HEVO-Magazine mei 2022

MAGAZINE

Thema Vitaliteit HEVO viert in december het 70-jarig bestaan. Het begon in 1952 als een ‘reisclub’ voor ouden van dagen. Maar in de loop der tijd zijn er veel activiteiten bij gekomen die allemaal bijdragen aan de vitaliteit van de leden. Daarom staat in deze editie het thema Vitaliteit centraal.

MEI 2022

IN DIT HEVO-MAGAZINE Commissie Omzien: ‘Noaberschap’ binnen HEVO’

Aanvragen energie toeslag

32 16

Vanwege de sterk gestegen energieprijzen geeft Het Rijk mensen met een laag inkomen eenmalig een extra vergoeding van € 800 per huishouden. De gemeente Den Bosch betaalt deze vergoeding uit.

HEVO heeft al vanaf de oprichting oog gehad voor het wel en wee van de leden. Omzien naar elkaar wordt steeds belangrijker, vinden Janny Heuveling en Frank Langelaan.

30

08 Bea Intveld: “Stilzitten is achteruitgang” Als fysiotherapeut weet Bea Intveld het maar al te goed: senioren moeten bewegen als ze gezond oud willen worden.

Stilzitten is achteruitgaan.

03 04 05 06 10 12 14

Van de eindredacteur Even voorstellen Van het bestuur Onze tijd vraagt vitaliteit Gebrek aan sociale contacten is erger dan roken Het is een meisje Het rijke Roomse leven

COLOFON

28 Mijn hobby ...mijn passie 31 Films PERRON-3 in juni en juli 32 Presentatie digitaal ordenen 33 Opfriscursus rijvaardigheid 34 Voorrang in het verkeer.

36 We gaan weer fietsen 36 Glas in lood 37 HEVO-Agenda

HEVO-MAGAZINE is een uitgave van HEVO Rosmalen en verschijnt in 2022 op 25 jan, 8 mrt, 19 apr, 31 mei, 12 jul, 6 sep, 18 okt en 6 dec

Redactie HEVO-Magazine

Fotografie

Website

Piet Kerssens, Mattie Daniëls, Margreet Vossen, Guido Robbens, Trix Zehenpfenning, en Tonny van Raaij

Ina Ploem (tenzij anders vermeld)

www.hevorosmalen.nl

Verspreiding

Alle edities van HEVO-Magazine zijn ook te lezen op de website

Eindredactie Ad van der Donk

Vormgeving Tiny Kappen/Wil Coppelmans

2

15 Willems leeshoekje 20 HEVO Actief: schaakclub ‘De Ontmoeting’ 22 10 Vragen aan...

24 Column Guido 25 Koken met Joop 26 Heddet al geheurd 27 Puzzelpagina

HEVO-Magazine • mei 2022

Carla Couwenberg, 073 - 521 63 61 of 06 - 27 17 74 78 bezorgingHA@hevorosmalen.nl

De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van ingezonden teksten.

Redactieadres voor magazine, website en nieuwsbrief

kopij@hevorosmalen.nl

Ad van der Donk

VAN DE EINDREDACTEUR Het voorjaarsweer van 2022 bevalt mij prima. Zo net boven de 20 graden is een heerlijke temperatuur. Er mag wel wat meer regen vallen – liefst in de nacht – voor de natuur, maar ach we moeten toch iets te klagen hebben. Dat hoort nu eenmaal bij onze volksaard.

Bij het aprilnummer ontving u allemaal een formulier waarop u uw mening kon geven over dit magazine. Dat kon ook digitaal via een link in de wekelijkse nieuwsbrief en op de website.

De respons hierop vind ik teleurstellend; zo’n 125 leden namen de moeite te reageren, dat is nog geen 5% van het totale ledenbestand. Op een enkeling na gaf u aan het magazine te waarderen met een 8 of hoger. Veruit het merendeel wil het magazine op papier thuis blijven ontvangen.

Maar bij zo’n lage respons blijft het voor redactie en bestuur erg lastig conclusies te trekken.

Als je het negatief benadert, zou je kunnen zeggen dat het magazine de meeste leden weinig interesseert. Als dat zo is, dan zouden we net zo goed kunnen stoppen. Immers het kost veel tijd, energie en geld. Relatief gezien valt dat laatste overigens wel mee - € 0,50 per editie - maar absoluut gerekend met een oplage van 2.500 stuks is dat op jaarbasis toch een aardig bedrag. We gaan ons bezinnen hoe we toch een goed antwoord kunnen krijgen op de vraag of het magazine toegevoegde waarde heeft voor u. Immers we maken het blad voor ú, de leden.

In deze 4e editie van het jubileumjaar staat het thema Vitaliteit centraal. Een thema dat voor iedereen belangrijk is, maar zeker toch voor onze doelgroep. Vitaliteit of levenslust omvat meer dan bewegen, gezond eten en sociaal actief zijn. Marjan Vonk noemt in haar artikel vanaf pagina 6: ‘Er zin in hebben om van alles te ondernemen. Niet bij de pakken neerzitten.

Een oplossing zoeken voor lastige situaties. Jezelf en anderen stimuleren.

Vitaliteit lijkt bijna een opdracht in onze samenleving: wees energiek, ondernemend en veerkrachtig, klaar voor de toekomst.’

Socioloog Eric Schoenmakers noemt een gebrek aan sociale contacten erger dan roken. “Iedereen voelt zich wel eens eenzaam.

Eenzaamheid zorgt dat je groeit als mens. Maar ouderen kunnen beter omgaan met ‘alleen zijn’ dan jongeren.” Wat HEVO doet aan het ‘bestrijden’ van die eenzaamheid, leest u in het artikel over de commissie Omzien vanaf pagina 8.

“Wees energiek, ondernemend en veerkrachtig.”

Verder in dit magazine aandacht voor de wandelclubs, de schaakclub en fietsclub De Vrolijke Trappers die onlangs weer gestart is. In ‘Mijn hobby… mijn passie… maakt u kennis met moderne kruidenvouw Diane.

En de Ouderenadviseurs leggen uit of u in aanmerking komt voor de Energietoeslag en hoe u die kunt aanvragen.

Kortom ook deze editie is weer een mooie mix van nuttige en lezenswaardige informatie.

HEVO-Magazine • mei 2022

3

Even voorstellen Op 6 april heeft de algemene ledenvergadering mij tot uw nieuwe secretaris benoemd. Daarom valt mij nu de eer te beurt om voortaan de rubriek Van het Bestuur te vullen. Ik zal me eerst even voorstellen.

Ik ben 70 jaar, geboren en getogen in Breda. Sinds 30 augustus 1977 getrouwd met Anita Noppen, de kleindochter van wethouder Noppen, naar wie de laan bij de oude Soos, nu een Thais restaurant is vernoemd. We hebben 3 kinderen. De oudste, onze dochter, woont met man en 2 kinderen in Rosmalen. Onze oudste zoon woont met zijn vrouw in Rosmalen en zij verwachten de eerste stamhouder van mijn familie, waarvan ik het 11e kind ben. Onze jongste zoon woont in Den Bosch.

Sinds 2013 ben ik lid van HEVO en heb dikwijls kunnen profiteren van de kortings-aanbiedingen via HEVO. En ik heb menig zweetdruppels laten vallen bij de snelle groep wandelaars op dinsdagochtend, totdat mijn knieën daartegen protesteerden. Ook heb ik vele prachtige fietstochten gemaakt op de woensdag met HEVO. De bridgecursussen heb ik gevolgd, maar door corona zijn de vervolgoefeningen uitgebleven.

4

HEVO-Magazine • mei 2022

En dat heb ik niet meer opgepakt. Ik bezorg ook de HEVO-Magazines. En ik ben lid van de HEVOEvenementen-commissie. Kortom, ik weet wat HEVO te bieden heeft.

Ik was in mijn arbeidzame leven 36 jaar werkzaam bij de Friesch-Groningsche Hypotheekbank. Het rekenen liet ik aan anderen over. Al het andere met juridische aspecten was mijn deel. Ik was toen ook secretaris van het Pensioenfonds. En ik was ook secretaris van Stichting Vrienden van het Rosmalens Carnaval, de Raad van Elf van Zandhazendurp. Dus het secretariaatswerk is mij niet vreemd. Ik heb er zin in dat nu bij HEVO te gaan doen. Als secretaris zal ik altijd de adviezen van Peter de Leeuw ter harte nemen, want Peter was HEVO, is HEVO en zal altijd HEVO blijven.

Piet van der Velden

H

E

V O

Van het

VAN HET BESTUUR

Bestuur

Tijdens diezelfde ALV van 6 april is echter veel meer gedaan dan mijn benoeming. In zijn introducerend welkomstwoord ontvouwde de voorzitter, Carel van den Heuvel, een aantal plannen en ambities van HEVO voor het komend jaar. Hij memoreerde het feit dat we dit jaar 70 jaar bestaan en dat we dat uitbundig zullen vieren. Immers, nu het allemaal weer kan en onze leden ook daadwerkelijk weer durven te komen, gooien we alle remmen los. We hadden al de succesvolle Bonte Theatertrein WAUW en op 1 mei was er de manifestatie ‘HEVO beweegt weer’.

De voornaamste agendapunten tijdens de ALV waren echter de jaarrekening, het werkplan en de bestuursverkiezingen. De jaarrekening werd door de penningmeester helder toegelicht en vervolgens door de ALV vastgesteld. In het werkplan werd onder meer het HEVO-participatiefonds besproken waarover u in het vorige magazine hebt kunnen lezen. Ook dit plan werd door de ALV omarmd.

Vanaf nu hebben we dus een fonds waarmee minder draagkrachtige leden zonder financiële problemen lid kunnen worden van een van onze clubs en kunnen deelnemen aan één of 2 dagtochten. Een fijne gedachte waarvoor het bestuur € 5.000 heeft vrijgemaakt. De Reiscommissie heeft daar vanuit haar reserve nog € 2.000 aan toegevoegd. Op onze website vindt u daarover alle details en als u een beroep wilt doen op dat fonds, kunt u zich richten tot de daarvoor ingestelde commissie die de aanvragen volstrekt vertrouwelijk zal behandelen

(participatiecommissie@hevorosmalen.nl).

Het meest markante agendapunt was toch wel het aftreden van onze onvolprezen secretaris, Peter de Leeuw. Hij werd door de voorzitter geprezen en benoemd tot Lid van Verdienste. Daarnaast kreeg hij het speciaal voor deze gelegenheid gemaakte extra nummer van het magazine: Dé PETER. Naast Peter waren ook Mecheline Heijmans, Ton van de Liefvoort en Jos van Raak aftredend. Zij werden alle 3 door de ALV herbenoemd en zijn dus weer voor 3 jaar beschikbaar.

Ten slotte memoreer ik nog de intensivering van de samenwerking van HEVO met SeniorWeb die ertoe zal leiden dat onze leden nog beter dan voorheen ondersteund kunnen worden bij hun digitale activiteiten.

Piet van der Velden, secretaris

HEVO-Magazine • mei 2022

5

ONZE TIJD VRAAGT VITALITEIT

Gezond en vitaal blijven, dat willen we allemaal. Dus veel in beweging, gezond eten, sociaal actief. Vitaliteit, levenslust, omvat meer. Er zin in hebben om van alles te ondernemen. Niet bij de pakken neerzitten. Een oplossing zoeken voor lastige situaties. Jezelf en anderen stimuleren. Vitaliteit lijkt bijna een opdracht in onze samenleving: wees energiek, ondernemend en veerkrachtig, klaar voor de toekomst. Veel senioren blijven tot op hoge leeftijd vitaal. Ze behouden ook hun vitaliteit, maar die krijgt een ander perspectief.

De nadruk op vitaliteit in de betekenis van levenslust, mondigheid en zelfstandigheid is betrekkelijk nieuw.

In de eerste helft van de vorige eeuw waren andere eigenschappen belangrijker. Gehoorzaamheid, je plaats kennen, je voegen naar de algemene normen, weten hoe het hoort. Kort na de Tweede Wereldoorlog kwam het begrip ‘mondigheid’ op. Psychologen en pedagogen gingen ervan uit dat, als mensen in allerlei situaties een eigen mening konden vormen, er een natuurlijk tegenwicht zou ontstaan tegen autoritaire en agressieve leiders. Zo langzamerhand ontwikkelden wij ons van een gehoorzaam mens tot een individu met een eigen mening en met een groter gevoel voor eigenwaarde. De afbraak van de verzorgingsstaat vroeg ook van senioren meer initiatief en meer zelfredzaamheid. In onze snel

6

HEVO-Magazine • mei 2022

veranderende maatschappij zijn die eigenschappen nog steeds hard nodig.

Mondigheid en zelfredzaamheid Mondig zijn, dat vraagt nogal wat. Op de hoogte zijn van wat er speelt en daar een mening over hebben. Vroeger stemden wij politiek traditioneel: VVD, PvdA, KVP, AR. Nu moet je daar over nadenken. Past deze traditionele stroming nog bij mij? Er wordt ons ook gevraagd naar onze mening over windmolens in de polder en de nieuwbouw in ons dorp. En ieder van ons vraagt zich af: “Hoe ga ik om met duurzaamheid? Minder of geen vlees eten? De kachel een graadje lager? Laat ik mijn stem horen op een inspraakbijeenkomst?”

