5de jaargang nummero 21 1 november 2020 Redactie-adres Buizemontstraat 19
Giesbaergske
9500 Geraardsbergen
Giesbaergen
koleuren gazette giesbaergske gazette vordat de koleuren goe zoan vermingen
Onafhankelijk multicultureel gazetje ter verdubbeling van de integratie die niet enkelvoudig kan werken. Giesbaergske Koleuren Gazette is een realisatie en uitgave van Studio Schrever en Uitg. Eigenbegeer
1 Licht op de stad Intussen in de wereld 2 Voorwoord Korte inhoud 3 Bossensap in Everbeek 4 Dossier: de trambaan G’bergen-Herzele 10 #Veroverderuimte in Geraardsbergen 12 Geveltuinen in de stad 13 Bloemencampagne 16 Cursief: Maja Hadzifejzovic 17 Het Kunstpleinplan 21 Superdivers samenleven: workshop schrijven 24 Welkom in de BuizeMontmartre! 26 Autodelen in de modal shift 27 Culinair: Koken met kleur 29 Fotocollage 30 Fietscampagne 32 Kleurige krant in de wereld 34 Klimaat & Migratie: Richard Omanga 36 No Mercosur! 38 Critical Mass, ook in Geraardsbergen 40 De tuinman Colofon
Licht op de stad
© wim schrever
I nhou dst a f e l Edit ie H e rf st ‘ 20
Onlangs toefde ik nog ‘s in een andere stad, op bezoek bij een oude vriend, een mentor eigenlijk. Enfin, dat moet ik er niet bij zeggen: kameraden zijn dat steevast, inspirerend. Naar goede gewoonte stond ik voorafgaand aan onze afspraak in de buurt even naar de rivier vlakbij zijn huis te turen, vanop een schoon ste-
Intussen
in de wereld De stad Aalst heeft zich voorgenomen om 12.000 nieuwe bomen te planten. Dat plan kadert in het bestek van het Boomcharter, dat een burgerinitiatief is dat werd opgesteld door Jo Maes, een man met een passie voor bomen. Het charter neemt zich voor om 1 miljoen bomen te planten tegen 2024. Onder meer Affligem, Antwerpen, Dendermonde, Gent en Zottegem doen ook al mee. Way to go, Aalst! De Premier League-wedstrijd tussen Newcastle en Manchester United heeft meer dan 17.000 euro in het laatje gebracht van
nen bruggetje voor voet- en fietsverkeer. De stroom stond stil. Wat had ik dan gedacht? Enkel een straal van een wazige zon die erin weerspiegelde. Een stilstaande stroom, met een luttele zelfreflectie. Meer was het niet. Het leven is een metafoor. de plaatselijke voedselbank. Misnoegde Newcastle-fans gaven hun geld immers liever aan het goede doel dan aan de televisie. Om de match te kunnen zien op de Engelse televisie, moesten de supporters ongeveer 16,5 euro betalen. Uit protest deden ze dat niet, maar schreven ze exact hetzelfde bedrag over op de rekeningnummer van de voedselbank. Dat bracht meer dan 17.000 euro op. De supportersfederatie zei daarover het volgende: “We hebben al betaald voor een abonnement dat we door corona niet kunnen gebruiken en dan zouden we nog eens moeten betalen om de wedstrijd op
Ook in het Covid-tijdperk... Achteraf, bij het weggaan, keek ik nog even achterom, naar zijn huis. In de ramen zitten nieuwe ruiten. Metafore, cari amici, metafore! (WiSch) tv te kunnen zien. Dan geven we liever ons geld aan wie het echt kan gebruiken in plaats van aan de televisiezenders en de Premier League”. Good job, lads! De Gentse organisatie Refu Interim is door de Vlaamse overheid erkend en krijgt een subsidie voor hun werk met asielzoekers en vluchtelingen. De organisatie werkt als interimkantoor maar biedt enkel vrijwilligerswerk aan. Nieuwkomers kunnen via een engagement een netwerk uitbouwen en zo later makkelijker zelf aan een job raken. Schoon werk! (Bron: Het Internet)
V o o r w o o r d Het is een tijdje geleden dat we een editie van de kleurige krant publiceerden. Meerbepaald al van in 2016. Toen rolde het zestiende nummer van de drukpersen, bij manier van spreken. Onze vereniging voor superdiverse samenleving ging intussen niet stilzitten en bleef actief in de straat, met activiteiten en een communicatie via onze Facebook-pagina. Maar in de huidige maatschappelijke toestand leek het ons passend om de publicatie nieuw leven in te blazen. En dus scrolt, bladert, struint u nu in deze pagina’s. Zoals we dat van bij het begin deden, werkt de redactie rond hoopgevend en positiverend nieuws, in en rond Geraardsbergen. Niettemin blijven we met een kritische blik kijken. Er zijn verschillende artikels en stukken over mobiliteit en hoe we die duurzamer (en slimmer zo je wil) kunnen doen.En dat is geen toeval dat we het vaak over mobiliteit hebben. Verplaatsingen zijn voor ieder mens een van de basisactiviteiten die we vaak de hele dag uitvoeren. Expert in mobiliteit, Kris Peeters, verwoordde het zo: ‘We zijn eigenlijk de hele dag bezig met mobiliteit. En als we het nu nog niet aan het doen zijn, denken we erover na om het weer te doen.’ Als metafoor kan dat tellen...
Think global, act local: bossensap uit Everbeek, p. 3 Dossier: Het oorspronkelijke traject van de trambaan G’bergen-Herzele p 4. Week van de Mobiliteit: Verover de Ruimte, p. 10 Stadsontwikkeling: geveltuinen in de stad, p. 12 Cursiefje van Maja Hadzifejzovic p. 16 Een andere kijk op de stad: Het Kunstpleinplan, p. 17 Workshop schrijven voor anderstaligen, p. 21 Welkom in de quartier van de BuizeMontmartre, p. 24 Mobiliteit: Autodelen in de modal shift p. 26
Veel lees-, kijk- & bladerplezier in de veertiende editie van de Giesbaergske Koleuren Gazette! Wim Schrever, hoofdredacteur.
Culinair: nieuw wereldkookboek door Herwig Deweerdt p. 27 Klimaat & Migratie: De klimaatcrisis biedt de wereld een kans, p. 31 Burgerbewegingen: Critical Mass Geraardsbergen, p. 36
2
Lokaal Think global, act local
Bossensap uit Everbeek We vragen ons wel ‘s af hoe we verder kunnen helpen om natuur en leefmilieu weer beter te maken. Als we om ons heen kijken zijn er in elke stad of dorp vaak kansen te over. Steeds meer mensen en organisaties werken plannetjes uit ter verdere bescherming en/of beheer van natuur en milieu. Vaak zijn dat kleine initiatieven, in gang gezet door enkele bewoners, om bijvoorbeeld een stuk natuurgebied te kunnen onderhouden. Of om een bos te beschermen. Ook in Everbeek gebeurt dat. Onlangs ‘brouwden’ ze hun lading bossensap voor dit seizoen.
nen en kronkelende bronbeken. Vooral majesteuze beuken domineren het zicht, maar ook zomereiken, haagbeuken en populieren nemen een belangrijke plaats in. In de valleitjes vinden we essen en zwarte elzen. Op de valleiflank van de Terkleppe beek, die ontspringt in het Trimpontbos, liggen nog enkele van die kleinere maar waardevolle bosjes. Het zijn samen met de grotere boskernen restanten van het uitgestrekte De Everbeekse Bossen Poodsbergbos, dat zich tot in de vroege Natuurpunt Everbeekse Bossen is Middeleeuwen uitstrekte tussen Ronse de lokale werkgroep van Natuurpunt en Everbeek. Boven-Dender actief in Everbeek, de meest zuidelijke regio van de Vlaamse Ardennen. Dieren en planten De Everbeekse bossen bestaan uit het Het Everbeekse landschap oogt afHayesbos, het Trimpontbos, het Steen- wisselend en verrast telkens weer. De bergbos en Keelenberg. Het zijn oude bossen baden in een kleinschalig landbossen, die gekenmerkt worden door schap met weiden, akkers en grazige een weelderige voorjaarsflora met tapij- valleitjes, talrijke bomenrijen, kronketen van wilde hyacint en bosanemoon. lende en soms holle wegen. Geen wonHet reliëf is er grillig. Er zijn talrijke bron- der dat hier nog zoveel planten- en
diersoorten standhouden die elders in Vlaanderen sterk achteruitgaan of reeds verdwenen zijn. Typische dieren voor de streek zijn o.m. bosvogels zoals bosuil, wespendief, havik, houtsnip en verschillende soorten spechten. Sinds kort is ook het ree terug in het gebied. Minder opvallend, maar evengoed aanwezig, zijn de eikelmuis en de eekhoorn. Vooral de schitterende bronbeekjes herbergen een verrassende fauna. Twee zeldzame vissoorten komen hier nog voor: de beekprik en de rivierdonderpad. De beekjes zijn ook de woonplaats van andere typische en in Vlaanderen zeldzame diersoorten zoals de waterspitsmuis, de vuursalamander en de bronlibel. Appelsap 2020 Le nouveau Everbeekse Bossensap est arrivé! Het is grand cru appelsap van onbespoten hoogstambomen uit Everbeek. U kan het kopen bij Bakkerij Retro in Everbeek-Boven of stuur een mail naar everbeeksebossen@natuurpunt.be voor een afspraak bij iemand van de vrijwilligers thuis. De winst gaat natuurlijk weer integraal naar het beheer en de uitbreiding van het natuurgebied Everbeekse Bossen. Dus hoe meer u drinkt.... Santé! (tekst en foto bovenaan: Natuurpunt Everbeekse Bossen)
3
Slimmobiel Trage wegen voor voet- en fietsverkeer
Het oorspronkelijke traject van de trambaan G’bergen-Herzele De voorbije maanden maakte beweging voor klimaat en sociale rechtvaardigheid Climaxi vzw werk van de oude trambaan die van G’bergen naar Herzele liep. Met opzoekingswerk kon het oorspronkelijke traject van de voormalige tramverbinding hertekend worden. Climaxi organiseerde een gesmaakte fietstocht om het vroeger spoor in het landschap te zetten. Deelnemers waren een en al oog en oor. Met het dossier en hijhorende fietstocht wil Climaxi de mogelijkheden van de nog bestaande stukken duiden, een beleid en publiek. Bij de laatste is het in ieder geval goed bevonden. Nu de respectievelijke overheden nog... ‘De laatste jaren neemt het aantal fietsers voor dagelijkse verplaatsingen toe. Sinds de corona-crisis is dat nog vermeerderd. Vooral voor de elektrische fietsen is dat het geval. Dat is logisch: het gebruik van een e-bike of speedelec maakt het voor meer mensen haalbaar om vaker de fiets te gebruiken voor dagelijkse verplaatsingen naar werk, school of winkel. De toename van het aantal fietsers zorgt voor een nijpender vraag naar meer en veiliger fietsinfrastructuur. Voormalige tramwegen -waar ze nog bestaan- kunnen daarvoor vaak een autoloos fietsalternatief zijn. In recent onderzoek van Fietsberaad Vlaanderen (tweejaarlijkse FietsDNA) staat Vlaanderen met 16% op de tweede plaats voor verplaatsingen per fiets. We delen die tweede plaats met Denemarken. De eerste plaats met 28% is voor fietsland Nederland. Dat fietsers betere en vooral bredere fietspaden wil, komt in dit onderzoek ook duidelijk naar voor. Volgens een ander onderzoek bij Netwerk Duurzame Mobiliteit had de fiets nooit een groter aandeel in onze verplaatsingen (16,23 %), sinds de start van het Onderzoek Verplaatsingsgedrag. Hier wordt de toename door de komst van de elektrische fiets bevestigd. ‘Ook bij het aandeel in de kilome-
