FRÜH L I N G S W E I H E •3
•4
•5
KATALOG WYSTAWY JUBILEUSZOWEJ W STULECIE OTWARCIA GMACHU GŁÓWNEGO MUZEUM NARODOWEGO W SZCZECINIE pod redakcją Szymona Piotra Kubiaka i Dariusza Kacprzaka KATALOG DER AUSSTELLUNG ZUM HUNDERTJÄHRIGEN ERÖFFNUNGSJUBILÄUM DES HAUPTGEBÄUDES DES NATIONALMUSEUMS STETTIN herausgegeben von Szymon Piotr Kubiak und Dariusz Kacprzak SZCZECIN 2013
PA T R O N A T H O N O R O W Y • E H R E N PA T R O N A T
BOGDAN ZDROJEWSKI
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej Minister für Kultur und Nationalerbe der Republik Polen RÜDIGER FREIHERR VON FRITSCH
Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Bundesrepublik Deutschland in der Republik Polen ALEKSANDER ALEKSIEJEW
Ambasador Federacji Rosyjskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Russischen Föderation in der Republik Polen PIERRE BUHLER
Ambasador Republiki Francuskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Französischen Republik in der Republik Polen MARCIN ZYDOROWICZ
Wojewoda Zachodniopomorski Wojewode Westpommerns OLGIERD GEBLEWICZ
Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Marschall der Wojewodschaft Westpommern PIOTR KRZYSTEK
Prezydent Miasta Szczecin Stadtpräsident von Stettin
•6
F RÜH L I N G S W E I HE •7
SPIS TREŚCI INHALTSVERZEICHNIS
I
II
6
GRUSSWORT
WSTĘP
9
EINLEITUNG
SZYMON PIOTR KUBIAK
III
WACŁAWA NIŻYŃSKIEGO ŚWIĘTO LUB OFIARA WIOSNY 12 TEATR I SZTUKI PIĘKNE U PROGU WIELKIEJ WOJNY – WPROWADZENIE
VACLAV NIJINSKYS FRÜHLINGSFEIER ODER FRÜHLINGSOPFER
DAS THEATER UND DIE BILDENDEN KÜNSTE AM VORABEND
DES ERSTEN WELTKRIEGES – EINE EINFÜHRUNG
IWONA DANIELEWICZ
IV
MISIA GODEBSKA – PROTEKTORKA, MUZA I MECENASKA ARTYSTÓW
MISIA GODEBSKA – PROTEKTORIN, MUSE UND MÄZENIN DER KÜNSTLER
MAGDALENA MOSKALEWICZ
V
ARMORY SHOW 1913 44 MARCEL DUCHAMP I EKSPLOZJA W FABRYCE GONTÓW
MARCEL DUCHAMP UND DIE EXPLOSION IN EINER SCHINDELFABRIK
•8
PRZEDMOWA
DIE ARMORY SHOW 1913
30
BOGDANA KOZIŃSKA
VI
WALTER RIEZLER I MUZEUM MIEJSKIE W SZCZECINIE
WALTER RIEZLER UND DAS STADTMUSEUM STETTIN
BEATA MAŁGORZATA WOLSKA
VII
KARTA Z DZIENNIKA 1913 ROKU (TADEUSZA MAKOWSKIEGO I BRONISŁAWA MALINOWSKIEGO)
(DES MALERS TADEUSZ MAKOWSKI
UND DES ANTHROPOLOGEN BRONISŁAW MALINOWSKI)
DARIUSZ KACPRZAK
VIII
ROK 1913 – KALENDARIUM ARTYSTYCZNE
IX
X
90
TAGEBUCHBLÄTTER AUS DEM JAHRE 1913
62
110
DAS JAHR 1913 – ZEITTAFEL KUNST
DZIEŁA
164
322
WERKE
SPIS DZIEŁ EKSPONOWANYCH
VERZEICHNIS DER AUSGESTELLTEN WERKE
•9
MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego NATIONAL MUSEUM STETTIN – Kulturinstitution der Selbstverwaltung der Wojewodschaft Westpommern, mitgeleitet vom Ministerium für Kultur und Nationalerbe