Usama, gevlucht uit Irak, slaakt een zucht. “Een

sterke leider zou die knopen snel doorhakken, hier in Nederland moet ik overal zelf een mening over vormen.” Hij weet dat goede autocratische leiders heel zeldzaam zijn. Renée Jones-Bos, oudambassadeur van Nederland in Rusland, vertelde in het tv-programma Buitenhof dat veel Russen nauwelijks in staat zijn om een eigen politieke mening te vormen. Zij zijn daar niet voor toegerust, dat hebben ze niet geleerd.

Dat leerproces zit inmiddels wel aardig verankerd in onze opvoeding. We leren van jongs af aan een eigen mening te vormen. Margreet: “Als ik Jesse ’s avonds naar bed breng, praten we altijd nog even over de afgelopen dag. Wat heeft hij gedaan, wat is er gebeurd? En was dat leuk of niet?”

Op de basisschool wordt dat geoefend in een kringgesprek. Op school werken kinderen samen aan een project en houden een spreekbeurt. Zo leren zij stapje voor stapje een mening vormen, plannen maken, initiatief nemen en samenwerken.

Die vaardigheden zijn de bouwstenen voor ondernemingslust en vitaliteit.

Vitaliteit, is dat te leren?

Natuurlijk ligt dat ondernemende gedrag niet iedereen. Is levenslust een eigenschap die je hebt of die je niet hebt? Het hedendaagse trainingsaanbod, vooral voor het bedrijfsleven, suggereert dat levenslust aan te leren is. Dat lijkt misschien wat optimistisch, in korte tijd een nieuwe levenshouding aanleren. Maar de onderwerpen die in zo’n training aan bod komen, kunnen je wel aan het denken zetten. Het gaat in de eerste plaats vaak over zelfkennis. Wat voor persoon ben je? Janny: “Ik ben niet zo’n ondernemend mens, ik kan wel goed ordenen en nagaan welke ideeën realiseerbaar zijn. Als anderen het initiatief nemen en de kar trekken, dan draag ik vervolgens graag mijn steentje bij in de uitvoering.”

Herken ook de signalen als het even minder goed gaat. Waar komt dat gevoel vandaan? Heb je het te druk? Kun je moeilijk nee zeggen, als je iets gevraagd wordt? Of heb je juist te weinig uitdaging?

Marianne: “Wij verhuisden naar een appartement in Rosmalen. Kleinere woning, geen tuin, precies zoals we wilden. Na een poosje voelde ik me toch niet zo prettig. Ineens begreep ik dat ik te weinig omhanden had.” En wat als je gewoon nooit zoveel energie hebt? Meestal ben je actiever dan je denkt. Lid zijn van een club van HEVO, draagt bij aan het succes van die club en daarmee aan de vitaliteit van de hele vereniging. Een praatje met de buurvrouw draagt bij aan de saamhorigheid van je

wijk. Denk er eens over na wat je allemaal wel doet en wat er goed gaat.

Een derde punt dat uit de hoek van trainingen en cursussen aangedragen wordt is: blijf je ontwikkelen. Volg een cursus, zoek een nieuwe hobby, ga eens iets doen waar je tegenop ziet.

Ander puntje: ‘ertoe doen’ is belangrijk voor ieder mens. Deze behoefte houdt niet op als je ouder wordt. Hoe kun je daar aan werken? Door belangstelling te tonen, iets voor een ander te betekenen, aandacht geven, een compliment, samen iets doen. Dat ondersteunt ieders vitaliteit.

Tenslotte, voor vitaliteit heb je energie nodig.

Dingen die je leuk vindt om te doen geven energie, je wordt er vrolijk van. Ga bij jezelf eens na waar je energie van krijgt. Is dat een wandeling door de polder, een boek lezen, in de tuin werken of een taart bakken?

Senioren en vitaliteit Van ons, senioren, wordt verwacht dat wij mondig, ondernemend en veerkrachtig blijven. Dat we de regie over ons leven houden. Dat betekent dat we op de hoogte moeten blijven. De krant, de tv, boeken en tijdschriften, familie en vrienden leveren amusement en gezelligheid maar ook informatie.

Het is belangrijk betrokken te blijven bij de mensen, verenigingen en thema’s die je belangrijk vindt. Als dat fysiek wat moeilijker wordt, kan de techniek helpen. Zorg dat je vertrouwd raakt met moderne communicatiemiddelen als bijvoorbeeld Whatsapp, Teams, Skype of Facebook.

Van senioren wordt ook verwacht dat zij zelf gaan nadenken over vragen als: “Waar wil ik oud worden?

Wat zijn de financiële consequenties van een nieuwe levensfase? Welke zorg en ondersteuning is er in mijn omgeving beschikbaar? Wil ik, als dat aan de orde is, gereanimeerd worden? Welke acties moet of kan ik nu al ondernemen?” Het is goed om deze ideeën te delen met familie en vrienden en eventuele zorgverleners.

Veel ouderen gaan bewust hun laatste levensfase in. Zij willen hun autonomie bewaren. Zij denken na over de kwaliteit van leven op basis van eigen normen en waarden. Ze nemen zelf - met hun naasten - een beslissing over eventuele behandelingen en de laatste zorg. In de geriatrie wordt aan deze vroegtijdige zorgplanning, met een Engels woord Advance Care Planning (ACP) steeds meer aandacht besteed.

Marjan Vonk

HEVO-Magazine • mei 2022

7

COMMISSIE OMZIEN: In dit themanummer van HEVO-magazine gaat het om vitaliteit. Een complex begrip dat in de kern gaat om ‘welzijn’. Iemand kan zo fit als een hoentje zijn qua fysieke gezondheid, maar zich toch eenzaam voelen. Bijvoorbeeld na verlies van een partner of door ziekte. De Commissie Omzien (hierna CO) zet zich in voor HEVO-leden die al dan niet tijdelijk in een kwetsbare positie verkeren. Door ziekte, mobiliteitsverlies of overlijden van een naaste.

‘Je zou onze activiteiten kunnen zien als een Rosmalense variant op ‘naoberschap’’, aldus Frank Langelaan. Janny Heuveling, coördinator van de CO, vult hem aan met ‘maar we zijn er voor alle leden die behoefte hebben aan een goed gesprek, of meerdere, over hun leven.

Steeds vaker wonen familieleden verder weg dan vroeger, zijn de buren fijne mensen, maar een stuk jonger en druk met hun werk en gezin. Kortom, omzien naar elkaar is anno 2022 anders dan in de tijd dat HEVO werd opgericht, maar omzien naar elkaar wordt wel steeds belangrijker.’

HEVO’s ‘naboarschap’ HEVO heeft al vanaf de oprichting oog gehad voor het wel en wee van de leden. Zo gebeurt ziekenbezoek vermoedelijk al zeker meer dan 60 jaar. Aandacht voor rouwverwerking is er naar schatting inmiddels een jaar of 20. De vrijwilligers die dit doen hebben speciale trainingen gehad.

Daarnaast probeert de CO ook de juiste vrijwilligers te werven. Janny: ‘Niet iedereen kan dit doen.

Iemand moet oprecht geïnteresseerd zijn in andere mensen. Zich kunnen inleven en vooral heel goed kunnen luisteren. Misschien is nog de lastigste eis om waardenvrij te kunnen communiceren. De ander zit namelijk niet op jouw mening of ego te wachten.‘ De CO heeft iets meer dan 10 vrijwilligers die zich inzetten voor de leden. De afgelopen 2 jaar was het vanwege corona lastig om het werk goed te doen.

En dat terwijl er juist zo veel behoefte was aan contact. ‘Een beetje dubbel. Alle betrokkenen, dus zowel vanuit de commissie als de leden zelf, zaten qua leeftijd in een kwetsbare groep. De meeste

8

HEVO-Magazine • mei 2022

mensen wilden daarom geen vreemden bezoeken of ontvangen. Gelukkig is dat nu voorbij.’

Alle leden kennen toch de Commissie Omzien?

Als een commissie al zo veel jaar bestaat, dan ga je er soms vanuit dat iedereen wel weet wat die commissie doet. ‘Elk jaar komen er zo’n 200 nieuwe leden bij HEVO bij. Die nemen vaak actief deel aan een van de 40 clubjes. De CO is niet zo zichtbaar, dus veel mensen weten niet wat we

‘NOABERSCHAP’ BINNEN HEVO doen’, zegt Janny. ‘Trouwens, ook mensen die al langer lid zijn, kennen ons vaak helemaal niet.’

Verder werken we als CO samen met bijvoorbeeld Farent uit ’s-Hertogenbosch. Je hoeft zo niet altijd zelf het wiel uit te vinden, en kunt gebruik maken van de kennis en ervaring van een professionele organisatie.’

Rouwen is een lang proces HEVO zoekt als bekend is dat een partner of dierbare van een lid is overleden na een maand of 3 contact met hem of haar. ‘Na 3 maanden is bij veel mensen het bezoek minder geworden. Ook het besef is sterker dat er een nieuwe levensfase is aangebroken, waarin iemand zelf verder moet en daar vorm aan geven’, aldus Frank. ‘Wij bieden dan aan om een keer langs te komen voor een gesprek of een wandeling te maken. Soms zeggen mensen dat dat niet nodig is. Degenen die er wel voor open staan, hebben soms aan één gesprek voldoende.

Met anderen zijn er meer gesprekken en ontstaat een bijzondere band.’ Janny vult dit aan met: ‘Rond rouwen zijn veel taboes die je vaak niet met je kinderen of buren wilt bespreken, maar met ons als ‘buitenstaander’ wel.’ Hun ervaring is dat sommige mensen jarenlang iets met zich mee dragen, dat pas op late leeftijd naar buiten komt. Daarom vinden ze de nieuwe campagne van Sire ook zo treffend: ‘De dood. Praat erover, niet eroverheen.’

De CO ziet haar rol vooral als onafhankelijk luisterend oor. Maar kan als iemand dat wil ook adviezen geven of een duwtje over een drempel.

‘HEVO heeft ook ouderenadviseurs die op verzoek bij mensen langskomen. Zij zijn thuis op het terrein van welzijn, zorg en wonen. Desgewenst helpen ze ook om de belastingaangifte in te vullen, toeslagen aan te vragen enzovoort.’

die af en toe naar het theater zouden willen gaan, maar niet alleen. Of het leuk zouden vinden om een stuk te gaan fietsen of een terrasje te doen.

Of naar de Matthäus-Passion te gaan of om een spelletje te doen. Niet met een groep, maar gewoon met 1 of 2 andere mensen. Hoe koppel je die dan aan elkaar? Niemand wil tenslotte met naam en telefoonnummer op een prikbord hangen.’ Uit ervaring en onderzoek blijkt dat veel mensen schroom hebben om te bekennen dat ze eenzaam zijn of eenzamer worden. Bij de bezoeken van de CO kan hierover ook een advies worden gegeven.

‘Omzien naar elkaar wordt belangrijker’ In ontwikkeling: HEVO Academie Dit najaar gaat waarschijnlijk de HEVO Academie van start. Voor de CO betekent dit dat lezingen of activiteiten meer gestroomlijnd aangeboden kunnen worden. Een soort paraplu om activiteiten van de verschillende commissies te stroomlijnen en overlap te voorkomen. ‘Je bent nooit te oud om te leren en je te ontwikkelen, ook niet op persoonlijk vlak’, aldus Frank.

Margreet Vossen

Hoe breng je mensen bij elkaar?

De CO is ervan overtuigd dat binnen HEVO leden meer voor elkaar zouden kunnen betekenen. Uit de ledenadministratie van HEVO blijkt dat ruim 55% ouder is dan 75 jaar. Een leeftijd waarop het lijf vaak wat meer begint te piepen en te kraken. En de behoefte aan sociale contacten juist toeneemt.

‘Niet alle leden zijn actief binnen een van de meer dan 40 clubjes. Toch weten we dat er leden zijn

Behoefte aan bezoek of gesprek?

Lijkt het u fijn als een van de vrijwilligers van de CO bij u langskomt? Of zoekt u een ‘maatje’ om samen iets te kunnen doen? Bel dan met de voorzitter CO, Jenny van Rooij, 073 – 521 37 32. In overleg met u lukt het vast om iemand te vinden die bij u past!

HEVO-Magazine • mei 2022

9

‘GEBREK AAN SOCIALE CONTACTEN IS ERGER DAN ROKEN’ Het Verenigd Koninkrijk was in 2018 het eerste land ter wereld met een minister voor Eenzaamheid; Japan volgde in 2021. Sommige onderzoekers noemen eenzaamheid een epidemie met als een van de grootste oorzaken de toegenomen individualisering in onze maatschappij. Tijd voor een gesprek met Eric Schoenmakers, socioloog en docent-onderzoeker bij Fontys. Hij promoveerde in 2013 op het onderwerp eenzaamheid. ‘Ernstige eenzaamheid kan gepaard gaan met gezondheidsproblemen. Eenzaamheid zie ik niet als epidemie. Hooguit kun je zeggen dat de belangstelling ervoor epidemische vormen heeft aangenomen.’

10

HEVO-Magazine • mei 2022

Eenzaamheid als gezondheidsrisico Iedereen voelt zich wel eens eenzaam.

Schoenmakers geeft aan dat hij pas één keer iemand gesproken heeft, die zich nog nooit eenzaam had gevoeld. ‘Als je op school gepest wordt, kun je je best eenzaam voelen. Of als je relatie verbroken wordt of als je ontslag krijgt.

Allemaal zijn dit zogenaamde ‘verlieservaringen’.

Maar dan wel ervaringen die leiden tot een tijdelijk gevoel van eenzaamheid. Naar schatting 10% van alle mensen ervaart structurele eenzaamheid.’

