głębszy – dotyka pytań o odpowiedzialność, instynkt samozachowawczy, życie i śmierć, pobudza do przemyśleń na temat losu i przeznaczenia.

I nie daje łatwych odpowiedzi, co jest jego wielkim atutem. Malina Prześluga buduje cały teatralny świat, używając znaków i metafor, które inspirują – prowokują do nietypowych rozwiązań inscenizacyjnych. Posługuje się przy tym prostym, częstokroć zabawnym językiem.

Monika Nawrocka-Leśnik

15

W ydarzenia teatr

Terror sprawności?

Spektakl Disabled Theater zobaczymy w CK Zamek

Sprawny, niesprawny, niepełnosprawny, sprawny inaczej – gdzie przebiega granica między tymi stanami? I skąd nasze przekonanie, że ten pierwszy jest stanem właściwym?

Disabled Theater Jérôme Bela/Theater Hora 22.09, g. 20, Sala Wielka CK Zamek bilety: 30 i 20 zł wydarzenia kontekstowe (wstęp wolny): Szczegółowy harmonogram na str. 75-76

więcej: na zamek.poznan.pl; facebook.com/jestesobojetny; www.hora.ch; www.jeromebel.fr

16

P

rzed nami kolejna odsłona prokjektu # nie jesteś mi obojętny, realizowanego przez kuratora Marcina Maćkiewicza w CK Zamek w poczuciu, że teatr zaangażowany ustępuje dziś miejsca teatrowi angażującemu, który nie tyle wywołuje zbiorowe, społeczne reakcje, ile skłania do wielawątkowego oglądu naszej skomplikowanej rzeczywistości.

Artyści, którzy już zaprezentowali swoje spektakle w ramach cyklu, to Constanza Macras, Lola Arias, Markus Öhrn. Teraz w Poznaniu pojawi się kolejny gość – Jérôme Bel – i kolejny temat. Było już o inności i mniejszości romskiej, o depresji i starości, o przewartościowaniu rodziny i kryzysie męskości. Tym razem przedstawienie i towarzyszące mu wydarzenia poświęcone będą niepełnosprawności.

Jérôme Bel, uznany francuski choreograf,

fot. archiwum organizatorów

# nie jesteś mi obojętny. odsłona 04: #PułapkaNormy zajmujący się teatrem eksperymentalnym, zupełnie nieoczekiwanie otrzymał propozycję współpracy z Theater HORA – profesjonalnym zespołem współtworzonym w Zurychu przez aktorów niepełnosprawnych intelektualnie. Nie od razu zdecydował się na wspólne przedsięwzięcie, spektakl jednak powstał. Jak piszą recenzenci, bada on zarówno granice „normalności”, jak i granice teatru.

Ciekawa jestem efektu tego spotkania. Do dziś najbardziej niezwykłym teatralnym doświadczeniem pozostają dla mnie przedstawienia Pippo Delbono (włoskiego reżysera, który stale pracuje z niepełnosprawnymi artystami), przekraczające granice wszelkich norm i pozostawiające widza w poczuciu, że najpiękniejsza rzecz, jaka mogłaby mu się zdarzyć, to zagranie (a właściwie nie zagranie tylko bycie) w choć jednym z tych spektakli. Bo tam się po prostu jest: niezależnie od wieku, płci, stanu umysłu i fizycznej kondycji.

Ważnym dopełnieniem przedstawienia Bela będą instalacje Artura Żmijewskiego Lekcja śpiewu i Lekcja śpiewu II. Usłyszymy chór głuchych dzieci śpiewających pieśni religijne. Żmijewski mówił w jednym z wywiadów: – Zazwyczaj jest tak, że sprawni akceptują inwalidów, jeśli tamci swoim wysiłkiem starają się imitować zachowania sprawnych.

Stąd takie powodzenie filmów dokumentalnych o malarzach tworzących stopami czy o beznogich alpinistach. Ale to jest terror sprawnych – spróbuj upodobnić się do nas kaleko – a będziemy cię chwalić. Tymczasem rzeczywista akceptacja odmienności jest piekielnie trudna.

A Andrzej Wajs pisał w recenzji: „Bóg nie odróżnia chóru wrzeszczących kalek od harmonijnych zaśpiewów Concerto Köln”.

Ewa Obrębowska-Piasecka

W Y DARZENIA VARIA

Stań się naukowcem 27 września kolejna edycja Nocy Naukowców

T

ej nocy laboratoria i sale wykładowe na Starym Kontynencie zapełniają się setkami ludzi. Mieszkańcy miast odwiedzają uniwersytety, instytuty i wszelkie inne ośrodki badawcze. Stają się na kilka godzin naukowcami, przeprowadzają eksperymenty i badania.

Wśród tych miejsc nie mogło zabraknąć Poznania, a program Nocy Naukowców w naszym mieście jest bardzo bogaty.

Naukowcy razem Wydarzenie, które połączy organizacyjnie pięć wielkich poznańskich ośrodków naukowych przy koordynacji Politechniki Poznańskiej, odbędzie się w piątek 27 września. Rok temu obiekty Politechniki, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Przyrodniczego, Akademii Wychowania Fizycznego oraz Poznańskiego Centrum SuperkomputerowoSieciowego odwiedziło ponad 45 tys. chętnych.

Wstęp na wszystkie imprezy jest bezpłatny, nie znaczy to jednak, że można sobie na nie tak po prostu przyjść. By wziąć udział w wielu z nich, należy się wcześniej zarejestrować na stronie internetowej poznan.nocnaukowcow.pl.

Naukowe spotkania cieszą się takim zainteresowaniem, że rezerwacja jest konieczna, aby zapewnić ich uczestnikom komfortowe warunki i bezpieczeństwo. Noc Naukowców to nie tylko podglądanie badaczy przy pracy, ale dotykanie nauki oburącz i wszelkimi innymi zmysłami.

Bardzo zimny mróz Co więc będzie można zobaczyć? Pomysłów jest tak dużo, że każdy znajdzie coś dla siebie.

Nawet ci, którzy najchętniej w wolnym czasie

fot. Archiwum Politechniki Poznańskiej

Krzykacze, kopacze piłki, entuzjaści bardzo niskich temperatur i nie tylko oni powinni już teraz zarezerwować sobie czas 27 września i wybrać się na Noc Naukowców

Jedna z poprzednich edycji Nocy Naukowców

grają w piłkę. Jeśli więc namiętnie uprawiacie ten sport, będziecie mogli sprawdzić siłę swojego wykopu i porównać wyniki do osiągnięć Cristiano Ronaldo czy Leo Messiego.

A co jeśli tylko kibicujecie piłkarzom? Nic nie szkodzi! Zanim wybierzecie się na stadion sprawdźcie siłę swojego krzyku w Laboratorium Krzykaczy, a jak nie chodzicie na stadiony, to przynajmniej będziecie wiedzieć, ilu decybeli nie wolno wam przekroczyć, by żyć w pokoju z sąsiadami. Jeśli jednak lubicie hałas, to zjawcie się koniecznie na nowej odsłonie znanego i popularnego widowiska Fizyka Show, podczas którego usłyszycie grę na elektrycznej pile, superbębnie czy śpiewającą rurę, a także widzialne i niesłyszalne dźwięki. Na tym osobliwym koncercie na pewno się rozgrzejecie, niestraszne będzie wtedy Laboratorium Zimna, czyli pokaz tego, co dzieje się z rzeczami zamrożonymi do minus 196 stopni Celsjusza. Azot dopiero w takiej temperaturze jest w stanie ciekłym. Co jeszcze? Mnóstwo robotów, chemicznych eksperymentów, produkcji prądu z byle czego oraz występów w telewizji dla każdego.

Ta noc należy do Was! Jan Gładysiak

17

WYDARZENIA SZTUKA

Gramy, żeby wygrywać

fot. materiały organizatorów

wystawa w Centrum Kultury Zamek

Adela Jusić, Little Girl

Ile jest sportu w sporcie? I co łączy go z polityką? Odpowiedzi na te pytania będzie można znaleźć na wystawie Victory Obsessed, która zostanie otwarta 6 września w Centrum Kultury Zamek.

S

tarożytni Spartanie żegnali wyruszających na pole bitwy synów słowami: „Wróć z tarczą albo na tarczy”. Paradoksalnie wygląda na to, że maksyma ta doskonale opisuje współczesne realia. Człowiek XXI w. to wojownik opętany obsesją zwycięstwa. Wystarczy włączyć telewizję i wybrać pierwszy lepszy kanał, żeby przekonać się, że mamy do czynienia z zakrojonym na ogromną skalę wyścigiem szczurów.

W wiadomościach ciągle ci sami gracze walczą o te same stołki, w programach rozrywkowych każdy z bywalców czerwonych dywanów, a właściwie sesji na ściance, wszelkimi metodami próbuje dostać się na świecznik i jak najdłużej na nim pozostać.

Podobnie jest przecież ze sportem, który nie ma już nic wspólnego ze zdrową rywalizacją. Wybuchające co rusz skandale okrywają złą sławą podziwianych od lat zawodników. Okazuje się,

18

że za ich sukcesem nie stoi wyłącznie dyscyplina i konsekwencja, z jaką dążą do osiągania coraz lepszych wyników, lecz zwykłe dopalacze.

– Realizowana przeze mnie wystawa ma na celu przeanalizowanie potrzeby wygrywania jako zjawiska psychologicznego, a także zwrócenie uwagi na mechanizm przekształcania rzeczywistości pod kątem własnych potrzeb – opowiada kuratorka Agata Rogoś. – Na wystawie będzie można zobaczyć m.in. kinową wersję dokumentu z 2006 r., ukazującego portret 108-krotnego reprezentanta Francji w piłce nożnej Zinédine’a Yazida Zidane’a. Twórcami filmu są światowej sławy artyści Douglas Gordon i Phillip Parreno.

Międzynarodowa sztuka w zamku W sporcie i polityce za żądzą wygrywania stoi przede wszystkim dążenie do władzy. W obu sferach toczy się nieustanna gra i to właśnie ona stała się jednym z głównych tematów wystawy. Dzięki zebranym pracom będzie można przyjrzeć się temu fascynującemu, a zarazem przerażającemu spektaklowi. – Projekt stanowi kontynuację wystawy, która miała miejsce w roku 2011, pokazującej – na podstawie architektury Centrum Kultury Zamek – związki między miejscem i jego historią – mówi Agata Rogoś. – I tym razem przestrzeń cesarskiego zamku będzie odgrywała ważną rolę. Część prac zostanie pokazana w odnowionej części budowli, ale będą i takie, które zmierzą się z przeszłością tego miejsca.

Jedno z najbardziej intrygujących dla artystów pomieszczeń zamku stanowi słynny gabinet Hitlera. W ramach Victory Obsessed pojawi się w nim, przygotowywana specjalnie na tę okazję, praca Assafa Grubera. Przedsięwzięcie ma charakter międzynarodowy – do współpracy zostali zaproszeni artyści pochodzący z Macedonii (Yane Calovski, Filip Jovanovski, duet Obsessive Possessive Aggresion,

fot. materiały organizatorów

Igor Toshevski), Bośni i Hercegowiny (Lana Čmajčanin, Adela Jusić), Chorwacji (Nemanja Cvijanović, Igor Grubić), Izraela (Dani Gal, Assaf Gruber), Szkocji (Douglas Gordon), Francji (Philippe Parreno, Christine Laquet), Serbii (Alban Muja, Nikola Uzunovski), Kosowa (Sislej Xhafa), Turcji (Ahmet Öğüt) oraz Japonii (Mai Yamashita + Naoto Koba­yashi).

W gronie tym znaleźli się również dwaj rodzimi twórcy – Dominik Lejman oraz Kuba Bąkowski.

Z planszy na pole bitwy To gry w dzieciństwie pomagają kształtować naszą osobowość, pozwalają po raz pierwszy poznać mechanizmy funkcjonowania w grupie, uczą dostosowywania się do obowiązujących reguł (a bez tego nie sposób wyobrazić sobie przyszłego dorosłego życia) i, co być może najważniejsze, pokazują, że w życiu czasem trzeba zmierzyć się z porażką. Zdaje się jednak, iż właśnie pogodzenie się ze świadomością, że nie jesteśmy najlepsi, sprawia nam największy problem. Chcemy być szybsi, mą-

drzejsi, ładniejsi, bogatsi, bardziej doświadczeni, ciekawsi, fajniejsi, ważniejsi. Pokonywanie innych daje nie tylko poczucie wyższości i satysfakcji, ale przede wszystkim władzę, która ze zwykłego pionka może zamienić nas w tego, który dyktuje własne zasady gry, niekiedy bardzo dalekie od fair play.

– W trakcie pracy nad projektem pojawił się istotny wątek rodzących się postaw nacjonalistycznych – tłumaczy Agata Rogoś – stąd moja decyzja o zaproszeniu artystów z bloku wschodniego. W tekście kuratorskim czytamy: „Gra nadaje w pewnym sensie wydarzeniom, którym towarzyszy, charakteru lekkości, mistyfikacji i relatywności. To, co jest grą, nie jest do końca prawdziwe czy ostateczne”. W przypadku nacjonalistów gra przenosi się jednak z planszy na prawdziwe pole bitwy, a zabawa przeradza się w krwawą walkę z każdym, kto nie pasuje do (na ogół absurdalnych) norm opracowanych przez tych, którzy samozwańczo rozdają karty.

Karolina Gumienna

Igor Grubić, Missing Architecture, 2012

Victory Obsessed 6.09-10.10 Centrum Kultury Zamek Sala Wystaw, Hol Kolumnowy, Hol Cesarski, Sale 102-104, 117, Sala Kominkowa

19

Studentko! Studencie!

Kończymy naszą całoroczną zabawę w Instytucie Kultury Stosowanej.

Pilnie zdobywaliście zaliczenia w Waszych indeksach, a teraz czas na nagrody dla prymusów.

Przed Wami już tylko ostatnie zadanie: trzeba dostarczyć Wasz indeks do dziekanatu. Ale gdzie jest dziekanat?

Przyda Wam się mapa Have a nice TEY in Poznań, którą dostaliście razem z indeksem. Zostawiliśmy na niej trochę wolnego miejsca nieopodal zielonego kółeczka z numerem 171, sygnującego Teatr Ósmego Dnia. W tej okolicy musicie znaleźć logo, które składa się z dwóch przecinków – czarnego i niebieskiego – umieszczonych jeden nad drugim w lustrzanym odbiciu. Potem wystarczy zapytać już tylko o jednego z Tomków (Bombrycha lub Noculaka), którzy pełnią rolę Panów z Dziekanatu i u nich zostawić indeks z jak największą liczbą udokumentowanych kulturalnych zaliczeń. Macie na to czas do końca września.

# naszym wykładowcą jest w tym miesiącu Błażej Szydzisz z Poznań. I Love You – wydawca Waszej mapy.

# w październiku zbierze się Kulturalna Komisja Egzaminacyjna, która wyłoni zwycięzców naszej zabawy. Termin wręczenia nagród podamy w październikowym numerze IKS-a oraz na stronie internetowej Wydawnictwa Miejskiego Posnania, a także na portalu kulturapoznan.pl. więcej informacji oraz regulamin na wmposnania.pl/indeks kontakt: indeks@wm.poznan.pl Powodzenia! re(da)ktor Instytytu Kultury Stosowanej Ewa Obrębowska-Piasecka

nagrody dla prymusów: # rower miejski do wyłącznej dyspozycji (fundator: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania)

# całoroczna „sieciówka” komunikacji miejskiej na przyszły rok akademicki (fundator: Solar) # możliwość zwiedzenia z dziesiątką przyjaciół prawdziwego browaru, a na finał kurs degustacji piwa w browarowym pubie (fundator: Kompania Piwowarska)

# całoroczny zapas „mieszanki studenckiej” i innych przekąsek (fundator: Lorenz) # całoroczne imienne bilety VIP-owskie na przyszły rok akademicki do partnerów, z którymi przygotowujemy kolejne zaliczenia (fundatorzy: poznańskie instytucje kultury)

# jeden semestr dowolnie wybranego kursu językowego (fundator: empik school)

ROZMOW Y

Bluesowe życie z charyzmą mówi Zdzisław Paterczyk Bywalcy poznańskich klubów znają go od lat bardziej pod pseudonimem „Elvis” niż z imienia i nazwiska. Zdzisław Paterczyk jest chory na bluesa od wczesnej młodości. a ogół pasjonaci bardziej rzucają się na powoływanie do życia kolejnego festiwalu. Paterczyka natomiast kręci pozytywistyczna moc pojedynczych koncertów. Dlatego takie imprezy przekształca zwykle w całe cykle koncertowe. Stąd właśnie znają go muzycy i fani bluesa w całej Polsce, a czytelnicy kwartalnika Twój Blues umieścili Paterczyka w pierwszej dziesiątce „Osobowości roku 2012”.

16 września, dzień urodzin króla bluesa B.B. Kinga, u nas stał się Polskim Dniem Bluesa.

W Poznaniu świętujemy według Twojego pomysłu…

Polski Dzień Bluesa jest dobrym pretekstem do słuchania bluesa. Organizuję tę muzyczną zabawę po raz ósmy. Chodzi o to, żeby ludzie usłyszeli i poczuli wprost na ulicy te dźwięki, rytmy, energię, zabawę i melodyjne tematy.

16 września zaczniemy zaraz po godzinie 15 na deptaku przy ulicy Półwiejskiej, nieopodal sklepu Rock Long Luck. Granie zainicjuje poznański zespół Last Minute. Ostatnie lata udowodniły, że trzygodzinny Uliczny Spontan Blues to dla wielu ludzi wcale nie za długo. Do wspólnego grania włączają się zwykle inni muzycy i przechodnie, robi się prawdziwa fiesta. W piątek 20 września w tym samym miejscu powtórzymy uliczne bluesowanie i potem przeniesiemy się do klubu Blue Note. W galowym koncercie wystąpią grupy Bluesferajna, Last Minute oraz międzynarodowy zespół Lamar Chase & Soul Blues Band. Będą także konkursy i sprzedaż płyty Paul David – Dzień dobry na cel charytatywny.

Kiedy wkręciłeś się w muzykę?

W szkole podstawowej mój kolega miał trzy płyty zespołu The Beatles. To było pierwsze

fot. M. Bielicki

N

silne przeżycie. Słuchaliśmy też radia na krótkich falach i kolega, który miał magnetofon Tesla, nagrywał, co się tylko złapało. Trochę później zacząłem chodzić do klubów Przyroda lub Tukan na Starołęce, gdzie słuchaliśmy żywego grania. Na Dojeździe grały Tarpany, a na pływalni wówczas nowy zespół Schody.

W Akumulatorach grywały Polne Kwiaty. To zauroczenie muzyką i grą Jimiego Hendrixa na gitarze nie przeszło mi przez następne 40 lat.

Aż w końcu stałeś się animatorem życia w bluesowym środowisku.

Właściwie zaczęło się to niewinnie od prób i jamowania zespołu Boogie Chilli w klubie Charyzma. Atmosfera była znakomita, próby generalne przekształcały się w koncerty.

W 2009 r. ująłem to w ramy cyklicznych koncertów pod szyldem Bluesowe czwartki z charyzmą. Potem przeniosłem czwartkowe koncerty do klubu Crime Story i tak się to wszystko kręciło aż do wiosny tego roku. Największą satysfakcję mam z tego, że tyle dobrych zespołów z całej Wielkopolski miało szansę przedstawić się przed publicznością. Bez wsparcia finansowego z zewnątrz nie było jednak łatwo utrzymać cykliczności bluesowych czwartków.

W głowie mam już nowy pomysł. Wcześniej jednak będziemy fetować Polski Dzień Bluesa. rozmawiał Ryszard Gloger

21

ROZMOW Y

Poznaniak, który długo nie słyszał słowika…

fot. archiwum prywatne

z Ryszardem Daneckim, głównie o wierszach i Poznaniu odwróconym do artystów

Ryszard Danecki

22

Nie będę przypominał, że jest Pan poetą, prozaikiem, autorem utworów scenicznych, librett oper kameralnych, tłumaczem, współzałożycielem grupy literackiej Wierzbak i Tygodnika Zachodniego, pisma młodych literatów (1956-60); że był Pan dziennikarzem, recenzentem (Ekspressu Poznańskiego), pierwszym kierownikiem artystycznym Centralnego Klubu Studentów Od Nowa, śpiewakiem i dyrygentem chórów chłopięcych.

Można by coś jeszcze dorzucić…

Jest Pan jednym z nestorów poetów poznańskich?

Daty w dowodzie nie rozpieszczają!

Ale dziś, jeśli można, o Pana wierszach, czytanych i ocenianych przez innych.

Spróbujmy.

Zacznijmy od Piotra Kuncewicza, który napisał, że „R. Danecki zrośnięty jest z Poznaniem do tego stopnia, że dla przybysza z ubogiej, mazowieckiej Warszawy, jest on już niemal miasta symbolem”.

To fakt. Jestem typowo miejskim poetą. Cóż, po raz pierwszy w życiu usłyszałem słowika, mając 13 lat. Wychowałem się w trójkącie: ul. Mostowa–Chwaliszewo–Wierzbowa. Typowy ze mnie mieszczuch.

A poezja, pisanie?

Stało się to dość przypadkowo. W młodości śpiewałem (m.in. u Jerzego Kurczewskiego) i prowadziłem chóry. Po maturze pojechałem na studia dyrygenckie do Konserwatorium Moskiewskiego (wcześniej prowadziłem chór harcerski 2. PDH na Śródce). Wtedy w ogóle nie myślałem o literaturze! Nie chciałem wracać do kraju, wiedząc, że nie będę mógł prowa-

dzić na estradzie tych utworów, które były mi bliskie. Jerzy J. Pachlowski, pisarz, marynista ze Szczecina, wiedząc, że popisuję wiersze, namówił mnie, bym złożył teksty do Instytutu Literackiego im. Gorkiego. Ku mojemu zdziwieniu zostałem przyjęty (na 5-letnich studiach było 150 słuchaczy… 48 narodowości!). Zajęcia prowadzili wybitni pisarze, a wśród studentów byli, np. B. Nikolskij, R. Rożdżestwieński, J. Jewtuszenko. Zresztą z nimi, jako kapitan międzynarodowej instytuckiej drużyny, grywałem w drużynie piłki nożnej (miałem bowiem juniorskie doświadczenia z Warty, w 1947 r. zdobyliśmy Mistrzostwo Polski!). A w ogóle, jednym z moich ówczesnych sąsiadów był Borys Pasternak!

Ma Pan dobre papiery!

Co często podkreślali złośliwi recenzenci, pisząc, że w Polsce jest dwóch dyplomowanych literatów: Wiktor Woroszylski (2-letnia aspirantura) i ja (bite pięć lat).

Wracając do słów P. Kuncewicza i poznańskości…

Poznaniowi poświęciłem co najmniej sto kilkadziesiąt wierszy. Opublikowałem przecież wielkopolską trylogię poetycką: Poemat Piastowski (1978), Tobie, Poznaniu, ten srebrny liść (1980) i Wielkopolski Herbarz Poetycki (1996) z grafikami Andrzeja Jeziorkowskiego.

Teraz Jarosław Iwaszkiewicz… Nazwał Pana szelmą, ale i człowiekiem zabawnym!

Po kolei. Kiedy zabiegałem, by był jurorem w konkursie na najciekawszy książkowy debiut poetycki roku, organizowanym przez Wierzbak…, brutalnie go okłamałem! Powiedziałem, że będziemy kontynuować tradycje Skamandra, a przecież…

…„Wiersze Daneckiego są sprawdzalne, osadzone w konkretnej sytuacji, rzeczywistości”, stwierdził...

Julian Przyboś! Tak, był nam, z Wierzbaka, bardzo bliski poetycko. Podstawą konstruktywizmu jest konkret, nazwanie. Należy posłużyć się obrazem. Podobało mu się moje nowatorskie myślenie.

A teraz inna zagadka: „Myślę, że Danecki jest w pobliżu swej własnej, naprawdę egzotycznej poetyki (…) ma coś z gorących, namiętnych wierszy Gumilowa”.

Wiem, tak Mieczysław Jastrun pisał o moich wierszach azjatyckich. Dużo podróżowałem po Azji. To zupełnie odrębna kultura, bez doraźności europejskiej. Samarkanda, Buchara… byłem, widziałem (oczywiście, dzięki znajomościom poetyckim). Zbiór wierszy azjatyckich Afrasiabe (1964), na międzynarodowym konkursie we Francji, zdobył prestiżową Nagrodę Księżnej Agha Khan.

Z kolei Zbigniew Bauer zachwycał się „zlogizowaniem wyobraźni, zagęszczeniem metafory, poszukiwaniem nowych perspektyw słownych i publicystycznością”. Co to znaczy?

W jednym z artykułów twierdził, że było to prekursorskie w stosunku do poetów lat 60. ubiegłego wieku. Byłem teoretykiem Wierzbaka i konstruktywistą. Myśleliśmy obrazami-konkretami, nowofalowcy pociągnęli to dalej!

O śmiałych, dynamicznych zapisach przesyconych erotyką wspominał Jan Bolesław Ożóg.

Dużo było takich wierszy, ale ani jednego wulgaryzmu! Zbiór liryki miłosnej Dedykacje (1972) stanowi najlepszy przykład. Każdy wiersz to moje „natchnienie”, w sumie 42 teksty połączone z imieniem. Książka miała trzy wydania! W wydaniu III pojawiło się kilka nowych, bardzo konkretnych utworów z mojej biografii.

Co na to żona?

Moja żona, a jesteśmy 57-letnim małżeństwem, rozumiała te moje „natchnienia” i powtarzała: – Słuchaj, to tylko taki katar erotyczny! Leczony, nieleczony przejdzie. Mądra kobieta.

Jubileusze, benefisy, jednak nie zawiesza Pan wierszy na kołku.

Piszę! Największym przeżyciem, który noszę jest „Czarny Czwartek”. Przeżyłem to… Miałem akurat dyżur w drukarni, przy ul. Zwierzynieckiej. Odbitki z cenzury szły do redakcji, potem do drukarni. Redaktor dyżurny podpisywał ostatecznie gazetę do druku. W piątek, tj.

29 czerwca 1956 r. J. Siemek, red. naczelny Gazety Poznańskiej, zwołał ponad 60 dziennikarzy i oświadczył, że Wolna Europa kłamie, twierdząc, że zginęło dziecko. Wstałem i oświadczyłem, że w ostatniej chwili „skaleczono” (gazetę „odlewano w ołowiu”) datę urodzin Romka Strzałkowskiego – naprawdę miał 13 lat! Dostałem zakaz pisania i zostałem karnie zesłany do pracy w drukarni. Oto wiersz Pamięci poległych w Poznańskim Czerwcu 1956: Zły to czas,/ kiedy synowie/ umierają wcześniej,/ niż ojcowie -// słońce/ może osuszyć/ rosę na nagrobnych różach/ czerwonych jak powstańcza krew-// ale nie osuszy/ łez/ na policzkach matek… (…)

Ale piszę nie tylko wiersze! Pod koniec życia obalam mit, że poznaniacy to tylko kupczyki i nigdy nie było tutaj żadnego życia artystycznego. Przygotowałem trylogię: Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej (2011).

Dodam, że ten szlak zaczynał się w Empik-u, po przedstawieniach aktorzy szli do Smakosza, potem do Moulin Rouge i do Fregaty (pierwszy ruchomy neon z wioślarzami, zaprojektowany przez mojego przyjaciela M. Skrobackiego), przy ul. Gwarnej. Utrwaliłem wielkie postacie związane z miastem. I naprawdę jest się czym chwalić!

Galeria znanych plastyków Wielkopolski (2013), to część druga (94 biogramy, anegdoty, wywiady z karykaturami S. Mrowińskiego), natomiast część trzecia Wczoraj premiera, dzisiaj recenzja, będzie obejmowała życie teatralne i ludzi teatru.

Wszystko jest udokumentowane zdjęciami, recenzjami z „domowej kopalni-archiwum”.

Będzie to Pana 52. tytuł autorski.

Tak, ukaże się w przyszłym roku. Powtarzam, Poznań żył – i to jak żył – artystycznie, lecz ciągle jest zakłamywany w Polsce. Trzeba coś z tym zrobić! rozmawiał Andrzej Sikorski

23

R ecenzje

Transatlantyk 2013 czyli jak się nie utopić, dryfując po wielkich wodach Festiwal filmowy, festiwal muzyczny, festiwal idei lokalnych i globalnych – glokalnych. Transatlantyk, już po raz trzeci, podjął wielkie zobowiązania. Zapowiedział, że nie ucieknie od trudnych tematów, obiecał, że pozwoli wypowiedzieć się artystom spoza mainstreamu.

Przy ambicji wspierania wielkiej sztuki chciał również dotrzeć do wielu ludzi i porwać w nurt święta kultury wszystkich – i tych chłonnych nowości, ciekawych muzycznych performance’ów, i tych, którzy lubią oglądać starego, dobrego Kubricka.

W

końcu to nie byle która, ale już trzecia edycja imprezy, a trójka to cyfra, jak żadna inna, obciążona presją symboliki. Ale nie tylko o sprostanie symbolom chodziło.

Na konferencji otwierającej festiwal zastępca prezydenta Dariusz Jaworski zauważył, że trzylatek, w przeciwieństwie do młodszego dziecka, zadaje pytania. – Zastanawiam się, w jaki sposób Transatlantyk zacznie być krnąbrny – dodał.

To bardzo obiecujący trop, bo umiejętnie postawiony znak zapytania prowokuje do rozmyślań, ale nie narzuca łatwych odpowiedzi. Trudno się z tym nie zgodzić – kto pyta nie błądzi! Otwartość na nieoczywiste rozwiązania powinna być kompasem w trudnej trasie wiodącej przez wzburzone wody. Nie bójmy się więc i teraz zapytać – jak Transatlantyk sprostał swojej dociekliwości? Gdzie zarzucił kotwicę? Skąd wyruszył i dokąd dopłynął?

Zgodna para Pomysłem Jana A.P. Kaczmarka było poruszanie ważnych tematów za pomocą dwóch środków przekazu – muzyki i filmu. Potężne media, oddziałujące przynajmniej na dwa zmysły równocześnie, wzmocniono przez zbudowanie sieci

24

odniesień. Co wyszło z tego pożenienia? Dzieci, które wdały się w oboje rodziców: muzyka w filmie, film towarzyszący muzyce i występy nieoczywiste, które też trzeba byłoby zaliczyć w poczet przychówku tej pary – śpiewających aktorów, charyzmatycznych kompozytorów, instrumentalistów, którzy na wielkich scenach czuli się lepiej niż podczas prób orkiestr.

Oto siła Transatlantyku – udana i bogata synteza na wielką skalę: porozumienie ponad i między mediami. Dzięki zgodnemu pożyciu muzyki i filmu każde wydarzenie festiwalowe miało ambicję łączenia i wykraczania. Żadne nie ograniczało się do środków artystycznych właściwych tylko jednej gałęzi sztuki, ale jak ośmiornica, wyciągało macki ku innym.

Dobrym przykładem pożenienia mediów będzie tu Instant Composition Contest – konkurs, w którym młodzi artyści występowali przed publicznością zaraz po obejrzeniu krótkiego filmu. Muzykę do niego tworzyli „na żywo”, oglądając nagranie jeszcze raz, wspólnie z widownią. Wyobraźnia, wyczucie i żelazne nerwy pozwalały im jednocześnie tworzyć i występować, a więc ujawniać z całą otwartością intymny proces kreacji.

Zmysł raczej aktorski niż muzyczny zaprezentowała Yoko Ono – gwiazda tegorocznego festiwalu, nagrodzona Transatlantyk Glocal Hero Award. Podczas koncertu z Thurstonem Moorem potwierdziła, że jest artystką awangardową (i to awangardową w sposób nieobliczalny) – ale czy także wokalistką? To już kwestia sporna.

American dream?

Po zarzuceniu kotwicy filmowo-muzycznej sygnał do wypłynięcia Transatlantyku zabrzmiał w Ameryce. Z Los Angeles Jan A.P. Kaczmarek zabrał na pokład powiew tego czegoś magicznego, co kojarzy się z ojczyzną jazzu

starszych ludzi, a równocześnie (a to równoczesność zupełnie niespodziewana)… głos w sprawie legalizacji narkotyków.

Wśród smakowitości festiwalu wyjątkowe miejsce przypadło kinu kulinarnemu. Po projekcji publiczność zapraszano na kolację zainspirowaną filmem. Mistrzowie kuchni przygotowywali – i starannie przystrajali – dzieła takie, jak gotowane ostrygi z pianką curry lub chałwę marchewkową, a widzowie-smakosze mieli okazję sprawdzić, jak doznaje się sztuki wszystkimi zmysłami.

Od wrażenia do refleksji – dopływając do Poznania Jan A.P. Kaczmarek nazwał stolicę Wielkopolski „miastem poważnego myślenia” i w odniesieniu do trasy, jaką przebył Transatlantyk, można mówić o dużej trafności tego rozpoznania. Festiwal wyruszył przecież z Los Angeles; wyruszył od naszych wyobrażeń o życiu i sztuce, przepłynął setki mil, podczas których weryfikowaliśmy i wzbogacaliśmy wiedzę, i wreszcie dobił do portu, gdzie impresje, doznania i zachwyty powinny zostać utrwalone, zabezpieczone mądrą refleksją. Cóż więc pozostanie?

Wciąż wybrzmiewają głosy tych najbardziej pokrzywdzonych i najmniejszych w świecie, którzy podczas festiwalu zostali wreszcie usłyszani i o których nie wolno nam zapomnieć: dyskryminowane kobiety w krajach islamskich, północnokoreańscy uchodźcy, dzieci, które na Bliskim Wschodzie wzrastają w poczuciu niebezpieczeństwa i uczą się od dorosłych nienawiści. Wciąż wybrzmiewają też ostrzeżenia przed zagrożeniami bardziej dla nas bezpośrednimi – przed zachłannością korporacji, niszczących rynek, przed chorobami cywilizacyjnymi i GMO. Janowi A.P. Kaczmarkowi udało się stworzyć zestaw imprez jednocześnie różnych (tak jak różne są muzyka i film) i wzajemnie związanych. Transatlantyk zaskakiwał, wzruszał i uwodził. A przede wszystkim udowadniał to, w co często powątpiewamy – że sztuka widzi świat; że od niego nie ucieka.

fot. archiwum prywatne

– aurę niezwykłości miejsc nieznanych, świateł wielkich miast i hollywoodzkiego rozmachu.

Ameryki (a więc kontekstu globalnego) było na Transatlantyku sporo. Filmom i spektaklom towarzyszyły warsztaty Master Classes, podczas których uczestnicy festiwalu mogli dowiedzieć się m.in. jak „przetrwać Hollywood i zachować artystyczną duszę” (od Shema Bittermana) i jak w jednym z najważniejszych ośrodków kinematografii wygląda komponowanie muzyki filmowej (od Marco Beltramiego).

Zza oceanu przypłynęły także nieznane w Polsce szerzej problemy. Po poruszającym dokumencie o Occupy Wall Street (99% – The Occupy Wall Street Collaborative Film) publiczność brała udział w panelu dyskusyjnym z twórcami filmu, Audrey Ewell i Aaronem Aitesem.

Szukano podobieństw między ruchami społecznego niezadowolenia w Ameryce i w Polsce. Przywołano tradycję Solidarności, bunt przeciw Acta i aktywność Rozbratu. Wnioski o zbieżnościach były samorzutne – i zaburzały sen o krainie szczęścia i dostatku.

Glokalność Transatlantyku (i glokalność kultury) podkreślali też goście z zagranicy. Gloria Campaner, wykonawczyni koncertu Rachmaninowa podczas Gali Otwarcia festiwalu, przyznała w rozmowie ze mną, że wyjątkowo ceni twórczość Chopina, Szymanowskiego i Pendereckiego. Polskich kompozytorów nazwała „prawdopodobnie najlepszymi na świecie”.

Kino na pokładzie Publiczność Transatlantyku była zainteresowana głównie kinem, a to nie zawiodło. Duże wrażenie wywierały Piękne motyle Salvatore Mereu, film oparty na opowieści 12-letniej Cateriny. Zderzenie uczciwości narracji dziewczynki z beznadzieją, a niekiedy brutalnością, realiów jej życia we wstrząsający sposób ukazywało, jak dorasta się do zmierzenia się z zasadami wyznaczanymi przez męską (tu z pewnością w znaczeniu: słabszą) część świata. Piękne motyle niosły piękne przesłanie – o kobiecej solidarności i przyjaźni, która zawsze zwycięża. Świetnym, dużo lżejszym filmem była też komedia Paulette – doskonała odpowiedź na współczesne uprzedzenia w stosunku do

Agata Szulc absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie im.

A. Mickiewicza i poznańskiej Akademii Muzycznej. Interesuje się zagadnieniami korespondencji sztuk i szeroko rozumianą kategorią dramatyczności.

Gra na skrzypcach i czyta polską prozę najnowszą – tendencyjnie i wybiórczo, faworyzując autorki.

Agata Szulc

25

HISTORIA, JUBILEUSZE

Niewielu, a zrobili tak wiele

fot. ze zb. R. Pacia

74. rocznica wybuchu II wojny światowej

Piloci ze 131. eskadry myśliwskiej 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu na tle samolotu PWS 10 z wymalowanym godłem eskadry – czarnym krukiem (lata 30. XX wieku)

Jest 1 września 1939 r. Tuż przed godziną 12 pierwsze niemieckie bomby spadają na lotnisko w podpoznańskiej Ławicy.

Wśród wybuchów startują trzy polskie myśliwce P-11c ze 132. eskadry myśliwskiej.

Za chwilę stoczą nierówną walkę z ok. 30 niemieckimi bombowcami He 111 osłanianymi przez eskadrę messerschmittów.

W

swojej pierwszej walce ppor. Mikołaj Gudelis-Kostecki, pchor. Jan Pudelewicz i kpr. Wawrzyniec Jasiński bez strat własnych zestrzelili dwa niemieckie messerschmitty Bf 109E. Pilot jednego z nich wyskoczył nad Swarzędzem, a jego samolot roztrzaskał się w pobliżu mostu Królowej Jadwigi w Poznaniu. Drugi samolot spadł 16 kilometrów na północny-wschód od miejsca walki w lesie

26

niedaleko leśniczówki Jezierce. Kpr. Jasiński został tylko lekko draśnięty w palec. W tym samym czasie pluton dział przeciwlotniczych, broniący zakładów Cegielskiego, zestrzelił jednego He 111.

Bezimienni Pierwszego dnia wojny Niemcy bombardowali Poznań jeszcze dwa razy. Szczególnie zaciekle niszczyli lotnisko wojskowe, na którym pozostał personel naziemny, samoloty odleciały bowiem dzień wcześniej na lotniska polowe (za wyjątkiem samolotów klucza alarmowego ppor. Kosteckiego, który dopiero po stoczonej walce odleciał na lotnisko w Dzierżnicy). Bomby spadły także na Dworzec Główny i pociągi ewakuacyjne z ludnością cywilną, koszary na Jeżycach i Wildzie, okolice Starego Zoo, zakłady Cegielskiego, kolektor wody na Dębcu, domy mieszkalne w rejonie ulic

Kanałowej, Chełmońskiego i Grunwaldzkiej.

Luftwaffe próbowała również – bez skutku – zniszczyć mosty na Warcie.

Te trzy naloty bombowe zebrały w Poznaniu krwawe żniwo: zginęło ok. 200 osób w tym 45 żołnierzy. 39 było żołnierzami i oficerami z obsługi naziemnej lotniska w Ławicy (wśród poległych znalazł się też jeden pilot obserwator). Pochowano ich 8 września 1939 r. w zbiorowej mogile na stokach poznańskiej Cytadeli.

W listopadzie 1960 r. ciała poległych ekshumowano, by złożyć je na organizowanym na Cytadeli cmentarzu Bohaterów Polskich. W mogile znaleziono wtedy szczątki 12 bezimiennych żołnierzy – mieli na sobie puste aluminiowe znaki tożsamości (tzw. nieśmiertelniki). Najprawdopodobniej zostali zmobilizowani do wojska tuż przed wybuchem wojny, a ponieważ

zginęli na samym jej początku, administracja wojskowa nie zdążyła wybić na ich nieśmiertelnikach danych koniecznych do identyfikacji: imienia, nazwiska i wyznania (awers), numeru karty ewidencyjnej, nazwy Komendy Uzupełnień i roku urodzenia (rewers). Nieśmiertelniki takie żołnierze nosili na szyi. Sześć pustych znaków tożsamości z żołnierskiej mogiły trafiło do zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego w Poznaniu.

Skuteczni W kampanii wrześniowej poznańscy lotnicy z dwóch eskadr myśliwskich: 131. i 132. weszli w skład III/3 Dywizjonu Myśliwskiego walczącego w ramach lotnictwa Armii „Poznań”. Wykazał się on największą skutecznością ze wszystkich dywizjonów armijnych. Według różnych źródeł podawana jest inna liczba niemieckich samolotów zestrzelonych przez poznańskich lotników.

Jerzy Romuald Godlewski, autor monografii o bitwie nad Bzurą, zwrócił uwagę, że dywizjon myśliwski Armii „Poznań” był zbyt słaby wobec ogromu zadań, jakie przed nim stanęły. Mimo to udało mu się zestrzelić w czasie kampanii wrześniowej 31 samolotów niemieckich. Walki dywizjonu opisał również Jerzy Cynk w książce Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym. Według zestawień tego autora poznańscy lotnicy zestrzelili 36 samolotów wroga. Oba te zestawienia lokują III/3 Dywizjon Myśliwski na drugim miejscu po Brygadzie Pościgowej stworzonej do obrony powietrznej Warszawy, przy jednocześnie najmniejszych stratach własnych – w sumie dywizjon stracił 21 maszyn (wg książki Jerzego Pawlaka Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939 roku).

Co zostało?

Pamiątek z pierwszych dni września po żołnierzach i oficerach z 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu zostało niewiele. W Wielkopolskim Muzeum Wojskowym obejrzeć można lotniczego orła z czapki według wzoru ustalonego w 1936 r. oraz nieśmiertelnik po Olechu Szczepskim, lekarzu pułkowym zmobilizowanym tuż przed wybuchem wojny. Doktor Szczepski przeżył wojnę – zmarł w roku 1980. Pamiątkę po nim przekazała do muzeum żona.

Karol Szaładziński

Nieśmiertelnik bez wybitych danych o żołnierzu wydobyty z mogiły na Cytadeli fot. Wielkopolskie Muzeum Wojskowe

27

HISTORIA, JUBILEUSZE

Wojna wżera się coraz głębiej w serce losy ludzi kultury w czasie II wojny światowej Bolesnym piętnem odcisnęły się czasy niemieckiej okupacji na poznańskiej kulturze.

M

alarz Jan Spychalski pisał do swojego przyjaciela Stefana Szmaja, też artysty: „Wojna wżera się coraz głębiej w serce”. Pod tymi słowami podpisałyby się z pewnością tysiące poznaniaków. „Co nam innego czynić” Wśród aresztowanych zaraz na początku wojny księży znalazł się ks. prałat dr Wacław Gieburowski, słynny dyrygent znanego na całym świecie Poznańskiego Chóru Katedralnego.

Nie na wiele zdały się prośby jego niemieckich przyjaciół muzyków. Został co prawda zwolniony z obozu i wrócił do Poznania, ale pozbawiony możliwości pracy artystycznej i ciągle kontrolowany, niezmiernie szybko jeszcze bardziej podupadł na zdrowiu. Po nakazie przeniesienia do Warszawy, zmarł tam w 1943 r.

1 września 1939 r. obchodziłby jubileusz 25-lecia swej pracy z chórem... „Może – pisał Stefan Stuligrosz – wspominał sobie w tym dniu słowa psalmu, często śpiewanego do melodii Mikołaja Gomółki: Co nam innego czynić, jeno płakać smutnie, powieszawszy po wierzbach niepotrzebne lutnie”.

