WV-2023-6-Ondernemers_11

Top Interieur Izegem, Ambachtenstr. 6 (Rijksweg)

Ma-vr 09u30 tot 18u30, za 10u tot 18u30, zon 13u30 tot 18u30. Gesloten op donderdag.

5 risico’s voor onze economie

De Belgische economie, net als grote delen van de Europese economie en wereldeconomie, deed het de voorbije maanden beter dan eerder was gevreesd. Terwijl het er in de tweede helft van vorig jaar nog naar uitzag dat we recht naar een recessie gingen, met snel dalende voorlopende conjunctuurindicatoren, bleef de economie nog net boven water. De vooruitzichten voor de komende kwartalen zijn vrij troebel. Onze hoofdeconoom Bart Van Craeynest ziet 5 risico’s voor onze economie.

In de strijd tegen de inflatie verhoogden de centrale banken de voorbije 2 jaar zowat overal ter wereld hun beleidsrentes opmerkelijk snel. Die renteverhogingen liggen nu stilaan achter de rug. Maar de impact daarvan op de economie moet nog grotendeels doorkomen. De kredietvoorwaarden voor gezinnen en voor bedrijven zijn moeilijker geworden (vooral door de hogere rente), en dat zal onvermijdelijk een remmende impact hebben op hun investeringsbeslissingen. Dat impliceert minder bedrijfsinvesteringen (die ook onder druk staan door de dalende winstmarges) en minder investeringen in vastgoed. Dat zal de komende kwartalen wegen op de economische activiteit.

Het grootste risico van het monetaire beleid loopt allicht via de huizenmarkt. Hogere rentes zetten een rem op die huizenmarkt, maar het valt moeilijk in te schatten hoe ver dat kan gaan. In de meeste Angelsaksische en Scandinavische landen zijn de huizenprijzen nu al duidelijk aan het dalen. Dat zijn doorgaans landen met een relatief groot aandeel hypotheken met variabele rente en met relatief hoge schulden bij de gezinnen. Die zijn dan ook gevoeliger voor rentestijgingen. Als de huizenmarkten echt zwaar onder druk komen, dan kan dat ook tot hogere risico’s leiden voor de financiële sector. In België loopt het nog niet meteen zo’n vaart. Hier is ook de activiteit op de vastgoedmarkt duidelijk afgenomen en lijken de prijzen eerder te stagneren. Met vooral hypotheken met vaste rente en relatief beperkte gezinsschulden, lijkt de Belgische markt minder kwetsbaar voor rentestijgingen. Toch valt ook hier een beperkte daling van de huizenprijzen zeker niet uit te sluiten.

In de meeste industrielanden staat de industrie de jongste maanden onder druk, terwijl de rest van de economie het duidelijk beter doet. Vooral in Duitsland zien de recentste cijfers van de industriële activiteit er niet goed uit. Dat is verontrustend omdat de industrie vaak voorloopt op de rest van de economie. Anderzijds is het conjunctuurpatroon vandaag moeilijker in te schatten dan normaal. Met de opstart na corona en de toeleveringsproblemen draaide de industrie geruime tijd met een achterstand op de bestellingen. Mogelijk heeft de normalisering van die situatie een verstorende impact op de activiteitscijfers in de industrie.

In de VS is er een bij wet bepaald plafond voor de overheidsschuld. Naarmate die schuld toeneemt, moet het Congres dat plafond verhogen.

Dat gebeurde in het verleden veelvuldig en quasi-automatisch, maar ondertussen

wordt dat ingezet als een politiek wapen. Als het schuldenplafond niet op tijd verhoogd wordt, dan heeft de Amerikaanse overheid op een bepaald moment geen geld meer om haar uitgaven te betalen (lonen, uitkeringen, pensioenen…).

Dan moet op z’n minst een deel van de overheid in ‘shutdown’, waarbij bepaalde overheidsdiensten niet meer uitgevoerd worden. Als die situatie vervolgens nog langer aansleept, is het mogelijk dat de Amerikaanse overheid de rente op haar schulden niet meer kan betalen, waarmee één van de hoekstenen van het internationale financiële systeem zou gaan wankelen. De voorbije jaren werd dit politiek een paar keer op de spits gedreven, maar kwam uiteindelijk telkens een compromis uit de bus voor er echte accidenten gebeurden. Dat blijft ook voor de komende maanden het meest waarschijnlijke scenario. Maar de Amerikaanse politiek is ondertussen zo gepolariseerd dat ook echte doemscenario’s niet helemaal uit te sluiten zijn.

Het blijft uiteraard moeilijk in te schatten wat Rusland nog van plan is in Oekraïne. De economische impact van de huidige situatie lijkt ondertussen wat gestabiliseerd, maar nieuwe verrassingen vallen uiteraard niet uit te sluiten. Daarnaast valt ook af te wachten hoe de spanningen tussen China en de VS verder evolueren. Ook hoe Europa zich daarbij wil positioneren blijft onzeker. Negatieve verrassingen uit die hoek zouden voor de wereldeconomie uiteraard nog veel grotere gevolgen hebben dan de Russische situatie. De wereldeconomie is wat richting aan het zoeken. Opluchting over de snel afkoelende inflatie en over het einde van het Chinese zero-covid-beleid en de nog altijd sterke arbeidsmarkt zorgen voor een positieve dynamiek. Anderzijds overschaduwen de hierboven vermelde risico’s de economische vooruitzichten. Het meest waarschijnlijke scenario voor de komende kwartalen is er één van verder afkoelende inflatie en lage, maar positieve economische groei. De risico’s rond dat scenario lijken vooral neerwaarts gericht.

“De vooruitzichten voor de komende kwartalen zijn vrij troebel.”

— BERT MONS - GEDELEGEERD BESTUURDER

26 Interview

Als liefhebber van watersporten en als zoon van een ondernemende landmeter verenigt GEOxyz de 2 grote passies van de no-nonsense ondernemer Patrick Reyntjens: de dynamiek van de zee en de kracht van het ondernemen. Een gouden combinatie, want de omzet van het bedrijf verviervoudigde de laatste 4 jaar, tot geconsolideerd 72 miljoen euro in 2022.

30 Dossier

De Brugse producent van werkkleding Dassy besliste ruim 10 jaar geleden om de distributie in eigen handen te nemen. Dankzij een verregaande automatisering verwerken de pickers nu 400 orders of maar liefst 1.000 stuks per uur.

Ondernemers verschijnt tweewekelijks en wordt gratis toegestuurd aan alle leden van Voka West-Vlaanderen. ISSN 1378-9511

Verantwoordelijke uitgever: Bert Mons, Pres. Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk, redactie.ondernemerswvl@voka.be, www.voka.be/west-vlaanderen

Maatschappelijke zetel: Pres. Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk, info.wvl@voka.be - Hoofdredacteur: Joke Verbeke

Redacteurs: Margot Dhondt, Kenneth Oroir, Conny Van Gheluwe - Vormgeving: Pieter Claerhout

Mediaregie: Sven Van Ryckeghem

Fotografen: Stefaan Achtergael, Michael Cambien, Dries Decorte, Kurt Desplenter, Michel Vanneuville, Els Verhaeghe

Journalisten: Karel Cambien, Stef Dehullu, Margot Dhondt, Roel Jacobus, Joyce Mesdag, Bart Vancauwenberghe, Dirk Vandenberghe

Druk: INNI GROUP

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

“Streven naar meer kruisbestuiving tussen veiligheid en technologie”

— Gouverneur Carl Decaluwé

“Sterke synergie met hoofdkantoor in Vlamertinge”

Valcke Prefab Beton blijft ook over de Franse grens goed scoren. 2022 was zelfs een ‘grand cru’-jaar voor Traconord, het Franse zusterbedrijf dat in september vorig jaar naar de recent geopende nieuwbouw in Steenvoorde verhuisde. Op die manier is het Ieperse familiebedrijf nog beter gewapend om gericht in te spelen op de sterke economische dynamiek in Noord-Frankrijk.

Valcke Prefab Beton opent gloednieuw gebouw voor Franse vestiging

Valcke Prefab Beton bestaat sinds 1930. Aanvankelijk lag de focus vooral op de realisatie van agrarische gebouwen, intussen profileert het familiebedrijf zich ook in de industriebouw al sinds decennia als een gerespecteerde partner. Vanaf de eerste dag was het de ambitie van oprichter Charles Valcke om de Ieperse onderneming ook in Frankrijk te laten floreren.

“Wie bij onze zuiderburen iets wil bereiken, doet er goed aan dit te realiseren vanuit Frankrijk zelf”, weet de ‘huidige’ Charles Valcke, telg van de vierde generatie. “Daarom startte mijn overgrootvader samen met enkele Fransen in 1960 Traconord op, in Armentières. Tot op dat moment had hij projecten over de grens altijd behartigd vanuit Ieper, maar de start van een zusterbedrijf bood heel wat

Charles Valcke en Evy Symoen.

logistieke en andere voordelen.”

Traconord beleefde door de jaren heen een mooie groei en vierde in 1994 de duizendste werf. “Intussen hebben we al 2.187 projecten gerealiseerd”, pikt Evy Symoen, sinds 2019 directrice van Traconord, in. “Vorig jaar waren we goed voor een omzet van 20,6 miljoen. In 2021 was dat nog 11,7 miljoen. Die explosieve groei is vooral te danken aan 2 grote projecten die we recent behartigden.”

Enerzijds is dat de nieuwbouw van Clarebout Potatoes in Duinkerke. “Die site is 22.000 m² groot en kenmerkt zich vooral door de hoogte. Nooit eerder verwezenlijkten we een gebouw van 32 meter hoog. Het project bij Lidl in Saint-Augustin spreekt zo mogelijk nog meer tot de verbeelding. Dat was onze grootste werf ooit, op een oppervlakte van 60.000 m², voor het gloednieuwe logistiek platform van de bekende warenhuisketen.”

Visitekaartje

“Het nieuwe gebouw is een visitekaartje van de mogelijkheden die we met Valcke Prefab Beton kunnen bieden. Bij de bouw hebben we veel aandacht besteed aan groene accenten. Zo gebruiken we een warmtepomp om het gebouw op de juiste temperatuur te brengen en zijn we niet meer aangesloten op het gasnet. De aanvraag om zonnepanelen te mogen voorzien, is ingediend. We vangen regenwater op om te hergebruiken als sanitair water en voor het wassen van onze voertuigen. Daarmee volgt Traconord het voorbeeld van Vlamertinge, waar we eveneens aanzienlijk in zonnepanelen hebben geïnvesteerd. Recent installeerden we in Vlamertinge ook 16 gewone en 2 snellaadpunten die allemaal publiek toegankelijk zijn.”