Deze vorm van eenzaamheid kan leiden tot allerlei gezondheidsproblemen. ‘Je ziet dan een soort negatieve spiraal ontstaan: iemand beweegt minder, eet minder gezond, drinkt misschien meer, en heeft steeds minder sociale contacten. Gelukkig is dit niet de meest voorkomende vorm van eenzaamheid, maar wel de ernstigste. Deze kan je 7 jaar van je leven kosten.

Taboe?

‘Het is heel lastig om te onderzoeken of iets een taboe is. In ieder geval willen mensen niet graag eenzaam zijn. Maar, er zijn wel meer dingen die mensen niet willen, bijvoorbeeld ziek zijn. Daar praten ze wel over met elkaar, en veel ook soms, maar voor eenzaamheid ligt dat anders. Misschien komt dat omdat eenzaamheid als een persoonlijk falen wordt gezien, zo van “ik ben eenzaam, dus ik heb iets verkeerds gedaan’’, aldus Schoenmakers.

‘Als je partner overlijdt, of je maakt een ander heftig verlies door, dan heeft iedereen er begrip voor dat je je eenzaam voelt. Maar, na een maand of 3 ebt dat begrip soms wel weg.’ Hij merkt op dat eenzaamheid heel stereotiep afgebeeld wordt.

‘Hele treurige plaatjes, in sombere kleuren. Maar eenzaamheid hoort gewoon bij het leven. Net zoals verliefd worden. Als je echter naar die plaatjes op het internet kijkt met mensen die op een bankje ineengedoken naar het water zitten te staren, dan gaat dat beeld ook in je hoofd leven. Je wil niet dat mensen zo over jou denken…’

Buitenstaander als gesprekspartner Voor zijn onderzoeken heeft Schoenmakers heel veel mensen gesproken over eenzaamheid.

‘Vaak zijn ze naar mij erg open over wat ze echt voelen. Waarschijnlijk omdat ik een buitenstaander ben. Daarom vind ik het ook mooi dat HEVO een ‘Commissie Omzien’ heeft, die er is voor leden die een verlieservaring hebben gehad, of gewoon behoefte aan een gesprek. De leden van die commissie zijn, denk ik, ook een soort buitenstaander. Ze zijn namelijk geen familie of buren, maar staan net wat verder weg. Ik hoop dat alle HEVO-leden die daar behoefte aan hebben, deze commissie weten te vinden.’ Overigens heeft Schoenmakers nog even in de eenzaamheidscijfers (2020) gekeken van het

RIVM voor ’s-Hertogenbosch in het algemeen en Rosmalen in het bijzonder. Elke 4 jaar wordt dit onderzocht. Rosmalen ‘scoort’ ongeveer hetzelfde als landelijk. Zelfs als je naar leeftijd kijkt. Volgens Schoenmakers is het een groot misverstand dat eenzaamheid vooral bij ouderen voorkomt. ‘Zij zijn misschien wel vaker alleen, maar kunnen daar relatief goed mee omgaan. Bij jongeren zie je juist dat zij vaker onzeker zijn en ‘geleefd worden’ door social media. Die vertekenen vaak het echte leven: als iemand niet regelmatig foto’s kan posten van leuke feestjes of zijn vriendengroep, dan neemt niet alleen hun onzekerheid toe, maar ook het gevoel er ‘niet bij te horen’.’ Uit onderzoek blijkt volgens Schoenmakers dat naarmate mensen ouder worden, ze gelukkiger worden. Tot zo ergens rond hun 80e. ‘Natuurlijk gaan de meeste mensen als ze ouder worden lichamelijk achteruit, maar ze kunnen gemakkelijker relativeren en steeds beter waarderen wat ze wel hebben. Bovendien, als je echt op leeftijd komt, dan hebben mensen vaak ook minder hoge verwachtingen van het leven.

Met uitzondering van het allerlaatste stukje van het leven,‘ aldus Schoenmakers, ‘als het lijf echt gaat piepen en kraken, dan neemt dat geluksgevoel sterk af.’

Ontmoet je wel iemand in ‘De Ontmoeting’?

‘Geweldig dat HEVO zo veel clubjes en activiteiten heeft: bijna ieder lid heeft zijn eigen clubje’, aldus Schoenmakers. Maar, vraagt hij zich af, als je niet bij een clubje bent, hoe gemakkelijk maak je dan contact met andere leden? En als je van nature wat gesloten bent, durf je dan het clubhuis zo maar binnen te stappen? Of zijn er meer drempels dan je zo op het eerste gezicht denkt? Misschien tijd om Schoenmakers in het najaar eens een lezing te laten geven voor de leden. Binnen het programma van de HEVO Academie? ‘Ik heb al een werktitel,’ zegt Schoenmakers, ‘Eenzaamheid zorgt dat je groeit als mens!’

Margreet Vossen

HEVO-Magazine • mei 2022

11

HET IS EEN MEISJE ‘Het is een meisje. Ons eigen Femke... ’ Zijn stem breekt. Het wordt nat tussen zijn wang en die van mij. We kijken elkaar zielsgelukkig in de ogen. Het kindje op mijn buik heeft haar eerste kreetjes laten horen. ‘Zal ik de navelstreng dan maar doorknippen?’ vraagt hij. De knip, die mijn dochter van mij zal scheiden… Ik knik, ben hondsmoe, zou voor even mijn ogen dicht willen doen, maar dit wil ik bewust meemaken. Het besef nu echt moeder te zijn geworden, dringt langzaam tot me door.

Lange tijd verlangden we naar een kind. Al onze pogingen liepen steeds op niets uit tot die eerste kerstdag, 1974. De predictor had nog maar pas zijn intrede gedaan. Ik had er een gekocht bij de drogist in ons dorp. Een paar druppels urine in een buisje, op een spiegelglaasje en dan wachten, een

12

HEVO-Magazine • mei 2022

halve dag of zo. Ik weet het niet meer precies. Het mini-laboratorium stond boven in de kamer, die ooit babykamer zou moeten worden. We hadden besloten deze dag met tweeën door te brengen.

Als de boodschap positief zou zijn, wilden we dat samen vieren. Mocht het negatief zijn, dan konden

we de zoveelste teleurstelling met elkaar op onze eigen manier verwerken. De uren kropen voorbij.

Eindelijk gaven we onszelf toestemming om te gaan kijken. We stormden de trap op. Blijdschap, opluchting, ongeloof, alles kwam voorbij. Een paar weken later bevestigde de huisarts wat we eigenlijk al wisten. Toen mocht de hele wereld het weten.

Als 2 verliefde mensen bekijken we ons kleine meisje. Haar neusje is zo prachtig. De perfecte wenkbrauwtjes, de kleine fraai gevormde oortjes.

Tien vingertjes, tien teentjes, alles zit erop en eraan.

De zoete babygeur is het lekkerste parfum dat ik ooit geroken heb.

Al gauw kwamen we erachter dat het ouderschap wel wat van je vraagt. De gebroken nachten, ons kindje wilde niet goed drinken, de huiluurtjes, het werkte vooral mij op de zenuwen. Zwak als ik nog was, stond ik ’s morgens naast haar badje op mijn benen te tollen.

We donderden van onze roze wolk af, maar al gauw hoorde Femke helemaal bij ons. Een leven zonder haar konden we ons niet meer voorstellen.

En dan 30 jaar later…

‘Je bent oma geworden. Het is een jongen…’ Vol ongeloof staar ik naar de hoorn van de telefoon.

‘Hallo oma, ben je daar nog?’ Mijn schoonzoon klinkt opgetogen. ‘Maar dat kan toch helemaal niet,’ weet ik uit te brengen. ‘Gisteravond nog was Femke hier.’ ‘Echt Trix, je bent oma geworden. Stein is een half uur geleden geboren...’ De kersverse papa breekt. Samen snotteren we een paar tranen weg, voordat we verder kunnen praten. Mijn man heeft intussen in de gaten dat dit een bijzonder telefoontje is. Hij is erbij komen staan. Ik geef hem een snelle kus op zijn neus. ‘Gefeliciteerd opa.’

We zetten het geluid van de telefoon op speakerstand. ‘Gisteren nog dacht ik al dat ze haar tijd niet helemaal uit zou dienen. Ze was zo gezwollen, overal. Maar zó snel… Gaat het goed met haar? En met het kleine ventje? Wanneer mogen we komen?’ ‘Over een uurtje of zo. Je moet wel naar het Carolus.’ ‘Het ziekenhuis? Dat was toch niet de bedoeling?’ Paniek slaat me om het hart. ‘Nee, dat klopt, maar op een gegeven moment was het toch nodig. Straks horen jullie er wel het fijne van.’ ‘Is alles toch wel goed?’ ratel ik verder, als opa me onderbreekt: ‘En had je al verteld hoe onze kleinzoon heet?´ Zijn rustige stem maakt dat

ik kalmer word. ‘Stein opa, Stein, met een korte ei.’

‘Hartstikke leuk, klinkt stoer. Gefeliciteerd, jongen.

Geef Fem en Stein vast een hele dikke kus van ons.

We komen zo.’

Mijn lief en ik vallen elkaar om de hals. Opa en oma geworden! We kunnen het ons gewoon niet voorstellen. En dat nog wel nu mijn man pas net twee weken in de VUT is. Het tijdstip kon niet mooier, maar wat is de tijd hard gegaan…

Met een mand vol cadeautjes en een bos bloemen lopen we nerveus naar de aangegeven kamer.

Onze dochter, zò klein in dat grote, witte bed, glimlacht vermoeid naar ons. Even later ligt Stein in mijn armen. Opa zit dicht tegen ons aan en streelt het kleine knuistje. Wat een prachtig jongetje.

Stevige wangetjes, ongelooflijk lange wimpers.

Zijn zoete babygeur dringt mijn neus binnen en ik smelt. Er verschijnen 1000 emoties op het gezicht van mijn lief. Stein, onze kleinzoon, hij heeft zoiets vertrouwds. We sluiten hem onmiddellijk in ons hart en kunnen hem nu al niet meer missen.

Stein is inmiddels 16 jaar, steekt met kop en schouders boven mij uit. Hij tennist, speelt keyboard, houdt van voetbal en gaat regelmatig ‘chillen’ met zijn vrienden. Als dat geen vitaliteit is…

Trix

HEVO-Magazine • mei 2022

13

HET RIJKE ROOMSE LEVEN De maand mei is van oudsher de Mariamaand. ‘De Zoete Moeder’ zo wordt Maria in de Sint Jan genoemd, een zogenóemd ‘mirakelbeeld. In de meimaand gaan van veel Brabanders op bedevaart naar Onze Lieve Vrouw van Den Bosch. Men gaat het meeste te voet, of per fiets en zelfs zie je van uit Den Dungen hele groepen met paard en kar of rijtuig. Men woont de kerkdienst bij en steekt een kaarsje aan bij het beeld van Onze Lieve Vrouw.

In de meimaand verhuist het Mariabeeld van in de Sint-Janskathedraal. In elke kerkdienst Bosch en omgeving om de viering op gelovigen bijgewoond. De kerk is in gevuld.

Na afloop van de dienst wordt dan Vrouw van Den Bosch gezongen. Ik met die volle kerk het lied te zingen. het gilde op de Parade een show Maria.

Wanneer mijn vrouw Annemarie en altijd eerst de Mariakapel, steken een in. Ook onze kinderen en kleinkinderen maar wat je ze bij brengt.

de Mariakapel naar een prominente plaats voor komen diverse gilden en koren uit Den te luisteren. De mis wordt door veel mei - gezien de huidige tijd - zeer goed

traditioneel het lied van Onze Lieve vind het altijd erg indrukwekkend om Aansluitend aan de kerkdienst geeft vendelzwaaien als eerbetoon aan

ik naar Den Bosch gaan, bezoeken wij kaarsje op en gaan dan pas de stad hebben dit van ons over genomen. Het is

Dan nog iets over het beeld van de Zoete Moeder Het beeld is een zogenaamd ‘genadebeeld’. Dit is in de Katholieke en Oosterse-orthodoxe Kerken een afbeelding waaraan een bijzondere devotie verbonden is. Soms zijn er bij dergelijke beeltenis wonderen gebeurd. In dat geval wordt er van een mirakelbeeld gesproken. Meer weten over de Sint Jan en het Mariabeeld: er zijn verschillende boeken te koop in een religieuze boekenwinkel.

Sjef Peters

Lied van “Onze Lieve Vrouw van Den Bosch”

14

1 .Lieve Vrouw, hoor gunstig Onze smeekbede aan O Gij kunt op dit feesttij Toch de bede niet versmaan Van de honderden kind’ren Uit de stad, U zo waard Die Gij, Moeder vol eerbied Om Uw troon ziet geschaard.

3. O Maria,o zoetste O bemin’lijkste Maagd O Gij Moeder,wie nimmer Tevergeefs wordt gevraag.

Wees een schutsvrouw den Bisschop Die Uw Kind’ren geleidt Die talenten en krachten Aan Uw eer heeft gewijd

2. Sla Uw ogen, o liefste Goedertierenste Vrouw Op Uw kind’ren; zij bleven U,o Moeder getrouw.

Het geloof hunner vaad’ren Hielden z’altoos in eer; Voor Uw wonderbeeld knielden Zij vertrouwvol terneer.

4. O Marie, o zoete Lieve Vrouw dezer stad Gij waart altoos haar glorie En haar dierbaarste schat.

Geef dat z’immer beware Het aloude geloof; Ach, gedoog niet, o Moeder Dat men ’t ooit haar ontroov.

