INTERVIEW TERVIEW 12 mei 2018 , pag. 16
TEKST LOUIS VAN KELCKHOVEN | FOTO DUNCAN WIJTING
H
et overweldigende succes van haar debuutcd Raif overweldigt Marlene Bakker soms. ,,Dan zit ik op de bank en denk: wat gebeurt er allemaal? Tegelijkertijd denk ik: ik heb er keihard voor gewerkt en het dus misschien ook wel verdiend.’’ Al vindt de nuchtere Groningse het lastig om van zichzelf te zeggen dat succes haar toekomt. Dagbladen, maar ook de vakpers, bedolven Raif na verschijnen onder een ware sterrenregen. Op Koningsdag zong Marlene Bakker in de Oude Boteringestraat, begeleid door gitarist Reyer Zwart, voor het koninklijk gezelschap. ,,Ik ging ervan uit dat WillemAlexander en Máxima voorbij zouden lopen, maar ze bleven met de prinsessen staan luisteren!’’ De koning en koningin liepen op de zangeres toe en gaven haar een hand. ,,Dat was zo bizar; ik zong en schudde ondertussen WillemAlexander en Máxima de hand. Zij zei nog dat ze het mooi vond, zoals alleen Máxima dat kan zeggen.’’ Frits Spits noemde de cd in zijn radioprogramma Taalstaat ‘het beste tot nu verschenen album van 2018’. ,,Ik heb het zelf niet gehoord, maar ik kreeg een appje en was helemaal verbijsterd. Ik dacht; wat gebeurt er toch allemaal? Dit is zo onwerkelijk. Sinds het verschijnen van Raif wisselen euforie en verbazing elkaar af.’’ Het succes van haar debuutplaat is iets waarop ze hoopte. ,,De vraag na het verschijnen was: blijft het in Groningen, of wordt-ie landelijk opgepikt?’’
Paspoort Naam Marlene Bakker Geboren 22 augustus, Niezijl Opleiding Rockacademie Tilburg, Fontys lerarenopleiding Tilburg en NHL lerarenopleiding Engels Leeuwarden Carrière docent, zangeres, songwriter Privé getrouwd met Filidor Wiese, woont in Groningen
HAAST Marlene Bakker had, zegt ze, ‘nooit haast om beroemd te worden’. ,,Ik heb heel lang gedacht ‘ik ben er nog niet klaar voor’ en later dacht ik ‘misschien gaat er wel nooit iets gebeuren’. Daarom kan ik nu ook genieten van het succes. Ik heb heel lang moeten broeden.’’ Haar leeftijd hoeft niet in de krant. ,,Ik heb gemerkt dat als het vrouwen betreft, daaraan buitensporig veel waarde wordt gehecht. Alsof ik als vrouw een houdbaarheidsdatum heb. Bij mannen wordt die link tussen leeftijd en prestaties nooit gelegd.’’ Haar ouders Bert en Grietje Bakker verhuisden in 1994 van Niezijl (Westerkwartier) naar Smeerling in Westerwolde, om daar Smeerling Antiek & Restauratie te beginnen. Het golvende landschap, met bosschages en waterlopen, glooiende essen en natte hooilanden, had een magische uitwerking op de jonge Marlene Bakker. Het is waar zij haar stem vond. Een stem met, zoals een docente op de Rockacademie het noemde, een ruisje. Na de basisschool in Onstwedde en de middelbare school in Stads-
lige single een protestlied op te nemen dat de Groningers een hart onder de riem stak.’’ Zoals haar vader haar op het spoor zette van Ede Staal, bracht Heusinkveld haar in contact met Bernard Gepken. Hij zou uiteindelijk de muzikanten bij elkaar zoeken voor Raif, de plaat die zijn eerste producerklus zou worden.
DE MAGIE VAN RAIF IS DE MAGIE VAN GRONINGEN Nederland omarmt Raif, het debuutalbum van Marlene Bakker. Van Henk Scholte, Frits Spits tot en met het koningshuis; allemaal zingen ze de lof van de Groningse zangeres. ,,Ik vind het lastig om te zeggen dat het succes mij toekomt.’’
kanaal werd ze als 18-jarige toegelaten op de Rockacademie in Tilburg. ,,Ik was vol verwachting, maar ik had geen idee waaraan ik begon. Achteraf was ik misschien wel veel te jong, maar ik heb er ontzettend veel van geleerd.’’ In Noord-Brabant had ze heimwee. Naar Groningen. Naar de geborgenheid en rust van Smeerling. In Tilburg voelde ze zich verloren. ,,Mensen verstonden mij niet als ik vroeg wat er voor de televisie was, of als ik zei dat de koekjes slof waren. Dan keken ze mij aan: waar héb je het over!?’’ De liedjes van Ede Staal troostten haar, al wilde Marlene Bakker wel op haar knieën terug naar Groningen. Maar met hangende pootjes terugkomen was wel het laatste. Zij zou het immers gaan maken. Dus bleef ze en studeerde, 21 jaar oud, af als muzikaal ondernemer. ,,Ik heb er een goed netwerk aan overgehouden.’’