Jednak poznańscy artyści starali się ocalić to wszystko, co dotychczas stanowiło dla nich sens życia. Bardzo liczni nie mogli już jednak podjąć trudnych wyzwań.

Był wśród nich Witold Noskowski, znakomity znawca i miłośnik teatru, obdarzony wieloma talentami, niepospolitą energią, humorem, dobrym piórem. „Miał 66 lat, był jeszcze w pełni sił umysłowych, kiedy spadł na niego grom wojny totalnej – pisał prof. Roman Pollak, m.in. rektor Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie. – Zaraz z początkiem września, mieszkanie, zbiory, materiały uległy rabunkowi

28

i zniszczeniu, a on sam – ciężko chory na cukrzycę – został wywieziony do Fortu VII, gdzie 1 listopada 1939 r. zmarł. Potworne musiały być jego ostatnie chwile”.

Tragiczne losy poznańskiej cyganerii Jerzy Gerżabek, Ludwik Puget, wspomniany Witold Noskowski, Kazimierz Pluciński – gwiazdy Różowej Kukułki, kabaretu Pod Kaktusem, bohaterowie niezliczonych anegdot i przedwojennych opowieści, ulubieńcy poznańskiej publiczności, już w początkowym okresie wojny stali się ofiarami niemieckiej agresji.

Tadeusz Kraszewski, po wojnie prezes ZLP w Poznaniu, tak wspominał rzeźbiarza, malarza, znawcę historii sztuki: „Puget w Różowej Kukułce tworzył nastrój. Z nieodstępną fajką w zębach krążył między stolikami, witał, rozsadzał, prowadził konferansjerkę ad hoc improwizowaną, przeplataną własnymi fraszkami, które pasjami układał”. Miłość do Różowej Kukułki przetrwała w sercu Pugeta nawet po wyjeździe z Poznania.

I w Krakowie, gdzie w czasie wojny pracował w Kawiarni u Plastyków, w kwietniu 1942 r. został aresztowany wraz z całą grupą artystów, wywieziony do Oświęcimia i rozstrzelany.

Kazimierz Pluciński, prawnik, który porzucił swój fach dla kabaretu i znany był jako Szymon Pigwa, autor przepysznych i słynnych przedwojennych kawałów, zginął w kampanii wrześniowej. Tak samo jak ulubieniec poznańskiej publiczności Jerzy Gerżabek. Ranny w bitwie pod Kutnem, wydobyty z płonącego czołgu, zmarł w szpitalu. Pośmiertnie odznaczony został krzyżem Virtuti Militari.

Tadeusz Kraszewski, wspominający te nietuzinkowe i dziś już niezbyt znane postacie, okupację (po stracie ręki w walce nad Bzurą) w znacznej części spędził w Warszawie. Niemal od początku działał w konspiracji. Związany z organizacją „Ojczyzna” (w krużgankach kościoła ojców Dominikanów jest pamiątkowa tablica poświęcona

fot. C. Omieljańczyk

Wielu ludzi kultury było w czasie wojny więzionych w Forcie VII

zamordowanym przez Niemców działaczom tej organizacji) przeżył wiele momentów mrożących krew w żyłach. Na przykład, jak wspomina syn, prof. Piotr Kraszewski, z mieszkania przypadkowo spotkanego miłośnika obrazów wyszedł w hitlerowskim mundurze i tylko dziwił się, że mimo godziny policyjnej, niemieccy żołnierze puszczają go wolno. Przeraził się dopiero w domu, gdy odkrył pomyłkę, ponieważ w mieszkaniu wielbiciela sztuki znajdowała się bibuła ukryta w jego własnym płaszczu.

W paszczy lwa Nieliczni już poznaniacy pamiętają wspaniałą Mszę Koronacyjną Mozarta, wykonaną w kościele pw. Matki Boskiej Bolesnej na Łazarzu, jednym z dwóch otwartych dla Polaków kościołów. Wybitny badacz okupacji prof. Edward Serwański zaliczył to przedsięwzięcie do największych manifestacji polskości w konspiracyjnym Poznaniu.

Jego pomysłodawcą był Stanisław Dolny. Po latach pisał: „Tej soboty nie zapomnę. Z Sołacza przywlokłem z bratem kontrabas. Kontrabasista po prostu nerwowo nie wytrzymał i bał się przenosić przez pół miasta ten wielki instrument.

A tuż przed mszą zjawił się na chórze żołnierz niemiecki ze skrzypcami. Wszyscy spojrzeli na mnie z niemym pytaniem, czy to nie prowokacja.

Strach mnie obleciał. Żołnierz oświadczył krótko, że też jest katolikiem, skrzypkiem z wiedeńskiej filharmonii i, chcąc pozyskać moje zaufanie, zdążył mi jeszcze opowiedzieć jakiś dowcip o Hitlerze. Nie było czasu na zastanawianie, więc zaproponowałem mu miejsce pierwszego skrzypka. Okazało się, że Niemiec grał po mistrzowsku.

Była taka chwila, że prof. Konatkowska, zasłuchana w jego znakomitą grę, zapomniała w pewnym momencie podjąć swoją partię na organach”.

Oprócz tak spektakularnych wydarzeń, były i skromniejsze, ale wcale liczne. W różnych częściach Poznania, w prywatnych mieszkaniach, odbywały się koncerty. Wystawiano nawet sztuki teatralne, a dzieci zapraszano na przedstawienia kukiełkowe. Teatrzyk prowadziła m.in. Halina Lubicz.

Plastycy nie tracą ducha Wacław Taranczewski, Józef Murlewski, ­Józef Czarnecki konspiracyjnie uczyli młodych adeptów sztuki, organizowali kameralne wystawy, dyskutowali o sztuce.

Według badań Jarosława Mulczyńskiego polskie środowisko plastyczne w Poznaniu w 1939 r. liczyło około stu przedstawicieli.

Na skutek działań wojennych i niemieckich represji ponad jedna piąta straciła życie. Na początku stycznia 1940 r. w Forcie VII rozstrzelano Leona Prauzińskiego, który ilustrował znienawidzoną przez Niemców książkę Józefa Kisielewskiego Ziemia gromadzi prochy.

W Auschwitz zamordowano rzeźbiarza Marcina Rożka, powstańca wielkopolskiego, twórcę m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. Zginął też Stanisław Kubicki, który był kurierem Polski Podziemnej.

Wielu artystów przedwcześnie zmarło, znaczna część nie mogła tworzyć i to bynajmniej nie dlatego, że taki zakaz wydali Niemcy. Walcząc o przetrwanie, nie mieli już sił na nic innego.

Ponadto wiele prac uległo zatraceniu. Tym bardziej cenne jest to, co przetrwało. Obrazy z obozu przy ul. Głównej świadczą o tym, że poznańscy artyści uważali za swój obowiązek utrwalenie tego, co stało się smutnym losem mieszkańców miasta i ich samych.

Grażyna Wrońska

Źródła cytatów: Poznańskie wspominki z lat 1918–1939, red. Tadeusz Kraszewski i Tadeusz Świtała, Poznań 1973; Kronika Miasta Poznania, tomy: 2/1998 Inteligencja poznańska, 1/2004 Dębiec, 3/2009 Okupacja II, 2/2010 Muzyka; Czesław Łuczak, Pod niemieckim jarzmem. Kraj Warty 1939–1945, Poznań 1996; Stefan Stuligrosz, Piórkiem Słowika, Poznań 1995

29

HISTORIA, JUBILEUSZE

Jestem spełniona fot. M. Maruszak

rozmowa z Kariną Adamczak-Kasprzak, I solistką Polskiego Teatru Tańca

Naszyjnik gołębicy

Pamiętasz swój pierwszy dzień w Teatrze?

Oczywiście. Chodziłam po ul. Koziej i wstydziłam się wejść do Teatru od tej strony. To zasadnicza różnica, choć budynek jest ten sam, to wejście do szkoły baletowej jest od strony ul. Gołębiej. Dla mnie to była niesamowita bariera, przekroczenie jakiejś granicy, za którą zaczynała się zawodowa dorosłość.

Przecież byłaś oswojona z Teatrem, znalazłaś się w grupie wybrańców, najbardziej utalentowanych uczniów szkoły baletowej, z których utworzono zespół juniorów – Polski Teatr Tańca II. Ten wspólny eksperyment Polskiego Teatru Tańca i Szkoły Baletowej był niesamowitym doświadczeniem przygotowującym do profesjonalnej pracy na scenie. Teraz, także jako pedagog, szczególnie doceniam wagę tego pomysłu i programu, jaki specjalnie dla nas przygotowano. Dał nam nie tylko dodatkowe umiejętności, ale przede wszystkim rozwinął naszą kreacyjność, świadomość bycia na scenie.

Potwierdzają to zawodowe losy tancerzy z PTT II, większość z nich zrealizowała swoje kariery w zachodnich zespołach. Ty nie chciałaś spróbować szczęścia gdzie indziej?

Ja od zawsze chciałam pracować w Polskim Teatrze Tańca. Na audycję wybrałam się tylko raz do Cullberg Ballet i już właściwie w noc poprzedzającą wiedziałam, że moje miejsce jest w Poznaniu. Ten Teatr, ludzie, atmosfera, repertuar. Nie nawiązuję spontanicznie powierzchownych kontaktów, nie nadaję się do

30

życia na walizkach. Cenię to, co wspólnie tu wypracowaliśmy. Jestem człowiekiem spełnionym zawodowo i prywatnie i nie kuszą mnie zagraniczne zespoły. Mam szansę pracy z tymi samymi choreografami u nas.

Tańczysz w całym repertuarze Teatru silne, wyraziste role. Masz własny styl, charakterystyczny i rozpoznawalny. Twoja kariera to nie było powolne wspinanie się na szczyty, tylko od razu spektakularne spotkanie z mistrzem Matsem Ekiem.

Najpierw było Święto wiosny Ewy Wycichowskiej, fascynujący, legendarny temat, spektakl, o którym marzyłam jeszcze w szkole baletowej.

Potem udało mi się zatańczyć w trzeciej obsadzie, ale jednak (uśmiech) tytułową Carmen u Jerzego Makarowskiego i wreszcie Mats Ek, choreograf uznawany na świecie za jednego z najwybitniejszych reformatorów tańca, wielki artysta i ciepły człowiek, który dał mi nie tylko umiejętności, ale energię i wiarę na niemal całą karierę. To wszystko stało się w pierwszym sezonie mojej pracy.

A o czym myślisz dziś, po 20 latach kariery?

Zadaję sobie coraz częściej pytanie, co dalej?

Pojawia się jakaś niepewność, jak długo będę jeszcze mogła tańczyć, tak bym sama siebie akceptowała na scenie. Taki to zawód, krótki, właściwie bez emerytury. W teatrze tańca potencjał artystyczny tancerza jest postrzegany indywidualnie, ale wiem, że nie będę w nieskończoność tańczyć. Kiedyś trzeba będzie podjąć decyzję. rozmawiała Jagoda Ignaczak

Z CYKLU MODERNISTYCZNY POZNAŃ

Collegium Altum najwyższy budynek Poznania w latach 1991-2001 Poznań już w okresie międzywojennym starał się podkreślić swoją wielkomiejskość, budując wieżowce.

D

fot. M. Stachowiak

rapaczem chmur miał być wzniesiony w latach 30. budynek dzisiejszego banku PKO BP przy placu Wolności. Za wieżowiec, choć nieco na wyrost, był uznawany przed II wojną światową gmach ZUS przy ul. Dąbrowskiego.

Jednak naprawdę wysokie budynki zaczęły w Poznaniu powstawać dopiero od końca lat 40., kiedy to wzniesiono pierwszy wysokościowiec w stolicy Wielkopolski, a zarazem pierwszy wieżowiec wzniesiony w powojennej Polsce – budynek Miastoprojektu przy al. Niepodległości. Następnie kolejno powstawały: Okrąglak (wówczas uznawany także za drapacz chmur), wieżowce przy ul. Piekary oraz wieże Alfy. Zbudowano także sporo naprawdę wysokich bloków mieszkalnych w różnych częściach naszego miasta.

Uwieńczeniem stawiania wysokościowców w PRL-owskim Poznaniu była budowa nowego gmachu Uniwersytetu Ekonomicznego (wówczas Akademii Ekonomicznej). Wieżowiec nosi bardzo oryginalną nazwę Collegium Altum, czyli Kolegium Wysokie. Nazwa trafnie oddaje charakter budynku: ma on 22 kondygnacje i niemal 104 m wysokości, mierząc łącznie z masztem telewizyjnym, z którego nadawane są na obszar Poznania programy 1 i 2 Telewizji Polskiej.

Jeszcze kilka lat temu na 18. piętrze wieżowca znajdował się punkt widoko-

wy. Roztaczała się z niego panorama Poznania, a także jego okolic, przy dobrej pogodzie widać było Koziegłowy. Niestety taras widokowy został zamknięty w ramach cięcia wydatków w kasie Uniwersytetu. Planowana była organizacja w jego miejscu, otwartej dla poznaniaków i turystów, kawiarni. Niestety na samych planach reorganizacja tego miejsca się zakończyła.

Collegium Altum zaprojektował w końcu lat 70. zespół architektów: Witold Milewski, Zygmunt Skupniewicz i Lech Sternal. Budowa ruszyła w 1979 r. i trwała bardzo długo, bo do użytku wieżowiec został oddany dopiero w 1991 r.

Przez 10 lat Altum było najwyższym budynkiem w Poznaniu. Zdetronizował go Poznań Financial Center w 2001 r., od którego palmę pierwszeństwa przejęła w 2007 r. Andersia Tower.

W 2014 r. planowane jest rozpoczęcie termomodernizacji wieżowca, gdyż obecnie nie spełnia on już norm izolacji cieplnej. Przedsięwzięcie nieco ryzykowne, ponieważ już wiele bardzo ciekawych, z architektonicznego punktu widzenia, obiektów zostało zniszczonych poprzez pokrycie ich warstwą styropianu, skrywającego wszelki interesujący detal wykończenia elewacji.

W tym jednak przypadku jestem spokojniejszy, bo trudno jeszcze bardziej zepsuć fasadę Collegium Altum. Wieżowiec obecnie jest obłożony blachą falistą koloru brudnoczerwonego.

Zapewne taki materiał podyktowany był brakami materiałowymi w końcu lat 80. i architekci nie mieli pod tym względem pola do popisu – musieli iść na daleko idące kompromisy.

Marcin Stachowiak

więcej na blogu Modernistyczny Poznań: modernistycznypoznan. blogspot.com

31

Z cyklu N owa muzyka w poznaniu

Iwona i Bartosz czyli Rebeka

fot. materiały artystów

fonograficzny debiut roku z Wielkopolski?

Bartosz Szczęsny i Iwona Skwarek

Robimy muzykę z wewnętrznej potrzeby, a nie w poszukiwaniu blichtru i fleszy – mówi Iwona Skwarek z poznańskiego duetu Rebeka.

N

agrana przez nią i Bartosza Szczęsnego płyta Hellada jest jednym z najciekawszych fonograficznych debiutów i najlepiej przyjmowanych albumów wydanych w tym roku w naszym kraju.

Najpierw solo, potem duet Recenzent portalu nowamuzyka.pl pisał o niej: – „Z pewnością stanie się z czasem jedną z ważniejszych płyt w historii krajowej pop-elektroniki”. Na portalu onet.pl możemy z kolei przeczytać: – „Zapomnijcie o idolach z telewizji – oto prawdziwa rewelacja w polskim popie!” Pojawiły się oczywiście również bardziej zdystansowane recenzje. Dla nikogo

32

nie ulega jednak wątpliwości, że Rebeka to dziś ważny głos na polskiej scenie. Dla uważnych obserwatorów sceny muzycznej, także dla bywalców poznańskich klubów muzycznych, sytuacja ta nie jest wielkim zaskoczeniem. Grupa bowiem sukcesywnie zdobywała tu grono oddanych wielbicieli. Rebeka pojawiła się na muzycznej scenie w 2008 r.

Najpierw jako solowy, autorski projekt Iwony Skwarek. Dopiero dwa lata później dołączył do niej Szczęsny. Później okazało się, że Rebeka jest tak ważna i tak absorbująca, że zakończył swą działalność zespół Hellow Dog, w którym Skwarek też śpiewała.

Na początku było Casio…

Jak to było z początkami Rebeki? W jednym z wywiadów artystka mówiła: – Naprawdę, dostałam syntezator Casio na pierwszą komunię i pamiętam, jak potem w Boże Narodzenie grywałam na nim rodzicom kolędy. Minęły lata i pewnego dnia, w ramach odpoczynku od Hellow Doga, chciałam coś tam sobie popykać i usiadłam z tym klawiszem na dywanie.

Pomyślałam, że faktycznie, brzmi słabo, ale coś w sobie ma… Z tego siedzenia na dywanie i nagrywania na dyktafon, na kasetę, wziął się utwór Stars.

Pierwszym singlem był jednak opublikowany w 2011 r. Fail. Utwór został dostrzeżony przez media – portale muzyczne, ale też radiową Trójkę czy program MTV Iggy. Wiosną 2012 r. wydany został singiel ze wspomnianym utworem Stars. Wzmocnił jeszcze wówczas zainteresowanie zespołem – i oczekiwania na debiutancką dużą płytę. Połączenie elektroniki i eksperymentalnego popu, ciekawych melodii zaśpiewanych charakterystycznym, mocnym głosem i świetna produkcja – to elementy, które sprawiły, że Hellada Rebeki jest płytą, której trzeba posłuchać.

Tomasz Janas

Z cyklu N owa muzyka w poznaniu

Życie w „niedokońcawielkimmieście” Co myślicie, kiedy czytacie o sobie: „Zapomnijcie o idolach z telewizji – oto prawdziwa rewelacja w polskim popie?”

Bartosz Szczęsny: Ja myślę, że to bardzo miłe, że ktoś stawia nas wyżej niż postacie promowane przez telewizję, ale nie zapominajmy o realiach.

Rynek muzyczny właśnie w ten sposób działa – są odbiorcy podatni na magię telewizji, a z drugiej strony – odbiorcy wrażliwi na magię muzyki.

Docieranie powolutku potrafi być frustrujące, ale i daje satysfakcję, że mimo wszystko udało się dotrzeć do zainteresowanych.

Iwona Skwarek: Zastanawiam się, czy mamy w ogóle idoli z telewizji? Chyba raczej z internetu. Zapominanie o kimkolwiek nie ma sensu, trzeba nauczyć się współistnienia wielu zjawisk i niestawiania jednego ponad drugie. Zauważyłam pewną tendencję w polskich mediach muzycznych. Opisuje się zespoły w ten sposób: pierwsza taka płyta w polskiej muzyce; objawienie; wreszcie zespół na europejskim poziomie.

Zamiast zauważyć współistnienie wielu w jednym środowisku, odcina się każdy nowy zespół od kontekstu i ciągu trwania.

Zespół działał jako solowy projekt Iwony. Co sprawiło, że postanowiliście połączyć siły?

B.Sz.: Dla mnie dobra kombinacja ludzi, łączenie osobowości daje zawsze lepsze rezultaty niż solowa działalność.

I.S.: Potrzeba świeżego spojrzenia, współtworzenia, ożywienia muzyki osobną wrażliwością.

Krytycy porównują Was do Ultravox czy New Order, ale i współczesnych grup, jak The Kills, Austra, CocoRosie. Co Wy na to?

B.Sz.: Dla mnie ważny jest Radiohead, ale poza tym po prostu brzmienia, syntezatory, gitary...

I.S.: Inspiruje nas dużo, jednak nigdy nie słuchałam New Order, Ultravox ani The Kills. W moim przypadku słucham głównie współczesnych wykonawców. Kocham obsesyjnie CocoRosie, przyznaję to. Austra bardzo mnie dotyka, jej głos

mnie wzrusza. Nigdy jednak inspiracja wprost nie przekłada się na muzykę. Czasem chodzi o nastrój lub brzmienie syntezatora. Teraz jestem zafascynowana Savages, zespołem zupełnie spoza elektronicznego świata. Lubię szczerość w muzyce, kiedy przeszywa mnie, wtedy popędza mnie do własnych poszukiwań.

Pisze się o Waszej płycie, że dominującą tonacją jest tu smutek. Nagraliście też utwór Melancholia. Jesteście melancholikami?

B.Sz.: Częściowo tak.

I.S.: Z pewnością, jednak jest też nuta szaleństwa i nietuzinkowego humoru.

Jakim miastem jest dla Was Poznań? Czy jego klimat jest inspirujący?

B.Sz.: Jeśli chodzi o intensywność inspiracji to nie jest najgorzej (pojawiają się u nas ciekawi artyści, mamy też kilka zdolnych osób na podwórku), ale i nie jest najlepiej (kluby zwykle nie mają spektakularnego nagłośnienia, brakuje porządnych sal o odpowiedniej wielkości do organizowania koncertów).

I.S.: Poznań jest miastem bardzo niejednolitym – ma czas, by porywać; ma czas, by zamęczyć.

Póki co podoba mi się, ale muzycznie zupełnie mnie nie inspiruje. Miejsca jako takie nigdy mnie nie inspirowały.

Iwona, podobno Rynek Jeżycki jest jednym z Twoich ulubionych miejsc?

I.S.: Budzi we mnie sentyment, być może takie ryneczki z warzywami znikną niedługo. A widok warzyw, spiętrzonych, jedne nad drugimi, zawsze mnie zachwyca. ...ale przeczytałem gdzieś też, że podobno kusi Cię Warszawa...?

I.S.: Warszawa jest czarująca, ale nie zamierzam się tam przeprowadzać. Podoba mi się to stacjonowanie, w „niedokońcawielkimmieście” i docieranie powoli do świadomości polskich słuchaczy. Mam z tego powodu satysfakcję.

fot. archiwum prywatne

rozmowa z Iwoną Skwarek i Bartoszem Szczęsnym, czyli duetem Rebeka

Tomasz Janas absolwent polonistyki na UAM. Recenzent muzyczny poznańskiego oddziału Gazety Wyborczej.

Rozmawiał Tomasz Janas

33

Z CYKLU FOTOGRAFIA W WIELKOPOLSCE

Fotografia (nie)zapamiętująca czy potrzebne nam są gigabajty śmieci fotograficznych?

fot. archiwum prywatne

Lato się nam w tym roku udało. Pogoda zachęcała do spędzania każdej wolnej chwili aktywnie, rodzinnie, na łonie natury.

Łukasz Walaszczyk fotograf z wykształcenia, z zamiłowania wykładowca fotografii, poeta.

Organizator wystaw fotograficznych.

Prowadzi Warsztat Kadru.pl

34

W

akacje nad polskim morzem udane, bo słońce prażyło tak jak dawniej, tak jak w dzieciństwie, mocno i codziennie. Za granicą uroczo, a do tego już się przyzwyczailiśmy i w inne pory roku. „Piękne okoliczności przyrody”, wakacyjna i rodzinna aura powoduje, że chcemy te momenty zapamiętać, uwiecznić. Wręcz odruchowo sięgamy po aparat fotograficzny i zaczynamy cykać foty. Zaczynamy dokumentować wszystko, dosłownie wszystko. Co jedliśmy, gdzie jedliśmy, co piliśmy, gdzie piliśmy, gdzie spaliśmy, jak mieszkaliśmy, gdzie leżeliśmy, jak leżeliśmy. Wszystko po kilkanaście ujęć. Koniec? Nie. To była dopiero rozgrzewka. Wstęp do 16 GB karty w aparacie cyfrowym. Następnie dokumentujemy: łazienkę w naszym hotelowym pokoju, restauracje, jeśli jest szwedzki stół – to też musi być na zdjęciach! Basen, winda, ładnie złożone ręczniki i kolejny raz: co jedliśmy, gdzie jedliśmy, co piliśmy, gdzie piliśmy, gdzie leżeliśmy, jak le-

żeliśmy, z kim leżeliśmy, co kupiliśmy, gdzie kupiliśmy. Jeśli zwiedzamy, to musimy zrobić co najmniej po kilkanaście ujęć jednego miejsca – krajobraz czy architektura, bez znaczenia... Przechodzi nam przez głowę nieśmiałe poczucie, że za dużo robimy zdjęć. Łagodzi nas jednak myśl: przecież to cyfrówka, karta pojemna, miejsca na dysku w komputerze dużo. Rozgrzeszamy się całkowicie stwierdzeniem: w domu się wybierze, w komputerze zrobi się selekcję zdjęć. Wracamy z wakacji, zakładamy katalog, kopiujemy na dysk, oglądamy raz, może dwa i na tym kończy się zazwyczaj nasz plan odsiewania ziarna od plew fotograficznych.

Zdjęcia określamy nie ich liczbą, lecz gigabajtami Ile tych zdjęć utkwi nam w pamięci? Dosłownie kilka. Z zainteresowaniem i ciekawością oglądamy 100, maksymalnie 150 zdjęć. Organizując spotkania i prezentacje fotograficzne łatwo zauważyć, że nasz widz, gość czy członkowie rodziny w pewnym momencie tracą uwagę, zaczynają rozmawiać nie o tym, co oglądają (bo już nie oglądają). Dlaczego?

Nasyciliśmy, a w zasadzie przesyciliśmy ich informacjami obrazkowymi. Jeśli jesteśmy autorami bądź bohaterami zdjęć, nasza tolerancja na ich liczbę wzrasta, ale nieznacznie.

W pewnym momencie zaczynamy oglądać bez emocji, od czasu do czasu sprawdzając, ile zdjęć zostało jeszcze do przeklikania. Nie do obejrzenia – do przeklikania. Zamiast wykwintnego dania fotograficzno-pamiątkowego zaserwowaliśmy sobie „mięsnego jeża”.

Chwile wyjątkowe, pyszne kąski fotograficzne, bogate w emocje, giną przykryte gigabajtami zdjęć bez znaczenia dla naszej pamięci, bez znaczenia dla wspomnień naszych dzieci, które będą za kilka lat oglądać m.in. obiad, drinka z palemką czy nieistotny pokój

fot. Ł. Walaszczyk (2x)

hotelowy z wakacji. Fotografia to zatrzymywanie czasu, ułamka sekundy, maleńkiego fragmentu naszego życia, uwiecznienie emocji, to uzupełnianie naszej pamięci i świadectwo danej chwili, nie kubeł, do którego ładujemy wszystko, co pojawia się w naszym otoczeniu, „opstrykane” jak się tylko da. Czy potrzebne nam są gigabajty fotograficznych śmieci? Nie sądzę…

Nie robimy zdjęć – produkujemy je Nie tak dawno sytuacja była prostsza. Kupowaliśmy na wakacje kilka negatywów. Nasze wspomnienia zamykaliśmy w kilkudziesięciu ujęciach. Bez podglądu i kilkunastu ujęć tego samego motywu – ufaliśmy sobie, że zrobiliśmy dobre ujęcie, a jeśli nie, to powtarzaliśmy kadr. Negatyw wymagał od nas dyscypliny i rozsądku. Czy tęsknię za erą analogową?

Zdecydowanie nie. Jako fotograf i wykładowca fotografii jestem zachwycony możliwościami aparatu z zapisem cyfrowym obrazu.

Tęsknię za umiarem i pewnego rodzaju podniosłością chwili, gdy decydowaliśmy się zrobić zdjęcie. Negatyw nierozerwalnie łączył się także z bardzo ważną kwestią robienia odbitek, tworzeniem albumów rodzinnych, wakacyjnych, pamiątkowych. Teraz tworzymy album ze zdjęciami na osobistym komputerze, po czym giną one z naszych oczu i z oczu całej rodziny. Są, ale trochę jakby nie istniały.

Dotykanie fotografii Na zakończenie warsztatów fotograficznych, które prowadziłem na początku wakacji, jedna z uczestniczek przyniosła mi kilka pamiątkowych zdjęć z tych zajęć. Ze zdumieniem stwierdziłem, że dawno nie dostałem wywołanych zdjęć, takich klasycznych, na papierze. Wyciągając wnioski z tej sytuacji, przypomniawszy sobie przyjemność dotykania fotografii, na spotkanie z bliskimi przygotowałem prezenty w postaci wywołanych zdjęć. Wrzawa i rozmowy przy oglądaniu były nieporównywalne do oglądania tych samych zdjęć na monitorze czy ekranie telewizora. Nikt nie dyktował częstotliwości oglądania, tempa i ilości uwagi. Następnego dnia zastałem rodzinę jeszcze raz oglądającą te same zdjęcia! A emocje i dyskusje równie sil-

ne jak przy poprzednim oglądaniu! Te sytuacje przypomniały mi na nowo, że dotykanie zdjęć, obcowanie z fizyczną formą fotografii daje dodatkową przyjemność – nie tylko fotografowi. Każdemu z nas.

Warto zanurzyć się w setki zdjęć z wakacji, rodzinnych spotkań, wybrać najlepsze i oprawić w ramkę, a nie ustawiać jako tło na monitorze komputera. Warto więc zrobić odbitki, wkleić do albumu – dyski bywają zawodne. Nieporównywalne doznania estetyczne gwarantowane.

Nośmy zdjęcia naszych ukochanych pociech w portfelu, a nie tylko w telefonie.

Fotografia pamiątkowa ma ogromną wartość, z każdą upływającą chwilą staje się cenniejsza.

Oglądajmy ten skarb codziennie, nie tylko jako nazwę folderu czy tło na zimnym pulpicie monitora.

Fotografia to zatrzymanie maleńkiego fragmentu naszego życia

Łukasz Walaszczyk

35

Z CYKLU POSNANIANA

Latający „Poznań”

fot. Urząd Miasta Poznania

historia samolotu z herbem naszego miasta

29 czerwca 1997 r., chrzest samolotu boeing 767 PLL LOT i nadanie mu imienia „Poznań”

Pieszczotliwie nazywano go Papa Charlie, ale oficjalnie nosił imię „Poznań”. Urodził się w 1997 r. w fabryce Boeinga w Stanach Zjednoczonych. Jego lądowanie bez podwozia 1 listopada 2011 r. oglądała na żywo cała Polska.

E

verett w stanie Waszyngton słynie z fabryki samolotów Boeing. To właśnie tam, pod koniec lat 70. XX w., powstała rodzina modeli 767. W 1982 r. pierwszy wyprodukowany seryjnie boeing 767 wzbił się w powietrze. W sumie różnych odmian i typów powstało 1045 sztuk.

Wciąż w produkcji Nasz narodowy przewoźnik LOT, boeingi 767 kupował od roku 1991 i przeznaczał na najdłuższe trasy, np. do Chicago, Nowego Jorku czy Pekinu. Rozpiętość skrzydeł wynosiła w zależności od wersji między 47,6 a 51,9 m, długość konstrukcji od 48,5 do 61,4 m. Masa własna samolotu wahała się od 80 do 103 ton. Maszyna mogła lecieć z prędkością maksymalną 913 km/h i miała zasięg między 6 a 12 tys. kilometrów. Na swój pokład mogła zabrać nawet 375 pasażerów.

Nic dziwnego, że produkcja tego modelu nadal trwa, a z wyprodukowanych ponad tysiąca sztuk w eksploatacji jest 860 maszyn.

36

Urodzinowy prezent W 1997 r. powstał jednak ten wyjątkowy, który w powietrze wzbił się po raz pierwszy 5 maja owego roku. Od początku wiadomo było, że ma nosić imię naszego miasta. Samolot i jego chrzciny miały uczcić Święto Patronów Poznania 29 czerwca. Tak też się stało. W ten upalny dzień włodarze miasta, z prezydentem Wojciechem Szczęsnym Kaczmarkiem na czele, zgromadzili się na płycie lotniska Ławica, aby uczestniczyć w uroczystych chrzcinach.

Na burcie samolotu umieszczono, obok godła Polski, herb Poznania i nazwę miasta. Zasłonięte szarfą symbole odsłoniła ówczesna przewodnicząca Rady Miasta Jadwiga Rotnicka, stając się matką chrzestną samolotu. Maszyna przystąpiła do regularnej pracy przewozowej, a piloci nazywali ją po swojemu: Papa Charlie, od ostatnich liter rejestracji – PC. Lądowanie na żywo Historia lotów „Poznania” zakończyła się niespodziewanie 1 listopada 2011 r. Samolot, pod dowództwem kpt. Tadeusza Wrony, odbywał rejsowy lot z Newark w USA do Warszawy na lotnisko im. Chopina. Już po starcie zaczęły się problemy z systemem hydraulicznym samolotu. Kilkanaście minut przed planowanym lądowaniem okazało się, że podwozie nie wysuwa się. Wtedy rozpoczęło się oczekiwanie pełne napięcia. Media, a wraz z nimi cała Polska, śledziły na żywo moment lądowania samolotu na polanej specjalną pianą płycie warszawskiego Okęcia. Maszyna osiadła bezpiecznie, a 231 pasażerów szybko ewakuowano. Zdjęcia z brawurowego lądowania natychmiast obiegły cały świat. Po usunięciu samolotu z pasa i badaniach ekspertów, LOT wycofał boeinga 767 „Poznań” ze swojej floty i sprzedał angielskiej spółce trudniącej się sprzedażą części samolotowych.

Jan Gładysiak

TURYST YK A I SPORT

Panowie, po grzyby do boru! fot. archiwum PLOT-u

dokąd na grzyby w Poznaniu i okolicach?

Tytułowe wezwanie pochodzi z Pana Tadeusza i jest ciągle aktualne – zwłaszcza teraz, ponieważ późne lato i wczesna jesień to apogeum sezonu grzybowego. Właściwe proporcje słońca i deszczu sprawiają, że w lasach królują brązowe (i nie tylko) kapelusze. Poznań i jego okolice, dzięki licznym lasom, to wymarzone miejsce do odkrywania królestwa grzybów – zarówno podczas samego grzybobrania, jak i na talerzu.

P

uszcza Zielonka, lasy w okolicach Pokrzywnicy w gminie Dopiewo, Nadleśnictwo Konstantynowo – grzyby można zbierać dosłownie dookoła Poznania. Pamiętać niemniej trzeba, że nie wolno tego robić w Wielkopolskim Parku Narodowym oraz w rezerwatach. Za to na grzybobranie zapraszają parki krajobrazowe: Puszcza Zielonka i Rogaliński.

Jeśli nie mamy czasu na dłuższe wyprawy, to nic straconego. Wystarczy zabrać koszyk i wybrać się do Lasku Marcelińskiego, Zielińca lub lasów między Jeziorem Strzeszyńskim a Krzyżownikami. Mamy tam szanse napotkać podgrzybki, kurki, kozaki, a nawet borowiki. Choć warto pamiętać, że zapewne spotkamy tam równie licznych grzybiarzy.

Jak zbierać grzyby?

Oczywiście do koszyka, a nie do foliowej siatki, by uniknąć ich zaparzenia i nie dopuścić do rozwoju bakterii. Nie wyrywamy grzybów wraz z całą grzybnią, a delikatnie ukręcamy tuż nad ściółką.

Warto też darować tym najmniejszym, by miały czas dorosnąć i rozsiać zarodniki. To ostatnie jest również powodem, dla którego lepiej pozostawić nietkniętymi grzyby stare lub robaczywe. Nie są smaczne, ale ciągle zdolne do rozmnażania.

Nowoczesne technologie dotarły także do świata grzybiarzy. Bieżącą sytuację na grzybowym froncie można śledzić dzięki internetowej mapie, dostępnej pod adresem www.grzyby.pl/wystepowanie.htm.

Bezpieczne grzybobranie Wedle starego i raczej czarnego dowcipu wszystkie grzyby są jadalne, choć niektóre tylko raz. My nie polecamy takiego podejścia. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy grzyb nam nie zaszkodzi, po prostu zostawmy go na swoim miejscu w lesie. Nawet te trujące odgrywają swoją rolę w ekosystemie, choćby wspomagając drzewa w zaopatrzeniu korzeni w wodę. Wątpliwości pomogą nam rozwiać specjaliści z Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Poznaniu (wsse-poznan.pl).

Po powrocie z grzybobrania nasze zbiory trzeba szybko oczyścić – i to na sucho, by nie wchłonęły zbyt dużo wody. Świeżych grzybów lub przygotowanych z nich dań nie wolno przechowywać dłużej niż dobę, nawet w lodówce. Za to można je suszyć, zamrażać lub marynować. Choć znane są na całym świecie, to grzyby leśne i przygotowywane z nich potrawy, takie jak bigos, pierogi, zupa grzybowa, a w końcu marynaty, są specjalnościami kuchni polskiej, którymi warto uraczyć gości z zagranicy.

Wojciech Mania Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna

37

T U R Y S T Y K A i S P O R T

Mieszko + Dobrawa = ?

VIII Weekend z Historią odbędzie się w dniach 28-29 września Mieszko i Dobrawa – te dwa imiona zawsze pojawiają się, gdy opowiadamy o początkach Polski. Ale historia ich życia przynosi więcej pytań niż odpowiedzi.

J

ak się poznali, czy się lubili, czy miłość przyszła z czasem, jaka była rola Dobrawy w nawróceniu męża na chrześcijaństwo…

Do stawiania takich i podobnych pytań oraz szukania odpowiedzi szczególnie zapraszamy podczas kolejnego, VIII Weekendu z Historią na ­Trakcie Królewsko-Cesarskim, organizowanego przez Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT. W ostatni weekend września proponujemy na Starym Rynku i w jego najbliższej okolicy przeżycie podróży w czasie. Cofniemy się aż do początków państwa, Poznania i chrześcijaństwa w Polsce. Przypomnimy także, że w tym roku minęło 760 lat od lokacji miasta na lewym brzegu Warty. Ta rocznica oraz nadchodzący jubileusz 1050-lecia chrztu Polski to powody, dla których sięgnęliśmy w tym roku do tradycji pierwszych Piastów w Poznaniu. Wszak dzisiejsza Polska zaczęła się właśnie tutaj, na

38

Ostrowie Tumskim, a i nasz herb ma swoje korzenie w zamku na Starym Mieście w Poznaniu. I nie byłoby całej tej historii, gdyby nie decyzje i działania Mieszka i Dobrawy.

Poznać średniowiecze Średniowiecze to epoka, która inspiruje twórców fantasy. Z drugiej strony, używanie go jako przykładu zacofania przez niektórych polityków i publicystów pokazuje, jak mała jest wiedza o przeszłości. Nie dysponujemy oczywiście machiną, która umożliwiałaby przeniesienie uczestników Weekendu tysiąc lat wstecz, ale spróbujemy odtworzyć pewne elementy tamtego życia. Na Starym Rynku rekonstruktorzy zbudują wczesnośredniowieczną osadę, w której można będzie zobaczyć, w jaki sposób wytwarzano wtedy niezbędne do życia przedmioty i narzędzia. Usłyszymy, jak brzmiała muzyka naszych przodków podczas koncertu chorałowego zespołu Liquescentes, a chętni będą mogli podczas specjalnych warsztatów spróbować, jak samemu śpiewa się chorał.

Każdy będzie mógł zbudować Poznań podczas rywalizacji w grze Posnania. Budujemy miasto.

Z przewodnikami odnajdywać będzie można ślady Mieszka i Dobrawy oraz Przemysła I, który między innymi rozpoczął budowę zamku na górze, noszącej dziś imię jego syna. Dla osób preferujących samodzielne odkrywanie miasta i jego tajemnic proponujemy grę terenową Tu byliśmy, która poprowadzi śladami ważnych dla Poznania postaci.

Dla całych rodzin Rodziny z dziećmi zapraszamy na wycieczki familijne oraz zajęcia dla rodziców instruujące, jak używać do noszenia dzieci specjalnych chust. Jaki związek mają chusty z Piastami?

Cóż, to dobry sposób na… piastowanie potomstwa. A potomstwo zapewne zachwycone będzie możliwością obejrzenia, jak produkowane są cukierki. Weekend poprzedzą warsztaty dla uczniów, którzy do stworzenia własnej opowieści wykorzystają motyw przypuszczalnych spacerów Mieszka i Dobrawy na lewy brzeg Warty.

Jak mógł wyglądać spacer Mieszka i Dobrawy, przekonamy się podczas spektaklu multimedialnego w sobotni wieczór 29 września. Tłem i aktorem widowiska, posługującego się światłem i dźwiękiem, będzie budynek poznańskiego ratusza, a co zdarzy się między parą książęcą, wymyśla Jacek Kowalski. Śladem pary władców wyruszą także zakochani, którzy na moście biskupa Jordana zawieszą wygrawerowane podczas Weekendu kłódki, poznając,

po drodze ze Starego Rynku, najciekawsze historie miłosne związane z Poznaniem. Osobne miejsce poświęcone zostanie kobietom, żonom i córkom Piastów, o których opowie zajmujący się nimi na co dzień dr Grzegorz Pac. W związku z tematem weekendu – Tu byliśmy – Mieszko + Dobrawa – szczególnie zachęcamy do odwiedzenia wystaw w ratuszu i w Muzeum Archeologicznym oraz do wyprawy na Ostrów Tumski, gdzie w Rezerwacie Archeologicznym można zobaczyć pozostałości wałów grodu z X w.

Podgląd na ICHOT Z Rezerwatu Archeologicznego już bardzo blisko do Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego – Bramy Poznania, wznoszonej na Śródce. Budowa dobiega końca, konstruowana jest ekspozycja, którą już niedługo będzie można zwiedzać. Wystawa będzie opowiadać o naszej przeszłości, o sukcesie, jaki zapoczątkowali nasi przodkowie, budując tu państwo Polaków i Kościół w Polsce. Podczas Weekendu z Historią obok ratusza stanie prostopadłościenna makieta Bramy Poznania, zapowiadająca bliskie jej otwarcie.

W ścianach makiety zostaną zamontowane stereoskopy, przez które będzie można zajrzeć do środka i zobaczyć wizualizacje wnętrza i ekspozycji.

Anna Gruszecka Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT

Plakat autorstwa Eugeniusza Skorwidera, zapowiadający VIII Weekend z Historią

Wizualizacja średniowiecznego grodu poznańskiego (autor: Piotr Walichnowski)

39

TURYSTYKA i SPORT

Rowerem z Poznania do Turcji 3000 kilometrów w 30 dni Co można robić przez miesiąc? Na przykład dojechać do Turcji rowerem, odwiedzając po drodze miasta partnerskie Poznania.

Taki plan ma Sebastian Niemeczek, którego wielka podróż rozpoczęła się 10 sierpnia na Starym Rynku.

Sebastian Niemeczek przejedzie na rowerze 3000 km z Poznania do Turcji

40

a pomysł wpadłem w maju tego roku.

Moja dziewczyna pracuje jako pilot i przewodnik wycieczek w tureckim mieście Marmaris nad Morzem Egejskim, a ponieważ niedawno zrezygnowałem z pracy, wszystko w dość prosty sposób złożyło się w jedną całość. Spojrzałem na mapę i pomysł wyprawy rowerowej do Turcji sam zaświtał w głowie! – mówi Sebastian Niemeczek. – Kiedy zacząłem robić wstępne przymiarki do trasy przejazdu, pomyślałem, że warto, by przy okazji odwiedzić miasta partnerskie Poznania, które akurat będą po drodze, czeskie Brno i węgierskie Györ – dodaje. Po dwumiesięcznych przygotowaniach w sobotę, 10 sierpnia na Starym Rynku Sebastian Niemeczek zainaugurował swoją rowerową podróż. Żegnał go tłum dziennikarzy i prezydent Ryszard Grobelny, który wyprawę objął patronatem. – Taka eskapada to dobry pomysł na promocję Poznania i podtrzymywanie kontaktów z naszymi miastami partnerskimi – powiedział prezydent.

Do mety, czyli tureckiego Marmaris, poznański podróżnik ma zamiar dojechać w ciągu 30 dni, z tego w podróży na dwóch kółkach chce spędzić 22 dni, a reszta to czas na odpoczynek. Trzeciego dnia wyprawy Sebastian odwiedził czeskie Brno. Tam spotkał się z przedstawicielami brneńskiego magistratu.