ters zien we een toename, die we waarschijnlijk mee kunnen toeschrijven aan de opkomst van de elektrische fiets, die goed is voor een vijfde van het aantal kilometer. Dat past helemaal in de logica dat snellere voertuigen voor verdere verplaatsingen gebruikt worden’, stelt het onderzoek op basis van cijfers. Onze huidige wegeninfrastructuur is voornamelijk op auto- en vrachtverkeer gericht. Vaak ontbreekt de ruimte om nog veilige fietspaden aan te vullen. En dan kunnen bestaande trage wegen een oplossing bieden, als autoloos fietsalternatief. Ook in de regio Zuid-OostVlaanderen zijn daarvoor al stukken oude trambaan gebruikt. In Zottegem en Brakel zijn er enkele mooie voorbeelden van, met o.a. het Mijnwerkerspad (Brakel-Roborst). Recenter is tussen Lessines en Ronse de voormalige tramlijn ingericht als Ravel87 (deze ligt grotendeels in Henegouwen; ze zorgt voor veel fietsers in de regio echter voor een belangrijke fietsweg, zowel voor recreatie als voor woon-werk verkeer). In Herzele ligt een mooi stuk oude trambaan waar enkel voet- en fietsverkeer zijn toegelaten. Aansluitend ligt daar een tweede stuk in Steenhuize klaar om verder afgewerkt te worden. Van die voormalige tramverbinding tussen Geraardsbergen en Herzele resten nog meer stukken die als voet- en fietsweg kunnen worden ingericht. Te beginnen met het stuk trambaan dat start aan de Astridlaan (N42): mits kleine aanpassingen kan dat een ideale autoloze verbinding zijn voor voetgangers en fietsers tussen het stadscentrum en de omliggende dorpen. Voor Climaxi Zuid-Oost-Vlaanderen een reden om de mogelijkheden van deze weg aan te kaarten bij het lokale beleid van de drie gemeenten waar de tramlijn doorloopt: Geraardsbergen, Lierde en Herzele. Met onze actie willen we hen aanzetten om de vroegere trambaan Het begin van de trambaan in Geraardsbergen 4
als een geheel verder af te werken. Het gemeentebestuur van Herzele stuurde vorig jaar al een schrijven aan de burgemeesters van Lierde en Geraardsbergen, met de vraag om samen in te zetten op de verdere realisatie van die verbinding voor voet- en fietsverkeer. Daar kwam nog geen reactie op van de
buur-burgemeesters. Intussen besliste het gemeentebestuur van Herzele in juni l.l. nog voor de aanleg van een fietsverbinding op het oude tramtrace tussen Zonneveld en Steenhuizestraat. Een half jaar geleden lanceerden ‘t Uilekot en Climaxi een petitie voor het behoud en inrichting van de trambaan in Geraardsbergen. De petitie staat ook online. Samen met de papieren handtekeningen staat de teller hier op meer dan 600 handtekeningen. Extra ondertekenaars zijn welkom.
der de arm, gingen we de oorspronkelijke tramverbinding na: wat rest er nog? Welke stukken zijn nog bruikbaar om in te richten als voet- en fietsweg?
In Geraardsbergen start de trambaan meteen authentiek: het stuk in Geraardsbergen begint aan de Astridlaan (N42) thv supermarkt Lidl en strekt zich na een flauwe bocht naar rechts in een rechte lijn uit door velden en akkers. De ondergrond van de weg is zwarte verharding en getuigt zo nog van de voormalige tramweg. Bij het ingaan van de openbare weg van de voormalige tram, verlaat je de Het oorspronkelijke traject drukte van de N42, de gewestweg met We tekenden het oorspronkelijke traject het meeste verkeersongevallen in onze uit op oude stafkaarten. Dat gaf ons een regio. Je krijgt meteen een indruk van interessant document. Met dat plan on- open ruimte en een weids zicht.
5
Na de eerste 50 meter, wil een projectontwikkelaar een appartementsgebouw van 7 hoog plannen. Climaxi tekende in juni l.l. bezwaar aan tegen deze bouwaanvraag, die intussen geweigerd werd. Maar een aangepast bouwplan is al ingediend. We volgen het verder op: een zevenlagig appertementsblok hoort hier niet thuis. In de huidige maatschappelijke en klimaat-context, dienen open ruimte en groengebied zoveel mogelijk bewaard worden. Het bouwplan zou tevens een bedreiging vormen voor de oude trambaan. De doorgang zou verzekerd worden, zo heet het, maar dat duurt tot iemand dat onmogelijk maakt. Dan zijn we die trambaan kwijt. Bovendien zet het bouwplan de deur open voor nog meer verkavelingen langsheen de trambaan, waardoor
De Vier Wegen Na het kruispunt (aan het huidige café De Vier Wegen), liep de oorspronkelijke trambedding naast de rijweg, waar nu het afgescheiden fietspad van de N42 loopt. Hier rijden fietsers dus op de oude trambedding. Een landbouwer uit de Broekstraat getuigt: ‘De tramlijn lag hier vlak naast de rijweg, naar Ophasselt toe. Toen de tram opgedoekt was en de sporen waren verwijderd, hebben we nog jarenlang de bedding gebruikt om van hier te voet naar Geraardsbergen te gaan. Die weg was verhard en maakte het een makkelijker voetweg. We gingen van in de Broekstraat te voet naar de kermis op De Reep. Dat waren tijden!’. Hij bevestigt de restant van het traject naar Ophasselt toe: ‘Van in Osseweide (een aarden weg die uitgeeft op de N42), kan je de glooiing van de vroegere tramberm nog door de weilanden zien. Vandaar ging het richting de Rapidelaan.’ Wat verder, na de Groene Weg, ligt de oorspronkelijke trambedding middenin een akker als een omheind, kortgemaaid grasveld van ongeveer vijf meter breed, over een lengte van ong. 500m. Na de eerste 100m is de grasboord breder: stond hier misschien een tramhalte? De omheining is grotendeels afgewerkt met trambalken (een bevestiging van de oorspronkelijke weg?). Korte stukjes bomenrij duiden het traject van de vroegere tramverbinding.
Het einde van het authentieke stuk trambaan die begint aan de N42 in Geraardsbergen De spoorwegbrug, in de volksmond ‘De Drei Ollen’ in de Galgestraat.
nog meer open ruimte en natuur- en landbouwgebied dreigt te verdwijnen. Op het einde loopt het restant van de tramweg dood op de dwarse Molendreef. Daar verdwijnt het traject in weiden, tot aan de spoorwegbrug in de Galgestraat, waar de tram de treinsporen overstak, naar de huidige N42 toe. Enkel een verhoogde grasberm in de Molendreef kan daarvan nog getuigen. Anekdotes De expeditie leverde ons ook interessante verhalen op.
‘Met kameraden gingen we regelmatig op stap langs de trambaan, van bij ons op De Reep naar ‘De Drei Ollen’ (vokse benaming voor de brug over de spoorlijn G’bergen-Lierde) tot in het café Salamander (waar nu een steenhouwerij is gevestigd). Daar dronken we een kriek’, vertelt Jo Cardoen. De trambaan lag in het verlengde van de tuin van zijn ouderlijk huis. ‘Onderweg zagen we enkel velden en akkers. Er was toen niets anders. We hadden de indruk in de weide wereld te lopen.’ Cardoen betreurt dat de tramweg grotendeeld verdwenen is. ‘Onze va heeft dat zien gebeuren. Hij heeft dat nog aangekaart bij mensen in het beleid. Maar het kwaad was geschied: de trambaan werd voornamelijk ingenomen door landbouw.’
6
(in fotogallerij op volgende pagina: 1. Het begin van de aarden weg Osseweide; 2. De glooiing van de gewezen tramlijn in Osseweide - 3. Middenin de akker ligt het tracé in een gemaaid grasveld - 4. De bedding is nog herkenbaar - 5. Vanaf de Paddepoel uitkomende op de Rapidelaan - 6. Na het kruisen van de Rapidelaan is amper nog een gewezen tracé zichtbaar).
Naar Steenhuize Na Ophasselt kruiste de tramweg de Breestraat. Hier was een tramhalte (nu staat er een hangar van een vroegere kippenkwekerij). Een bewoner van Steenhuize vertelt: ‘Van ons huis in een doodlopende straat van de Eikestraat, liep ik vaak naar de tramhalte aan de Breestraat, mijn vader tegemoet die met de tram uit Geraardsbergen kwam. Het was dan een mooie wandeling terug naar beneden. De gewezen trambaan was tot enkele jaren geleden nog goed onderhouden en bewandelbaar. Dat is nu niet meer
zo. Enkel een smal wandelpad getuigt er nog van.’ (zie onderaan video 4) Zijn echtgenote voegt toe: ‘Toen de trambanen er ongebruikt bij lagen zijn veel van die wegen verkocht. Een aannemer uit Zottegem, De Witte, kocht veel van die ongebruikte trambanen op. De ondergrond gebruikte hij voor de aanleg van autowegen.’ Een deel van de trambaan in Steenhuize zou onlangs nog van eigenaar veranderd zijn, na het overlijden van de vorige eigenaar, vulde ze nog aan. Armand Matthijs, actievoerder voor trage wegen in Geraardsbergen, bevestigt dat het pad vanaf de Breestraat nog steeds staat aangeduid als bestaande
trage weg. ‘In het trage-wegen-plan van Stad Geraardsbergen staat de weg ook aangeduid om opgenomen te worden in het netwerk van trage wegen. Het valt nog af te wachten of dat effectief zal gebeuren. Het lokaal beleid moet hierover tenslotte beslissen. Maar ze nemen het daar eigenlijk niet zo nauw met trage wegen, meen ik.’ Matthijs voert allang actie om betere, autoloze verbindingen te voorzien tussen de onderlinge dorpen en naar het stadscentrum toe. Met zijn wandel- en sportvereniging Rebus vzw blijft hij inzetten op verdere bewustwording, voor veilige verplaatsingen te voet en per fiets, in en rond de Oudenbergstad.
