De valkuilen van preventie

De valkuilen

van preventie

Kanttekeningen van gezondheidsfilosoof Ignaas Devisch

Dat preventie ontzettend belangrijk is, vindt ook gezondheidsfilosoof Ignaas Devisch. Desalniettemin wil hij daar toch enkele kanttekeningen bij maken. “Vooraleer we mensen op hun individuele verantwoordelijkheid wijzen, moeten gezonde keuzes makkelijker zijn dan ongezonde keuzes. En dat is vandaag allesbehalve het geval.”

INDIVIDUELE VERANTWOORDELIJKHEID

Sinds de start van de coronacrisis is er behoorlijk wat te doen geweest rond preventie. Niet alleen werden er heel wat preventiemaatregelen genomen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan, we werden ook geregeld gewezen op het belangrijk van een gezonde levensstijl. “Wat me daaraan stoort, is dat er op zo’n moment enkel en alleen wordt gekeken naar de individuele verantwoordelijkheid van een persoon”, zegt Ignaas Devisch.

“Ik ben uiteraard geen tegenstander van individuele keuzes en verantwoordelijkheid. Maar het is wel een feit dat de samenleving ons niet bepaald aanstuurt op het maken van gezonde keuzes – integendeel zelfs. Je moet als individu al sterk in je schoenen staan om daar tegenin te gaan. Vooraleer we mensen op hun individuele verantwoordelijkheid wijzen, moeten gezonde keuzes makkelijker zijn dan ongezonde keuzes. En dat is vandaag nog allesbehalve het geval.”

GEZONDHEID VS ARMOEDE

Een personal trainer of een fitnessabonnement, elke dag drie evenwichtige maaltijden met verse groenten en vers fruit op tafel, een goed slaappatroon met voldoende nachtrust, regelmatige check-ups bij de dokter … Het zijn allemaal dingen die bijdragen aan een goede gezondheid, maar die voor veel mensen simpelweg onbereikbaar zijn.

“Als we spreken over gezondheid, moeten we ook spreken over armoede. Een gezonde levensstijl aanhouden is immers een stuk makkelijker voor wie geld heeft. Wie in armoede leeft, heeft de luxe niet om zich af te vragen of er elke avond een gezonde en evenwichtige maaltijd op tafel komt. Wie in armoede leeft, wil in de eerste plaats dat er elke avond iéts op tafel komt.”

ZORG IS EEN RECHT

Devisch is zelf voorstander van preventie op een belonende manier, waarbij mensen via een steunende aanpak gesensibiliseerd worden tot een betere levensstijl. Maar ook daar is er volgens hem een keerzijde aan de medaille.

“Zorg is een recht, niet iets dat we moeten verdienen. Het is niet de bedoeling dat we áltijd met onze gezondheid bezig zijn; dat het een soort dwanggedachte wordt waarbij gezondheid in alles een doel is dat we voortdurend moeten verbeteren. Mensen moeten in de eerste plaats gelukkig in het leven staan – dát is het doel. Gezondheid is daar louter een middel voor. We maken allemaal wel eens keuzes die slecht zijn voor onze gezondheid. Dat hoeft niet meteen problematisch te zijn.”