Później, przez Bratysławę, szlak powiódł go do kolejnego miasta partnerskiego, węgierskiego Györ, gdzie również przyjęli go przedstawiciele miasta. W obu tych miejscach promował Poznań, jako miasto dla rowerów. Dalej trasa

fot. J. Gładysiak (2x)

N

Poznańscy rowerzyści – Sebastian Niemeczek i Stary Marych

wiedzie przez Półwysep Bałkański do Turcji.

Jak Sebastian Niemeczek przygotowywał się do tak długiej wyprawy? – Trenowałem, jeżdżąc głównie po poznańskich ścieżkach rowerowych, mało kto wie, że jest ich w naszym mieście 120 km – tłumaczy. Ostra zaprawa była konieczna, bo na trasie czekają góry i nieprzewidywalna pogoda, zwłaszcza upały, które im bardziej na południe, tym będą wyższe.

Organizował także sponsorów oraz specjalny sprzęt rowerowy. Wsparło go również Wydawnictwo Miejskie Posnania, przekazując pulę miejskich gadżetów dla niego samego oraz jako upominki dla włodarzy odwiedzanych miast partnerskich.

Relację Sebastiana z wyprawy można śledzić na bieżąco na stronie disfrutanci.pl, a także na stronach Biuletynu Miejskiego, który jest patronem medialnym poznan.pl/bm.

Jeśli wyprawa zakończy się sukcesem, w następnych latach Sebastian Niemeczek chce wyruszyć na rowerze do innych miast partnerskich Poznania, nawet do tak odległych, jak leżący w Palestynie Nablus.

Jan Gładysiak

T urystyka i sport

Do swarzędzkiej Piety za rogatkami: Swarzędz Największą atrakcją krajoznawczą Swarzędza jest skansen pszczelarski; tym razem zapraszam jednak do kościoła pw. św. Marcina, na spotkanie ze swarzędzką Pietą.

S

fot. W . Gosty

ński

warzędz znany jest przede wszystkim jako miasto stolarzy, chociaż w drugiej połowie XVIII wieku był też dużym ośrodkiem sukiennictwa. Miasto założył w 1638 r. wojewoda kaliski Zygmunt Grudziński, a pierwszymi jego mieszkańcami byli Żydzi i niemieccy rzemieślnicy. Pierwotna (pochodząca od herbu założyciela) nazwa miasta – Grzymałowo nie przyjęła się i ostatecznie nazywano je tak jak sąsiednią wieś – Swarzędz. Według jednego z podań, w czasach przedchrześcijańskich, na najwyższym wzniesieniu, nad jeziorem, znajdowało się miejsce kultu boga słońca – Swaroga lub jego syna Swarożyca – boga ognia i stąd wywodzona jest nazwa tej wsi. Dziś na tym wzniesieniu znajduje się kościół pw. św. Marcina.

Swarzędzka Pieta Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Swarzędzu – pierwotnie drewniany – istniał już prawdopodobnie w XIII w. Na przełomie XVI i XVII w. powstał budynek murowany, który był później rozbudowywany. Według dawnych opisów ołtarz był drewniany, z obrazem Matki Bożej, zasuwany obrazem św. Marcina i ozdobiony pięcioma figurami świętych. W latach 60. XX w. po raz kolejny zmieniono wystrój kościoła, powstały wówczas między innymi freski wykonane przez Łucję i Jó-

zefa Oźminów. Dwa lata temu, podczas prac remontowych, na poddaszu probostwa odnaleziono osiem drewnianych figur pochodzących z dawnego kościoła. Jedna z nich (Pieta), wykonana z drewna lipowego, przedstawia Matkę Bożą z ciałem Chrystusa na kolanach, opłakującą jego śmierć. Rzeczoznawcy określili datę powstania figury na pierwszą połowę XVII w. Po odrestaurowaniu, we wrześniu ubiegłego roku, rzeźba powróciła do kościoła. Warto wejść tam na chwilę, by przed figurą pomodlić się wierszem francuskiego poety Paula Claudela: Jest południe, widzę otwarty kościół.

Trzeba wejść.

Matko Jezusa Chrystusa, nie przychodzę, aby się modlić.

Nie mam nic do ofiarowania i o nic nie proszę.

Wstąpiłem tylko, Matko, by spojrzeć w Twoje oblicze.

Chodzić może każdy...

Po chwili dla ducha proponuję jeszcze coś dla ciała. Wzdłuż brzegu Jeziora Swarzędzkiego przebiega znakowana trasa nordic walking Jeziorna. Szlak rozpoczyna się i kończy przy pływalni Wodny Raj, liczy 8,3 km, a różnica wysokości między najniżej a najwyżej położonym punktem wynosi 21 m. Po drodze: Przybrzeżny Ogród Botaniczny, ścieżka przyrodnicza, przystań wodna, trawiasta plaża, pola biwakowe, gdzie można zatrzymać się na „małe co nieco”, a także miejsca widokowe. Szczegółowy opis trasy znajduje się na en.trail.pl/szlaki/trasa-nordicwalking-jeziorna-wokol-jezioraswarzedzkiego-6209. Zachęcam do spaceru; można też bez kijków lub rowerem.

Witold Gostyński

41

TURYSTYKA I SPORT

Początek sezonu piłkarskiego

fot. M. Zakrzewski

falstart Kolejorza i świetny start Warty

Na początku sezonu piłkarskiego kibice zasiedli na huśtawce nastrojów. Kolejorz w ekstraklasie i rozgrywkach europejskich mocno rozczarował, Warta zaś, po katastrofalnej wiośnie i spadku do II ligi, była – z powodu kłopotów finansowych – w niepewności, czy wystartuje w rozgrywkach.

W meczu za złotówkę z Koroną Kielce wreszcie nadeszło upragnione zwycięstwo

P

reklama

rzed Wartą pojawiło się widmo... IV ligi.

Ostatecznie wystartowała i to w świetnym stylu. Zdobywając w trzech kolejnych meczach siedem punktów (dwa zwycięstwa i remis), zasiadła na fotelu lidera.

Kolejorz przystąpił do tegorocznych rozgrywek jakby zupełnie nieprzygotowany. Wprawdzie poradził sobie ze słabiutkim fińskim zespołem amatorów, ale w lidze zaledwie remisował.

Piotr Rutkowski, wiceprezes zarządu Lecha ds.

42

sportowych, był jednak dobrej myśli i zapowiadał: – Lech jest jak dobry silnik Diesla. Jak odpali i wejdzie na wysokie obroty, złapie swój styl, osiągnie swoją szybkość i zajedzie daleko, nawet w Europie.

Starcie z Żalgirisem Nie zdążył jednak odpalić, nigdzie nie zajechał...

Odpadł w dwumeczu ze słabym Żalgirisem Wilno, którego wszyscy zawodnicy kosztują klub tyle, ile Lecha sam Manuel Arboleda. Na domiar złego obok piłkarzy wstyd przynieśli też kibice, którzy wywiesili na trybunach obraźliwy dla narodu litewskiego transparent „Litewski chamie, klęknij przed polskim panem”. Na klub i Poznań posypały się gromy. Zasłużone niestety.

Zawstydzony swą grą Kolejorz na kolejne, czwarte z kolei spotkanie ligowe zaprosił kibiców za przysłowiową złotówkę. Lech podziękował za doping i przeprosił kibiców za to, co musieli przeżywać, oglądając starcie z Żalgirisem. W parze z przeprosinami był też prezent, bo za taki trzeba uznać cenę biletu na mecz z Koroną Kielce – 1 zł.

Posiadacze karnetów na rundę i sezon otrzymali dodatkowo do wykorzystania darmowy bilet dla znajomego, którego za darmo mogą zaprosić na jeden z trzech kolejnych meczów ekstraklasy.

Najważniejsze, że Lech wreszcie wygrał.

Jak będzie dalej?

Nie wiadomo, choć pewne jest to, że trener Mariusz Rumak cieszy się zaufaniem zarządu klubu, który nie zamierza go zwalniać, nawet w obliczu tych niepowodzeń. – Jestem pewien, że mogę przełamać złą passę. Gdybym uważał, że nie zdołam tego zrobić, poszedłbym na piętro do prezesa i złożył dymisję. Ale tak nie jest.

Pracujemy nad tym, by eliminować błędy – deklaruje Rumak. A zarząd mu wierzy. Teraz poznaniakom przyszło walczyć już tylko o ligowe mistrzostwo i Puchar Polski, ale...

Zespół bez wątpienia nie jest najlepiej przygotowany do sezonu. Zawodzi przede wszystkim for-

Piłki Nożnej zatwierdził reformę drugiej ligi, na mocy której od sezonu 2014/2015 rozgrywki na tym szczeblu odbywać się będą w jednej grupie liczącej 18 zespołów (teraz drugoligowcy grają w dwóch grupach po 18 zespołów każda).

Awans do pierwszej ligi wywalczą wprawdzie jak dotychczas po dwa najlepsze zespoły z obu grup (wschodniej i zachodniej), ale do właściwej terytorialnie grupy trzeciej ligi spadną drużyny, które zajmą w grupach miejsca od 9. do 18. Zatem, żeby po tym sezonie nadal grać w ogólnopolskiej drugiej lidze, trzeba będzie zająć w swej grupie najdalej ósmą pozycję, dziesięć zespołów będzie zdegradowanych.

– Przede wszystkim chcemy zagwarantować sobie dalszy pobyt w drugiej lidze. Jeżeli będzie taka szansa, być może powalczymy nawet o awans – zapowiadał przed sezonem trener Marek Kamiński (poprzednio szkoleniowiec Nielby Wągrowiec).

I od razu z powodzeniem zaczął realizować swój plan. Mam nadzieję, że tak będzie dalej.

Z zespołu odeszło wielu podstawowych dotąd zawodników, ale doszło kilku bardzo doświadczonych graczy. Spośród nich największą furorę robi od początku wielki rutyniarz, niegdyś napastnik Lecha – Grzegorz Rasiak. To chyba właśnie on poderwał partnerów do walki. A wraz z nim dwaj inni – Maciej Scherfchen, Michał Ciarkowski i grupa młodzieży. Drużyna jest bez wątpienia ciekawa, ale na co tak naprawdę ją stać – trudno jeszcze powiedzieć.

Leszek Gracz

fot. W. Wylegalski

macja ataku. Kasperowi Hamalainenowi brakuje szybkości i świeżości, którą prezentował wiosną.

Przebojowość i skuteczność stracił Gergo Lovrencsics. Węgier znów jest tym zagubionym, bezproduktywnym skrzydłowym, jakiego pamiętamy z poprzedniej jesieni. A przecież wiosną był jednym z najlepszych graczy ekstraklasy i motorem napędowym Poznańskiej Lokomotywy.

Także na lewej stronie Lech ma duże problemy.

Szymon Pawłowski ma kłopoty z dokładnym dośrodkowaniem nawet ze stojącej piłki, Łukasz Teodorczyk to wręcz katastrofa i kibice zaczynają się zastanawiać nad jego przydatnością do zespołu. Bartosz Ślusarski nie jest wcale lepszy.

Jedynym jaśniejszym punkcikiem jest młody Serb Vojo Ubiparip, który niedawno był uważany za... najsłabszego piłkarza ekipy Mariusza Rumaka. Teraz ratuje honor drużyny i tylko do niego nikt nie ma pretensji za to, co prezentuje na boisku, bo walczy, biega, stara się...

Skoro więc zawodzą najważniejsi piłkarze, nic dziwnego, że Lech zupełnie zatracił swój styl, w którym wygrywał mecze w poprzednim sezonie, kiedy był najszybciej grającą drużyną w ekstraklasie, potrafiącą, dzięki odbiorom w środku pola, błyskawicznie skrzydłami przenieść akcję pod pole karne przeciwnika. Rumakowi zaczęło brakować odwagi, którą imponował wcześniej. Stawia na grę zachowawczą – aby tylko nie przegrać.

Wreszcie w spotkaniu z Koroną się przebudził, ustawił zespół ofensywniej (wycofując jednego pomocnika, wprowadził za niego napastnika) i efekt był od razu widoczny. Pozostaje wierzyć, że słowa prezesa Piotra Rutkowskiego sprawdzą się choć w części i dieslowski silnik naszej Lokomotywy wreszcie wejdzie na wysokie obroty. Rywale bowiem nie próżnują i uciekają Kolejorzowi.

Dobry start Warty Na drugim biegunie huśtawki jest Warta Poznań, choć „zielona rewolucja” Izabelli Łukomskiej-Pyżalskiej okazała się totalną klapą, choć zespół opuściło, po degradacji do II ligi, wielu zawodników. Warta jakby na przekór tym wszystkim przeciwnościom, pod wodzą nowego trenera, wystartowała bardzo udanie, wygrywając z wysoko notowanymi na tym szczeblu drużynami. Choć w II lidze łatwo na pewno nie jest i nie będzie. Zarząd Polskiego Związku

Grzegorz Rasiak wniósł do Warty nowego ducha

43

kino

Ostrożnie, pożądanie!

Swobodny upadek Stephana Lacanta

Chociaż polski tytuł debiutanckiego

Marc musi ukrywać swój związek z Ka­

filmu Stephana Lacanta – Siła przycią-

yem nie tylko przed rodziną, partnerką,

gania – nieco odbiega od oryginalnego

ale także przed homofobicznymi współ-

Freier Fall (tłum. Swobodny upadek),

pracownikami. Kay coraz mocniej do-

to jednak dobrze oddaje istotę tego

maga się od niego podjęcia ostatecznej

dzieła. Jest to bowiem opowieść nie

decyzji, postawienia kropki nad „i”. Ale

tyle o konsekwencjach odkrycia in-

nasz twardziel tkwi w stuporze, poddaje

nego wymiaru swej seksualności, ile

się biernie temu, co się zdarza.

właśnie o sile erotycznej, która pcha

Film nie wikła się w psychoanalityczne

nas ku sobie, a której nie potrafimy

dywagacje, nie porusza kwestii wypar-

się oprzeć.

tego homoseksualizmu, późnego odkry-

Główny bohater filmu, policjant Marc (Han-

wania swej prawdziwej tożsamości,

Nadzieja Ulricha Seidla

no Koffler), żyje w szczęśliwym stadle ze

etc. Być może Marc czułby się szczę-

W ostatniej części trylogii Raj, za-

swoją partnerką Bettiną (Katharina Schut-

śliwy, gdyby mógł jednocześnie żyć

tytułowanej Nadzieja, austriacki

tler). Właśnie spodziewają się dziecka. Tę

z Bettiną i uprawiać seks z Kayem. Ale

reżyser Ulrich Seidl zabiera nas na

sielankę zakłóci raz na zawsze pojawienie

z różnych powodów taki kompromis nie

obóz odchudzający dla młodzieży.

się w pracy nowego kolegi Kaya (w tej roli

jest możliwy.

Zostaje na niego wysłana, wbrew

jasnowłosy gwiazdor niemieckiego kina

Lacant pewną ręką prowadzi nas przez

swej woli, nastoletnia Melanie

Max Riemelt). Marc początkowo odnosi

meandry podwójnego życia swojego

(Melanie Lenz) – dziewczyna przy

się do niego z niechęcią, jakby podświado-

bohatera. To film surowy, męski, po-

kości. W jej bujnie dojrzewającym

mie wyczuwał zagrożenie. Potem jednak

zbawiony czułostkowości i moraliza-

ciele rodzą się rozmaite pragnienia

coraz bardziej zbliża się do Kaya. Wspólne

torstwa. Niestety, często w życiu bywa

i potrzeby, także natury erotycznej.

rozmowy, palenie trawki, wreszcie ten

tak, że najpierw trzeba boleśnie upaść

Tak się składa, że w zamkniętym

pierwszy raz w lesie podczas biegania.

i się potłuc, by później móc jakoś ru-

i opresyjnym świecie kolonii ich

Potem ukradkowe spotkania, intensywny

szyć dalej.

obiektem stanie się starszy lekarz

seks, emocjonalne zawirowanie.

Bartosz Żurawiecki poleca Młodzież nadzieją na przyszłość

Bartosz Żurawiecki

(Joseph Lorenz), w którym nasza bohaterka zakocha się trochę jak w ojcu, a trochę jak w wymarzonym kochanku.

Seidl szydzi sobie tutaj ze współczesnej kultury, która z jednej strony stymuluje niepohamowany konsumpcjonizm, z drugiej – narzuca ostre rygory związane z wyglądem i ciałem, stygmatyzuje tych, którzy wykraczają poza wyraźnie sympatyzuje ze swoją bohaterką. Życzliwie odnosi się do jej nastoletnich tęsknot i wspiera rodzący się dopiero bunt przeciwko restrykcyjnej rzeczywistości.

44

fot. materiały dystrybutora

obowiązujące formaty. Reżyser

kino

Na Wojtusia…

Przemysław Toboła poleca Kolejna odsłona kosmicznej sagi

Dramat psychologiczny w formie road

Dostojewskiego, szczególnie Idiotę, więc

movies. Vincent choruje na zespół To-

ze znalezieniem wspólnych tematów nie

Riddick Davida Twohy’a

urette’a – nieuleczalną chorobę, która

było problemu. Po kilku kieliszkach wód-

Thriller s.f. Riddicka (Vin Diesel)

objawia się zespołem tików nerwo-

ki, jak dżin z butelki wyskoczył leitmotive

odnajdujemy na bezludnej plane-

wych połączonych z wykrzykiwaniem

smutnych czasów połowy lat 80. – emi-

cie, gdzie walczy o przetrwanie

wulgaryzmów, objawy psychosoma-

gracja. Vadim stanowczo rozprawiał, że

z tamtejszymi stworami. Jednak

tyczne nie do powstrzymania.

życia bez Newskiego Prospektu to on

ktoś nie zapomniał o Riddicku,

Po śmierci matki – alkoholiczki, ojciec –

sobie nie wyobraża. Na tak twarde dic-

podobnie jak w poprzednich czę-

lokalny polityk – postanawia oddać syna

tum postanowiliśmy z Wojtkiem godnie

ściach kosmicznej sagi. Jeden

do ośrodka leczenia. Tam chłopak poznaje

odpowiedzieć. Taksówką ruszyłem po litr

z najbardziej oczekiwanych fil-

rówieśnika, Alexandra – nerwica na-

wódki na melinę w barakach przy ul. So-

mów tego lata.

tręctw połączona z admiracją do muzyki

wińskiego; akurat miałem trochę więcej

J.S. Bacha. A Marie, anorektyczka, wpro-

grosza, bo wróciłem ze Stoczni Gdań-

wadza go w kulisy życia kliniki. Bohatero-

skiej, gdzie czyściłem kadłuby statków.

wie, nieprzystosowani do życia w społe-

Wojtek w tym czasie odszukał kasetę

czeństwie, nieoczekiwanie zbliżają się do

z filmem Białe noce Taylora Hackforda.

siebie i postanawiają zrealizować marze-

Zrazu Vadim z dużym dystansem oglądał

nie życia Vincenta – wyjazd nad morze.

kadry życia w ZSRR w wersji Hollywood,

Podróż zmienia ich diametralnie, lepiej niż

aż do sceny, gdy Michaił Barysznikow

dotychczasowe terapie z rozmaitych szkół

tańczy pieśń Konie narowiste Władimira

psychologicznych. Każdy z nich sobie po-

Wysockiego. Kaseta się skończyła, wypi-

móc nie umie, ale nieoczekiwanie wpływa

liśmy wódkę do dna w milczeniu. Vadim

na rozwój duchowy współpodróżników.

poprosił o pilota do odtwarzacza wideo,

Latem 1986 r. siedziałem na Jeżycach

usiadł przed monitorem i kompulsywnie

w ogrodzie Wojtka, mojego intelektual-

oglądał taniec Barysznikowa, kolejny raz,

nego druha, przeglądaliśmy właśnie po

kolejny… Po kilku latach dowiedzieliśmy

raz kolejny pierwsze wydanie Transgre-

się od Zuzy, która wyemigrowała do St.

sji pod red. prof. Marii Janion Galernicy

Louis, że Vadim po studiach wyjechał

wrażliwości, gdy zjawiła się nasza przy-

z Leningradu budować Dolinę Krzemową.

jaciółka Zuza z Vadimem – studentem

My zostaliśmy w Polsce.

informatyki z Leningradu. Rozmowa

Wojtek Juszczak umarł 31 lipca.

potoczyła się wartko; Wojtek uwielbiał

fot. materiały dystrybutora

fot. materiały dystrybutora

Vincent chce nad morze (Vincent will Meer) Ralfa Huettnera

Przemysław Toboła

45

fot. Fotobueno

muzyka

Zemsta Nietoperza

Odmieniony Teatr Muzyczny nowy sezon artystyczny

46

31 sierpnia w Auli UAM koncertem Teatr Muzyczny

nie zabraknie też wydarzeń typowo muzycznych. 28 wrze-

dla Poznania pożegnaliśmy lato i rozpoczęliśmy sezon

śnia zapraszamy na Tango Anioła z udziałem zespołu Tres

artystyczny. Przed nami rok wytężonej pracy przy no-

Tangueros Wiesława Prządki.

wych, ale także znanych już naszym wiernym widzom

3 października, wspólnie z 4ART Fundacją Agnieszki Kenne-

przedstawieniach. W pierwszej połowie roku, obok kla-

dy, zapraszamy do Auli UAM na koncert słynnego skrzyp-

sycznych spektakli operetkowych takich, jak: Zemsta Nie-

ka Nigela Kennedy’ego. Wystąpi on w nowym projekcie

toperza w świetnym tłumaczeniu Juliana Tuwima (z okazji

muzycznym Bach + Fats Waller. Z kolei 20 października

Roku Tuwima), Księżniczka Czardasza, Wesoła wdówka czy

swoją najnowszą płytę zaprezentuje u nas Anita Lipnicka. Na

musicali: Skrzypek na dachu, Człowiek z La Manchy (Don

rozpoczęcie Festiwalu Mozartowskiego w Poznaniu zaplano-

Kichot) – planujemy także kolejne spotkanie z Krakowskim

waliśmy spektakl I love Mozart (29 listopada), a w okresie

Salonem Poezji Anny Dymnej oraz wystawienie komedii

przedświątecznym (17-21 grudnia) w projekcie kolędowym

Mayday Raya Cooneya. Naszych najmłodszych widzów ser-

z zespołem Teatru Muzycznego wystąpi Olga Bończyk.

decznie zapraszamy na spektakle takie, jak: Królowa Śniegu,

Słowo „nowy” w kontekście Teatru Muzycznego pada ostat-

Kopciuszek, Pchła Szachrajka czy Dziewczynka z zapałkami.

nio dość często. Wśród nowości wizerunkowych wymienić

Dzieciom oraz ich rodzicom dedykujemy premierowe przed-

należy: nowe logo i identyfikację wizualną, a wśród prak-

stawienie: Bajkowo i filmowo, podczas którego do świata

tycznych – system sprzedaży biletów na portalu Bilety24.

muzyki z bajek i filmów zabiorą nas soliści, balet i orkiestra

pl, który znacznie ułatwi widzom korzystanie z oferty Te-

Teatru Muzycznego. 12 października odbędzie się premiera

atru. Przy ul. Niezłomnych czekają na Państwa odnowione

Orfeusza w piekle Jacquesa Offenbacha w reżyserii Artura

wnętrza i nowe wygodne fotele. Zapraszam do odwiedzenia

Hofmana, spektaklu prześmiewającego hipokryzję władzy.

naszej strony internetowej www.teatr-muzyczny.poznan.pl

Kierownictwo muzyczne objął Marek Moś, a scenografię

celem wybrania interesujących Państwa spektakli, abyście

i kostiumy zaprojektowali Piotr i Ewa Tetlak. W nowym se-

sami się Państwo przekonali jak Teatr Muzyczny zmienia

zonie artystycznym pierwszym gościnnym dyrygentem i do-

się dla Poznania, zmienia się dla swojej – również nowej

radcą artystycznym będzie José Maria Florêncio, a kierow-

– publiczności.

nikiem muzycznym – Adam Banaszak. Maestro Florêncio

Serdecznie zapraszam!

przygotuje wznowienie Barona Cygańskiego oraz koncerty

Przemysław Kieliszewski

sylwestrowe Johann Strauss Gala. W kalendarium Teatru

dyrektor Teatru Muzycznego

muzyka klasyczna Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego

w programie:

historii tego konkursu, dopiero po raz

J. Elsner – Sonata F-dur nr 1 op. 1, L. van

trzeci). Piotr Pławner wiele koncertuje

Beethoven – Sonata F-dur nr 5 op. 27,

w kraju i za granicą jako solista i kamera-

W. Lutosławski – Subito, I.J. Paderewski

lista z wybitnymi orkiestrami i dyrygen-

ul. Świętosławska 7

– Melodia, E. Młynarski – Mazur op. 7,

tami. Artysta dysponuje rozległym reper-

www.wieniawski.pl, violin@wieniawski.pl

R. Statkowski – Krakowiak op. 7, M. Mosz-

tuarem, począwszy od baroku po dzieła

¦ Warsztaty z Laureatem

kowski – Gitara, K. Szymanowski – Prelu-

kompozytorów współczesnych. Dokonał

14-18.09

dium nr 1 op. 1, G. Bacewicz – Trzy tańce

wielu nagrań radiowych i telewizyjnych

Warsztaty z Laureatem to cykl spotkań

15.09, g. 18, Sala Czerwona pałacu Dzia-

w Polsce, Holandii, Niemczech, Danii,

uznanych skrzypków, laureatów Między-

łyńskich

Hiszpanii, Szwajcarii i Austrii. W swoim

narodowych Konkursów Skrzypcowych

Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona.

dorobku ma kilka płyt kompaktowych

im. Henryka Wieniawskiego z młodymi

Organizatorzy proszą o potwierdzenie udzia-

z utworami polskich kompozytorów.

muzykami, którzy chcą rozwijać swój

łu: biuro@wieniawski.pl; 61 852 26 42.

Jego płyty dwukrotnie otrzymały na-

talent w zakresie gry na skrzypcach i wy-

Piotr Pławner (ur. 1974) ukończył

grodę Fryderyk (2005 i 2009) i inne zna-

branych zagadnień interpretacji muzyki.

z wyróżnieniem Akademię Muzyczną

czące wyróżnienia. Jest prymariuszem

Warsztaty adresowane są do uczniów

w Łodzi w klasie profesora Z. Płosza-

światowej sławy kwintetu I Salonisti,

klas skrzypiec państwowych i ogólno-

ja. Jest laureatem szeregu konkursów

który specjalizuje się m.in. w muzyce

kształcących szkół muzycznych II stopnia

krajowych i międzynarodowych. Naj-

filmowej oraz jazzowej.

oraz studentów akademii muzycznych.

ważniejsze z nich to zwycięstwa w X

Piotr Sałajczyk (ur. 1982) występował

Mają one charakter otwarty. W tym roku

Międzynarodowym Konkursie Skrzypco-

jako solista z wieloma orkiestrami. Jako

udział weźmie w nich 20 skrzypków. Za-

wym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu

kameralista współpracował z wieloma

jęcia poprowadzi Piotr Pławner.

(1991), Międzynarodowym Konkursie

wybitnymi artystami. Wspólnie z forma-

¦ Recital Piotra Pławnera i Piotra Sa-

w Bayreuth (1991), Międzynarodowym

cją Lasoń Ensemble otrzymał nominację

łajczyka

Konkursie w Monte Carlo im. Henryka

do Fryderyka 2013 w kategorii Album

w ramach Warsztatów z Laureatem

Szerynga (1994), 44. Międzynarodowym

Roku – Muzyka Kameralna.

Piotr Pławner – skrzypce

Konkursie ARD w Monachium (1995 –

Piotr Sałajczyk jest laureatem wie-

Piotr Sałajczyk – fortepian

najwyższy laur przyznany w 55-letniej

lu międzynarodowych festiwali oraz

Piotr Pławner wystąpi 15.09 w Sali Czerwonej pałacu Działyńskich

fot.materiały organizatorów

muzyka

47

muzyka The September Concert Poland 2012

¦ 18.09, g. 18 Koncert wokalny z udziałem sopranistki Blanki Dembosz w ramach Tygodnia Organizacji Pozarządowych Na wszystkie koncerty wstęp wolny.

fot. materiały organizatorów

festiwale The September Concert Poland 2013, 7-29.09 The September Concert jest festiwalem manifestującym poprzez sztukę pokój i humanitaryzm. Po raz pierwszy odbył się w Nowym Jorku w 2002 roku. Wszystkie wydarzenia festiwalowe są bezpłatne, konkursów. Ukończył z wyróżnieniem

Kierownik naukowy i artystyczny: dr

a artyści i organizatorzy nie pobierają wy-

Akademię Muzyczną im. Karola Szyma-

hab. Maria Banaszkiewicz-Bryła

nagrodzenia za swoją pracę.

nowskiego w Katowicach w klasie prof.

Organizatorzy: Fundacja Akademii Mu-

¦ 7.09, g. 19, Koncert organowy: Ro-

Józefa Stompla; studia kontynuował

zycznej w Poznaniu, Akademia Muzycz-

bert Hauptmann, sanktuarium św. Józefa

w Mozarteum w Salzburgu, w klasie prof.

na im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu.

(Karmelici Bosi)

Pavla Gililova.

Więcej informacji na www.amuz.edu.pl

¦ 18.09, g. 15.30, Koncert: Chór Dziecię-

lub www.amuz.poznan.pl

cy Kukułeczki pod dyrekcją Jadwigi Cha-

V Letnia Akademia Muzyki Dawnej, 9-15.09

łupki, Wielkopolskie Centrum Onkologii

Zajęcia Letniej Akademii Muzyki Dawnej

Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego

– Karol wg Sławomira Mrożka, Dom Spo-

– poświęcone muzyce doby średniowie-

Willa Wśród Róż, al. Wielkopolska 11

tkań, Sztuki i Zabawy Sąsiadki

cza, renesansu, baroku i klasycyzmu,

www.nowowiejski.pl

¦ 26.09, g. 18, Spektakl baletowy

jak co roku zostały przygotowane dla

¦ 4.09, g. 18 Przed konkursem – kon-

Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im.

uczniów średnich szkół muzycznych, stu-

cert z udziałem studentów klasy altówki

Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej

dentów i absolwentów wyższych uczelni

Lecha Bałabana

¦ 27.09, g. 18, Koncert: duet Alice

muzycznych oraz nauczycieli szkolnic-

¦ 11.09, g. 18 Festiwal The September

Ungerer (sopran) i Francesco Greco

twa muzycznego, a także dla zespołów

Concert Poland – recital fletowo-fortepia-

(fortepian), Sala Czerwona pałacu Dzia-

zajmujących się interpretacją muzyki

nowy

łyńskich

¦ 20.09, g. 20, Spektakl: Teatr mplusm

dawnej. W ramach Akademii uczestnicy będą poszerzać znajomość repertuaru muzycznego dawnych epok stylistycznych, pogłębiać wiedzę o ówczesnych instrumentach, poznawać zasady interpretacyjne w oparciu o traktaty pisane w tamtych czasach, doskonalić technikę wokalną i instrumentalną. W programie fot. materiały organizatorów

przewidziane są koncerty, wykłady i lekcje otwarte prowadzone przez wybitnych muzyków, specjalizujących się w grze na instrumentach historycznych i w dawnych technikach wokalnych. Zajęcia odbywać się będą w salach Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego.

48

Lamar Chase & Soul Blues Band będzie gwiazdą VIII Polskiego Dnia Bluesa

muzyka ¦ 29.09, g. 18, Koncert: Zespół Wokal-

Muzycy wykonują piosenki oparte na

będą: Międzynarodowa Orkiestra Instru-

ny Minimus, Waga Miejska

schematach bluesowych i rockandrollo-

mentów Historycznych Musica Humana

Organizator: Fundacja LuxSfera,

wych. W październiku 2011 r. ukazała się

oraz Franz Danksagmüller, wybitny

www.luxsfera.org.pl

ich pierwsza płyta zatytułowana Koloro-

austriacki organista, profesor Wyższej

wy Świat.

Szkoły Muzycznej w Lubece. Interdy-

VIII Polski Dzień Bluesa w Poznaniu

Last Minute

scyplinarna formuła łączy muzykę ze

Zespół powstał jesienią 2004 r. w Po-

słowem, historią, architekturą i tury-

¦ 16.09 Uliczny Spontan Blues – kon-

znaniu. Utworzyli go muzycy z zespołu

styką. W ramach festiwalu odbędzie się

cert-happening połączony z jam session

Grizzly Blues Band. Koncertują w klu-

pięć koncertów głównych. W koncercie

odbędzie się w dniu urodzin króla bluesa

bach, a ich repertuar oparty jest o utwory

inaugurującym wystąpi międzynarodo-

B.B. Kinga w g. 15-18 przy ul. Półwiej-

Jimiego Hendrixa, ale również pojawiają

wa orkiestra Musica Humana, specja-

skiej (obok sklepu Rock Long Luck). Go-

się w nim inne rockowe i blues-rockowe

lizująca się w wykonawstwie muzyki

spodarzem będzie zespół Last Minute.

„hity”. Skład: Przemysław Nowakowski

klasycznej na instrumentach historycz-

¦ 20.09 Uliczny Spontan Blues (drugie

– gitara, śpiew, Wojciech Kubiak – gi-

nych wg ówczesnych praktyk wyko-

spotkanie przy ul. Półwiejskiej) w g. 15-18.

tara, Zbigniew Kendzia – gitara basowa,

nawczych. W recitalach organowych

Udział w jam session zapowiedzieli mu-

Mariusz Welka – perkusja.

zaprezentują się: prof. Franz Danksag-

Band, którzy przeniosą się później do klu-

W Łagodnym Powiewie

z najprężniej działających organistów

bu Blue Note (ul. Kościuszki), gdzie o g.

3. festiwal muzyki organowej i kame-

polskich młodego pokolenia. Koncerty

20 wystąpią podczas koncertu galowe-

ralnej, 20.09-1.10

kameralne w Kapitularzu wykona wiel-

go. W Blue Note wystąpią: Bluesferajna,

Trzeci festiwal muzyki organowej i ka-

kopolski zespół Kapela Farna, usłyszymy

Last Minute, Lamar Chase & Soul Blues

meralnej jest wydarzeniem o randze

też zespół Glass Duo z Gdańska, grający

Band. Na zakończenie odbędzie się jam

międzynarodowej, prezentującym wy-

na instrumencie zwanym szklaną harfą

session. Organizatorami koncertu są:

bitnych artystów. Gwiazdami festiwalu

lub anielskimi organami.

zycy z zespołu Lamar Chase & Soul Blues

müller oraz Jarosław Tarnawski – jeden

Zdzisław Paterczyk – Polskie Stowarzyszenie Bluesowe oraz klub Blue Note.

Bilety: 55 zł Więcej o Dniu Bluesa na 21 stronie IKS-a.

Lamar „King Bee” Chase – gitarzysta, wokalista, kompozytor i aranżer – urodził się w Kalifornii. Koncertował z Johnem Lee Hookerem, J.J. Malone, Stone Sly and Family, z Santaną, Pointer Sisters i wieloma innymi gwiazdami bluesa, jazzu i funku. Pod koniec lat 80. XX w. wyemigrował do Amsterdamu. W ciągu kolejnych kilku lat jego trio Mamas Bad Boys stało się znane w Europie, a Lamar uzyskał przydomek „King Bee”. Ostatnio występuje ze swoim zespołem Lamar Chase Band.

Bluesferajna ków zespołu muzyki są kompozycje takich artystów, jak: Bob Dylan, Eric Clapton, Martyna Jakubowicz, a także George

Kapela Farna zagra 29.09 w Kapitularzu

fot. W. Wójcik

Inspiracją dla komponowanej przez człon-

Benson, John Scofield, Pat Metheny...

49

muzyka

fot. materiały organizatorów

RGG otworzy 6.09 sezon jazzowy w klubie Blue Note

Inauguracja Sezonu Jazzowego: RGG – Szymanowski Jazz Top w Blue Note Od 12 lat RGG jest synonimem europejskiego smaku muzyki improwizowanej, wykonywanej przez trio fortepianowe. Sezon jazzowy w klubie Blue Note, RGG otworzy koncertem, na którym zaprezentują materiał ze swojej ostatniej płyty, opartej na twórczości Karola Szymanowskiego. Łukasz Ojdana – fortepian, Maciej Garbowski – kontrabas, Krzysztof Gradziuk – perkusja ¦ 6.09, g. 20, Blue Note

50

¦ 20.09, g. 20, Koncert: Musica Hu-

profesjonalnie uprawiającymi tę sztukę.

¦ 28.09, wydarzenia dodatkowe:

mana

Koncert odbędzie się w Kapitularzu.

g. 12.15 Koncert farny

W skład orkiestry wchodzą muzycy m.in.

¦ 27.09, g. 20-23, Maraton organowy:

g. 13 Ladegast z bliska – prezentacja

z Polski, Islandii, Kolumbii, Niemiec, An-

Recital organowy: Jarosław Tarnawski

zabytkowych organów przeprowadzona

glii, Włoch, Hiszpanii, Łotwy i Francji.

– jeden z najwybitniejszych poznańskich

przez organistów farnych

W programie koncertu utwory W.A. Mo-

organistów młodego pokolenia. W ostat-

g. 14 zwiedzanie bazyliki i barokowych

zarta: Symfonia Es-dur nr 1 KV 16 (1764),

nich latach zdobył 2. nagrodę na Mię-

zakamarków

Symfonia D-dur nr 44 KV 81 (1770) oraz

dzynarodowym Konkursie Organowym

¦ 29.09, g. 20, koncert w Kapitularzu:

Galimathias Musicum KV 32 (1766).

im. Kurta Bosslera w Heidelbergu (2011)

Kapela Farna

¦ 21.09, wydarzenia dodatkowe

oraz 2. nagrodę na Międzynarodowym

W oktecie instrumentów dętych grają

g. 12.15, Koncert Farny: Robert Napie-

Konkursie Organowym Schramberger

kameraliści, instrumentaliści z poznań-

ralski – organy

Eberhard Friedrich Walcker Preis 2012.

skich orkiestr: Filharmonii Poznańskiej,

g. 13, Co w organach piszczy – zwie-

Koncert wokalny: zespół kameralny

Orkiestry Teatru Wielkiego oraz studenci

dzanie organów dla dzieci

Amici Canti, dyr. Leszek Górka – od kil-

i absolwenci poznańskiej Akademii Mu-

g. 14, zwiedzanie bazyliki i barokowych

ku lat zespół zdobywa pierwsze nagrody

zycznej.

zakamarków

w konkursach chóralnych. Jest laureatem

¦ 1.10, g. 20, Międzynarodowy Dzień

¦ 22.09 g. 20, Koncert: Glass Duo

1. nagrody na I Ogólnopolskim Konkursie

Muzyki

Anna i Arkadiusz Szafrańcowie odwo-

Pieśni Maryjnej Maryi Matce w poznań-

Recital organowy – Franz Danksagmüller

łują się do ciekawych dziejów szklanej

skiej farze w 2011 r.

Organizator Festiwalu: Towarzystwo

harfy, wskrzeszając jednocześnie sta-

Historia i turystyka: zwiedzanie podzie-

Przyjaciół Poznańskiej Fary.

rą, zapomnianą już nieco tradycję. Są

mi kościoła z przewodnikami Koła Prze-

Wstęp wolny na wszystkie koncerty.

jedynymi w Polsce instrumentalistami

wodników im. M. Mottego

muzyka klubowe granie

igrającą z psychodelicznym rockiem

Po raz pierwszy w Polsce Ray Wilson,

i muzyką free. Skład: Kuba Skowroński

ostatni wokalista grupy Genesis, wy-

Blue Note Poznań Jazz Club

– saksofony, Wojtek Świeca – gitara,

stąpi w towarzystwie Orkiestry Sym-

ul. Kościuszki 79

Sebastian Zawadzki – fortepian, Achim

fonicznej. Artyści wykonają najwięk-

tel. 61 657 07 77

Seifert – gitara basowa, Janosch Pan-

sze przeboje legendarnej grupy: Land

www.bluenote.poznan.pl

gritz – perkusja.

of confusion, Follow you, follow me,

¦ 4.09, g. 20 Victoria Friedrich i Woj-

¦ 18.09, g. 20 Wojciech Korda: Mój

Mama, Congo, Invisible touch i wiele

ciech Grycan

świat Niebiesko-Czarnych

innych. Całkowity dochód z koncertu

Akustyczny koncert młodych poznań-

Wojciech Korda – rodowity poznaniak

przeznaczony zostanie dla wsparcia

skich wykonawców.

– wokalista, gitarzysta, kompozytor,

Fundacji Pomocy Dzieciom z Chorobami

¦ 7.09, g. 20 Led Zeppelin Night

współtwórca rock-opery Naga, zaprezen-

Nowotworowymi w Poznaniu. Fundacja

Koncert poświęcony twórczości Led

tuje materiał ze swojej najnowszej płyty

działa od 1992 r., od lat współpracuje

Zeppelin, urozmaicony o materiały do-

Mój świat Niebiesko-Czarnych.

z Kliniką Hematologii i Onkologii Dzie-

kumentalne i anegdoty. Wystąpi zespół

¦ 20.09, g. 20 Ogólnopolski Dzień Blu-

cięcej oraz z Poradnią Chorób Rozrosto-

Joe’s Garage oraz – gościnnie – muzycy

esa: Lamar Chase & Soul Catchers

wych i Patomorfologii Samodzielnego

zespołu Two Timers i inni przyjaciele

¦ 21.09, g. 20 Nowi Mistrzowie: Piotr

Szpitala Klinicznego Akademii Medycz-

zespołu.

Schmidt Electric Group feat. Iwona

nej w Poznaniu. Jej celem jest niesienie

¦ 8.09, g. 20 Quadro Susanna

Kmiecik

pomocy dzieciom poprzez organizowa-

Muzyka zespołu to połączenie wielu ga-

Elektryczno-groove’owy zespół, który

nie wsparcia finansowego, również

tunków muzycznych z elementami world

budzi fascynacje połączeniem fusion

rodzinom dzieci dotkniętych chorobą

music, w szczególności z motywami i te-

i przestrzennego jazzu z soulem, funkiem,

nowotworową, oraz organizowanie wy-

matami słowiańskimi.

R & B oraz muzyką filmową. Zespołowi

poczynku

¦ 10.09, g. 20 Eddie Martin (UK)

towarzyszyć będzie Iwona Kmiecik –

Pieniądze uzyskane z koncertu Fundacja

Gitarzysta, wokalista i harmonijkarz blu-

wokalistka, kompozytorka, aranżerka,

przeznaczy na dofinansowanie zakupu

esowy z Wielkiej Brytanii po raz pierwszy

autorka tekstów, pianistka. Wystąpią:

aparatu do znieczulania ogólnego ze

w Polsce!

Piotr Schmidt – trąbka, efekty, Thomas

zdalnym monitorowaniem pacjenta przy

¦ 12.09, g. 19.30 Urmuli (Gruzja)

Bura (UK) – klawisze, syntezatory, Mi-

obrazowaniu MRI.

Ludowe melodie gruzińskie w pełnych

chał Kapczuk – gitara basowa, efekty,

Bilety: 80 zł, do nabycia w Teatrze Wiel-

polotu aranżacjach plus niezwykła gama

Sebastian Kuchczyński – perkusja, Iwo-

kim i w CIM-ie.

tradycyjnych instrumentów. W progra-

na Kmiecik – wokal

¦ Koncert Nad nami Orzeł Biały

mie: muzyka instrumentalna i średnio-

¦ 23.09, g. 20 Korekyojinn (Japonia)

z okazji 150. rocznicy powstania stycz-

wieczne pieśni polifoniczne.