7
(in onderstaande fotogallerij: Vanuit Ophasselt, loopt het tracé van de oorspronkelijke trambaan dwars door een akker, de heuvel op - In de Breestraat was vroeger een tramhalte - Vanin de Breestraat is van het oorspronkelijke traject enkel nog een overgroeide grasberm te zien en in de verte zien we de watertoren van Sint-Lievens-Esse) In Steenhuize staat de originele stramstatie er nog, in een bocht van de Eikestraat (er was tot voor kort een kapperszaak in gevestigd). Op de zijkant van de vroegere tramstatie is nog schriel ‘Steenhuize’ in geschilderde witte letters leesbaar.
Van die tramstatie ging het dan langs een doodlopend straatje richting Bergestraat. Na het kruisen van de Bergestraat, resteert enkel een smal wandelpad nog van de oorspronkelijke trambaan. Even verder is de oorspronkelijke bedding weer goed zichbaar: de verhoging gaat over in een zwarte ondergrond, die getuigt van de oorspronkelijke tramweg (zie onderaan video 5). De brede wandelweg is er onverhard en loopt licht bergop. De begroeiing door bomen en struiken geven de weg een ingekapseld gevoel. (in onderstaande fotogallerij: De voormalige tramstatie van Steenhuize Vanaf de Bergestraat is er eerst enkel een smal wandelpad - Verderop wordt het een bredere, onverharde weg bovenop de vroegere trambedding (zie ook video onderaan dit artikel)) Naar de Groenlaan De tramweg komt dan uit in de Hekkestraat. Hier liep de oorspronkelijke tramverbinding naar boven loodrecht langszij de Steenhuizestraat, tot ze tweehonderd meter voor het kruispunt rechtsaf draaide, in een verkorting naar Zonneveld toe. Daar is de oorspronkelijke weg volledig ingenomen door de tuinen van de huizen in de Steenhui-
zestraat. Een deel van de verhoogde tramberm ligt vanaf de Steenhuizestraat nog zichtbaar in een van die tuinen. Na die tuin gaat de berm over in een onverharde wandelweg, die aansluit op de straat Zonneveld. Langs Zonneveld volgde de tramweg rechtdoor (dwars door de huidige speeltuin), naar het laatste rechte stuk naar Herzele: de bestaande voet- en fietsweg tot aan het cultureel centrum De Wattenfabriek. De oorspronkelijke trambaan is hier prima ingericht voor wandelaars en fietsers. De geasfalteerde weg loopt meer dan drie kilometer lang nagenoeg kaarsrecht tot op Solleveld. Een korte doorsteek geeft er aansluiting bij het gewezen tramstation op de Groenlaan, waar sinds vele jaren ‘t Uilekot vzw en Climaxi vzw gevestigd zijn. Wim Schrever (foto’s: © Climaxi vzw)
8
Foto bovenaan: wat rest van het tramtraject richting Steenhuize Foto onderaan: een bomenrij in Ophasselt bevestigt het voormalige traject van de trambaan. Op de rechterpagina: 1. Een bomenrij boven het kerkhof van Ophasselt duidt het oorspronkelijke traject van de tramverbinding. 2. Ook in Steenhuize kan je de tramlijn volgen langs een bomenrij. 3. Oversteek van de Eikestraat in Steenhuize dorp. 4. Vanaf de Bergestraat in Steenhuize is de voormalige tramlijn ingericht als onverharde voet- en fietsweg.
9
Mobiliteit Internationale Week van de Mobiliteit
Verover de ruimte, ook in #Geraardsbergen De jaarlijkse Week van de Mobiliteit is ook in Geraardbergen niet onopgemerkt voorbijgegaan. Enkele wakkere burgers grepen de kans om de langste straat van de stad te voorzien van een fietsaanduiding. Reportage ‘au krieke du jour’... Week van de Mobiliteit & European Mobility Week
sing met de auto te maken (Personenwagen). Het jaarlijks inititatief wil daarmee de evidentie van de auto-dominantie op de openbare weg en in de openbare ruimte aan de kaak stellen. Steeds meer mensen zien die disproportinele opdeling van de straat ook in en zetten een actie op.
Niet alleen in Vlaanderen, maar in heel Europa voeren mensen van 16 tot 22 september actie voor meer duurzame mobiliteit. Tijdens de Europese Week van de Mobiliteit kunnen mensen kennismaken met alternatieve vervoersmogelijkheden: carpooling, autodelen, fietsen, bussen, rolschaatsen,...
In Vlaanderen organiseert het Netwerk Duurzame Mobiliteit de Week van de Mobiliteit al sinds 1996 als campagne voor duurzame mobiliteit en meer bewust autogebruik. Steden en gemeenten die in Vlaanderen een actie opzetten of initiatief nemen tijdens de Week van de Mobiliteit worden automatisch ook geregistreerd op www. mobilityweek.eu
De actie wil mensen aanzetten tot bewust gebruik van de auto als verplaatsingsmiddel en ons inspireren om verplaatsingen duurzamer te doen volgens het STOP-principe: voor verplaatsingen kijken we eerst we het te voet kunnen doen (Stappen), per fiets (Trappen) of met de bus/trein (Openbaar Vervoer). Pas als het voorgaande niet lukt, kunnen we ervoor kiezen om de verplaat-
De ruimte heroveren Onder de hashtag #veroverderuimte worden acties uitgerold om de door autoverkeer ingenomen ruimte opnieuw vrij te maken voor ander gebruik: zowel de openbare weg als parkeerplaatsen in de straat zijn niet enkel eigengdom van de auto’s. Ze zijn van iedereen. En dus ook van voetgangers en fietsers. In
onze autofiele samenleving wordt dat wel ‘s vergeten. Deze actie is een prima plan om dat jaarlijks aan het licht te stellen en aan te kaarten dat er zowel voor voetgangers als voor fietsers niet voldoende ruimte is, laat staan dat er een veilige infrastructuur aanwezig is. En dat wilden ook deze vroege vogels in Geraardsbergen aantonen met een guerilla-actie. Door het aanbrengen van een fiets op het wegdek vragen ze aandacht voor de fietsers in de straat.
Actievoeren in de praktijk - Foto © Wim Schrever
Het werd meteen gesmaakt door menig fietser jong en oud die die ochtend de straat infietste. (WiSch)
10
11
Stadsontwikkeling Geveltuinen
In de straat liever meer bloemen Meer groen in stads- of dorpskern heeft vele voordelen: het zorgt niet alleen voor verkoeling en waterabsorptie. Ook op de mentale gezondheid van de bewoners en passanten heeft dat een positieve invloed. Zelfs een klein bloemenperkje in de straat kan de mensen even laten verpozen. In steden willen steeds meer mensen een fleurige toets geven aan de straatgevel, bv met planten in een bakje. Niet in het minst is het voedend voor degene die plantjes aanbrengt en verzorgt. Het is een daad van zorg geven aan en van solidariteit: ook andere mensen kunnen ervan genieten. Vaak genoeg zijn het kinderen die de bloemen aanwijzen met ‘Kijk, mama, mooi!’. Of een oudere persoon die even halt houdt bij kleurige bloemen. Studies Groen in de stad verbetert het milieu, zorgt voor een rijke biodiversiteit, vermindert luchtvervuiling, zorgt voor waterberging, dempt geluidshinder en verkoelt in warme periodes. De mate van het effect hangt uiteraard af van de grootte van het aangebrachte groen, of het aantal kleinere groene toetsen. Technisch heet dat dan werken aan een klimaatbestendige en duurzame omgeving. Water-robuust is nog zo’n term, om te duiden dat het groen zorgt voor meer wateropname. Daarnaast is er een aangetoond positief effect op de gezondheid en sociale verbindingen van mensen die in een groene omgeving wonen, werken en recreëren. Van Gent naar Geraardsbergen Onder meer in de Arteveldestad wordt allanger actief ingezet op groengevels, zowel door organisaties zoals Gents MilieuFront als door het stadsbestuur. De Geveltuinbrigade is een project van het GMF: per bakfiets worden werkmaterialen, compost, planten en goesting aangebracht om bij bewoners geveltuintjes aan te leggen. Het team bestaat uit
vluchtelingen en mensen van de beweging Gents MilieuFront. Het inspireert ook mensen met een actief engagement in de straat. Zoals Mo dat doet, in volkswijken van Gent. Al verschillende jaren legt hij vrijwillig groengevels aan bij mensen met een beperking, bejaarden of mensen die niet zo handig zijn. Zijn volledige naam is Mohamed Essakhi. Hij is een geboren en getogen Gentenaar met Marokkaanse roots, werkt als elektricien voor Stad Gent en in zijn vrije tijd wil hij mensen helpen. Hij wil ook actief meewerken aan onze planeet. ‘Het is hoog tijd dat we haar helpen genezen. En dat kan bijvoorbeeld door het planten van bomen’. Zijn engagement is dus uitgesproken solidair. ‘Geveltuinen maken niet alleen je straat mooier, ze geven je een goed gevoel. Onderzoek toont aan dat een groene omgeving goed is voor je humeur en je gezondheid. Zulke groene toetsen aan de huisgevels brengen meer natuur in de stad. Vogels en insecten vinden er lekkers, maken er een nest of rusten er uit op doortocht.’ Langs de bergflank van de Oudenbergstad Ook in Geraardsbergen willen mensen meer groen in de stad. Het stadscentrum mag dan omgeven zijn door groene natuur, maar dat mag de impact van groene rustplaatsen in de stad niet ontkennen. In de Buizemontstraat werd een braakliggend perkje omgetoverd tot een kleurig bloementuintje. ‘Dat maakt de straat mooier. En het doet wat met 12
