100 JAHRE MUSEUM IN STETTIN
•3
•4
•5
1. Zaproszenie na otwarcie Muzeum Miejskiego w Szczecinie, 1913 Einladung zur Erรถffnung des Stadtmuseums Stettin, 1913
โ ข6
•7
Publikacja w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie pod redakcją Szymona Piotra Kubiaka i Dariusza Kacprzaka Publikation zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin herausgegeben von Szymon Piotr Kubiak und Dariusz Kacprzak SZCZECIN 2013
PATRONAT HONOROW Y • EHREN PATRONAT
BO G DAN ZDROJEWSKI
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej Minister für Kultur und Nationalerbe der Republik Polen R Ü DI G ER FREIHERR V ON FRITSCH
Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Bundesrepublik Deutschland in der Republik Polen ALEKSANDER ALEKSIEJEW
Ambasador Federacji Rosyjskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Russischen Föderation in der Republik Polen P IERRE BUHLER
Ambasador Republiki Francuskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Botschafter der Französischen Republik in der Republik Polen MARCIN Z Y DOROWICZ
Wojewoda Zachodniopomorski Wojewode Westpommerns OL G IERD G EBLEWICZ
Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Marschall der Wojewodschaft Westpommern P IOTR KRZ Y STEK
Prezydent Miasta Szczecin Stadtpräsident von Stettin
•8
100 JAHRE MUSEUM IN STETTIN
•9
S P IS TREŚCI
INHALTS V ERZEICHNIS
SZYMON PIOTR KUBIAK
I
Obraz świata – symbol miasta KILKA SŁÓW O DWÓCH PĘKNIĘTYCH NEGATYWACH
13
Abbild der Welt – Symbol der Stadt Ein paar Worte über zwei verschrammte Negative
Bogdana Kozińska
II
Szczecińskie muzeum wczoraj
• Stulecie gmachu muzealnego na Wałach Chrobrego
• Skarby Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza
• Zbiory Pomorskiego Związku Sztuki –
Miejska Galeria Obrazów i Gabinet Grafik
i sztuki antycznej Heinricha Dohrna
• Muzeum Miejskie na HAKENTERRASSE – tradycja i awangarda
• Szczecińscy muzealnicy – współtwórcy dorobku
Muzeum Narodowego w Szczecinie
• Appendix
Das Stettiner Museum gestern
• Hundert Jahre Museumsgebäude auf DER HAKENTERRASSE
• Die Schätze der Gesellschaft für Pommersche
Geschichte und Altertumskunde
• Die Sammlungen des Kunstvereins für Pommern –
Städtische Gemäldegalerie und Kupferstichkabinett
• Das Pommersche Museum – Heinrich Dohrns Naturkunde-
• 10
• Muzeum Pomorskie – kolekcje przyrodniczo-naukowe
19
und Antikensammlungen
• Das Stadtmuseum auf der HAKENTERRASSE – Tradition und Avantgarde
• Stettiner Museumsmitarbeiter – Mitwirkende an den
Errungenschaften des Nationalmuseums Stettin
• Appendix
Lech Karwowski
III
Muzeum Narodowe w Szczecinie DZIŚ I jutrO
Das Nationalmuseum Stettin HEUTE UND MORGEN
Adrianna Jędrzejczak
IV
Wykaz publikacji (1834–2013)
VERZEICHNIS DER PUBLIKATIONEN (1834–2013)
187
215
• 11
MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego NATIONALMUSEUM STETTIN – Kulturinstitution der Selbstverwaltung der Wojewodschaft Westpommern, mitgeleitet vom Ministerium für Kultur und Nationalerbe
P u b l i k ac ja • P u b l i k at i o n 100 lat Muzeum w Szczecinie. Publikacja w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie 100 Jahre Museum in Stettin. Publikation zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin wydawnictwo towarzyszące ekspozycji 1913. Święto wiosny. Wystawa jubileuszowa w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie, 21.06–8.09.2013 begleitende Veröffentlichung zu 1913. Frühlingsweihe. Ausstellung zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin, 21.06–8.09.2013 Au to r z y • Au to r en Adrianna Jędrzejczak, Lech Karwowski, Bogdana Kozińska, Szymon Piotr Kubiak