Progresywny jazz-rockowy zespół japoń-

niowego

¦ 14.09, g. 20 Raz Dwa Trzy

skich gwiazd założony przez perkusistę

Poznański Chór Nauczycieli im. Ignacego

Znają ich wszyscy. Prostotą i szczero-

Yoshidę Tatsuya. Styl Korekyojinn jest

Jana Paderewskiego

ścią trafiają do każdego, są uniwersalni.

rozpoznawalny przez wszystkich fanów

soliści: Dorota Grzywaczyk, Józef Kole-

Bez względu na wiek, swój i odbiorcy,

Yoshidy. Zagrają: Tatsuya Yoshida –

siński, Krzysztof Jahns, Zbigniew Kufel,

potrafią trafić w sedno i uchwycić to coś

perkusja, Natsuki Kido – gitara, Mitsuru

Marcin Dęga, Marzena Drynkowska, Ja-

szczególnego, tu i teraz. Ich utwory mają

Nasuno – bass.

nina Nogacz, Jarosław Drynkowski

niesamowitą zdolność pobudzania do

¦ 24.09, g. 20 KLUSKA – KLUbowe

scenariusz i kierownictwo – Ryszard Łu-

rozmowy, otwierają umysł i rozwiązują

Spotkania KAbaretowe w pełni improwi-

czak

język. Stale imponują wrażliwością, spo-

zowane

w programie pieśni z okresu powsta-

strzegawczością i dystansem.

¦ 27.9, g. 20 Closterkeller

nia styczniowego, m.in. Pobudka 1863

¦ 16.09, g. 20 Jazzpocalypse Nowa jakość w europejskim jazzie –

inne koncerty

rehabilitacyjno-leczniczego.

roku, Hej strzelcy wraz, Marsz sokołów, W krwawym polu srebrne ptaszę itd. w oprac. A. Bojarskiego, W. L. Anczyca,

zwycięzcy prestiżowego European Jazz Contest w Rzymie. Członkowie Jazzpo-

¦ Koncert charytatywny: Ray Wilson

J. Nikorowicza, S. Moniuszki

calypse wykonują muzykę eklektyczną,

z Orkiestrą Symfoniczną

26.09, g. 17, Sala Biała Urzędu Miasta

osadzoną we współczesnym jazzie, ale

2.09, g. 20, Teatr Wielki

Muzyka – oprac. Elżbieta Woźna

51

muzyka

Wojciech Skrzydlewski i Ryszard Gloger polecają nowe płyty JASON ISBELL – Southeastern (Southeastern Records) – Po siedmiu latach w roli lidera Drive-By Truckers Jason Isbell opuścił zespół dla solowej kariery. Jego płyty po odejściu z zespołu wyznaczyły zupełnie nowy obszar poszukiwań artystycznych.

Isbell skupił się na melancholijnych balladach country o cierpkiej tematyce społecznej wypełnionej kryzysem ekonomicznym, trudnym życiem weteranów wojennych i osób wykluczonych. Najnowsza płyta jest przełomem artystycznym Isbella, zawiera bowiem zestaw kapitalnych piosenek brawurowo wykonanych. Jest z pewnością najlepszą solową płytą artysty.

Uroku płycie dodają takie utwory, jak Cover me up, Stockholm, Super 8 i ballada Relatively easy. (9,8) AMANDA SHIRES – Carrying Lightning (101 Distribution) – Wokalistka i skrzypaczka z Lubbock w Teksasie,

52

prywatnie żona Jasona Isbella, jest znana z umiejętności instrumentalnych i krystalicznie czystego głosu.

Karierę muzyczną rozpoczynała jako 15-letnia skrzypaczka zespołu Texas Playboys i szybko zdobyła uznanie licznych wykonawców country-folkowych na południu Stanów. Trudno przewidzieć jak potoczy się kariera Amandy, jednak po wysłuchaniu tej udanej płyty można powiedzieć, że przybyła konkurentka dla Jewel, Alison Kraus, Nory Jones i Sheryl Crow.

(8,8) NATALIE MAINES – Mother (Columbia) – Wokalistka i autorka piosenek znana była dotąd jako wiodąca wokalistka żeńskiej grupy Dixie Chicks, 13-krotnie nagrodzonej Grammy. Płyta Mother jest jej debiutem solowym, na którym potwierdza klasę wokalistki obdarzonej wielkim głosem.

Natalie jest córką legendarnego Lloyda Mainesa, multiinstrumentalisty i producenta muzycznego, jednego z najważniejszych twórców stylistyki americana. Po studiach w Berklee School of Music Natalie szybko zyskała uznanie jako wokalistka wspomagająca takich artystów, jak Stevie Nicks, Sheryl Crow, Neil Diamond i Pete Yorn. Solowy krążek Maines zawiera w większości nowe wersje piosenek takich artystów, jak Eddie Vedder, Roger Waters, Patti Griffin, Jayhawks i Jeff Buckley. Muzycznie wyprodukowany przez Bena Harpera zawiera dobre partie wokalne i ciekawe solówki gitarowe. Jednak w sumie pozostawia uczucie niedosytu, szczególnie w kontekście dokonań wokalistki z grupą Dixie Chicks. (6,8) COLIN JAMES – Twenty Five Live (EMI Import) – Colin James (wł. Colin Munn) to kanadyjski gitarzysta, wokalista i autor piosenek, który umiejętnościami dorównuje takim gwiazdom blues-rocka, jak Chris Duarte czy

Kenny Wayne Sheperd. Ma w dorobku kilkanaście płyt, z których kilka (Sudden Stop, Colin James and the Little Big Band czy Bad Habits) przeszło do historii amerykańsko-kanadyjskiego gitarowego rocka. Wiele osób uważa, że Jamesa trzeba koniecznie posłuchać w wersji koncertowej, wtedy jego wirtuozeria jest najwyższej próby. Jest to jednak zadanie szczególnie trudne, gdyż artysta rzadko koncertuje poza rodzinną Kanadą, a do Europy zagląda sporadycznie.

Dlatego koncertowy krążek Twenty Five Live, będący rejestracją koncertu w Fabulous Commodore Ballroom w Vancouver, jest szczególnie cenny dla fanów blues-rocka. W Vancouver lider był w doskonałej formie, wspomagany świetną sekcją rytmiczną (Maury Lafoy – bas, Al Webster – perkusja) i dętą (Steve Hilliam, Jerry Cook). Poza Kanadą płyta jest trudno dostępna, nawet w Stanach, jednak

kiedy znajdzie się w odtwarzaczu, dzięki potężnej dawce doskonałej muzyki rockowej, satysfakcja gwarantowana. (9,8) GARY ALLAN – Set You Free (MCA Nashville) – Przedstawiciel kalifornijskiego brzmienia Bakersfield country od kilku lat potwierdza swoją doskonałą formę. Najnowsza płyta to jego dziewiąta propozycja ponownie dokumentująca muzyczny profesjonalizm Allana. Gary długo terminował

muzyka w klubach muzycznych jako wokalista poprzedzający występy gwiazd.

Jednak od kilku lat to on jest główną atrakcją wieczoru. Wokalista ma talent pisania doskonałych, melodyjnych piosenek country-rockowych, w których liczą się dobre teksty i wokal oraz brawurowe partie gitarowe. Set You Free to płyta, którą można polubić od pierwszego przesłuchania. (8,8)

QUEENS OF THE STONE AGE – …Like Clockwork (Matador) – Na zgliszczach zespołu Kyuss gitarzysta i wokalista Josh Homme stworzył w latach 90. projekt muzyczny, który natychmiast poruszył armię fanów mocnego ambitnego grania rockowego. Zespół QOTSA nie nagrywa słabych płyt, chociaż wychodzą nieregularnie, najnowsza dopiero po sześciu latach przerwy. Homme zaprosił do współpracy śmietankę muzyków takich, jak Dave Grohl, Trent Reznor, Mark Lanegan i… Elton John.

Wyszła kolejna rewelacyjna płyta, dojrzała muzycznie, kompleksowa, kiedy trzeba mroczna, czasem melancholijna, kiedy indziej głośna od gitarowych riffów. Są też przebłyski chwytliwej melodyki jak w przebojowym I Sat By The Ocean i dużo soczystego, agresywnego brzmienia. Uczta dla starszych chłopaków, którym prosta łupanina już nie wystarcza. (9,10)

LEANN RIMES – Spitfire (Curb) – Amerykańska wokalistka śpiewa z nerwem piosenki country od dwóch dekad. Pierwsi fani ciągle młodej 30-letniej LeAnn mają już dzieci. Od debiutanckiej płyty, wydanej w 1993 r., zachwycała barwą, skalą i siłą głosu. Te atuty są świetnie wyeksponowane w nowej kolekcji 13 atrakcyjnych piosenek.

Album kipi od zmiennych rytmów, świetnie skrojonych kompozycji, wielu współautorstwa samej Rimes.

Muzycznie płyta lawiruje pomiędzy nowoczesnym country, popem i rockiem. Atrakcyjność nagrań podnosi gościnny udział wokalistów Alison Krauss i Roba Thomasa, gitarzysty Jeffa Becka i tuzina markowych instrumentalistów. Rimes pędzi z dużą pewnością siebie po kolejne sukcesy. Płyta dla każdego, kto ceni country w dobrym guście. (8,9) KING KING – Standing In The Shadows (Hatman) – W dwa lata po debiucie płytowym angielski kwartet zapracował na miano „Najlepszego zespołu blues-rockowego” na Wyspach, przyznane przez pismo Blues Matters.

Drugi album jest tego doskonałym potwierdzeniem. Grupa prowadzona przez wokalistę i gitarzystę Alana Nimmo (Szkota na scenie noszącego kilt), nagrała przede wszystkim kompozycje, które stworzył wspólnie z basistą Lindsayem Coulsonem. Zdecydowane, energiczne tony, sprężysta rytmika

i szorstkie brzmienie są dostatecznym wabikiem, by polubić propozycje zespołu. Niby wszystko złożone jest z dobrze wyeksploatowanych elementów, a jednak czuć serce do grania, wewnętrzną siłę muzyków oraz dużą emocjonalność. Płyta ani przez moment nie nuży, klimat muzyki wciąga i odkrywa kolejne ciekawe kompozycje. Sam Alan Nimmo głosem i grą gitarową potrafi wręcz hipnotyzować. (9,9) BLACKFIELD – IV (KScope) – Kolejny rozdział udanej współpracy artystycznej brytyjskiego muzyka rockowego Stevena Wilsona i izraelskiej gwiazdy Aviva Geffena. Charakterystyczne elegijne piosenki, rozpięte w dużej prze-

strzeni dźwiękowej, zyskały dodatkowe głosy Vincenta Cavanagh z grupy Anathema, Bretta Andersona z Suede i Jonathana Donahue z zespołu Merkury Rev. Momentami muzyka staje się bardziej wyrazista z partiami gitar i wielogłosami w refrenach. Jednak rozlewność fraz i łagodność harmonii jak zwykle biorą górę. Trochę to wszystko rozwiązane w staroświecki sposób, jednak każda piosenka niesie w sobie romantyczny czar i roztacza kojący urok aksamitnego brzmienia.

Kiedyś takich wrażeń dostarczały nagrania The Beatles i Pink Floyd. Nowa płyta Blackfield nawiązuje do tych pięknych tradycji i przynosi zestaw piosenek, które mogą z łatwością zasilić dobre programy radiowe. (8,9)

Ocena w skali dziesięciostopniowej. Pierwsza cyfra oznacza muzyczne wykonanie, druga – produkcję i realizację.

53

teatr

Lekcja, która może odmienić życie

fot. archiwum W. Szczepaniaka

premiera w Teatrze Nowym Znany poznańskiej publicz-

się z dialogu i formy, jaką ten dialog przybiera. A tego nie

ności aktor – Waldemar

da się opowiedzieć, bo Lekcja jest formą psychodramy.

Szczepaniak – jest reży-

Powinna dziać się tu i teraz. Między aktorami, ludźmi.

serem pierwszej po waka-

A prawdziwe emocje są jej solą. W moim przedstawieniu

cjach premiery w Teatrze

ich gwarantem są koleżanki, które udało mi się zaprosić

Nowym – Lekcji na pod-

do współpracy: Maria Rybarczyk i Martyna Zaremba.

stawie dramatu Eugène

Mógłbym opowiadać o naszej pracy bardzo długo, ale

Ionesco. Niebawem, bo

musielibyśmy używać wielu słów, a słowo, które u Ione-

już 13 września, zoba-

sco potrafi przecież zabić człowieka, mogłoby też zabić

czymy efekty jego pracy.

nasze nienarodzone jeszcze przedstawienie. A tego bym

O swoim najnowszym spektaklu mówi:

nie chciał.

Monika Nawrocka-Leśnik

– Lekcja to sztuka napisana dla aktorów i w całości przez aktorów zrealizowana. Ta niezwykła, mroczna i jednocześnie zabawna historia napisana przeszło sześćdzie-

¦ Lekcja Eugène Ionesco

siąt lat temu, dziś pojawia się na świecie, który poznał

dramat komiczny, przekład: Jan Błoński

historię Josefa Fritzla. Miejscu, w którym bohaterowie

adaptacja i reżyseria: Waldemar Szczepaniak

telewizyjnych reality show, w ciągu paru chwil odmie-

scenografia i kostiumy: Emilia Łapko

niają swoje życie. Głównym bohaterem Lekcji jest

Teatr Nowy Trzecia Scena

słowo. To ono zabija i przy jego pomocy bohaterowie

13.09, g. 19.30 – premiera

walczą o swoje życie. A ta walka jest prawdziwa. On

14 i 15.09 oraz 17-19.09, g. 19.30

wierzy, że znajdzie swojego ucznia, który go zrozumie i nada sens jego istnieniu jako nauczyciela. A ona, że lekcja u niego odmieni jej życie. Jest tylko jeden problem – trzeba się zrozumieć. Istotny w tej sztuce jest także kontekst, który niosą nasze czasy, czyli łatwość zrobienia kariery, autentyczność wiary w to, że lekcja może zmienić moje życie. Ale także historia człowieka, który wiele lat potrafił żyć pod jednym dachem z własną zbrodnią (mowa oczywiście o Fritzlu) i zaakceptować jej istnienie, jako część swojego życia. Mężczyzna ten dał sobie radę z sumieniem, co rzuca inne światło na absurdalność wydarzeń, które mają miejsce w domu profesora. A ja zastanawiam się, jak przez te sześćdziesiąt lat przesunęły się granice absurdu oraz co przestało nim być i stało się codziennością.

Uroda Lekcji zawiera się w słowie, dialogu, dowcipie i paradoksach. A ja – Waldemar Szczepaniak – prywatnie jestem wielkim miłośnikiem i wielbicielem wykładu o podstawowych zasadach filologii językoznawczej i porównawczej języków neohiszpańskich. Tak więc mamy historię, w której pełno jest nadziei i oczekiwań. Opowieść pełną charakterystycznego dla Ionesco humoru. Ale to co u Ionesco jest naprawdę istotne, rodzi

54

teatr W krzywym zwierciadle na jednej scenie: Jerzy Stuhr, Krystyna Janda i Ignacy Gogolewski 32 omdlenia w reżyserii Andrzeja Domalika to trzy jednoaktówki Antoniego Czechowa, mistrza komizmu sytuacyjnego – Niedźwiedź, Oświadczyny i Historia zakulisowa. To pusta scena i trzy puste krzesła, z których każde symbolizuje inne emocje.

To także troje wyśmienitych aktorów – Jerzy Stuhr, Krystyna Janda oraz Ignacy Gogolewski. Trzy teatralne osobowości, które będą mogły udowodnić, że aktorstwo psychologiczne nadal istnieje. I zatriumfować na scenie – ku naszej i swojej radości. Wskrzesić teatr, którego fundamentem jest dobra literatura, kunszt i technika aktora oraz szacunek do widza.

Siłą rażenia 32 omdleń jest ogromna dawka humoru oraz ironii, którą proponują widzom narysowani wyraźną kreską bohaterowie. Postaci, przed którymi postawiono krzywe zwierciadło… – a w nim odbicie życia rosyjskiego ziemiaństwa w XIX w., przypominające nam do złudzenia znaną rzeczywistość. Będzie to opowieść o teatrze, aktorach i scenicznej tradycji.

32 omdlenia to benefisowy spektakl Jerzego

Stuhra,

przygotowany

na

40-lecie jego debiutu scenicznego. – To, co robimy, to jest zabawa teatrem – zdradził aktor. – I tę zabawę chcemy M.N-L.

¦ 32 omdlenia Antoniego Czechowa spektakl Teatru Polonia z Warszawy będzie grany 15.09 o g. 18 w Teatrze Jerzy Stuhr i Krystyna Janda w 32 omdleniach Antoniego Czechowa

Wielkim organizator: Agencja Gruv Art

repertuar Poznań

fot. materiały organizatorów

ludziom pokazać.

Praca nad spektaklem opierała się na

¦ 32 omdlenia Antoniego Czechowa

tropach charakterystycznych dla trady-

reżyseria Andrzej Domalik

Art Stations Foundation

by Grażyna Kulczyk

cji Bretoncaffe, z którego znani są zaan-

15.09, g. 18

gażowani w produkcję artyści”.

uwaga! spektakl będzie grany w Teatrze

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 61 29

¦ Wieczór Re//mix’ów: Merce Cun-

Wielkim

office@artstationsfoundation5050.com

ningham: RE//MIX Izy Szostak i Re:a-

więcej powyżej

www.artstationsfoundation5050.com

kumulacja Ramony Nagabczyńskiej

www.starybrowarnowytaniec.pl

8.09, g. 19

Studio Słodownia + 3

Mój Teatr

bilety: 10/15 zł

dyrektor artystyczny: Marek Zgaiński

¦ Co z tym tańcem?: Niżyński.

¦ Stary Browar Nowy Taniec dla

ul. Gorczyczewskiego 2/1A

Święto snów

Dzieci: Śpij Teatru Baj

tel. 668 856 444

uwaga! premiera!

reżyseria Alicja Morawska-Rubczak

biuro@mojteatr.pl

reżyseria Sławek Krawczyński

21.09, g. 11 i 16

www.mojteatr.pl

1.09, g. 19

bilety: 10 zł

bilety: 25 i 20 zł (dla studentów i uczniów)

bilety: 10/15 zł do nabycia w punktach

¦ Rokendrol albo mów mi teściu

informacyjnych Starego Browaru

Gruv Art

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

Organizatorzy piszą: „To solo perfor-

Agencja Artystyczno-Reklamowa

6, 12, 13 i 27.09, g. 20

mans, będący podróżą przez odmienne

ul. Tańskiego 6, www.gruv-art.com.pl

¦ Randka w ciemno

stany świadomości Wacława Niżyń-

rezerwacja biletów: rezerwacja@gruv-

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

skiego, zrealizowany na motywach jego

art.com.pl

7, 15 i 29.09, g. 18; 14.09, g. 19;

Dziennika oraz baletowej twórczości.

tel. 61 847 11 15

26.09, g. 20

55

teatr ¦ Usta Angeliny

Spektakle poza Poznaniem

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

¦ 1.09, g. 19, Centrum Kultury Oskard,

Studio – Teatr Castingowy mplusm

8.09, g. 18 oraz 19 i 28.09, g. 20

Konin – A Dance Tribute to the Art of

Piątkowskie Centrum Kultury

¦ Portret z magnolią

Football Jo Strømgren Kompani

Dąbrówka

uwaga! premiera!

¦ 4.09, g. 19, Teatr im. Aleksandra Fre-

os. B. Chrobrego 117

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

dry, Gniezno – A Dance Tribute to the

mplusm@op.pl

20.09, g. 20; 21.09, g. 19 oraz 22.09,

Art of Football Jo Strømgren Kompani

www.mplusm.one.pl

g. 18 – premiery; 28.09, g. 18 i 29.09,

¦ 21.09, g. 19, Regionalne Centrum

¦ Karol wg Mrożka

g. 20

Kultury. Fabryka Emocji, Piła – Szkoda,

reżyseria Anna Szymczak

Twórcy piszą: „Relacje między kobietą

że Cię tu nie ma Ewy Wycichowskiej;

20.09, g. 20

i mężczyzną nie są proste, nawet

spektakl oparty na projekcie XL. Polski

uwaga! spektakl będzie grany u Sąsia-

w pozornie prostych sytuacjach – na

Teatr Tańca wczoraj i dziś

dek przy ul. Zacisze 2/4 w ramach The

przykład, gdy trzeba pozmywać naczy-

¦ 29 i 30.09, Oslo, w ramach Coda

September Concert

Festival – Czterdzieści Jo Strømgrena

wstęp wolny

również się komplikują – na przykład,

Studio Teatralne Blum

Teatr Animacji

gdy kobieta jest modelką a mężczyzna

OK Wierzbak

dyrektor naczelny: Antoni Kończal

malarzem…”.

ul. Wojska Polskiego 6/8

dyrektor artystyczny: Janusz Ryl-Kry-

blum@free.art.pl

stianowski

Polski Teatr Tańca – Balet Poznański

www.teatr-blum-pl

ul. Św. Marcin 80/82

konieczna jest wcześniejsza rezerwacja

tel. 61 853 72 20

dyrektor naczelna i artystyczna: Ewa

biletów:

kasa: wt.-czw. godzinę przed spek-

Wycichowska

tel. 666 987 001 lub marketing.blum@

taklem do g. 12 i g. 15-17, pt. godzinę

Studio, ul. Kozia 4

gmail.com

przed spektaklem do g. 12 i g. 15-18,

tel. 61 852 42 41, 61 852 42 42

bilety: 35 zł rodzinny (dziecko plus

sob.- niedz. g. 10-14

teatr@ptt-poznan.pl, www.ptt-poznan.pl

dwoje opiekunów)

bow@teatranimacji.pl

rezerwacja biletów: impresariat@ptt-

¦ Gra spektakl dla dzieci w wieku 2-6

www.teatranimacji.pl

poznan.pl

lat

bilety: 16, 18 i 20 zł

tel. 61 852 40 08

15.09, g. 10 i 11.30

¦ Pan Maluśkiewicz i spółka na pod-

bilety: 30 i 20 zł

¦ Książeczka Bajeczka spektakl dla

stawie wierszy Juliana Tuwima

¦ XL. Polski Teatr Tańca wczoraj

dzieci w wieku 1-5 lat

uwaga! premiera!

i dziś. Odcinek VI; w programie: wzno-

22.09

adaptacja i reżyseria Lech Chojnacki

wienie spektaklu Tango z Lady M

uwaga! spektakle będą grane w Con-

29.09, g. 17 – premiera

idea i choreografia Ewa Wycichowska

cordia Design, ul. Zwierzyniecka 3

Twórcy piszą: „Z rozsypanych liter

nia albo wynieść śmieci.

Ale gdy

sytuacja jest bardziej złożona, relacje

tworzą się słowa, ze słów powstaje

uwaga! spektakl będzie grany w hali nr

świat. Od nowa. Raz jeszcze. Prze-

2 MTP

strzeń wypełnia się magią teatru i opo-

¦ Czterdzieści Jo Strømgrena

wieścią. Z abstrakcji i formy wyłania

reżyseria i choreografia Jo Strømgren

się rzeczywistość Pana Maluśkiewi-

14.09, g. 20

cza. Jego historię opowiadają dobrze

uwaga! spektakl będzie grany w hali

znane, narysowane mocną, wyraźną

nr 2 MTP

poetycką kreską Tuwima postaci: Zosia

fot. archiwum ST Blum

13.09, g. 20

¦ Minus 2 choreografia Ohad Naharin 24.09, g. 20 uwaga! spektakl będzie grany w Sali Wielkiej CK Zamek

56

Gra Studia Teatralnego Blum

Samosia, Słoń Trąbalski, Rycerz Krzykalski, Dyzio Marzyciel. Litera, słowo, plastyka, muzyka uruchamiają naszą wyobraźnię, by mógł pojawić się Pan Maluśkiewicz – niewielki, skromny,

teatr pozytywnie zakręcony, ciekawy świata

Imperium w Teatrze Nowym

…bohater”.

Teatr Muzyczny dyrektor naczelny i artystyczny: Przemysław Kieliszewski ul. Niezłomnych 1e, tel. 61 852 17 86 kasa: pon. 9-14, wt.-pt. w g. 9-19, sob.

15-18, niedz. – dwie godziny przed spektaklem tel. do kasy 61 852 29 27 bow@teatr-muzyczny.poznan.pl www.teatr-muzyczny.poznan.pl bilety: 15-40 zł ¦ Księżniczka Czardasza libretto Leo Stein i Béla Jeanbach fot. B. Sowa

reżyseria Daniel Kustosik 20.09, g. 19; 21.09, g. 18 oraz 22.09, g. 17 ¦ Mayday Raya Cooneya reżyseria Grzegorz Chrapkiewicz 26 i 27.09, g. 19

reżyseria Remigiusz Brzyk

¦ Poper. Komedia z piosenkami

¦ Tango Anioła – koncert Septetu

6-8.09, g. 19

Janocha Levina

Wiesława Prządki

¦ Obsługiwałem angielskiego króla

reżyseria Anna Nowicka

28.09, g. 20

Bohumila Hrabala

uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku

spektakle dla dzieci:

adaptacja i reżyseria Piotr Cieślak

życia

¦ Kot w butach wg libretta Witolda

13-15.09, g. 19

6-8.09, g. 19.30

Borkowskiego

¦ Firma Pawła Demirskiego

Trzecia Scena

muzyka Bogdan Pawłowski

reżyseria Monika Strzępka

¦ Lekcja Eugène Ionesco

choreografia Violetta Suska

uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku

uwaga! premiera!

24 i 25.09, g. 10 i 12.15

życia

reżyseria Waldemar Szczepaniak

spektakle gościnne:

20, 21, 24 i 25.09, g. 19; 22.09, g. 18

13.09, g. 19.30 – premiera; 14 i 15.09

¦ Single i remiksy

¦ Pamiętajmy o Osieckiej – koncert

oraz 17-19.09, g. 19.30

reżyseria Olaf Lubaszenko

27.09, g. 19

więcej na str. 54

30.09, g. 18 i 21

¦ Niech no tylko zakwitną jabłonie –

¦ Jeżyce Story. Posłuchaj miasta:

spektakl gościnny

Buntownicy (odcinek 1) Romana Paw-

28.09, g. 20; 29.09, g. 19

łowskiego i Marcina Wierzchowskiego

dyrektor: Piotr Kruszczyński

Scena Nowa

reżyseria Marcin Wierzchowski

ul. Dąbrowskiego 5, tel. 61 848 48 85

¦ Moja Piaf w ramach Nowej Sceny

26 i 27.09, g. 18.30

info@teatrnowy.pl

Muzycznej

¦ Jeżyce Story. Posłuchaj miasta:

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. g. 16-19

14 i 15.09, g. 18

Lokatorzy (odcinek 2) Romana Paw-

rezerwacja biletów: Biuro Obsługi

¦ Dom Lalki Szymona Adamczaka,

łowskiego i Marcina Wierzchowskiego

Widzów

Michała Siegoczyńskiego, Kuby Mokro-

reżyseria Marcin Wierzchowski

tel. 61 847 24 40, 61 847 86 24

sińskiego

26 i 27.09, g. 20.30

bow@teatrnowy.pl, www.teatrnowy.pl

reżyseria Michał Siegoczyński

¦ Jeżyce Story. Posłuchaj miasta:

bilety: 15-60 zł

uwaga! spektakl dla widzów od 16.

Gracze (odcinek 3) Romana Pawłow-

Duża Scena

roku życia

skiego i Marcina Wierzchowskiego

¦ Testament psa Ariano Suassuna

20 i 21.09, g. 19.30 i 22.09, g. 18.30

28.09, g. 18 i 29.09, g. 17

Teatr Nowy

57

fot. M. Zakrzewski

teatr

Piszczyk w Teatrze Polskim

58

Teatr Polski

25.09, g. 17 i 20 (na 17. Ogólnopolskim

Scena Robocza

dyrektor naczelny i artystyczny: Paweł

Festiwalu Komedii Talia 2013 w Tar-

Centrum Rezydencji Teatralnej

Szkotak

nowie)

ul. Grunwaldzka 55, barak 1

ul. 27 Grudnia 8/10

¦ Ich czworo. Obyczaje dzikich

tel. 61 867 17 85 i 602 299 066

tel. 61 852 56 27-9

Gabrieli Zapolskiej

biuro@scenarobocza.pl

kasa: wt.-sob. g. 10-19, niedz. i święta

reżyseria

16-19

Mazur

www.scenarobocza.pl

rezerwacje:

28 i 29.09, g. 19.30 (spektakl z tłuma-

¦ Piękni 20-letni Teatru Strefa Ciszy

tel. 61 852 05 41 i 61 852 56 28 oraz

czeniem na język migowy – Międzyna-

21.09, g. 14

rezerwacja@teatr-polski.pl

rodowy Dzień Osób Niesłyszących)

uwaga! spektakl będzie grany na pl.

www.teatr-polski.pl

Malarnia

Wolności

bilety: 20-35 zł

¦ Kwaśne mleko Maliny Prześlugi –

¦ Judasze Teatru Strefa Ciszy – spe-

Duża Scena

VI Metafory Rzeczywistości

cjalny pokaz z okazji 20-lecia Teatru

¦ javen saste i bahtałe (bądźcie

7.09, g. 18

Strefa Ciszy (w programie także hap-

zdrowi i szczęśliwi) Marty Sokołow-

¦ Ene due rike fake Marzeny Matu-

pening)

skiej – VI Metafory Rzeczywistości

szak – VI Metafory Rzeczywistości

21.09, g. 19

7.09, g. 20

8.09, g. 18

¦ Uczta Teatru Usta Usta Republika

¦ Otello Williama Szekspira

¦ Kotka na rozpalonym blaszanym

28.09, g. 19

reżyseria Paweł Szkotak

dachu Tennessee Williamsa

13-15 i 17.09, g. 19

reżyseria Kuba Kowalski

Teatr u Przyjaciół

¦ Piszczyk Piotra Rowickiego/Jana

11 i 12.09, g. 19

ul. Mielżyńskiego 27/29

Czaplińskiego

¦ Śmierć pracownika Michała Kmie-

tel. 61 851 67 95, teatr@uprzyjaciol.pl

reżyseria Piotr Ratajczak

cika

www.facebook.com/teatr.uprzyjaciol

19 i 20.09, g. 19; 21.09, g. 17 (Dzie-

reżyseria Iwo Vedral

www.uprzyjaciol.pl

cięce Atelier) i 19.30; 22.09, g. 19.30;

22, 28 i 29.09, g. 17

bilety: 15 zł

Agnieszka

Korytkowska

bilet@scenarobocza.pl

teatr ¦ Vitcatius

¦ Cyberiada Krzysztofa Meyera na

reżyseria Tomasz Zajcher

podstawie cyklu opowiadań Stani-

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

18.09, g. 20

sława Lema

dyrektor naczelny i artystyczny: Igor

¦ Appendix

reżyseria i choreografia Ran Arthur

Michalski

reżyseria Tomasz Zajcher

Braun

pl. Bogusławskiego 1

21.09, g. 20

28.09, g. 19

tel. 62 760 53 00 i 62 751 07 38

29.09, g. 18

kasa biletowa:

spektakle gościnne

tel. 62 760 53 11 i 62 760 53 14

im. Stanisława Moniuszki

¦ 32 omdlenia Teatru Polonia z War-

sekretariat@teatr.kalisz.pl

dyrektor naczelna: Renata Borowska-

szawy

bow@teatr.kalisz.pl

-Juszczyńska

reżyseria Andrzej Domalik

www.teatr.kalisz.pl

ul. Fredry 9, tel. 61 659 02 00

15.09, g. 18, więcej na str. 55

Duża scena

Teatr Wielki

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. i święta g. 16-19 tel. do kasy 61 659 02 31

repertuar Wielkopolska

¦ Błękitny ptak Maurice’a Maeterlincka uwaga! premiera! reżyseria Łukasz Zaleski 21.09, g. 16 – premiera

zamówienia: Biuro Obsługi Widzów

25-27 oraz 29.09, g. 9

www.opera.poznan.pl

Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

bilety: 50-40 zł, 25 zł

dyrektor naczelny i artystyczny: Tomasz

o poszukiwaniu szczęścia, które czeka na

tel. 61 659 02 80, 61 659 02 28

Wilson,

Genesis

Classic

Organizatorzy piszą: „W tej barwnej baśni

Szymański

każdego, kto potrafi je dostrzec – akcja

Orchestra – koncert charytatywny

ul. Chrobrego 32

prowadzona jest na granicy tego, co

z okazji 20-lecia Fabryki Volkswagen

tel. 61 426 22 91

widzialne, świadome i zmysłowe, oraz

w Poznaniu

inf. Dział Organizacji Widowni

tego, co niewidzialne, nieświadome,

2.09, g. 20

tel. 61 426 16 15

duchowe.

¦ Lutosławski. Wieczór Młodych

bilety@teatr.gniezno.pl

adresowane jest do widzów w każdym

Choreografów

www.teatr.gniezno.pl

wieku, zarówno do publiczności dziecięcej

opiekun artystyczny prac choreogra-

bilety: 40 i 30 zł oraz 20 i 25 zł, ulgowe

i młodzieżowej, jako pouczająca opowieść

ficznych: Jacek Przybyłowicz

14 zł, wejściówka dla opiekunów grup

o tajemniczym świecie, w który wkraczają

opiekun artystyczny prac wizualnych:

zorganizowanych – 2 zł

mali bohaterowie – Mytyl i Tyltyl, jak i do

Dominik Lejman; autorzy prac chore-

¦ A Dance Tribute to the Art of Foot-

widzów dorosłych, którzy mogą być skon-

ograficznych: Diana Gajownik, Wiktor

ball Jo Strømgren Kompani z Norwegii

frontowani z ulotnością szczęścia i zwod-

Davydiuk, Stephen Aubry, Natalia Trafan-

– spektakl gościnny

niczą pogonią za nim”.

kowska, Monika Gałęska; autorzy prac

4.09, g. 19

Scena Kameralna

wizualnych oraz kostiumów: Grupa OKO

¦ Narodowe czytanie dzieł Fredry

¦ Gwałtu, co się dzieje wg Aleksan-

– Klaudia Jarecka, Aleksandra Grunholz,

pod hasłem Czytajmy Fredrę z Panem

dra Fredry

Olga Ozierańska, Maryam Muliaee, Piotr

Prezydentem

adaptacja tekstu, reżyseria, sceno-

Macha, Piotr Rymer, Zofia Nierodzińska,

6.09, g. 10-11.30 – Fredrarki, czyli

grafia i opracowanie muzyczne Maciej

Karolina Kubik, Agnieszka Gębska

zabawy i animacje dla dzieci

Podstawny

10.09, g. 19, więcej na str. 75

7.09, g. 11-13 – wspólne czytanie

14 i 15.09, g. 19

uwaga! spektakle będą prezentowane

Zemsty A. Fredry z udziałem gnieźnień-

¦ Abonament na szczęście – koncert

w Sali Wielkiej CK Zamek

skich VIP-ów i aktorów

Agnieszka Dulęba-Kasza śpiewa utwory

¦ Falstaff Giuseppe Verdiego

¦ Per procura Neila Simona

Agnieszki Osieckiej

reżyseria i scenografia Tomasz Konina

reżyseria Bartosz Zaczykiewicz

21 i 22.09, g. 19

21.09, g. 19 oraz 22.09, g. 18

14 i 28.09, g. 18

¦ Iluzje Iwana Wyrypajewa

¦ Romeo i Julia Sergiusza Prokofiewa

¦ Dzikie łabędzie na motywach baśni

reżyseria Rudolf Zioło

inscenizacja i choreografia Emil Weso-

H.Ch. Andersena

26, 27 i 29.09, g. 19

łowski

tekst i reżyseria Krystyna Jakóbczyk

25 i 26.09, g. 19

18-20 i 23-27.09, g. 10; 21.09, g. 11

¦ Ray

Planowane

przedstawienie

Teatry – oprac.

Monika Nawrocka-Leśnik

59

sztuka galerie Galeria Miejska Arsenał Stary Rynek 6 tel./fax 61 852 95 01, tel. 61 852 95 02 www.arsenal.art.pl arsenal@arsenal.art.pl czynna: wt.-sob. g. 12-19, niedz. g. 11-15 ¦ Małgorzata Dmitruk. Małpi gaj kurator: Wojciech Luchowski współpraca: Barak Kultury wernisaż: 2.09, g. 18 wystawa czynna do 22.09 Głównym elementem wystawy Małgorzaty Dmitruk (ur. w 1974 r. w Bielsku Podlaskim na Białostocczyźnie) jest wielkoformatowa instalacja rysunkowa, dla której punktem wyjścia była jej książka artystyczna, wykonana w technice rysunku i litografii, a zatytułowana właśnie Małpi gaj. Przygotowana przez artystkę instalacja ma charakter unikatowy i realizowana jest jako działanie site-specific. fot. materiały organizatorów

Druga część wystawy poświęcona jest tkaninie unikatowej, kolejnemu po grafice i rysunku istotnemu obszarowi aktywności twórczej Małgorzaty Dmitruk. ¦ Şakir Gökçebağ. Der, Die, Das kurator: René Block

Galeria Miejska Arsenał: wystawa Małgorzata Dmitruk. Małpi gaj

wernisaż: 27.09, g. 18 wystawa czynna do 20.10 Şakir Gökçebağ (ur. w 1965 r. w Denizli w płd.-zach. Turcji) pokaże w Arsenale instalacje, nawiązujące relacje z zastaną przestrzenią. Inspirację artysta zawsze znajduje w tym, co go otacza.

Koncentrując się na powszechnie dostępnych rzeczach, artysta oferuje im fot. materiały organizatorów

nowe życie w zaskakujących konfiguracjach.

Sięga po węże ogrodowe, paski do spodni, klamerki do wieszania prania, miotły, kubły, parasole – wydaje się, że jest w stanie zrobić sztukę z każdego przedmiotu, który wpadnie mu w ręce.

60

Galeria Miejska Arsenał: wystawa Şakir Gökçebağ. Der, Die, Das

sztuka ¦ Trzy kolekcje: prace Zygmunta War-

ul. Paderewskiego 7

czygłowy ze zbiorów Dietera Hilperta,

tel./fax 61 851 87 37

Aliny i Willema Ottenów i Zbyszka

www.galeriamokra.pl

Wybickiego

info@galeriamokra.pl

kuratorzy: Wojciech Makowiecki, Zby-

malarstwo polskie XIX w.

szek Wybicki

Galeria Art Stations

wystawa czynna do 20.10

Stary Browar

Wystawa zaprezentuje około 100 prac –

ul. Półwiejska 42

będzie wyborem z najważniejszych kolek-

tel. 61 859 61 22

cji prywatnych.

office@artstationsfoundation5050.com

Podczas wernisażu odbędzie się promo-

www.artstationsfoundation5050.com

cja książki Ewy Obrębowskiej-Piaseckiej

czynna codziennie w g. 12-19

Rozmowy wokół Warczygłowy.

¦ Rzeczy wspólne

spotkania

wernisaż: 19.09, g. 19

¦ 5 i 14.09, g. 17 oprowadzanie kura-

wystawa czynna 20.09-31.12 w g. 12-19

projekt artystyczny

torskie po wystawie Małgorzata Dmitruk.

ekspozycja zorganizowana we współpra-

Ventzislava Piriankova

Małpi gaj

cy Art Stations Foundation by Grażyna

Artysta Ventzislav Piriankov miesz-

Kulczyk i Galerii Stereo

ka w Poznaniu od 1991 r. Swój

Galeria 2piR

tematem przewodnim wystawy jest rola

projekt realizuje we wsi Staro Zhe-

Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych

przedmiotu

lezare, 40 km na północ od Plovdiv,

i Dziennikarstwa

artyści: Wojciech Bąkowski, Andreas

w rodowym domu Piriankovych

ul. Kutrzeby 10

Gursky, Edward Krasiński, Igor Krenz,

odziedziczonym po dziadkach,

www.profotografia.pl

Piotr

Mickiewicz,

którzy zasłynęli wytwarzaniem i

Agnieszka Polska, Zygmunt Rytka, Ma-

farbowaniem tradycyjnych tkanin

ABC Gallery

teusz Sadowski, Mikołaj Smoczyński,

na cały rejon srednogorski. Akcja

ul. Koszalińska 15 (teren ośrodka Strze-

Roman Stańczak, Sol LeWitt

toczy się z dala od wielkich ośrod-

szynek)

spotkania

ków, od centrów kultury, do któ-

tel. 605 446 182

¦ 21.09, g. 16 oprowadzanie kuratorskie

rych pcha się większość artystów

61 848 31 29

po wystawie Rzeczy wspólne

oraz całe lobby kultury, podążając

Łakomy,

Gizela

fot. materiały organizatorów

wernisaż: 30.09, g. 18

Rewitalizacja Bułgarskiej Wsi

www.abcgallery.pl

za karierą. Piriankov przeprowadza

galeria@abcgallery.pl

swoistego rodzaju badania nauko-

czynna: wt.-niedz. w g. 12-18

we, dzięki którym być może będzie

¦ do 15.09 wystawa poplenerowa Sum-

można poszukać odpowiedzi na

mer Jam

pytanie: czy da się w praktyce, na

plener zorganizowany został przez Cen-

poziomie lokalnym, zmienić świa-

trum Kultury i Sztuki w Koninie przy

domość ludzi w obszarze kultury

współpracy ABC Gallery

oraz przenieść ośrodki związane

uczestnicy: Zbigniew Bajek, Irma Bala-

ze sztuką do mniejszych jednostek

kauskaite, Andrzej Bednarczyk, Katarzy-

społecznych? fot. materiały organizatorów

na Jankowiak-Gumna, Lena Khvicia, Piotr Korzeniowski, Izabela Kostiukow, Andrzej Leśnik, Sławomir Lipnicki, Ewa Miazek, Daniel Perełkiewicz, Michał Zawada

Antyki. Galeria Mokra Bazar Poznański Galeria

Galeria Art Stations: Andreas Gursky –

(były Pasaż Niebieski)

wystawa Rzeczy wspólne

¦ Ventzi Art Gallery Staro Zhelezare, Bułgaria Galeria Ventzi, ul. Wszystkich Świętych 3/8, tel. 501 632 092 wystawa czynna do 15.09

61

sztuka www.forform.pl, info@forform.pl czynna: pon.-pt. g. 11-19, sob. g. 10-16 To wyjątkowe miejsce na mapie Poznania specjalizujące się we wzornictwie – oferujące sztukę europejską i polską drugiej połowy XX w. Projekty Philippe’a Starcka, produkcje Fritza Hansena czy zdjęcia Edmunda Kestinga to zapowiedź dostępnych w ForForm obiektów.

Galeria Garbary 48 ul. Garbary 48 fot. materiały organizatorów

tel./fax 61 852 91 70

Galeria Cechmanowicz: wystawa malarstwa Albertyny Kacalak

www.garbary48.com.pl galeria@garbary48.pl czynna: pon.-pt. g. 10-18, sob. g. 10-14

Galeria u Jezuitów ul. Dominikańska 8 galeriaujezuitow@gazeta.pl czynna: wt.-niedz. w g. 13-18 (oprócz

Artykwariat

Albertyna Kacalak (ur. 1988 r. w Łodzi) –

świąt)

malarstwo i sztuka użytkowa XIX i po-

studiowała na Wydziale Malarstwa i Rzeź-

kierownictwo artystyczne: Andrzej Ma-

czątku XX w.

by w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocła-

ciej Łubowski, tel. 606 440 250

ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański

wiu. W 2012 r. uzyskała dyplom z zakresu

kierownictwo organizacyjne: Ludomir

tel. 61 855 10 16, fax 61 853 11 88

malarstwa sztalugowego w pracowni prof.

