1.3 De basisprincipes van Gentle Teaching John McGee’s visie werd gevormd door ‘een erfenis’ uit het verleden: een grote groep mensen met een beperking die in minder gunstige tijden is geboren en een leven vol intrieste ervaringen heeft opgedaan. Zijn oorspronkelijke ontwerp van Gentle Teaching is gefundeerd op het plaatsvervangend verdriet voor de ellende waarin hij mensen aantrof. Misschien zelfs plaatsvervangende schaamte en schuldgevoelens voor wat de maatschappij levende medemensen aandeed door hen in de marginaliteit te duwen. Hij werd geconfronteerd met omstandigheden waarbij hij instinctief wist dat ze ronduit onmenselijk waren. Hij keerde terug naar de basis, de intermenselijke basisbehoeften die aanwezig zijn bij alle mensen, ook bij hen die door hun hulpbehoevendheid bijzonder kwetsbaar zijn. Hij wist dat hij het verleden niet kon uitwissen, maar bedacht dat de toekomst nog open lag. In die zin zou je kunnen zeggen dat de oorspronkelijke basisprincipes van Gentle Teaching op het helen van emotionele wonden waren gericht. McGee had hiervoor geen technieken, maar wel een aantal basisattitudes die hij van professionele zorgdragers verwachtte. De eerste stelregel vraagt een zeer grote toewijding, zelfreflectie en eerlijkheid van een begeleider: ga bij jezelf in alle omstandigheden na wat je nodig hebt om je als mens geliefd, veilig en gekoesterd te voelen. Stel jezelf vervolgens de vraag: wat heb ik hiervoor van anderen wel en niet nodig? Leg dan je conclusies tegen de volgende opdrachten: - We moeten ons onvoorwaardelijk focussen op vriendelijkheid, koestering en een liefdevolle houding tegenover gemarginaliseerde kinderen en volwassenen die aan de rand van de samenleving zijn geduwd. - We moeten hen toegewijd helpen om zich veilig en geliefd te voelen, ondanks hun leven vol verdriet, angst en teleurstelling in anderen - We moeten hun kwetsbaarheden zoals extreme armoede, dakloosheid, verstandelijke beperking of psychiatrische ziekte proberen te verzachten door hen onvoorwaardelijk te benaderen en zich geliefd te laten voelen - We moeten een voorbeeld zijn in onze rol bij het uiten van gevoelens van vriendschap en samenhorigheid - We moeten gebroken harten door het tragische leven (als gevolg van hun omstandigheden, ziekte of beperking) proberen helen door nieuwe en positieve herinneringen in te bouwen Opnieuw lijken deze uitgangspunten eenvoudig en vanzelfsprekend. Misschien een beetje té eenvoudig. Maar het werk moest ergens beginnen. Wanneer je er als hulpverlener echt diep over nadenkt, is het binnen de context van het werk absoluut niet eenvoudig. Vooral omdat dit een strikt individueel gebonden afstemming inhoudt. Deze op het eerste gezicht eenvoudige principes zijn in feite in een notendop de omschrijving van wat een hulpverlener zou moeten zijn. Basisattitudes die het verschil maken tussen ‘het naturel zorg dragen voor’ (bijvoorbeeld als ouder voor je kind of als man voor je vrouw met de griep) en op een bewuste manier werken als professionele kracht. De kern van onze opdracht waardoor we onszelf professioneel mogen noemen. Iedereen kan stenen op elkaar zetten, maar alleen metselaars kunnen huizen bouwen, om Gentle Teaching: van idealisme naar een gefundeerde visie
www.volgenswilly.be
Johan Engels © 2012