W YS TAWA • AU S S T E L LU N G 1913. Święto wiosny. Wystawa jubileuszowa w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie 1913. Frühlingsweihe. Ausstellung zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin KU R ATO R Z Y • KU R ATO R E N Szymon Piotr Kubiak, Dariusz Kacprzak KO N C E P C JA , S C E NA R I U S Z I A R A N Ż AC JA • KO N Z E P T, S Z E NA R I O UND ARRANGEMENT
P ROJ E K T O Ś W I E T LE NIA B E L E UC H T U N GS E N TWURF Andrzej Kulpa OPIEKA KONSERWATORSKA KONSERVATORISCHE BETREUUNG Przemysław Manna, Anna Borowiec, Paweł Bosy, Małgorzata Ciuńczyk, Izabela Działak-Dąbrowska, Danuta Kazana, Maciej Lango, Krystyna Lewkowicz, Hanna Szenklewska, Iwona Szramska, Anna Szczucińska P ROMO C JA Ö F F E N T L I C H K E I T SA RB EIT Anna Suchocka, Piotr Jankowski
Szymon Piotr Kubiak O R GA N I Z AC JA • O R GA N I SAT I O N
DZ I A Ł E D U K AC J I A B T E I LU N G M U S E U M S PÄ DAGOGIK
Wiesława Holicka, Wiesława Kościesza, Paulina Bujko
Krystyna Milewska, Dorota Baumgarten-Szczyrska, Agata Kamińska, Elżbieta Kamińska, Ewa Kimak, Dorota Obalek, Grażyna Tokarczyk
PA T R O N A T M E D I A L N Y M E D I E N PA R T N E R
M EC E NAT • S C H I R M HERRS C HA F T
Dofinansowano ze środków Województwa Zachodniopomorskiego w 2013 roku Subventioniert von der Wojewodschaft Westpommern 2013
S P O N S O R • S P O N S OR
• 334
S P I S DZ I E Ł E K S P O N O WA N YC H
•
V E R Z E I C H N I S D E R A U S G E S T E L LT E N W E R K E
MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE ul. Staromłyńska 27, 70-561 Szczecin, tel. (+48) 91 4315 200, fax (+48) 91 4315 204 www.muzeum.szczecin.pl Dyrektor | Direktor Lech Karwowski
KATALO G • KATALO G 1913. Święto wiosny. Wystawa jubileuszowa w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie 1913. Frühlingsweihe. Katalog der Ausstellung zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin
Zbigniew Doliński
Archiwum prywatne | Privatarchiv, Warszawa:
Muzeum Narodowe w Warszawie:
nr kat. | Kat.-Nr. 190–199, 201
nr kat. | Kat.-Nr. 37, 39, 86
Archiwum prywatne | Privatarchiv, Berlin:
Piotr Ligier
nr kat. | Kat.-Nr. 45, 46, 59, 99
Muzeum Narodowe w Warszawie:
Lebrecht | MJS: s. | S. 1, 7
nr kat. | Kat.-Nr. 12, 13, 16, 17, 24–30, 36,
Fine Art | BE&W: s. | S. 9
38, 71, 77, 87, 88, 98, 100, 120, 127, 128, 132
Piotr Safjan Muzeum Narodowe w Warszawie: nr kat. | Kat.-Nr. 15
Krzysztof Wilczyński Muzeum Narodowe w Warszawie:
AUTO R ZY • AU TO REN Iwona Danielewicz, Dariusz Kacprzak, Bogdana Kozińska, Szymon Piotr Kubiak, Magdalena Moskalewicz, Beata Małgorzata Wolska
s. | S. 79, nr kat. | Kat.-Nr. 1, 2, 21, 35, 57, 67,
Szymon Piotr Kubiak, Dariusz Kacprzak
Piotr Tomczyk Muzeum Sztuki w Łodzi: nr kat. | Kat.-Nr. 8, 10, 31, 33, 70, 101, 102, 115–117, 122, 124, 144
Piotr Kurek Sławomir Majoch
Barbara Ostrowska
Grzegorz Solecki, Arkadiusz Piętak Muzeum Narodowe w Szczecinie: pozostałe | alle übrigen
P ROJ E K T GR A F I C Z N Y I S K ŁA D GR A P H I S C H E GE STA LTUN G U N D SAT Z Ludwika Gnyp, Raman Tratsiuk, www.studioflow.pl
Muzeum Uniwersyteckie w Toruniu: nr kat. | Kat.-Nr. 69 Akademie der Künste Berlin, Hans-Scharoun-Archiv: nr kat. | Kat.-Nr. 107–113 Akademie der Künste Berlin, Kunstsammlung:
TŁUMAC Z ENI E • Ü BERSET Z U NG
Maciej Czajkowski: s. | S. 3, 5
73–76, 97, 118, 119, 121, 123, 126, 136–138, 151
Muzeum Uniwersyteckie w Toruniu: nr kat. | Kat.-Nr. 131
R EDAKCJA NAU KOWA WI SSENS CH AFT L I CH E REDAKT I O N
RMN-Grand Palais | BE&W: s. | S. 19
nr kat. | Kat.-Nr. 40
D R U K • D R UC K Zakład Poligraficzny Moś i Łuczak sp.j. www.mos.pl
Georg-Kolbe-Museum Berlin: okładka | Umschlag, strona przedtytułowa | Vortitelblatt, strona tytułowa | Titelblatt, nr kat. | Kat.-Nr. 66
R EDAKCJA WY DAWNI CZ A LEKTO RAT Aleksandra Grzemska, Barbara Kownacka, Beata Małgorzata Wolska
Städtische Galerie Dresden: nr kat. | Kat.-Nr. 47, 56
Uwe Seemann Ernst Barlach Stiftung Güstrow: nr kat. | Kat.-Nr. 3–6 Kunstsammlungen Zwickau: nr kat. | Kat.-Nr. 60–65, 93–95 Library of Congress,
KO R EKTA • KO RREKT U R Małgorzata Szczęsna
Prints and Photography Division, Bain Collection: s. | S. 33, 43 Biblioteka Muzeum Narodowego w Szczecinie: s. | S. 23, 29, 69, 126, nr kat. | Kat.-Nr. 200
ZDJĘC I A, REPRO D U KCJ E PH OTO GRAPH I EN, R EPRO GR APH I EN
Archiwum Fotograficzne
Grzegorz Nosorowski
Archiwum prywatne | Privatarchiv, Poznań:
Muzeum Narodowe w Gdańsku: nr kat. | Kat.-Nr. 34, 85
nr kat. | Kat.-Nr. 18–20
Muzeum Narodowego w Szczecinie: s. | S. 51, 63, 73, 87, 99, 101, 109, 115, 122, 126, 127, 140, 147, 149, 152
CO P YR I GH T BY M U Z E U M NA RO D OWE W S ZC Z EC I N I E & AU TO R Z Y • AU TO REN ISBN 978-83-63365-36-3 Szczecin 2013
• 335
1 0 0 L AT M U Z E U M W S ZC Z E C I N I E 10 0 JAHRE MUSEUM IN STET TIN red. SZYMON PIOTR KUBIAK, DARIUSZ KACPRZAK (autorzy Adrianna Jędrzejczak, Lech Karwowski, Bogdana Kozińska, Szymon Piotr Kubiak) tłum. Peter Seraphim Szczecin 2013
• 336
S P I S DZ I E Ł E K S P O N O WA N YC H
•
V E R Z E I C H N I S D E R A U S G E S T E L LT E N W E R K E
• 337