Gałdowski, tel. 783 488 822

www.artykwariat.pl

Janusza Jaroszewskiego oraz z zakresu

info@artykwariat.pl

multimediów w pracowni prof. Pawła Ja-

Galeria Miejska Mosina

czynna: pon.-pt. g. 11-19, sob. g. 10-16

rodzkiego. Obecnie jest doktorantką na tej

pod patronatem ZPAP Okręgu Poznań-

Artykwariat – umiejscowiony w histo-

samej uczelni w pracowni malarstwa prof.

skiego, UA w Poznaniu i MOK

rycznym budynku hotelu Bazar – ma

Zdzisława Nitki oraz w pracowni multime-

ul. Niezłomnych 1

w swojej kolekcji szeroką gamę dzieł

diów u prof. Pawła Jarodzkiego.

tel. 61 819 15 91

sztuki europejskiej XIX i początku XX w.

Zajmuje się głównie malarstwem, jednak

www.galeriamosina.pl

w swoich poszukiwaniach artystycznych

galeriamosina@kultura.gmina.pl

Galeria AT

sięga także do obszarów sztuki wideo

kierownik artystyczny: Dorota Strzelecka

Uniwersytet Artystyczny

i rysunku.

czynna: wt.-pt. g. 9-15, niedz. g. 10-13

ul. Solna 4, tel. 61 826 66 02

¦ Agnieszka Sowisło. Malarstwo

galeriaat@wp.pl, www.galeria-at.siteor.pl

Galeria Ego

wystawa z cyklu Debiuty

prowadzi Tomasz Wilmański

uwaga! nowy adres

wernisaż 6.09, g. 18

ul. Wyspiańskiego 41/3

wystawa czynna do 6.10

Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz

tel./fax 61 853 15 81 www.galeriaego.pl, ego@galeriaego.pl

Galeria mil’ART

ul. Paderewskiego 7, tel. 505 370 600

czynna: pon. g. 12-18, wt.-pt. g. 11-18,

Danuty Milian

www.galeria-cechmanowicz.pl

sob. g. 11-14

ul. Wroniecka 6, tel./fax 61 851 74 01

czynna: pon.-pt. g. 11-18

62

czynna: pon.-pt. g. 11-18, sob. g. 11-14

sob. g. 11-14.30

ForForm

sztuka współczesna, prace ponad 60 au-

¦ Albertyna Kacalak. Malarstwo

ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański

torów, m.in. prof. Leszka Rózgi, Edwarda

wystawa czynna 1-30.09

tel. 61 883 42 43

Dwurnika, Tadeusza Siary

sztuka Galeria Naprzeciw

¦ Elżbieta Radzikowska. Koronkowa

Uniwersytet Artystyczny

Dama Erotyki

ul. Solna 4

wystawa czynna do 30.09 Realizuje prace w dziedzinie grafiki warsz-

Galeria Obok

tatowej, małej formy graficznej i rysunku.

Naukowe Koło Medialne

Mistrzyni exlibrisu. Studia ukończyła na

Fotografia UAM

Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu

ul. Słowackiego 20

Mikołaja Kopernika w Toruniu. Mieszka

tel. 61 829 28 12

i pracuje w Poznaniu.

We wrześniowym Arteonie: zorganizowane

¦ wystawy

w związku ze 150. rocznicą uro-

www.galeriaobok.art.pl

Galeria/Restauracja Piano Bar

dzin Edvarda Muncha omawia

Słodownia w Starym Browarze

¦ retrospektywną prezentację

PBG Gallery

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 65 70

twórczości

Wysogotowo k. Poznania

www.pianobar.poznan.pl

kanowicz w Centrum Rzeźby

ul. Skórzewska 35, tel. 61 665 17 00

¦ Agnieszka Opala Krzyżówka

Polskiej w Orońsku recenzuje

czynna: pon.-pt. g. 8.30-16.30

wystawa malarstwa czynna do 30.09

Karolina Staszak,

galeria@galeriaobok.art.pl opiekun: Janusz Kostrzewski

Piotr Bernatowicz, Magdaleny

Aba-

¦ najlepsze dyplomy polskich Akademii Sztuk Pięknych, pokazane w ramach gdańskiego przeglądu, prezentuje Milena Maćkowiak, ¦ Georgi Gruew przygląda się temu, co dzieje się w sztuce w Szczecinie, w ramach kolejnej

edycji

szczecińskiego

festiwalu inSpiracje – przede wszystkim nowo otwartej Trafostacji Sztuki, inaugurującej swoją działalność wystawą Ryszard Waśko. Genesis, ale także innym pokazom.

Ponadto: ¦ tekst Wojciecha Delikty o architekturze efemerycznej, ¦ analiza obrazu Bitwa pod Grunwaldem/Statek

Głupców

grupy The Krasnals autorstwa Andrzeja Biernackiego, fot. materiały organizatorów

¦ relacja Georgiego Gruewa z wrocławskiej wystawy Rodzina Brueghlów. Arcydzieła malarstwa flamandzkiego oraz – jak zawsze – komentarze, recenzje książkowe, aktualia i inne stałe rubryki.

We wrześniu Galeria Profil pokaże prace Małgorzaty Kadelskiej

63

sztuka Wycinanki Marka Maksimovicha w galerii OKO Mark Maksimovich – poznański artysta pochodzenia białoruskiego, jest malarzem, rysownikiem, w szczególności jednak autorem, nawiązujących do sztuki ludowej, wycinanek. Precyzyjnie zaprojektowane i wykonane inspirują do wielu interpretacji, ich baśniowy klimat zachęca do zagłębienia się w świat stworzony przez tego artystę. Ostatnie jego prace zilustrowały książkę Małgorzaty Hilt Wycinanki. Wernisaż wystawy prac Marka Maksimovicza połączony będzie z premierą książki. O wspólnym projekcie Małgorzata Hilt tak mówi: – Nasza współpraca z Markiem fot. materiały organizatorów

jest, można powiedzieć, wielogatunkowa – świat plastyczny spotkał się ze światem aktorstwa dramatycznego i pisarstwa. ¦ Wycinanki Galeria OKO, ul. Garbary 30 wernisaż wystawy 2.09, g. 18

Galeria Piekary

Galeria Profil

Galeria Stereo

ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 663 61 48

CK Zamek

ul. Słowackiego 30/10

Dziedziniec Różany CK Zamek

ul. Św. Marcin 80/82

tel. 509 099 786, 503 178 965

www.galeria-piekary.com.pl

tel. 61 646 53 20

www.galeriastereo.pl

¦ Magda Hueckel – Anima. Obrazy

www.zamek.poznan.pl

z Afryki 2005-2013

czynna: wt.-niedz. g. 11-19

Galeria Szyperska

wystawa czynna do 20.09

¦ Małgorzata Kadelska. Malarstwo

w budynku ZPAP

Fotografie powstały podczas podróży

wernisaż 4.09, g. 18

ul. Szyperska 2, II piętro

Magdy Hueckel i Tomasza Śliwińskiego po

wystawa czynna do 26.09

tel. 61 852 70 17

Afryce. Podczas licznych podróży powstał

W 1996 r. Małgorzata Kadelska uzyskała

czynna pon.-pt. w g. 10-17 lub po umó-

subiektywny zapis fotograficzny artystki,

dyplom na Wydziale Malarstwa i Grafiki

wieniu telefonicznym

w którym obrazy pustki, porzuconych,

ASP w Gdańsku.

zapomnianych i zrujnowanych miejsc

Zajmuje się malarstwem sztalugowym,

Galeria tak

przeplatają się z ujęciami rozkładającej się

grafiką warsztatową, rysunkiem, projek-

ul. Mielżyńskiego 27/29, tel. 61 222 37 35

zwierzęcej materii organicznej, usychającej

towaniem wnętrz, parków i ogrodów, zie-

www.galeriatak.pion.pl

roślinności – materii, z której ucieka życie.

leni we wnętrzach urbanistycznych.

czynna: pon.-pt. w g. 12-18, sob. 10-14

Poznańska Galeria Nowa

spotkania

wić Marii Wnęk! – polski art brut

Stowarzyszenie Twórcze Nowa Nowa

¦ pon. g. 17-18.15 Mała Akademia

kurator: Małgorzata Szaefer

ul. Mielżyńskiego 20

Sztuki – zajęcia plastyczne dla dzieci

wystawa czynna do 30.09

www.galerianowa.pl

w wieku 4-9 lat

www.nowanowa.org.pl

¦ Spotkania z Wyobraźnią – zajęcia

Think Art

plastyczne dla dzieci w wieku 7-14 lat

Myślenie Sztuką

Galeria Fotografii pf

(grupy zorganizowane – klasy szkolne)

ul. Za Groblą 3/4 m. 101

CK Zamek

Informacje: tel. 61 646 53 21,

tel. 61 221 35 87 i 601 637 099

ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 646 53 30

607 609 034,

www.thinkart.pl

www.zamek.poznan.pl

e-mail: profil@ckzamek.pl

galeria czynna: wt.-niedz. g. 11-19

lub w.gostynska@ckzamek.pl

¦ Takie rzeczy to możesz sobie mó-

64

Galerie – oprac. Grażyna Soroka

muzea muzea w Poznaniu

ekspozycje czasowe ¦ Wielkie królestwa chrześcijańskie

Archeologiczne

w Nubii

pałac Górków, ul. Wodna 27

kurator: dr Dobiesława Bagińska

tel. 61 852 82 51

wystawa czynna 3.09-30.11

www.muzarp.poznan.pl

Prezentacja ma na celu przybliżenie widzom wiedzy o historii, religii i kulturze

niedz. g. 12-17

północno-wschodniej Afryki w średnio-

bilety: 8 zł, ulgowe 4 zł

wieczu oraz wpływach płynących do

w soboty wstęp wolny (na niektóre wy-

tego regionu z obszaru Europy i Bizan-

stawy czasowe również w soboty obo-

cjum. Pokazane zostaną zabytki, które

wiązują bilety)

odkryto w trakcie prowadzonych od

ekspozycje stałe

ponad 40 lat badań wykopaliskowych

W głowie architekta

¦ Pradzieje Wielkopolski – prezentuje

w Sudanie: znaleziska z badań w Starej

W ostatnich latach zaczęliśmy

życie ludzi w Wielkopolsce od epoki ka-

Dongoli, Banganarti i Faras, reprezentu-

wyraźniej zauważać otaczającą

mienia do schyłku starożytności

jące kulturę Nobadii, Makurii oraz Alo-

nas architekturę, pytać o jej ja-

¦ Tu powstała Polska – obejmuje czasy

dii – wielkich królestw chrześcijańskich

kość, spierać się o jej estetykę.

średniowiecza i przedstawia rolę, jaką

w Nubii, a ponadto zabytki odkryte

To bardzo dobry znak, dzięki

odegrał nasz region w tworzeniu polskiej

w trakcie spektakularnych badań ratow-

któremu kolejne pokolenia może

państwowości

niczych podjętych na IV katarakcie Nilu.

ustrzegą się przed pastelowymi

¦ Śmierć i życie w starożytnym Egipcie –

Obok ozdób, tkanin, broni na wystawie

blokami, powrotem do dawnych

jedna z najlepszych w Polsce ekspozycji

będzie można zobaczyć efektowne, bo-

stylów i domami doklejanymi do

zabytków ze starożytnego Egiptu

gato zdobione wyroby ceramiczne, de-

garaży. Poznańskie Muzeum Na-

¦ Archeologia Sudanu – największa

tale architektoniczne, malowidła ścien-

rodowe proponuje nam spotkanie

w Polsce kolekcja prezentująca w sposób

ne i ryty naskalne.

z problematyką

przekrojowy dzieje tego kraju od paleolitu

¦ Grody wczesnośredniowieczne nad

architektury. Chce pokazać ten

aż po podbój Arabów

środkową Wartą

pełen wizyjności, a zarazem in-

¦ Sztuka naskalna Afryki Północnej –

wystawa z cyklu Bliskie spotkania z…

żynieryjnej dokładności proces,

ryty naskalne sprzed tysięcy lat

kuratorki: Magdalena Poklewska-Koziełł

w efekcie którego powstaje budy-

i Katerina Zisopulu-Bleja

nek. Zaprezentowano więc różne

czynna do 31.10

jego etapy od szkiców, ulotnych

Dzięki nowej wystawie z cyklu Bliskie

zapisów idei, przez makiety stu-

spotkania z… poznajemy cztery grody

dyjne aż do wielkoformatowych

wczesnośredniowieczne: w Raszewach

fotografii wzniesionych już w Po-

(pow. jarociński), Spławiu (pow. wrze-

znaniu obiektów. Ekspozycja mo-

siński), Samarzewie (pow. słupecki)

gła z pewnością być momentami

i Lądzie (pow. Słupecki), leżące w re-

czytelniejsza, z niektórych jej ele-

jonie ujścia Prosny do Warty, których

mentów można by zrezygnować.

początki datuje się na IX/X i 1. poł. X w.,

Przy obecnym polskim pejzażu ar-

czyli na okres tuż przed powstaniem

chitektonicznym, żaden taki pokaz

państwa polskiego.

nie jest jednak zbędny, bo może

Badania archeologiczne, prowadzone na

prowadzić do zdobycia bezcen-

wyżej wspomnianych grodach, dostar-

nego doświadczenia – głębszego

czyły wielu zabytków przybliżających

i krytycznego namysłu nad bu-

życie codzienne ich mieszkańców (m.in.

dynkami, którymi się otaczamy!

We wrześniu Muzeum Archeologiczne

naczynia gliniane, noże żelazne, osełki,

¦A rchitektura – zapis idei

zaprasza na wystawę Wielkie królestwa

kościane oprawki, grzebienie). Na wy-

chrześcijańskie w Nubii

stawie zaprezentowano także przedmioty

fot. archiwum Muzeum Archeologicznego

od 1.09 wt.-czw. g. 9-15, pt.-sob. g. 10-18,

Piotr Korduba poleca

powstawania

więcej o wystawie na str. 68

65

muzea

Jacek Kowalski poleca

związane z rzemiosłem tkackim (przęśliki,

¦ Rzeka wspomnień

szydła, nożyce) czy rybołówstwem (że-

malarstwo Zbyszka Wesołowskiego

lazne haczyki). Można również obejrzeć

otwarcie wystawy 28.09, g. 11

ozdoby (kabłączki skroniowe, paciorki,

ekspozycja zorganizowana w ramach ob-

pierścionki), stanowiące głównie wypo-

chodów śródeckich Dni Sąsiada

sażenie grobowe pochówków kobiecych

spotkania w muzeum

z lądzkiego cmentarzyska (koniec XI –

¦ 8 i 15.09, g. 12 O pamięci wydarzeń

poł. XIII w.).

historycznych słów parę – wykład Mi-

Zabytkom towarzyszą plansze ze zdję-

chała Błaszczyńskiego połączony z pre-

ciami wykonanymi w trakcie prac ar-

zentacją biżuterii patriotycznej i medali

cheologicznych oraz aktualne zdjęcia

będących w zbiorach muzeum

grodzisk, dziś już słabo widocznych w krajobrazie.

Armii „Poznań”

spotkania w muzeum

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

¦ 7 i 14.09 – Europejskie Dni Dziedzic-

Niepodległościowych

twa 2013 Nie od razu Polskę zbudowano

Cytadela Mała Śluza

Powszechny brak kindersztuby,

– g. 12 warsztaty dla każdego Tkanie

tel. 61 820 45 03

czyli ogólnie pojętej grzeczności

krajek

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

tudzież towarzyskiej ogłady, coraz

– g. 13.30 Średniowieczne kalambury

wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16

to daje o sobie znać. Człowiek

– zabawa na temat życia codziennego

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

normalny (czy coś takiego jeszcze

w dawnej Polsce

w piątki wstęp wolny

istnieje?) doznaje szoku, orientując

– g. 15 Moda średniowiecza – zabawa

ekspozycja stała

się, że kolejne oferty kulturalne

plastyczna

¦ Wierni przysiędze – Armia „Poznań”

są niekulturalne. Z automatu

– g. 16.30 O królewnach i rycerzach –

w kampanii wrześniowej 1939 r.

przychodzą na myśl barbarzyńcy,

opowiadanie bajek

upadek Rzymu, etc. Wtedy Europa

¦ 15.09, g. 17 koncert Michał Zator –

poradziła sobie dzięki klasztor-

średniowieczne ballady (bilety: 15 zł)

nym bibliotekom i skryptoriom.

¦ 28.09 – warsztaty dla dzieci W obo-

Także i teraz myśl nasza wędruje

zie rzymskich legionistów, wstęp wolny,

w tę stronę. Pośpieszam więc

warsztaty dla dzieci w cenie 5 zł

Darmowy kurs kindersztuby

zaprosić do Biblioteki Kórnickiej

66

na darmowy kurs obyczajowości

Archidiecezjalne

wysokiej. W kolejne soboty i nie-

w Akademii Lubrańskiego

dziele września (7/8, 14/15, 21/22,

ul. Lubrańskiego 1

28/29) od godziny 11 w Klaudy-

tel. 61 852 61 95

nówce pod kórnickim zamkiem

www.muzeum.poznan.pl

będzie można nauczyć się, jak

wt.-pt. g. 10-17, sob. g. 9-15, 2-4.09 zamknięte, 8 i 15.09, g. 10-15 (Europejskie

damy lub dżentelmena z przed-

Dni Dziedzictwa)

ostatniego stulecia, jak sporzą-

bilety: 8 zł, ulgowe 5 zł

dzić elegancki papier listowy oraz

ekspozycje stałe

odpowiednie bilety wizytowe (dziś

¦ Sztuka gotycka, Skarbiec, Salon ofia-

zwane wizytówkami) na dżentel-

rodawców, Galeria sztuki nowożytnej

meńską modłę. W tytule notki było

ekspozycje czasowe

o kindersztubie, bo impreza jest dla

¦ Karol Mondral. Twórczość graficz-

dziatwy, ale w obecnych czasach

na między Paryżem, Bydgoszczą a Po-

Paciorek z karneolu prezentowany na

kindersztuba przyda się każdemu.

znaniem

wystawie Grody wczesnośredniowieczne nad

wystawa czynna do 14.09

środkową Wartą w Muzeum Archeologicznym

fot. K. Zisopulu-Bleja

wyglądać powinien sekretarzyk

muzea Bambrów Poznańskich ul. Mostowa 7 pt.-sob. g. 10-14, grupy prosimy zgłaszać wcześniej, tel. 602 658 961 wstęp wolny ekspozycja stała ¦ dzieje rolników z Bambergu, którzy przybyli na zaproszenie władz miasta Poznania do wsi podmiejskich w 1. poł. XVIII w.

Etnograficzne Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu ul. Grobla 25 (wejście od Mostowej 7) w budynku b. loży masońskiej tel. 61 852 30 06, www.mnp.art.pl do 15.09 wt.-czw. g. 11-17, pt. g. 12-21, fot. materiały organizatorów

sob. i niedz. g. 11-18 od 17.09 wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18 bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł w soboty wstęp wolny ekspozycje czasowe ¦ Rzeczy mówią

Muzeum Archidiecezjalne: wystawa prac Karola Mondrala

znaniu

spotkania w muzeum

do 15.09 wt.-czw. g. 11-17, pt. g. 12-21,

wystawa czynna do 31.12

¦ 14.09, g. 16 Rozmowa z… Huculskim

sob. i niedz. g. 11-18

kurator: Aneta Skibińska z zespołem ME

kaflem piecowym – spotkanie z cyklu

od 17.09 wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21,

Prezentacja ekspozycji ma sprzyjać „wy-

Przedmiot do rozmowy poprowadzi Bar-

sob. i niedz. g. 11-18

słyszeniu mowy rzeczy”. Każdy obiekt jest

bara Jancz-Kostuch; opowie o historii,

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł

samodzielnym bohaterem z indywidualną

technice wytwarzania oraz zdobienia hu-

w soboty wstęp wolny

„biografią”, własną historią do opowie-

culskich kafli piecowych

ekspozycja stała

100 lat zbiorów etnograficznych w Po-

¦ historia Poznania od XV w. do 1945 r.

dzenia. Opowieści te współtworzą historię muzeum, odkrywają informacje mówiące

Farmacji

nie tylko o samym obiekcie, ale i o lu-

Al. Marcinkowskiego 11, tel. 61 851 66 15

Instrumentów Muzycznych

dziach, których losy były z nim związane.

pon., śr., pt. g. 9-15, 9.09 zamknięte

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

¦ (Nie)znane. Aneks do wystawy

wstęp wolny

Stary Rynek 45

Rzeczy mówią…

ekspozycja stała

tel. 61 852 08 57

Kurator wystawy proponuje odwiedzają-

¦ meble z apteki w Miłosławiu w sty-

www.mnp.art.pl

cym swoistą grę. Przedmioty zgromadzo-

lu neorenesansu północnego z końca

do 15.09 wt.-czw. g. 11-17, pt. g. 12-21,

ne w gablotach nie są podpisane, nie ma

XIX w., naczynia apteczne: porcelanowe,

sob. i niedz. g. 11-18

też opisów ich przeznaczenia. Są nato-

cynowe, szklane od XVII w., sprzęt ap-

od 17.09 wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21,

miast numery, które mają swoje odnośni-

teczny z XIX i XX w.

sob. i niedz. g. 11-18 bilety: 5,50 zł, ulgowe 3,50 zł

ki na planszy zbiorczej, na której można odnaleźć wszystkie informacje o obiek-

Historii Miasta Poznania

w soboty wstęp wolny

tach. Taka forma prezentacji ma skłonić

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

ekspozycja stała

oglądającego do udzielenia własnej od-

ratusz, Stary Rynek 1

¦ kolekcja

powiedzi na pytanie, co to za przedmiot

tel. 61 856 81 93

fortepianów, instrumentów drewnianych

i do czego on w przeszłości służył.

www.mnp.art.pl

i blaszanych

instrumentów

lutniczych,

67

muzea ekspozycje czasowe ¦ …i ślad po nich zaginął. Zagłada chorych psychicznie w komorze gazowej w Forcie VII ¦ Ja szukam życia i umrę cicho… życie i twórczość Stefana Balickiego

Mieszkanie-Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny Oddział Biblioteki Raczyńskich ul. Gajowa 4 m. 8 tel. 61 847 36 45 pon. g. 13-15, czw. g. 16-18, grupy wyfot. archiwum MNP

Marian Fikus: wystawa Architektura – zapis idei w Muzeum Narodowym

pod nr. 61 885 89 24, w g. 13-15, lub pod nr. 61 847 36 45 wstęp wolny ekspozycja stała

ekspozycje czasowe

bilety: 14 zł, dzieci 10 zł, grupowe 10 zł

¦ dorobek literacki, materiały ikonogra-

¦ Jerzy Fogel

¦ W podziemiach klasztoru Franciszka-

ficzne, pamiątki po poetce

– kolekcjoner z Kórnika

nów można oglądać makiety dawnego

XI Nocna Galeria Instrumentów Muzycz-

Poznania. Pierwsza przedstawia gród na

Narodowe

nych

Ostrowie Tumskim w czasach pierw-

Galeria Malarstwa i Rzeźby

galeria czynna do 1.10, w g. 20-6

szych Piastów, druga – miasto z po-

Al. Marcinkowskiego 9

kurator: Janusz Jaskulski

czątku XVII w. Półgodzinnym prezenta-

tel. 61 856 80 00, 61 852 59 69

cjom towarzyszy komentarz historyczny

www.mnp.art.pl

Komunikacji Miejskiej MPK Poznań

oraz efekty specjalne. Trzecia makieta,

do 15.09 wt.-czw. g. 11-17, pt. g. 12-21,

przedstawiająca Stary Rynek, przezna-

sob. i niedz. g. 11-18

ul. Głogowska 131/133

czona jest dla osób niewidomych.

od 17.09 wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21,

tel. 61 839 62 07

sob. i niedz. g. 11-18 bilety: 12 zł, ulgowe 8 zł

nieniu telefonicznym

Martyrologii Wielkopolan Fort VII

ekspozycja stała

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

ekspozycje stałe

¦ pamiątki związane z historią komunikacji

Niepodległościowych

¦ nowy gmach: Galeria Sztuki Polskiej

miejskiej w Poznaniu: przedwojenne bilety,

ul. Polska

(od oświecenia do współczesności)

mundury, torby i akcesoria konduktorskie,

tel. 61 848 31 38

¦ stary gmach: Galeria Sztuki Starożyt-

kasowniki i automaty biletowe oraz orygi-

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

nej, Galeria Sztuki Średniowiecznej, Ga-

nalne elementy wagonów tramwajowych

do 30.09 wt.-sob. g. 9-17,

leria Sztuki Polskiej XVI-XVIII w., Galeria

niedz. g. 10-16

Malarstwa Obcego

Makiety Dawnego Poznania

wstęp wolny

ekspozycje czasowe

ekspozycje stałe

podziemia klasztoru Franciszkanów na

¦ Męczeństwo więźniów Fortu VII

¦ Architektura – zapis idei

Górze Przemysła

w okresie II wojny światowej

wystawa czynna do 27.10

wejście od ul. Ludgardy

¦ Więźniowie Fortu VII w więzieniach

Koncepcja wystawy skupia się wokół

tel. 61 855 14 35

i obozach III Rzeszy – zmarli i zaginieni

ukazania różnorodnych form reprezentacji

www.makieta.poznan.pl

¦ Wysiedlenia mieszkańców Poznania

„pomysłu architektonicznego”, „idei archi-

od 1.09 zwiedzanie codziennie (również

i Wielkopolski do Generalnej Guberni

tektonicznej” oraz wstępnych przedprojek-

wersje obcojęzyczne) od g. 11 do 17

w latach 1939-1941

towych sposobów reprezentacji koncepcji

czynne dla grup po wcześniejszym uzgod-

68

cieczkowe prosimy zgłaszać telefonicznie

w soboty na wystawy stałe wstęp wolny

kurator: Krzysztof Kalitko

muzea obiektu architektonicznego. Jest zatem

sztuki. Autor kilkunastu wystaw indy-

ekspozycja stała

próba uchwycenia zarówno sposobów,

widualnych, wielu esejów o sztuce, re-

¦ Polskie państwo powstańcze 1918-

w jakich architekci ujmują pierwsze wy-

cenzji, wywiadów drukowanych m.in.

-1919 w byłym zaborze pruskim

obrażenia o mającym powstać obiekcie,

w Rzeczpospolitej, Tygodniku Powszech-

ekspozycja czasowa

ale niekiedy także form późniejszego od-

nym, Znaku. Członek zespołu Teologii

¦ Murnau 1945 – Zapomniane fo-

czytania własnych realizacji.

Politycznej, redakcji Zeszytów Karmeli-

tografie z kolekcji Oliviera i Alaina

spotkania w muzeum

tańskich. Obecnie red. nacz. kwartalnika

Rempferów

¦ 7.09, g. 11.15 Struktury z tektury –

Arttak-Sztuki Piękne.

kurator: Piotr Kędziora

Dom, warsztaty plastyczne dla dzieci

¦ 28.09, g. 16 Dekoder – warsztaty

Ekspozycja powstała z kolekcji negatywów

towarzyszące wystawie Architektura –

interpretacji sztuki – Sarkofag Iret-Hor-

znalezionych w 1999 r. w Saint-Laurent-

zapis idei poprowadzi mgr inż. arch. Ka-

iru, Egipt, Okres Późny (VIII-IV w. p.n.e.),

-du-Var koło Nicei przez Oliviera Rempfera,

tarzyna Schmidt

wstęp wolny

syna francuskiego fotografa Alaina Remp-

¦ 13.09, g. 18 wykład Jarosława Pie-

fera. Okazało się, że większość z nich wy-

trzaka Wspomnienie wiktorii. Świętowa-

Nierozpoznani

konano w Oflagu VII A w bawarskim mia-

nie odsieczy wiedeńskiej w latach 1683-

Cytadela, łąka między Dzwonem Pokoju

steczku Murnau, a uwięzieni to głównie

-2013; wstęp wolny

a Rosarium

oficerowie Wojska Polskiego. Nieznany

¦ 14.09, g. 11.15 z cyklu Muzealna Aka-

¦ Pierwsza w Polsce i największa na

pozostał jedynie autor zdjęć.

demia Dziecięca spotkanie Kto kradnie

świecie plenerowa realizacja Magdale-

Obóz jeniecki w Murnau funkcjonował

obrazy i dlaczego to robi?

ny Abakanowicz. Nierozpoznani to tłum

od 25 września 1939 r. do 29 kwietnia

¦ 17-22.09 warsztaty z projektowania

112 bezgłowych postaci podążających

1945 r. Przebywali w nim wyłącznie

Sukkot towarzyszące wystawie Architek-

przed siebie. Dzieło zostało zrealizowane

oficerowie polscy, m.in. dowódca Armii

tura – zapis idei. Etap projektowy odby-

w 2003 r. w ramach obchodów 750-lecia

„Poznań” gen. Tadeusz Kutrzeba, a także

wać się będzie w Muzeum Narodowym

lokacji miasta.

pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego gen. Stanisław Taczak.

na oczach widzów.

przed Odwachem

zaprezentowane zostaną mieszkańcom

Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956

Poznania ostatniego dnia warsztatów,

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

września uroczyste odprawy warty hono-

22.09. Wystawie towarzyszyć będzie

Niepodległościowych

rowej Ochotniczego Reprezentacyjnego

szereg wydarzeń kulturalnych: warszta-

CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82

Oddziału Ułanów Miasta Poznania w bar-

ty plastyczne z architektami dla dzieci,

tel. 61 852 94 64

wach 15. Pułku Ułanów Poznańskich

koncert pieśni żydowskich w wykonaniu

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

chóru Collegium Cantorum czy kiermasz

wt.-pt. g. 9-17, sob. i niedz. g. 10-16

potraw kuchni żydowskiej.

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

¦ 21.09, g. 11.15 z cyklu Sito Sztuki za-

w soboty wstęp wolny

Oddział Biblioteki Raczyńskich

jęcia dla dzieci Był sobie król, był sobie

ekspozycja stała

ul. Wroniecka 14, tel. 61 855 12 44

paź i była też królewna...

¦ Powstanie Poznańskie 1956 – ocalo-

pon.-pt. g. 10-14 (inny termin można

¦ 28.09, g. 11.15 z cyklu Świat obrazów

na pamięć

uzgodnić telefonicznie lub listownie)

Stworzone przez uczestników struktury

¦ w każdą sobotę po g. 12 do końca

wstęp bezpłatny

wykład Józef Szermentowski, Pogrzeb

ekspozycja stała

wstęp wolny

Powstania Wielkopolskiego 1918-1919

¦ 28.09, g. 11.15 z cyklu Sito Sztuki

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

w 1879 r. z okazji 50-lecia pracy literac-

zajęcia dla dzieci Huu hu! Kto ma takie

Niepodległościowych

kiej (depozyt PTPN)

wielkie oczy?

Odwach, Stary Rynek 3

ekspozycja czasowa

¦ 28.09, g. 12.30 w klubie dyskusyj-

tel. 61 853 19 93

¦ Malarstwo Rafała Labijaka

nym Art forum spotkanie z Maciejem

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

otwarcie wystawy 10.09, g. 18,

Mazurkiem Widzialne, niewidzialne,

wt.-pt. g. 10-17, sob. i niedz. g. 10-15

czynna do 4.10

wstęp wolny

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

Rafał Labijak jest inżynierem z duszą ar-

Maciej Mazurek malarz, poeta, krytyk

w soboty wstęp wolny

tysty, malarzem samoukiem, który wiele

chłopski, 1861 wygłosi Paulina Szeląg,

¦ dary i pamiątki, które otrzymał pisarz

69

muzea – g. 11-12.30 warsztaty W średniowiecznym grodzie, (dla dzieci w wieku 6-12 lat) – g. 17-19 Czego jeszcze nie wiemy o początkach Polski? Wykłady popularnonaukowe, panel dyskusyjny archeologów i historyków ¦ 8 i 15.09, g. 12 zwiedzanie z archeologiem; konkurs dla zwiedzających na najciekawszy pomysł tematyki wystawy dotyczącej początków państwa polskiego ¦ 14-15.09 weekend pt. Archeoskarby: – g. 11-12.30 warsztaty Archeoskarby dotyczące najstarszych zabytków związanych z początkami państwa polskiego (dla dzieci w wieku 6-12 lat) – g. 17-19 Archeoskarby Ostrowa Tumskiego – wykład popularnonaukowy Mateusza Sikory, po nim zwiedzanie Rezer-

Rafał Labijak, Martwa natura z różą pustyni, 2003, olej na płótnie, wystawa w Pracowni-Muzeum J. I. Kraszewskiego

fot. materiały organizatorów

watu z archeologiem

Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego al. Wielkopolska 11 tel. 61 853 40 76 inf. o koncertach: www.nowowiejski.pl wt.-sob. g. 10-16 (grupy prosimy o wcze-

70

lat temu odkrył w sobie powołanie arty-

ekspozycja stała

śniejszy kontakt tel.)

styczne. W jego obrazach abstrakcja spo-

¦ unikatowe relikty wczesnopiastow-

bilety: 5 zł, ulgowe 4 zł, grupy szkolne

tyka się z realizmem. Świat niematerialny

skiego ośrodka grodowego z X w. – ory-

bezpłatnie

ze światem materialnym. W środku jest

ginalne pozostałości obwarowań grodo-

¦ Salon istnieje w miejscu, gdzie żył

artysta, który usiłuje powiązać wszystko

wych z X w. i relikty średniowiecznych

i tworzył Feliks Nowowiejski w latach

w całość. Obrazy Labijaka wydają się być

murów z czasów biskupa Lubrańskiego

1929-1939 i gdzie zmarł 18 stycznia

strzępami snów, kawałkami wspomnień

ekspozycja czasowa

1946 r., po powrocie z wojennej tułaczki.

i wizjami o poetyckim charakterze.

¦ Archeologiczne inspiracje

W mieszkaniu pozostawiono pierwotny

wystawa prac plastycznych absolwen-

układ wystroju wnętrz z bogatym zbiorem

Rezerwat Archeologiczny Genius loci

tów Liceum im. Piotra Potworowskiego

pamiątek po kompozytorze.

Oddział Muzeum Archeologicznego

20.09, g. 13 finisaż wystawy, wstęp

w Poznaniu

wolny

Uzbrojenia – Cytadela Poznańska

ul. ks. Posadzego 3, tel. 61 852 21 67

spotkania

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

www.muzarp.poznan.pl/rezerwat/

¦ 7-8 i 14-15.09 – Europejskie Dni Dzie-

Niepodległościowych

do 30.09 wt.-czw. g. 10-16, pt. g. 11-18,

dzictwa 2013 Nie od razu Polskę zbudo-

al. Armii „Poznań”, tel. 61 820 45 03

sob. g. 9-17, niedz. g. 10-15, 7 i 14.09,

wano, na wszystkie imprezy organizowa-

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

g. 11-19

ne w ramach EDD wstęp wolny

wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16

bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł

¦ 7-8.09 weekend pt. Jak najstarszą

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

w niedz. wstęp bezpłatny

Polskę budowano?:

w piątki wstęp wolny

w Poznaniu

muzea muzea wokół Poznania

ekspozycje stałe

starej broni, pamiątki z powstania wiel-

¦ Między Wehrmachtem a Armią Czer-

kopolskiego 1918/19 (największy zbiór

woną – poznaniacy w bitwie o swoje

w kraju), pamiątki po Wojsku Polskim

miasto w 1945 roku

II Rzeczypospolitej i PSZ na Zachodzie

¦ Wystawa plenerowa ciężkiego sprzę-

ekspozycja czasowa

Adama Mickiewicza w Śmiełowie

tu wojskowego XX w.

¦ Misja

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

ekspozycje czasowe

kurator: Anna Szukalska-Kuś

tel. 62 740 31 64, www.mnp.art.pl

¦ Przeciąga kawaleria, strzemieniem

wystawa czynna do 30.09

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-16

srebrnym dzwoni…

Pokaz poświęcony pamięci starszego ka-

bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł

¦ Za mundurem panny sznurem. Mun-

prala Jarosława Maćkowiaka z 17. Wiel-

w soboty wstęp wolny

dury, broń i oporządzenie polskich

kopolskiej Brygady Zmechanizowanej

¦ Klasycystyczny pałac otoczony par-

formacji wojskowych w latach 1914-

z Międzyrzecza, który służył na stanowi-

kiem krajobrazowym jest przykładem

-1945

sku dowódcy drużyny podczas IX zmia-

XVIII-wiecznej

¦ Broń pancerna Wojska Polskiego

ny Polskiego Kontyngentu Wojskowego

Wnętrza pałacowe mieszczą muzeum po-

1918-1945

w Afganistanie. 2 czerwca 2011 r. został

święcone pamięci Adama Mickiewicza,

ciężko ranny podczas ostrzału patrolu pol-

który tu właśnie spędził lato 1831 r.

siedziby

szlacheckiej.

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe

skich żołnierzy i w wyniku odniesionych

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

ny do stopnia młodszego chorążego i od-

Archidiecezji Gnieźnieńskiej w Gnieźnie

Stary Rynek 9, tel. 61 852 67 39

znaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu

ul. Kolegiaty 2, tel. 61 426 37 78

www.mnp.art.pl

Krzyża Wojskowego „za wybitne czyny

www.muzeumag.pl

do 15.09 wt.-czw. g. 11-17, pt. g. 12-21,

bojowe, połączone z wyjątkową ofiarno-

dyrektor: ks. Jarosław Bogacz

sob. i niedz. g. 11-18

ścią i odwagą w czasie działań bojowych

do 30.09 pon.-sob. g. 9-17,

od 17.09 wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21,

przeciwko aktom terroryzmu”.

niedz. g. 9-16

sob. i niedz. g. 11-18

Mundury, w których służył Jarosław

bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł

Maćkowiak, rodzice poległego przekaza-

ekspozycja stała

ekspozycja stała

li do zbiorów Wielkopolskiego Muzeum

¦ skarby gnieźnieńskie, barokowa i go-

¦ m.in. pamiątki po kryptologach Enig-

Wojskowego.

tycka rzeźba sakralna, barokowe malar-

my, broń i oporządzenie wojska w XVII w.,

spotkania w muzeum

stwo sakralne, tkaniny i hafty liturgiczne,

broń i pamiątki narodowe z XVI-XIX w.,

¦ 15.09, g. 12 po wystawie Misja opro-

Castrum doloris – portrety trumienne

kolekcja biżuterii patriotycznej, galeria

wadzi jej kurator Anna Szukalska-Kuś

ran zmarł. Pośmiertnie został awansowa-

Gród w Grzybowie Rezerwat Archeologiczny Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Grzybowo k. Wrześni tel. 507 513 798, e-mail: grod.grzybowo@onet.eu wt.-niedz. g. 10-18 bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł ¦ Gród w Grzybowie pochodzi z okresu formowania się państwa Piastów. Jest największym (4 ha powierzchni) grodem z X-XI w. na terenie Wielkopolski. Zacho-

fot. J. Kuś

wane do dziś wały osiągają 8-9 metrów Do końca września w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym czynna jest wystawa Misja

wysokości. ekspozycja stała ¦ Między plemieniem a państwem

71

muzea Pierwszych Piastów na Lednicy Lednogóra tel. 61 427 50 10 www.lednicamuzeum.pl do 30.09 wt.-niedz. g. 10-18 (ostatnie wejście na pół godziny przed zamknięciem) bilety: 10 zł, ulgowe 5 zł ¦ wyspa

z reliktami

architektury

We wrześniu Grzybowskie spotkania z archeologią poświęcone będą m.in. drewnianym zabawkom

fot. J. Wrzesiński

kamiennej – pałacowej i sakralnej – z okresu panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego (X-XI w.); podwodne pozostałości dwóch mostów traktu poznańsko-gnieźnieńskiego (przeprawa promowa na Ostrów Lednicki czynna spotkania w muzeum

g. 9-18 (ostatnie wejście na pół godziny

do 15.10 w godzinach otwarcia eks-

¦ 7.09 z cyklu Grzybowskie spotkania

przed zamknięciem)

pozycji); widoczny wał grodowy; na

z archeologią: Drewniane sprzęty, zabaw-

bilety: 12 zł, ulgowe 7 zł

podgrodziu – rekonstrukcja fragmentu

ki dawniej i dziś, czyli: gdzie się podziały

w soboty wstęp wolny

zabudowy drewnianej

drewniane koniki?, wstęp wolny

¦ rolnictwo polskie od VIII do XVIII w.,

¦ 8.09 Europejskie Dni Dziedzictwa – gra

gleboznawstwo, uprawa roli i roślin,

terenowa Nie od razu Polskę zbudowano,

chów i hodowla zwierząt, pszczelarstwo,

Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie

wstęp wolny

przetwórstwo i przemysł rolno-spożyw-

ul. Kostrzewskiego 1

czy, rzemiosło wiejskie, narzędzia i ma-

tel. 61 426 46 41

Martyrologiczne w Żabikowie

szyny rolnicze oraz historia społeczna

www.mppp.pl

wsi, dzieje lecznictwa zwierząt i wete-

wt.-niedz. g. 9-18

Luboń, ul. Niezłomnych 2

rynarii na ziemiach polskich, transport

bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł

tel. 61 813 06 81

wiejski, zaopatrzenie wsi w wodę

w niedziele wstęp wolny

www.zabikowo.home.pl

ekspozycje czasowe

ekspozycje stałe

wt.-pt. g. 9-15, sob. i niedz. g. 10-14

¦ Niemcy – historia i kultura

¦ Początki państwa polskiego

wstęp wolny

wystawa czynna do 6.10

¦ Broń w dawnej Polsce

ekspozycje stałe

¦ Koń w rolnictwie

¦ Piastów malowane dzieje

wystawa czynna do 22.12

¦ Gniezno w dawnych wiekach

i Wychowawczy Obóz Pracy – historia

spotkania w muzeum

ekspozycja czasowa

hitlerowskiego obozu karno-śledczego,

¦ 22.09 impreza plenerowa Jesień

¦ Pierwszy raz. Nieznane eksponaty

funkcjonującego w latach 1943-1945

w domu i zagrodzie. Retro Show

ze zbiorów Muzeum Początków Pań-

¦ Więzienie

Policji

Bezpieczeństwa

w Żabikowie

72

stwa Polskiego

¦ Obozy Pracy Przymusowej dla Żydów

Pałac w Rogalinie

wystawa czynna do 30.9

1941-1943. Reichsautobahnlager

Oddział Muzeum Narodowego

To ekspozycyjny debiut ponad 160 za-

w Poznaniu

bytków, które do tej pory nie były pre-

Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie

tel. 61 813 80 30, www.mnp.art.pl

zentowane szerszej publiczności. Obok

do 31.12.2014 r. zamknięty dla zwie-

zaskakujących znalezisk z wykopalisk

dzających w związku z realizacją projek-

można na wystawie zobaczyć przedmioty

tu „Rewaloryzacja i modernizacja zespołu

i gnieźnieńskie pamiątki z ubiegłego wie-

poczta Komorniki, tel. 61 810 76 29

pałacowo-parkowego w Rogalinie, Od-

ku. Wśród nich fragment niezwykłej, bo

www.muzeum-szreniawa.pl

działu Muzeum Narodowego w Poznaniu.

liczącej ponad 500 sztuk, kolekcji żelazek

do 31.10, wt.-pt. g. 9-17, sob. i niedz.

II etap”

z przełomu XIX i XX w.

muzea spotkania w muzeum ¦ 15.09, g. 13-18 Jak Gniezno powstawało? Dowiesz się w Muzeum Początków Państwa Polskiego MPPP bierze udział w Europejskich Dniach Dziedzictwa, odbywających się w tym roku pod hasłem Nie od razu Polskę zbudowano. W trakcie imprezy jej uczestnicy dowiedzą się o najważniejszych etapach rozwoju przestrzennego Gniezna w ciągu minionych stuleci, przy czym szczególna uwaga poświęcona zostanie Wzgórzu Lehistorii miasta, Wielkopolski oraz całego kraju. W programie m.in. warsztaty architektoniczne dla dzieci i rodziców.