R eda kc ja n au kowa W i s s en s c h a f t l i c h e R eda k t i o n Szymon Piotr Kubiak, Dariusz Kacprzak T łu m ac zen i e • Ü b ers e t z u n g Peter-Christian Seraphim R eda kc ja w y daw n i c z a L ek to r at Aleksandra Grzemska, Barbara Kownacka, Beata Małgorzata Wolska Ko r ek ta • Ko r r ek t u r Małgorzata Szczęsna W Y BÓR ZDJ ĘĆ • AUSWAHL DER FOTO G RAFIEN Szymon Piotr Kubiak, Dariusz Kacprzak Proj ek t g r a fi c zn y i s k ł a d G RAFISCHE G es ta lt u n g u n d Sat z Ludwika Gnyp, Raman Tratsiuk www.studioflow.pl
PATRONAT MEDIALN Y MEDIEN PARTNER
MECENAT • SCHIRMHERRSCHAFT
Dofinansowano ze środków Województwa Zachodniopomorskiego w 2013 roku Subventioniert von der Wojewodschaft Westpommern 2013
S P ONSORZ Y • S P ONSOREN
• 246
ADRIANNA J Ę DRZEJCZAK
Wy k a z p u b l i k a c j i ( 1 8 3 4 –2 0 1 3 )
•
V e r z e i c h n i s d e r P u b l i k a t i o n e n ( 1 8 3 4 -2 0 1 3 )
MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE ul. Staromłyńska 27, 70-561 Szczecin, tel. (+48) 91 4315 200, fax (+48) 91 4315 204 www.muzeum.szczecin.pl Dyrektor | Direktor Lech Karwowski
Druk • Druck
Grzegorz Solecki
Maciej Soja
Zakład Poligraficzny Moś i Łuczak sp.j. www.mos.pl
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 30
w Szczecinie | 95, 96
Lucyna Kopczyńska
pozostałe / übrige
ZDJ ĘCIA , REPRODUKCJE FOTO G RAFIEN, REPRO G RAFIEN
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 47–53, 55
w Szczecinie
Archiwum Państwowe w Szczecinie | 1
Teresa Keim
Biblioteka Instytutu Historii Sztuki, Uniwersytet
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | 4, 7, 9, 11
w Szczecinie | 54, 57, 62, 65, 67, 69, 70
Kolekcja Aleksego Pawlaka | 5, 32
Alicja Kube
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu | 6, 10, 29,
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
33–36
w Szczecinie | 61, 63, 64
W. Seelig
Tadeusz Kowalski, Andrzej Ilnicki
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 13, 14
w Szczecinie | 71
Max Dreblow
Szymon Piotr Kubiak
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 26
w Szczecinie | 75, 97
Tewa
Arkadiusz Piętak
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 27
w Szczecinie | 76
Paul Biedermann
Grzegorz Solecki, Arkadiusz Piętak
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
Archiwum fotograficzne Muzeum Narodowego
w Szczecinie | 28
w Szczecinie | 94, 98–100
Zdj ęc i e n a o k ł a d c e, k a rc i e pr zedt y t u łow e j i t y t u łow e j F oto au f d e m U m s c h l ag, d e m Vo r t i t el- u n d d e m T i t el b l at t Ekspozycja sztuki romańskiej w gmachu Muzeum Miejskiego w Szczecinie, stan pierwotny, fot. arch. Dauerausstellung der romanischen Kunst im Stadtmuseum Stettin, ursprünglicher Zustand, Archivfoto CO P Y RI G HT BY MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE & AUTORZ Y • AUTOREN ISBN 978-83-63365-40-0 Szczecin 2013
• 247
KATALOG WYSTAWY JUBILEUSZOWEJ w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie
KATALOG DER AUSSTELLUNG zum hundertjährigen Eröffnungsjubiläum des Hauptgebäudes des Nationalmuseums Stettin red. / Hrsg. Szymon Piotr Kubiak, Dariusz Kacprzak autorzy / Autoren Iwona Danielewicz, Dariusz Kacprzak, Bogdana Kozińska, Szymon Piotr Kubiak, Magdalena Moskalewicz, Beata Małgorzata Wolska tłumaczenie / Übersetzung Barbara Ostrowska projekt graficzny i skład / Grafische Gestaltung und Satz Ludwika Gnyp, Raman Tratsiuk, Studio Flow Szczecin 2013
• 248
ADRIANNA J Ę DRZEJCZAK
Wy k a z p u b l i k a c j i ( 1 8 3 4 –2 0 1 3 )
•
V e r z e i c h n i s d e r P u b l i k a t i o n e n ( 1 8 3 4 -2 0 1 3 )
• 249