27 17 74 78

10 VRAGEN AAN ...

Jo Bemelmans is geboren op nieuwjaarsdag 1949 in het Midden-Limburgse dorpje Heythuysen. Na de HBS-B aan het Bisschoppelijk College in Roermond, heeft hij zijn onderwijsakte MO-P aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Tilburg behaald en daarna het certificaat Motorische Remedial Teaching aan de Universiteit in Utrecht. Zijn werkzame leven begon hij als gymnastiekleraar in Maassluis. Jo is getrouwd met Nelly. Zij is lid van de schildergroep en van één van de leeskringen. Zij hebben 2 dochters en 4 kleinkinderen.

1. Waar heb je zoal gewoond?

Als eerste in Tilburg en daarna in een flat met uitzicht op de Nieuwe Waterweg te Maassluis. Je keek je ogen uit als die grote zeeschepen voorbij voeren. Prachtig! Toen onze eerste dochter geboren werd, zijn we op zoek gegaan naar een groenere omgeving en meer ruimte. We hebben toen een huis gekocht in Sluiskeshoeven in de wijk Sparrenburg. Dat was een voltreffer. Dorp, stad en natuur vlakbij evenals vele voorzieningen en verbindingen. Onze kinderen konden lopend naar basisschool De Vlek en later naar het Rodenborch- College.

2. Waaruit bestond je werkzame leven?

Na Maassluis kon ik in 1977 in Rosmalen beginnen als consulent Bewegingsonderwijs in dienst van de gemeente. Samen met 120 leerkrachten van de 13 lagere scholen en 15 kleuterscholen aan de slag gegaan om de Rosmalense kinderen meer en beter te laten bewegen door het verbeteren van de wekelijkse gymlessen, het organiseren van schoolsporttoernooien en korte sportkennismakingcursussen.

3. Ben je dit werk blijven doen?

Nee, na de annexatie van Rosmalen door ’s-Hertogenbosch in 1996 ben ik een heel andere weg ingeslagen. Ik kreeg de kans om samen met de schoolbesturen de huisvesting van meer dan 100 scholen voor het basis-, speciaal en voortgezet onderwijs in de nieuwe gemeente ’s-Hertogenbosch te verbeteren. Een goede keuze. Elk jaar konden er fraaie nieuwe schoolgebouwen opgeleverd worden. Bij mijn pensionering in 2011 kon ik hierop met een trots gevoel terugkijken.

4. Je zegt: ‘Ik ging in 2011 met pensioen’. Ging je toen op je lauweren rusten?”

Zeker niet rusten! Sporten/bewegen is één van mijn grootste passies. Mijn hele leven lang al ben ik elke week minimaal 3 à 4 keer actief bezig en bij voorkeur in de natuur. Ook werd ik lid van HEVO om nieuwe contacten te leggen en nieuwe activiteiten te ontdekken. Ik heb me bezig gehouden met het opstellen van het project ‘Senioren, Beweeg Mee(r)!’ en het realiseren van de Beweegtuin ’t Ven, samen met de Sportalliantie Rosmalen.

5. Ben je actief als vrijwilliger buiten HEVO?

Als vrijwilliger zit ik in de kerngroep van de stichting ‘De Groene Vesting’ en heb ik meegeholpen bij de ontwikkeling van een fiets- en wandelroute over de historische Linie 1629 van Frederik Hendrik rondom de stad. Verder ben ik bestuurslid van De Bossche Tijdmachine, actief lid van de Vereniging Vrienden van de Molens van ’s-Hertogenbosch en voorzitter van de Fiets Toer Club Rosmalen.

6. Hoe hou je je nu bezig in deze Corona-tijd?

Door het uitbreken van het Covid-19 virus gingen vele vrijwilligersactiviteiten niet door en kreeg ik de tijd om de dagboeken, die mijn vader had bijgehouden tijdens de Grote Kerkrazzia in Midden-Limburg, uit te werken. Na de vroegmis op zondag 8 oktober 1944 werd mijn vader samen met duizenden andere mannen in de regio tussen Maas en Peel opgepakt door de Grüne Polizei en als vee afgevoerd naar Duitsland om verplicht te werken voor het Derde Rijk van Adolf Hitler. Pas na 7 maanden was dit afschuwelijke avontuur voor hem voorbij.

7. Volg je de politiek? Doet die genoeg voor senioren?

Ja, maar dat wordt steeds lastiger en minder leuk. Enerzijds zijn er veel te veel politieke partijen en anderzijds wisselen politici veel te gemakkelijk van partij. Ik kijk vooral naar partijen die het goed voor hebben met onze kleinkinderen, wij senioren redden het wel!