HEVO-Magazine • mei 2022

WILLEMS

Willem van den Bosch is lid van HEVO. Zijn favoriete hobby is lezen. En reizen, al is dat al bijna 2 jaar alleen binnen Nederland. Hij is inmiddels met pensioen. Regelmatig zal hij een van zijn favoriete boeken hier bespreken.

LEESHOEKJE Oud worden zonder het te zijn…

Vitaal ouder worden? Dat wil iedereen. ‘Oud worden zonder het te zijn’ van Rudi Westendorp is een ‘tomtom’ om beter te kunnen navigeren in het leven dat als oudere (iedereen boven de 50) nog voor ons ligt.

Oude boeken en oude mensen ‘Alles veroudert, niet alleen mensen, maar ook dingen’, aldus Westendorp. Hij illustreert dit aan de hand van een boek van meer dan 100 jaar oud. Zo eentje met nog een leren band. Als je even niet oplet en zo’n oud boek argeloos openslaat, valt het soms zo maar uit elkaar. Het bindgaren is vergaan, misschien heeft een boekenwurm er zich ook in uitgeleefd. Maar, als het een goed boek is, dan veroudert de inhoud niet. Denk bijvoorbeeld eens aan de Max Havelaar van Multatuli uit 1860. Nog steeds te koop. In ‘gewoon’ Nederlands.

Het past bij de visie van Westendorp: ‘Ook met een falend lijf kun je een prachtig leven hebben’.

kwaliteit van leven, dagelijks functioneren en meedoen.

De kern: gezondheid is het vermogen van mensen om een antwoord te vinden op de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Niet langer de nadruk op ziekte en zorg en wat mensen niet meer kunnen, maar op veerkracht en eigen regie. En dat is precies wat je in het boek van Westendorp, goed onderbouwd en prettig leesbaar, ook tegenkomt.

Het bevat geen toverformules en dwingt je niet om onbespoten boerenkool te eten. Hij pleit ervoor om je lijf én je sociale leven goed geolied te houden. Maar vooral om je eigen beperkingen niet als last te ervaren.

Trouwens, ‘met de dood is niets mis’, aldus Westendorp, ‘we zijn wie we zijn: sterfelijke mensen. De oude dag is niet langer het voorportaal van de dood, maar juist een mooie toegift, waar nog van alles uit te halen is.’

Het belangrijkste middel om gezond oud te worden is heel simpel: ‘Je moet mensen om je heen hebben.

Eenzaamheid is nog erger dan roken.’

Elke week een weekend erbij In 100 jaar tijd is de levensverwachting in Nederland voor mannen bijna verdubbeld. Men heeft berekend dat we er op dit moment elke week een weekend erbij krijgen! Westendorp vergelijkt ouder worden met de onzichtbare haarscheurtjes in een oud bierglas. Die zie je niet, totdat het glas ineens breekt.

Zijn boek lijkt te steunen op het gedachtegoed van ‘positieve gezondheid’ van Machteld Huber (2011).

Dit concept bestaat uit 6 pijlers in een spinnenweb: lichaamsfunctie, mentaal welbevinden, zingeving,

Rudi Westendorp, Oud worden zonder het te zijn; over vitaliteit en veroudering (2014), Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam ISBN 9789045025056 (tweedehands vanaf € 6)

HEVO-Magazine • mei 2022

15

BEA INTVELD: “STILZITTEN IS ACHT

TINY KAPPEN

Na een indrukwekkende carrière bij KPN begon Tiny Kappen op 57-jarige leeftijd aan een nieuwe loopbaan: die van vrijwilliger in zijn geboortedorp Rosmalen. Ook in die hoedanigheid oogstte hij lauweren: in 2016 werd hij door het Rosmalens Verenigingen Contact (RVC) verkozen tot Rosmalense vrijwilliger van het jaar 2016 en in 2019 kreeg hij voor 17 jaar vrijwilligerswerk een koninklijke onderscheiding: hij werd Lid in de Orde van Oranje Nassau. In die 17 jaar zette hij zich in voor tal van instellingen in Rosmalen. De meeste uren maakte hij voor de Heemkundekring, maar ook bij HEVO was en is hij actief: als vormgever van HEVO-Magazine en van ander drukwerk, zoals de boekjes van de Algemene Vergadering en van de Kerst- en Paasvieringen. In gesprek met een bekende Rosmalenaar.

Als fysiotherapeut weet Bea Intveld het maar al te goed: senioren moeten bew

worden. Stilzitten is achteruitgaan. Dat HEVO-leden de laatste jaren op zoveel m

bezig kunnen zijn, is voor een belangrijk deel aan haar inzet te danken. Toen zij

er pas één HEVO-wandelclub: De Zandlopers. Vanuit de activiteitencommissie z

kwamen. Verder kwam er dankzij Bea een Pilatesclub bij HEVO, dat zijn nu 6 gro zette ook badminton op, was initiatiefnemer van de beweeggroepen en recent

sportieve activiteiten is zij coördinator. Daarnaast verzorgt ze sinds kort ook de interview met een wel heel actieve vrijwilliger.

16

HEVO-Magazine • mei 2022

TERUITGAAN”

Bea, haal jij je dagelijkse 10.000 stappen?

Dat weet ik niet, dat controleer ik nooit. 5 kilometer is ongeveer 9.000 stappen. Ik beweeg zoveel dat ik denk dat ik ze wel haal. Ik beweeg gewoon de hele dag. Maar ik snap de mensen goed die een stappentellertje om hun pols dragen of hun stappen bijhouden via hun telefoon. Zeker als je alleen woont, is dat een prima stimulans. Als je halverwege de dag ziet dat je nog maar weinig hebt gedaan, heb je een goede reden om er alsnog op uit te gaan.

Zelf sport je veel?

Ja, ik heb altijd gesport. Veel gewandeld ook.

Als klein kind wandelde ik al met mijn vader op zondagochtenden, daar komt mijn liefde voor het wandelen vandaan. Ik heb jarenlang gebasketbald, op school al, en gevolleybald. Volleybal speelde ik in de recreantencompetitie, mijn damesteam werd telkens kampioen. Tot mijn knieën het niet meer aankonden, zo rond mijn 40e. Dan moest ik me na afloop aan de trapleuning optrekken. Dat ik moest stoppen, vond ik heel moeilijk. Toen ben ik overgeschakeld op badminton, daarmee belast je je knieën veel minder, volleybal is constant springen.

Ik doe nu nog steeds aan badminton, en daarnaast wandel ik zoveel mogelijk. Dat is echt mijn grote hobby. Mijn motto is altijd geweest: “Zijn de dingen die ik doe nodig of kan ik gaan wandelen”. Wandelen kan altijd en overal. We hebben in onze jonge jaren als gezin ook veel gewandeld in de bergen, al vanaf dat de oudste 6 jaar was. We zijn in totaal 15 jaar in de zomer op bergsport-kamp geweest, met zo’n 10 gezinnen. Dat werd georganiseerd door de NKBV, de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging.

Er zijn nu 4 wandelclubs bij HEVO. Maakt het nog verschil voor welke club je kiest?

wegen als ze gezond oud willen

manieren in clubverband sportief

j lid werd van HEVO in 2013 was

zorgde ze ervoor dat er nog 3 bij

oepen, die allemaal vol zitten. Ze nog van stoelyoga. Van al deze

e maandelijkse HEVO-lunch. Een

Dat maakt verschil. De Zandlopers lopen ongeveer 5 kilometer op de 2e maandagmiddag van de maand. Ze vertrekken telkens vanaf een ander startpunt. De startplaats wordt gepubliceerd in de HEVO-media en soms ook in de huis-aanhuisbladen, waardoor er vaak deelnemers van buiten Rosmalen zijn. Er doen tussen 20 en 40 mensen aan deze wandelingen mee. De 3 andere clubs lopen elke week op de dinsdagochtend. Je kunt dan kiezen voor een stevige wandeling (6 kilometer per uur) van 1,5 uur met wandelclub De Ontmoeting, die om 9.30 uur vertrekt vanaf het HEVO-gebouw. Als je het wat rustiger aan wilt doen kies je voor De Doorzetters, die vertrekken om 9.45 uur, ook bij De Ontmoeting. Zij lopen 5 kilometer per uur, en ook 1,5 uur. Beide clubs drinken na afloop koffie in De Ontmoeting. Voor mensen die op leeftijd zijn of gewoon niet zo snel HEVO-Magazine • mei 2022

17

kunnen of willen is er de wandelclub Annenborch, die een uur loopt en dan 4 kilometer aflegt. Deze groep loopt niet op onverharde paden, om het valgevaar zo klein mogelijk te houden. De start is bij Annenborch om half 10, waar na afloop koffie wordt gedronken.

En wat zijn de overeenkomsten tussen de 4 clubs?

Dat het bij allemaal in de eerste plaats gaat om de gezelligheid! Verder geldt voor alle 4 de groepen dat vooraf aanmelden niet nodig is en dat iedereen, wel of niet HEVO-lid, mag meewandelen. Er zijn ook geen deelnemerslijsten en er is geen contributie.

Per club is er een contactpersoon die de route maakt en voorop loopt. Ikzelf ben contactpersoon voor de Annenborch-club.

Daarnaast is er ook nog een Nordic Walking club?

Jazeker, je kunt op maandagochtenden om 10.00 uur ook meedoen aan Nordic Walking. Hierbij gebruik je meer spieren dan bij gewoon wandelen.

Het is heel klein begonnen, maar de groep groeit nog steeds. Ook hiervoor betaal je geen contributie, maar je moet je wel tevoren aanmelden. Koffie drinken na afloop doen ze uit de kofferbak, dat wordt telkens door een ander verzorgd. De meeste deelnemers hebben al eerder aan Nordic Walking gedaan, maar een goede techniek is erg belangrijk.

De deelnemers hebben daarom kort geleden voor het eerst een instructieles gehad om ingeslopen foutjes te herstellen. HEVO betaalt deze les en ik ga mijn best doen om dit jaarlijks te herhalen.

Je hebt ruim 3 jaar geleden Beweeggroep ’t Ven opgericht. Hoe gaat het daar mee?

Basis van de beweeggroep is de Beweegtuin naast Kindcentrum ‘t Ven. We begonnen op de woensdagochtend om 10.00 uur. Toen de groep te groot werd, kwam er een 2e groep op maandag om 11.00 uur. Na een warming-up maakt iedereen een rondje langs de beweegtoestellen, daarna worden nog oefeningen en spellen gedaan. Op maandag wordt de groep geleid door 2 studenten van de opleiding Sportkunde van Fontys-Hogeschool. Dit jaar zijn dat Pien en Erwin. Zij krijgen professionele ondersteuning van Roel van de Sande van Sportalliantie Rosmalen.

Jammer genoeg heeft deze groep maar weinig deelnemers. Bij deze dus een oproep aan HEVOleden: we willen graag meer deelnemers op de

18

HEVO-Magazine • mei 2022

maandag! Het is gratis en je hoeft je niet aan te melden, maar een telefoontje naar mij (06 – 10 75 47 53) is fijn, dan meld ik aan de groep dat er een nieuwe deelnemer is. Op woensdag wordt de groep geleid door Maddy Sterneberg. Deze groep komt bij elkaar bij de 2e Beweegtuin in Rosmalen aan de Geenbergenstraat. Maddy is kinderfysiotherapeut, maar ook senioren zet zij goed in beweging.

Hoe zit het met de samenwerking tussen HEVO en de Rosmalense sportclubs?

Lokale sportclubs benaderen HEVO regelmatig om senioren te enthousiasmeren. Bij die sporten heb je een sportzaal of sportveld nodig en veel materialen.

Daar beschikt HEVO zelf natuurlijk niet over. De afgelopen jaren heb ik in dit kader bijvoorbeeld een kennismaking voor HEVO-leden georganiseerd voor tafeltennis, voor handboogschieten en voor aikido. En ook voor turnen voor grootouders/ kleinkinderen bij OJC-turnen. Kort geleden is bij de Rosmalense Hockeyclub een groep walking-hockey voor 60-plussers gestart, waar enkele HEVO-leden aan mee doen. Door deze samenwerking heeft HEVO een breder sportaanbod en krijgen de lokale clubs meer leden.

Mijn motto is altijd geweest: “Zijn de dingen die ik doe nodig of kan ik gaan wandelen”.

Je speelt zelf in de badminton-club?

Ja, we huren een zaal bij Kindcentrum De Terp, op donderdags van 15.00 tot 16.00 uur. We spelen altijd double, nooit single. Het gaat ons om het plezier. Het is heel relaxed en gezellig. We hebben ongeveer 20 leden. Meer leden zijn welkom!

Heb je nog aanbevelingen voor mensen die er niet voor voelen om met een groep mee te doen?

Zeker! Probeer altijd 2 maal per dag een beweegmoment in te plannen. Dat kan van alles zijn. Als je zelf je huis kunt schoonmaken en de tuin doen, blijf dat dan zo lang mogelijk doen. Als je boodschappen gaat doen, wandel dan naar de

winkel in plaats van de auto of de fiets te pakken.

Loop dan in een flink tempo, pas als je er warm van wordt doe je het goed. Wil je graag een route lopen door het dorp, kijk dan op onze website, daar vind je 6 door mij samengestelde routes in Rosmalen.

Fietsen kan ook wel, maar daarbij worden je gewrichten maar beperkt belast. Je zou in elk geval zo veel mogelijk op een gewone fiets moeten blijven fietsen. Maar ik zie liever dat mensen wel fietsen en dan elektrisch, dan dat zij helemaal niet fietsen. Probeer gewoon altijd zoveel mogelijk in beweging te zijn, je wilt toch zeker niet achteruit gaan!