Groeperen

De nieuwbouw van Traconord zelf vertegenwoordigt een investering van 3,3 miljoen euro en maakt het mogelijk alle afdelingen van het zusterbedrijf onder hetzelfde dak te groeperen. “Vroeger zaten de burelen in Armentières en de andere diensten in Steenvoorde”, pikt Charles Valcke in. “Nu zitten de verkoop, de werfopvolging, de montage en de afwerking onder hetzelfde dak. De engineering en productie van prefab betonelementen blijft wel in Vlamertinge gebeuren. Daar beschikken we over 400 mensen. De site in Vlamertinge is sinds 1930 organisch gegroeid tot 22 hectare. De geconsolideerde omzet van onze groep bedroeg in 2022 ongeveer 65 miljoen euro.”

Er is een sterke synergie tussen het moeder- en dochterbedrijf, mede dankzij de vrij beperkte afstand tussen beide entiteiten (ongeveer een

kwartier rijden). “Zo kunnen Franse teams hun Belgische collega’s tijdens projecten bijstaan, of omgekeerd. Voor de bouw van de nieuwe logistieke site van Lidl hebben Belgische teams regelmatig hun Franse collega’s ondersteund. Op die manier kunnen we anticiperen op de krapte op de arbeidsmarkt, die ook in Noord-Frankrijk heerst.” Traconord is het eerste bedrijf dat operationeel actief is op de industriezone Pays des Géants in Steenvoorde, waarvan 60% al verkocht is. “Deze site is ideaal omwille van de strategische ligging. We bevinden ons hier vlakbij de snelweg A25, die Duinkerke met Lille verbindt. Via een andere as staan we vrij snel in de regio Nord/Pas de Calais.

De sterkte van Traconord is onder meer de zeer goede vertrouwdheid met de Franse regelgeving en bedrijfscultuur. “Daardoor zijn we voor Vlaamse bedrijven die net over de grens eveneens een eigen vestiging willen opstarten, het ideale aanspreekpunt”, besluit Evy Symoen. (BVC - Foto’s Kurt & Maxim Termote)

www.valcke-prefab.be

“We zijn het ideale aanspreekpunt voor Vlaamse bedrijven die net over de Franse grens een eigen vestiging willen opstarten.”

— CHARLES VALCKE

Asci gaat samen verder met Savaco

Onder nemers magazine

Savaco heeft een nieuw strategisch partnership met de Gentse software-integrator Asci aangekondigd. Die verankering past in de vooropgestelde groeiambities van de Kortrijkse IT-dienstverlener Savaco. Door de krachten te bundelen, wil Savaco zijn softwareportfolio verder uitbreiden en zijn regionale footprint in Vlaanderen verder vergroten. Savaco ziet met de samenvloeiing de omzet tot 56 miljoen euro stijgen, en het personeelsbestand tot ruim 270 medewerkers.

Hogere Zeevaartschool opnieuw in samenwerking met Haven Oostende

Digitale achterstand groot bij kmo’s

Op het vlak van cyberveiligheid heeft slechts 1 op de 2 bedrijven een eigen digitale beveiligingsstrategie. Dat blijkt uit een digitale scan van 2.000 bedrijven door Voka. De cijfers rond cyberveiligheid zijn wel een verbetering ten opzichte van 2020, toen slechts 40% van de bedrijven een digitale beveiligingsstrategie had. Inzetten op cyberveiligheid is dringend nodig gezien 1 op de 8 ondernemingen in Vlaanderen vorig jaar getroffen werd door een cyberaanval, zo blijkt uit de cybersecurity-barometer.

In 1992 werd de Zeevaartschool van Oostende, gelegen in de Slijkensesteenweg, gesloten. Nu, ruim 30 jaar later, zal de Antwerp Maritime Academy (Hogere Zeevaartschool) opnieuw thuiskomen in Haven Oostende. Antwerp Maritime Academy is een Vlaamse hogeschool van de Associatie van Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Ze is al meer dan 200 jaar dé Belgische referentie voor opleidingen richting de maritieme sector. De bachelor-, master- en postgraduaatsopleidingen aan Antwerp Maritime Academy bestaan uit een brede waaier aan vakken. In Oostende zal worden samengewerkt om de postgraduaatsopleiding hydrografie te realiseren. Een deel van de opleiding zal vanaf volgend academiejaar worden gegeven in het Stapelhuis Entrepotgebouw. De samenwerking met diverse kennis- en onderwijsinstellingen past in de filosofie dat Haven Oostende actief deel moet uitmaken van de diverse geledingen in de maatschappij. Die filosofie vertaalt zich in de quadruple helix-benadering, waarbij ondernemingen, overheden, burgers en kennis- & onderwijsinstellingen samen tot een beter resultaat komen dan bij afzonderlijke benaderingen het geval zou zijn. (JV - Foto Port Oostende)

66.200

Dit najaar plaatst energiebedrijf EnergyVision

66.200 zonnepanelen op de gronden van Luchthaven Oostende-Brugge. De luchthaven wordt daarmee het op één na grootste zonnepanelenpark van België. De panelen hebben een totaalvermogen van ruim 40MWp. De luchthaven maakt op die manier haar eigen energieverbruik, dat van de luchthaven van Antwerpen én dat van bijna 10.000 Oostendse gezinnen 100% groen.

Niida importeert saffraan uit Afghanistan

Hamid steunt zo zijn thuisland

De Oostendse start-up Niida importeert en verkoopt hoogwaardige saffraan uit Afghanistan. Puur, maar ook verwerkt in honing en fleur de sel. Met een deel van de opbrengst wil zaakvoerder Hamid Hisari jongeren in zijn geboorteland Afghanistan toegang geven tot onderwijs. “Want onderwijs is de sleutel voor een beter leven”, zegt Hisari.

Hamid Hisari vluchtte als 22-jarige naar Europa. “Ik heb in Afghanistan politieke wetenschappen gestudeerd en werkte na die studie voor United Nations. Onder meer omwille van mijn job daar was het er niet meer veilig voor mij. Niemand vertrekt graag uit zijn thuisland, maar daar blijven was echt geen optie.” Hisari werd 16 jaar geleden erkend als politiek vluchteling in België en sindsdien heeft hij hier een nieuw leven uitgebouwd. Hij werkte onder meer bij het CAW, bij Artsen zonder Grenzen en Dokters van de

Wereld. Uit zijn eigen ervaring als vluchteling probeert hij andere vluchtelingen zoveel mogelijk te helpen bij hun integratie en bruggen te bouwen tussen hen en de autochtone bevolking. Hij kreeg daarvoor in 2016 nog de Prijs voor Mensenrechten van de Liga voor Mensenrechten.

Onderwijs als sleutel voor beter leven

Samen met zijn Franse echtgenote Ihcene Takdemt runt hij intussen een bouwbedrijf waarmee hij zwembaden renoveert. Daarnaast startte het koppel recent ook met Niida, om saffraan in te voeren uit Afghanistan en hier te verkopen. “De situatie in Afghanistan is de laatste jaren nog

Met een deel van de opbrengst steunen Hamid en Ihcene het onderwijs van weeskinderen en meisjes in Afghanistan. “Omdat we geloven dat onderwijs een sleutel kan zijn voor de jeugd op een beter leven en essentieel is voor een duurzame wederopbouw van het land. Ook zorgen we dat gezinnen die het op dit moment echt moeilijk hebben, voedselpakketten krijgen. Niida is de naam van onze dochter, maar daarnaast betekent het ook ‘stem van de kinderen’, wat het een uitgelezen naam maakt voor ons bedrijf.”

erger geworden, sinds de Taliban er het voor het zeggen hebben”, zegt Hisari. “Vrouwen mogen er niet meer werken, meisjes mogen er niet meer naar school. Dat zorgt ervoor dat veel gezinnen financieel in de problemen komen en er nog maar weinig toekomst is voor meisjes. Alle problemen daar oplossen kan ik niet, maar ik wilde wel iets doen.”

Opbrengst

Afghanistan is gekend voor saffraan. Dankzij de nuttige contacten die hij er nog altijd heeft, wist Hisari een netwerk op te zetten om erg kwaliteitsvolle saffraan naar hier te importeren. “We verkopen pure saffraan, maar ook honing en fleur de sel waarin onze saffraan verwerkt is. De saffraan is van superieure kwaliteit. Via labotesten kreeg Niida het allerhoogste kwaliteitslabel.” Hoewel Niida nog maar pas opgestart is, mag Hisari al enkele restaurants, delicatessenwinkels en biowinkels tot zijn klanten rekenen. “Daarnaast kunnen ook particulieren via onze webshop onze producten aankopen.”

Hisari en Takdemt hebben ambitieuze plannen: met hun saffraan willen ze de Europese markt veroveren. “We geloven ook echt dat het kan, omdat onze producten van topkwaliteit zijn en saffraan echt een topproduct is. Niet alleen in de gastronomie, maar ook op vlak van gezondheidszorg.” (JM - Foto EV)

Ihcene Takdemt en Hamid Hisari.

Vraag van de week

United Experts verhuist naar ruimere locatie

Hoofdgebouw Ieper Business Park wordt uitvalsbasis

MBA Highlights Advanced start voor de tweede keer op 2 maart 2022. De residentiële opleiding bestaat uit 4 modules die inhoudelijk verzorgd worden door topprofessoren van Solvay Business School.

Module 1 | woensdag 2, donderdag 3 & vrijdag 4 maart 2022 | Growth & Corporate Finance

Module 2 | vrijdag 1 & zaterdag 2 april 2022 | Influencing for success (onderhandelen en change) – Organisatiecultuur, effectieve groei, anatomie van falen in een interna

PaaS staat voor Product as a Service. Dat betekent dat je als producent niet het product als dusdanig verkoopt, maar het gebruik van het product factureert. In principe kan elk product als een service worden aangeboden. In de praktijk zijn het vooral producenten van apparatuur die het businessmodel overwegen. Voor bedrijven die kapitaalintensieve producten aanbieden die slechts periodiek gebruikt worden, biedt het model kansen om hun markt te verbreden en te concurreren met goedkopere producten uit lageloonlanden. Eén van de belangrijkste pluspunten van dat PaaS-businessmodel is ongetwijfeld het blijvende en voortdurende contact met klanten en gebruikers. Mits het product met de nodige sensoren is uitgerust, kan een producent op elk moment data over het gebruik van zijn product genereren. Niet onbelangrijk is bovendien dat het businessmodel bijdraagt aan een meer circulaire economie.

