12 minute read
Willems leeshoekje
Advertisement
WILLEMS Willem van den Bosch is lid van HEVO. Zijn favoriete hobby is lezen. En reizen, al is dat al bijna 2 jaar alleen binnen Nederland. Hij is inmiddels met pensioen. Regelmatig zal hij een van zijn favoriete boeken hier bespreken. LEESHOEKJE
Oud worden zonder het te zijn…
Vitaal ouder worden? Dat wil iedereen. ‘Oud worden zonder het te zijn’ van Rudi Westendorp is een ‘tomtom’ om beter te kunnen navigeren in het leven dat als oudere (iedereen boven de 50) nog voor ons ligt.
Oude boeken en oude mensen
‘Alles veroudert, niet alleen mensen, maar ook dingen’, aldus Westendorp. Hij illustreert dit aan de hand van een boek van meer dan 100 jaar oud. Zo eentje met nog een leren band. Als je even niet oplet en zo’n oud boek argeloos openslaat, valt het soms zo maar uit elkaar. Het bindgaren is vergaan, misschien heeft een boekenwurm er zich ook in uitgeleefd. Maar, als het een goed boek is, dan veroudert de inhoud niet. Denk bijvoorbeeld eens aan de Max Havelaar van Multatuli uit 1860. Nog steeds te koop. In ‘gewoon’ Nederlands. Het past bij de visie van Westendorp: ‘Ook met een falend lijf kun je een prachtig leven hebben’.
Elke week een weekend erbij
In 100 jaar tijd is de levensverwachting in Nederland voor mannen bijna verdubbeld. Men heeft berekend dat we er op dit moment elke week een weekend erbij krijgen! Westendorp vergelijkt ouder worden met de onzichtbare haarscheurtjes in een oud bierglas. Die zie je niet, totdat het glas ineens breekt. Zijn boek lijkt te steunen op het gedachtegoed van ‘positieve gezondheid’ van Machteld Huber (2011). Dit concept bestaat uit 6 pijlers in een spinnenweb: lichaamsfunctie, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, dagelijks functioneren en meedoen.
De kern: gezondheid is het vermogen van mensen om een antwoord te vinden op de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Niet langer de nadruk op ziekte en zorg en wat mensen niet meer kunnen, maar op veerkracht en eigen regie. En dat is precies wat je in het boek van Westendorp, goed onderbouwd en prettig leesbaar, ook tegenkomt. Het bevat geen toverformules en dwingt je niet om onbespoten boerenkool te eten. Hij pleit ervoor om je lijf én je sociale leven goed geolied te houden. Maar vooral om je eigen beperkingen niet als last te ervaren.
Trouwens, ‘met de dood is niets mis’, aldus Westendorp, ‘we zijn wie we zijn: sterfelijke mensen. De oude dag is niet langer het voorportaal van de dood, maar juist een mooie toegift, waar nog van alles uit te halen is.’ Het belangrijkste middel om gezond oud te worden is heel simpel: ‘Je moet mensen om je heen hebben. Eenzaamheid is nog erger dan roken.’
Rudi Westendorp, Oud worden zonder het te zijn; over vitaliteit en veroudering (2014),
Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam ISBN 9789045025056 (tweedehands vanaf € 6)
Na een indrukwekkende carrière bij KPN begon Tiny Kappen op 57-jarige leeftijd aan een nieuwe loopbaan: die van vrijwilliger in zijn geboortedorp Rosmalen. Ook in die hoedanigheid oogstte hij lauweren: in 2016 werd hij door het Rosmalens Verenigingen Contact (RVC) verkozen tot Rosmalense vrijwilliger van het jaar 2016 en in 2019 kreeg hij voor 17 jaar vrijwilligerswerk een koninklijke onderscheiding: hij werd Lid in de Orde van Oranje Nassau. In die 17 jaar zette hij zich in voor tal van instellingen in Rosmalen. De meeste uren maakte hij voor de Heemkundekring, maar ook bij HEVO was en is hij actief: als vormgever van HEVO-Magazine en van ander drukwerk, zoals de boekjes van de Algemene Vergadering en van de Kerst- en Paasvieringen. In gesprek met een bekende Rosmalenaar.
