VERFTECHNIEKEN
KALEI
Een nieuwe authentieke look voor je gevel TEKST: WILLEM FOUQUAERT - FOTOGRAFIE: CAROLINE MONBAILLIU
91
Je ziet ze steeds vaker, huizen of gebouwen waarvan de muren ‘gekaleid’ zijn. Maar wat is kalei nu precies? Waaruit bestaat dit populaire product en deze geliefde techniek? En vooral: wat kun je er allemaal mee doen?
J
Je hebt er beslist wel eens over gehoord: kalei als een renovatieproduct voor buitengevels. Het is als het ware een korrelige, gekleurde pap die over de muren wordt aangebracht en naderhand een levendige of vlekkerige ‘look’ geeft, zeker bij vochtig weer of regen. Je ziet het tegenwoordig meer en meer en echt niet meer alleen bij oude woningen die een opfrisbeurt nodig hebben, maar zeker ook bij riante villa’s en nieuwbouwprojecten.
Landelijk Wonen
MORTEL OF VERF?
92
Vaak wordt er gesproken over kaleiverf, maar eigenlijk is dat verkeerd want kalei is helemaal geen verf maar een mortel. Kalei bevat namelijk een hydraulisch bindmiddel (bijvoorbeeld cement of hydraulische kalk), zand en water. Als je die drie gaat mengen, al dan niet met nog
een paar extra’s als kleurpigmenten of dikmiddelen, krijg je mortel en dus geen verf. Dit heeft nogal wat voordelen, want kalei heeft hierdoor ook meer functies dan verf. Je kunt met kalei niet alleen decoreren maar ook restaureren en camoufleren!
DECOREREN Net zoals met verf kun je met kalei een buitengevel (of een binnenmuur) decoreren. Het kaleipoeder wordt bij het aanmaken met water meestal bijgekleurd. Zo kun je de muur voorzien van een rode, blauwe, groene of om het even welke kleur. Sommige fabrikanten hebben meer dan tachtig verschillende kleurpigmenten die met kaleipoeder kunnen worden gemengd. Door deze steeds weer anders te doseren, kun je zelfs meer dan driehonderd verschillende tinten creëren. En dan hebben we 93
Landelijk Wonen
Sommige fabrikanten hebben meer dan tachtig verschillende kleurpigmenten die met kaleipoeder kunnen worden gemengd. Door deze steeds weer anders te doseren kun je zelfs meer dan driehonderd verschillende tinten creĂŤren. 94
95
Je kunt met kalei niet alleen decoreren maar ook restaureren en camoufleren.Met kalei vul je zonder probleem beschadigingen in de muur weer op waardoor verdere slijtage wordt tegengegaan. het nog niet over het feit dat je uiteraard ook zelf nog verschillende kleuren en tinten kunt ontwikkelen door op eigen initiatief een en ander onderling te mengen.
Landelijk Wonen
REPAREREN EN RESTAUREREN
96
Omdat kalei geen verf is maar een papperige mortel, kun je er dus veel meer mee doen dan alleen maar decoreren. Vooral oude gevels vertonen vaak sporen van slijtage: losgekomen voegen, barstjes en scheurtjes, afgebrokkelde of afgeschilferde stenen. Met kalei vul je zonder probleem al deze beschadigingen weer op waardoor verdere slijtage, door bijvoorbeeld vocht en regen, al dan niet in combinatie met vorst, wordt tegengegaan.
CAMOUFLEREN Oudere gebouwen en muren vertonen regelmatig sporen van vroegere verbouwingen of aanpassingen. Ramen werden verbreed of verhoogd, dichtgemetseld of gewoon verplaatst, noem maar op. Om verschillende redenen blijven dergelijke aanpassingen in het metselwerk bijna altijd vrij goed zichtbaar: de gebruikte (bak)steen is niet volledig identiek, de voegen zijn dikker of breder, kleurtinten verschillen, enz. Met verf kun je dergelijke verschillen vaak wel wat nuanceren, maar ze blijven toch zichtbaar. Juist omdat kalei een papperige mortel is zal hij niet alleen de voeg wat opvullen maar ook de steenvorm verdoezelen. Na een paar laagjes is het verschil tussen oud en nieuw metselwerk nog nauwelijks zichtbaar. 97
voor
Kalei op basis van hydraulische kalk (metselkalk) is elastischer dan een cementkalei en zal daardoor minder vlug barsten.