Powstańców Wielkopolskich im. gen. Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie

Wojciech Podlaszewski, Chaty, olej na płótnie, 1916, wł. MPPP; wystawa Pierwszy raz… w Muzeum Początków Państwa Polskiego

do 31.10 wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz.

ekspozycja czasowa

g. 10-16 (ostatnie wejście na pół godziny

¦ III Ogólnopolska Wystawa Kolek-

przed zamknięciem)

cjonerów Łowieckich

ul. Ogrodowa 3a, tel. 61 814 69 52

bilety: 8 zł, ulgowe 6 zł, pawilon trofeów

wystawa czynna 1.09-15.11

wt.-sob. g. 8-16 oraz w drugą niedz. mie-

egzotycznych 3 zł

siąca w g. 10-14, grupy zorganizowane

w soboty wstęp wolny

Regionalne w Stęszewie

prosimy o wcześniejszy kontakt telefo-

muzeum znajduje się na terenie zespołu

Rynek 8, tel. 61 813 40 12

niczny

parkowo-pałacowego

www.muzeumsteszew.pl

bilety: 3 zł, ulgowe 1,50 zł

ekspozycje stałe

muzeum@steszew.pl

ekspozycja stała

¦ w pałacu: historia łowiectwa

wt.-niedz. g. 10-14 (grupy zorganizowane

¦ kolekcja pamiątek po powstańcach

¦ w powozowni: zwierzęta Wielkopolski

prosimy o telefoniczne zgłaszanie wycie-

wielkopolskich, pamiątki po gen. Józefie

w ich naturalnym środowisku, kolekcja

czek) wstęp wolny

Dowborze-Muśnickim i jego rodzinie

ptaków i jaj

ekspozycja stała

¦ w pawilonie: trofea egzotyczne oraz

¦ historia ziemi stęszewskiej i miasta

zbiór papug

Stęszewa

Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera w Puszczykowie ul. Słowackiego 1 tel. 61 813 37 94, www.fiedler.pl

fot. J. Andrzejewski

cha – miejscu o kluczowym znaczeniu dla

We wrześniu muzeum w Szreniawie zaprasza na imprezę plenerową Jesień w domu i zagrodzie

wt.-niedz. g. 10-18, bilety: 9 zł, ulgowe 8 zł ¦ ekspozycja w starym domu rodzinnym Fiedlerów (książki A. Fiedlera, numentów egzotycznych w Ogrodzie Tolerancji

Przyrodniczo-Łowieckie w Uzarzewie Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie tel. 61 818 12 11 www.muzeum-szreniawa.pl

fot. archiwum muzeum w Szreniawie

pamiątki z podróży) oraz kolekcja mo-

73

muzea Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego w Swarzędzu

Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu

niedz. g. 13-17

Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie

¦ sarkofagi rodziny Opalińskich, wnę-

Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie

tel. 61 442 23 11

trza zamkowe, badania archeologiczne

www.muzeum-szreniawa.pl

www.muzeum-szreniawa.pl

Zamku Opalińskich, zabytki kultury ma-

skansen czynny codziennie od świtu do

do 31.10, wt.-sob. g. 9-17, niedz. g. 13-18

terialnej Pojezierza Międzychodzko-Sie-

zmierzchu – unikatowa kolekcja uli kłodo-

(ostatnie wejście na pół godziny przed

rakowskiego

wych, koszowych i figuralnych

zamknięciem)

do 31.10 wt.-sob. g. 9-17,

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

Zamek w Gołuchowie

niedz. g. 10-15

w soboty wstęp wolny

Oddział Muzeum Narodowego

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

ekspozycja stała

w Poznaniu

w soboty wstęp wolny

¦ historia wikliniarstwa i plecionkar-

tel. 62 761 50 94

ekspozycja stała

stwa w Polsce ze szczególnym uwzględ-

www.mnp.art.pl

¦ historia bartnictwa i pszczelarstwa,

nieniem terenu Wielkopolski, historia

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-16

rasy hodowanych pszczół, ich anatomia

chmielarstwa w Polsce prezentująca

bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł

oraz produkty wytwarzane przez te poży-

rejon nowotomyski

we wtorki wstęp wolny

teczne owady

ekspozycja czasowa

ekspozycja stała

¦ Wiklina 2013

¦ zbiory malarstwa zachodnioeuropej-

Wielkopolski Park Etnograficzny

wystawa czynna do 31.10

skiego i polskiego XVI-XVII w., meble,

spotkania w muzeum

tkaniny oraz wazy starożytne

Dziekanowice-Lednogóra

¦ 23-29.09 X Spotkania Młodych Ple-

Oddział Muzeum Pierwszych Piastów

cionkarzy

ekspozycja stała

Zamek w Kórniku Biblioteka Kórnicka PAN

na Lednicy

Kórnik, ul. Zamkowa 5

do 30.09, wt.-niedz. g. 10-18 (ostatnie

Zamek Górków w Szamotułach

wejście na pół godziny przed zamknię-

ul. Wroniecka 30

do 30.09 wt.-sob. g. 10-17, niedz. g. 10-18

ciem)

tel. 61 292 18 13

(ostatnie wejście na pół godziny przed

bilety: 10 zł, ulgowe 5 zł

www.zamek.org.pl

zamknięciem)

ekspozycja stała

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-17

bilety: 14 zł, ulgowe 7 zł

wielkopolskiej:

bilety: zamek 4 zł, ulgowe 2,50 zł; baszta

Wśród eksponatów uwagę zwraca unika-

kilkadziesiąt zróżnicowanych chronolo-

4 zł, ulgowe 2,50 zł; oficyna 3 zł, ulgowe

towa kolekcja etnograficzno-przyrodnicza

gicznie (od XVII do XX w.) i społecznie

2 zł; spichlerz 3 zł, ulgowe 2 zł

zebrana przez Władysława Zamoyskiego

obiektów budownictwa wiejskiego z hi-

w czwartki wstęp wolny do jednego

podczas jego podróży do Australii i Oce-

storycznej Wielkopolski z kompletnie

z obiektów

anii w latach 1879-1881.

urządzonymi wnętrzami

ekspozycje stałe

spotkanie plenerowe

¦ w zamku: wnętrza zamkowe

Ziemi Średzkiej w Koszutach

¦ 8.09 Pożegnanie lata – impreza adre-

¦ w Baszcie Halszki: Historia zie-

tel. 61 285 10 23

sowana do wszystkich, którzy interesują

mi szamotulskiej, od pradziejów do

wt.-pt. g. 9-15, sob. g. 10-14

się życiem i zajęciami gospodarskimi na

1945 r.

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

dawnej wsi.

¦ w oficynie: wystawa etnograficzna

w soboty wstęp bezpłatny

tel. 61 427 50 40, www.lednicamuzeum.pl

¦ rekonstrukcja

wsi

tel. 61 817 00 81

Dworek szlachecki z XVIII w., pamiątki

Na nawsiu kupować będzie można wiej-

związane z przeszłością ziemi średzkiej

artystów i rękodzielników. Imprezie to-

Zamek Opalińskich w Sierakowie

warzyszyć będzie Laboratorium Smaku:

ul. Stadnina 3a

¦ Mała siedziba ziemiańska w Wielko-

sery zagrodowe i nalewki domowe, oraz

tel. 61 295 23 92

polsce – meble, obrazy i przedmioty de-

Targ wiejski produktu lokalnego i trady-

www.muzeum-sierakow.pl

koracyjne z przełomu XIX i XX w.

cyjnego.

wt.-pt. g. 8.30-15.30, sob. g. 11-15,

skie produkty, a także dzieła ludowych

74

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

ekspozycja stała

Muzea – oprac. Grażyna Soroka

centra kultury Szczecinie wojska sowieckie, plądrując

7.09, g. 18 Scena Nowa

miasto, zrabowały setki fortepianów, by

udział wezmą: Magda Grudzińska,

wywieźć je do Związku Radzieckiego.

Jadwiga Majewska, Iwona Pasińska,

Zgromadzone instrumenty ciągnęły się

Karolina Wycisk; moderator: Anna Kró-

kilometrami wzdłuż torów kolejowych

lica

w oczekiwaniu na transport. Porzucone

Panel jest próbą odniesienia archeologii

Centrum Kultury Zamek

i zapomniane przez lata niszczały... Salto

tańca do polskiej praktyki scenicznej.

ul. Św. Marcin 80/82

Mortale pokazuje tę historię w sposób

¦ Lutosławski.

tel. 61 646 52 76

metaforyczny, tworząc obraz przedziw-

choreografów

kasa tel. 61 646 52 60

nego żałobnego konduktu fortepianów

10.09, g. 19 Sala Wielka

dyrektor: Anna Hryniewiecka

prowadzonych przez cyrkowych arty-

Koncepcja projektu skupia się wokół

www.zamek.poznan.pl

stów. To opowieść o niepamięci, o kon-

wykorzystania

dycji współczesnej cywilizacji wyrosłej

muzycznych Witolda Lutosławskiego,

wystawy

na powojennej traumie i o historii, która

do których zostaną przygotowane cho-

¦ Victory Obsessed

jest dosłownie i w przenośni częścią

reografie klasyczne i neoklasyczne.

przestrzenie zamku

naszego codziennego krajobrazu – czę-

Wydarzeniu towarzyszyć będą prezen-

ekspozycja czynna 7.09-10.10,

sto niechcianą, bolesną i zapominaną.

tacje prac wizualnych i multimedialnych

w g. 11-19

¦ Archiwum Ciała

inspirowanych muzyką Lutosławskiego.

wernisaż 6.09, g. 19

wrzesień – grudzień

więcej na str. 59

Na wystawie obejrzymy prace kilku-

kuratorka: Anna Królica

nastu artystów, które odwołują się do

Program

dyskursu władzy, spektaklu sporto-

Ciała wpisuje się w bardzo aktualny

kurator: Marcin Maćkiewicz

wego oraz szeroko pojętej idei gry, która

i szeroko dyskutowany nurt zwany

– Spektakl Disabled Theater Jérôme

odzwierciedla się we współczesnych

archeologią tańca – choreografowie

Bela/Theater Hora

systemach socjopolitycznych, wobec

starają się wydobywać z przeszłości

22.09, g. 20 Sala Wielka

powracającej

nacjonalizowania

prace swych poprzedników, co czę-

program wydarzeń kontekstowych:

kultury. Artyści: Kuba Bąkowski, Yane

sto, ze względu na brak odpowiedniej

– 16.09, g. 18 Scena Nowa – wykład

Calovski, Lana Čmajčanin, Nemanja

dokumentacji i przemijający czas, nie

Joanny Warszy The Show Goes On!

Cvijanović, Dani Gal, Douglas Gordon

jest łatwe. Każdy z nich ucieka się więc

Teatr, taniec, performatyka Jérôme

& Philippe Parreno, Assaf Gruber, Igor

do innych metod badawczych i tak

Bela

Grubić, Filip Jovanovski, Adela Jusić,

powstają: rekonstrukcje i przepisywa-

Christine Laquet, Dominik Lejman,

nia (recycling), remiksy, jak i zupełnie

Alban Muja, Ahmet Öğüt, Obsessive

nowe interpretacje kanonicznych cho-

Possessive Aggresion, Igor Toshevski,

reografii. Celem Archiwum Ciała jest

Nikola Uzunovski, Sislej Xhafa, Mai

przegląd spektakli, które na różne spo-

Yamashita + Naoto Kobayashi

soby uobecniają dawne choreografie

kurator: Agata Rogoś

i zarazem je uwspółcześniają.

oprowadzanie kuratorskie: 7.09, g. 12;

Spektakl Projekt: Tomaszewski

12.09, g. 16

Mikołaja Mikołajczyka

więcej na str. 18-19

7.09, g. 20 Sala Wielka

teatr/taniec

Mikołaj Mikołajczyk, muzyka: Zbigniew

¦ Salto Mortale – spektakl Teatru

Kozub, wideoinstalacja: Mirek Kaczma-

Strefa Ciszy

rek, produkcja: komuna// warszawa,

6.09, g. 21 Dziedziniec Różany

cykl RE//MIX 2012 Komuna/Warszawa

Czarny cyrk na sześć fortepianów

więcej na str. 9

i 12 aktorów to widowisko zainspiro-

Panel dyskusyjny Rozmowy z przod-

wane historią z końca II wojny świato-

kami: tradycja re//miksów i Festiwalu

9 września w CK Zamek wystąpi zespół

wej, kiedy to w niemieckim wówczas

Wiosny

CocoRosie

nagrań

młodych

utworów

¦ # nie jesteś mi obojętny: odsłona Archiwum

04: #PułapkaNormy

fot. materiały organizatorów

fali

performatywny

Premiery

75

centra kultury – 16-22.09, g. 12-20 Sala Prób (poziom +3)

odgrywane przez katarynkę arabe-

nagrody Grammy. Ma na swoim koncie

Lekcja śpiewu i Lekcja śpiewu II – prace

skowe tematy, które za każdym razem

6 albumów studyjnych. Użyczyła swo-

wideo Artura Żmijewskiego

powracają z jeszcze większą siłą. Naj-

jego głosu m.in. Peterowi Jacksonowi

– 20-22.09, g. 14-22 Tuba – Hol Wielki

nowszy album Tales of a Grass Widow

na soundtraku do filmu Władca Pier-

This is Exchange – instalacja Tino Seh-

Sierra i Bianca nagrywały pod okiem

ścieni.

gala

producenta Valgeira Sigurðssona, zna-

¦ Jaromír Nohavica

– 23.09, g. 18 Scena Nowa – Teatralny

nego także ze współpracy z Björk, múm

27.09, g. 19 Sala Wielka

Klub Dyskusyjny, prowadzenie: Ewa

czy Feist. Album miał swoją premierę

Jaromír Nohavica, piosenkarz, autor

Obrębowska-Piasecka

pod koniec maja. Na płycie znalazło

tekstów, tłumacz. Nie ma wykształcenia

więcej na str. 16

się 11 piosenek, które z pewnością

muzycznego, jest samoukiem w grze na

koncerty

usłyszymy na wrześniowym koncercie

gitarze, skrzypcach, flecie i heligonce.

¦ CocoRosie

w zamku.

Nohavica należy do piosenkarzy, wokół

9.09, g. 20.30 Sala Wielka

¦ Babu Król – Gramy u Siebie

których wytwarza się jakieś urzekające

bilety: 109 zł

13.09, g. 19 Sala Wielka

misterium. Brawurowo porusza się

CocoRosie to najbardziej charyzma-

Babu Król to zespół składający się

między folkiem a folklorem, jest praw-

tyczne objawienie art-folkowej pio-

z dwóch muzyków znanych jako Baj-

dziwym bardem swojego regionu.

senki ostatniej dekady. Równie urocze,

zel i Budyń, którzy na co dzień grają

¦ Tomasz Sikorski – in memoriam

co ekscentryczne siostry Casady na

w zespole Pogodno.

Nowa Klasyka

swych płytach tworzą baśniową fuzję

¦ Jordan Ryene

30.09, g. 18 Sala pod Zegarem

nowego folku, opery, hip-hopu, starego

18.09, g. 19 Sala Wielka

bluesa i chansons.

Jordan

folk.

wybitniejszego przedstawiciela mini-

Ich debiutancki album La Maison de

Artystka została okrzyknięta przez

malizmu i sonoryzmu w Polsce; w pro-

Mon Rêve (2004) okazał się przepustką

New Zealand Radio Nation jako autorka

gramie utwory oryginalne, remixy oraz

do wielkiej kariery. Piosenki CocoRosie

nowego

trzykrot-

film Jacka P. Bławuta pt. Samotność

są przedłużeniem ich dzieciństwa – jak

nie nominowana do nowozelandzkiej

dźwięku; wystąpią pianiści i kompo-

Reyne

gra

brzmienia.

Koncert poświęcony twórczości najmroczny

Była

fot. materiały organizatorów

Jaromir Nohavica zaśpiewa 27 września w Sali Wielkiej

76

podpis

centra kultury

fot. materiały organizatorów

Jordan Reyne zagra w CK Zamek 18 września

zytorzy – Szabolcs Esztenyi, Tomasz

– 26.09, g. 18 Hol Balkonowy – wykład

¦ Nowa Scena Teatru

Sośniak, Tadeusz Sudnik, Aniis i inni.

Sztuka około 1800 roku

30.09, g. 18 Scena Nowa

¦ Kwadrofonik i Goście – Steve

¦ Niedziela na zamku

Wykład dr Anny R. Burzyńskiej Sztuki

Reich – Music for 18 Musicians

– 15.09, g.11.15 Hol Balkonowy, wykład

performatywne dla początkujących inau-

30.09, g. 20 Sala Wielka

Janusza Pazdera Czy i co polskie podzie-

guruje nowy cykl wykładów poświę-

Music for 18 Musicians skomponowane

mie wiedziało o wojennej przebudowie

conych

w latach 1974-76 przez Steve’a Reicha

zamku cesarskiego, g. 12 Tuba – zwie-

we współczesnym teatrze. Zaproszeni

do dziś uznawane jest za jedno z naj-

dzanie zamku z przewodnikiem

goście, w przystępny sposób przybliżą

wspanialszych dzieł dojrzałego mini-

– 20.09, g. 21 Tuba – nocne zwiedzanie

specyfikę tego, co dzieje się obecnie na

malizmu.

zamku

polskich i europejskich scenach, zapre-

współpracy przy tworzeniu pierwszego

edukacja

zentują twórców, którzy zmieniają oblicze

w Polsce zespołu specjalizującego się

¦ Kuchnia filmowa. Jak przyrządzić

sztuk performatywnych, a także pomogą

w wykonawstwie muzyki repetytyw-

dobry film?

w rozumieniu tego, co coraz częściej

nej zaprosił znakomitych i wybitnych

26.09, g. 13 Nowe Kino Pałacowe

odbiega od tradycyjnego wyobrażenia

muzyków kojarzonych zarówno ze

Filmowy projekt edukacyjny o kuchni

o spektaklu w teatrze dramatycznym.

sceną muzyki nowej, awangardowej,

kina. Do zamku zaprosimy przedstawi-

¦ Nowy sezon w pracowniach arty-

jak i klasycznej (m.in. Kwartludium,

cieli zawodów związanych z filmem.

stycznych

Royal String Quartet, Warsaw Modern

Program kierowany jest głównie do

Zapraszamy

Duo, Mosaic).

szkół gimnazjalnych i średnich. Zapra-

zespołów i pracowni – w tym do

spotkania

szamy grupy zorganizowane i osoby

nowo otwartej Pracownia Fotografii

¦ Czwartki o sztuce

indywidualne. O tajnikach scenario-

(instruktorzy: Jarosław Klupś, Damian

– 5.09, g. 18 Hol Balkonowy – wykład

pisarstwa opowie Maciej Karpiński

Ziobrowski). Informacje o zapisach

Sztuka około 2000 roku

– prozaik, dramaturg, scenarzysta,

Dział Edukacji Artystycznej pok. 231;

– 12.09, g. 18 Hol Balkonowy – wykład

krytyk literacki i teatralny, wykładowca

tel. 61 646 53 17, e-mail: edukacja@

Architekci/wizjonerzy

Studium Scenariuszowego PWSFTviT

ckzamek.pl.

– 19.09, g. 18 Hol Balkonowy – wykład

w Łodzi. Kontakt: film@ckzamek.pl,

Miasto jako dzieło sztuki

tel. 607 609 041.

Zespół

Kwadrofonik

do

najważniejszym

do

naszych

zjawiskom

klubów,

CK Zamek – oprac.

Joanna Przygońska

77

centra kultury centra kultury

Paweł Kuszczyński i Kalina Izabela Zioła ¦ 18.09, g. 18 (gmach główny) spotka-

Biblioteka Raczyńskich

nie autorskie Asy Lind, szwedzkiej autorki

pl. Wolności 19, al. Marcinkowskiego 23/24

książek dla dzieci z cyklu Piaskowy wilk,

dyrektor: Wojciech Spaleniak

(zorganizowane przez Wydawnictwo Za-

tel. 61 852 94 42, www.bracz.edu.pl

kamarki); wstęp wolny

¦ 7.09 Narodowe czytanie dzieł Alek-

¦ 20.09, g. 18 (gmach główny) pre-

sandra Fredry w Poznaniu

zentacja twórców Związku Literatów

¦ g. 12-14 (park A. Mickiewicza od strony

Polskich Oddział w Poznaniu: Zdzisława

ul. A. Fredry) Akt I – Fredro pod chmurką

Kaczmarek i Maria Magdalena Pocgaj

W Filii Sztuki Biblioteki Raczyńskich do końca września można oglądać wystawę fotografii Krzysztofa Styszyńskiego Dmuchawce

¦ 25.09, g. 18 (Galeria Atanazego

nych, wybranych fragmentów komedii

w nowym gmachu) otwarcie wystawy

i wierszy poety w wykonaniu osób zna-

fotografii teatralnych Jacka Kulma Te-

mienitych, komediantów i wszystkich

atr Izabeli Cywińskiej. Teatr Conrada

chętnych, koncert W starym zamczysku

Drzewieckiego; wstęp wolny, czynna

na skale w wykonaniu potomków Alek-

do 25.10

sandra Fredry: Anny Budzyńskiej, Barba-

¦ 24.09, g. 18 (gmach główny) XIV spo-

ry, Marii i Aleksandra Naganowskich.

tkanie z arcydziełem

¦ g. 22 (taras Biblioteki Raczyńskich od

Autografy kompozycji Karola Lipińskie-

strony Al. Marcinkowskiego) Akt II – Fry-

go – jednego z największych wirtuozów

wolny Hrabia Fredro

skrzypiec pierwszej połowy XIX wieku:

Jan Nowicki zaprezentuje jeden z poema-

Wariacje na tematy z opery Lunatyczka

tów Sztuki obłapiania

Vincenzo Belliniego, I poł. XIX w.

uwaga! wstęp tylko dla dorosłych

W programie: wykład Andrzeja Jazdona

¦ 10.09, g. 18 (Pracownia-Muzeum

Karol Lipiński – zapomniany polski Paga-

Józefa Ignacego Kraszewskiego, ul. Wro-

nini, koncert w wykonaniu prof. Mariu-

niecka 14) otwarcie wystawy malarstwa

sza Dereweckiego: kompozycje Karola

Cafe Misja

Rafała Labijaka; czynna do 4.10

Lipińskiego – Wariacje na skrzypce na

Centrum Kultury Fara

¦ 16.09, g. 18 (gmach główny) prezenta-

tematy z opery V. Belliniego Lunatyczka

ul. Gołębia 1, tel. 61 415 14 43

cja twórców Związku Literatów Polskich

i Capriccia Nr. 3, oraz utwory Niccolò

www.cafemisja.pl

Oddział w Poznaniu: Danuta Bartosz,

Paganiniego: Capriccia Nr. 21, Nr. 24;

¦ 1.09, g. 11 Przechadzka po Chwalisze-

wstęp wolny

wie; zbiórka przed filią Biblioteki Raczyńskich

¦ 29.09, g. 12.30 (gmach główny) Ba-

(ul. Chwaliszewo 17); wstęp bezpłatny

jeczna niedziela u Raczyńskich

¦ 5.09, g. 17-19 Poznańska Kawiarenka

Waldemar Błaszczyk zaprezentuje frag-

Obywatelska

menty opowiadania Pawła Wakuły Na

Prezydent Miasta Poznania zaprasza lice-

tropie sześcioptaka; wstęp na zaprosze-

alistów i studentów na Poznańską Kawia-

nia do odbioru w gmachu głównym BR

renkę Obywatelską. Celem spotkań przy

lub CIM-u (ul. Ratajczaka 44) od 23.09

kawie jest dyskusja na ważne dla mło-

fot. materiały organizatora

W programie m.in. prezentacja ulubio-

dych ludzi i miasta tematy. Obowiązują

Biblioteka Uniwersytecka

zapisy: konsultacje@um.poznan.pl

ul. Ratajczaka 38/40, tel. 61 829 38 17

Concordia Design

¦ 9.09, g. 17 wystawa poznańskiego

ul. Zwierzyniecka 3, tel. 61 667 44 00

artysty fotografika Jacka Kulma Foto-

info@concordiadesign.pl

Biblioteka Raczyńskich zaprasza 7.09

grafie premierowe Jacka Kulma – Scena

www.concordiadesign.pl

na narodowe czytanie dzieł Aleksandra

na Piętrze, lata 80. XX wieku; czynna do

¦ 21.09, g. 11 Home Design – cykl

Fredry

07.10 w godzinach otwarcia Biblioteki

bezpłatnych spotkań poświęconych de­

fot. M. Sztyma

library@amu.edu.pl, www.lib.amu.edu.pl

78

centra kultury koracji wnętrz, które poprowadzi Małgorzata Bernady – historyk sztuki i projek-

Finał XI Festiwalu Zostań Gwiazdą Kabaretu

tantka współpracująca z wieloma znany-

1.09

mi markami; wstęp wolny, obowiązują

¦ g. 12-17 spotkanie z Jury i warsztaty, w których

zapisy (info@concordiadesign.pl)

udział wezmą kabarety: K2 z Zielonej Góry, Świersz-

¦ niedziele g. 13-16 Rodzinne Niedziele

czychrząszcz z Lublina, 44-200 z Rybnika, Tiruriru

w Concordia Design; wstęp 5 zł (można

z Zielonej Góry, Dabz z Rybnika, Czołówka Piekła

odliczyć od rachunku w restauracji Con-

z Poznania oraz dwa kabarety specjalnie zaproszone

cordia Taste)

z Poznania: Krzesełko i Wyjście ewakuacyjne

¦ wrzesień nowy sezon warsztatów dla

¦ g. 18 Inscenizowany, improwizowany koncert laureatów – wystąpią Lau-

biznesu: Skuteczne techniki kreatywne

reaci Nagrody Głównej, Nagrody Publiczności i Nagrody Pocieszenia. Koncert

z Sylwią Hull Wosiek, Jak prowadzić fanpa-

inscenizują dwie grupy improwizacyjne: Improkracja Grupa Improwizacji Te-

ge z Bartkiem Rakiem i Storytelling z Moni-

atralnych z Wrocławia oraz Teatr Improwizowany Hofesinka z Warszawy.

ką Górską; obowiązują zapisy, szczegółowy

¦ cena biletu 30 zł, Scena na Piętrze, ul. Masztalarska 8

program na www.concordiadesign.pl

Dom Bretanii

Bilety do nabycia w CIM-ie oraz Estradzie Poznańskiej.

Fundacja Mały Dom Kultury

Animowania Bajek warsztaty dla dzie-

Stary Rynek 37, tel. 61 851 68 51 www.dombretanii.org.pl

ul. Zamkowa 3/4

25 zł/dziecko, liczba miejsc ograniczona

dyrektor: Elżbieta Sokołowska

mdk@krzyk.pl

(obowiązują zapisy tel. 696 310 592 lub

¦ wrzesień zapisy na kursy j. romańskich:

www.mdk.krzyk.pl

francuski, włoski, hiszpański, portugalski

¦ 15.09, g. 12.30 warsztaty dla dzie-

mailowo: julia@fundacjamdk.pl)

oraz na kursy przygotowawcze do egzami-

ci i rodziców z bohaterami najnowszej

tatów Poczytanki Małego Domu Kultury

nów państwowych z j. francuskiego

książki Monii Nilsson z ilustracjami Pii

spotkanie wokół książki Woutera van

Lindenbaum Tsatsiki i Retzina; wstęp

Reeka Pelerynek i pogoda pod psem dla

Estrada Poznańska

wolny, liczba miejsc ograniczona (obo-

dzieci w wieku 6-10 lat; wstęp wolny,

ul. Masztalarska 8, tel. 61 852 88 33

wiązują zapisy tel. 696 310 592 lub ma-

liczba miejsc ograniczona (obowiązują

sekretariat@estrada.poznan.pl

ilowo: julia@fundacjamdk.pl)

zapisy tel. 696 310 592 lub mailowo:

Fundacja Poznań – Ille-et-Vilaine

www.estrada.poznan.pl

¦ 22.09, g. 12.30-14 Maszyna do

¦ 15.09 pierwszy seans w ramach no-

ci w wieku 4-10 lat; cena warsztatów:

¦ 29.09, g. 12.30-14 w ramach warsz-

julia@fundacjamdk.pl)

wego cyklu w kinie Muza Kino w ciemno ¦ 21-22.09 przegląd filmów holender-

Kraj kwitnącej wiśni nad Wartą

skich nie tylko dla dzieci

Organizatorem programu Pilotażowego Nauki Języka Japońskiego jest Po-

¦ Premiery:

znańskie Stowarzyszenie Aikido Nishio. Inicjatywa przewidziana została na lata

¦ od 6.09 Przeszłość reż. Asghar Far-

2013-2015 i skierowana do uczniów i studentów z rejonu Poznania i Wielko-

hadi

polski. Zajęcia językowe są bezpłatne dla wszystkich, którzy chcą poznać język

¦ od 13.09 Kongres reż. Ari Folman

i kulturę kraju kwitnącej wiśni oraz zagłębić się w tajniki japońskiej kuchni,

¦ od 20.09 W imię… reż. Małgośka

sportów walki, etc. Kursy prowadzić będą lektorzy – absolwenci poznańskiej

Szumowska

japonistyki, którzy od lat uczestniczą w tym programie oraz native speakers.

¦ od 20.09 Raj: Nadzieja reż. Ulrich

W programie planowany jest również dodatkowo sakura day, nauka ubiera-

Seidl

nia kimona dla dziewczyn, pokaz i wyrób sushi, olimpiada językowa, pokaz kaligrafii japońskiej. Zajęcia odbywać się będą w godzinach popołudniowych

Filia Sztuki

w Liceum Ogólnokształcącym nr XI przy ul. P. Ściegiennego 132.

Biblioteka Raczyńskich

¦ Więcej informacji nihongo@interia.eu oraz pod nr tel. 697 015 553.

ul. Wroniecka 14

Uwaga! Zostanie przeprowadzony egzamin kwalifikacyjny ze znajomości

¦ do 30.09 wystawa fotografii Krzyszto-

j. polskiego oraz historii i kultury Japonii.

fa Styszyńskiego Dmuchawce

79

centra kultury Księgarnia Między Słowami

Emocje w ruchu

ul. Galileusza 8 (os. Kopernika)

5 zmysłów. eMOTION 15.09-22.11

tel. 795 234 395, miedzy.slowami@go2.pl

Projekt 5 zmysłów. eMO-

www.ksiegarnia-miedzyslowami.blog-

TION jest kontynuacją

spot.com

projektów 5 zmysłów.

¦ wrzesień urodzinki dla dzieci z lite-

Audiodeskrypcja

–

rackimi bohaterami – Panem Kleksem,

pierwszej w Polsce wy-

Panem Kuleczką, Mikołajkiem, Tygry-

stawy sztuk wizualnych adresowanych do osób niewidomych oraz 5 zmysłów.

skiem i innymi, szczegóły i zapisy: tel.

Pauza – kompleksowego projektu edukacyjnego w dziedzinie edukacji muzycz-

795 134 395

nej dla osób niesłyszących, zakończonego pierwszym na świecie koncertem

¦ 11.09, g. 18-20 warsztaty artystycz-

muzyki klasycznej, wykonywanym przez osoby niesłyszące.

ne: wykonanie i ozdabianie wieńca na

Ruch to zdrowie

okno lub drzwi; wstęp 35 zł (materiały

Tegoroczna edycja będzie wydarzeniem poświęconym teatrowi i tańcowi,

w cenie)

a głównym partnerem współrealizującym projekt będzie Polski Teatr Tańca

¦ 18.09, g. 18-20 warsztaty artystycz-

– Balet Poznański. Projekt zakłada zapoznanie osób niewidomych, niesły-

ne: filcowanie na sucho – wykonanie ory-

szących, a także niepełnosprawnych ruchowo oraz intelektualnie z wybra-

ginalnej broszki za pomocą specjalnej igły

nymi aspektami tańca. Inicjatywa jest dedykowana szerokiej grupie osób

i wełny; wstęp 35 zł (materiały w cenie)

z różnymi typami niepełnosprawności, jako przedsięwzięcie mające na celu

¦ 22.09, g. 11-18 prezentacja literatury

włączenie tych grup społecznych w pewne aspekty życia kulturalnego, któ-

francuskiej dla dzieci i zabawy na podsta-

re są najczęściej dla nich niedostępne. Działalność w ramach 5 zmysłów.

wie znanych i mniej znanych książek na

eMOTION ma na celu umożliwienie niepełnosprawnym uczestnikom odczu-

stoisku przy Termach Maltańskich

cie radości, wynikającej z otwarcia przestrzeni i doświadczenia potencjału

¦ Podwójne Czytanki – Oswajamy

swojej ekspresji poprzez ruch. Zamierzeniem jest, aby niezależnie od rodzaju

strachy g. 10.30 i 12

niepełnosprawności, uczestnicy poszerzyli świadomość swojego ciała i jego

wstęp 5 zł ( kupon wymienny na książki),

możliwości ruchowych. W przypadku osób niewidzących i słabowidzących

obowiązują zapisy

cenne będzie odkrywanie na nowo działania ciała w przestrzeni, osoby nie-

¦ 7.09 Ciocia Jadzia. Szkoła Elizy Pio-

słyszące i słabo słyszące doświadczą intensywnej pracy z rytmem, a dla

trowskiej

osób niepełnosprawnych umysłowo ważne będzie łączenie działań rucho-

¦ 14.09 Wiersze, że aż strach Małgorza-

wych z pewnymi konceptami mentalnymi.

ty Strzałkowskiej

Kulturalne po-ruszenie

¦ 21.09 Księżniczki i smoki Christiny

5 zmysłów. eMOTION będzie miał charakter przedsięwzięcia edukacyjnego

Björk i Evy Eriksson

i zarazem kulturalnego. Jego realizacja zakłada przeprowadzenie wielu wy-

¦ 28.09 O duchu, który się bał Sanny

darzeń związanych ze sztuką tańca, szczególnie tańca współczesnego, jego

Töringe

teorią i praktyką, począwszy od warsztatów po uczestnictwo w spektaklu.

80

Poszczególne grupy osób niepełnosprawnych: osoby niewidzące, niesłyszące,

Kluboksięgarnia Głośna

a także niepełnosprawne intelektualnie oraz ruchowo będą wspierane przez

ul. Św. Marcin 30/8-9, www.glosna.pl,

najlepszych w Polsce tancerzy-pedagogów.

glosna.poznan@gmail.com

W ramach projektu zrealizowanych zostanie około 200 indywidualnych wy-

¦ do 5.09 wystawa prac fotografki Iri-

darzeń edukacyjnych i artystycznych, w których udział weźmie 40 najwybit-

ny Werning w ramach projektu Czas na

niejszych tancerzy, choreografów i pedagogów z całej Polski. Współpraca ze

przyszłość.

znaczącymi partnerami w przedmiotowej dziedzinie gwarantuje najwyższy

przez Werning zdjęć są Polacy, w tym

poziom realizacji projektu. Udział we wszystkich wydarzeniach realizowanych

dwóch mieszkańców województwa wiel-

w ramach projektu będzie bezpłatny. Finałowym przedsięwzięciem projektu

kopolskiego. Dodatkowo w ujęciach ka-

będzie spektakl Desert Polskiego Teatru Tańca w choreografii Pauliny Wyci-

dru zobaczymy znane rodziny artystów:

chowskiej, w którym wezmą również udział osoby niesłyszące, niewidome

muzyków – Wojciecha Waglewskiego,

oraz niepełnosprawne ruchowo i intelektualnie.

Fisza i Emade oraz aktorek – Marii Wi-

Bohaterami

niarskiej i Zofii Zborowskiej.

wykonanych

centra kultury Klub Literacki Dąbrówka

dla kobiet z książki Biegnąca z wilkami;

czynny codziennie w g. 9-16

Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka

prowadzenie

tel. 61 829 20 23

os. Bolesława Chrobrego 117

wstęp płatny, obowiązują zapisy: bajka-

www.ogrod.amu.edu.pl

imprezy prowadzi Jerzy Grupiński

krystyna@tlen.pl

¦ 7.09, g. 11 wernisaż IV Wystawy

¦ 3.09, g. 18 w programie: prezentacja

¦ 16.09, g. 19 Klub Zwierciadła, czyli

Ogród Botaniczny – Ogród Sztuki w wy-

twórczości poetyckiej i plastycznej Ste-

rozmowy i warsztaty na ważne tematy;

stawie udział wezmą artyści z Polski

fanii Pruszyńskiej; Piotr Paschke omówi

prowadzenie

i z zagranicy; czynna do 31.10

nadesłane uprzednio teksty; wieczór

wstęp wolny

¦ 7.09, g. 11 wernisaż wystawy rzeźb

warsztatowy

¦ 18.09, g. 11 premiera najnowszej

środowiska Wielkopolskiego Związku Ar-

¦ 17.09, g. 18 w programie: Pora zdu-

książki Asy Lind Chustka babci z udziałem

tystów Rzeźbiarzy Rzeźba w Plenerze

mienia – spotkanie autorskie Pawła

autorki; obowiązują zapisy: bajka-krysty-

¦ 7-8.09, g. 9-17 Urodziny Botanika –

Kuszczyńskiego, omówienie – Mirosława

na@tlen.pl

w programie: koncert, wystawy, wykła-

Poncyliusz; nowe wiersze Elżbiety Gałę-

¦ 21.09, g. 11 poranek literacki z Owo-

dy, zabawy edukacyjne i kiermasz roślin

zewskiej-Krasińskiej i Marii T. Urban

cowymi bajkami, czyli godzina zabawy

¦ 8.09 Kredowy Konkurs Rysunkowy

z maluchami i ich opiekunami; wstęp

Botanik okiem dziecka

Księgarnia Z Bajki

wolny

¦ 15.09, g. 16 (Pawilon Letni) spotkanie

os. Przyjaźni 125

¦ 21.09, g. 17-21 warsztaty śmiechu;

z cyklu Ogródek poetycki

os. Wichrowe Wzgórze 124

obowiązują zapisy: bajka-krystyna@tlen.pl

¦ 18.09, g. 18 (Sala Wykładowa im.

tel. 61 820 05 82

¦ 28.09, g. 11 poranek literacki na

Z. Czubińskiego, Pawilon Ekspozycyj-

www.ksiegarnia-bajka.com.pl

grzybobraniu z książkami wydawnictwa

no-Dydaktyczny) spotkanie poznańskiej

¦ 14.09, g. 10.30 ogłoszenie wyników

Bona; wstęp wolny

Grupy OTOP z cyklu Ptaki dla laika

Renata

Dziurdzikowska,

Renata

Dziurdzikowska,

i przyrodnika

konkursu literacko-plastycznego dla dzieci Bajka za Bajkę

Ogród Botaniczny

¦ 14.09, g. 11 poranek literacki ze zdro-

Uniwersytetu im. A. Mickiewicza

Palmiarnia Poznańska

wą kuchnią Lameli Szczęśliwej z udzia-

w Poznaniu

ul. Matejki 18, tel. 61 865 89 07

łem autorki Joanny Krzyżanek

ul. Dąbrowskiego 165

sekretariat@palmiarnia.poznan.pl

¦ 15.09, g. 10-20 warsztaty z baśniami

Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny

www.palmiarnia.poznan.pl

W Bibliotece Raczyńskich będzie… komiksowo!

W 2013 r. przypada 90. rocznica urodzin Henryka Jerzego Chmielewskiego (Papcia Chmiela) oraz 5. rocznica śmierci Janusza Christy. Komiksy niezmiennie cieszą się wśród młodszych i starszych czytelników ogromną popularnością. Doceniając dorobek literacko-plastyczny autorów, chcielibyśmy pochylić się nad fenomenem popularności komiksu podczas cyklu 70 bezpłatnych imprez odbywających się w dziesięciu filiach Biblioteki Raczyńskich. Komiksowa Jesień to akcja skierowana do dzieci i młodzieży w wieku 6-12 lat, na którą składać się będą: warsztaty plastyczne, wykłady dotyczące idei sztuki komiksu oraz konkurs na

fot. materiały organizatora

własny komiks. Wszystkie zajęcia mają na celu promowanie literatury i czytelnictwa, zwłaszcza wśród najmłodszych poznaniaków.

Komiksowa Jesień jest projektem kompleksowym, realizowanym poza standardowymi ramami bieżącej działalności Biblioteki Raczyńskich, promującym praktyki czytelnicze w środowisku poznańskich dzieci i młodzieży. Akcja odbywa się dzięki dotacji MKiDN. ¦ Szczegóły na www.bracz.edu.pl.

81

centra kultury i zabaw, miejsce spotkania: Śluza Tumska. Zapraszamy rodziców z dziećmi do uczestnictwa w fascynującej wyprawie w przeszłość, w trakcie której będzie można się przekonać, dlaczego Mieszko I tak upodobał sobie poznańską wyspę, że zdecydował się na niej zbudować gród, a w nim swój wspaniały pałac. ¦ 7.09, g. 18 Mieszko I – inwestor, czyli o średniowiecznym boomie budowlanym słów kilka – wycieczka z prelekcją, miejsce spotkania: Śluza Tumska ¦ 14.09, g. 16 100 lat temu na Ostrowie, czyli jak wyglądał Ostrów Tumski w XIX Palmiarnia Poznańska zaprasza 3.09 o g. 17 na wernisaż wystawy fotograficznej Tomasza Skorupki

wieku – familijna gra terenowa, miejsce

Te co skaczą i pełzają…

spotkania: Śluza Tumska ¦ 14.09, g. 18 Survival po poznańsku,

¦ 3.09, g. 17 wernisaż wystawy foto-

imprez artystycznych A w niedzielę po su-

czyli szkoła przetrwania w trudnym wie-

graficznej Tomasza Skorupki Te co skaczą

mie na moście..., w programie: koncerty,

ku XIX – wycieczka z prelekcją, miejsce

i pełzają… przedstawiającej fascynujący

pokazy taneczne, plenery artystyczne

spotkania: Śluza Tumska na Ostrowie Tumskim w Poznaniu

świat gadów i płazów Wielkopolski;

Skład Kulturalny

¦ 28-29.09 VIII Weekend z Historią

Galeria M/M, ul. Św. Marcin 24

na Trakcie Królewsko-Cesarskim –

PoemaCafe

skladkulturalny@gmail.com

Mieszko i Dobrawa. Tu byliśmy, więcej

ul. Langiewicza 2, www.poemacafe.pl

www.skladkulturalny.pl

na 38 i 39 str. IKS-a i na www.poznan.