IDENTITEIT Tijdens haar tweede studie (Engels) werd de heimwee te groot en besloot ze terug naar Groningen te verhuizen. Daar ontmoette ze Filidor Wiese, met wie ze is getrouwd.
,,Ik zag hem binnenkomen op een feestje van de nachtburgemeester tijdens Eurosonic/Noorderslag en wist meteen dat hij de ware was.’’ Aan het Noorderpoort geeft ze onder meer vakgericht Engels aan muzikanten, makers van computerspellen en kunstenaars die een studie volgen bij Kunst & Multimedia volgen. ,,Als ik in het weekend veel heb opgetreden, is maandag wel een beetje een rare dag, maar mijn collega’s zijn gelukkig ook actief in de kunstsector.’’ Marlene Bakker spreekt Nederlands. ,,Ik kan daar niets aan doen’’, verontschuldigt ze zich. ,,Ik ben Nederlandstalig opgevoed. Mijn ouders spreken met elkaar Gronings en daardoor heb ik het altijd veel om mij heen gehoord. Zingen in het Gronings voelt ontzettend goed. Soms zeggen mensen dat ik ook Gronings moet praten. Dat begrijp ik wel. Streektaal gaat over identiteit. Het is emotie en roept daardoor discussie op. Dat is goed, dat houdt het levendig.’’ Zingen in het Gronings begon voor haar als experiment. ,,Tijdens optredens gebeurde er iets; er ontstond een directe band met het publiek.’’
De zangeres begon zich te verdiepen het Gronings. ,,Ik volgde cursussen en las ook veel in de streektaal, dat heeft mij enorm geholpen om mij het Gronings eigen te maken. Ik begon het zingen in het Gronings serieus te nemen, maar ik had nog wel een zetje nodig.’’ Dat zetje kwam toen zanger/ muzikant Gerhardt Heusinkveld haar vroeg om een gedicht van de Westerwoldse dichter Hanne Wilzing te zingen. ,,Dat werd Loat Grunnen nait zakken. Dat sprak mij aan, om als mijn eerste Groningsta-
RAIF IS WERELDMUZIEK OP EEN NUCHTERE GRONDTOON
EIGEN BEHEER Twee jaar lang schreef Marlene Bakker samen met Bernard Gepken liedjes en spaarde geld. ,,Dat bleek achteraf handig, want Raif, waarvoor zus Mirjam Bakker het artwork verzorgde, is op haar eigen label Raif Records uitgegeven en door haarzelf gefinancierd. Daaraan is geen subsidie of lening te pas gekomen.’’ Bestellingen voor de elpee of cd komen via haar website binnen. ,,Het directe contact met de mensen die mijn muziek kopen, maakt uitgeven in eigen beheer zo ontzettend bijzonder. Dat volstrekt onbekende mensen uit verschillende delen van het land de moeite nemen om mij te mailen hoe mooi ze de plaat vinden, is echt geweldig.’’ Haar agenda is goed gevuld. Volgende week zaterdag (19 mei) is Marlene Bakker te gast bij Frits Spits in zijn radioprogramma Taalstaat. Er staat een optreden gepland voor de Limburgse regionale omroep L1, en ze is geboekt voor de festivals Hongerige Wolf, Festival der Aa en Oerol. Op de voorlaatste dag van het jaar, op zaterdag 30 december, begint in de Stadsschouwburg in Groningen haar theatertournee. ,,Dat is een droom die uitkomt, met de band van Raif langs de Nederlandse theaters te trekken. In dat programma wordt ook een aantal liedjes verwerkt die Bernard en ik schreven voor Spinbarg (het project met Groningse volksverhalen dat vorig jaar aan boord van de Familietrouw op verschillende plaatsen in Groningen werd uitgevoerd, red.). Dat dromerige, magische van Spinbarg sluit perfect aan bij Raif.’’ Raif is een Groningstalige plaat en de magie van de cd is de magie van Groningen, maar al zingt Marlene Bakker in het IJslands; de magie blijft hetzelfde. Raif is wereldmuziek op een nuchtere grondtoon. ,,Het is een integere plaat’’, antwoordt Marlene Bakker op de vraag waarom haar debuut zo succesvol is. ,,Op Raif ga ik met de billen bloot, want in de streektaal kun je niet liegen. Die magie komt ook voort uit de samenwerking met Bernard. Hij legt de lat hoog en is, net als ik, perfectionistisch. Daardoor heeft hij mij boven mijzelf doen uitstijgen. Als wij samen liedjes schrijven hebben we aan een half woord genoeg. Alsof tekst en muziek uit de lucht komen vallen, er altijd geweest zijn en dat je dat dan krijgt.’’
Marlene Bakker: ,,Op het album ga ik met de billen bloot, want in de streektaal kun je niet liegen.’’