Mohamed Essakhi aan het werk in de straat
bewoners en passanten. Vaak geeft het aanleiding tot een praatje in de straat’, zegt Osman Köksal. Hij woont in de Molenstraat, vlakbij de kleine stadstuin. ‘Franchement, dat zou in elke straat zo moeten zijn’. Dat is intussen ook in de oren van het stadsbestuur van Geraardsbergen geHet bloemenperk in de Buizemontstraat
13
14
14
bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele bodytekst komt hier. bodytekst bodytekst kom er hier d o o r l o - in. bodypend op tekst kom de hele er hier in. p a g i n a z bodytekst komt hier. kom er hier bodytekst in. bodyd o o r l o - tekst kom pend op er hier in. de hele bodytekst p a g i n a z kom er hier komt hier. in. bodybodytekst tekst kom d o o r l o - er hier in. pend op bodytekst de hele kom er hier p a g i n a z in. bodykomt hier. tekst kom bodytekst er hier in. d o o r l o - bodytekst pend op kom er hier de hele in. bodyp a g i n a z tekst kom komt hier. er hier in. bodytekst bodytekst d o o r l o - kom er hier pend op in. bodyde hele tekst kom p a g i n a z er hier in. komt hier. bodytekst bodytekst kom er hier d o o r l o - in. bodypend op tekst kom de hele er hier in. p a g i n a z bodytekst komt hier. kom er hier bodytekst in. bodyd o o r l o - tekst kom pend op er hier in. de hele bodytekst p a g i n a z is kom er hiervoor jou, de ‘Een geveltuin goed komt hier. in. bodystad énbodytekst het klimaat: tekst kom Geveltuinen d o o r l omaken - er hierniet in. alleen je pend op ze bodytekst straat mooier, geven je een goed de hele kom er hier gevoel.p aOnderzoek toont aan dat g i n a z in. bodykomt hier. tekst kom een groene omgeving goed is voor je bodytekst er hier in. humeur en je gezondheid.’ d o o r l o - bodytekst pend op kom er hier -Mohamed Essakhi de hele in. bodyp a g i n a z tekst kom
klonken. Sinds september kunnen bewoners van de stad de aanleg van een geveltuin aanvragen via een aanvraagformulier op https://www. geraardsbergen.be/geveltuin. De aanleg van een geveltuin is gratis en gebeurt op kosten van het stadsbestuur. Het eerste geveltuintje werd aangelegd bij Herwig en Marleen, op de Vesten (zie foto). Intussen hebben nog meer mensen een aanvraag ingediend. Het is een goede stap in een vergroening van de stadsstraten. TraGer (Transitie Geraardsbergen) ziet dat graag gebeuren en ondersteunt het project. Nu nog een Gevelbrigade zoals in Gent! Ook een handige man met een groot hart zoals Mo is meer dan welkom! (G. Roeneman)
De geveltuinen inspireerden ook Fietscampagne vzw voor een nieuwe campagne: ‘In onze straat graag meer bloemen, ipv vrachtwagens die er doorheen vroemen!’ De campagne-slogan kan voor elke straat in het stadscentrum gelden. Wie een affiche aan het raam wil, geeft een seintje aan Fietscampagne vzw (via hun Facebook-pagina).
Aanmeg van de eerste geveltuin op de Vesten, bij Herwig en Marleen
Amir Hussein Jafari - Foto © Studio Schrever
15
15
Opinie Maja Hadzifejzovic
Mens sana in corpore sano tijdens een pandemie Co-ro-na. Hét woord van 2020, waarschijnlijk ook van 2021 … en wie weet voor hoelang nog. Niemand van ons heeft van zo een virus, dat op z’n beurt de oorzaak werd van deze verschrikkelijke pandemie, durven dromen. Over heel de wereld heeft corona al enorm veel levens ontnomen op korte tijd. Vandaag zitten de ziekenhuizen terug volgepropt met jammerende patiënten, net als tijdens de eerste golf. Het is, blijft en zal nog enige tijd een nachtmerrie blijven.
Maja Hadzifejzovic
De hele wereld is aan het hopen op de reddende engel: het vaccin. Jammer genoeg is deze nog steeds niet gerealiseerd. Tevens zou dit zelfs nog enkele jaren kunnen duren, aangezien het maken van een goed vaccin, heel wat tijd vraagt. Daarnaast blijft het me fascineren dat velen onder ons overtuigd zijn van bepaalde complottheorieën. Het ding is, niemand kan momenteel
echt verklaren waarom, wie, wat, waar, wanneer of hoe dit is gebeurd. Het enige waar men gezamenlijk over eens kan zijn, is het feit dat iedereen in eenzelfde situatie is beland. Hoe je het ook draait of keert: we are in this together. Verdeeldheid is duidelijk geen element van het virus.
Twee zaken zijn feiten: we zijn niet gemaakt voor isolement. We zijn niet gemaakt om aanraking te vermijden. In tijden waar men fysiek afstand moet houden, moet men psychisch dicht bij elkaar blijven. Het is belangrijk om elkaar niet los te laten. Het is vanzelfsprekend dat het voor de een, wat makkelijker zal gaan dan voor de ander. We zijn allemaal anders, allemaal uniek. Zoals de premier onlangs aanhaalde: “Als je zelf sterk genoeg bent, wees dan de schouder waarop ander kan steunen.” Het is hoog tijd voor solidariteit.
Wat men vaak uit het oog verliest, is dat corona zowel de gezondheid, als het mentale welzijn enorm aantast én al aangetast heeft. De dagen worden nu korter en kouder. Men heeft nood aan sociale contacten. Men hoopte na de eerste golf dat het nooit meer zou zijn Maak tijd voor een goed gesprek. Lucht als toen. Jammer genoeg zijn we terug je hart. Vraag hulp indien je er nood aan in dezelfde situatie beland. hebt. Laten we leven van dag tot dag, en genieten van de kleine dingen. Want Men heeft toen geleerd dat mensen het zijn de kleine dingen die we voor algeen volledige opsluiting meer aankun- tijd zullen koesteren. nen. Het is zelfs zo dat deze crisis voor een enorme stijging aan psychische Maja, oktober 2020 klachten en een opvallend groot aantal zelfdodingen heeft gezorgd. Dit bij alle leeftijdscategorieën. Men moet goed beseffen dat deze crisis niet enkel bestaat uit de dagelijkse cijfers die meegedeeld worden op sociale media. Het probleem zit heel wat dieper. Om even een voorbeeld aan te halen: onlangs publiceerde een Gentse Dj een bericht op sociale media dat opvallend veel stilte veroorzaakte. Het werd door heel wat mensen gedeeld. In de post deelde de Dj mee dat tijdens deze coronaperiode 31 kennissen en vrienden van hem zelfmoord pleegden. Hij benadrukte het feit dat dit meer mensen zijn dan het aantal personen, die hij kent, die besmet zijn met het coronavirus. Maja Hadzifejzovic Foto © Wim Schrever 16
Burgerinitiatief
In onze huidige samenleving zijn steden op zoek naar een betere mobiliteit voor iedereen. Autovrije straten zijn daarbij een vaak toegepaste ingreep. Ook in onze wijde regio gebeurt dat: Aalst, Ninove, Zottegem, Oudenaarde... Allemaal steden die al stappen hebben gezet naar een progressief leefplan voor de steden. Hoog tijd dat ook onze stad daarop inzet.
Fietscampagne vzw stelt samen met geÍngageerde burgers een eerste stap in leefbare stadscentrum voor: het Kunstpleinplan. Concreet komt het er op neer om een deel van de Grotestraat thv de Stedelijke Kunstacademie autovrij te voorzien: hoe zou het zijn mochten hier geen auto’s mee rijden? Door het idee uit te werken in enkele visuals willen we bewoners en bezoekers aan het denken zetten. Het kan een aanzet zijn om het debat te openen, naar een onderbouwd mobiliteitsbeleid van ons stadsbestuur.
Hoe het nu dagelijks is:
Een initiatief van Fietscampagne vzw
Het Kunstpleinplan - Fietscampagne vzw
Fietscampagne vzw is compagnon van Netwerk Duurzame Mobiliteit.
..en hoe het zou kunnen zijn, met minder autoverkeer in het stadscentrum. 17
bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier Een idee & ontwerp van in. bodyFietscampagne vzw tekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst kom er hier in. bodytekst
bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst doorlopend op de hele paginaz komt hier. bodytekst door-
Hoe zou het zijn om hier minder auto’s te zien?
Het Kunstpleinplan - Fietscampagne vzw
“Elke stad kan doen wat fietshoofdstad Kopenhagen gedaan heeft. Het is gewoon een kwestie van beginnen.” – Mortel Kabell (milieuburgemeester Kopenhagen)
De 7 sterke punten In zeven punten sommen we nog even op waarom het voorstel makkelijk haalbaar is en zowel voor de bewoners als voor de bezoekers van de stad een verademing kan zijn:
Fotografie & Ontwerp: Š Studio Schrever
1. Geen infrastructurele maatregelen nodig. 2. Alle locaties in stadscentrum nog met de auto bereikbaar. 3. Kunstplein wordt gezellige ontmoetingsplaats en veilig kruispunt naar de verschillende scholen. 4. Veiliger voor kinderen. 5. Meer ruimte en rust in de stad. 6. Aantrekkelijker om te winkelen. 7. Meer plaats voor voetgangers en fietsers.