¦ 1.09, g. 18 VIII urodziny PoemaCafe

¦ do 4.09 kiermasz szkolny Poznańskie

pl/trakt

– recital Pawła Jakuba Wojtasiewicza;

szkolniaki

czynna do 30.09

konieczna rezerwacja fotografii Dariusza Żabińskiego; wstęp wolny, wystawa czynna do 25.09

przy KWP w Poznaniu, www.stisk.pl

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3

¦ 12.09, g. 18.30 wieczór poetycki Gitty

¦ 2.09 (Galeria 2. Piętro w SP nr 62, ul. Dru-

ul. Jarochowskiego 1

Rutledge; wstęp wolny

skienicka 32) otwarcie wystawy Wakacyj-

tel. 61 866 57 47, mdk3@tmpsc.pl

¦ 13.09, g. 20 Flemanco & Rock koncert

ne plenery 2012 i 2013; czynna do 30.11

www.mdk3lazarz.pl

Witka Łukaszewskiego i Wojtka Hoffman-

¦ do 25.10 (Green Galeria, ul. Zeylanda 3)

¦ 6.09, g. 17-19 oraz 7.09, g. 11-13

na; konieczna rezerwacja

wystawa prac Agnieszki Krauze Malar-

wstępne przesłuchania kandydatów do

¦ 26.09, g. 18.30 wernisaż wystawy

stwo

Dziecięcego Zespołu Folklorystycznego

malarstwa Małgorzaty Rynarzewskiej;

¦ do 30.09 (Green Galeria, ul. Taczaka 2)

Cepelia-Poznań. Przesłuchania i spraw-

wstęp wolny, czynna do 16.10

Niezwykłe dzieciaki, niezwykłe wizje – wy-

dzenie predyspozycji dzieci do tańca

stawa prac uczniów Anny Klimaszewskiej

i śpiewu oraz krótka rozmowa z dziec-

Puenta

82

domy kultury

Stowarzyszenie Twórców i Sympatyków Kultury

¦ 5.09, g. 18.30 wernisaż wystawy

kiem i jego rodzicami. Uwaga! spotkania

Fundacja Artystyczno-Edukacyjna

Trakt

wyłącznie z dziećmi 7-letnimi.

tel. 603 743 888

Centrum Turystyki Kulturowej

¦ 6.09, g. 16-19 Drzwi otwarte – akcja

fundacja@artpuenta.eu

ul. Zagórze 6A, tel. 61 279 70 20

promocyjna kół i zespołów MDK nr 3

www.artpuenta.eu

www.poznan.pl/trakt

¦ 7.09, g. 11 Pudło na skarby zajęcia

¦ 1.09, g. 13.15 (most bpa Jordana) w ra-

¦ 7.09, g. 16 Ostrów Tumski – na

plastyczne i muzyczno-taneczne dla dzieci

mach akcji Pośrodku Śródki cykl letnich

dobry początek familijna strefa gier

3-5-letnich z rodzicami z cyklu Tworzymy

centra kultury ¦ 13.09, g. 17.30 Pożegnanie lata w ryt-

Bliżej niż myślisz

mach disco – impreza dla dzieci ze szkół podstawowych

Od lipca 2013 r. Ośrodek Kultury Gminy Suchy Las ma nową siedzibę i na-

¦ 14.09, g. 11 Instrument muzyczny

zwę: Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Gminy Suchy Las.

zajęcia plastyczne i muzyczno-taneczne

Do odwiedzin nowego obiektu zachęca zastępca dyrektora Centrum Kultury

dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami z cyklu

i Biblioteka Publiczna Gminy Suchy Las Matylda Strebejko-Komarowska:

Tworzymy

– Budynek jest nowoczesny, doskonale wyposażony i charakteryzuje się

¦ 20.09, g. 17 otwarte warsztaty foto-

świetnym designem. To jest baza, na której możemy nie tylko rozwinąć do-

grafii studyjnej dla młodzieży

tychczasową działalność, ale znacznie poszerzyć jej zakres i unowocześnić

¦ 21.09, g. 11 Rękoludy – barwne ob-

ofertę tak, aby spełniała oczekiwania mieszkańców i nie tylko.

razy zajęcia plastyczne dla dzieci przed-

14 września odbędzie się oficjalne otwarcie obiektu. Towarzyszyć mu będą

szkolnych z udziałem rodziców w ramach

różne atrakcje, z koncertem i wernisażem włącznie. 15 września będzie

cyklu Tworzymy

można posłuchać zespołu Raz Dwa Trzy, zaś na 29 września zaplanowano

¦ 27.09, g. 17.30 Berlin spotkanie dla

premierę sztuki Sexy laundry z udziałem Marii Pakulnis i Mirosława Kropiel-

dzieci i młodzieży szkolnej z cyklu Pozna-

nickiego. Zatem jesień zapowiada się niezwykle teatralnie i muzycznie.

jemy świat

Jeśli chodzi o działalność edukacyjno-artystyczną, to nowy obiekt daje nie-

¦ 28.09, g. 11 Rzeźby gipsowe zajęcia

zwykłe możliwości. Za chwilę gwarem wypełnią się sale plastyczne, do zajęć

plastyczne dla dzieci 3-5-letnich z rodzi-

ceramicznych, teatralnych, muzycznych czy tanecznych. Stworzyliśmy bar-

cami z cyklu Tworzymy

dzo bogatą ofertę, opierając się na wieloletnim doświadczeniu w tym zakresie, ale także wsłuchując się w nowe trendy. Chcemy udowodnić, że Suchy

ODK Pod Lipami

Las nie jest jedynie sypialnią Poznania, ale ma do zaoferowania o wiele więcej.

Biblioteka Raczyńskich

To jest nasz cel.

os. Pod Lipami 108a, tel. 61 820 07 93,

Nie jest żadnym odkryciem, że świetne rzeczy można robić nie tylko

odkpodlipami@psmwinogrady.pl

w centrum miasta, więc spróbujemy przyciągnąć do siebie nie tylko

www.psmwinogrady.pl lub

mieszkańców Suchego Lasu, ale także Poznania i gmin sąsiedzkich. Poło-

www.bracz.edu.pl

żenie mamy idealne. Blisko trasy Poznań – Koszalin, obiekt jest widoczny

¦ poniedziałki i czwartki g. 17-20 Pra-

z ulicy Obornickiej obok budynku pływalni Octopus i posiada duży parking,

cownia Modelarstwa Lotniczego Astra

także dla autobusów.

¦ poniedziałki i środy g. 10.30-14.30

więcej informacji na stronie osrodekkultury.pl

Pracownia gobelinu (w siedzibie Klubu Seniora) ¦ wtorki g. 16-17.30 zajęcia plastyczne cyjne dla dzieci ¦ wtorki i czwartki g. 16.45 Gimnastyka ¦ wtorki i czwartki, g. 17.30 i 18.30 Aerobik ¦ wtorki i czwartki, g. 19.30 Joga ¦ wtorki i czwartki, g. 20.30 Tai chi chuan ¦ wtorek-piątek g. 16-20 (os. Pod Lipami 13 F) Klub Seniora Złota Jesień – brydż, spotkania klubowe, chór, koncerty, kurs komputerowy; zajęcia bezpłatne) ¦ czwartki g. 16-17.30 zajęcia teatralno-plastyczne Centra Kultury

fot. Archiwum Centrum Kultury i Biblioteki Publicznej Gminy Suchy Las

¦ wtorki g. 15.30-16.30 karate trady-

– oprac. Tomasz Bombrych

83

varia

Śródka, Zielona Harcówka i nie tylko

fot. archiwum organizatorów obchodów jubileuszowych

śladem początków 2. Poznańskiej Drużyny Harcerskiej

Biwak na Malcie, 1937 r.

Miejsca, obok których przechodzimy codziennie, tereny

Wielkopolskiego – „Dwójka” była tam drużyną sztanda-

na których wypoczywamy, dla innych mogą znaczyć

rową. Został wówczas odsłonięty pomnik ku czci harcerzy

więcej niż tylko przestrzeń rodzinnego spędzania czasu.

poległych w walkach o niepodległość 1918-1921. W trakcie

Obchodząca 100-lecie istnienia 2. Poznańska Drużyna Har-

II wojny światowej niebłahymi sprawami zajmowali się dru-

cerska „Komandorzy” im. Kazimierza Wielkiego to harcerska

howie 2. PDH. Natychmiast po rozpadnięciu się niemieckiej

międzypokoleniowa brać, dla której niektóre fyrtle w Pozna-

wojskowej służby medycznej (na Śródce były koszary Wehr-

niu są jak dom rodzinny. 17 października 1912 r. nieliczna

machtu i SS) – podjęli służbę na rzecz ludności lokalnej. Przy

grupa młodzieży, zapoznana z ideą skautingu, złożyła pierw-

ul. Filipińskiej i ul. Koronkarskiej powstały punkty pomocy

sze przyrzeczenie przynależności do tego ruchu. Na kamie-

medycznej dla rannych i chorych. Dzieje 2. PDH to historia,

nicy przy ul. Półwiejskiej 11 w Poznaniu znajduje się, często

która nadal trwa. Dziś harcerze nie zajmują się organizowa-

niezauważana, tablica pamiątkowa. Już wtedy ówczesna

niem szpitali polowych czy kolportowaniem konspiracyjnych

Drużyna Skautów ukochała sobie tereny dzisiejszej Malty.

ulotek, ale wciąż kultywują pamięć o swoich przodkach

Nazywano je Zieloną Harcówką. Tam odbywały się, z dala

i patriotyzmie. Każda zabawa najmłodszych czy wędrówka

od pruskiej policji, zbiórki, zabawy, ćwiczenia oraz ogniska.

tych starszych ma na celu wykształcenie uczciwego, pogod-

Liczne pobliskie zabytki przypominały o piastowskiej historii

nego i pomocnego człowieka, odpowiedzialnego obywatela,

Poznania. Młodzież, spędzająca tam czas, pochodziła już nie

szanującego nie tylko drugiego człowieka, ale i przyrodę.

tylko ze Śródmieścia, ale i z Chwaliszewa, Śródki, Zawad

14 września 2013 r. odbędą się obchody 100-lecia istnienia

i Głównej. Ze względu na ogromne zainteresowanie posta-

„Komandorów”. Organizowane są przez osoby pamiętające

nowiono podzielić 120-osobową drużynę. 12 grudnia 1913 r.

obchody 50-lecia, jak i kilkunastoletnich członków drużyny. Rów-

zaczęła się historia 2. Poznańskiej Drużyny Harcerskiej

nież we wrześniu odbędzie się uroczystość odsłonięcia zmoder-

„Komandorzy”. Jest to jedyna drużyna, która swój numer,

nizowanego pomnika nad Maltą, który jest symbolem pamięci

teren działalności, tradycje, kontynuuje do dziś. W okresie

o poległych harcerzach, między innymi „Dwójkowcach”.

międzywojennym 2. PDH (już jako Poznańska Drużyna Harcer-

Anna Pospieszna

ska) działała prężnie na Śródce. W 1937 r. na terenie Zielonej

na podstawie tekstu Mieczysława Rybackiego

Harcówki odbył się Zlot Jubileuszowy 25-lecia Harcerstwa

84

¦ www.2pdh.zhp.wlkp.pl

varia wrześniowe rocznice 1.09.1288 Urodziła się Ryksa (zm. 1335),

uroczystości, obchody, rocznice...

XVI Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu: wręczenie statuetki Lwa Semper Fidelis Ewie i Władysławowi Siemaszko, prelekcja E. Siemaszko: Wołyń 43 – trauma-

sła II, żona Wacława II, a następnie Ru-

74. rocznica wybuchu II wojny światowej

dolfa III Habsburga.

¦ 1.09, g. 10 msza święta w intencji

ul. Powstańców Wielkopolskich 2a, bud.

1.09.1939 Około g. 12 Poznań przeżył

poległych i pomordowanych w latach

BR aula

pierwszy nalot bombowy. 10.09 wojska

II wojny światowej, kościół pw. św. Jó-

¦ 17.09, g. 16 uroczystości związane

hitlerowskie wkroczyły do miasta.

zefa (ul. Działowa 25), g. 11 uroczystość

z rocznicą 17.09.1939 r.: msza św. w ko-

2.09.1953 Zmarł Wojciech Trąmpczyński

przy pomniku Armii „Poznań”: warta ho-

ściele oo. Franciszkanów na Górze Prze-

(ur. 1860), działacz polityczny, marszałek

norowa, poczty sztandarowe kombatanc-

mysła, marsz pamięci ulicami Poznania

Sejmu Ustawodawczego (1919-1922)

kie i środowiskowe, hymn państwowy,

pod pomnik Katyński – złożenie kwiatów,

i Senatu I kadencji (1922-1928). Spo-

wystąpienie Wojewody Wielkopolskiego,

g. 19.30 Poznań Kresom – koncert w wy-

czywa na cmentarzu Zasłużonych Wiel-

modlitwa za poległych, apel poległych,

konaniu pedagogów oraz studentów Aka-

kopolan.

złożenie wiązanek kwiatów

demii Muzycznej (wstęp wolny), Aula

królowa polska i czeska, córka Przemy-

11.09.1838 W Kaliszu urodził się Adam

tyczna pamięć, Wyższa Szkoła Bankowa,

Nova, ul. Św. Marcin 87

działacz polityczny. W 1875 r. poślubił po-

74. rocznica wkroczenia wojsk sowieckich do Polski

XXI Święto Aptekarzy

znaniankę Zofię Kaczorowską.

¦ 17.09, g. 16 msza święta w kościele

pod patronatem świętych Kosmy i Da-

12.09.1733 Stanisław Leszczyński po-

oo. Franciszkanów, ul. Franciszkańska, o g.

miana

nownie został wybrany królem Polski.

17.10 uroczystość przy pomniku 15. Puł-

¦ 28.09, g. 9 fara poznańska – msza

14.09.1923 Rozpoczął działalność Teatr

ku Ułanów Poznańskich (ul. Ludgardy),

święta, po mszy prof. dr hab. Irena

Nowy, wówczas noszący imię Heleny

od g. 17.20 Marsz Pamięci z ul. Ludgardy

Matławska przedstawi referat: Rośli-

Modrzejewskiej.

pod pomnik Ofiar Katynia i Sybiru (park

ny poświęcone świętym, wręczenie

18.09.1988 W związku z remontem za-

przy ul. Fredry), od g. 17.55 uroczystości

statuetki im. profesora Franciszka

mknięto hotel Bazar.

główne przy pomniku: hymn państwowy,

Adamanisa, recital organowy w wyk.

19.09.1843 Przez Poznań przejeżdżał car

wystąpienie Wojewody Wielkopolskiego,

Elżbiety Karolak. Po zakończeniu uro-

Mikołaj I. Przypadkowy wystrzał stał się

wystąpienie Prezesa Towarzystwa Mi-

czystości organizatorzy zapraszają

przyczyną oskarżeń o próbę zamachu na

łośników Lwowa i Kresów Południowo-

na poczęstunek, następnie promocje

jego życie.

-Wschodnich, modlitwa za poległych, apel

książek: Marii Ellnain-Wojtaszek Pa-

19.09.1893 Urodził się ks. Józef Nowacki

poległych, złożenie wiązanek kwiatów

mięć i… przemijanie oraz Lecha Ko-

Asnyk (zm. 1897), poeta, dramatopisarz,

nopińskiego Pierwsze kroki – seria dla

(zm. 1964), historyk kościoła, archiwista, cezji poznańskiej.

XVI Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu

23.09.1933 Zmarł Bolesław Szczurkie-

13-27.09

wicz (ur. 1875), aktor, dyrektor m.in. Te-

¦ 13.09, g. 15 otwarcie wystawy OUN-

Widowisko plenerowe Miłość – armaty – konfederaty

atru Polskiego.

-UPA: ludobójstwo i potępienie. Polska

¦ 20 i 21.09, g. 20, Murowana Goślina

23.09.1993 W Poznaniu pod hasłem

– Ukraina: współpraca i partnerstwo.

– stare probostwo

Dziedzictwo Polski – dziedzictwo Europy

Wystawa czynna do 27.09 w g. 8-16, hol

Organizatorzy zapraszają na histo-

zainaugurowano po raz pierwszy w na-

Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego,

ryczne

szym kraju Europejskie Dni Dziedzictwa

al. Niepodległości 16/18

w reżyserii Leszka Rembowskiego

Kulturowego.

¦ 14.09, g. 17 W Salonie Lwowskim –

i Ireny Lipczyńskiej, z muzyką Anity

27.09.1943 Zmarł ks. Wacław Gieburow-

spotkanie z Wojciechem Habelą, Dom

Bittner, a w wykonaniu kilkudziesięciu

ski (ur. 1877), kompozytor, muzykolog, dy-

Polonii, Stary Rynek 51

wolontariuszy z Murowanej Gośliny.

rygent poznańskiego chóru katedralnego.

¦ 15.09, g. 18 koncert Wojciecha Ha-

Będzie to stylizowana na barokową

Po wojnie jego ciało złożono w Krypcie

beli, restauracja Meridian w parku So-

tragifarsę opowieść o dramatycznych

Zasłużonych kościoła pw. św. Wojciecha.

łackim

losach konfederacji barskiej w Wiel-

¦ 16.09, g. 16 uroczysta inauguracja

kopolsce.

autor monumentalnych Dziejów archidie-

oprac. J.P.

najmłodszych.

przedstawienie

plenerowe

85

varia Na bazie relacji historycznych (Pamiętniki Kitowicza, odezwy, pieśni polemiczne

wykłady, spotkania literackie… inne

Kowalskiego – zrekonstruowany zosta-

¦ Towarzystwo Miłośników Miasta

nie zawikłany, pełen intryg i zaskakują-

Poznania zaprasza na:

cych zwrotów obraz konfederacji bar-

¦ Wykład dr. Marka Rezlera O zamku

skiej w naszym regionie.

królewskim w Poznaniu

Informacje:

www.dzieje.org.pl,

bilety

w cenie 20 zł, ulgowe 11 zł.

fot. z projektu tablicy pamiątkowej

z epoki) i własnej fantazji autora – Jacka

2.09, g. 18 Mała Sala Sesyjna Urzędu Miasta, pl. Kolegiacki 17 ¦ Wykład akademicki

Senioralni. Poznań 2013

26.09 g. 18 Mała Sala Sesyjna Urzędu

Centrum Inicjatyw Senioralnych or-

Miasta

ganizuje w październiku, już po raz trzeci, edukacyjny projekt dla senio-

¦ Wielkiemu Wielkopolaninowi

rów Senioralni. Poznań. Inaugurację

Odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci

zaplanowano na 28.09. Dzień ten roz-

Marszałka Wojciecha Trąmpczyńskiego,

¦ Spotkanie z okazji jubileuszu 15-lecia

pocznie się oficjalnym przekazaniem

w 60. rocznicę jego śmierci, odbędzie

twórczości literackiej Zygmunta Dekierta

władzy w mieście w ręce seniorów

się 5.09 o g. 12 przed gmachem Wiel-

Czas wierszem Zygmunta zatrzymany

przez Prezydenta Miasta Poznania na

kopolskiego

koncert: Alina i Krzysztof Galasowie (gi-

schodach ratusza oraz wręczeniem

Odsłonięcia tablicy dokonają: Wojewoda

tara i śpiew)

certyfikatów podmiotom wyróżnio-

Wielkopolski, Piotr Florek oraz Prezy-

4.09, g. 17, Sala Złota pałacu Działyńskich

nym w ramach akcji Miejsce Przyja-

dent Miasta Poznania, Ryszard Grobelny.

organizacja: Związek Literatów Polskich

zne Seniorom. Jak co roku głównymi

O g. 12.40 w sali im. Witolda Celichow-

Oddział w Poznaniu

wydarzeniami będą wykłady otwarte

skiego Wielkopolskiego Urzędu Wojewódz-

wstęp wolny

zorganizowane przez uniwersytety

kiego wykład okolicznościowy wygłosi

trzeciego wieku, warsztaty i drzwi

prof. Przemysław Matusik. Wykładowi

¦ Spotkanie literackie

otwarte. Szczegółowy program do-

towarzyszyć będzie pokonkursowa wy-

promocja tomiku poezji Zofii Grabowskiej-

stępny będzie na www.centrumis.pl,

stawa prac plastycznych i fotograficznych

-Andrijew Niby nic

w siedzibie CIS-u i CIM-u od połowy

uczniów poznańskich szkół 60. rocznica

prowadzenie: poetka i dziennikarka Maria

września.

śmierci Wojciecha Trąmpczyńskiego.

Ewa Aulich

Urzędu

Wojciech Trąmpczyński

Wojewódzkiego.

14.09, g. 10.30 siedziba Klubu Nauczycieli, ul. Słowackiego 58/60 organizacja: Koło Literackie przy Klubie Nauczycieli Miasta Poznania wstęp wolny

turystyka w mieście XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – jesień 2013 ¦ 1.09, Babie lato w Botaniku, prowadzi fot. materiały organizatorów

Aleksandra Juchacz, spotkanie o g. 11

86

przed wejściem do Ogrodu Botanicznego, ul. Dąbrowskiego ¦ 8.09, Europejskie Dni Dziedzictwa Kulturowego – Dążenia Wielkopolan do odzyskania niepodległości – śladami ruchów wolnościowych, prowadzi Jerzy

varia Kudrewicz, spotkanie o g. 11 na Starym

trwania wycieczki 9-17. Prowadzą prze-

¦ Przechadzki Kino, kawiarnia

Rynku przed wejściem do Odwachu

wodnicy PTTK. Informacje i zapisy na

i spacer…

¦ 15.09, Europejskie Dni Dziedzictwa

wycieczkę pod numerami tel.: 61 867

¦ Przechadzka po Śródce

Kulturowego – Praca u podstaw jako

17 62 i 606 413 388.

15.09, g. 11, zbiórka przed restauracją

przygotowanie do odbudowy Państwa

Organizacja: Koło Przewodników PTTK

Vine Bridge, ul. Ostrówek 6, oprowadza

Polskiego – wielkopolskie inicjatywy

im. Marcelego Mottego, www.prze-

przewodnik miejski Kamila Pawluk, na

obywatelskie XIX wieku, prowadzi

wodnicy-pttk.org

rozpoczęcie przechadzki pokaz sztuki kulinarnej wraz z degustacją w restau-

Krzysztof Wawrzyniak, spotkanie o g.

11, Al. Marcinkowskiego przy pomniku

¦ Sobotnie przechadzki po Poznaniu

racji Vine Bridge, na zakończenie słod-

K. Marcinkowskiego

¦ 7.09, Osiedla Poznania: Franowo,

ki poczęstunek w kawiarni W starej

¦ 22.09, Od Fabianowa do Junikowa,

zbiórka o g. 10 na przystanku Kórnic-

piekarni, prowadzonej przez Fundację

prowadzi Kamila Rawluk, spotkanie o g.

ka, kier. Rataje, prowadzi Krystyna

BARKA, wraz z projekcją filmu.

11 na końcowym przystanku autobusu

Srokówna

¦ Przechadzka po Chwaliszewie

linii 80 w Fabianowie (Rudnicze), odjazd

¦ 14.09, Osiedla Poznania: os. Stare

29.09, g. 11 zbiórka przed filią 11 Biblio-

autobusu nr 80 z dworca autobusowego

Żegrze, Orła Białego i okolice, zbiórka

teki Raczyńskich przy ul. Chwaliszewo

na Górczynie.

o g. 10 na przystanku Kórnicka, kier. Ra-

17, oprowadza przewodnik miejski Ka-

¦ 29.09, Z Zielińca do Swarzędza,

taje, prowadzi Krystyna Srokówna

rolina Dąbrowska, na zakończenie słod-

prowadzi Jerzy Świgoń, spotkanie o g.

Organizacja: Towarzystwo Miłośników

ki poczęstunek w kawiarni Sztukafete-

11 na końcowym przystanku autobusu

Miasta Poznania

ria przy ul. Gołębiej oraz projekcja filmu dokumentalnego lub koncert w Towa-

linii 66 na Zielińcu, odjazd autobusu 66 z dworca Rataje.

¦ 14.09, g. 13 i 15 spacer z przewod-

rzystwie Muzycznym Wieniawskiego.

¦ Uwaga! Wycieczka autokarowa dla

nikiem Wojenny Poznań, zbiórka przed

Udział bezpłatny!

osób niepełnosprawnych:

wejściem do Fortu VII (ul. Polska), prze-

Organizacja: Miasto Poznań, w ramach

21.09, Jesienny Rajd Poznajemy Wiel-

wodnik Andrzej Bartczak

Miejskiego Programu Rewitalizacji, wię-

kopolskę: Gostyń, Cichowo, Racot,

więcej informacji: www.PoPozna-

cej na www.poznan.pl/rewitalizacja

niu.pl Page 1 wyjazd sprzed2-2013 Starego Zoo18/6/13 o g. 9. Czas 16:27 IKS_CzK

Varia – oprac. Elżbieta Woźna

Widmowy „Czas Kultury” pokazuje, ˝e ˝yjemy w czasach kontynuacji,

w których rozstania sta∏y si´ niemo˝liwe – nic nie mija ju˝ bezpowrotnie, natomiast idea radykalnej Êmierci, zakoƒczenia i odci´cia zosta∏a pogrzebana. Wszystko, co odchodzi, jest skazane na powrót, by wieÊç dziwny, nieumar∏y, widmowy ˝ywot. Czy teraêniejszoÊç przenikni´ta jest Êladowà obecnoÊcià przesz∏oÊci, która nieustannie podmywa i rozwarstwia nasze wspó∏czesne dzia∏ania oraz projekty?

W numerze o widmach publikujemy artyku∏ Colina Davisa Powrót umar∏ych, Andrzej Marzec rozmawia z Simonem Reynoldsem o retromanii i o tym, dlaczego przesz∏oÊç jest tak atrakcyjna dla wspó∏czesnej kultury. Magdalena Radomska przedstawia widma (post)kolonializmu w artystycznych interwencjach, a Jakub Momro tropi Jacquesa Derrid´ w archiwach. Agata Zborowska analizuje powroty przesz∏oÊci w Êwiecie mody, a Katarzyna Trzeciak przedstawia „nekrofilskie” sposoby obcowania z tekstem literackim.

Te i inne widma w najnowszym „Czasie Kultury”.

Ponadto w numerze publikujemy opowiadania Joanny Bednarek, esej Kacpra Bartczaka o poezji Petera Gizziego wraz z utworami poety oraz rozwa˝ania Micha∏a Larka o esejach Zbigniewa Miko∏ejki. reklama

�

„Czas Kultury” jest dost´pny w dobrych ksi´garniach i EMPIK-ach Ksi´garnia wysy∏kowa:

www.sklep.czaskultury.pl

87

kalendarium wydarzeń W każdą sobotę w poznańskiej farze o g. 12.15 odbywają się koncerty organowe i kameralne.

1 września niedziela 74. rocznica wybuchu II wojny światowej inf. na 85 str.

XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – Jesień 2013 – Babie lato w Botaniku, spacer prowadzi A. Juchacz spotkanie o g. 11 przed wejściem do Ogrodu Botanicznego, ul. Dąbrowskiego Przechadzka po Chwaliszewie zbiórka przed filią Biblioteki Raczyńskich, ul. Chwaliszewo 17, g. 11 Warsztaty z Ł. Wierzbickim, E. Krygowską-Butlewską oraz warsztaty Origami Skład Kulturalny, Galeria MM, Św. Marcin 24, g. 12 Pierwszy dzień wystawy: Albertyna Kacalak.

Malarstwo Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz Finał XI Festiwalu Zostań Gwiazdą Kabaretu Scena na Piętrze inf. na 79 str.

Pośrodku Śródki: impreza artystyczna A w niedzielę po sumie na moście... most bpa Jordana g. 13.15

88

2 września poniedziałek Wykład Marka Rezlera O zamku królewskim w Poznaniu Mała Sala Sesyjna Urzędu Miasta g. 18 Wernisaż wystawy: Małgorzata Dmitruk. Małpi gaj Galeria Miejska Arsenał g. 18 Wernisaż wystawy Wycinanki Galeria OKO, ul. Garbary 30, g. 18 Koncert charytatywny: Ray Wilson, Genesis Classic Orchestra Teatr Wielki g. 20

3 września wtorek Targi Mody Poznań, 3-5.09 BTS Salon Obuwia i Galanterii Skórzanej, 3-5.09 Fast Fashion Jesień-Zima 2013/2014 Salon Odzieży i Dodatków, 3-5.09 Next Season Wiosna-Lato 2014 Salon Odzieży i Dodatków, 3-5.09 tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich Wernisaż wystawy fotograficznej Tomasza Skorupki Te co skaczą i pełzają…

Palmiarnia Poznańska g. 17 Prezentacja twórczości poetyckiej i plastycznej Stefanii Pruszyńskiej Klub Literacki Dąbrówka g. 18

4 września środa

VIII urodziny PoemaCafe – recital Pawła J. Wojtasiewicza PoemaCafe g. 18

Spotkanie z okazji jubileuszu 15-lecia twórczości literackiej Zygmunta Dekierta Sala Złota pałacu Działyńskich g. 17

uwaga! premiera!

Spektakl Co z tym tańcem?: Niżyński. Święto snów Studio Słodownia + 3, ul. Półwiejska 42, g. 19

Przed konkursem: koncert z udziałem studentów klasy altówki L. Bałabana Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego g. 18

wrzesień 2013 Wernisaż wystawy: Małgorzata Kadelska.

Malarstwo Galeria Profil g. 18

Wernisaż wystawy Victory Obsessed przestrzenie CK Zamek g. 19 inf. na str. 18-19 i 75

Koncert: Victoria Friedrich i Wojciech Grycan Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

Spektakl Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego g. 19

5 września czwartek Pierwszy dzień wystawy malarstwa M. Kadelskiej CK Zamek – Galeria Profil Odsłonięcie tablicy poświęconej marszałkowi Wojciechowi Trąmpczyńskiemu w 60. rocznicę śmierci przed gmachem Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego g. 12 Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Małgorzata Dmitruk. Małpi gaj Galeria Miejska Arsenał g. 17 Poznańska Kawiarenka Obywatelska – Prezydent Miasta Poznania zaprasza licealistów i studentów, obowiązują zapisy: konsultacje@um.poznan.pl, Cafe Misja g. 17-19 Wykład Sztuka około 2000 roku (z cyklu Czwartek o sztuce) CK Zamek – Hol Balkonowy g. 18 Wernisaż wystawy fotografii Dariusza Żabińskiego PoemaCafe g. 18.30 6 września piątek Poznański Salon Optyczny, 6-7.09 tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich Warsztaty: Aranżacja wnętrz Pracownia ADP ARCH, ul. Gołębia 2, g. 16 Drzwi otwarte – akcja promocyjna kół i zespołów MDK nr 3 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3, g. 16-19

Spektakl Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż.

A. Nowicka uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 Spektakl Rokendrol albo mów mi teściu, scen. i reż.

M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 Koncert: Inauguracja Sezonu Jazzowego: RGG – Szymanowski Blue Note Poznań Jazz Club g. 20 Salto Mortale – spektakl Teatru Strefa Ciszy Dziedziniec Różany g. 21

7 września sobota Europejskie Dni Dziedzictwa 2013, Nie od razu Polskę zbudowano, 7-8.09 Rezerwat Archeologiczny Genius loci inf. na 70 str.

Urodziny Botanika, 7-8.09, w programie koncert, wystawy, wykłady, zabawy edukacyjne i kiermasz roślin Ogród Botaniczny g. 9-17 Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Victory Obsessed CK Zamek – Atrium g. 12 Sobotnie przechadzki po Poznaniu: Osiedla Poznania: Franowo, prowadzi K. Srokówna zbiórka o g. 10 na przystanku Kórnicka, kier. Rataje

kalendarium wydarzeń Warsztaty: Podstawy Nordic Walking sklep górski Taternik, ul. Gołębia 5, g. 10.30 Spacer po ulicy Gołębiej Historia ulicy i Jezuici zbiórka przy koziołkach na pl. Kolegiackim o g. 11 Wernisaż IV wystawy Ogród Botaniczny – Ogród Sztuki, prezentacja prac artystów polskich i zagranicznych Ogród Botaniczny g. 11 Wernisaż wystawy rzeźb środowiska Wielkopolskiego Związku Artystów Rzeźbiarzy Rzeźba w Plenerze Ogród Botaniczny g. 11 Weekend w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Jak najstarszą Polskę budowano Rezerwat Archeologiczny Genius loci g. 11-19 Europejskie Dni Dziedzictwa 2013 Nie od razu Polskę zbudowano Muzeum Archeologiczne inf. na 66 str.

Spotkanie w muzeum: Struktury z tektury – Dom, warsztaty plastyczne dla dzieci towarzyszące wystawie Architektura – zapis idei poprowadzi K. Schmidt Muzeum Narodowe g. 11.15 Warsztaty: Dotyk, Zapach, Smak, Mydlarnia, ul. Wrocławska 8 (wejście od Gołębiej); Galeria Zapachów,

ul Gołębia 3; Sztukafeteria, ul. Gołębia 3; g. 11.45 i 12.45 Warsztaty: Szkoła rysunku, sklep Rotring, ul. Wrocławska 17/4 (wejście od Gołębiej), g. 11.45 Narodowe czytanie dzieł Aleksandra Fredry w Poznaniu inf. na 78 str.

Warsztaty dla dzieci: malowanie twarzy, modelowanie balonów ul. Gołębia, g. 12 W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: Ostrów Tumski – na dobry początek – familijna strefa gier i zabaw Śluza Tumska na Ostrowie Tumskim g. 16 W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: Mieszko I – inwestor, czyli o średniowiecznym boomie budowlanym słów kilka – wycieczka z prelekcją Śluza Tumska na Ostrowie Tumskim g. 18 Panel dyskusyjny Rozmowy z przodkami: tradycja re// miksów i Festiwalu Wiosny z udziałem M. Grudzińskiej, J. Leśnierowskiej, J. Majewskiej, M. Mikołajczyka, K. Wycisk; moderator: A. Królica CK Zamek – Sala pod Zegarem g. 18 Spektakl Randka w ciemno, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18

wrzesień 2013 Spektakl Kwaśne mleko M. Prześlugi – VI Metafory Rzeczywistości Malarnia Teatru Polskiego g. 18 Spektakl Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego g. 19 The September Concert Poland 2013, 7-29.09, recital organowy: Robert Hauptmann Sanktuarium św. Józefa (Karmelici Bosi) g. 19 Spektakl Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż.

A. Nowicka uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30

odzyskania niepodległości – śladami ruchów wolnościowych, spacer prowadzi J. Kudrewicz spotkanie o g. 11 na Starym Rynku przed wejściem do Odwachu Weekend w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Jak najstarszą Polskę budowano Rezerwat Archeologiczny Genius loci g. 11-19 Spotkanie w muzeum: O pamięci wydarzeń historycznych słów parę – wykład M. Błaszczyńskiego Muzeum Archidiecezjalne g. 12 Spektakl Usta Angeliny, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18

Spektakl javen saste i bahtałe (bądźcie zdrowi i szczęśliwi) M. Sokołowskiej – VI Metafory Rzeczywistości Duża Scena Teatru Polskiego g. 20

Spektakl Ene due rike fake M. Matuszak – VI Metafory Rzeczywistości Malarnia Teatru Polskiego g. 18

Koncert: Led Zeppelin Night Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

Koncert Sołacki taras Restauracji Meridian w parku Sołackim, g. 18

Spektakl Projekt: Tomaszewski M. Mikołajczyka Sala Wielka CK Zamek g. 20

Spektakl Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego g. 19

8 września niedziela XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – Jesień 2013 – Europejskie Dni Dziedzictwa Kulturowego – Dążenia Wielkopolan do

Poznań, ul. Ratajczaka 44 (Arkadia) tel. +48 61 851 96 45, +48 61 19431 e-mail: centrum@cim.poznan.pl czynne: pn.-pt. 10-19, sob. 10-17

informacje | bilety | przewodniki | mapy w w w . c i m . p o z n a n . p l

Wieczór Re//mix’ów: Merce Cunningham: RE//MIX I. Szostak i Re:akumulacja R. Nagabczyńskiej Studio Słodownia + 3, ul. Półwiejska 42, g. 19

Centrum Informacji Turystycznej Stary Rynek 59/60, tel. +48 61 852 61 56 e-mail: it@cim.poznan.pl czynne: 1.05-15.10 pon.-sob. g. 10-20, niedz. g. 10-18 • i nformacja o mieście i regionie • u sługi przewodnickie i wycieczki po Poznaniu • wydawnictwa i pamiątki

89

kalendarium wydarzeń

wrzesień 2013 12 września czwartek

Spektakl Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż.

A. Nowicka uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30

Wykład prof. dr. hab.

Grzegorza Łukomskiego W hołdzie naszym Antenatom. Droga do Uniwersytetu w Poznaniu Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18

CEDE Środkowoeuropejska Wystawa Produktów Stomatologicznych 12-14.09 tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich

Koncert: Quadro Susanna Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

Premiery młodych choreografów Lutosławski CK Zamek – Sala Wielka g. 19

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Victory Obsessed CK Zamek – Atrium g. 16

Koncert: Eddie Martin (UK) Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

Wykład Architekci/wizjonerzy (z cyklu Czwartek o sztuce) CK Zamek – Hol Balkonowy g. 18

9 września poniedziałek V Letnia Akademia Muzyki Dawnej, 9-15.09, w programie koncerty, wykłady i lekcje otwarte prowadzone przez wybitnych muzyków sale Akademii Muzycznej inf. na 48 str. i na www. amuz.edu.pl lub www.amuz. poznan.pl Otwarcie wystawy fotografii Jacka Kulma Fotografie premierowe Jacka Kulma – Scena na Piętrze, lata 80. XX wieku Biblioteka Uniwersytecka g. 17 Koncert: CocoRosie Sala Wielka CK Zamek g. 20.30

10 września wtorek Otwarcie wystawy malarstwa Rafała Labijaka Pracownia-Muzeum J. I. Kraszewskiego g. 18

11 września środa Festiwal The September Concert Poland – recital fletowo-fortepianowy Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego g. 18 Wykład dr. Tomasza Ratajczaka dotyczący historii zamku królewskiego na Górze Przemysła Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18 Spektakl Kotka na rozpalonym blaszanym dachu T. Williamsa, reż. K. Kowalski Malarnia Teatru Polskiego g. 19 Koncert: Zespół Wovoka Klub Dragon Scena Główna g. 20

Wieczór poetycki Gitty Rutledge PoemaCafe g. 18.30 Spektakl Kotka na rozpalonym blaszanym dachu T. Williamsa, reż. K. Kowalski Malarnia Teatru Polskiego g. 19 Koncert: Urmuli (Gruzja) Blue Note Poznań Jazz Club g. 19.30 Spektakl Rokendrol albo mów mi teściu, scen. i reż.

M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 13 września piątek XVI Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu, 13-27.09 inf. na 85 str.

Spotkanie w muzeum: wykład J. Pietrzaka Wspomnienie wiktorii. Świętowanie odsieczy wiedeńskiej w latach 1683-2013 Muzeum Narodowe g. 18 Spektakl Obsługiwałem angielskiego króla B. Hrabala Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Otello W. Szekspira, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Koncert: Babu Król Sala Wielka CK Zamek g. 19 uwaga! premiera!

Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30 Spektakl Rokendrol albo mów mi teściu, scen. i reż.

M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 XL Polski Teatr Tańca wczoraj i dziś. odc. VI w programie m.in. Tango z Lady M., choreogr.

E. Wycichowska hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 20 Flamenco & Rock koncert Witka Łukaszewskiego i Wojtka Hoffmanna PoemaCafe g. 20

reklama

repertuar na jesień:

90

¦ Single i Remiksy 30.09, g. 18 i 21, Teatr Muzyczny 14.10, g. 18 i 21, Kino Apollo bilety: 105 zł ¦ Harold i Matylda 6.10, g. 16 i 19.30, Kino Apollo, bilety: 100 zł ¦ Sztuka Kochania 19.10, g. 17 i 20, kino Apollo, bilety: 95 zł ¦ Prawda 21.10, g. 18 i 21, Teatr Muzyczny, bilety: 90 zł ¦ Biznes 18.11, g. 18 i 21, kino Apollo, bilety: 110zł ¦ Siostrunie 25.11, g. 18 i 21, Teatr Muzyczny, bilety: 120 zł sprzedaż biletów: www.wojart.pl, biuro ul. St. Matyi 1 (przy dworcu PKS), Centrum Informacji Miejskiej, kasa Teatru Muzycznego Agencja Artystyczna WojArt tel. 602 267 421, wojart@wojart.pl, sprzedaż biletów: www.wojart.pl, biuro ul. St. Matyi 1 (przy dworcu PKS), Centrum Informacji Miejskiej, kasa Teatru Muzycznego

Uwaga! Wyłącznie w CIM-ie (ul. Ratajczaka 44) z tym numerem IKS-a bilety na wymienione spektakle ze zniżką 10%.

kalendarium wydarzeń 14 września sobota Obchody 100-lecia istnienia 2. Poznańskiej Drużyny Harcerskiej inf. na 84 str.

Sobotnie przechadzki po Poznaniu: Osiedla Poznania: os. Stare Żegrze, Orła Białego i okolice, prowadzi K. Srokówna zbiórka o g. 10 na przystanku Kórnicka, kier. Rataje Spotkanie literackie: promocja tomiku poezji Zofii Grabowskiej-Andrijew siedziba Klubu Nauczycieli, ul. Słowackiego 58/60, g. 10.30 Weekend w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Rezerwat Archeologiczny Genius loci inf. na 70 str.

Spotkanie w muzeum: z cyklu Muzealna Akademia Dziecięca spotkanie Kto kradnie obrazy i dlaczego to robi?

Muzeum Narodowe g. 11.15 Europejskie Dni Dziedzictwa 2013 Nie od razu Polskę zbudowano Muzeum Archeologiczne inf. na 66 str.

Spacer z przewodnikiem Wojenny Poznań, przewodnik A. Bartczak zbiórka przed wejściem do Fortu VII (ul. Polska), g. 13 i 15 Warsztaty z Laureatem w Towarzystwie Muzycznym im. H. Wieniawskiego inf. na 47 str.

W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: 100 lat temu na Ostrowie, czyli jak wyglądał Ostrów Tumski w XIX wieku – familijna gra terenowa, Śluza Tumska na Ostrowie Tumskim g. 16 Spotkane w muzeum: Rozmowa z… Huculskim kaflem piecowym –

spotkanie z cyklu Przedmiot do rozmowy poprowadzi B. Jancz-Kostuch Muzeum Etnograficzne g. 16 Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Małgorzata Dmitruk. Małpi gaj Galeria Miejska Arsenał g. 17 W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa: Survival po poznańsku, czyli szkoła przetrwania w trudnym wieku XIX – wycieczka z prelekcją Śluza Tumska na Ostrowie Tumskim g. 18 Moja Piaf w ramach Nowej Sceny Muzycznej Scena Nowa Teatru Nowego g. 18 Spektakl Randka w ciemno, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 19 Spektakl Otello W. Szekspira, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Spektakl Obsługiwałem angielskiego króla B. Hrabala Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30 Spektakl baletowy Czterdzieści Jo Strømgrena, reż. i choreogr. J. Strømgren hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 20 Koncert: Raz Dwa Trzy Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

15 września niedziela Projekt 5 zmysłów. eMOTION, 15.09-22.11 inf. na 80 str.

W Sanktuarium Najświętszej Krwi Pana Jezusa (ul. Żydowska 34),

wrzesień 2013 o g.10, liturgii towarzyszy Chór ProVobis pod dyr.

Krystyny Kamińskiej. Po mszy św. krótki koncert chóralnych utworów sakralnych.

XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – Jesień 2013 – Europejskie Dni Dziedzictwa Kulturowego – Praca u podstaw – jako przygotowanie do odbudowy Państwa Polskiego – wielkopolskie inicjatywy obywatelskie XIX wieku, spacer prowadzi K. Wawrzyniak spotkanie o g. 11 przy Al. Marcinkowskiego (pomnik K. Marcinkowskiego) Spektakl Gra: dla dzieci w wieku 2-6 lat Concordia Design, ul. Zwierzyniecka 3 g. 10 i 11.30 Przechadzka po Śródce, oprowadza przewodnik K. Pawluk zbiórka przed restauracją Vine Bridge, ul. Ostrówek 6, g. 11 Weekend w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Rezerwat Archeologiczny Genius loci inf. na 70 str.

Wykład Janusza Pazdera Czy i co polskie podziemie wiedziało o wojennej przebudowie zamku cesarskiego CK Zamek – Hol Balkonowy g. 11.15 Zwiedzanie zamku z przewodnikiem CK Zamek – Tuba g. 12 Spotkanie w muzeum: O pamięci wydarzeń historycznych słów parę – wykład M. Błaszczyńskiego Muzeum Archidiecezjalne g. 12

Spotkanie: po wystawie Misja oprowadzi jej kurator Anna Szukalska-Kuś Wielkopolskie Muzeum Wojskowe g. 12 Warsztaty dla dzieci i rodziców z bohaterami najnowszej książki M. Nilsson z ilustracjami P. Lindenbaum Tsatsiki i Retzina, zapisy tel.

