Weer naar school op je 50e

Toen Jacqueline Smit (1955) trouwde in 1978 was zij kostwinner en haar man student. In 2005 draaiden ze de rollen om: zij student. Op haar 50e verjaardag belde ze namelijk haar baas: niet om zich te laten feliciteren, maar om haar ontslag aan te kondigen. Na een dienstverband van bijna 28 jaar, waarvan de laatste 10 jaar als arbeidshygiënist. “In die 28 jaar heb ik me enorm kunnen ontwikkelen. En met plezier. Er is in die jaren veel veranderd: zowel in de organisatie van de bedrijfsgeneeskunde als de wetgeving.”

Diploma is slechts het begin

“Als je jong bent, denk je dat je diploma het eindpunt is. Nou, het is misschien wel een eindpunt, maar dan van je jeugd. Als je gaat werken, begint volgens mij het leren pas echt.” Ze vertelt over de vele cursussen die ze gevolgd heeft, maar ook andere vormen van leren. “Ik had nooit gedacht hoeveel je kunt leren van intercollegiale toetsingen of rollenspellen met acteurs.” Toch begon er iets te knagen: haar werk in het bedrijfsleven verzakelijkte steeds meer. “Ik had echt een boeiende baan met een goed salaris en een eigen kantoor, maar aan de andere kant voelde ik de druk toenemen van ‘declarabele uren’ maken.” En toen kwam er iets interessants op haar weg. Iemand vroeg haar of ze kort kon invallen als docent scheikunde op het Jeroen Bosch College (JBC). “Het ging maar om 4 uur per week, dus dat kon ik er best even bij doen. Bovendien was ik van huis uit scheikundig analist met een bak werkervaring. Ik gaf ook vaak voorlichtingen bij bedrijven.” Ze kwam er snel achter dat lesgeven niet iets was wat ze er ‘even’ bij kon doen. Maar de vonk sloeg wel over. Wat haar vooral zo aantrok in het onderwijs was het contact met de leerlingen en de levendigheid van het lesgeven. In haar werk bij een arbodienst was alles juist heel strak georganiseerd en zelfs een beetje voorspelbaar geworden.

Weer naar school

Jacqueline nam ontslag en ging aan de slag bij het JBC. Onbevoegd, want werkervaring telt niet in het onderwijs. Nog steeds niet. Dus moest ze ook haar onderwijsbevoegdheid halen. “Opnieuw echt letterlijk in de schoolbankjes. Dat viel me wel tegen. Niet het leren, maar de bejegening. Ik was zo’n beetje de oudste student, maar voelde me vaak een kleuter. Er werd weinig rekening gehouden met mijn kennis en levens- en werkervaring.” Ze werkte 10 jaar voor het JBC, gaf naast scheikunde ook Algemene Natuur Wetenschappen. “Dat laatste was voor mij helemaal nieuw. Maar toen ik de boeken zag en de inhoud kon ik wel een deel van mijn praktijkkennis toepassen, bijvoorbeeld rond gezondheid en vaccinaties. Ik weet zeker dat als mijn leerlingen niets geleerd hebben, ik er zelf nog veel van opgestoken heb! En het onderdeel over sterrenkunde was echt iets voor mij. Daar stelde ik ook in toetsen altijd graag een vraag over. Zo vroeg ik eens hoe je de Poolster kon vinden. Schreef een leerling: “door naar boven te kijken”. Ja, dan stik ik van het lachen! Samen met 2 collega’s zette Jacqueline nog het technasium voor het JBC op. “Ik ben er trots op dat dit nu door het Rodenborchcollege wordt overgenomen.”En net toen ze dacht dat het tijd werd om weer nieuwe dingen te leren, werd ze op haar 60e gevraagd voor het Zuiderbos in Vught. Docent scheikunde voor de havo speciaal onderwijs. “Op Zuiderbos was het bijzonder om te zien dat sommige leerlingen als ze er net waren heel diep in de put zaten, maar dat velen na enige tijd zo opknapten dat ze teruggingen naar het regulier onderwijs. Voor docenten was er ook veel deskundigheidsbevordering om te weten hoe je met deze leerlingen het beste kon omgaan. Ik heb daar echt veel geleerd!”

Leren door kijken

Nu is ze met pensioen en heeft een nieuwe hobby waar ze veel van leert: vogels ontdekken én fotograferen. Inmiddels heeft ze er bijna 200 verzameld. “Ik keek al graag ‘s avonds naar de sterren, maar nu kijk ik iets minder hoog. En ook daar valt elke dag iets te ontdekken en te leren!”