De Ieperse vestiging van bedrijvengroep United Experts, dat ondernemers bijstaat met expertise, verhuist naar het hoofdgebouw van het Ieper Business Park, het voormalige spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie. Daar neemt het meteen 2 verdiepingen in gebruik.

» Dat impliceert meteen dat PaaS-bedrijven sterk afhankelijk zijn van technologie om hun diensten aan te bieden. Voor wie onvoldoende uitgerust is, zullen bijkomende investeringen in digitalisering en infrastructuur nodig zijn. PaaS-bedrijven moeten er bovendien voor zorgen dat hun systemen en gegevens veilig zijn en voldoen aan de regelgeving op het gebied van gegevensbescherming en privacy.

» Het PaaS-businessmodel vereist een perfect georganiseerde dienstverlening. Dat leidt overmijdelijk tot veranderingen in de bedrijfscultuur en de manier waarop het bedrijf werkt. De organisatie zal zich nieuwe vaardigheden en capaciteiten eigen moeten maken om bij elk touchpoint met de klant een perfecte dienstverlening te kunnen garanderen en te voldoen aan de noden van de gebruikers.

Wie het PaaS-businessmodel overweegt, houdt het best rekening met deze aandachtspunten:

» Een product dat na gebruik teruggenomen wordt en eventueel moet worden aangepast voor een volgend gebruik, vergt een aangepast ontwerp. Niet alleen wordt de kwaliteit van het product (nog) belangrijker, idealiter wordt het product modulair samengesteld met het oog op vervangen van onderdelen, onderhoud,... Om te kunnen monitoren wanneer, hoe en hoelang het product wordt gebruikt, is bovendien integratie van sensoren nodig.

»

Ook een prangende vraag? Wij antwoorden binnen de 2 werkdagen!

vraaghet@voka.be

» Bijzondere aandacht is nodig voor het opmaken van een duidelijk en transparant contract tussen aanbieder en klant. Wat mag de klant verwachten en wat zullen de kosten zijn? Wie is wanneer aansprakelijk voor eventuele schade aan het product? Wie is verantwoordelijk bij eventuele internetproblemen? Het wettelijk kader van dergelijke contracten evolueert nog steeds verder.

» Tot slot zijn er de belangrijke financiële implicaties. Het klopt dat door op regelmatige basis te factureren, het bedrijf recurrente inkomsten genereert. Op die manier biedt het PaaS-businessmodel op langere termijn financiële stabiliteit. Op korte termijn krijgt de organisatie echter wel te maken met vertragingen in het genereren van inkomsten. Om de start naar het nieuwe inkomstenmodel te kunnen financieren, is er dan ook voldoende cashflow nodig.

U heeft een vraag over ondernemen, een reglementering, een moeilijke managementbeslissing? Stop dan even met Googelen en laat ons helpen.

Ik overweeg om mijn producten in de toekomst niet langer te verkopen, maar om ze aan mijn klanten aan te bieden in een dienstverlening.

Je hebt een vraag over ondernemen, een reglementering, een moeilijke managementbeslissing? Stop dan even met Googelen en laat ons helpen.

Werken kruispunt Belgiek starten op 7 augustus

In Zuid-West-Vlaanderen zijn het aantal kranen voor wegeniswerken niet meer op één hand te tellen. Op het op- en afrittencomplex van de E17 in Waregem werkte men afgelopen zomer nog De Vlecht af, waardoor het verkeer er stukken vlotter verloopt dan voorheen. In Kortrijk is men dan weer bezig met de aanleg van de zogenaamde trompetaansluiting tussen de R8 en de A19. Met die nieuwe aansluiting zal het verkeer er stukken vlotter en veiliger kunnen verlopen. Vanaf dit jaareinde kunnen we ook de heraanleg van het kruispunt Belgiek in Deerlijk van onze lijst schrappen. Vanaf augustus gaat ook daar de spade in de grond en zal het kruispunt worden aangepakt.

Op het kruispunt Belgiek zal men onder andere werk maken van een bypass tussen de Breestraat en de Vichtsesteenweg. Daardoor zal het verkeer richting de E17 niet langer via het kruispunt zelf moeten rijden. Ook wie vanuit de Breestraat richting de Vichteknokstraat wil rijden, zal niet langer via het kruispunt moeten. 2 belangrijke ingrepen om het verkeer vlotter te laten verlopen. Tegelijkertijd maakt men het voor fietsers en voetgangers een pak veiliger.

Voor Voka West-Vlaanderen is een vlotte mobiliteit al langer een prioriteit, zowel voor onze logistieke stromen als voor het woon-werkverkeer. We pleitten de afgelopen jaren steevast voor de realisatie van de trompetaansluiting, een herintekening van de op- en afritten in Waregem en de heraanleg van het kruispunt Belgiek. We zijn dan ook opgetogen dat die 3 werven eindelijk van het verlanglijstje geschrapt kunnen worden.

Verplichting van zonnepanelen voor gebouwen met een hoog elektriciteitsverbruik

In een drastische stap om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen en de transitie naar hernieuwbare energie te versnellen, heeft de Vlaamse regering vorig jaar besloten dat 2.500 grote bedrijven vanaf 30 juni 2025 verplicht zijn om zelf stroom op te wekken via zonnepanelen. De verplichting is met name gericht op de grootste industriële elektriciteitsverbruikers in Vlaanderen, waaronder bedrijven uit de zware industrie die veel stroom verbruiken, maar weinig opwekken.

Van de 2.500 bedrijven die nu verplicht worden, maken sommige al gebruik van zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energie. Voor de rest wordt dat echter binnen 2 jaar verplicht. Het betreft bedrijven uit diverse sectoren met een aanzienlijk elektriciteitsverbruik. Daarnaast zullen ook 700 overheidsgebouwen vanaf die tijd verplicht zijn om zonnepanelen te hebben.

Voorwaarden, mogelijkheden en sancties

De voorwaarden voor de verplichting zijn als volgt: de gebouwen moeten zich in Vlaanderen bevinden en verbonden zijn met een EAN-afnamepunt waar jaarlijks meer dan 1 gigawattuur elektriciteit van het net wordt afgenomen, sinds 2021. De netbeheerder heeft gegevens over het jaarlijkse verbruik en op basis daarvan wordt bepaald of een gebouw onder de verplichting valt. Eigenaren, erfpachters of opstalhouders van de betreffende gebouwen zijn verantwoordelijk voor het

voldoen aan de verplichting. In sommige gevallen kunnen meerdere gebouwen zijn aangesloten op hetzelfde EAN-afnamepunt. Als dat het geval is, zijn alle partijen gezamenlijk verantwoordelijk voor het nakomen van de verplichting. Het totale dakoppervlak speelt ook een rol bij het bepalen van de vereiste hoeveelheid zonnepanelen. Daarbij wordt rekening gehouden met de horizontale dakoppervlakte.

Er zijn heel wat mogelijkheden om het verplichte aantal zonnepanelen te installeren op de site van het EAN-afnamepunt: bijvoorbeeld op daken van andere gebouwen, carports of fietsenstallingen. Ook ‘marginale’ grond, zoals bermen of gesloten stortgebieden die niet bestemd zijn als natuurgebied of landbouwgebied, kan worden gebruikt. Een interessante mogelijkheid is ook het gebruik van drijvende zonnepanelen op waterpartijen.

Het is belangrijk op te merken dat er sancties kunnen worden opgelegd voor het niet naleven van deze verplichting. Het doel van de wetgeving is om een duurzamere samenleving te bevorderen en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te stimuleren.

Om alle belanghebbenden goed te informeren over deze verplichting en hen te helpen bij de implementatie ervan, verwijzen we graag door naar de website van het VEKA. Daar kan alle relevante informatie en de voorwaarden tot in detail geraadpleegd worden. Voor vragen kan je uiteraard ook altijd terecht bij Vraag het @ Voka.

Succesvolle missie naar Hongarije

Voka West-Vlaanderen en structurele partner Flanders Investment & Trade organiseren jaarlijks een Start2Export2-missie. Bedoeling is om bedrijven met geen of slechts beperkte ervaring in zakendoen met een bepaald land, te ondersteunen bij hun inspanningen om die markt te veroveren. Dit jaar was Hongarije aan de beurt.

Voorafgaand aan de missie volgden de deelnemers een workshop in de Hongaarse Ambassade in Brussel. Tijdens de sessie werden de deelnemers klaargestoomd om hun producten in Hongarije te vermarkten. Op 7 mei trokken 22 deelnemers van 15 bedrijven dan richting Boedapest. De agenda was goed gevuld: tijdens het bezoek vonden 77 b2b-meetings plaats en een ontmoeting met de Ambassadeur in zijn residentie in Boedapest.

Het traject wordt op 14 september afgesloten met een reünie. Daar zullen de concrete resultaten van de missie voorgesteld worden.

Is een begeleidingstraject op maat van Vlaamse exporteurs van goederen of diensten die weinig of geen ervaring hebben in een bepaalde markt.

Als buitenlandse arbeidskrachten een aanbod voor een attractieve job in ons land overwegen, is één van de aandachtspunten sowieso het onderwijs voor hun kinderen. De aanwezigheid van een internationale school in de regio Westen Oost-Vlaanderen is dan ook erg belangrijk. Aanvankelijk richtte ISG zich uitsluitend op lagereschoolkinderen, vanaf het schooljaar 20232024 kunnen leerlingen ook voor secundair onderwijs terecht in de De Pintelaan.

“Extra troef in strijd om buitenlandse talenten”

International School Ghent biedt vanaf volgend schooljaar ook secundair onderwijs

ISG (International School Ghent) bestaat sinds 2012. “Het was en is een initiatief van 4 stichtende leden (Universiteit Gent, Barco, Volvo en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie), met steun van Stad Gent en Stad Kortrijk, de provincies Westen Oost-Vlaanderen en Voka West- en Oost-Vlaanderen”, verduidelijkt directrice Maija Lusher. “Zij beseften al een tijdje de nood aan een Engelstalige onderwijsinstelling in de regio. Alleen Antwerpen en Brussel boden in Vlaanderen voordien internationaal onderwijs aan.”