696 310 592 lub mailowo: julia@fundacjamdk.pl siedziba Fundacji Mały Dom Kultury g. 12.30 Spotkanie z cyklu Ogródek poetycki Ogród Botaniczny (Pawilon Letni) g. 16 Koncert: Michał Zator – średniowieczne ballady Muzeum Archeologiczne g. 17 Koncert: Piotr Pławner – skrzypce, Piotr Sałajczyk – fortepian Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18 Spektakl gościnny Teatru Polonia 32 omdlenia A. Czechowa Teatr Wielki g. 18 Spektakl Randka w ciemno, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18 Moja Piaf w ramach Nowej Sceny Muzycznej Scena Nowa Teatru Nowego g. 18 Koncert Sołacki taras Restauracji Meridian w parku Sołackim, g. 18 Spektakl Otello W. Szekspira, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Spektakl Obsługiwałem angielskiego króla B. Hrabala Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż, W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30

91

kalendarium wydarzeń 16 września poniedziałek Film Być jak Mozart, reż. i scen. M. Sompoliński; wykonawcy: M. Michałowska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Gorzowskiej, M. Sompoliński CK Zamek – Nowe Kino Pałacowe g. 9-13 Prace wideo A. Żmijewskiego Lekcja śpiewu i Lekcja śpiewu II, 16-22.09 Sala Prób CK Zamek (3 piętro) g. 12-20 VIII Polski Dzień Bluesa: Uliczny Spontan Blues – koncert-happening połączony z jam session ul. Półwiejska (przy sklepie Rock Long Luck) g. 15-18 Wykład Joanny Warszy na temat twórczości Jérôme Bela (projekt # nie jesteś mi obojętny. odsłona 04: #PułapkaNormy) CK Zamek – Scena Nowa g. 18 Prezentacja twórców Związku Literatów Polskich Oddział w Poznaniu: D. Bartosz, P. Kuszczyński i K. I. Zioła gmach główny Biblioteki Raczyńskich g. 18 Koncert: Jazzpocalypse Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

17 września wtorek 74. rocznica wkroczenia wojsk sowieckich do Polski inf. na 85 str.

Film Być jak Mozart, reż. i scen. M. Sompoliński; wykonawcy: M. Michałowska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Gorzowskiej, M. Sompoliński CK Zamek – Nowe Kino Pałacowe g. 9-13

92

Pora zdumienia – spotkanie autorskie Pawła Kuszczyńskiego Klub Literacki Dąbrówka g. 18 Spektakl Otello W. Szekspira, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30 18 września środa Film Być jak Mozart, reż. i scen. M. Sompoliński; wykonawcy: M. Michałowska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Gorzowskiej, M. Sompoliński CK Zamek – Nowe Kino Pałacowe g. 9-13 The September Concert Poland 2013, 7-29.09, koncert: Chór Dziecięcy Kukułeczki pod dyr., J. Chałupki Wielkopolskie Centrum Onkologii g. 15.30 Koncert wokalny z udziałem sopranistki Blanki Dembosz w ramach Tygodnia Organizacji Pozarządowych Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego g. 18 Spotkanie autorskie Asy Lind, szwedzkiej autorki książek dla dzieci z cyklu Piaskowy wilk gmach główny Biblioteki Raczyńskich g. 18 Wykład prof. dr hab. Hanny Kóčki-Krenz Na grodzie Ostrów, przy którym dzisiaj jest Poznań Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18 Koncert: Jordan Ryene Sala Wielka CK Zamek g. 19 Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30

wrzesień 2013 Spektakl Vitcatius, reż. T. Zajcher Teatr u Przyjaciół g. 20 Koncert: Wojciech Korda Mój świat Niebiesko-Czarnych Blue Note Poznań Jazz Club g. 20 19 września czwartek Film Być jak Mozart, reż. i scen. M. Sompoliński; wykonawcy: M. Michałowska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Gorzowskiej, M. Sompoliński CK Zamek – Nowe Kino Pałacowe g. 9-13 Wykład Miasto jako dzieło sztuki (z cyklu Czwartek o sztuce) CK Zamek – Hol Balkonowy g. 18 Wernisaż wystawy: Rzeczy wspólne Galeria Art Stations g. 19 Spektakl Piszczyk P. Rowickiego/J. Czaplińskiego, reż. Piotr Ratajczak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Spektakl Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego g. 19.30 Spektakl Usta Angeliny, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 Koncert: Klezmerduo(DK) & Hałasduo (PL) Scena Małego Domu Kultury Klubu Dragon g. 20

20 września piątek Finisaż wystawy Archeologiczne inspiracje – prace plastyczne absolwentów Liceum im.

Piotra Potworowskiego Rezerwat Archeologiczny Genius loci g. 13

VIII Polski Dzień Bluesa – drugie spotkanie Uliczny Spontan Blues – jam session w g. 15-18, ul. Półwiejska (przy sklepie Rock Long Luck) oraz koncert galowy w klubie Blue Note g. 20 Otwarte warsztaty fotografii studyjnej dla młodzieży MDK nr 3, g. 17 Prezentacja twórców Związku Literatów Polskich Oddział w Poznaniu: Z. Kaczmarek i M. M. Pocgaj gmach główny Biblioteki Raczyńskich g. 18 Spektakl Księżniczka Czardasza, reż. D. Kustosik Teatr Muzyczny, g. 19 Spektakl Piszczyk P. Rowickiego/ J. Czaplińskiego, reż. Piotr Ratajczak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Spektakl Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego, reż. M. Siegoczyński uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 The September Concert Poland 2013, 7-29.09, spektakl Teatru mplusm Karol wg Sławomira Mrożka Dom Spotkań, Sztuki i Zabawy Sąsiadki g. 20 3. festiwal muzyki organowej i kameralnej 20.09-1.10, koncert: Musica Humana fara poznańska g. 20 Koncert: Ogólnopolski Dzień Bluesa: Lamar Chase & Soul Catchers Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

kalendarium wydarzeń uwaga! premiera!

Spektakl Portret z magnolią, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 Nocne zwiedzanie zamku CK Zamek – Tuba g. 21

21 września sobota Smaki Regionów, 21-24.09 tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich Wycieczka autokarowa dla osób niepełnosprawnych: Jesienny Rajd Poznajemy Wielkopolskę: Gostyń, Cichowo, Racot. Prowadzą przewodnicy PTTK. Wyjazd sprzed Starego Zoo o g. 9.

Home Design – cykl bezpłatnych spotkań poświęconych dekoracji wnętrz, spotkania poprowadzi Małgorzata Bernady, zapisy (info@concordiadesign.pl) Concordia Design g. 11 Spektakl Stary Browar Nowy Taniec dla Dzieci: Śpij Teatru Baj Studio Słodownia + 3, ul. Półwiejska 42, g. 11 i 16 Spotkanie w muzeum: z cyklu Sito Sztuki zajęcia dla dzieci Był sobie król, był sobie paź i była też królewna...

Muzeum Narodowe g. 11.15 3. festiwal muzyki organowej i kameralnej, 20.09-1.10, wydarzenia dodatkowe fara poznańska od g. 12.15 inf. na 50 str.

Spektakl Piękni 20-letni Teatru Strefa Ciszy pl. Wolności g. 14 Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Rzeczy wspólne Galeria Art Stations g. 16 Spektakl Piszczyk P. Rowickiego/J. Czaplińskiego, reż. Piotr Ratajczak

Duża Scena Teatru Polskiego g. 17 (Dziecięce Atelier) i g. 19.30 Panel dyskusyjny Co ma wspólnego archeologia z teatrem/tańcem? O różnych sposobach uobecniania dawnych arcydzieł tańca z udziałem J. Szymajdy, A. Burzyńskiej, D. Kosińskiego, W. Mrozka; moderator: A. Królica CK Zamek – Scena Nowa g. 18 Spektakl Księżniczka Czardasza, reż. D. Kustosik Teatr Muzyczny g. 18 Koncert Eska Rock Live: Zespół The Boxer Rebellion Aula UAM 18.30 Spektakl Portret z magnolią, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 19 Spektakl Judasze Teatru Strefa Ciszy – specjalny pokaz z okazji 20-lecia Teatru Strefa Ciszy (w programie także happening) Scena Robocza g. 19 Spektakl Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Falstaff G. Verdiego, reż. i scenogr. T. Konina Teatr Wielki g. 19 Spektakl Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego, reż.

M. Siegoczyński uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 Spektakl Appendix, reż.

T. Zajcher Teatr u Przyjaciół g. 20 Koncert: Nowi Mistrzowie – Piotr Schmidt Electric Group feat. Iwona Kmiecik Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

wrzesień 2013 22 września niedziela XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – Jesień 2013 – Od Fabianowa do Junikowa, prowadzi K. Rawluk spotkanie o g. 11 na końcowym przystanku autobusu linii 80 w Fabianowie (Rudnicze), odjazd autobusu nr 80 z dworca autobusowego na Górczynie Maszyna do Animowania Bajek warsztaty dla dzieci w wieku 4-10 lat, obowiązują zapisy tel. 696 310 592 lub mailowo: julia@ fundacjamdk.pl siedziba Fundacji Mały Dom Kultury g. 12.30 Spektakl Księżniczka Czardasza, reż. D. Kustosik Teatr Muzyczny g. 17 Spektakl Śmierć pracownika M. Kmiecika, reż. I. Vedral Malarnia Teatru Polskiego g. 17 Spektakl Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 18 Spektakl Portret z magnolią, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18 Spektakl Falstaff G. Verdiego, reż. i scenogr. T. Konina Teatr Wielki g. 18 Spektakl Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego, reż.

M. Siegoczyński uwaga! spektakl dla widzów od 16. roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 18.30 Spektakl Piszczyk P. Rowickiego/ J. Czaplińskiego, reż. P. Ratajczak Duża Scena Teatru Polskiego g. 19.30

Koncert: Zespół Tonight Alive (Australia) Klub Pod Minogą, ul. Nowowiejskiego 8, g. 19 3. festiwal muzyki organowej i kameralnej, 20.09-1.10, koncert: Glass Duo fara poznańska g. 20 Spektakl Disabled Theater Jérôme Bela/Theater Hora Sala Wielka CK Zamek g. 20

23 września poniedziałek Invest Hotel Targi Wyposażenia Hoteli, 23-26.09 Pakfood Targi Opakowań dla Przemysłu Spożywczego, 23-26.09 Polagra Food Międzynarodowe Targi Wyrobów Spożywczych, 23-26.09 Polagra Gastro Międzynarodowe Targi Gastronomii, 23-26.09 Polagra-Tech Międzynarodowe Targi Technologii Spożywczych, 23-26.09 tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich Teatralny Klub Dyskusyjny (projekt # nie jesteś mi obojętny. odsłona 04: #PułapkaNormy) prowadzi E. Obrębowska-Piasecka CK Zamek – Scena Nowa g. 18 Koncert: Korekyojinn (Japonia) Blue Note Poznań Jazz Club g. 20

24 września wtorek Spektakl Kot w butach wg libretta W. Borkowskiego Teatr Muzyczny g. 10 i 12.15 XIV spotkanie z arcydziełem: autografy kompozycji Karola Lipińskiego – wirtuoza skrzypiec pierwszej połowy XIX w. gmach główny Biblioteki Raczyńskich g. 18

93

kalendarium wydarzeń Spektakl Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl baletowy Minus 2, choreogr. O. Naharin Sala Wielka CK Zamek, g. 20 KLUSKA – KLUbowe Spotkania KAbaretowe w pełni improwizowane Blue Note Poznań Jazz Club g. 20 25 września środa Spektakl Kot w butach wg libretta W. Borkowskiego Teatr Muzyczny g. 10 i 12.15 W cyklu Środowiska prezentacja filmu Wybitne postacie Uniwersytetu – Stefan Stuligrosz Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego, ul. Świętosławska 7, g. 18 Otwarcie wystawy fotografii teatralnych J. Kulma Teatr Izabeli Cywińskiej. Teatr Conrada Drzewieckiego Galeria Atanazego w nowym gmachu Biblioteki Raczyńskich g. 18 Spektakl Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Spektakl Romeo i Julia S. Prokofiewa, insc. i choreogr. E. Wesołowski Teatr Wielki g. 19

26 września czwartek Filmowy projekt edukacyjny Kuchnia filmowa. Jak przyrządzić dobry film?

Nowe Kino Pałacowe g. 13 Koncert: Nad nami Orzeł Biały, wykonawcy: Poznański Chór Nauczycieli im. Ignacego Jana Paderewskiego pod dyr.

R. Łuczaka i soliści Sala Biała Urzędu Miasta g. 17

94

Wykład Sztuka około 1800 roku (z cyklu Czwartek o sztuce) CK Zamek – Hol Balkonowy g. 18 The September Concert Poland 2013, 7-29.09, spektakl baletowy Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. O. SławskiejLipczyńskiej g. 18

wrzesień 2013 Wernisaż wystawy: Şakir Gökçebağ. Der, Die, Das Galeria Miejska Arsenał g. 18 Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy (odcinek 1) R. Pawłowskiego i M. Wierzchowskiego, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego g. 18.30 i o g. 20.30 odcinek 2

Wykład akademicki Mała Sala Sesyjna Urzędu Miasta g. 18

Spektakl Mayday R. Cooneya, reż. G. Chrapkiewicz Teatr Muzyczny g. 19

Wernisaż wystawy malarstwa Małgorzaty Rynarzewskiej PoemaCafe g. 18.30

Koncert Pamiętajmy o Osieckiej Duża Scena Teatru Nowego g. 19

Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy (odcinek 1) R. Pawłowskiego i M. Wierzchowskiego, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego g. 18.30 i o g. 20.30 odcinek 2

Spektakl Rokendrol albo mów mi teściu, scen. i reż.

M. Zgaiński Mój Teatr g. 20

Spektakl Mayday R. Cooneya, reż. G. Chrapkiewicz Teatr Muzyczny g. 19 Spektakl Romeo i Julia S. Prokofiewa, insc. i choreogr. E. Wesołowski Teatr Wielki g. 19 Spektakl Randka w ciemno, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 20

27 września piątek Noc Naukowców inf. na 17 str. i na www. poznan.nocnaukowcow.pl The September Concert Poland 2013, 7-29.09, koncert: duet Alice Ungerer (sopran) i Francesco Greco (fortepian) Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18

Koncert: Jaromír Nohavica Sala Wielka CK Zamek g. 19 Koncert: Closterkeller Blue Note Poznań Jazz Club g. 20 3. festiwal muzyki organowej i kameralnej, 20.09-1.10, maraton organowy fara poznańska g. 20-23 28 września sobota XXI Święto Aptekarzy pod patronatem świętych Kosmy i Damiana inf. na 85 str.

Otwarcie wystawy malarstwa Zbyszka Wesołowskiego Rzeka wspomnień Muzeum Archidiecezjalne g. 11 Spotkanie w muzeum: z cyklu Świat obrazów wykład Józef Szermentowski, Pogrzeb chłopski, 1861 wygłosi P. Szeląg Muzeum Narodowe g. 11.15

Spotkanie w muzeum: z cyklu Sito Sztuki zajęcia dla dzieci Huu hu! Kto ma takie wielkie oczy?

Muzeum Narodowe g. 11.15 Spotkanie w muzeum: w klubie dyskusyjnym Art forum spotkanie z Maciejem Mazurkiem Widzialne, niewidzialne Muzeum Narodowe g. 12.30 Senioralni. Poznań 2013 inf. na 86 str.

VIII Weekend z Historią na Trakcie Królewsko-Cesarskim – Mieszko i Dobrawa. Tu byliśmy, 28-29.09 inf.: na 38-39 str., na www. poznan.pl/trakt, www. facebook.com/trakt.poznan 3. festiwal muzyki organowej i kameralnej, 20.09-1.10, wydarzenia dodatkowe fara poznańska od g. 12.15 inf. na 50 str.

Spotkanie w muzeum: Dekoder – warsztaty interpretacji sztuki – Sarkofag Iret-Hor-iru, Egipt, Okres Późny (VIII-IV w. p.n.e.)

Muzeum Narodowe g. 16 Spektakl Śmierć pracownika M. Kmiecika, reż. I. Vedral Malarnia Teatru Polskiego g. 17 Spektakl Portret z magnolią, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18 Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy (odcinek 3) R. Pawłowskiego i M. Wierzchowskiego, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego g. 18 Spektakl Uczta Teatru Usta Usta Republika Scena Robocza g. 19 Spektakl Cyberiada K. Meyera, reż. i choreogr.

R. A. Braun Teatr Wielki g. 19

kalendarium wydarzeń Spektakl Ich czworo.

Obyczaje dzikich G. Zapolskiej, reż.

A. Korytkowska Mazur Duża Scena Teatru Polskiego g. 19.30 Spektakl Usta Angeliny, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 20 Tango Anioła – koncert z zespołem Wiesława Prządki Teatr Muzyczny g. 20 Spektakl gościnny Niech no tylko zakwitną jabłonie Duża Scena Teatru Nowego g. 20 Koncert: Zespół Balzinga Scena Małego Domu Kultury Klubu Dragon g. 20

29 września niedziela Konferencja naukowa Medycyna zintegrowana, homeopatia a nowy paradygmat w nauce Centrum Kongresowo-Dydaktyczne UM ul. Przybyszewskiego 37 od g. 9 XXI Przechadzki dla mieszkańców Poznania – Jesień 2013 – Z Zielińca do Swarzędza, prowadzi J. Świgoń spotkanie o g. 11 na końcowym przystanku autobusu linii 66 na Zielińcu, odjazd autobusu 66 z dworca Rataje

Przechadzka po Chwaliszewie, oprowadza przewodnik K. Dąbrowska zbiórka przed filią 11 Biblioteki Raczyńskich przy ul. Chwaliszewo 17, u zbiegu ul. Estkowskiego i Chwaliszewo o g. 11 VIII Weekend z Historią na Trakcie Królewsko-Cesarskim – Mieszko i Dobrawa.

Tu byliśmy, 28-29.09 inf. na str. 38-39 i na www. poznan.pl/trakt, www. facebook.com/trakt.poznan Bajeczna niedziela u Raczyńskich: Waldemar Błaszczyk zaprezentuje fragmenty opowiadania P. Wakuły Na tropie sześcioptaka gmach główny Biblioteki Raczyńskich g. 12.30 Warsztaty Poczytanki Małego Domu Kultury: spotkanie wokół książki W. van Reeka Pelerynek i pogoda pod psem dla dzieci w wieku 6-10 lat, zapisy tel. 696 310 592 lub mailowo: julia@fundacjamdk.pl siedziba Fundacji Mały Dom Kultury g. 12.30

wrzesień 2013 i M. Wierzchowskiego, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego g. 17 Spektakl Śmierć pracownika M. Kmiecika, reż. I. Vedral Malarnia Teatru Polskiego g. 17 Spektakl Randka w ciemno, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 18 Spektakl Cyberiada K. Meyera, reż. i choreogr.

R. A. Braun Teatr Wielki g. 18 The September Concert Poland 2013, 7-29.09, koncert: Zespół Wokalny Minimus Waga Miejska g. 18 Muzyczna Fabrika w Dragonie – finał Konkursu Muzyczna Zębatka Scena Główna Klubu Dragon g. 18 Spektakl gościnny Niech no tylko zakwitną jabłonie Duża Scena Teatru Nowego g. 19

uwaga! premiera!

Spektakl Pan Maluśkiewicz i spółka na podst. wierszy J. Tuwima, adaptacja i reż.

L. Chojnacki Teatr Animacji g. 17

Spektakl Ich czworo.

Obyczaje dzikich G. Zapolskiej, reż.

A. Korytkowska Mazur (spektakl z tłumaczeniem na język migowy) Duża Scena Teatru Polskiego g. 19.30

Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy (odcinek 3) R. Pawłowskiego

Spektakl Portret z magnolią, scen. i reż. M. Zgaiński Mój Teatr g. 20

nowość!

Azalia

3. festiwal muzyki organowej i kameralnej, 20.09-1.10, koncert: Kapela Farna fara poznańska (Kapitularz) g. 20

30 września poniedziałek Wykład Anny R. Burzyńskiej Sztuki performatywne dla początkujących CK Zamek – Scena Nowa g. 18 Wernisaż wystawy: Trzy kolekcje: prace Zygmunta Warczygłowy ze zbiorów Dietera Hilperta, Aliny i Willema Ottenów i Zbyszka Wybickiego Galeria Miejska Arsenał g. 18 Koncert: Tomasz Sikorski – in memoriam/Nowa Klasyka Sala pod Zegarem CK Zamek g. 18 Spektakl gościnny: Single i remiksy, reż. O. Lubaszenko Teatr Muzyczny g. 18 i 21 Koncert: Kwadrofonik i Goście – Steve Reich – Music for 18 Musicians Sala Wielka CK Zamek g. 20 Kalendarium zamknięto 20.08.2013. Redakcja nie bierze odpowiedzialności za zmiany w repertuarze i terminach imprez wprowadzone po oddaniu numeru do druku.

Kalendarium – oprac.

Elżbieta Woźna

szukaj na sklep.wmposnania.pl

tel. 61 853 24 42 czynna codziennie w g. 12-22.30 • bogate menu • dania na wynos dowóz gratis

w nowym numerze rowertouru

ul. Św. Marcin 34

95

kalendarium wydarzeń kalendarium sportowe 29 sierpnia – 1 września (czwartek – niedziela) 40. Poznański Międzynarodowy Rajd Samochodów Zabytkowych, mistrzostwa Polski i wyścigi pojazdów zabytkowych Poznań (Stary Rynek), Przeźmierowo (Tor Poznań) i okolice Poznania

1 września (niedziela)

Leidis na Malcie, marszobieg dla pań nad Jeziorem Maltańskim, g. 11 Warta Poznań – MKS Siemianowiczanka, mecz o mistrzostwo I ligi w hokeju na trawie męşczyzn stadion przy zbiegu ul. Królowej Jadwigi i Drogi Dębińskiej, g. 14 AZS AWF Poznań – AZS Politechnika Poznańska, mecz o mistrzostwo I ligi w hokeju na trawie męşczyzn stadion przy zbiegu ul. Królowej Jadwigi i Drogi Dębińskiej, g. 16 Lech Poznań – Zawisza Bydgoszcz, mecz piłkarski o mistrzostwo T-Mobile Ekstraklasa, Inea stadion przy ul. Bułgarskiej, g. 18

5-8 września (czwartek – niedziela)

VIII Akademickie Mistrzostwa Europy w wioślarstwie tor regatowy na Jeziorze Maltańskim, g. 9 (kaşdego dnia)

7 września (sobota)

Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km tereny parku Cytadela, g. 9 Warta Poznań – Chrobry Głogów, mecz piłkarski o mistrzostwo II ligi stadion przy Drodze Dębińskiej, g. 16

7-8 września (sobota – niedziela)

ŝeglarski Memoriał Jacka Sobkowiaka, przystań Jachtklubu Wielkopolska nad Jeziorem Kierskim przy ul. Wilków Morskich, g. 10 (kaşdego dnia)

8 września (niedziela)

AZS Politechnika Poznańska – LKS Gąsawa, mecz o mistrzostwo I ligi hokeja na trawie męşczyzn stadion przy ul. Przystań (przy moście Rocha), g. 14 Warta Poznań – Stella Gniezno, mecz o mistrzostwo I ligi w hokeju na trawie męşczyzn stadion przy zbiegu ul. Królowej Jadwigi i Drogi Dębińskiej, g. 16 14 września (sobota) Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km tereny parku Cytadela, g. 9

14-15 września (sobota – niedziela)

VI runda Wyścigowych Motocyklowych Mistrzostw Polski i V runda Motocyklowego Pucharu Polski

wrzesień 2013 tor Poznań w Przeźmierowie przy ul. Wyścigowej, g. 16 (sobota) i g. 10.30 (niedziela) AZS Politechnika Poznańska – MKS Siemianowiczanka, mecz o mistrzostwo I ligi hokeja na trawie męşczyzn stadion przy ul. Przystań 1 (przy moście Rocha), g. 16

15 września (niedziela)

Poznań Bussines Run, plac Wolności, g. 11-15 Warta Poznań – UKH Start 1954 Gniezno, mecz o mistrzostwo I ligi w hokeju na trawie męşczyzn stadion przy zbiegu ul. Królowej Jadwigi i Drogi Dębińskiej, g. 16

21 września (sobota)

Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km tereny parku Cytadela, g. 9 Warta Poznań – Polonia Bytom, mecz piłkarski o mistrzostwo II ligi stadion przy Drodze Dębińskiej, g. 16 Lech Poznań – Pogoń Szczecin, mecz o mistrzostwo T-Mobile Ekstraklasa, Inea stadion przy ul. Bułgarskiej, g. 20 (dzień i godzina rozegrania meczu moşe ulec zmianie ze względu na transmisje telewizyjne)

22 września (niedziela)

28 września (sobota)

Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km tereny parku Cytadela, g. 9 Biegaj z Chevroletem Szpot, jedno okrąşenie wokół Jeziora Maltańskiego (5,4 km), g. 11 Posnania Poznań – Orkan Sochaczew, mecz o mistrzostwo ekstraklasy rugby stadion Posnanii przy ul. Słowiańskiej, g. 14 AZS AWF Poznań – KS Warta Poznań, mecz o mistrzostwo I ligi w hokeju na trawie męşczyzn stadion przy zbiegu ul. Królowej Jadwigi i Drogi Dębińskiej, g. 16 Lech Poznań – Widzew Šódź, mecz o mistrzostwo T-Mobile Ekstraklasa, Inea stadion przy ul. Bułgarskiej, g. 19 (dzień i godzina rozegrania meczu moşe ulec zmianie ze względu na transmisje telewizyjne).

28-29 września (sobota – niedziela)

Mistrzostwa miasta Poznania i Międzywojewódzkie Mistrzostwa Młodzików w Wioślarstwie tor regatowy na Jeziorze Maltańskim, g. 9 (kaşdego dnia)

29 września (niedziela)

Politechnika Poznańska – LKS Rogowo/KS Polonia Środa, mecz o mistrzostwo I ligi hokeja na trawie męşczyzn stadion przy ul. Przystań (przy moście Rocha), g. 16

Bieg z Klasą, tereny nad Jeziorem Maltańskim, g. 11

Kalendarium sportowe – oprac. Leszek Gracz

:( :5=(ÂĽ1,2:<0 180(5=( 6=8.$0 Âż21< 6=8.$0 0}Âż$ 2 VLQJODFK WZRU]HQLX ]ZLĂ&#x2C6;]NĂśZ L SRWU]HELH ZLĂ&#x161;]L = 0,Â&#x2019;2ÂĽ&, '2 ),/08 6WDQLVĂŻDZ -DQLFNL 5RPDQ *XWHN &=< 0,(6=.2 3,(5:6=< %<Â&#x2019; 32/$.,(0" SURI 3U]HP\VĂŻDZ 8UEDĂąF]\N &2 72 -(67 .,(52:1,&7:2 '8&+2:( 3DZHĂŻ .R]DFNL 23 6]XNDM QDV Z VDORQDFK SUDVRZ\FK $SS 6WRUH .LQGOH 6WRUH QH[WR SO RUD] QD PLHVLHF]QLN ZGURG]H SO

96

calendar of events Every Saturday at 12:15pm Parish Church organ and chamber music concerts are held. All proceeds go to the renovation of the church.

Sunday 1st September 74th anniversary of the outbreak of World War II First day of an exhibition: Albertyna Kacalak. Paintings Cechmanowicz Gallery of Contemporary Art Right in the middle of Śródka: art event And on Sunday on the bridge after High Mass...

Bishop Jordan bridge, 1:15pm look! premiere!

Performance So what about that dance? Nijinsky. Festival of dreams Studio Słodownia + 3, ul. Półwiejska 42, 7pm Monday 2nd September Exhibition vernissage: Małgorzata Dmitruk.

Adventure playground ‘Arsenal’ Municipal Gallery, 6pm Exhibition vernissage Cutouts OKO Gallery, ul. Garbary 30, 6pm Charity concert: Ray Wilson, Genesis Classic Orchestra Wielki Theatre, 8pm Tuesday 3rd September Poznań Fashion Fair, 3rd-5th September BTS Exhibition of Shoes and Leather Goods, 3rd-5th September Fast Fashion Autumn-Winter 2013/2014 Exhibition of Clothing and Accessories, 3rd-5th September Next Season Spring-Summer 2014 Exhibition of Clothing

and Accessories, 3rd-5th September Poznań International Fair Exhibition vernissage Photography by Tomasz Skorupka Those that jump and crawl …

Palm House, 5pm Wednesday 4th September Exhibition vernissage: Małgorzata Kadelska.

Paintings Profil Gallery, 6pm Concert: Victoria Friedrich and Wojciech Grycan Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Thursday 5th September First day of an exhibition paintings by M. Kadelska Zamek (‘Castle’) Cultural Centre – Profil Gallery Exhibition vernissage photography by Dariusz Żabiński PoemaCafe, 6:30pm Friday 6th September Poznań Optical Exhibition, 6th-7th September Poznań International Fair Exhibition vernissage Victory Obsessed Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, 7pm Info. on pages 18-19 and 75 of IKS Performance The Testament of a Dog A. Suassun, dir. by R. Brzyk Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Concert: Inauguration of the jazz season: RGG – Szymanowski Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Salto Mortale – Performance by the Strefa Ciszy Theatre

September 2013 Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Rose Coutryard (Dziedziniec Różany), 9pm Saturday 7th September The Botanical’s Birthday, 7th-8th September; the programme includes a concert, exhibitions, lectures, educational games and a plant fair Botanical Gardens, 9am-5pm Meeting at the museum: Cardboard structures – house, art workshops for children to accompany the exhibition Architecture –saving and idea, with K. Schmidt National Museum, 11:15am Weekend as part of European Days of Cultural Heritage How the first Poland was built Genius Archaeological Reserve, 11am-7pm As part of European Heritage Days: Ostrów Tumski – a good start – a family area with fun and games Śluza Tumska sluice gate, Ostrów Tumski island, 4pm Performance The Testament of a Dog A. Suassun, dir. by R. Brzyk Nowy Theatre, Main Stage,7pm The September Concert Poland 2013, 7th-29th September, organ recital: Robert Hauptmann St. Joseph’s sanctuary (Barefoot Carmelites), 7pm Concert: Led Zeppelin Night Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Performance Project: Tomaszewski M. Mikołajczyk Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 8pm

Sunday 8th September Sołacz Concert Meridian Hotel terrace, Sołacki Park, 6pm Performance The Testament of a Dog A. Suassun, dir. by R. Brzyk Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Concert: Quadro Susanna Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Monday 9th September 5th Summer Academy of Early Music, 9th-15th September; the programme includes concerts, lectures and open lessons given by superb musicians Academy of Music Info. at www.amuz.edu.pl or www.amuz.poznan.pl Photography exhibition opens Jacek Kulm University Library, 5pm Concert: CocoRosie Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 8:30pm Tuesday 10th September Exhibition opens Paintings

by Rafał Labijak J. I. Kraszewski’s Studio-Museum, 6pm Premieres by young choreographers Lutosławski Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 7pm Concert: Eddie Martin (UK) Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Wednesday 11th September Festival The September Concert Poland – flute and piano recital

97

calendar of events Feliks Nowowiejski Museum - Music Salon, 6pm Performance Cat on a hot tin roof T. Williams, dir. by K. Kowalski Polski Theatre, Malarnia Stage, 7pm Concert: Wovoka Dragon Club, Main Stage, 8pm

Saturday 14th September Meeting at the museum: in the series Children’s Academy at the Museum Meeting Who steals paintings and why do they do it?

National Museum, 11:15am

Workshops for children and adults featuring characters from M. Nilsson latest book, with illustrations by P. Lindenbaum Tsatsiki and Retsina, bookings - tel. 696 310 592 or email: julia@ fundacjamdk.pl Little Cultural Centre Foundation (Mały Dom Kultury) headquarters, 12:30pm

As part of European Heritage Days: 100 years ago on Ostrów Tumski, how the Island looked in the 19th century – an outdoor game for all the family, Śluza Tumska sluice gate on Ostrów Tumski island, 4pm

Concert: Michał Zator – medieval ballads Archaeological Museum, 5pm

Performance Cat on a hot tin roof T. Williams, dir. by K. Kowalski Polski Theatre, Malarnia Stage,7pm

My Piaf as part of New Music Scene Nowy Theatre, New Stage, 6pm

Guest performance Polonia Theatre 32 fainting fits A. Chekhov Wielki Theatre, 6pm

Concert: Urmuli (Georgia) Blue Note Poznań Jazz Club, 7:30pm

Performance Othello W. Shakespeare, dir. by P. Szkotak Polski Theatre, Main Stage, 7pm

My Piaf as part of New Music Scene Nowy Theatre, New Stage, 6pm

Thursday 12th September CEDE Central European Dental Exhibition, 12th-14th September Poznań International Fair

Friday 13th September Performance I served the King of England B. Hrabal Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Performance Othello W. Shakespeare, dir. by P. Szkotak Polski Theatre, Main Stage, 7pm Concert: Babu Król Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 7pm look! premiere!

Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena), 7:30pm Ballet performance Tango with Lady M., idea and choreography E. Wycichowska

98

Poznań International Fair, hall 2, 8pm

September 2013

Performance I served the King of England B. Hrabal Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena), 7:30pm Ballet performance Forty Jo Strømgren, directed and choreographed

by J. Strømgren Poznań International Fair, hall 2, 8pm Concert: Raz Dwa Trzy Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Sunday 15th September Performance Game: for children aged 2-6 Concordia Design, ul.

Zwierzyniecka 3, 10am and 11:30am

Concert: Piotr Pławner – violin, Piotr Sałajczyk – piano Działyński Palace, Red Room, 6pm

Sołacz Concert Meridian Hotel terrace, Sołacki Park, 6pm Performance Othello W. Shakespeare, dir. by P. Szkotak Polski Theatre, Main Stage, 7pm Performance I served the King of England B. Hrabal Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena) 7:30pm Monday 16th September 8th Polish Blues Day: Spontaneous Street Blues – Concert-happening with a jam session ul. Półwiejska (by the Rock Long Luck shop), 3pm-6pm

Concert: Jazzpocalypse Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Tuesday 17th September 74th anniversary of the Soviet invasion of Poland Performance Othello W. Shakespeare, dir. by P. Szkotak Polski Theatre, Main Stage, 7pm Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena), 7:30pm Wednesday 18th September The September Concert Poland 2013, 7th-29th September, Concert: Kukułeczki Children’s Choir, cond. by J. Chałupki Wielkopolska Centre for Oncology, 3:30 pm Meeting with the author Asa Lind, Swedish writer of children’s books, in the series The sand wolf Raczyński Library, main building, 6pm Concert: Jordan Ryene Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 7pm Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena), 7:30pm Concert: Wojciech Korda My Blue-Black World Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Thursday 19th September Exhibition vernissage: Shared things Art Stations Gallery, 7pm

calendar of events Performance Citizen Piszczyk P. Rowicki/J. Czapliński, dir.

by Piotr Ratajczak Polski Theatre, Main Stage, 7pm Performance The Lesson E. Ionesco, dir. by W. Szczepaniak Nowy Theatre, Stage no. 3 (Trzecia Scena), 7:30pm Concert: Klezmerduo (Denmark) & Hałasduo (Poland) Little Cultural Centre stage (Mały Dom Kultury), Dragon Club, 8pm Friday 20th September 8th Polish Blues Day: Spontaneous Street Blues – Concert-happening with a jam session from 3pm-6pm, ul. Półwiejska (by the Rock Long Luck shop), and a gala concert in the Blue Note club at 8pm Performance The Csardas Princess, dir. by D. Kustosik Muzyczny Theatre, 7pm Performance Citizen Piszczyk P. Rowicki/J. Czapliński, dir.

by Piotr Ratajczak Polski Theatre, Main Stage, 7pm Performance The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Performance A Doll’s House Sz. Adamczak, M. Siegoczyński, K. Mokrosiński, dir. by M. Siegoczyński Please note! Performance for over-16s Nowy Theatre, New Stage, 7:30pm 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, Concert: Musica Humana Poznań Parish Church, 8pm

September 2013

Concert: Polish Blues Day: Lamar Chase & Soul Catchers Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm

Performance Falstaff G. Verdi, directed and staged

by T. Konin Wielki Theatre, 7pm

Night-time tours of the Castle Zamek (‘Castle’) Cultural Centre – Tuba, 9pm

Concert: New Masters – Piotr Schmidt Electric Group feat. Iwona Kmiecik Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm

Saturday 21st September Regional Flavours, 21st-24th September Poznań International Fair Performance Stary Browar, New Dance for Children: Sleep Baj Theatre Studio Słodownia + 3, ul.

Półwiejska 42, 11am and 4pm Meeting at the museum: in the series entitled Art Sieve activities for children Once upon a time there was a king, a page and a queen...

National Museum, 11:15am 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, additional events Poznań Parish Church, from 12:15pm Performance 20 beautiful years Strefa Ciszy Theatre Plac Wolności, 2pm Performance Citizen Piszczyk P. Rowicki/J. Czapliński, dir.

by Piotr Ratajczak Polski Theatre, Main Stage, 5pm (Children’s Studio Dziecięce Atelier) and 7:30pm Performance The Csardas Princess, dir. by D. Kustosik Muzyczny Theatre, 6pm Concert Eska Rock Live: The Boxer Rebellion Adam Mickiewicz University auditorium, 6:30pm Performance The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage,7pm

Sunday 22nd September Performance The Csardas Princess, dir. by D. Kustosik Muzyczny Theatre, 5pm Performance Death of an employee M. Kmiecik, dir. by I. Vedral Polski Theatre, Malarnia Stage, 5pm Performance The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 6pm Performance Falstaff G. Verdi, directed and staged

by T. Konin Wielki Theatre, 6pm Concert: Tonight Alive (Australia) Pod Minogą Club, ul. Nowowiejskiego 8, 7pm Performance Citizen Piszczyk P. Rowicki/J. Czapliński, dir.

by Piotr Ratajczak Polski Theatre, Main Stage, 7:30pm 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, Concert: Glass Duo Poznań Parish Church, 8pm Performance Disabled Theater Jérôme Bela/Theater Hora Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 8pm Monday 23rd September Invest Hotel Equipment Trade Fair, 23rd-26th September

Pakfood Food Industry Packaging Fair, 23rd-26th September Polagra Food International Food Products Trade Fair, 23rd-26th September Polagra Gastro International Trade Fair of Catering, 23rd26th September Polagra-Tech International Trade Fair of Food Processing Technologies, 23rd-26th September Poznań International Fair Concert: Korekyojinn (Japan) Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Tuesday 24th September Performance Puss in boots based on W. Borkowski’s libretto Muzyczny Theatre, 10am and 12:15pm 14th meeting with a masterpiece: hand-written scores - Karol Lipiński – virtuoso violinist from the early 20th century Raczyński Library, main building, 6pm Performance The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Ballet performance Minus 2, choreogr. O. Naharin Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 8,pm KLUSKA – KLUbowe Spotkania Kabaretowe (Cabaret Club Performances) – totally improvised Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm Wednesday 25th September Performance Puss in boots based on W. Borkowski’s libretto Muzyczny Theatre, 10am and 12:15pm

99

calendar of events Exhibition opens J. Kulm’s theatre photography The Theatre of Izabela Cywińska.

The Theatre of Conrad Drzewiecki Atanazy Gallery in the new building of the Raczyński Library, 6pm Performance The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Performance Romeo and Juliet S. Prokofiev, staged and choreographed by E. Wesołowski Wielki Theatre, 7pm Thursday 26th September The September Concert Poland 2013, 7th-29th September, Ballet performance O. Sławska-Lipczyńska Ballet School, 6pm Performance Mayday R. Cooney, dir. by G. Chrapkiewicz Muzyczny Theatre, 7pm Performance Romeo and Juliet S. Prokofiev, staged and choreographed by E. Wesołowski Wielki Theatre, 7pm Friday 27th September Scientists’ Night Info. at www.poznan. nocnaukowcow.pl.

The September Concert Poland 2013, 7-29.09, Concert: duet with Alice Ungerer (soprano) and Francesco Greco (piano) Działyński Palace, Red Room, 6pm Exhibition vernissage: Şakir Gökçebağ. Der, Die, Das ‘Arsenal’ Municipal Gallery, 6pm

100

September 2013

Performance Mayday R. Cooney, dir. by G. Chrapkiewicz Muzyczny Theatre, 7pm

Performance Siberiade K. Meyer, directed and choreographed by R. A. Braun Wielki Theatre, 7pm

Concert Let us remember Osiecka Nowy Theatre, Main Stage, 7pm

Performance The four of them. Wild habits G. Zapolska, dir. by A. Korytkowska Mazur Polski Theatre, Main Stage, 7:30pm

Concert: Jaromír Nohavica Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 7pm Concert: Closterkeller Blue Note Poznań Jazz Club, 8pm 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, organ marathon, Poznań Parish Church, 8pm-11pm Saturday 28th September Exhibition opens - Paintings

by Zbyszek Wesołowski A River of memories Archdiocesan Museum, 11am Meeting at the museum: in the series Art Sieve activities for children Woah! Who’s got such big eyes?

National Museum, 11:15am 8th Weekend with History on the Royal-Imperial Route – Mieszko and Dobrawa.

We were here, 28th-29th September Info. at www.poznan.pl/trakt, www.facebook.com/trakt. poznan 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, extra events Poznań Parish Church, from 12:15pm Performance Death of an employee M. Kmiecik, dir. by I. Vedral Polski Theatre, Malarnia Stage, 5pm

Angel’s Tango – Concert by the Wiesław Prządka Sextet Muzyczny Theatre, 8pm Concert: Balzinga Little Cultural Centre stage (Mały Dom Kultury), Dragon Club, 8pm Sunday 29th September 8th Weekend with History on the Royal-Imperial Route – Mieszko and Dobrawa.

We were here, 28th-29th September Info. at www.poznan.pl/trakt, www.facebook.com/trakt. poznan look! premiere!

Performance Mr Maluśkiewicz and co. based on verse by J. Tuwim, adapted and directed by L. Chojnacki Animation Theatre, 5pm Performance Death of an employee M. Kmiecik, dir. by I. Vedral Polski Theatre, Malarnia Stage, 5pm Performance Siberiade K. Meyer, directed and choreographed by R. A. Braun Wielki Theatre, 6pm The September Concert Poland 2013, 7th-29th September, Concert: Wokalny Minimus Poznań City Scales (Waga Miejska), 6pm Guest performance Let only the apple trees blossom Nowy Theatre, Main Stage, 7pm

Performance The four of them. Wild habits G. Zapolska, dir. by A. Korytkowska Mazur (Performance with signing for the hard of hearing) Polski Theatre, Main Stage, 7:30pm 3rd festival of organ and chamber music, 20th September-1st October, Concert: Kapela Farna Poznań Parish Church (Chapter house), 8pm Monday 30th September Exhibition vernissage: Three collections: works

by Zygmunt Warczygłowa from the collections of Dieter Hilpert, Alina and Willem Otten and Zbyszek Wybicki ‘Arsenal’ Municipal Gallery, 6pm Concert: Tomasz Sikorski – in memoriam/New Classics Hall beneath the Clock, Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, 6pm Guest performance: Singles and remixes, dir. by O. Lubaszenko Muzyczny Theatre, 6pm and 9pm Concert: Kwadrofonik and guests – Steve Reich – Music for 18 Musicians Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Great Hall (Sala Wielka), 8pm

This calendar was closed on 20th August 2013. The editors are not liable for any changes that might have been made to the events or times after this issue went to press.

Calendar – compiled by Elżbieta Woźna Translation – Robert Pagett

Ponad 360 filatelistycznych wizerunków Poznania: znaczki i kartki pocztowe, datowniki okolicznościowe, zalepki i inne – prawdziwa gratka dla wielbicieli posnanianów

szukaj w księgarniach i na sklep.wmposnania.pl