Wat nu? Ons voorstel wordt aan het stadsbestuur overgemaakt en ook gecommuniceerd via verschillende kanalen. Het wil een aanzet zijn om ook in stad Geraardsbergen eindelijk een stap vooruit te zetten in de nieuwe mobiliteit. Je kan onze actie steunen, door ze verder te communiceren of door deel te Een idee & ontwerp van
nemen aan verder overleg hoe het kan toegepast worden. Alle info en komende acties via onze website www.fietscampagne.be Fietscampagne vzw is ook op Facebook, om leuk-tevinden en verder te delen.
www.fietscampagne.be
Volg ons op Facebook 20
Superdiverse samenleving Bleri Lleshi
Workshop schrijven: elk verhaal telt Tijdens de maand oktober kregen 11 anderstalige (meertalige) volwassenen van het Volwassenenonderwijs Kisp in Geraardsbergen in totaal 7 verschillende workshops gegeven door drie gastdocenten: Bleri Lleshi, Veerle Ernalsteen en Chris Sterkens. Wat een fijne ervaring om deze gastdocenten te verwelkomen in Geraardsbergen. Voor zowel de studenten als mezelf als NT2-leerkracht een verrijkende ervaring waar we positief op terugblikken. Bleri Lleshi: ‘Het verhaal van ‘de migrant’ wordt nauwelijks gelezen of gehoord. Toch hebben we een rugzak aan ervaringen die inspirerend zijn om te delen met elkaar.’ Deze workshops gingen door tijdens de reguliere NT2-lessen. Dit project was mogelijk dankzij de financiële steun van Cultuurkuur via een Dynamoproject, de samenwerking met de Kunstacademie Geraardsbergen, Kisp Volwassenenonderwijs - Oost-Vlaanderen en fotograaf Wim Schrever van de Giesbaergske Koleuren Gazette. Het is altijd een bijzondere ervaring als je letterlijk de NT2-groep openstelt voor nieuwe sprekers en nieuwe samenwerkingen opstart. Want een taal leer je zeker ook door je comfortzone beetje te verlaten op een veilige en creatieve manier. De ontmoeting met de ander staat centraal. Hierbij is het zo een meerwaarde om een schrijver, of een uitgever of verhalenverteller uit te nodigen. Maar ook kunstenaars en acteurs kunnen iets betekenen voor onze studenten tijdens de NT2-les. Bleri Lleshi organiseerde vier schrijfworkshop en een boekvoorstelling. Gedurende verschillende jaren komt hij regelmatig in Okan- en NT2-klassen voor een gesprek. Maar dit was de eerste keer dat hij een langere tijd kon werken met anderstalige volwassenen. In het begin hadden sommige studenten wat weerstand om hun verhaal neer te schrijven. Hoe begin je daaraan? Hoe
doe je dat in het Nederlands, een taal Op een speelse, vrolijke en creatieve die niet jouw moedertaal is? manier werkten we met onze eigen verhalen, maar ook met verschillende Bleri Lleshi: ‘Schrijven is afzien. Het volksverhalen.Onze studenten vertelvraagt inspanning en moed om te be- den ook zelf een volksverhaal voor de ginnen. Pas als het klaar is, kan je op- volledige groep.Wat een getalenteerde gelucht zijn. Maar het is de inspanning groep! Ik zag acteer- en verteltalent bij waard. Laat je niet afschrikken door de onze studenten.Deze workshop smaakt eerste stap!’ naar meer! Tot snel! Tot ziens Veerle Ernalsteen! Maar met de motiverende gesprekken en begeleiding van schrijver, filosoof We konden ook genieten van een onBleri, lukte het om prachtige teksten line workshop over meertalig voorlezen te schrijven. Tijdens de laatste sessie door de enthousiaste uitgever Chris deelden we de teksten met elkaar en Sterkens. We wisselden ervaringen uit gaven feedback. We kozen ieder van over meertalige opvoeding.Chris deelde ons een andere schrijfstijl: (semi-)au- met ons ook enkele interessante feiten tobiografisch, fictie, poëzie. Alles was en weetjes.We kregen ook veel informogelijk, als het maar een tekst was matie over de meertalige kinderboekjes met diepgang. Nik-Nak en het youtube kanaal boordevol leuke meertalige filmpjes voor kinTijdens de boekvoorstelling stelde Bleri deren.Neem zeker eens een kijkje op de Lleshi zijn nieuw boek voor ‘Wat na co- website voor meer informatie:https:// rona? Brief aan Vlaanderen.’ We kregen nik-nak.eu/tweetalige-kinderboekende kans om de huidige situatie in onze shop-online/. samenleving te bespreken. We kregen Ook heel fijn dat de taalcoach Tanja Seheel wat feiten te horen, maar ook in- venois van Huis van het Kind Geraardsspirerende voorbeelden om in tijden bergen deelnam aan deze workshop. van crisis toch solidair met elkaar om te gaan. Enkele uren na de boekvoorstelling kreeg ik dit berichtje van een stu- Reacties van de deelnemers dente. ‘Ik heb sinds de eerste workshop van Bleri geprobeerd om voor de allereerste ‘Ik heb vandaag al de helft van het boek, keer mijn verhaal te schrijven. Ik maakte ‘Inaya, Brief aan mijn kind’ gelezen. vele verschillende versies. Ik kreeg het Ik herken me in veel gedachten, ge- advies van Bleri om in mijn eerste versie voelens, frustraties en reacties van de wat meer emotie, meer details en mijn schrijver. Dit is de eerste keer dat ik een persoonlijke visie te delen. Dat miste hij. Nederlandstalig boek gekocht heb. Be- Hij miste diepgang. Dat was niet evident dankt voor deze unieke ervaring!’ voor mij om over een moeilijke periode in mijn leven te schrijven; de emoties en Ook de workshop met Veerle Ernal- gedachten kwamen terug. Maar het is steen was bijzonder fijn. Ze organiseert me toch gelukt dankzij de begeleiding inspirerende workshops en projecten van Bleri en Nele. ‘ rond (volks)verhalen en de Nederlandse taal. Veerle brengt al zestien jaar ‘Veerle vertelde een grappig volksversprookjes en volksverhalen uit verschil- haal, ze bewoog,danste en zong tijdens lende windstreken: Afrikaanse verha- haar verhaal. Ik begreep niet alle woorlen, 1001-nacht, Grimm, Decamerone, den, maar ik was helemaal mee met de Vlaamse verhalen, … Ze vertelt dit essentie van het verhaal. Ze trok wel steeds met humor en deugnieterij, met mijn aandacht. Ze speelde verschillende emotie en plezier en altijd in interactie rollen. Ik heb zelf ook geprobeerd om met het publiek. een rol in een verhaal te spelen. Het was plezant en leerrijk. ‘ 21
22
‘Persoonlijke vind ik dat het uitgeven van tweetalige kinderboeken een goed en interessant initiatief is van Christine Sterkens. Volgens mij is het belangrijk dat kinderen met een migratieachtergrond de basis van hun moedertaal leren kennen zodat ze makkelijk nieuwe en andere talen kunnen leren. Ik deelde met mijn andere klasgenoten mijn persoonlijke ervaringen.‘ (tekst: Nele De Winde)
De workshop schrijven verliep in verschillende fasen - Foto’s © Wim Schrever
23
Samenleving Tekeningen in de straat
Welkom in de
Voorbije zomer was er een project met geveltekeningen in de stad. Wat begon met tekeningen op en in de etalages van winkels in het stadscentrum, werd later ook verdergezet bij bewoners. In het kader van een lokaal kunstproject werden er voor de zomervakantie raamtekeningen aangebracht bij deelnemende winkels en horeca-zaken. Het bracht wat extra kleur in de straat. In de eerste
plaats was het een uitnodiging om in de betreffende winkel naar een kunstwerk te gaan kijken. ‘De bedoeling was om een verscheidenheid van kunstwerken aan te bieden tijdens het winkelen’, vertelt schepen van cultuur Ann Panis.
BuizeM
Bij de mensen De idee om met raamtekeningen meer beleving in de straat mogelijk te maken, werd ook opgepikt door Arne De WInde. Als prof aan de KU Leuven en kunstcritiicus beschikt hij over een breed netwerk van jonge kunstenaars. Met enkele van hen ging hij aan de slag om ook bij burgers tekeningen op de ramen aan te brengen. Het werd een project in samenwerking met Huis van het Kind Geraardsbergen. ‘Het is in de eerste plaats de bedoeling om dat te doen bij mensen met een kleinenre sociale mobiliteit. Bewoners die vooral in deze corona-tijden nood hebben aan een extra steuntje, om het leven van alledag wat meer in te kleuren’. Verbeelding De kracht van tekeningen op de ramen van de huizen kan niet onderschat worden: zowel voor de bewoners als voor de passanten prikkelen die creatieve details in de straat. Het zat aan tot denken, tot dromen. Ook voor dit gezin in de Molenstraat was dat zo .Toujan in de dochter van Rania en Hazem. ZIj was heel blij dat ook haar huisje werd opgemukt met de raamdecoratie. Met haar tips en verbeelding gingen de jonge artiesten aan het werk. Voor Toujan zijn de
24
kapel van de Oudenberg en de Dender heel opvallend. Die twee thema’s werkten ze dan ook graag uit op de ramen van het woonhuis van het gezinnetje.
BuizeMontmartre Buurman Sven werd er meteen door geïnspireerd. Hij zag een tekening ook wel zitten. Om daar meteen op in te spelen plaatste hij een grote cartoon van Obelix (uit de stripreeks Asterix & Obelix) voor zijn raam En wat verder op de hoek lieten bewoners een bloementekening aanbrengen door een lokale kunstenaar Sylvie Janssens. Het is een verlengstuk van de bloembakken op de huisgevel. Die extra ‘touch’ in de volkse wijk van de Molenstraat/Buizemontstraat geeft een ietwat andere, meer creatieve aanblik in de straat. Hier hoort een nieuwe naam bij. Misschien groeit deze côté van de stad uit tot een nieuwe kunstwijk? Onze stad trekt al langer artiesten en kunstenaars aan: is dit de start van een nieuwe Parijse quartier in Geraardsbergen: de BuizeMontmartre?... (tekst F. Leur)
Montmartre!
Raamtekeningen in de Molenstraat. De kunstenaars gingen in geprek met de jonge Toujan en maakten met haar ook een wandeling door de stad. Haar verhalen en verbeelding werden uitgewerkt in de raamtekieningen. (Foto’s Š Wim Schrever) 25
Mobiliteit Modal shift
Autodelen is deel van de mobilutie
Met ‘mobilutie’ bedacht bedenker en voorman van Fietscampagne vzw, Wim Schrever, een nieuw codewoord in mobiliteitstermen. Zoals het doorgaans het geval is, ligt ook voor mobiliteit de oplossing in een verbindend én-én verhaal: verschillende deelaspecten van ons verplaatsingsgedrag en de middelen die we daarvoor gebruiken kunnen best alle samen gebruikt worden. We noemen dat de ‘modal shift’. Het is het gebruik van verschillende manieren van verplaatsen samen, waarbij we afhankelijk van het soort verplaatsing het geschikte en meest duurzame verplaatsingsmiddel gebruiken. En autodelen is daar een belangrijk deel van. ‘Om tot een mobilutie te komen, kunnen we daar niet omheen’, zegt Schrever als dageljkse fietser. Hij geeft wat meer uitleg.
singen per fiets, trein, bus en deelauto makkelijk combineerbaar. Je hoeft m.a.w. geen auto meer te kopen: gebruik een auto voor de verplaatsingen waar het niet anders kan, bv om die uitzonderlijke boodschappen te gaan doen die niet op je fiets kunnen, of voor een late vergadering die je geen treinverbinding huiswaarts meer geeft. Of om de oma ‘ns mee uit te nemen. Easy as pie!’
toegepast in onze Oudenbergstad. Met Valckenier Share is een volgende stap gezet in deze deeleconomie ter stede. Als mobiliteitsbewuste Fietscampagne vzw ondersteunen we het concept Autodelen.net graag: bewust omgaan met mobiliteit is steeds ons uitgangspunt geweest; en dat blijft het (met een grote voorkeur voor verplaatsingen per fiets..).’