Een heel ander onderwerp, maar ook belangrijk: je organiseert sinds kort ook de maandelijkse HEVO-lunch!

Ja, dat is elke laatste vrijdag van de maand in De Ontmoeting. Jacqueline van den Wildenberg, Angèle van Beckhoven en ik deden het eerst met zijn drieën. Toen kwam corona, en nu doe ik het alleen. Wel met hulp van Annemie, een van de deelnemers, en ook van Tineke, een van de HEVOgastvrouwen. Er is plaats voor 20 deelnemers.

Er is veel belangstelling voor, er zijn altijd meer aanmeldingen dan plaatsen.

Ik gebruik een rouleersysteem: mensen van de wachtlijst komen bovenaan de lijst voor de volgende maand. Sinds kort noemen we het ‘HEVO-lunch’, eerder was dat ‘Wijklunch’, omdat het is opgezet in samenwerking met Wijkraad ‘t Ven. Maar de mensen komen nu uit heel Rosmalen.

De lunch bestaat uit soep, broodjes en fruit. Ik maak bij mij thuis de soep in een grote pan en doe de boodschappen. Deelnemers betalen € 3,50 en HEVO zorgt voor een gratis kop koffie of thee. En ze hebben het altijd erg gezellig!

Lidy Verdegaal

Bea Intveld-Burke (Kortrijk (B), 1948) bezocht in Vlaanderen de middelbare school en is daar opgeleid tot fysiotherapeute. Omdat er in Nederland een tekort was aan fysiotherapeuten en in België een overschot verhuisde ze in 1971 naar Tilburg. In 1975 trouwde ze met Kees. Sinds 1977 wonen ze in Rosmalen. Zij is tot haar 65e jaar, toen ze met pensioen ging, als fysiotherapeute blijven werken. Doet haar hele leven al aan sport. In 2015 werd ze lid van de activiteitencommissie van HEVO, van waaruit ze 12 beweegclubs coördineert. Bea heeft 3 kinderen en 2 (binnenkort 3) kleinkinderen.

HEVO-Magazine • mei 2022

19

Eén tafel, één schaakbord, 2 spelers die ‘op aanwijzing’ van één leermeester de stukken over het bord laten bewegen en daaromheen nog 8 andere leden die aandachtig luisteren en proberen te begrijpen waarom Max Euwe bepaalde zetten deed in zijn partij tegen Abraham Spijer. Een partij uit het verleden wordt nagespeeld en van commentaar voorzien.

Voor dit bovenstaande gebeuren had ik een afspraak met Loek Mostertman om wat meer te weten te komen over de schaakclub waarvan hij de grote dragende kracht is.

Hoe lang bestaat de schaakclub al en hoe oud zijn de leden ongeveer?

Dit jaar bestaat onze club precies 10 jaar. Ik heb deze club opgericht, samen met Paul Willemen en Loet Buijs en de leden variëren van een jonge dame van 60 tot mijzelf; ik ben 85 jaar. Er zijn nu 3 dames, relatief véél, want schaken is toch meer een herendingetje in het land. We zijn nu met z’n tienen. De meeste van onze leden zijn ook nog actief bij een andere schaakclub en zijn daardoor ook nog lid van de Nederlandse schaakbond, de KNSB.

Wat zou je als een ideaal ledental zien?

Ik zou graag zien dat we zo’n 20 leden hadden, mannen en vrouwen. Met zo’n grote vereniging als HEVO zou dat toch moeten kunnen. Mensen mogen altijd even een keer komen binnenstappen en een kijkje nemen, of nog beter, een partijtje meespelen.

HEVO ACTIEF: SCHAAKCLUB ‘DE ONTMOETING

Hoe weten HEVO-leden dat jullie bestaan?

Hoe timmeren jullie aan de weg?

We staan op de website, onder het kopje ‘activiteiten’ en dan denksporten. Verder doen we eigenlijk niet zoveel. De mensen die geinteresseerd zijn, vinden ons wel. En ik zou het wel leuk vinden een schaakrubriek te starten in het Magazine als dat mag, met een schaakprobleem.

onderlinge wedstrijden, een soort competitie, waarvan ik de standen bijhoud. We spelen met het zogenaamde Zwitserse systeem: je speelt daarbij steeds tegen de mensen die net boven je of net onder je staan. Die mensen zijn nagenoeg even sterk. We hebben ook wel eens een enkele keer tegen andere clubjes gespeeld, maar niet zo vaak.

Wat doet schaken met je fitheid van geest?

Ik ken er geen wetenschappelijk bewijs van, maar ik denk dat het heel goed is voor je geest. Net als elke andere denksport. Ik ken iemand die op hoog niveau damt, maar behoorlijk aan het dementeren is. Hij herkent mij niet meer, maar dammen kan hij met zijn 93 jaar nog steeds goed!

Hoe verloopt een schaakmiddag?

Ik begin altijd een half uurtje met het bespreken, naspelen van een leerzame partij. Ik ben leraar, dus wil altijd mensen wat leren, natuurlijk. De niveau’s lopen wel uiteen, maar ik probeer het voor iedereen begrijpelijk te maken. Daarna is er tijd voor onze

20

HEVO-Magazine • mei 2022

Hierna was het hoog tijd om te starten met het theoretisch deel van de middag. De aanwezigen hadden flink inbreng tijdens de instructie, teken dat iedereen vol aandacht probeerde de gedachtegangen van de beide spelers te doorgronden. Aansluitend werden partijen gevormd en bleef één persoon, Ton Snoeren, over.

Mooie gelegenheid voor mij om met hem nog een praatje aan te gaan.

Wat trekt jou in deze schaakclub?

Schaken is zo’n beetje mijn leven. Toen ik voortijdig gepensioneerd was, ben ik hier binnen komen

G’ lopen. Maar ik schaakte ook al bij schaakclub De Kentering. En ik schaak verder nog in Sprang Capelle. Ik kende hier een paar mensen vanuit De Kentering. Het is wel gezellig hier. Ik wilde graag meer mensen leren kennen toen ik vanuit Kaatsheuvel in Rosmalen kwam wonen. ’t Is ook mooi dat veel mensen hier wel aan elkaar gewaagd zijn.

Waar heb jij het schaken geleerd?

Als 10-jarig jochie heb ik het geleerd van een neefje. Daarna speelde ik als jongeman van 16, 17 jaar elke week een paar potjes tegen een jongen die ik nog vanuit de basisschool kende. Later heb ik de schaakclub ‘Schaakmat’ in Kaatsheuvel mee opgericht in 1972. Door de spanningen rond de match tussen Spassky en Fischer werden in die tijd overal schaakclubs opgericht. Eigenlijk net zoals in de tijd van Euwe, die wereldkampioen werd in 1935.

Vanaf 1972 ben ik echt goed fanatiek geworden. Ik speelde op den duur bij nog meer verenigingen.

Schaken is echt belangrijk voor mij. Ik heb ook nog een poosje de opleiding schaakleraar gevolgd, maar ben er niet voor gediplomeerd.

Heb je buiten het schaken toch nog wel andere hobby’s of bezigheden?

Zeker! Sinds ik gepensioneerd ben, ben ik ook aan de gang gegaan met een metaaldetector.

Het schaken heeft sinds die tijd wel een stukje in moeten leveren. Ik schaak niet meer met externe clubs, maar speel wel elke avond diverse digitale partijtjes via www.chess.com of www.lichess.com.

Heb je nog andere ‘denk-hobby’s’?

Samen met mijn vrouw ben ik ook vaak druk met tectonics en sudoku’s. Maar heb ik al verteld over Parijs? Dat ik daar elk jaar in de zomer 2 weken naar toe ging voor het spelen van toernooien? Ik ken daar de weg op mijn duimpje….

Mattie Daniëls HEVO-Magazine • mei 2022

21

10

vragen

Henny van de Ven-Naber, geboren op 22 augustus 1943 in Uithoorn, komt uit een gezin met 8 meisjes en één jongen. Zij heeft een fijne jeugd gehad in Uithoorn, 4 jaar doorgebracht op een meisjespensionaat in Bussum en daarna 2 jaren op Fons Vitae in Amsterdam. Zij heeft gewerkt als programmeur bij een computerbedrijf in Amsterdam, waar zij Paul, haar man, leerde kennen. Aangezien haar hart niet bij de computers lag, is zij gaan werken als bibliothecaresse/documentaliste. Op zoek naar een huis in Amsterdam of omgeving, wat hen niet lukte, zijn zij en haar man uitgeweken naar Den Bosch en later naar Rosmalen. Dat bleek een goede stap te zijn, want zij hebben hier altijd met plezier gewoond, hun 2 jongens groot gekregen en verrijkt met veel kleinkinderen. In Rosmalen heeft Henny 18 jaar bij ‘Stichting Peuterspeelzalen Rosmalen’ gewerkt. Een geweldige tijd: het plezier met kinderen en het contact met ouders en collega’s vond zij fantastisch. Zij voelde zich meer en meer thuis in Rosmalen.

1. Waarom ben jij lid geworden van ‘De Zandlopers’ en wat vind jij leuk aan het coördineren?

karakteristieke dingen in de natuur, bijvoorbeeld kennis van planten, vogels en paddenstoelen.

Na het overlijden van Paul in januari 2014 heb ik mij aangesloten bij ‘De Zandlopers’ van HEVO. Toen de organisator van deze wandelgroep stopte, heeft Bea Intveld mij gevraagd om de organisatie voort te zetten. Samen met mijn goede vriendin, Maggy Vegers, doe ik dit alweer een aantal jaren met veel plezier. Je kunt zelf bepalen wat de wandelroute wordt. Het uitzetten doen we samen en zo proberen we steeds nieuwe routes te vinden. We lopen in de regel 5 kilometer in een rustig tempo. We vertrekken van verschillende locaties, meestal in Rosmalen. Een paar keer per jaar: De Moerputten, De Essche stroom of langs de Dommel in Sint-Michielsgestel. We zorgen dan dat we genoeg auto’s hebben en regelen vervoer vanaf De Ontmoeting. Vermelding van de datum en tijd en vertrekpunt worden vermeld op de website en in de nieuwsbrief.

3. Heb je onderweg veel of weinig rustpunten?

2. Hebben jullie een vrij constante groep wandelaars?

Ja, we hebben een vaste harde kern, ook worden wij weleens verrast met nieuwe deelnemers. Het leuke van deze groep is de fijne amicale sfeer, we lopen in een rustig tempo en we wijzen elkaar op

22

HEVO-Magazine • mei 2022

Ja, we hebben zeker rustpunten, waarbij we getrakteerd worden op stukjes meloen, iets lekkers en in de winter een lekker glaasje Jägermeister. Na afloop gaan we koffie of een biertje drinken in een café of in Mariaoord, De Binckhorst of De Ontmoeting.

Ik ben een enorme francofiel 4. Waarom heet jullie club ‘De Zandlopers’?

Henny weet dat niet precies, maar ze zegt dat er veel gewandeld werd op zandpaden in Zandhazendurp.

5. Woon je nog zelfstandig en zijn er aanpassingen gemaakt in je huis?

Ja, zeer zeker woon ik nog zelfstandig, maar

aan nog eventjes en ik vertrek naar een appartement in De Hoef, een nieuw appartementencomplex nabij Annenborch. Leeftijdsgenoten, gelijkgestemden hoop ik aan te treffen, gemak van alles gelijkvloers.

Ik zal mijn huidige tuin missen, maar niet het schoffelen, planten zetten, snoeien en gras maaien.

6. Wat is jouw favoriete vakantieland?

Frankrijk, ik ben een enorme francofiel, na de middelbare school ben ik 2 maanden bij een Franse vriendin in Parijs geweest, waarbij ik de hele dag Frans moest praten en dat deed ik niet met tegenzin in Parijs. Oh ja, en Amerika, omdat daar familie woont, waarmee wij om het jaar op vakantie gingen in Californië, Virginia en Maine en natuurlijk New York!

7. Wat was de mooiste dag in jouw leven?

Natuurlijk onze trouwdag en de geboortes van kinderen en kleinkinderen. Ik kan nog wel even doorgaan, maar vind de genoemde dagen genoeg.

8. Wat is je grote passie?

Daar hoef ik niet lang over na te denken. Lezen is mijn grootste ding. Bij voorkeur Nederlandse schrijvers, zoals Arnon Grunberg, Kees van Beijnum, Arthur Japin. En natuurlijk wandelen. Ik ben ook altijd nieuwsgierig naar de nieuwe jonge schrijvers. Mijn favoriete boek heet ‘Een klein leven’ van Hanya Yanagihara. Heb ik ook als 4 uur durend toneelstuk gezien in Carré in Amsterdam.

9. Hoe heet jouw mooiste lied?

Zonder nadenken: ‘Dit is een lied alleen voor kinderen’ van Dimitri van Toren. Dat geeft mij vooral een warm gevoel naar kinderen.

10. Wat maakt het prettig wonen in Rosmalen voor jou?

Heel veel. Het dorpse gevoel, de kleinschaligheid, je komt vele bekenden tegen als je een wandelingetje maakt, het vele groen in het dorp, dat goed onderhouden wordt.

