GELD IN DE LOOP DER TIJDEN In mijn portemonnee zitten 3 euro’s, maar toch ga ik boodschappen doen voor meer dan dat bedrag, want ik heb een betaalpas en een creditcard. ‘Meer dan de helft van de Nederlanders verwacht tegen 2030 bijna nergens meer met contant geld te kunnen afrekenen. Maar de meeste mensen moeten er niet aan denken’, aldus een artikel in het Brabants Dagblad. U weet dat geld bestaat uit biljetten en munten. Maar is dat altijd zo geweest? Nee! Zeer zeker niet. In de oudheid ruilden mensen goederen om in hun levensonderhoud te voorzien. Zout was het eerste ‘betaalmiddel’. Zout was immers een kostbaar product, omdat er levensmiddelen in bewaard konden worden. Soldaten werden in het Romeinse Rijk dan ook uitbetaald in ‘sal’, het Latijnse woord voor zout. Aan deze vorm van loon dankt het woord ‘salaris’ zijn bestaan. In Afrika en Azië werden veren, schelpen, kralen en tanden van dieren als betaalmiddel gebruikt.
Eerste munten In het koninkrijk Lydië, het huidige westen van Turkije, werden 700 jaar voor Christus de eerste munten gemaakt. Klompjes goud en zilver uit rivierbeddingen werden platgeslagen, waarmee handelaren hun goederen konden kopen en verkopen. Op elke munt werd geschreven hoeveel goud en zilver het bevatte. Chinezen, Kelten, Grieken en Romeinen ontwikkelden munten reeds vele eeuwen voor het begin van onze jaartelling. Echter, vanaf het moment dat er munten waren, werden zij al vervalst. In Europa kreeg men de doodstraf voor valsmunterij.
Chinees briefgeld China was het eerste land waar briefgeld, in de 7e eeuw na Christus, werd gebruikt. Handelaren konden zo reizen zonder grote hoeveelheden goud en zilver op zak te hebben. In Europa deed het papiergeld pas zijn intrede in 1661. Echter, er kwam te veel papiergeld van de pers, zodat het zijn waarde verloor.
Goldsmith note In Engeland werkte het systeem van de goudsmeden beter. Zij drukten certificaten af die een bepaalde hoeveelheid goud presenteerden. Mensen kregen een biljet, genaamd de ‘goldsmith note’, met daarop de waarde van het goud dat zij in bezit hadden. In 1694 werd de Bank of England opgericht. De bank stond garant voor de bedragen, die op de biljetten stonden.
6
HEVO-Magazine • maart 2022