‘In de theorie van de transitie was de ‘pa- (tekst Piet Focus) radigmashift’ een veelgebruikt woord. Een wetenschapper bij Philips legde het zo uit: ‘We moeten geen lampen meer verkopen: we gaan licht verkopen’. Zo helder klonk dat. Ook wat mobiliteit betreft zitten we intus- Meer info over het project: sen middenin de praktische toepassing: https://www.so-lva.be/autodelen dit is de paradigmashift in de praktijk.’ Alle info over Valckenier Share kan u vin‘En jawel, dat kan voortaan ook in Ger- den via deze link: aardsbergen. Het is een van de acht ge- https://www.valckeniershare.be meenten in Zuid-Oost-Vlaanderen waar een autodeel-project is uitgewerkt door ‘Ook in Geraardsbergen kunnen we de intercommunales SOLVA en DDS ism de Foto © Wim Schrever modal shift nu ten volle toepassen: dankzij gemeentebesturen. Particulier autodelen de deelauto’s van Valckenier zijn verplaat- werd reeds eerder (op beperkte schaal) 26
Culinair Wereldkeuken
Koken met
Proef de wereld Je kan er niet langer naast kijken. Onze steden worden steeds meer bevolkt door een bonte mix van nationaliteiten uit alle uithoeken van de wereld. Alleen al in mijn straat wonen mensen met Congolese, Armeense en Somalische origine. Een paar straten verder woont Barbara uit Cuba, en tijdens de voorbije zomer kwamen kinderen met Roma roots verkoeling zoeken in de stadsfontein.
Herwig Deweerdtt - Foto © Wim Schrever
Ook Herwig is een nieuwe Geraardsbergenaar: enkele jaren geleden installeerde hij zich op de flank van de berg. Dat mensen uit de hele wereld hier komen wonen vindt hij een grote meerwaarde. De voordelen van een superdiverse samenleving zijn bijzonder voedend, vindt hij. En dat is zeker zo in de keuken: hij werkt aan een boek over culinaire gerechten uit andere landen. Een voorsmaakje.
Sommigen vinden die evolutie beangstigend of bedreigend. Uitspraken als: ‘ik ben zeker geen racist, maar …’ of ‘zij komen hier onze sociale zekerheid opsouperen’ zijn ons niet onbekend. Anderen beschouwen die multiculturaliteit net een pluspunt, een verrijking voor onze eigen cultuur. Onder het moto: ‘Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen’, worden er inburgeringsactiviteiten georganiseerd en initiatieven genomen om mensen met een andere achtergrond beter te integreren in onze samenleving. Weer anderen stellen vast: dit is nu eenmaal de realiteit, laat er ons het beste van maken. En als er al één positief aspect is aan ‘de wereld in je stad’ dan is het dat we –buiten onze eigen super lekkere keuken- leren proeven van al het lekkers wat de wereld ons te bieden heeft. Italianen en Chinezen waren al langer thuis in onze horecawereld, en ook de Griekse, Spaanse, Thaïse en Japanse gerechten vinden vlot hun weg naar Vlaamse monden en magen. 27
Voedsel is echter meer dan het verorberen van de levensnoodzakelijke calorieën, mineralen en vitaminen. Samen aan tafel zitten is ook vertellen, lachen, lief en leed delen, keuken- en andere geheimen uitwisselen. In het geval van een bezoek aan een ‘allochtone’ inwoner van onze stad betekent het ook een ontdekking van geuren, kleuren, smaken, zeden en gewoontes. Zo’n etentje wordt op die manier een bron van spiritueel en cultureel voedsel, het verbindt ons en helpt vooroordelen uit de wereld te helpen. Voor dit project bezoeken we een twintigtal mannen en vrouwen met andere origine. We laten hen vertellen over hun land van oorsprong, we vragen hoe ze nu net in Geraardsbergen terecht zijn gekomen en proberen minstens één typisch recept uit hun moeder of vaderland mee naar buiten te smokkelen. Zo wordt ‘Proef de wereld, kom naar Geraardsbergen’ niet alleen een kijken kookboek, maar vooral een verrassende ontdekkingsreis in eigen streek ! Verschijnt begin 2021. (Herwig Deweerdt)
Op deze pagina’s een serie foto’s als een collage bij elkaar gezet, uit de voorbije en huidige tijden. Het is belangrijk om uit te kijken naar een nieuwe lente, niet zonder een filosofische blik.. ;-}
28
29
30
Mobiliteit Fietscampagne vzw
Vaker de fiets voor dagelijkse verplaatsingen te veel) plaats in, je stoort je medemens met lawaai, gevaar, overlast, vervuiling en bovendien stoor je ook jezelf, want je raakt je auto niet kwijt’, vertelt de fotograaf en maker van de campagne Wim Schrever. ‘Bovendien sta je met de auto voortdurend in de file temidden van andere automobielen en word je er heus niet blijgezind van, van dat autogedrag’, gaat hij nog verder.
Ook Fietscampagne vzw heeft intussen niet stilgezeten. Wat begonnen was als een ideetje om fietsverkeer in de kijker te zetten, is uitgegroeid tot een onderbouwde campagne om meer mensen (weer) vaker per fiets op weg te helpen voor dagelijkse verplaatsingen. ‘Het conceptidee van de campagne is om aan te tonen dat je beter niet met de auto in de stad rijdt: je neemt (veel
31
De fietscampagne van de k(l)eurige krant wil meer mensen aanzetten om vaker de fiets te gebruiken. ‘Zeker voor korte afstanden is de fiets vaak een betere oplossing’, rondt Schrever af. De volledige campagne staat op de website www.fietscampagne.be en op de bijhorende Facebookpagina van Fietscampagne vzw. (F.I. Ets)
Samenleving Kranten en tijdschriften
Superdiverse wereld in een kleurige Gazette
Zijn kranten en tijdschriften old style media? Ik weet dat niet zo zeker. De huidige vormen van media zijn hip en flashy, dat klopt. Maar in een oldfashion gazette kan je toch ook heel wat kleur samenbrengen, niet? Wel, dat waren in ieder geval opzet en intentie van deze Giesbaergske Koleuren Gazette. Een van de bedenkers vertelt hoe dat allemaal zo gekomen is.
We spreken van de jaren 2010 en volgende. In onze kleine provinciestad helemaal in het zuiden van Vlaanderen, aanschurkend tegen de grens met Wallonië, ontbrak elke werking rond superdiversiteit. Terwijl het straatbeeld wel al een andere wereld toonde: Geraardsbergen telde toen al rond de negentig nationaliteiten (in Brussel waren het er 190, Gent telde er ongeveer 120).
boeddhisme, hadden we bij leraar Frank Roshi een plek gevonden. We leerden er opnieuw de warmte kennen van een gemeenschap, van een groepje mensen die hun verschillen deelden in een collectief. Het gaf een gedragen gevoel, zonder strikte binding. Het had ook iets van wat we vroeger gekend hadden, als kind in onze respectievelijke katholieke families. Enfin, in onze kinderjaren hadden we zoiets wel kunnen ervaren, een soort collectivisme in het christelijke Vlaanderen van toen. Intussen was dat alle verwaterd -door een opgedrongen neoliberalisering en dientengevolge toenemende competitie, individualisme en ongelijkheid, zoals in de rest van de wereld. Een gedragen gemeenschapsgevoel ontglipte ons vanaf het moment dat Thatcher en Reagan op het toneel kwamen. Uiteraard zien we nu pas in wat er ons toen gebeurde. Zo gaat dat, helaas.
Vlaamse Ardennen, Vlaams Brabant en Henegouwen. Door de ligging is de stad sinds oudsher een strijdpunt geweest tussen heersende machten -dat was ook zo met de Koning van Oranje (maar dat is een ander verhaal). Met nieuwe boeken in onze tas, vanuit de kennismaking met Zen, keken we om ons heen. Er ontbrak iets in de straten van onze leefstad: een angst sluimerde tussen de mensen in, een ongenoegen ontkleurde de gevels. Dit mag een beetje highbrow prozaïsch klinken, maar dat waren de feiten: het was geen thuis meer.
En toen lazen we dat boek van Bernie: Aanwijzingen voor de kok. Dat kwam binnen. Het leek zo eenvoudig, net als koken dat is, met wat je voor je hebt. Een beetje later dachten Nele en ik: wat kunnen we doen, hier in onze keuken (lees: in de straat). Hoe kunnen wij als kleine garnalen dat helpen veranderen? Waarom lopen de mensen zo nukkig in Mijn echtgenote Nele de Winde en ik Aanwijzingen voor de kok de straat? Enerzijds de autochtonen, waren toen pas betrokken bij de Zen Terug naar Geraardsbergen, een stadje met angst voor verandering, en anderSangha. Na enkele jaren shoppen in in het drielandenpunt Denderstreek/ zijds de mensen uit de wereld, wier 32 ‘We Cycle this City’ is een fietscampagne van Giesbaergske Koleuren Gazette
nieuwsgierigheid naar hun nieuwe woonplaats werd in de hoek gedrumd? Hoe kunnen we wat doen? Luttele stappen Ik runde toen een fotowinkeltje in de stad, waar ik ook pasfoto’s maakte. Daar kreeg ik de hele wereld over de vloer. Meestal kenden ze onze taal niet. Vaak behielpen ze zich met Engels of Frans. Heel schuchter ook. Gaandeweg leerde ik hun eerste probleem kennen: hoe duidelijk te maken wat ze nodig hebben. Geduldig keek ik toe. Ik leerde hun taal – ofte toch enkele woorden – en zag hoe ik daarmee een brug bouwde. Ze deelden hun ervaring en stuurden landgenoten naar me toe. Het was bijzonder om te zien: mensen uit de verschillende gemeenschappen hernamen hun kracht, ze waren blij om geholpen te worden, met soms een luttel woordje uit hun moedertaal. In negen andere talen (naast Engels, Frans, Duits en Italiaans) kon ik goeiedag en tot ziens zeggen. Mensen schrokken soms wanneer ik in Tjetjeens of Albanees dag zegde. Ze gingen stralen. Heerlijk was dat. Die ervaring wilden we verder zetten. Deze mensen uit de wereld aan het woord laten en in hun waarde zetten, leek ons een goed idee. Ik had alle kennis en tools in huis om een publicatie te maken en uit te geven: de Giesbaergske Koleuren Gazette was geboren. De naam was me ingevallen tijdens een sesshin. Om maar te zeggen.