Piet Kerssens

HEVO-Magazine • mei 2022

23

Guido Robbens De oorlog in Oekraïne is ook een taaloorlog Een taal- en cultuurstrijd kan de relaties tussen mensen jarenlang vergiftigen. Dat is het geval in Oekraïne. Voordat het land in 1991 onafhankelijk werd, was de voertaal op de scholen meestal Russisch en was het Oekraïens in onbruik. Na 1991 heeft Oekraïne bij wet vastgelegd dat het Oekraïens de enige officiële landstaal moest zijn; het Russisch werd geassocieerd met het Sovjetimperium.

Echter: in 1994 spraken de inwoners van de Donbas-regio zich in een referendum uit voor erkenning van het Russisch als officiële taal naast het Oekraïens. Die eis voor erkenning van het Russisch leidde in 2012 in het parlement tot heftige debatten en tot fysiek geweld tussen Russofonen en Oekraïnstaligen. Uiteindelijk keurde het parlement een wet goed over het gebruik van regionale talen, waarmee aan de regio’s waar 10% procent van de bevolking russofoon was, werd toegestaan om Russisch te gebruiken als semi-officiële taal. Deze wet werd echter tijdens de Majdanrevolutie van 2014 afgeschaft, waarmee het Russisch weer werd uitgebannen.

Ook bij de onafhankelijkheid van België in 1830 werd het Nederlands in de ban gedaan.

Regionale varianten van het Nederlands werden vaak geminacht; zoals in 1909 de Belgische kardinaal Mercier, die het Vlaams omschreef als ‘La langue flamande, une langue bonne à mâcher des clous’ (Een taal die zich ertoe leent om op spijkers te kauwen).

Het taalconflict in Oekraïne doet denken aan de taalstrijd tussen Catalaans en Spaans: ook daar gaat het om 2 nauw verwante talen die op eenzelfde grondgebied door elkaar worden gesproken.

Wetgeving over verplicht taalgebruik is omstreden, maar vormt voor de meest bedreigde taalgroep een beschermingswal tegen de uitwissing van de eigen culturele identiteit.

Officiële gelijkstelling leidt onverbiddelijk tot degradatie van de zwakste taal. De protectie voor het Oekraïens tegenover het dominante Russisch bestaat uit dwingende taalwetten rond het gebruik van de bedreigde taal in de administratie, de justitie, de media en de wetgeving en het promoten van het onderwijs in het Oekraïens. Met de verheffing van Oekraïens tot staatstaal onder Zelensky wilde hij de eenheid van de staat onderstrepen.

De Russische minister Lavrov sprak al in september 2021 over de ‘oorlog die aan het Russisch was verklaard’; hij wees daarmee de taal aan als oorzaak van nationalistische conflicten.

Natuurlijk blijft daarmee de agressie van Poetin niet minder verwerpelijk en allerminst goedgepraat; in het taalconflict vond hij een vrijbrief ter rechtvaardiging van zijn oorlog.

Het beste zou zijn wanneer een taalcompromis zou kunnen worden uitgedokterd: een compromis dat de bedreigde officiële taal beveiligt en tegelijk de rechten van Russischtaligen minimaal inperkt. Misschien kunnen de combattanten een voorbeeld nemen aan Zwitserland.

24

HEVO-Magazine • mei 2022

Elke keer weet Joop iets verrassends op tafel te zetten.

In deze uitgave van HEVO Magazine deelt Joop met plezier het volgende recept met u.

Ajam pedis,‘duivelse kerrie’ (voor 4 personen)

De Indische keuken is een samensmelting van de Indonesische en Chinees-Indonesische keuken met de Europese keuken, die begon ten tijde van Nederlands-Indië. Zij is vergelijkbaar met de keukens van Maleisië en Singapore. De meest inlanders eten hoofdzakelijk rijst. In de kustdorpjes is dit uitsluitend rijst met vis.

Groenten worden nauwelijks gegeten.

Uitgebreide rijsttafels zoals wij die in Nederland kennen zie je enkel bij festiviteiten. De rijsttafel met een beetje rijst en veel bijgerechten, is overigens een Nederlandse uitvinding. Indonesiërs scheppen anders op: veel rijst en enkele bijgerechtjes. Na de onafhankelijkheid van Indonesië kwamen veel Nederlands-Indische mensen naar Nederland. Dit had gevolg dat in het hele land Indische restaurants werden geopend.

(4 personen)

Dit recept komt oorspronkelijk van het eiland Sulawesi, waar men dit gerecht met vliegende hond (vleermuis) bereidt. Omdat met vleermuis (voor ons onsmakelijk) wellicht een link wordt gelegd met het covid 19 coronavirus ontstaan in Wuhan, China, is het voor ons beter, lekkerder en verstandiger kip of varkensvlees te gebruiken. Met varkensvlees heet het babi pedis. Ajam pedis is dus letterlijk hete kip, maar gezien ik persoonlijk niet meer zo’n held ben betreft pittig eten, bereid ik het thuis minder pedis. Een kwestie van meer of minder sambal.

Snij de ui in schijfjes en maal de gemberwortel in Ingrediënten: een keukenmachine of blender. Voeg de sambal, 600 gram kipfilet of kippendijen mosterd, kerrie, laos, koenjit en trasi toe en meng 2 eetlepels wijnazijn het goed. Haal de kip uit de marinade en dep die 1 eetlepel ketjap manis droog met keukenpapier.

1 grote ui 6 teentjes knoflook Verhit de olie goed heet in wadjang of wok en 1 stukje verse gemberwortel van 4 centimeter braad de kip goudbruin. De overige knoflook even 3 eetlepels plantaardige olie meebakken, de kruiden toevoegen en bak het 1 eetlepel sambal oelek geheel tot het heerlijk geurt.

1 theelepel mosterd 1 takje blad peterselie Voeg 150 milliliter water met het bouillontablet 1 theelepel kerrie en de gekneusde sereh toe en laat het gerecht 10 ½ theelepel laos-poeder minuten afgedekt zachtjes koken. Verwijder na 5 1 theelepel koenjit minuten het deksel, verwijder de sereh en laat de 1 theelepel trasi saus wat inkoken. Om aanbranden te voorkomen 50 milliliter water met 1 bouillontablet regelmatig doorroeren.

1 theelepel witte peper 1 stengel sereh Serveer dit gerecht met witte rijst of nasi-goreng en een schaaltje atjar tjampoer.

Bereiding: Het wordt ook wel gegeten met gele rijst (nasiSnijd de kip in dobbelstenen van ongeveer 2 koening), 300 gram witte rijst gekookt in ongeveer centimeter. Leg de kip in een kom en vermeng 1 liter water, ½ liter kokosmelk en 1 eetlepel koenjit, met de azijn, 2 gehakte knoflookteentjes en ongeveer 10 minuten koken, daarna afgieten in ketjap. Laat het vlees 30 minuten marineren. een zeef. Garneren met bladpeterselie.

Selamat makan!

HEVO-Magazine • mei 2022

25

Heddet al geheurd?

Enkele weken geleden maakte ik een ommetje door de wijk. Bij één van de huizen zag ik een bos sleutels op de voordeur. Ik bel aan en 2 kinderen in pyjama kijken door het raampje in de deur. ‘Er staat een opa voor de deur’ zegt de ene. Ik kijk nog eens om me heen maar ik ben echt de enige die voor hun deur staat en ik moet toegeven dat ik geen dartele dertiger meer ben. Ik meen dat één van de kinderen toen zei dat papa en mama niet thuis waren maar ik kreeg de indruk dat zij toch ruggenspraak hielden met een derde aan wie zij meldden: ‘Die opa staat er nog steeds!’ En dat was ik dus. De sleutels heb ik maar door de brievenbus gestopt en daar waren ze blij mee want die hadden ze al gemist.

Opa kuierde daarna rustig verder zich afvragend hoe deze kinderen zo snel al konden zien dat ik opa ben.

Krèmmig lopen, kalend hoofd, grijs haar en ‘n buikje… en dan heb ik het alleen nog maar over de uiterlijke kenmerken. En ik ga ook niet verder graven want als ik zo om me heen kijk mag ik helemaal niet mopperen.

Het is zeker dat wij de volgende generatie zijn die volgens het fifo systeem van first in, first out aan de beurt zijn. En toch blijft er hoop in dit leven. Hoop om op een gezonde manier oud te mogen worden en blij te kunnen zijn met simpele dingen.

Als u dit leest staat het Pinksterweekend voor de deur en ongetwijfeld weet u nog uit de godsdienstlessen dat Eerste Pinksterdag in het teken staat van de Heilige Geest. Op die dag verscheen Hij in de vorm van vurige tongen. Ik heb werkelijk géén idee of er in de eenentwintigste eeuw nog geesten, laat staan heilige geesten verschijnen. Maar als ze ooit nodig zijn geweest dan is het hier en nu en liever vandaag dan morgen. Nooit heb ik gedacht dat we in de westerse wereld nog oorlog zouden krijgen. Ik ging ervan uit dat het gezonde verstand zou zegevieren, dat we

geleerd hadden uit het verleden. Helaas het is niet zo.

Het is verschrikkelijk, mensonterend en banaal wat er in Oekraïne gebeurt. Slechts een handvol mensen meent te kunnen beslissen over massavernietiging, over leven en dood. Laat op deze mensen de Heilige Geest neerdalen en laat hen tot inkeer komen dat oorlog nooit en te nimmer een conflict kan oplossen.

Gelukkig stond er in het laatste HEVO Magazine van april een leuke muziekpuzzel die gemakkelijker op te lossen is dan bovenstaand wereldprobleem. Zingen maakt de mens ook gelukkig en bij het HEVO-koor kan je dat al ruim 50 jaar. Muziek en zang verbindt en ik word al blij als ik de oproep van popkoor The Songbirds lees… gewoon lekker zingen is hun credo voor de 24e april. Gewoon doen dus. Zing de sterren van de hemel zodat men het in Rusland kan horen… zet je zorgen opzij, ben blij dat je hier leeft en hoop en bid dat iedereen datzelfde goeie gevoel krijgt!! Terwijl ik dit schrijf ben ik bang dat de oproep voor Sing! Sing!

Sing! via het Magazine te laat bij u in de bus kwam… maar dat neemt niet weg dat u met z’n allen uit volle borst kunt meezingen.

Bijvoorbeeld met het nummer ‘We’ll meet again’ van Vera Lynn zoals dat gezongen wordt als afsluiting van het Concert op de Amstel. Dat klinkt in ieder geval beter dan het ‘Hoera, Hoera’ tijdens de militaire parade op het Rode Plein…

U kunt ook lekker naar buiten erop uit op de fiets want gelukkig is de HEVO-fietsclub weer van stal gehaald en kunt u, om de 14 dagen, aansluiten bij de routemannen die u door onze mooie omgeving leiden.

Geniet van de vrijheid, geniet van de zon en geniet van elkaar!!

Pierre des Enfants

26

HEVO-Magazine • mei 2022

PUZZELPAGINA

HEVO-Magazine • mei 2022

27

MIJN HOBBY….. MIJN PASSIE…..

Als ik de werkkamer van Diane van Houts-Ruiter binnenloop, komt een subtiele geur me tegemoet. Etherische olie op een waxinebrander. De mediterrane kleuren in de ruimte komen warm over. Diane heeft een schaaltje klaarstaan met wat lekkers erop. Er is koffie en thee. Ik voel me welkom. Diane is getrouwd met Tim. Ze hebben samen 4 kinderen en er zijn ook kleinkinderen, waarop ze graag passen 28

HEVO-Magazine • mei 2022

Diane volgde destijds de opleiding voor natuurgeneeskunde bij de Volksuniversiteit in Den Bosch. “Heel boeiend”, zo vertelt ze, “en ook prachtig voor je eigen ontwikkeling.” Na deze opleiding volgden vele anderen, zoals kruidengeneeskunde, astrologie, aromatherapie. Ze bestudeerde de psychologie van Jung.

De natuur is haar grote passie. “Alles wat je nodig hebt, is daar te vinden.” Ze trekt erop uit, zoekt kruiden en wortels om smeersels van te maken, tincturen, oliën of thee. “Nu (april) is de tijd van het jaar om bij voorbeeld op zoek te gaan naar smeerwortel. Je moet in schone gebieden zijn, nooit dichtbij een snelweg.” Ze vertelt dat de bloemenkleur van een plant vaak een indicatie is.

“Geel is goed voor de zonnevlecht, hart en lever, rood is meestal goed voor je bloed, wit voor de lymfe. Alles is energie. Planten, bomen, stenen, ze hebben allemaal een bewustzijn en alles is met elkaar verbonden. Mensen ook. Ook al zijn we nog zo individualistisch, uiteindelijk is alles één.”

Ze laat me zien hoe je smeerwortelzalf maakt. De wortels worden in stukjes gesneden en au bainmarie verwarmd. Ze voegt onder andere etherische oliën toe. Het uiteindelijke resultaat is een smeersel, goed voor gewrichten, letsels, botbreuken. “Zo deden de mensen dat vroeger ook. Er was nog geen chirurgie natuurlijk. De natuur heeft zo veel te bieden. Brandnetel, zo makkelijk te vinden, is goed voor je constitutie, huid, bloed, je hormoonstelsel en spijsvertering. Bramen, de jonge blaadjes kun je plukken, er een tinctuur van maken of drogen en er thee van zetten. Het werkt reinigend.

Meidoorn helpt fantastisch bij stress. In wilg zit veel salicylzuur. In aspirine ook, maar in wilg zitten ook vitaminen, mineralen en andere inhoudsstoffen.

Heel compleet. Dat is het verschil met chemische medicijnen. Ik ben er niet tegen, hoor. Als je ergens een ontsteking hebt en je ligt met 40 graden koorts op bed, dan heb je antibiotica nodig. Dan moet je blij zijn dat dat er is, maar uien en knoflook bij voorbeeld, hebben ook een antibiotische werking.”