Landelijk Wonen
CEMENT VERSUS HYDRAULISCHE KALK?
98
Sommige fabrikanten gebruiken cement in hun kaleimortel, maar de meeste zweren bij hydraulische kalk. Maar waarom doen ze dat? En wat is precies die hydraulische kalk? Iedereen kent nog wel witkalk die vroeger werd gebruikt voor het opfrissen van stallingen, muren, schuttingen, enz. Deze witkalk is ‘luchthardend’, wat betekent dat die versteend (hard wordt) door contact met de lucht, dankzij de opname van CO2. Naast deze witkalk bestaat er echter ook een tweede soort iets minder bekende kalk, en dat is de hydraulische kalk of metselkalk. Hydraulische kalk is een grijsachtige kalk die net als cement hard wordt door contact met water. Eigenlijk is het de voorloper van het cement dat gebruikt werd voor al ons metselwerk tot begin 1900. Metselwerk met hydraulische kalk wordt doorgaans als minder sterk en minder hard beschouwd. Dat klopt ook, maar hierdoor is het metselwerk ook elastischer en beweeglijker en
vooral bij kalei is dit van groot belang. Het laagje kalei dat op de muur zit is hoe dan ook dun. Als dit te hard zou zijn, zou het bij het minste trillen of leven van de ondergrond meteen beginnen te barsten en scheuren. Voor oude gebouwen, waar vaak vochtigheid in de ondergrond zit, is de keuze voor een kalei met hydraulische kalk dus nog belangrijker! Deze kalei laat veel meer dan een cementkalei de muren ademen, waardoor vocht kan uitdampen en de kaleilaag niet afgestoten wordt.
ZELF AAN DE SLAG? Kalei wordt aangebracht in twee lagen: de eerste laag is de vullende laag, de tweede laag is een dunnere afwerkingslaag. Beide lagen worden aangebracht met een ‘blokwitter’ (een blokborstel). Hierdoor is het aanbrengen relatief eenvoudig en een beetje vergelijkbaar met het aanbrengen van verf, alleen is het natuurlijk arbeidsintensiever. Heel belangrijk 99
KaleiĂŤn is vermoedelijk de enige techniek waarmee je je gevelrenovatie eventueel zelf kunt aanpakken.
Landelijk Wonen
is ook dat je het juiste stellingmateriaal hebt om overal goed bij te kunnen. Met een laddertje lukt het uiteraard niet! Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om je kaleiwerk toe te vertrouwen aan een gespecialiseerd bedrijf, die zijn er inmiddels voldoende. Mocht je toch zelf aan de slag willen gaan, vraag dan zeker voldoende uitleg aan de verkoper van het product over hoe je de gevel moet voorbereiden en schoonmaken en hoe je het kaleisel het makkelijkst en best kunt aanbrengen. Een goede voorbereiding en juiste toepassing zijn een absolute must voor een degelijk, duurzaam en mooi eindresultaat. =
100
Het concrete gebruik van een aantal gangbare producten en merken kun je aanleren in de decoratieschool: www.lapeinturette.be Met dank aan: Willem Fouquaert van LA PEINTURETTE Dorpsstraat 60, 9230 Westrem (Wetteren) Tel: +32(0)485/82 11 71, www.lapeinturette.be U BENT VAN HARTE WELKOM OP ONZE OPENDEURDAGEN TIJDENS HET PINKSTERWEEKEND OP 18, 19 EN 20 MEI