De naam van het project was ook dubbel: door de dialectische woorden verbonden we het authentieke Geraardsbergen (Giesbaergen) met de kleurige, nieuwe wereld die de stad binnenvoer. Het plan was om de mensen te gaan interviewen in hun Geraardsbergse thuissituatie en de gesprekken dan te publiceren in de Gazette. Het krantje begon met vier bladzijden, netjes opgemaakt vakwerk. Al snel werden er dat veertig. Met eigen middelen werkten we het af in gedrukte vorm. De driemaandelijkse edities kwamen ook online leesbaar via onze website www.giesbaergskekoleurengazette.be. Daarmee was de basis gelegd. Stilaan maakten we onze (kleine, want we waren vooral bottom-up en onafhankelijk) werking groter: na de publicaties met interviews startten we met het jaarlijkse Koleurenfeest als straatfeest voor buren en culturen. Het was grassroots. Echt met niets, vanuit het niets: we hadden zoiets nog nooit gedaan! We deden het met wat er was, zoals de kok in de keuken dus. Werking Wat we toen al realiseerden, met een klein groepje, kreeg een draagvlak en netwerk om zich heen. Het was bewegingswerk ten voeten uit. En ondanks dat onze werking nu verminderd is, blijft dat gedragen verder leven, hier in deze kleine Oudenbergstad -zo wordt onze woonplaats ook genoemd, vanwege de
kleine heuvel waartegen de kern is aangebouwd. Want intussen is de publicatie verworden tot een communicatie die we via social media als Facebook voeren (het vroeg te veel vrijwillig werk). Het Koleurenfeest hebben we vier jaar na mekaar met succes gerealiseerd. Er broeden nu plannen om dat straatfeest weer op te nemen. Tegelijk blijven we acties organiseren: lezingen, een werking rond vrouwen uit de wereld, een ramadanfeest. Enkele jongeren startten onlangs een platform om ook in Geraardsbergen iets te doen aan racisme en discriminatie waar ze mee af te rekenen krijgen, omdat ze een andere huidskleur hebben en een naam die moeilijk uit te spreken blijkt. Vanuit onze werking blijven we zulke initiatieven steunen en uitbouwen. Nogmaals, het verhaal mag misschien prozaïsch en wat uptempo klinken, maar kernachtiger kan ik het niet vertellen. Wie mij kent, weet dat dat ik dat graag doe, vertellen. Misschien is dat wel een van mijn hoofdingrediënten, in de keuken en daarbuiten. Mogen we dat zeggen, dat die vertellingen toch wat deden, in deze Denderstad (zo wordt onze stadsplaats ook genoemd, om de rivier de Dender die erdoor loopt)? We zien een rimpeling op het watervlak. Al kan dat natuurlijk ook de wind zijn. De wind waait... (tekst: WiSch)
(Bron: https://zenpeacemakers. nl)☺
33
Klimaat & Migratie Mensen uit de wereld aan het woord
De klimaatcrisis biedt de wereld een kans De gevolgen van de klimaatopwarming worden ook in ons land steeds meer merkbaar. Maar de klimaatverandering houdt al decennia lelijk huis in de rest van de wereld. Eind vorig jaar publiceerde Climaxi ‘Klimaat en Migratie - mensen uit de wereld aan het woord’. Ze gingen 22 mensen uit de wereld interviewen, die intussen in België wonen. Hen werd gevraagd hoe zij het klimaat in hun geboorteland hebben ervaren, welke impact dat had op hun leven en hoe ze vanuit hun nieuwe thuisland kijken naar de klimaatverandering. In de komende edities van de Gazette publiceren we enkele afzonderlijke interviews. Deze keer is Richard ‘Lukanga’ Omanga aan het woord. Hij is een belangrijke persoon in de Congolese gemeenschap van Geraardsbergen. Het werd een mooi en filosofisch gesprek. Richard is geboren in Kinshasa (Congo). Lukanga is zijn Afrikaanse naam. ‘Cherche-moi’ is de onderliggende betekenis. Zijn tweede naam gebruikt hij om het voor westerlingen makkelijker te maken. Zijn moeder was een topambassadrice. Daardoor heeft hij al op veel plaatsen in de wereld gewoond. Als jong kind, later als adolescent en jong volwassene kon hij meteen ervaren hoe belangrijk een globale migratie is.
Klimaatmigratie_climaxi_20 ‘Eigenlijk zijn we allemaal migranten. De hele wereldbevolking is voortdurend aan het migreren. En dat is heel belangrijk: het is de essentie van een wereld waar iedereen zich kan thuisvoelen.’ ‘Mensen migreren om drie redenen: oorlog, honger of schulden. Een hongerige buik denkt niet na: dan komt onze instinctieve overlevingsdrang boven. Het is pure logica dat, wanneer een mens die bedreigd wordt, hij op zoek gaat naar een andere plek, waar het veilig is.’
komen tot een betere wereld voor iedereen, met meer gelijkheid en eerlijkheid. Er is een herverdeling van alle rijkdom noodzakelijk.’ ‘De klimaatcrisis is dus een buitenkans. Niet enkel op industrieel/economisch vlak maar ook om het op humanitair vlak beter te doen. Ook deze crisis -net als elke andere crisis- draagt iets positiefs bij: het biedt ons als mensheid de kans om een definitieve omslag te maken.’
‘Door de klimaatcrisis wordt het voor meer mensen duidelijk dat een totale Wim Schrever vermenging noodzakelijk en nodig is. Het kan de solidariteit onder de mensen (foto: © Climaxi vzw) helpen vergroten. De klimaatveranderingen bieden ons daarvoor het nodige instrument: het is de crisis die we nodig hebben, om dat te kunnen inzien.’ ‘Het klimaat is een gevolg van het systeem. Je kan niet verwachten dat we leven volgens een bedreigende ideologie zonder dat dat gevolgen heeft. Het systeem is bovendien elitair, niet iedereen kan daar aan deelnemen. En dat moet ten gronde veranderen. We moeten
Info: Het formaat van het boek is A5, het telt 64 blz en een zachte cover in vierkleurendruk. Het kost 10 euro/ex. Het boekje kan met verzendingskosten (voor adres in België) besteld worden door overschrijving van 13 euro op rekeningnummer BE40 0016 3236 1163 van Climaxi vzw, met vermelding ‘klimaatboek’. Voor meer info of vragen: stuur een mail naar info@climaxi.be
34 ‘We Cycle this City’ is een fietscampagne van Giesbaergske Koleuren Gazette
35
Opinie Fietsersbond
Critical Mass Geraardsbergen De voorbije jaren was er ook in Geraardsbergen een Critical Mass. Maandelijks op de laatste vrijdag van de maand, fietste de groep gezamenlijk door de stad. Het was een mooi allegaartje van leeftijden: van heel jong over jongvolwassen tot wat ouder fietsten mensen mee.
Wat is een Critical Mass? Critical Mass is een fietsersbeweging die opkomt en strijdt voor de rechten van de stadsfietsers. Het wil de fiets als ecologisch en duurzaam transport in een stadscentrum promoten. Onze moderne levenstijl en leefbaarheid in de steden komt onder druk te staan door een zeer agressief, overheersend en absoluut niet milieuvriendelijk verkeer. De auto overheerst het publieke terrein. Dit is een globaal, internationaal probleem waardoor Critical Mass een globale beweging is.
publieke samenkomst voor stadsfietsers op een plaats in het centrum van de stad. Fietsers rijden dan als massa doorheen de stad met belgerinkel, slogans, muziek. Zowel kinderen als volwassenen fietsen mee met elk type fiets, zoals de bak-, race-, stads- en elektrische fiets. Fietsers zijn onderdeel van het verkeer en zijn niet ondergeschikt aan de auto.
In België kan je in meerdere steden één keer per maand deelnemen aan de Critical Mass! In de meeste steden zou dat doorgaan op de laatste vrijdag van de maand. Dat is (voorlopig was) dat ook zo in Geraardsbergen. Helaas heeft de huidige covid-crisis dat sinds maart van dit jaar onmogelijk gemaakt. Dit stukje geeft u een korte blik op de fietsbeweging en hoe we de fietstochten hebben beleefd. Wie wil mee doen is heel erg welkom. Eens de covid-crisis onder controle, hopen we weer te kunnen hernemen met onze maandelijkse stadsfietstocht.
De oorsprong van de Critical Mass? In de jaren 70´ ontstonden enkele fietserbewegingen in Europa maar de allereerste Critical Mass werd in 1992 in San Francisco (USA) georganiseerd. Tijdens de eerste samenkomst waren er slechts 58 deelnemers maar in een Hasta la véloruçión! ;-) korte tijd verspreidde deze activiteit zich snel tussen stadsfietsers. Elke maand (tekst: Adrian Uria) kwamen er meer en meer fietsers op de straten van San Francisco en verspreidde zich over andere steden in de USA en geleidelijk aan ook in Europa. De fietsersbeweging “Critical Mass” is al 26 jaar oud en momenteel bestaat deze Als bottom-up beweging organiseert in meer dan 500 steden in 68 verschilCritical Mass daarom maandelijks een lende landen!