“Als je een plant plukt, doe het dan met respect. Pluk nooit te veel en vraag de plant om toestemming.”

Op mijn vraag hoe dat moet, legt ze uit dat, als je met je handen naar een plant toegaat, je de energie kunt voelen. “Kruiden, planten hebben allemaal een ziel.” Ze laat me boeken zien, waarin planten, vruchten en zaden beschreven en getekend staan. “Alles is op te zoeken, je kunt alles te weten komen.” Diane werkt vaak intuïtief. Ze heeft ook een opleiding reading en healing gedaan, waarbij je leert je intuïtie te ontwikkelen. Dat komt haar

goed van pas om mensen, daar waar nodig, te helpen en van dienst te zijn.

Om fit te blijven wandelt ze veel. ‘Als je buiten in de natuur gaat lopen, voel je je altijd beter als je weer thuiskomt.’ Ze probeert ook om hard te lopen, is dat langzaam aan het opbouwen. Verder doet ze aan yoga bij HEVO en mediteert dagelijks. Ze houdt van koken en bakken, vooral met veel verse groenten en fruit, zo veel mogelijk biologisch.

Diane is vegetariër. “Vlees komt niet op tafel, maar voor de kleinkinderen wil ik wel een gehaktballetje braden hoor.” Ze houdt sowieso van lekker eten, maar het moet wel gezond zijn. Ze weet alles van gezonde vetten, van vitamines en mineralen in de verschillende soorten groenten.

Als je een plant plukt, doe het dan met respect.

“Mensen gebruiken soms jarenlang medicijnen, chemische producten, terwijl dat misschien niet altijd nodig is. Door een natuurlijk voedingspatroon zijn zoveel kwalen op te lossen. Noten, zaden en pitten kunnen ook veel voor je doen. Wil je verantwoord eten en heb je een klein budget, werk dan vooral met koolsoorten. Super gezond en het kost niet veel. Als je brood of taart gaat bakken, gebruik dan havermeel, spelt- en amandelmeel. Liever geen tarwe. Veel mensen hebben daar een intolerantie voor ontwikkeld, al weten ze dat vaak niet. Daar kunnen bij voorbeeld vermoeidheidsklachten vandaan komen.”

Ik vraag haar hoe ze tegen de ouderdom aankijkt. “Heel positief. Je kunt er zelf veel aan doen. Gezonde voeding, veel bewegen, nieuwe uitdagingen aangaan, jezelf blijven ontwikkelen.

En laat je vooral helpen door moeder natuur. Voor de dood hoef je trouwens ook niet bang te zijn. We gaan gewoon terug naar daar waar we vandaan komen, terug naar de eenheid.”

We hadden nog veel langer samen kunnen praten, maar het is tijd om afscheid te nemen van deze moderne kruidenvrouw, of zoals ze zelf zegt ‘de witte heks’. Diane’s hobby, kruiden en de natuur, zijn voor haar een way of life geworden.

Trix

HEVO-Magazine • mei 2022

29

ENERGIETOESLAG LAGE INKOMENS Door de stijgende energieprijzen hebben steeds meer mensen met een laag inkomen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Het Rijk geeft mensen met een laag inkomen eenmalig een extra vergoeding van € 800 per huishouden. De gemeente Den Bosch betaalt deze vergoeding uit.

Of u in aanmerking komt voor de eenmalige uitkering van de energietoeslag hangt af van uw (gezamenlijk) inkomen. Dat is maximaal 120% van de bijstandsnorm. De peildatum is 1 januari 2022. U kunt de eenmalige energietoeslag aanvragen bij de gemeente Den Bosch tot 1 november 2022. Als u op 1 januari 2022 een bijstandsuitkering ontving en aan de voorwaarden voldeed, hoeft u niets te doen.

U heeft de eenmalige toeslag dan al ontvangen.

U komt in aanmerking als u voldoet aan de voorwaarden en als op 1 januari 2022 (peildatum) uw gezamenlijk maandelijks netto inkomen lager is dan onderstaande bedragen. Het inkomen van uw partner telt mee, vakantiegeld telt niet mee.

Tot de AOW-leeftijd: Gehuwd/samenwonend Alleenstaand/ alleenstaande ouder

€ 1.777,92 € 1.244,54

U moet inloggen met uw DigiD. U heeft dan wel een DigiD nodig. Na het inloggen komt u bij een formulier, dat u moet invullen en daarbij moet u ook de gevraagde bewijsstukken digitaal meesturen.

Hulp Als u geen DigiD heeft of als het u zelf niet lukt om de aanvraag digitaal te doen, vraag dan hulp aan uw omgeving om samen het formulier online in te vullen. Is dit lastig voor u? Neem dan contact met de gemeente op. De medewerkers van Koo helpen u ook graag bij een wijkplein bij u in uw buurt. U kunt daar ook een afspraak maken, om samen te kijken of u in aanmerking komt voor de energietoeslag. U krijgt na deze afspraak het aanvraagformulier per post zodat u uw aanvraag zelf compleet kunt maken. Het wijkplein Rosmalen is gevestigd in PERRON-3, Hoff van Hollantlaan 1 in Rosmalen, bereikbaar telefonisch 073 - 615 30 00 of via de email wijkpleinrosmalen@kijkopkoo.nl of

Vanaf de AOW leeftijd: Gehuwd/samenwonend Alleenstaand/alleenstaande ouder

€ 1.872,49 € 1.382,89

Andere belangrijke voorwaarden zijn: • • • •

woonachtig in Den Bosch u bent 21 jaar of ouder u woont niet in een zorginstelling u woont op het opgegeven woonadres

Het aanvragen van de energietoeslag kan tot 1 november 2022 via de website van de gemeente.

30

HEVO-Magazine • mei 2022

U kunt natuurlijk ook contact opnemen met een ouderenadviseur van HEVO via telefoonnummer 06 – 53 27 90 98 of via een e-mail naar ouderenadviseurs@hevorosmalen.nl Meer informatie en ook antwoorden op veelgestelde vragen over de regeling vindt u op de website van de gemeente Den Bosch: https://www.s-hertogenbosch.nl/energietoeslag.

Paul Scholten, ouderenadviseur HEVO

FILMS PERRON-3 IN JUNI EN JULI Maandelijks bezoek je de mooiste en beste films in PERRON-3, mét HEVO-korting! Heerlijk naar de film in een sfeervolle rustige bioscoopzaal. Een gezellig uitje met vrienden of familie, dicht bij huis. De Kleine Zaal van PERRON-3 is voorzien van een groot scherm en comfortabele stoelen. Er is voor ieder wat wils!

Zoals de maandelijkse zondagochtendfilm.

Ontroerende films maar ook vermakelijke films.

De ene maand is een FilmPLUS te zien, waarbij we zorgen voor iets lekkers bij de koffie. En de andere maand staat op zondag om 11.00 uur een heerlijk gevarieerde brunch voor je klaar in het Grand Café als voorprogramma op een topfilm. Een heerlijke start van je zondag!

FilmPLUS • Mijn Vader is een Vliegtuig Zondag 12 juni • 11.00 uur • inclusief iets lekkers Eva lijkt alles te hebben: een gezin, een succesvol bedrijf en het huis van haar dromen. Als haar moeder plotseling overlijdt, ontdekt ze dat haar leven bestaat uit leugens en geheimen. Eva wordt steeds angstiger en begint de grip op de werkelijkheid te verliezen. Als ze besluit contact op te nemen met haar vader die al meer dan 30 jaar in een psychiatrische inrichting verblijft, blijkt dat het begin van een onthutsende ontdekkingstocht naar het verleden.

Met onder andere Elise Schaap en Pierre Bokma Speelduur: 90 minuten

Filmbrunch • Made in Italy* Zondag 3 juli • 11.00 uur (brunch) en 12.00 uur (film) • inclusief heerlijke brunch Deze hartverwarmende comedy vertelt het verhaal van de eigenzinnige Londense kunstenaar Robert. Hij reist met zijn van hem vervreemde zoon Jack af naar Toscane om het huis dat ze van hun echtgenote en moeder hebben geërfd te verkopen. Tot hun teleurstelling treffen ze de eens zo schitterende villa compleet verwaarloosd aan.

Wanneer de renovaties niet volgens plan verlopen doet dat de toch al gespannen relatie tussen vader en zoon weinig goed. Terwijl Robert en Jack het huis in volle glorie herstellen, werken ze ook aan hun relatie. En lijkt hun toekomst een verrassende wending te nemen.

Met Liam Neeson en Valeria Bilello.

Speelduur: 94 minuten * HEVO-korting is niet geldig op de filmbrunch

HEVO-filmkorting Op vertoon van een HEVO-pasje aan de balie van PERRON-3 ontvang je € 1 korting op de donderdagfilms en FilmPLUS. Meer informatie en het volledige filmprogramma vind je op www.perron-3.nl/agenda

Commissie COE

HEVO-Magazine • mei 2022

31

DIGITAAL ORDENEN Vrijdag 3 juni behandelt SeniorWeb Rosmalen bij haar maandelijkse presentatie in De Ontmoeting het onderwerp ‘Ordenen op uw pc, tablet en smartphone’. Aanvang: 14.00 uur. Er zijn geen kosten en voor koffie en thee wordt gezorgd.

Daarmee concurreert WhatsApp met een dienst als WeTransfer.

•

Emoji-reacties Reageren op een bericht hoeft niet per se meer met een eigen chatbericht. Het kan ook met een emoji. Deze verschijnt dan vastgehecht onder het bericht. Dit is een beetje vergelijkbaar met Facebook, waar gebruikers ook kunnen reageren met een zevental emoji’s.

•

Duizenden foto’s op uw apparaten, mails en bestanden overal en nergens, u raakt soms hopeloos de weg kwijt in dit digitale tijdperk. Wij geven u tips hoe hiermee om te gaan. Als u deze presentatie wilt bijwonen, kunt u zich telefonisch aanmelden bij Annette Gladdines: 06 - 20 35 63 66 of via haar e-mail: agladdines@home.nl. U kunt ook gewoon binnenlopen maar dan geldt: vol is vol. De vooraf aangemelde belangstellenden gaan dan voor.

Grotere chatgroepen Tot slot een functie die niet iedereen direct nodig zal hebben: het maximaal aantal deelnemers in een WhatsApp-groep wordt verhoogd naar 512.

Momenteel kunnen maximaal 256 gebruikers aan één groep deelnemen.

Grote update WhatsApp komt eraan WhatsApp voert een aantal belangrijke veranderingen door: grote bestanden delen, emoji-reacties geven en grotere chatgroepen starten. WhatsApp test al geruime tijd een aantal nieuwe opties. In de laatste update komen de vernieuwingen voor iedere gebruiker beschikbaar.

De komende weken wordt de update verspreid.

Na installatie krijgt de gebruiker de volgende mogelijkheden:

•

Grote bestanden delen Gebruikers kunnen via de app van WhatsApp bestanden delen tot een grootte van 2 GB.

32

HEVO-Magazine • mei 2022

Het team vrijwilligers van SeniorWeb Rosmalen helpt u graag: www.seniorwebrosmalen.nl

OPFRISCURSUS RIJVAARDIGHEID 19 Juli 2022 Met een vertrouwd gevoel veilig de weg op!

De ervaring leert dat met name oudere verkeersdeelnemers soms kwetsbaar zijn.

Op de eerste plaats is het vaak lang geleden dat het rijbewijs is gehaald en daarnaast worden er voortdurend verkeersregels en verkeerssituaties aangepast. Ook is het veel drukker op de weg.

HEVO Rosmalen organiseert dinsdag 19 juli 2022 een Opfriscursus Rijvaardigheid in samenwerking met een verkeersveiligheidsdeskundige, medewerk(st)ers van Novadic-Kentron en bevoegde rij-instructeurs.

Het programma bestaat uit een theoretisch en een praktisch deel.

Theorie gedeelte: ● De verkeersveiligheidsdeskundige informeert u over de veranderde verkeers-/ gedragsregels ● Novadic-Kentron informeert u over het gebruik van medicijnen, alcohol en drugs in het verkeer en met name wat dat doet bij ouderen Praktijkgedeelte: ● Testrit van ca 45 minuten. U rijdt samen met een rijinstructeur in uw eigen auto.

Na afloop van de testrit vindt er met u een evaluatie plaats en worden de aandachtspunten opgetekend en aan u meegegeven.

De cursus vindt plaats in en om De Ontmoeting, Tulpstraat 4, 5241 XV Rosmalen. U kunt kiezen voor deelname aan het ochtend- of middagprogramma, beiden zijn hetzelfde.

De kosten van de opfriscursus, inclusief nieuwste boekje verkeersregels en 1 consumptie zijn: voor HEVO leden € 12,50 en voor niet leden € 15,-.

U kunt zich inschrijven door: - invulling van onderstaand formulier (inleveren bij de balie van/ of in de brievenbus van De Ontmoeting aan de Tulpstraat) - digitaal via de website: hevorosmalen.nl/opfriscursus rijvaardigheid 2022 - digitaal via de link bij de HEVO nieuwsbrief van mei/ juni

Dit formulier kun je uiteraard ook kopieren

INSCHRIJFFORMULIER OPFRISCURSUS RIJVAARDIGHEID 19 juli 2022

Naam: ...............................................................................................( m / v * ) voorletters: .............................

Geboortedatum: .................................................................................................................................................