Goede ontsluiting

Tijdens het eerste jaar waren er 10 leerlingen van 2,5 tot 12 jaar, die kleuter- en lager onderwijs kregen op een verdieping van een lokale school. “3 jaar later verhuisden we naar een hoekgebouw van de Leopolds-

kazerne. Omdat onze school bleef groeien en door de nieuwe ontwikkelingsplannen voor die kazerne, konden we daar niet blijven. Nadat in 2015 de aanpassingswerken aan onze huidige gebouwen in de De Pintelaan waren gestart, konden we daar vanaf september 2016 terecht. Cruciaal is de goede ontsluiting: we bevinden ons hier vlakbij het station, niet ver van het centrum en op een boogscheut van verschillende belangrijke invalswegen. Dat is belangrijk, want veel van onze leerlingen komen uit de wijde regio rond Gent: van Kortrijk over Brugge tot Gent en zelfs Terneuzen.”

Vlak voor de pandemie uitbrak, telde ISG meer dan 100 leerlingen. “Vandaag schurken we opnieuw tegen die mijlpaal aan, nadat covid voor een logische terugval zorgde: de maatregelen ter bestrijding van

het virus hadden namelijk een aanzienlijke impact op de mobiliteit van de ouders. Typisch voor een internationale school, is de snel wijzigende samenstelling. Elk jaar verandert ons leerlingenbestand met circa 30%. Dat komt omdat de ouders opnieuw in hun thuisland gaan werken of een aanbieding krijgen om in een ander land

“De aanwezigheid van een internationale school is voor exportgerichte ondernemingen een meerwaarde. Het zou fijn zijn als ook zij dit project financieel zouden steunen.”

— MAIJA LUSHER

aan de slag te gaan, want hun contracten zijn doorgaans van korte duur. Het voordeel aan onze instelling is dat wij hetzelfde curriculum volgen als andere internationale scholen, waardoor de overgang van leerlingen van de ene naar de andere school vrij soepel verloopt.”

De nood aan secundair onderwijs weerklonk al langer, maar ISG heeft daar bewust een tijdje mee gewacht. “We hebben een aantal jaren nodig gehad om onze school te doen groeien. Nu kunnen we weer vooruit kijken en zijn we inderdaad volop de stap naar het aanbieden van humaniora aan het voorbereiden. Vanaf september bieden we de eerste 2 jaar van het secun-

dair onderwijs aan. De bedoeling is om dat elk schooljaar uit te breiden, met telkens een volgende klas. De eerste ambitie is het uitrollen van de ‘middle years’, tot en met het vierde secundair. Als alles naar wens verloopt, hopen we daar op termijn ook het vijfde en zesde jaar aan toe te voegen.”

Geen subsidies

Dé grote uitdaging is het financiële luik. “Hoewel de vraag al enkele keren is gesteld, maken wij geen aanspraak op subsidies van de Vlaamse of federale overheid, omdat onze lessen uitsluitend in het Engels worden gegeven. Voor de wijde regio is de uitbreiding van het aanbod nochtans een enorme troef, zeker op vlak van continuïteit. Stel dat je een expat bent met kinderen van 13 en 9 jaar, kan je je kroost vanaf nu dus aan één school toevertrouwen. De community-functie is trouwens heel be-

Het aantrekken en behouden van internationaal talent is cruciaal én noodzakelijk om onze kenniseconomie te versterken, zeker gelet op de huidige arbeidsmarktkrapte in onze regio. Vanuit Voka West-Vlaanderen zetten we sterk in op deze gerichte, actieve arbeidsmigratie, maar om dit tot een succes te maken moeten er enkele randvoorwaarden vervuld zijn. Een belangrijke daarbij is onderwijs. Vandaar dat de aanwezigheid van International School Ghent voor West-Vlaamse bedrijven die internationaal talent tewerkstellen en willen aantrekken een absolute meerwaarde is. Toch merken we dat de school nog te weinig gekend is bij ondernemingen, en dus ook te weinig als troef wordt uitgespeeld om talent te overtuigen zich hier te vestigen. Wil je meer weten over ISG en de mogelijkheden? Neem dan zeker contact op met Bert Mons (bert.mons@voka.be).

langrijk. Naast het verzekeren van onderwijs en zorg voor het sociale welzijn van de kinderen, brengen we ook veel ouders uit eenzelfde of verschillende land(en) met elkaar in contact. Ze kunnen met elkaar veel ervaringen delen, want ze zitten allemaal min of meer in dezelfde situatie.”

Eén van de gebouwen ondergaat nu de nodige aanpassingen, zodat er vanaf september lessen kunnen plaatsvinden.

“Normaal komen er ook nog 4 containerklassen. De stichtende leden organiseren een ‘fundraising’ in de wijde regio. De aanwezigheid van een internationale school is voor exportgerichte ondernemingen in de hele regio een meerwaarde, het zou fijn zijn als ook zij dit project financieel zouden steunen.” (BVC - Foto Kurt)

www.isg-ghent.org

VISIE VAN VOKA

“Streven naar meer kruisbestuiving tussen veiligheid en technologie”

Gouverneur Carl Decaluwé

Carl Decaluwé doorzwom op politiek vlak heel wat watertjes: onder meer als assistent in het Europees parlement (1985 tot 1987) en als Vlaams volksvertegenwoordiger leerde hij het klappen van de zweep. Op 1 februari 2012 werd hij aangesteld als gouverneur van West-Vlaanderen: niet langer een politiek ambt, wel een functie met zowel coördinerende opdrachten als provinciale, Vlaamse en federale taken en bevoegdheden. “Naar het voorbeeld van Limburg, moeten we ook in West-Vlaanderen de partijpolitieke grenzen overstijgen en nog meer aan hetzelfde zeel trekken.”

U bent inmiddels al ruim 11 jaar gouverneur van West-Vlaanderen. Had u vooraf een goed idee over wat deze functie eigenlijk inhield?

“Ik wist dat de gouverneur tijdens noodsituaties het optreden van de verschillende hulpdiensten coördineert, maar voor het overige heb ik alles vooral proefondervindelijk ervaren. Zo had ik bijvoorbeeld geen idee dat je ook veel contacten met buitenlandse instanties hebt. Onder meer als voorzitter van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) heb ik veel interactie met

partners in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, maar ook China, Chili en Kenia. De rode draad doorheen deze functie is coördineren, faciliteren, mensen samenbrengen en stimuleren. Anno 2023 kan ik alleen bevestigen dat dit een fantastische job met veel variatie is. Dat mijn agenda elke week uitpuilt van de afspraken, neem ik er graag bij.”

Hoe ziet een doorsnee werkdag er voor u uit?

“Elke dag is anders, maar om je een idee te geven: maandag ben ik op Provinciehuis Boeverbos gestart met het bijwonen van een congres van preventieadviseurs. Vervolgens had ik een online overleg met het Agentschap Binnenlands Bestuur, waarna ik de hele namiddag en avond doorbracht op de Energietop in Oostende. Daar had ik het genoegen om gedurende een kwartier met Frans president Emmanuel Macron te kunnen spreken.

Woensdag had ik een onderhoud met een West-Vlaamse burgemeester, vervolgens bezocht ik de onderneming Geo-Dynamics. Hoewel ik geen enkele bevoegdheid inzake ondernemerschap heb, vind ik het cruciaal om via dergelijke maandelijkse bezoeken de vinger aan de pols van onze bedrijven te houden. Donderdag is er het wekelijks overleg met de deputatie en ontmoet ik de ambassadeur van Zuid-Afrika, ’s avonds woon ik graag het afscheidsfeestje van één van mijn medewerkers bij. Centraal in deze functie staan netwerking en het dispatchen van bepaalde informatie of vragen naar de bevoegde mensen.”

Hebben de talrijke buitenlandse delegaties die u ontmoet, een goed beeld van West-Vlaanderen?

“Dat hangt sterk af van persoon tot persoon. President Macron, bijvoorbeeld, was zeer goed geïnformeerd en toonde enorm veel belangstelling voor de voornaamste uitdagingen voor onze provincie. Wat mij vooral opvalt, is dat onze hogescholen Howest en VIVES internationaal heel hoog aangeschreven staan en vaak in beeld komen voor internationale uitwisselingsprojecten. Zo is er bijvoorbeeld zelfs met de Malediven een mooie uitwisseling van studenten en professoren voor hotelopleidingen. Dan is ook de link met Hotelschool Ter Duinen nooit ver weg. Soms word ik als ‘de baas van de provincie’ gepercipieerd, maar dat klopt niet. Akkoord, ik ben wel voorzitter van de deputatie, die de besluiten van de provincieraad uitvoert en over alles beslist inzake het dagelijks bestuur van de provincie. Wél juist is dat de titel van gouverneur veel deuren opent, wat de kans biedt om West-Vlaanderen zoveel mogelijk te promoten.”

Welke evolutie zag u West-Vlaanderen doormaken sinds u dit ambt bekleedt?

“Op economisch vlak valt me vooral op hoe onze bedrijven er telkens weer in slagen om crisissen op een flexibele manier aan te pakken. De snelheid waarmee ze schakelen, is één van hun absolute sterktes waarvoor ik veel bewondering koester. Ondernemingen zijn en blijven cruciaal voor het creëren van welvaart, al is de arbeidskrapte een factor die belemmerend werkt voor verdere groei. Daarnaast is ook de gewijzigde geopolitieke situatie een uitdaging, en dan heb ik het lang niet alleen over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Ik vrees zelfs dat dit nog maar een voorproefje is van andere nakende geopolitieke verschuivingen. Dergelijke factoren heb je meestal niet in de hand. Net daarom is het wel essentieel dat Europa zich als een sterk blok profileert en met elke grote wereldmacht blijft samenwerken.”

Welke is de derde uitdaging die u op ons ziet afkomen?

“De droogte- en klimaatproblematiek zal de komende jaren een nog belangrijker aandachtspunt worden. Onze omgang daarmee zal bepalen of we ons ook in de toekomst als dé landbouwprovincie bij uitstek kunnen blijven handhaven. Onder meer Inagro, het onderzoeks- en adviescentrum voor land- en tuinbouw, kan daarbij een belangrijke rol spelen. Ik heb er alle vertrouwen in dat het ons zal lukken, want het verleden heeft bewezen dat West-Vlaanderen ook op dat vlak getuigt van veel daadkracht. Kijk maar naar de manier waarop veel textielbedrijven erin zijn geslaagd om de omschakeling van hun

“Hoewel ik geen bevoegdheid inzake ondernemerschap heb, vind ik het cruciaal om via bezoeken de vinger aan de pols van onze bedrijven te houden.”

markt naar een aangepast businessmodel te vertalen. Het is maar goed dat onze ondernemingen op dat vlak ook financieel hun streng trekken en dergelijke reconversies op een zelfbedruipende manier realiseren, want meestal zitten we niet op de eerste rij om middelen uit Brussel te kunnen verkrijgen.”

Wat is de impact van de recente regiovorming op de werking van de provincie?