8. Wat zou je, terugblikkend op je jeugd, anders

hebben willen doen?

Niks, ik heb een heerlijke jeugd gehad met altijd genoeg zand in de zandbak. Heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken en geniet nu volop in goede gezondheid.

9. Wat zou jij als eerste veranderen als jij het voor het zeggen had in dit land?

Altijd blij geweest dat ik in ons land geboren en opgegroeid ben: minst ‘verkeerde’ democratie. Maar ik zou nu af en toe wel iets minder tolerantie willen. We accepteren teveel: geweld tegen hulpverleners, vuurwerk, drugs, dragen van messen enzovoort. Persoonlijke vrijheid/egoïsme moet daar stoppen waar de vrijheid van anderen in het gedrang komt.

10. Wat is je favoriete boek? Waarom?

‘Honderd jaar eenzaamheid’ van Gabriel Garcia Màrquez. Een prachtige familieroman uit ZuidAmerika. Mooi taalgebruik en boeiend tot het einde. Een dag niet gelezen is een dag niet geleefd!

Piet Kerssens

HOUDT HERSENEN ACTIEF MET

Na fascinerende reizen naar Rusland in de De hersenstichting stuurde vorig jaar een alarmerend bericht de wereld in. Maar liefst afgelopen maanden, heeft de HEVO-reis1 op de 4 mensen krijgt een hersenaandoening. Van dementie, Parkinson, een beroerte, commissie, op verzoek van een aantal depressie en migraine tot hersenletsel na een ongeluk. Hersenaandoeningen raken niet leden, besloten in het voorjaar van 2020 alleen de patiënt, maar ook hun naasten. Dit artikel gaat over dementie. naar Israël te gaan.

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen, die ervoor zorgen dat onze hersenen informatie niet meer goed verwerken. Er zijn wel 50 soorten dementie. Daarvan zijn de ziekte van Alzheimer, Lewy body dementie en vasculaire dementie de bekendste. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk een goede diagnose te stellen. Niet omdat de ziekte te genezen is, maar omdat de behandeling en begeleiding voor iedere vorm van dementie verschilt. Bovendien geeft een diagnose toegang tot hulp en ondersteuning.

Een kort overzicht

• Vasculaire dementie ontstaat door problemen in de doorbloeding van de hersenen.

Bij 1 op de 6 mensen met dementie is vaatschade in de hersenen de hoofdoorzaak. Schade aan de bloedvaten komt ook voor naast andere oorzaken van dementie.

• De ziekte van Alzheimer is een andere vorm van dementie. Het eiwit amyloid stapelt zich op tussen de zenuwcellen, wat de communicatie tussen de hersencellen moeizamer maakt. Ook ontstaan er ophopingen van andere eiwitten in de cellen (tangles), waardoor die niet meer goed functioneren en uiteindelijk sterven. Het probleem doet zich vaak het eerst voor in dat deel van de hersenen dat onze herinneringen bewaart. Daarom is vergeetachtigheid vaak een eerste symptoom van de ziekte van Alzheimer.

• Een patiënt met Lewy body dementie heeft in het begin geen geheugenproblemen of moeite met het uitvoeren van handelingen. De patiënt heeft verschijnselen die lijken op de ziekte van

Parkinson, bevende handen, stijfheid en een afwijkende manier van lopen. Bij Lewy body dementie horen ook hallucinaties. Hanny woont inmiddels in een woonzorgcentrum.

“Ik durf ’s avonds bijna niet naar mijn kamer”, vertelt ze. “Dan krijg ik zulke afschuwelijke dromen”.