Als fysiotherapeut weet Bea Intveld het maar al te goed: senioren moeten bewegen als ze gezond oud willen worden. Stilzitten is achteruitgaan. Dat HEVO-leden de laatste jaren op zoveel manieren in clubverband sportief bezig kunnen zijn, is voor een belangrijk deel aan haar inzet te danken. Toen zij lid werd van HEVO in 2013 was er pas één HEVO-wandelclub: De Zandlopers. Vanuit de activiteitencommissie zorgde ze ervoor dat er nog 3 bij kwamen. Verder kwam er dankzij Bea een Pilatesclub bij HEVO, dat zijn nu 6 groepen, die allemaal vol zitten. Ze zette ook badminton op, was initiatiefnemer van de beweeggroepen en recent nog van stoelyoga. Van al deze sportieve activiteiten is zij coördinator. Daarnaast verzorgt ze sinds kort ook de maandelijkse HEVO-lunch. Een interview met een wel heel actieve vrijwilliger.
BEA INTVELD: “STILZITTEN IS ACHTERUITGAAN”
Als fysiotherapeut weet Bea Intveld het maar al te goed: senioren moeten bewegen als ze gezond oud willen worden. Stilzitten is achteruitgaan. Dat HEVO-leden de laatste jaren op zoveel manieren in clubverband sportief bezig kunnen zijn, is voor een belangrijk deel aan haar inzet te danken. Toen zij lid werd van HEVO in 2013 was er pas één HEVO-wandelclub: De Zandlopers. Vanuit de activiteitencommissie zorgde ze ervoor dat er nog 3 bij kwamen. Verder kwam er dankzij Bea een Pilatesclub bij HEVO, dat zijn nu 6 groepen, die allemaal vol zitten. Ze zette ook badminton op, was initiatiefnemer van de beweeggroepen en recent nog van stoelyoga. Van al deze sportieve activiteiten is zij coördinator. Daarnaast verzorgt ze sinds kort ook de maandelijkse HEVO-lunch. Een
Bea, haal jij je dagelijkse 10.000 stappen?
Dat weet ik niet, dat controleer ik nooit. 5 kilometer is ongeveer 9.000 stappen. Ik beweeg zoveel dat ik denk dat ik ze wel haal. Ik beweeg gewoon de hele dag. Maar ik snap de mensen goed die een stappentellertje om hun pols dragen of hun stappen bijhouden via hun telefoon. Zeker als je alleen woont, is dat een prima stimulans. Als je halverwege de dag ziet dat je nog maar weinig hebt gedaan, heb je een goede reden om er alsnog op uit te gaan.
Zelf sport je veel?
Ja, ik heb altijd gesport. Veel gewandeld ook. Als klein kind wandelde ik al met mijn vader op zondagochtenden, daar komt mijn liefde voor het wandelen vandaan. Ik heb jarenlang gebasketbald, op school al, en gevolleybald. Volleybal speelde ik in de recreantencompetitie, mijn damesteam werd telkens kampioen. Tot mijn knieën het niet meer aankonden, zo rond mijn 40e. Dan moest ik me na afl oop aan de trapleuning optrekken. Dat ik moest stoppen, vond ik heel moeilijk. Toen ben ik overgeschakeld op badminton, daarmee belast je je knieën veel minder, volleybal is constant springen. Ik doe nu nog steeds aan badminton, en daarnaast wandel ik zoveel mogelijk. Dat is echt mijn grote hobby. Mijn motto is altijd geweest: “Zijn de dingen die ik doe nodig of kan ik gaan wandelen”. Wandelen kan altijd en overal. We hebben in onze jonge jaren als gezin ook veel gewandeld in de bergen, al vanaf dat de oudste 6 jaar was. We zijn in totaal 15 jaar in de zomer op bergsport-kamp geweest, met zo’n 10 gezinnen. Dat werd georganiseerd door de NKBV, de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging.
Er zijn nu 4 wandelclubs bij HEVO. Maakt het nog verschil voor welke club je kiest?