“De interne staatshervorming heeft ertoe geleid dat bevoegdheden zoals sport, cultuur en welzijn van de provincies naar Vlaanderen zijn gegaan. Onder meer daardoor zijn er nu maar 4 in plaats van 6 gedeputeerden meer. De regiovorming is de grootste verandering, al komt die eigenlijk grotendeels overeen met de gebiedsgerichte werking die de provincie vroeger al had geactiveerd. Toch blijf ik ervan overtuigd dat het provinciebestuur de belangrijkste brug tussen de lokale besturen en Brussel vormt. Daarnaast is er net voldoende afstand met de burger om de ruimtelijke ordening te behartigen. Ik durf zeggen dat de provincie een toonbeeld is van goed bestuur, onder meer omdat partijpolitieke belangen minder een rol spelen en er veel daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Een goed voorbeeld daarvan is de rol van Oost-Vlaams gouverneur Carina Van Cauter en mezelf als intendant voor het project Rivierherstel Leie. Op een jaar

tijd zijn we er samen in geslaagd om al 100 van de 500 hectare natte natuur te vinden die in aanmerking komt voor het rivierherstelplan. Vanuit onze coördinerende rol en als brugfiguur kunnen we veel bewerkstelligen.”

U was altijd al gepassioneerd door wat zich in de scheepvaart en op zee afspeelt. Met welk oog kijkt u naar de ontwikkelingen op de Noordzee?

“Het was vroeger mijn droom om kapitein op de lange omvaart te worden. Dat is er niet van gekomen, maar vanuit het gouverneurschap heb ik een goede relatie met onder meer de Belgische marine. De stelling dat de zee onze elfde provincie is, klopt helemaal. Op het vlak van offshore hebben we wereldwijd een sterke reputatie opgebouwd. Tegelijk moeten we dergelijke activiteiten optimaal verenigen met scheepvaart én veiligheid. Als bevoegde autoriteit voor de Noordzee moet ik bijvoorbeeld beslissen of een schip dat in problemen is, al dat niet in één van onze havens mag worden binnengeloodst. Ik pleit al langer voor een investering in een volwaardige zeesleper voor als een schip plots stuurloos wordt. Eigenlijk moet je dat zien als een soort verzekeringspolis, want je maakt het liever niet mee dat een stuurloos schip in een windmolenpark zou terechtkomen. Dat is al eens gebeurd, en als bij wonder heeft dat niet geleid tot schade aan één van de windturbines. Op economisch

vlak zal het belang van de Noordzee inzake hernieuwbare energie nog stijgen. Het is de verdienste van de Belgische regering dat ze daarvoor tijdig een marien ruimtelijk plan heeft opgesteld, dat regelmatig wijzigingen ondergaat opdat de economische, ecologische en sociale belangen zo goed mogelijk op elkaar worden afgestemd.”

Hoe ziet u het ondernemerschap in WestVlaanderen evolueren?

“De razendsnelle progressie van de technologie leidt tot opkomst van nieuwe, soms onverwachte nichemarkten. Wie had pakweg 10 jaar geleden durven denken dat game-ontwikkeling ook voor West-Vlaanderen over zoveel economisch potentieel zou beschikken? Als je ziet wat er zich allemaal afspeelt in de wereld van artificiële intelligentie, zal dat tot nieuwe belangrijke transformaties leiden. De mate waarin ondernemers flexibel met dergelijke (re)conversies kunnen omgaan, is bepalend voor het succes dat ze zullen boeken. Daarnaast kan alles wat zich in de Blauwe Cluster afspeelt een essentiële hefboom zijn, zeker als we erin slagen om bepaalde modellen die zich richten op de circulaire economie ook internationaal te commercialiseren. Op dat vlak stellen we ons vaak te bescheiden op. Een snuifje Nederlands flegma zou goed van pas komen om onze brede expertise nog meer uit te spelen in de export.”

Tot slot: welke boodschap wil u graag aan ondernemers meegeven?

“Mits meer samenwerking, met partners van welke aard dan ook, zouden we nog meer kunnen bereiken. Kijk bijvoorbeeld maar naar de manier waarop Limburg zich destijds als één blok heeft opgesteld om middelen te genereren na het sluiten van de mijnen. Ik ben ervan overtuigd dat er nog veel onontgonnen economisch potentieel is, bijvoorbeeld in het inzetten van technologie voor veiligheidsdoeleinden. Ik denk bijvoorbeeld aan het GDPR-verantwoord inzetten van drones en camera’s voor het controleren van de inhoud van zeecontainers. Sommige landen slagen erin om élke container te checken, bij ons is dat maar een beperkt percentage. Als ik vanuit mijn functie daarbij op de een of andere manier kan helpen: heel graag!”

(BVC - Foto’s Kurt)

“We stellen ons vaak te bescheiden op. Een snuifje Nederlands flegma zou goed van pas komen om onze brede expertise nog meer uit te spelen in de export.”

UW BEDRIJF OP HET GROOTSTE

B2B NETWERKEVENT

VAN VLAANDEREN?

BOOST UW NETWERK

Organisatie

Mediapartners

STANDEN VOOR 95% UITVERKOCHT

13 & 14 DECEMBER 2023

KORTRIJK XPO SCAN &

RESERVEER UW STANDPLAATS

DEELNAME ALL-IN VANAF

€ 1.650 EXCL. BTW

KORTRIJK.BEDRIJVENCONTACTDAGEN.BE

ZET JE DEELNAME AAN DE BEDRIJVENCONTACTDAGEN

in the picture

Neem je deel aan de Bedrijvencontactdagen, op 13 en 14 december? Dan kan je jouw deelname bekendmaken met een advertentie in de special Bedrijvencontactdagen van het magazine Ondernemers. Er zijn verschillende formaten mogelijk. De special wordt op 1 december verstuurd naar alle abonnees van Ondernemers én wordt verspreid op de beurs –je bereikt dus een extra groot publiek!

Meer info: sven.vanryckeghem@voka.be

MARC VANKEIRSBILCK – REGIODIRECTEUR KORTRIJK DEGROOF PETERCAM

KATHY MERTENS – REGIODIRECTEUR KNOKKE DEGROOF PETERCAM

Tips van de expert

Vele ondernemers hebben reeds de weg gevonden naar een private bank. U ook? Vandaag speelt de private banker een sleutelrol in het succes van ondernemers, ongeacht de levensfase waarin zij, hun familie en hun onderneming zich bevinden. Ontdek in de volgende tips van onze experts Kathy Mertens en Marc Vankeirsbilck waarom u baat heeft bij een private banker aan uw zijde.

1. Laat u begeleiden door een echte compagnon de route

“Een private banker is behalve een vertrouwenspersoon ook een klankbord voor u en uw onderneming. Als ‘compagnon de route’ denkt hij actief met u mee en onderzoekt hij samen met u alle aspecten van uw privé- en zakelijke vermogen tijdens het hele levenstraject. Al in een vroeg stadium bouwt hij zo een brug tussen uw privévermogen en uw vennootschap. Hij brengt uw doelstellingen in kaart en bekijkt samen met u hoe uw vermogen geoptimaliseerd kan worden. Bovendien reikt hij u bij elke belangrijke fase in uw leven als ondernemer maatoplossingen en deskundig advies aan.”

2. Ontzorgen is geen luxe, maar een noodzaak

“Als ondernemer hebt u heel wat op uw bord. Naast inspelen op operationele uitdagingen, moet u zich ook voortdurend aanpassen aan nieuwe wetgevingen en fiscale hervormingen. Velen winnen hiervoor het advies in van een accountant of een advocaat, maar de ervaring leert ons dat de oplossingen van dergelijke vakspecialisten in de (bancaire) praktijk niet altijd makkelijk te implementeren zijn. Uw bankier kan u niettemin ontzorgen via een aanpak die goed aanvoelt voor u. Technisch goed geschreven adviezen zal hij daarnaast in een begrijpelijke en pragmatische taal toelichten.”

3. Kies voor een overkoepelende benadering van uw vermogen

“Onderschat de technische expertise van de bank niet. Onze bekwame fiscalisten en civielrechtelijke juristen kunnen voor u een vermogensplanning op maat uitwerken, vaak in samenwerking met uw eigen adviseur(s). Ook daar is de private banker een brug tussen u en de diverse betrokken specialisten. U kunt ook bij ons terecht voor advies over de fiscale behandeling van financiële oplossingen, zoals ‘private

equity’, de effectentaks of een beleggingsportefeuille binnen een vennootschap. Ook fusies en overnames, de aandelen- en obligatiemarkt, financiële analyses, DBI-fondsen, stockoptieplannen en uw pensioen kunnen aan bod komen. Het resultaat is 360°-maatwerk dat naadloos aansluit bij wie u bent en wat u wilt verwezenlijken.”

4. Ga gevoelige dossiers niet uit de weg

“Naast de technische bagage is de maturiteit van uw private banker eveneens een belangrijke troef. Als ‘vertrouwenspersoon via expertise’ is hij goed geplaatst om ook de gevoelige thema’s aan te kaarten die ondernemers doorgaans liever voor zich uit schuiven: gaan uw kinderen de ondernemersfakkel van u overnemen? Hoe behoudt u de harmonie in uw familie? Zowel voor de toekomst van uw onderneming als de dynamiek binnen uw familie is het wenselijk dat dergelijke essentiële vragen liever vroeg dan laat worden gesteld.”

DD&S zet in op digitalisatie

Het erkende opleidingscentrum DD&S Kortrijk biedt de verplichte theoretische en praktische opleidingen aan die vrachtwagen- en buschauffeurs moeten volgen om hun vakbekwaamheid te verlengen. Daarnaast biedt zaakvoerder Kurt Desmet ook consultancy aan rond de ADR-wetgeving en administratie in de transportsector.

Desmet startte in 2006 met opleidingscentrum DD&S, naast zijn bestaande job als lesgever in de opleiding vrachtwagenchauffeur aan het Guldensporencollege in Kortrijk. In zijn klantenbestand heeft hij intussen meer dan 2.000 bedrijven die hun chauffeurs naar DD&S sturen voor de nodige opleidingen. “Chauffeurs volgen bij ons de verplichte algemene theoretische en praktische opleidingen voor de gekende Code 95, maar ook de specifiekere verplichte opleidingen om ADR-vervoer te mogen uitvoeren, het vervoer van gevaarlijke goederen. Het zijn opleidingen die om de 5 jaar opgefrist moeten worden”, zegt Kurt Desmet. DD&S heeft een vaste stek in Kortrijk, waar theorielessen gegeven worden. “Daarnaast bieden we incompany

opleidingen en huren we verspreid over Vlaanderen extra leslokalen zodat de deelnemers een locatie dicht bij huis kunnen uitkiezen.” Voor de praktijkvakken gaat Desmet op de baan. “Ik doe nog enkele opleidingen zelf, voornamelijk die rond ADR, maar werk daarnaast samen met 19 vaste freelancers.”