De Critical Mass in Geraardsbergen -
Foto’s © Wim Schrever
36 ‘We Cycle this City’ is een fietscampagne van Giesbaergske Koleuren Gazette
37
Lokale landbouw Boeren trekken aan de alarmbel
Neen aan het Mercosur-EU handelsakkoord Op woensdag 7 oktober was er een bijeenkomst van Boerenforum en partners, over de dreigende impact van de EU–Mercosur handelsovereenkomst en hoe we daar als sociale bewegingen verzet tegen kunnen voeren. Champ du Chaudron De bijeenkomst ging door in de Champ du Chaudron (Neerpede, Anderlecht), een stadslandbouwproject dat inzet op een veerkrachtige en solidaire voedselketen op maat van mens en natuur. De gronden rond de vroegere hoeve zijn getransformeerd in eco-vriendelijke en biologische akkers, in een samenwerking met Leefmilieu Brussel. Het project bestaat drie jaar en draait enkel op vrijwilligers. Tijs Boelens (Boerenforum) opende de bijeenkomst. ‘De EU – Mercosur Handelsovereenkomst vormt een grote bedreiging, met faliekante gevolgen zowel voor de producent als voor de consument. Producenten zullen moeten opboksen tegen een nog grotere concurrentie door de import van nog meer voedsel, terwijl we hier al met overschotten zitten. De prijzenslag zal nog groter worden.’ Veel landbouwers in ons land zullen het moeilijker krijgen om te overleven. Het handelsakkoord is enkel goed voor de hele grote bedrijven in de agro-industrie. Zij kunnen daar munt uit
slaan. Ook de consument zal opnieuw het een negatieve invloed hebben op de de dupe zijn en nog meer ongezond familiale landbouw, ten voordele van de voedsel op het bord krijgen. agro-industrie. Het zal ook de Europese voedselzekerheid bedreigen. Boelens is landbouwer bij De Groentelaar (Pepingen), een collectief van boe- De EU-Mercosur deal zal de industriële ren dat inzet op een eerlijke, solidaire landbouw versterken en doen toeneen gezonde voedselketen, met voedsel- men. Die is verantwoordelijk voor 80% zekerheid voor iedereen. Hij weet dus van de ontbossing in de Mercosur (het waarover hij praat. ‘Dit verdrag vormt Amazonewoud, maar ook de Cerrado net als CETA en TTIP een bedreiging en de Chaco). Dat zorgt in belangrijke voor mens en natuur. Met deze bijeen- mate voor een toename van CO2-uitkomst willen we kijken hoe we de ver- stoot en dus voor de verdere opwardere goedkeuring van dat verdrag nog ming van de aarde. kunnen tegenhouden’, zegt hij. Het akkoord moet nog ter goedkeuring naar het Europees Parlement en de lidDe handelsovereenkomst staten. De ratificatieprocedures zijn dus nog niet afgerond. Er kan nog verzet In juni 2019 werd een voorlopig politiek gevoerd worden, maar het moet snel akkoord gesloten tussen de EU en de gaan. Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay). Dat akkoord voorziet in de volledige afschaffing van Gelijke strijd in Chili de douanerechten voor 82% van de Europese landbouwinvoer uit de regio en Twee boeren uit Brabant kwamen aan in voorkeurstarieven voor ‘gevoelige’ het woord. Zij hebben dat verdrag niet producten (welke dat zijn staat niet ge- nodig. Integendeel. Als landbouwers specifieerd). Rundvlees uit de Mercosur met vooral lokale verkoop voeren zij nu zou dan tegen een verlaagd tarief in al een harde strijd tegen voedsel aan Europa kunnen worden ingevoerd. Het dumpingprijzen. Ze getuigden van hun gaat om een jaarlijks totaal van 99.000 inzet voor meer duurzame landbouw, ton. De grenscontroles zouden vermin- om mensen te voorzien in gezond voedderd worden om de handel te verge- sel. Met het handelsakkoord krijgen ze makkelijken en de kosten te verlagen. het nog moeilijker om een eerlijke prijs Dat bemoeilijkt het opsporen en verhel- te bekomen voor hun producten. pen van mogelijke problemen. Aan beide zijden van de Atlantische Oceaan zal ‘Boeren in de wereld moeten elkaar
38 ‘We Cycle this City’ is een fietscampagne van Giesbaergske Koleuren Gazette
steunen’, introduceerde Tijs de volgende spreker. ‘De strijd die we hier voeren als landbouwer om mensen te kunnen voorzien van duurzaam en gezond voedsel loopt gelijk met de strijd van de mensen in Chili. Las Insumisos is een Chileens collectief dat mensen verenigt in die ongelijke revolutie. Ze komen getuigen hoe het de mensen in Chili vergaat.’ Een jonge vrouw van Las Insumisos vertelde: ‘Met Pinochet is het neoliberalisme in Chili binnengeslopen. Sindsdien zijn we veroordeeld tot ongelijkheid. Ons land is volledig verkocht aan de hele wereld: andere landen kopen nu zelfs ijsbergen op, omdat water zo belangrijk geworden is. Chili heeft een rijke cultuur maar het neoliberale beleid heeft alles kapot gemaakt.’ De mensen blijven zich verzetten, in een grote solidariteit. En zo is hun collectief ontstaan. Ze voorzien in de opvang en verzorging van de eerste-lijn-strijders: dat zijn de mensen die in de betogingen vooraan lopen en de agressieve repressie door de ordediensten opvangen. Er zijn heel veel gewonden. ‘Maar we geven niet op. Het land zit nog onder de grondwet van Pinochet. In de komende maanden worden er in het parlement stappen genomen om dat te veranderen. Daarom is het des te meer belangrijk dat we
de strijd niet opgeven. We moeten dat neoliberale bewind er uit krijgen’. Ze benadrukte dat de EU-Mercosur handelsovereenkomst ook op Chili en haar bevolking een zeer grote negatieve impact zal hebben. Boelens besloot: ‘Elke strijd voor een beter leven is belangrijk. Daarom hebben we onze Chileense vrienden hier uitgenodigd: hun grote verhalen van strijd in de revolutie en onze kleinere verhalen in de landbouw vormen de eerste linie naar een andere samenleving.’ Wat kunnen wij doen? Er volgden nog twee gesprekken via telefoon: Marc Maes van 11.11.11 en Christian Wiertz van melkveehoudersorganisatie MIG. Boerenforum_Champ du Chaudron Maes onderstreepte de nadelige gevolgen van het handelsverdrag voor de hele wereld: ‘Het is enkel gericht op de grote multinationals, zodat zij nog meer handel kunnen drijven. De EU is daar natuurlijk heel tevreden over. Maar het houdt geen rekening met de impact naar duurzaamheid toe.’ Bovendien zal het akkoord enkel de handel doen toe-
39
nemen, met weinig economische groei. Intussen blijft de mondiale ongelijkheid toenemen, met alle gevolgen vandien. Ondanks hun eerdere afkeuring van het handelsakkoord, zal Duitsland als voorzitter van de EU het niet ten gronde afwijzen. Daarvoor hebben ze te veel belangen. Om verzet te zien vanuit het Europees Parlement is het wachten op het voorzitterschap van Portugal (januari tot juni 2021). Maes onderstreepte het belang om verzet te blijven voeren. ‘We mogen niet opgeven’. Ook Christian Wiertz bevestigde dat: ‘Het is absoluut nodig om de mensen degelijk en met de juiste inhoud te blijven informeren. De boeren mobiliseren is niet makkelijk. Dat bleek al bij vorige acties tegen handelsakkoorden. Meer mensen en organisaties moeten duidelijk positie nemen tegen deze dreiging. Het is nodig dat zij hun netwerken op de hoogte brengen van wat er aan het gebeuren is. Want na de Covid-19 is dit handelsverdrag een re-intoxicatie van de hele wereld!’. Wim Schrever (foto’s: © Climaxi vzw)
Colofon
Hoofdredactie: Wim & Nele Eindredactie: Erika Tierra Wim Schrever Redactie: Wim Schrever Erika Tierra Nele De Winde Maja Hadzifejzovic Fotografie & Vormgeving: © Wim Schrever All rights reserved Tekst: Wim Schrever Nele De Winde Maja Hadzifejzovic Érika Tierra Adrián Uría Arranz Herwig Deweerdt Boniface Agboka Productie: Studio Schrever Uitgeverij: Uitg. Eigenbegeer Redactie-adres: Buizemontstraat 19 9500 Geraardsbergen
keuken. Ik luister aandachtig en droom even weg in de lokale bucolica...
– ‘Met mijn tussenstop zal ik nu zeker te laat zijn’, zeg ik gehaast. Ik veins een bezorgde blik. – ‘Ha maar, jongen, ge moet u niet haasten. De tijd loopt niet weg. Die is er, en die zal er straks ook nog wel zijn. En we moeten daar niets voor doen’. Hij lacht en gaat nog even verder: – ‘Je haasten is dus nergens voor nodig. We moeten leren de tijd gebruiken. Dat moeten we doen’. Het zal dus nog wel effe duren, met die tijd... (tekst: WiSch)
“Sometimes a small harsh action can be helpful in averting or overcoming a greater disaster. For example, a small amount of a toxic substance can have medicinal value. So, to achieve the greater good or to control otherwise difficult people, taking some tough action may be helpful, but it is important that it should be motivated by kindness and compassion, not by anger or contempt.”
H. H. Dalai Lama 40
U kan de werking van de vrijwillige, onafhankelijke en interculturele Giesbaergske Koleuren Gazette ondersteunen via een vrijwillige bijdrage: alle bijdragen zijn welkom op rekeningnummer BE03 9733 6696 5784 van Uitg. Eigenbegeer, Buizemontstraat 19, 9500 Geraardsbergen, met vermelding ‘bijdrage Gazette’.
Verantw. uitgever: Wim Schrever, Buizemontstraat 19, 9500 Geraardsbergen
Vanochtend op mijn fietsrit naar het werk, achttien kilometer verderop, staat tuinman Vic in ‘zijnen hof’. Naar goede gewoonte groeten we elkaar hartelijk, over de haag heen die zijn lochting scheidt van de autoweg. Bovenal is Vic een filosoof: hij kweekt groenten en wijsheden bij de vleet. Zelf noemt hij dat in beide gevallen gezond boerenverstand. -’Goeiemorgen, Vic. Ik ben een beetje laat vandaag; om er nog op tijd te raken zal ik precies een beetje harder moeten fietsen’. Met zijn tevreden blik sloft hij naar me toe. Hij heeft een glimlach die muren kan verzetten. Ik vraag hem nog vlug naar de toestand in de tuin. En wat er vandaag te planten staat. In enkele minuten tijd neemt hij me mee in een bucolisch verhaal, over waar welke groenten het best kunnen gedijen en hoe hij dat natuurlijk spel naarstig opvolgt met het oog op het lekkers in de