Wala67

‫لەفەرەنسا ناهەقی بەرامبەر بە باوكان دەكرێت‬ ‫چوار هاواڵتی فەرەنسی وەك دەربڕینی ناڕەزایی بەرامبەر چارەنووسی باوكانی جیابووەوە لەخێزانەكانیان لەژێر گومەزی زەنگی كەنیسەیەك‬ ‫لەشاری پاستیا رۆژیانكردەوەو الی خۆشیانەوە داوای هەمواركردنەوەی چەند یاسایەكی واڵتەكەیان دەكەن‪.‬یاسای فەرەنسا بەشێوەیەكی‬ ‫ستەمكارانە مامەڵەی ئەو باوكانە دەكات كە لەخێزانەكانیان جیابوونەتەوە‪ ،‬چونكە مافی گلدانەوەی منداڵ لەدۆسییەی تەاڵقدا دەداتە دایك‬ ‫و بەمەش پێیانوایە یاسای پاراستنی منداڵ لەالی دایك ناهەقیەكە بەرامبەر بە باوكان ئەنجام دەدرێت‪.‬‬

‫‪19‬‬ ‫بەشەی میدیای بزوتنەوەكە‪ ،‬لە وەسفی‬ ‫كەناڵەكەیدا‪ ،‬لێیان تێناگات‪ ،‬هۆكەی‬ ‫ئەوەیە كە لەبنەڕەتدا‪ ،‬كەناڵەكەی‬ ‫كەوتۆتە ژێر رەحمەتی ملمالنێیەكی‬ ‫سیاسیی ت��ون��دەوە تا ئ��ەو رادەی��ەی‬ ‫لەجیاتی روماڵكردنی پیشەییانەی‬ ‫روداوەك��ان و فاكتەكان و واقیعەكان‪،‬‬ ‫تەرخانكراوە كە تەنها رۆڵی هێرشكردن‬ ‫و وێرانكردن و خاپوركردن و سووتاندنی‬ ‫ركابەرەكانی حزبەكەی ببینێت و هەر‬ ‫رێگرتن لەرەخنەگرتن و رای‬ ‫ب��ەو روان��گ��ەی��ەش بڕوانرێتە الیەنە‬ ‫ملمالنێكارەكانیان‪ ،‬واتە تەماشاكردنیان ئەویتر‬ ‫جگە ل���ەوە‪ ،‬ئ��ەم��ڕۆ دەزگ��ای‬ ‫وەك نەیارو قابیل بە لەناودان!‬ ‫تایبەت لە ن��او (ی‪.‬ن‪.‬ك) دا هەن‬ ‫كە زانیاریی ئ��ەوەی��ان الی��ە میدیای‬ ‫بۆ پەردەپۆشكردن‬ ‫هۆكارێكی سەرەكیی ئەم سیاسەتە بزووتنەوەی ناوبراو راسپێردراوە كە‬ ‫ئیعالمییەی بزوتنەوەكە كە بەڕای بەشێك لە هیچ بەرنامەو گەشتێكی هەواڵ‬ ‫لە كادیرانی راگەیاندنی (ی‪.‬ن‪.‬ك) كە و رووماڵێكی میدیایی خۆیدا دەنگی‬ ‫هێزی سەرەكی ركابەریكردنە لەگەڵ جیاواز ‪ ،‬رای پێچەوانە‪ ،‬یان هیچ‬ ‫بزوتنەوەكەداو لەیەك ناوچەی نفوزی نووسەر و شیكارێك‪ ،‬ی��ان خ��اوەن‬ ‫هاوبەشدان‪ ،‬ئەوەیە كە‪ ،‬لەگەڵ هەر رایەك نەهێنێت پێچەوانەی سیاسەتی‬ ‫تۆپبارانكردنێكی بزوتنەوەكە بۆ سەر بزووتنەوەكە بدوێت‪ ،‬بەڵكو بڕیاری‬ ‫ئەوانیتر‪ ،‬چڕی دوكەڵ و تەپ و تۆزی ئ��ەوە هەیە كە هەموو میوانەكان‬ ‫ئەوتۆ لەناو