Divers

Desmet biedt naast het luik opleidingen ook consultancy aan rond de ADR-wetgeving en administratie in de transportsector. “Ik help ondernemers op weg om de juiste vergunningen, attesten, certificaten en dergelijke te bekomen. Net als bij de opleidingen is het klantenbestand heel divers. Dat kan een klein bedrijf zijn met maar 2

Een nieuwe stap zetten met je bedrijf?

vrachtwagens, tot een internationale speler met pakweg 100 vrachtwagens.”

DD&S zet extra in op digitalisatie, samen met het softwarebedrijf XUMEX. “Vooral om het onszelf administratief gemakkelijker te maken”, zegt Desmet. “Je kan nu opleidingen online boeken, wij kunnen daardoor automatisch attesten en facturen uitsturen,… Via ‘mijn burgerprofiel’ kan de kandidaat nazien welke opleidingen hij al gevolgd heeft. We zijn ook in een proefproject gestapt met de overheid die van haar kant de administratie ook wil digitaliseren.”

(JM - Foto Kurt)

www.dd-s.be

Mathias Mortier en Kurt Desmet.

De 17 Sustainable Development

Goals van de Verenigde Naties worden wereldwijd ingezet als doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. In deze rubriek stellen we telkens een andere SDG voor.

Subdoelstelling 2.4 van SDG 2 draait rond de gararantie op duurzame voedselproductiesystemen en de implementatie van veerkrachtige landbouwpraktijken die de productiviteit en de productie kunnen verhogen, die helpen bij het in stand houden van ecosystemen, die de aanpassingscapaciteit verhogen in de strijd tegen klimaatverandering, extreme weersomstandigheden, droogte, overstromingen en andere rampen en die op een progressieve manier de kwaliteit van het land en de bodem verbeteren.

Sinds een 6-tal jaar kweekt het Zwevegemse Vandemarliere Cigars Family ook tabak in eigen land om te verwerken in sigaren.

“We blijven uiteraard tabak invoeren van overal ter wereld, maar het leek ons nuttig om te bekijken wat mogelijk is door de klimaatverandering”, zegt Henry Masquelin. Vandemarliere Cigars Family, met vestigingen in Zwevegem en Handzame, stelt wereldwijd zo’n 4.000 mensen tewerk.

“Naast onze 2 Belgische vestigingen hebben we ook nog sites met eigen plantages in Nicaragua, Sri Lanka en de Dominicaanse Republiek. In Nederland, Frankrijk, Italië, Spanje en recent ook Duitsland hebben we saleskantoren.” VCF is goed voor een omzet van 66 miljoen euro en een jaarlijkse verkoop van 500 miljoen sigaren.

De meeste tabak die gebruikt wordt voor de productie van de Vandemarlieresigaren, komt van verre landen. “Onze ‘Burley’, een soort van tabak, haalden we echter voornamelijk uit Italië, iets dichter bij huis dus”, legt Henry Masquelin uit. “Zo’n 10-tal jaar geleden werd die kweek er echter minder evident. De overheidssubsidies die de tabaksteelt er tot dan jaren had gekregen, werden grotendeels opgeschort. De tabaksteelt is heel arbeidsintensief en het wegvallen van de subsidies in combinatie met de hogere Europese loonkost zorgde ervoor dat de Europese tabak minder competitief werd op de markt. Italiaanse

Vandemarliere Cigars Family produceert sigaren

landbouwers haakten af en begonnen andere gewassen te telen.”

Coöperatieve

Vandemarliere Cigars Family vond in Frankrijk een coöperatieve van landbouwers die ook Burleytabak teelde. “Maar op die manier kwamen we nóg een stuk dichter bij huis. We maakten de bedenking dat we die Burleytabak toch misschien gewoon in eigen land konden proberen te telen? Via het tabaksyndicaat in Wervik spraken we 2 telers aan met de vraag om Burleytabak voor ons te telen. Het resultaat van die oogst viel goed mee. De smaak is iets intenser en feller dan Burleytabak van elders, maar kwalitatief is die ook heel sterk. We verkopen de Burleytabak enerzijds in iets fellere sigaren, waarbij we specifiek inspelen op het feit dat de tabak in eigen land werd geteeld. Daarnaast gebruiken we de rest van de tabak in beperkte mate in mélanges, waarin de smaak van de zachtere Burleytabak van elders nog overheerst.

Onze eerste Belgische oogst was 6 jaar geleden. Intussen hebben we 4 telers die in totaal iets meer dan 5 ton tabak aanleveren.” Vandemarliere zal het overgrote deel van zijn tabak blijven importeren uit verre oorden. “België is nu eenmaal geen tabakland zoals pakweg Nicaragua er één is. Bovendien is de tabaksteelt bijzonder arbeidsintensief, wat tabak van hier nog altijd duurder maakt dan tabak die je van ver moet importeren naar ons land. Maar het leek ons in eerste instantie zeker nuttig om nu al de mogelijkheden te bekijken, met de klimaatverandering in het achterhoofd. Er zijn al bepaalde streken waar het te warm en te droog wordt om tabak te kweken.”

(JM - Foto Kurt)

Meer weten? Contacteer ons gerust via 0476 02 59 42 of duurzaamondernemen.wv@voka.be

‘made in Belgium’

BEDRIJFSCASE

Henry Masquelin.

In een kenniseconomie als de onze moeten we voluit de kaart trekken van levenslang leren. Alleen zo kunnen we inspelen op trends als digitalisering en automatisering, en kunnen we onze productiviteit op peil houden. Heel wat bedrijven, organisaties en personen zetten nu al volop in op levenslang leren. Ze houden ons in deze maandelijkse rubriek letterlijk en figuurlijk een spiegel voor.

BLIKVOORUIT

Is permanente vorming essentieel voor elke Fluvius-medewerker?

Hanne Moerman: “Eigenlijk wel. Wie bij ons begint, krijgt eerst een algemeen kennismakingspakket en krijgt vervolgens specifieke ‘learning on the job’. Gezien de enorme variëteit aan functies bij ons, is dat noodzakelijk. In technische schoolrichtingen kan je veel kennis opdoen, maar je leert er bijvoorbeeld de finesses van aardgasaansluitingen niet. Net daarom is er de Fluvius Academy, die over alle faciliteiten beschikt om ook in de praktijk allerlei nuttige zaken te leren en uit te testen.”

Uit welke pijlers bestaat levenslang leren bij jullie?

Isabel Van Cutsem: “Een eerste luik omvat allerlei trainingen en opleidingen die vaardigheden rond veilige en competente netuitbating bijbrengen. Daarnaast zijn er vormingssessies die anticiperen op de voortdurende veranderingen binnen deze sector (zoals digitalisering) en dus ook van specifieke functies en carrières. Ten derde is er alles wat we onder de ontwikkeling van menselijke vaardigheden, zoals (gedeeld) leiderschap, verstaan.”

Hanne Moerman: “Dé topvaardigheid om bij ons te beginnen, is voortdurende nieuwsgierigheid naar vernieuwing en daar niet bang voor zijn. Perfectie verwachten we van niemand. Leerprocessen gaan gepaard met fouten maken, al doen we er alles aan om die op vlak van veiligheid te vermijden.”

“Iedereen is gebaat bij competente technische profielen”

(DIENSTHOOFD TALENTMOBILITYFLUVIUS) ENISABELVANCUTSEM

Hoe pakken jullie levenslang leren aan voor andere profielen?

Isabel Van Cutsem: “Het investeringsplan van Fluvius focust op 2 pijlers: inzetten op de energietransitie richting elektrificatie, maar ook op een duurzame manier het opgebouwde netwerk voor gasinfrastructuur blijven uitbaten.

Veiligheid en werken aan nutsvoorzieningen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voor Fluvius is veiligheid dan ook een absolute must in trajecten voor levenslang leren. De netbeheerder van elektriciteit en aardgas in alle gemeenten van het Vlaams Gewest besteedt erg veel aandacht aan opleidingen en andere aspecten van levenslang leren. “Installateur voor nutsvoorzieningen is geen vak dat je op school kan leren.”

Daarnaast kennen we bij Fluvius ook veel beroepen die niet actief zijn op het terrein, maar werken aan onze systemen: IT-specialisten en -architecten, data-analisten,... Ook zij krijgen allerlei mogelijkheden om in hun job te groeien of op termijn naar een andere functie te evolueren. Zo heeft de introductie van de digitale meter een impact op de job van veel Fluvius-mensen.”

Hanne Moerman: “In dat opzicht zijn ook onze interne business-stages zeer interessant. Daarbij krijgen medewerkers die interesse in een andere functie tonen, gedurende enkele maanden de kans daar eens van te proeven, zonder verplichting om effectief te veranderen. Met dergelijke initiatieven willen we mensen aanmoedigen om zich te blijven ontwikkelen.”

Sinds een aantal jaar maakt duaal leren deel uit van de Fluvius Academy. Hoe loopt dat?

Isabel Van Cutsem: “Een 16-tal leerlingen krijgen via dat traject de mogelijkheid om zich bij ons op te laten leiden tot installateur nutsvoorzieningen. Ze hebben binnen hun school een brede kennis over elektriciteit opgedaan, maar leren bij ons nog het specifieke metier. Dat is deels een klassikale opleiding, maar onder begeleiding van een peter leren ze de stiel ook op de werf.”

Hanne Moerman: “Het is fijn als daar aanwervingen van nieuwe medewerkers voor ons uitkomen, maar dat hoeft niet per se. Het gaat er vooral om jongeren warm te maken voor en te trainen in technische beroepen.”

Op zoek naar ondersteuning om een opleidingsbeleid te implementeren? Via vraaghet@voka.be kan je met vragen aankloppen bij de Voka-experten op het vlak van hr en arbeidsmarkt. En natuurlijk organiseert Voka West-Vlaanderen ook opleidingen rond levenslang leren, zoals een praktijkgericht lab Learning & Development en een langerlopend lerend netwerk Learning & Development. Meer info: davy.maes@voka.be

Hanne Moerman.

Bouwen, verbouwen, welke verplichtingen heb je als bouwheer, aannemer en zelfstandige?