Adres: ...................................................................................................................................................................

Postcode/ Woonplaats: ......................................................................................................................................

Telefoonnummer: ..........................................e-mailadres: ..............................................................................

Lidmaatschapsnummer HEVO: .......................................................................................................................

Voorkeur voor deelname: dinsdagochtend* (09.00-12.30 uur) dinsdagmiddag * (13.00-16.30 uur) * omcirkelen wat uw voorkeur heeft Wij verzoeken u uw inchrijfgeld, HEVO leden € 12,50 / niet leden € 15,- over te maken op: Bankrekening : Seniorenvereniging HEVO nummer: NL11 RABO 0144 5797 15 Onder vermelding van : Opfriscursus rijvaardigheid 2022 én uw HEVO lidmaatschapnummer U dient in het bezit van WA/Casco- inclusief inzittendenverzekering te zijn Uw inschrijving is definitief na ontvangst van uw betaling HEVO-Magazine • mei 2022

33

VOORRANG IN HET VERKEER Onder het begrip ‘Verkeer’ vallen alle weggebruikers. Weggebruikers worden onderverdeeld in 2 groepen:

• •

Bestuurders: alle weggebruikers behalve voetgangers. Ook personen die een rijdier/trekdier of vee begeleiden vallen onder het begrip bestuurders.

Voetgangers: Personen te voet (niet in groepsverband). Hieronder vallen ook personen die een klein voertuig zoals een (brom)fiets, invalidenwagen, kinderwagen en kruiwagen duwen. Ook personen die zich voortbewegen door middel van skeelers, skateboards, autopeds, enzovoort vallen onder het begrip voetganger.

Bij voorrang maken we onderscheid tussen 2 regels: • De voorrangsregel • De rechtdoor-regel De voorrangsregel: Voorrang speelt zich af op kruisingen en splitsingen van wegen tussen bestuurders die elkaar van links of rechts naderen. Voetgangers die van links of rechts komen gaan nooit voor, behalve als er sprake is van een uitrit of VOP-voetgangers oversteekplaats (zebrapad).

Hier is sprake van een voorrangssituatie de bestuurder van rechts gaat voor. Uitzonderingen: A. Wanneer groen van een onverharde weg nadert B. Wanneer er sprake is van een uitrit C. Wanneer er verkeersborden of haaientanden staan D. Wanneer de rode pijl een tram betreft Een voetganger gaat niet voor (is geen bestuurder) Rechtdoor-regel: Bestuurders die links of rechts afslaan moeten al het verkeer dat zich op dezelfde weg bevindt en rechtdoor gaat voorlaten gaan. Bij deze regel wordt dus geen onderscheid gemaakt tussen voetgangers en bestuurders.

Deze regel geldt niet voor de tram.

Opmerking: Tot een weg behoren ook bermen, zijkanten fiets en voetpaden.

De rechtdoorregel geldt voor alle weggebruikers (met uitzondering van de tram). Afslaande bestuurders moeten al het recht doorgaande verkeer voor laten gaan.

Niet verwarren: De uitdrukking ‘rechtdoor gaat voor’ klopt niet.

Rechtdoor dat zich op dezelfde weg bevindt gaat voor.

Alle afgebeelde weggebruikers bevinden zich op dezelfde weg dus de bestuurder van de blauwe auto moet alle andere weggebruikers voor laten gaan.

De tram is een bijzonder voertuig en mag bijna altijd voorgaan behalve: a.

Wanneer deze een voorrangskruispunt nadert b.

Bij een VOP (zebrapad)

34

HEVO-Magazine • mei 2022

Pas op:

1. Voorrang is geen recht maar een plicht, voorrang mag dus nooit opgeëist worden!

2. Gehandicapten zoals blinden voorzien van een blindenstok en alle voetgangers die zich moeilijk voortbewegen (rollator) geven we voorrang, niet alleen uit beleefdheid maar is wettelijk verplicht.

3. Wanneer de bestuurder van een motorrijtuig in aanraking komt met een zwakke verkeersdeelnemer (fietser of

voetganger) draait deze bestuurder - ongeacht dat deze bestuurder voorrang genoo t- vrijwel altijd op voor de schade, zeker als het kinderen onder de 14 jaar betreft.

Voorrangsregels worden vaak foutief toegepast!

1. Voetgangers die op een voorrangsweg lopen denken vaak dat zij voorrang genieten.

2. (Brom)Fietsers die afslaan terwijl er op de rijbaan haaientanden staan zullen vaak doorrijden.

Vooral bestuurders van brom of snorfietsen moeten hiervoor oppassen, zij horen namelijk niet tot de beschermde weggebruikers.

Tot slot een kleine test: wie mag eerst?

Rien van Balkum

HEVO-Magazine • mei 2022

35

WE GAAN WEER FIETSEN! HEVO-fietsgroep De Vrolijke Trappers organiseert voor u ook in 2022 weer fietstochten.

Alle fietstochten starten bij De Ontmoeting aan de Tulpstraat, om de 2 weken op woensdag om 09.30 uur. Deelname aan onze fietstochten is gratis en ook niet HEVO-leden zijn welkom. U neemt deel op eigen risico en consumpties op de pauzeplaatsen zijn voor eigen rekening. De gemiddelde snelheid waarmee wordt gereden is 15-17 kilometer per uur. Zorg er voor dat zowel u als uw fiets in goede conditie zijn.

Noteer alle data voor dit jaar alvast in uw agenda of op uw kalender: DATUM

AFSTAND

01 juni 15 juni 29 juni 06 juli 20 juli 03 augustus 17 augustus 31 augustus 14 september

45 km 30 km 30 km 30 km 30 km 45 km 45 km 30 km 30 km

ROUTEMAN Abe Renema Henk Baarens Fons Coppens Abe Renema Fons Coppens Henk Baarens Abe Renema Abe Renema Fons Coppens

TELEFOON 06 - 13 67 57 22 06 - 53 34 21 41 06 - 53 66 45 82 06 - 13 67 57 22 06 - 53 66 45 82 06 - 53 34 21 41 06 - 13 67 57 22 06 - 13 67 57 22 06 - 53 66 45 82

GLAS-IN-LOOD je lijf, je body wat was het ooit mooi een tempel om in te wonen schoonheid om te vertonen bewegen met het grootste gemak de huid nog gaaf, de spieren strak

en dan toch slaat de veroudering toe geen mens helaas ontkomt eraan maar de geest van ‘t bouwwerk wordt krachtig, ijzersterk de kunst van ‘t leven slaat hij op ervaring en wijsheid gaan in top

de tempel behoeft wel onderhoud het bouwwerk raakt verzwakt scheuren, putjes dienen zich aan dus moet je ervoor gáán sporten, bewegen, verdien je sporen om vitaal te blijven scoren

je lijf, je body nog altijd mooi, want neem ‘t eens in ogenschouw ouderdom juist verrijkt ’t gebouw geniet, en doe dat tot aan je dood, van je tempel, opgesierd met glas-in-lood Trix

36

HEVO-Magazine • september 2021

WEKELIJKS / MAANDELIJKS Beweeggroep ’t Ven

Elke maandag, 11.00 uur Locatie: Kindcentrum ’t Ven, Striensestraat Vertrek vanuit De Ontmoeting, begeleiding door 2 stagiaires van Fontys Aanmelden: Bea Intveld, 06 - 10 75 47 53, fam.intveld@home.nl

Dansmatinee

4e zondag van de maand, 14.00 - 16.00 uur Gasterij De Hoef (Annenborch)

Discussiebijeenkomst

Donderdag 16 juni, 14.00 tot 16.00 uur De Ontmoeting, bestuurskamer

Fietsen ***

Om de 2 weken op woensdag

Grootouder-kindergym

Elke dinsdag, 09.00 tot 09.45 uur en 09.45 tot 10.30 uur Sporthal Mozartlaan, Mozartlaan 13, Rosmalen Info en aanmelden: ledenadministratie@ojcturnen.nl o.v.v. Grootouder-kindgym via HEVO

HEVO-lunch

Laatste vrijdag van de maand van 12.00 tot 13.30 uur in De Ontmoeting Aanmelden en info: Bea Intveld, 06 – 10 75 47 53, fam.intveld@home.nl

HEVO Repair Café

Elke 1e en 3e woensdag van de maand: 09.30 tot 12.00 uur Zomerstop van 16 juni to 7 september Dependance Kindcentrum ’t Ven, Mimosastraat, Rosmalen

Kienen

Elke derde vrijdag van de maand De Ontmoeting, 14.00 uur

Rijbewijskeuring 75+

Zaterdag 11 juni: keuring van 09.00 tot 13.00 uur in De Ontmoeting Vooraf aanmelden: alléén voor HEVO-leden, Jan Mollee 073 - 521 72 50 of Maarten Belonje 073 – 521 63 03

Senioren Beweegles

Elke woensdag: 10.00 uur Locatie: Beweegtuin Geenbergenstraat, Rosmalen Deelname: gratis

SeniorWeb Rosmalen en het Digitaal Café

Op donderdag in de oneven weken van 14.00 tot 16.00 uur De Ontmoeting en Huis 73 locatie ’s-Hertogenbosch

Walkinghockey

Elke maandag: 09.30 tot 10.30 uur.

Voor mannen en vrouwen bij MHC in Maliskamp

Wandelen

-

Zityoga

Elke maandag: 09.30 uur SJV-gebouw, Mimosastraat, Rosmalen Info: Peter Lammers, 06 - 23 47 05 17, lamm76@ziggo.nl

Nordic Walking: Maandag 09.30 uur Info: Marianne Willems, 06 – 45 94 74 51 De Doorzetters: Dinsdag 09.45 uur Info: Ans van Liempt, 06 - 41 20 01 73 De Ontmoeting: Dinsdag 09.30 uur Info: Marian Bevers, 06 - 47 86 07 52 Annenborch: Dinsdag 09.30 uur Info: Bea Intveld, 06 - 10 75 47 53 De Zandlopers: Tweede maandag van de maand Vertrek vanaf De Ontmoeting, 13.30 uur Info: Maggy Vegers, 073 - 521 31 63, 06 - 40 86 91 83 Henny van de Ven, 073 - 521 33 47, 06 - 29 53 05 64

Over agendapunten met ***sterretjes leest u in dit blad uitgebreide informatie HEVO-Magazine • mei 2022

37

31 MEI TOT EN MET 12 JULI

EENMALIGE ACTIVITEITEN OP DATUM

Maandag 6 juni

De Ontmoeting gesloten vanwege Tweede Pinksterdag

Vrijdag 10 juni

50-jarig jubileum HEVO-koor in De Kentering 14.00 tot 17.00 uur

Zondag 12 juni

Film-Plus in PERRON-3: Mijn Vader is een Vliegtuig.

11.00 uur

Zaterdag 18 juni

HEVO-Fietsbridgedrive

Dinsdag 21 juni

Dagtocht naar Neeltje Jans en Middelburg

Zondag 3 juli

om 11.00 uur brunch en 12.00 uur film in PERRON-3: Made in Italy

Zondag 10 tot en met zaterdag 16 juli

7-daagse reis naar Tirol

Dinsdag 19 juli

Opfriscursus Rijvaardigheid, De Ontmoeting ***

Over deze activiteiten leest u elders in dit Magazine meer HEVO-Agendapunten stuurt u naar kopij@hevorosmalen.nl in een Wordbestand.

Piet Kerssens

38

HEVO-Magazine • mei 2022

Bestuur

Postadres HEVO Rosmalen

Carel van den Heuvel 06 - 13 23 66 83 Voorzitter / Belangenbehartiging

Tulpstraat 2-4, 5241 XV Rosmalen info@hevorosmalen.nl

Piet van der Velden Secretaris / Vicevoorzitter Reiscommissie

06 - 27 00 10 77

Ledenadministratie

Ton van de Liefvoort Penningmeester Sponsorcommissie

06 - 42 56 77 00

Jos van Raak Activiteitencommissie / Evenementencommissie

06 - 42 28 27 70

Annette Hurkens en Ton Verbunt 06 - 23 05 33 79 ledenadministratie@hevorosmalen.nl

Financiële administratie

Mecheline Heijmans 06 - 36 49 09 44 Commissie Cultuur, Ontspanning & Educatie Commissie Omzien

Ton van de Liefvoort, 06 - 42 56 77 00 penningmeester@hevorosmalen.nl

Tonny van Raaij 06 - 10 16 71 98 Communicatie / Sponsorcommissie

Opzegging lidmaatschap

Hans van de Griendt 06 - 19 17 58 04 Vrijwilligersbeleid en Belangenbehartiging

Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december. Opzegging voor het nieuwe jaar uiterlijk op 1 november van het lopende jaar. Schriftelijk naar bovenstaand postadres of per mail naar ledenadministratie@ hevorosmalen.nl.

Ouderenadvisering De Ontmoeting Het team bestaat uit: Margreet van Dijl, Jan Knol, Willem Konickx, Ad Kuijpers, Piet de Munck, Marianne Schinkel, Paul Scholten, Henny Verhoef, Henriëtte Kramer, Peter Nogossek en Ton van de

073 - 822 13 97 Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 -17.00 uur Bij activiteiten ‘s-avonds 19.00-22.00 uur Laatste zondag van de maand van 14.00-17.00 uur

Liefvoort. De vrijwillige ouderenadviseurs en belastinginvullers van HEVO zijn bereikbaar via 06 - 53 27 90 98.

U kunt ook een e-mail sturen naar: ouderenadviseurs@hevorosmalen.nl.

HEVO-Magazine • mei 2022

39