03 april 2018 , pag. 18
Gronings is een levende taal, ook al is die niet perfect GRONINGEN Het Centrum Groninger Taal en Cultuur werkt aan een taaldatabank voor de Groningse streektaal. Projectleider Goffe Jensma pleit voor tolerantie.
‘Niet met het vingertje wijzen en zeggen; dat is gain goud Grunnegs’
Woordwaark, het digitale platform in oprichting voor de Groningse streektaal, komt niet als mosterd na de maaltijd. Zeg niet tegen projectleider Goffe Jensma dat het Gronings een kwijnende taal is. ,,Het gebruik van de streektaal verandert, maar het Gronings sterft zeker niet uit.’’ ,,Siemon Reker signaleert dat heel goed in zijn biografie van het Gronings; er zijn verschillende soorten Groningssprekers’’, aldus Jensma. ,,Wie het Gronings van huis uit heeft meegekregen, spreekt de taal en denkt daar verder niet al te veel bij na. Dat noemt Reker ‘natuurlijk Gro-
koloniaal, die een heel correcte vorm van het Hogelandsters schrijft en spreekt.’’ Wat Jensma interessant vindt, zijn de mensen met Groningse wortels die geen Gronings spreken, maar er wel in zingen. ,,Dergelijke streektaalsprekers zijn enorm geholpen door niet met het vingertje te wijzen. Niet zeggen: dat is gain goud Grunnegs, maar juist tolerant zijn.’’ Woordwaark wordt opgebouwd uit verschillende soorten data. Naast online beschikbaar maken van bestaande woordenboeken, krijgt ook het taalonderzoek van Reker, Vroag
LOUIS VAN KELCKHOVEN
Hoogleraar Goffe Jensma, projectleider van Woordwaark.
nings’. Die groep slinkt, maar daarnaast zijn er mensen die ‘hyper-Gronings’ spreken en zover mogelijk van het Nederlands willen wegblij-
FOTO KEES VAN DE VEEN
ven. Henk Scholte is met zijn barokke Gronings daarvan een goed voorbeeld, maar ook iemand als Fré Schreiber. Van oorsprong een veen-
& Antwoord, een digitaal vervolg. ,,Reker vroeg mensen op verschillende plekken in de provincie naar hun versie van een Gronings woord’’, zegt Jensma. ,,Wij onderzoeken de mogelijkheid om daar een ‘sprekende kaart’ van te maken. Door op het scherm op een dorp te klikken, wordt zichtbaar welk Gronings woord daar gangbaar is.’’ Wat Jensma graag zou willen, is dat een dergelijke kaart ook echt sprekend wordt. ,,Dat we mensen gaan vragen om woorden in te spreken. Zo’n wisselwerking met het publiek lijkt mij geweldig.’’ De laatste stap wordt het plaatsen van films en foto’s over het Groningse taallandschap. ,,Gekoppeld aan het woordenboek kunnen dan beeldfragmenten worden opgevraagd’’, voorziet Jensma. ,,Ook daar streven we naar interactie met de gebruikers van Woordwaark, zodat zij ook zelf beeld kunnen gaan plaatsen.’’