Voor werken in onroerende staat, werken van bewaking en vleesverwerking gelden uitzonderlijke verplichtingen.

Inhoudingsplicht (artikel 30 bis en ter) Ontvang je als zelfstandige, vennootschap of (onder)aannemer een factuur voor bovenvermelde werken, dan mag je de factuur niet onmiddellijk betalen. Check eerst of er al dan niet inhoudingsplicht is via www.checkinhoudingsplicht.be. Vul het ondernemingsnummer van de aannemer in en klik op “check”. Kleurt het vakje groen, dan print je een bewijs uit. Let op de geldigheidsperiode. Is het vakje rood, dan klik je op het plusteken en volg je de verdere instructies.

Bij sociale schulden moet je 35% van het factuurbedrag (exclusief btw) inhouden en overschrijven naar de RSZ. Zijn er fiscale schulden, dan moet je 15% van het factuurbedrag (exclusief btw) doorstorten naar FOD Financiën. Let wel (specifiek voor fiscale schulden): indien het factuurbedrag groter is dan 7.143,00 euro (exclusief btw), dan moet je (onder)aannemer bij de fiscus een attest opvragen om de totale schuld te kennen. De totale doorstorting kan immers nooit meer bedragen dan het totaal van de schuld bij de fiscus.

Je kunt als opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de schulden van de (onder)aannemer. Is er een sociale schuld, dan is de aansprakelijkheid 100% van de prijs van de uitgevoerde werken exclusief btw. Daarenboven wordt een administratieve sanctie van 35% van de factuur (exclusief btw) opgelegd. Bij fiscale schulden bedraagt de aansprakelijkheid 35% van het belastbaar factuurbedrag.

RSZ-meldingsplicht

Elke hoofdaannemer die in opdracht van een bouwheer werken uitvoert en bouwpromotoren moeten vóór de aanvang de werken melden aan de RSZ. Onderaannemers zijn vrijgesteld, tenzij ze ook beroep doen op onderaannemers.

Er zijn uitzonderingen. Als de aannemer geen beroep doet op onderaannemers én het totale factuurbedrag is lager dan 30.000,00 euro (exclusief btw) of de aannemer doet slechts een beroep op één onderaannemer én het totale factuurbedrag is lager dan 5.000,00 euro, dan moet er geen aangifte gebeuren. Als tijdens de werken blijkt dat de voorwaarden niet meer vervuld zijn, dan moet er vooralsnog een aangifte ingediend worden.

De werkmelding gebeurt via de website van de sociale zekerheid. Je zal verschillende inlichtingen moeten verstrekken. Daarna zal je een uniek identificatienummer toegekend worden. Zijn er wijzigingen tijdens de werken, dan moet je de werfmelding aanpassen. Bij gebrek aan een tijdige of foutieve melding, kan de sanctie tot 5% van de niet-gemelde werken bedragen. Dit geldt ook voor de onderaannemer, die werkt met onderaannemers. Wanneer de onderaannemer zijn verplichtingen niet vervulde, kan de hoofdaannemer ook een sanctie oplopen. Bij contracten met subonderaannemers is het aan te raden om een clausule in het contract toe te voegen zodat de hoofdaannemer de sanctie kan verhalen op de onderaannemer.

Checkinatwork

Checkinatwork is een registratiesysteem waarbij je via verschillende kanalen elke dag je aanwezigheid voor aanvang van je werkzaamheden registreert. De verplichting geldt voor werven van artikel 30 bis en ter, waarvan het totaalbedrag gelijk is aan of hoger dan 500.000,00 euro (exclusief btw). De check-in is verplicht voor de werkgever, de aannemer, de werknemers, de zelfstandige onderaannemer, de interimarissen, … en is gekoppeld aan het identificatienummer van de werfmelding.

De hoofdaannemer (bouwheer) is verantwoordelijk. Bij nalatigheid van de onderaannemer kan de aannemer aansprakelijk gesteld worden. Het is uitermate belangrijk om een aannemingsovereenkomst op te stellen waarbij contractuele afspraken gemaakt worden over wie verantwoordelijk is. De overheid kan sancties opleggen aan de aannemer, onderaannemer en werknemers. De sancties bedragen tussen de 60,00 en 6.000,00 euro per werknemer. Daarenboven kunnen er strafrechtelijke vervolgingen en administratie boetes opgelegd worden.

Zoals je leest, zijn de sancties niet mals en heb je er alle belang bij om alle verplichtingen strikt te volgen.

Claude Viaene, Sociaal Consulent

Fiscale, juridische en sociale weetjes vindt u steeds op onze website of volg @decostereaccountancy op Facebook, Instagram en LinkedIn.

056 64 71 01 info@decostere.be

www.decostere.be

Fietsleasing: 5 voordelen op een rij

De verstrakkende fileknoop rond onze steden maakt pendelen met de (bedrijfs)wagen steeds lastiger. Dan is de bedrijfsfiets een interessant alternatief: minder stress en een gezonde portie lichaamsbeweging voor de werknemer, maar ook voor werkgevers zijn er heel wat voordelen.

1.

Eerst en vooral is fietsleasing 100% fiscaal aftrekbaar, op voorwaarde dat je medewerker de fiets gebruikt voor woonwerkverkeer. Als werkgever hoef je hier dus geen belastingen op te betalen. Ook de kosten voor de verplichte fietsvergoeding mag je voor de volle 100% aftrekken, waardoor de bedrijfswinst en de daarop toegepaste vennootschapsbelasting dalen. Het maximumbedrag ligt (op dit moment) wel vast op 0,27 euro per getrapte kilometer. Ga je daarboven, dan betaalt je werknemer belastingen. Dan zijn het voor je bedrijf geen aftrekbare bedrijfskosten meer en moet je er dus sociale bijdragen voor ophoesten.

De lichten repareren, de bandenspanning controleren…: aan een fiets moet soms gesleuteld worden, zeker als je medewerker hem dagelijks gebruikt. Gelukkig kun je ook alle onderhoudskosten aftrekken (voor 100%). Hetzelfde geldt voor bijbehorende uitgaven zoals de aankoop van helmen, hangsloten, fluohesjes, leasingkosten, de plaatsing van een fietsenstalling en zelfs sanitaire voorzieningen.

2. Geen sociale bijdragen meer voor de bedrijfsfiets

Een bedrijfsfiets is een volledig vrijgesteld voordeel: er moeten geen RSZ-bijdragen en belastingen op betaald worden. Als voorwaarde geldt ook hier dat de fiets effectief gebruikt wordt voor woonwerkverplaatsingen. De vrijstelling geldt dan op het volledige voordeel dat voortvloeit uit de terbeschikkingstelling van de fiets. Dus: als de fiets gebruikt wordt voor de woon-werkverplaatsing, dan hoeft ook voor het zuivere privégebruik (tijdens weekend, vakantie ...) geen voordeel aangerekend worden.

Opgelet: als je werknemer zijn of haar bedrijfsfiets uitsluitend gebruikt voor privéverplaatsingen (en dus niet voor woon-werkverkeer), wordt de fiets wel gezien als een loonvoordeel en moeten er RSZ-bijdragen en belastingen op betaald worden.

Ongeacht het type fiets

De vrijstelling van RSZbijdragen en belastingen geldt ongeacht het type fiets. Zowel stadsfietsen, gewone elektrische fietsen (tot 25 km/uur), speedpedelecs (tot 45 km/uur), mountainbikes, racefietsen, bakfietsen ... komen in aanmerking.

5. Een betere gezondheid en minder afwezigheden

Elke ochtend en avond in de file staan schuiven: bevorderlijk voor het humeur van je medewerkers is het niet. Door met de fiets naar het werk komen, valt heel wat van die stress weg. Daarnaast heeft de dagelijkse portie beweging een positieve impact op de conditie en de gezondheid. Dat is ook meetbaar: werknemers die 3 keer per week drie kilometer afleggen met de fiets zijn jaarlijks gemiddeld één dag meer aanwezig dan hun autorijdende collega’s.

Barbara Van Goeye, Kantoordirecteur KMO Brugge bij SD Worx

3. Forse besparing van parkeerkosten

Fietsende werknemers helpen niet alleen de files verminderen, maar zorgen ook voor meer vrije plaatsen op je parkeerterrein. Per parkeerplaats die je extra wilt creëren, moet je al snel 18.000 euro op tafel leggen – als je al de ruimte hebt voor zo’n uitbreiding. Door je medewerkers aan te zetten om de fiets te gebruiken, realiseer je dus een enorme besparing.

4. Een boost voor je employer branding

Een attractief werkgeversmerk helpt je om werknemers aan te trekken en langer te behouden. Door een duurzame oplossing zoals fietsleasing aan te bieden, maak je je imago alvast moderner en groener.

Klaar om een fietsbeleid uit te bouwen?

Onze experts staan klaar om je vragen te beantwoorden.

www.sdworx.be

Fiscaal gunstregime

Patrick Reyntjens — GEOxyz

“Nog groener, efficiënter en veiliger is de toekomst”

Als liefhebber van watersporten en als zoon van een ondernemende landmeter verenigt GEOxyz de 2 grote passies van de no-nonsense ondernemer Patrick Reyntjens: de dynamiek van de zee en de kracht van het ondernemen. Een gouden combinatie, want de omzet van het bedrijf verviervoudigde de laatste 4 jaar, tot geconsolideerd 72 miljoen euro in 2022. Met een 25-tal schepen brengt GEOxyz de zeebodem in kaart voor klanten in de offshore windenergie en de olie- en gasindustrie. Het levert ook onderhoudsdiensten tijdens de exploitatie van windparken en boorplatformen.

Laat ons starten met een vraag die veel mensen zich stellen: waar komt de naam GEOxyz vandaan?

“Het is een samenvoeging van ‘geodesie’, de wetenschap die zich bezighoudt met de bepaling van de vorm en afmetingen van de aarde, en de ‘xyz’-coordinaten, die verwijzen naar het product dat we afleveren aan onze klanten. Nieuwe klanten spreken onze naam wel vaak verkeerd uit als ‘geoksis’ in plaats van ‘geo-x-y-z’. Gelukkig hebben we ondertussen ook al een bijnaam in de sector die makkelijker is, namelijk ‘the reds’. Afgeleid van onze rode huisstijl waarvoor we ondertussen gekend zijn.”

GEOxyz is dit jaar 25 jaar jong en heeft in al die tijd een enorme evolutie ondergaan. Vandaag is het bedrijf zowel actief te land, te water als in de lucht (middels de participatie in het in Deinze gevestigde Vansteelandt). Is ‘panta rei’ de rode draad door jullie verhaal?