Dat maakt verschil. De Zandlopers lopen ongeveer 5 kilometer op de 2e maandagmiddag van de maand. Ze vertrekken telkens vanaf een ander startpunt. De startplaats wordt gepubliceerd in de HEVO-media en soms ook in de huis-aanhuisbladen, waardoor er vaak deelnemers van buiten Rosmalen zijn. Er doen tussen 20 en 40 mensen aan deze wandelingen mee. De 3 andere clubs lopen elke week op de dinsdagochtend. Je kunt dan kiezen voor een stevige wandeling (6 kilometer per uur) van 1,5 uur met wandelclub De Ontmoeting, die om 9.30 uur vertrekt vanaf het HEVO-gebouw. Als je het wat rustiger aan wilt doen kies je voor De Doorzetters, die vertrekken om 9.45 uur, ook bij De Ontmoeting. Zij lopen 5 kilometer per uur, en ook 1,5 uur. Beide clubs drinken na afl oop koffi e in De Ontmoeting. Voor mensen die op leeftijd zijn of gewoon niet zo snel
kunnen of willen is er de wandelclub Annenborch, die een uur loopt en dan 4 kilometer afl egt. Deze groep loopt niet op onverharde paden, om het valgevaar zo klein mogelijk te houden. De start is bij Annenborch om half 10, waar na afl oop koffi e wordt gedronken.
En wat zijn de overeenkomsten tussen de 4 clubs?
Dat het bij allemaal in de eerste plaats gaat om de gezelligheid! Verder geldt voor alle 4 de groepen dat vooraf aanmelden niet nodig is en dat iedereen, wel of niet HEVO-lid, mag meewandelen. Er zijn ook geen deelnemerslijsten en er is geen contributie. Per club is er een contactpersoon die de route maakt en voorop loopt. Ikzelf ben contactpersoon voor de Annenborch-club.
Daarnaast is er ook nog een Nordic Walking club?
Jazeker, je kunt op maandagochtenden om 10.00 uur ook meedoen aan Nordic Walking. Hierbij gebruik je meer spieren dan bij gewoon wandelen. Het is heel klein begonnen, maar de groep groeit nog steeds. Ook hiervoor betaal je geen contributie, maar je moet je wel tevoren aanmelden. Koffi e drinken na afl oop doen ze uit de koff erbak, dat wordt telkens door een ander verzorgd. De meeste deelnemers hebben al eerder aan Nordic Walking gedaan, maar een goede techniek is erg belangrijk. De deelnemers hebben daarom kort geleden voor het eerst een instructieles gehad om ingeslopen foutjes te herstellen. HEVO betaalt deze les en ik ga mijn best doen om dit jaarlijks te herhalen.
Je hebt ruim 3 jaar geleden Beweeggroep ’t Ven opgericht. Hoe gaat het daar mee?
Basis van de beweeggroep is de Beweegtuin naast Kindcentrum ‘t Ven. We begonnen op de woensdagochtend om 10.00 uur. Toen de groep te groot werd, kwam er een 2e groep op maandag om 11.00 uur. Na een warming-up maakt iedereen een rondje langs de beweegtoestellen, daarna worden nog oefeningen en spellen gedaan. Op maandag wordt de groep geleid door 2 studenten van de opleiding Sportkunde van Fontys-Hogeschool. Dit jaar zijn dat Pien en Erwin. Zij krijgen professionele ondersteuning van Roel van de Sande van Sportalliantie Rosmalen.
Jammer genoeg heeft deze groep maar weinig deelnemers. Bij deze dus een oproep aan HEVOleden: we willen graag meer deelnemers op de maandag! Het is gratis en je hoeft je niet aan te melden, maar een telefoontje naar mij (06 – 10 75 47 53) is fi jn, dan meld ik aan de groep dat er een nieuwe deelnemer is. Op woensdag wordt de groep geleid door Maddy Sterneberg. Deze groep komt bij elkaar bij de 2e Beweegtuin in Rosmalen aan de Geenbergenstraat. Maddy is kinderfysiotherapeut, maar ook senioren zet zij goed in beweging.
Hoe zit het met de samenwerking tussen HEVO en de Rosmalense sportclubs?