BEWEGEN, PUZZELEN EN LEZEN

Na fascinerende reizen naar Rusland in de Vergeetachtigheid Vergrijzing en erfelijkheid afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisBij vergeetachtigheid is er sprake van ‘normale’ Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor commissie, op verzoek van een aantal geheugenklachten. Je vergeet een boodschap, je dementie. In Nederland heeft 25% van de leden, besloten in het voorjaar van 2020 staat op zolder en denkt: ‘wat doe ik hier eigenlijk?’ 80-plussers last van dementie en 40% van de naar Israël te gaan. Je kunt niet meer op de naam van een kennis 90-plussers, tezamen ongeveer 260.000 personen. komen. Even later schiet die naam je weer te binnen. Waarschijnlijk ligt het echte aantal hoger, want niet Die vergeetachtigheid verstoort het dagelijkse iedereen gaat bij vergeetachtigheid meteen naar de leven niet. Iemand die vergeetachtig is, kan gewoon arts. Erfelijke vormen van dementie zijn zeldzaam. het huishouden doen of de financiën regelen. Deze vorm van dementie treft mensen vaak al ruim Misschien vraagt u zich af, is die vergeetachtigheid voor het 65e levensjaar. Iemand met een eerste- of van mij normaal? Theo: “Mijn vrouw Marije wordt tweedegraads familielid (ouder, broer of zus) die na de laatste tijd steeds vergeetachtiger, ik maakte het 65e levensjaar dementie krijgt, heeft zelf maar mij echt zorgen. De huisarts verwees ons naar de een klein verhoogd risico op de ziekte. geheugenpoli van het JBZ. Daar konden ze ons geruststellen.” Stress en te weinig drinken kunnen Onderzoek vergeetachtigheid verergeren. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van dementie. Bij Alzheimer is duidelijk geworden Geheugenverlies dat ophoping van amyloid eiwitten tussen de Geheugenverlies betekent dat je informatie echt hersencellen bijdraagt aan het ziekteproces. kwijt bent. In eerste instantie gaat dat vooral om In laboratoria wordt de rol van die schadelijke nieuwe informatie, die niet meer opgeslagen wordt. eiwitten nu verder onderzocht. Luuk de Vries, Later zal een patiënt bijvoorbeeld steeds slechter werkzaam bij het Nederlands Herseninstituut kunnen onthouden welke dag het is. Het wordt ook vertelt over het onderzoek waar hij aan meewerkt: steeds moeilijker om de juiste woorden te vinden. “Bij het bestuderen van hersenweefsel ontdekten Mijn bejaarde moeder belde op: “Marjan, ik krijg we in een aantal gevallen ook een ophoping van van de verzorgster een glas water en een heel klein eiwitten bij mensen die geen symptomen van wit dingetje, het lijkt wel een damsteen van een dementie hadden. Waarom bleven deze mensen kabouter. Wat moet ik daarmee?” Andere gevolgen klachtenvrij? Wat neutraliseerde bij hen de invloed van dementie zijn bijvoorbeeld veranderingen in van die eiwitten? Als we dat achterhalen, kunnen we het denken, in emoties en gedrag. Vaak zijn dit, ook op den duur misschien een medicijn ontwikkelen. voor naasten, de meest ingrijpende en moeilijkst te Dan zouden meer mensen oud kunnen worden accepteren veranderingen. met een gezond brein.”

Leefstijl • Als derde zijn sociale activiteiten belangrijk: Onderzoek maakt verder duidelijk dat naast houd zoveel mogelijk contacten aan. Doe ouderdom ook lichamelijke conditie en leefstijl een vrijwilligerswerk, blijf de bijeenkomsten van uw Na fascinerende reizen naar Rusland in de rol spelen bij de ontwikkeling van dementie. vereniging bijwonen. afgelopen maanden, heeft de HEVO-reiscommissie, op verzoek van een aantal Overgewicht, een slechte nierfunctie en een minder Met zo’n levensstijl kun je dementie niet voorkomen, leden, besloten in het voorjaar van 2020 goede conditie van hart en bloedvaten verhogen maar het proces mogelijk wel vertragen. Bij naar Israël te gaan. de kans op dementie. Wetenschappers wijzen op overstappen op gezondere gewoontes geldt: beter leefstijl. Let op uw gewicht, eet gevarieerd en niet laat dan nooit. Zo hebben 60-jarigen die stoppen met te vet, matig uw alcoholgebruik en rook niet. roken dezelfde - lagere - kans op dementie als mensen die nooit hebben gerookt.

Maar vooral: zet uw hersenen op alle mogelijke De Alzheimerstichting heeft een training online manieren aan het werk, fysiek, intellectueel en gezet: alzheimer-nederland.nl/training-houdsociaal: uw-brein-gezond? Op deze site vindt u ook • Blijf lichamelijk actief. Het is niet voor niets een geheugentest. De ochtendgymnastiek dat ouderen gestimuleerd worden te blijven en de geheugenspelletjes van Omroep Max sporten en bewegen. kent u natuurlijk. Bij vragen kunt u contact • Ook intellectueel moet uw brein aan het werk opnemen met hersenstichting.nl/dit-doen-wij/ blijven: moeilijke puzzels oplossen, lezen, een voorlichting/infolijn/. cursus volgen.

Frontale kwab

Bewegen emoties, geheugen, taal gedrag en perssoonlijkheid

Temporale kwab

Gehoor, spraak, geheugen en emoties n

Pariëtale kwab

Lichamelijke sensaties

Occipitale kwab achterhoofdskwab

Visie

Cerebellum, kleine hersenen

Balans en coördinatie

Hersenstam

Ademen, hartslag en interne temperatuur

Marjan Vonk