حەوشەی بزوتنەوەكەدا دەب��ێ لەخزمەتی ب��ەرژەوەن��دی و‬ ‫ب�ڵاودەب��ێ��ت��ەوە ك��ە هیچ ی��ەك��ێ لە سیاسەت و ئامانجی بزوووتنەوەكە‬ ‫هەڵسوڕاوان و الیەنگرانی بزوتنەوەكە ب��ەش��داری ب��ك��ەن‪ ،‬تەنانەت وت��اری‬ ‫توانای بینینی پێشچاوی خۆیان نەبێت! رەخ��ن��ەگ��ران��ەی ئ��ەو ه��ەڵ��س��وڕاوە‬ ‫بەڵكو تەنها گوێیان ل��ە(چ��االك��ی)ی دی��اران��ەی ناو بزووتنەوەكەش نابێ‬ ‫تۆپبارانكردنی ركابەرەكانیان بێت! ئەم باڵوبكرێتەوە‪ ،‬یان نابێ میوانداریی‬ ‫سیاسەتە ئیعالمییە كە بەبۆنەی دوكەڵی بكرێن بۆ بەرنامەكان كە لەقۆناغێك لە‬ ‫تۆپەكان نابینرێت‪ ،‬بۆ ونكردنی هەڵەو قۆناغەكاندا لە سیاسەتی بزووتنەوەكە‬ ‫الدانە ناوخۆییەكانی ناو بزوتنەوەكەیە‪ .‬ناڕازین و رەخنەیان لەم بزووتنەوەیە‬ ‫لەوبارەیەوە زۆرێ��ك لە یەكێتییەكان هەیە‪ ..‬جگە لەوە‪ ،‬بڕیاری سەرەوە‬ ‫دەڵێن ك��ە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی��ە ”ناهەقی و بۆ میدیای بزووتنەوەكە ئەوەیە كە‪،‬‬ ‫چ��ەواش��ەك��اری‪ ،‬ی��ان نا دیموكراسیی دەبێ شاشەكان و سەكۆو مینبەرەكان‬ ‫لە ب��ڕی��ارو تاكڕەویی لە هەڵوێست ت���ەرخ���ان ب��ێ��ت ب��ۆ ئ���ەو ك���ەس و‬ ‫و گوێنەگرتن لە بەشێكی بەرچاوی هەڵسوڕاوانەی كە دەتوانن رەخنە‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ك��ادی��ران��ی بزوتنەوەكەش لەركابەرەكانی بزووتنەوەكە بگرن‬ ‫پەردەپۆش بكرێت و ببێتە ژێر تەپ نەك رەخنە لەخودی بزووتنەوەكە‪،‬‬ ‫وتۆز و دووكەڵی جەنگ و تۆپبارانی ئەم سیاسەتە ئیعالمییە وایكردووە‬ ‫بزووتنەكە بۆ سەر ئەوانیتر” لە تۆڕە ك��ە ‪ KNN‬ك��ە ك��ەن��اڵ��ی رەسمیی‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكانی النگرانی یەكێتیدا بزووتنەوەكەیە لەچەندین دۆسییەی‬ ‫رەخنەی توندتر هەیە بۆ سەر میدیای ناوزوڕاندن بگلێت و لە چەندین الوە‬ ‫بزووتنەوەكەو تۆمەتبار دەكرێت بە سكااڵی یاسایی لەسەر تۆمار بكرێت‬ ‫باڵوكردنەوەی پڕوپاگەندەی دوژمنكارانە و وەك ب��ەڕێ��وەب��ەری كەناڵەكەش‬ ‫دانی پێدادەنێت هەموو هەفتەیەك‬ ‫بەرامبەر بە یەكێتیی نیشتمانی‪.‬‬