Lokale sportclubs benaderen HEVO regelmatig om senioren te enthousiasmeren. Bij die sporten heb je een sportzaal of sportveld nodig en veel materialen. Daar beschikt HEVO zelf natuurlijk niet over. De afgelopen jaren heb ik in dit kader bijvoorbeeld een kennismaking voor HEVO-leden georganiseerd voor tafeltennis, voor handboogschieten en voor aikido. En ook voor turnen voor grootouders/ kleinkinderen bij OJC-turnen. Kort geleden is bij de Rosmalense Hockeyclub een groep walking-hockey voor 60-plussers gestart, waar enkele HEVO-leden aan mee doen. Door deze samenwerking heeft HEVO een breder sportaanbod en krijgen de lokale clubs meer leden.
Je speelt zelf in de badminton-club?
Ja, we huren een zaal bij Kindcentrum De Terp, op donderdags van 15.00 tot 16.00 uur. We spelen altijd double, nooit single. Het gaat ons om het plezier. Het is heel relaxed en gezellig. We hebben ongeveer 20 leden. Meer leden zijn welkom!
Heb je nog aanbevelingen voor mensen die er niet voor voelen om met een groep mee te doen?
Zeker! Probeer altijd 2 maal per dag een beweegmoment in te plannen. Dat kan van alles zijn. Als je zelf je huis kunt schoonmaken en de tuin doen, blijf dat dan zo lang mogelijk doen. Als je boodschappen gaat doen, wandel dan naar de
winkel in plaats van de auto of de fiets te pakken. Loop dan in een flink tempo, pas als je er warm van wordt doe je het goed. Wil je graag een route lopen door het dorp, kijk dan op onze website, daar vind je 6 door mij samengestelde routes in Rosmalen. Fietsen kan ook wel, maar daarbij worden je gewrichten maar beperkt belast. Je zou in elk geval zo veel mogelijk op een gewone fiets moeten blijven fietsen. Maar ik zie liever dat mensen wel fietsen en dan elektrisch, dan dat zij helemaal niet fietsen. Probeer gewoon altijd zoveel mogelijk in beweging te zijn, je wilt toch zeker niet achteruit gaan!
Een heel ander onderwerp, maar ook belangrijk: je organiseert sinds kort ook de maandelijkse HEVO-lunch!
Ja, dat is elke laatste vrijdag van de maand in De Ontmoeting. Jacqueline van den Wildenberg, Angèle van Beckhoven en ik deden het eerst met zijn drieën. Toen kwam corona, en nu doe ik het alleen. Wel met hulp van Annemie, een van de deelnemers, en ook van Tineke, een van de HEVOgastvrouwen. Er is plaats voor 20 deelnemers. Er is veel belangstelling voor, er zijn altijd meer aanmeldingen dan plaatsen.
Ik gebruik een rouleersysteem: mensen van de wachtlijst komen bovenaan de lijst voor de volgende maand. Sinds kort noemen we het ‘HEVO-lunch’, eerder was dat ‘Wijklunch’, omdat het is opgezet in samenwerking met Wijkraad ‘t Ven. Maar de mensen komen nu uit heel Rosmalen. De lunch bestaat uit soep, broodjes en fruit. Ik maak bij mij thuis de soep in een grote pan en doe de boodschappen. Deelnemers betalen € 3,50 en HEVO zorgt voor een gratis kop koffie of thee. En ze hebben het altijd erg gezellig!
Lidy Verdegaal
Bea Intveld-Burke (Kortrijk (B), 1948) bezocht in Vlaanderen de middelbare school en is daar opgeleid tot fysiotherapeute. Omdat er in Nederland een tekort was aan fysiotherapeuten en in België een overschot verhuisde ze in 1971 naar Tilburg. In 1975 trouwde ze met Kees. Sinds 1977 wonen ze in Rosmalen. Zij is tot haar 65e jaar, toen ze met pensioen ging, als fysiotherapeute blijven werken. Doet haar hele leven al aan sport. In 2015 werd ze lid van de activiteitencommissie van HEVO, van waaruit ze 12 beweegclubs coördineert. Bea heeft 3 kinderen en 2 (binnenkort 3) kleinkinderen.