‫ناو بزووتنەوەكە ن��ەدات و هەموو‬ ‫هەڵسوڕاوانی بزووتنەوەكە سەرقاڵ‬ ‫بكات بە شەڕكردن لەگەڵ ئەوانیتردا‪.‬‬ ‫پاساوێكی تری دەستكاری نەكردنی‬ ‫بەرپرسانی راگەیاندنەكانی بزووتنەوەكە‬ ‫ئەوەیە كە‪ ،‬هەتا ئێستا بزووتنەوەكە‬ ‫پێویستی بەو سیاسەتە ئیعالمییە هەیە‪.‬‬

‫لەبەردەم دادگاكاندا بێت‪ ،‬كارێك كە‬ ‫ئەگەر لەواڵتانی ئەوروپادا رووبدات‬ ‫نێوبانگی كەناڵە تەواو دەڕووشێت و‬ ‫دەخرێتە لیستی كەناڵی پێشێلكاری‬ ‫ئیتیكەوە‪.‬‬ ‫كەس ناوێرێت رەخنە بگرێت !‬ ‫بەپێی ئ��ەو زانیارییانەی كە‬ ‫لەهەندێ سەرچاوەی ئاگادارەوە بە‬ ‫وااڵپرێس گەیشتووە‪ ،‬ئەم سیاسەتە‬ ‫ئیعالمییەی ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان‪،‬‬ ‫رەخنەو ناڕەزایی زۆری لەسەرە‪ ،‬ئەو‬ ‫دەنگانەش كەم نین كە داوای گۆڕین‬ ‫و الب��ردن��ی بەرپرسانی بەشەكانی‬ ‫م��ی��دی��ای ب��زووت��ن��ەوەك��ە دەك���ەن‪،‬‬ ‫لەماوەی رابردووشدا چەند كەسێك‬ ‫تەنانەت لەمیدیای بزووتنەوەكە دوور‬ ‫كەوتوونەتەوە یان دوورخراونەتەوە‪،‬‬ ‫چونكە نەیانتوانیوە ل��ەگ��ەڵ ئەو‬ ‫سیاسەتە ئیعالمییەدا بەردەوام بن‪ ،‬یان‬ ‫لە ئەداو رەفتاری شەخسی بەرپرسی‬ ‫كەناڵە میدیاییەكانی بزووتنەوەكە‬ ‫ناڕازیبوون‪ .‬پشتیوانی رێكخەری گشتیی‬ ‫بزووتنەوەكە لەو گوتارە میدیاییەی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان وایكردووە كە هیچ‬ ‫ئاڵوگۆڕێك لەستافی كادرو كارمەندی‬ ‫ناو بەشەكاندا نەكرێن بەتایبەتیش‬ ‫بەڕێوەبەری كەناڵەكان‪ ،‬ئێستا هیچ‬ ‫كەسێكیش لەناو گ��ۆڕان��دا ناتوانێت‬ ‫بە ئاشكرا رەخنە لەمیدیای گۆڕان‬ ‫بگرێت چونكە رێكخەری گشتیی‬ ‫لێی قبوڵ ناكات و ئیهانەی دەكات‪،‬‬ ‫هۆكارەكەیشی ئەوەیە كە میدیای‬ ‫بزووتنەوەكە لە م��اوەی راب��ردوودا‬ ‫توانیویەتی دەرف��ەت بە دەركەوتنی‬ ‫هیچ ناڕەزایی و رەخنەیەكی ناوخۆیی‬

‫تۆپەكانی تریش روو لەناوچەی‬ ‫سەوز !‬ ‫بە رای زۆرێك لەو كەسانەی كە‬ ‫چاودێری سیاسەتی بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئێستا قۆناغێكی نوێ لەبەردەم‬ ‫میدیای بزووتنەوەكەدا هاتۆتە پێشەوە‬ ‫كە پەیوەندیی بە بڕیاری بەشداری‬ ‫پێكردنی بزووتنەوەی گۆڕانەوە هەیە‬ ‫لە كابینەی ‪8‬ی حكومەتی هەرێمدا‪،‬‬ ‫ئەم قۆناغە میدیای بزووتنەوەكەی‬ ‫ناچار كردووە كە رووی ئەو ( تۆپە‬ ‫دوورهاوێژ)انەی كە كردبوویە سەری‬ ‫رەش و ناوچەی دەسەاڵت و نفوزی‬ ‫پارتی‪ ،‬ئەوانیش وەربچەرخێنێتەوە‬ ‫بۆ ناوچەی نفوزی س��ەوزو رووی��ان‬ ‫وەربگێڕێت بۆ سەر ئەم دەڤەرە‪ ،‬واتە‬ ‫ئەمجارە تەواوی (تۆپەكانی تۆپخانەكە)‬ ‫تەنها كاریان وێرانكردن و سوتاندنی‬ ‫ركابەره سەوزەكە بێت‪.‬‬ ‫میدیای یەكێتی لە داهاتوودا !‬ ‫بێگومان ئ��ەوەی تائێستا روون‬ ‫نییە‪ ،‬ئەوەیە كە‪ ،‬نازانرێت ئاخۆ میدیای‬ ‫یەكێتیی نیشتمانی هەتا چ سنورێك‬ ‫لە وەاڵمدانەوەی میدیای بزووتنەوەی‬ ‫گ��ۆڕان��دا‪ ،‬درێ��ژە بە قۆناغی ڕاڕای��ی‬ ‫دەدات‪ ،‬هەندێ لەئاماژەكان باس لەوە‬ ‫دەكەن كە پێدەچێ لەدوای كۆنگرەی‬ ‫چواری ئەم حزبەوە‪ ،‬سیاسەتی میدیایی‬ ‫یەكێتیی نیشتمانی یەكالبكرێتەوە‪،‬‬ ‫زانیاریی ئەوەش هەیە كە ئەگەر بێت‬ ‫و میدیای بزووتنەوەی گۆڕان لەسەر‬ ‫تۆپبارانكردنی ناوچەی نفوزی سەوز‬ ‫بەردەوام بێت ئەوا چاوەڕوان دەكرێت‬ ‫میدیای یەكێتییش لە قۆناغی داهاتوودا‪،‬‬ ‫هەڵوێستی تر بگرێتەبەر‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا‬ ‫دی��ار نییە سروشتی ئ��ەو هەڵوێستە‬ ‫میدیاییە چۆن دەبێت!‪.‬‬

‫‪No. 67 Dec. 2013 4th years‬‬