“Ten gronde zijn we altijd hetzelfde bedrijf gebleven: een databedrijf zeg maar. Daarbij was er altijd één cruciale vraag: ‘hoe kunnen we toegevoegde waarde creëren voor onze klanten?’ Het antwoord bleef ook altijd hetzelfde. We hebben 3 cruciale assets: onze mensen, onze hoogwaardige apparatuur en de vloot van speciaal uitgeruste schepen. Maar alles in mijn verhaal, vroeger en nu, begint met één gouden stelregel: goed luisteren naar klanten.”

Ook al zijn de context en de markt danig veranderd?

“Ik was recent op een internationaal congres in het Amerikaanse Baltimore. Het is onwaarschijnlijk wat daar staat te gebeuren op vlak van energiewinning. Het doel is 30 gigawatt groene energie op te wekken tegen 2030. De Biden-administratie is heel duidelijk in haar betoog. Voor ons bieden zich daar gouden kansen aan. GEOxyz is al actief van Europa tot West-Afrika. De VS zou een logisch verlengstuk moeten zijn van wat we doen in Europa. Daarom hebben we recent een eigen (sales)kantoor geopend in New Jersey. De kansen die zich in de VS voordoen, moeten we met beide handen

grijpen. Ik denk dat we daar aan het begin staan van een nieuwe en veelbelovende periode – alleen of met de hulp van een partner. Met de nieuwe technologische mogelijkheden die vandaag bestaan, zien we het helemaal zitten. Volgend jaar willen we de eerste resultaten plukken van onze prospectie over de Oceaan. Onze corebusiness blijft ook overal dezelfde. Het in kaart brengen van de zeebodem is in de VS niet anders dan in Europa. De uitdaging zit hem vooral in het waarmaken op logistiek, juridisch en commercieel vlak.”

Over technologie gesproken: klopt het dat er een ‘dronificatie’ van de sector bezig is?

“Helemaal. Dat zorgt ervoor dat we steeds meer en gemakkelijker nieuwe data kunnen verzamelen om die dan te verwerken in het belang van de klant. Data die intelligent geanalyseerd moeten worden. Ook daarin willen we uitblinken. Om u een idee te geven: van de 270 mensen in dienst binnen onze bedrijvengroep, hebben we 70 mensen die enkel en alleen bezig zijn met het verwerken van data in intelligente software.”

Uw bedrijf pakt uit met 2 locaties in West-Vlaanderen: de thuisbasis en tevens hoofdkantoor in Zwevegem en een belangrijke nevensite in Oostende. “Ja, en in Oostende breiden we nog uit ook. Op onze logistieke site komen er nog 2 loodsen bij en in het bedrijvenpark Ostend Science Park beginnen we straks aan de bouw van een heus Innovatiecentrum, dat dienst moet doen voor al onze R&D-activiteiten. Dit gezegd zijnde: in Zwevegem zijn we bijna letterlijk tegen de muren opgegroeid. Soms denken we aan een nieuwbouw en daarvoor hebben we ook al de nodige contacten gelegd. Maar dat zou ten vroegste kunnen tegen 2025, en dat is gezien onze aanhoudende groei, rijkelijk laat. We blijven zoeken.”

Hoe afhankelijk is GEOxyz momenteel van het nieuw te bouwen Prinses Elisabeth windmolenpark?

“We hebben daar, na een aanbesteding,

alle voorstudies mogen voor maken. Mooie business, maar er is veel meer. In Frankrijk staat men pas aan het begin van de inplanting van windmolenparken op zee. Zo hebben we ook de voorstudie mogen doen voor het nieuwe offshore windpark in Duinkerke. De Franse markt alleen al is meer dan de moeite waard. Maar er beweegt nog veel meer in de sector. Ik denk hier in de eerste plaats aan de floating windparken op zee. Dat wordt een echte gamechanger. Waar de zee te diep is, zullen meer en meer drijvende parken met mini-energiecentrales gebouwd worden. Schotland is een voorloper terzake en we hebben de contacten. Nu nog de contracten. Nog groener, nog efficiënter en nog veiliger is sowieso de toekomst in deze sector.”

Mogen we zeggen dat nichespeler

GEOxyz ook een heus monopolie heeft in zijn sector?

“Dat zou ik niet zeggen. We hebben grote tegenspelers, al komen die wel uit het buitenland. Vandaag zijn we de underdog binnen de groep van 5 grootste spelers. Maar ik durf zeggen: we doen het lang niet slecht en we zijn best wel sexy. Wij hebben een markt voor ons product, we hebben kapitaal en we hebben een platform vol oplossingen.”

Maar een consolidatie moet er vroeg of laat toch onvermijdelijk komen?

“Dat denk ik ook, en we willen daar een rol in spelen. Ik zie alvast nog wel wat opportuniteiten in eigen land en dan gaat het over bedrijven die actief zijn in één bepaalde niche en zich daarin meesters tonen.”

U bent, dat heeft u al meermaals bewezen, niet te beroerd om samen te werken met andere bedrijven of instellingen. Zou u het iedereen aanraden?

“Met andere bedrijven en partners samenwerken kan zorgen dat bepaalde zaken versnellen. Net dat feit maakt samenwerkingen zo interessant. Die meerwaarde kunnen creëren voor onze klanten, en via een samenwerking van 1+1, 3 kunnen maken, daar gaat het om.”

Uw bedrijf is actief in een bijzonder kapitaalintensieve business. Is dat een kopzorg of is er geld genoeg in de markt?

“Ooit was dat een kopzorg, nu minder. Met dank aan onze financiële partners die geloofden in ons verhaal en mee instapten in

“Van de 270 mensen in dienst binnen onze bedrijvengroep, hebben we 70 mensen die enkel en alleen bezig zijn met het verwerken van data.”

het kapitaal. In 2018 trok de familie Vande Vyvere (Matexi, holding Vybros) mee de kar. We hebben toen erg mooie stappen gezet met medewerking van Guy Vande Vyvere. We zaten toen bijna moeiteloos op dezelfde lijn. Omdat de dossiers en de kapitaalbehoefte te groot werden, verkocht de familie in 2021 zijn aandelenpakket aan Virya Energy (energieholding Colruyt GroupKorys), die inmiddels al de nodige expertise heeft inzake energie winnen op zee.”

Over uw eigen functioneren: mogen we stellen dat u geëvolueerd bent van een doener naar een denker?

“Ik ben inderdaad veel minder bezig met operationele zaken dan vroeger. Dat kan ook niet anders met 270 fulltimers aan boord binnen onze groep van bedrijven. Ik moet meer bezig zijn met vragen zoals ‘what’s the next step’ en ‘hoe kunnen we maximaal de cultuur en het DNA van dit bedrijf blijven bewaken’.”

Alle bedrijven worstelen met het vinden van mensen. In deze sector moet men dan nog avontuurlijk zijn en sterk, zowel fysiek als mentaal. Hoe moeilijk is die zoektocht?

“Wij hebben geen camions op de wegen hé. Om maar te zeggen: onze naambekendheid is nog beperkt, ondanks het feit dat we een hoogtechnologisch bedrijf zijn met veel waarden en aandacht voor onze mensen. In dit bedrijf heerst een sfeer van graag dingen doen. Hier stimuleren we ook zoveel mogelijk en waar nodig via interne opleidingen het intrapreneurship. In onze grote ‘winkel’ mogen medewerkers ook hun eigen ‘winkeltje’ uitbaten en opvolgen. Centraal en decentraal werken is hier de boodschap. Technologie helpt om de hele organisatie te volgen en efficiënter te runnen. Onze medewerkers houden van die cultuur op de werkvloer en we zien dat dat ook zijn vruchten afwerpt.”

Mensen enthousiasmeren, is dat het moeilijkste?

“Dat is inderdaad niet eenvoudig. Men zegt wel eens dat mensen van nature lui zijn en bij voorkeur ook vasthouden aan hun gewoontes. Ik zie het onder meer als mijn taak om ons team van dat strakke denken af te helpen, maar dat lukt goed. In mijn visie mogen mensen fouten maken. Maar het moeten bij voorkeur goedkope fouten zijn en ze moeten er bij voorkeur ook iets uit leren. Finaal is elk bedrijf een lerende organisatie, toch? Een organisatie die er

Patrick Reyntjens is ervan overtuigd dat passie de allerbelangrijkste eigenschap is van een ondernemer. “Je moet de passie hebben om te willen deliveren, om te leveren wat de klant vraagt. Dat zijn de zaken die mij persoonlijk het meest gelukkig maken als ondernemer: eigen mensen empoweren en klanten meerwaarde bieden.”

moet naar streven om haar troeven maximaal uit te spelen. Door zoveel mogelijk complementaire competenties bij elkaar te brengen, en te zien dat het lukt ook, wordt een bedrijfsleider gelukkig. Je mag van een CEO niet verwachten dat hij alles weet. Soms stel ik mezelf de vraag: wat wil ik wel weten en wat niet?”

Door wie laat u zich een spiegel voorhouden?

“Vroeger hadden we een raad van wijzen maar die veranderde een beetje tot een raad van grijzen (lacht). Nu heb ik de raad van bestuur, waarin 2 mensen uit eigen huis zetelen en 2 mensen van co-aandeelhouder Virya, maar nog geen onafhankelijke bestuurders op dit moment.”

Het werd recent in de media breed uitgesmeerd: het vertrouwen van burgers en van ondernemers in de politiek is totaal zoek. In het kader van de Voka-zomerstages voor politici, kreeg u vorige zomer minister van de Noordzee Vincent Van Quickenborne op bezoek.

“Ik was blij om de minister te mogen verwelkomen op één van onze schepen. Al was het een kort bezoek, het was goed om die connectie eens te kunnen maken en te kunnen tonen wat we allemaal doen en kunnen. Ik denk dat het een goede zaak is dat de politiek de aandacht vestigt op alles wat met meer duurzaamheid en groene energie te maken heeft, want dat is de toekomst. Het moet gezegd: de oorlog in Oekraïne heeft dat debat, ook in de Europese context, alleen maar versneld. Iedereen, de politiek in de eerste plaats, moet de vraag stellen hoe we dit betaalbaar kunnen houden en welke visie er nodig is op de lange termijn. Daar komt nog een bijkomende uitdaging bij: welke stappen zullen we zetten om dat in een globale Europese context te doen. Denk in dat verband aan de interconnectors tussen de landen onderling. Wij hebben alle troeven in handen, maar ik zou de politiek wel oproepen om meer te ageren in plaats van erover te praten.”

(Karel Cambien - Foto’s Stefaan Achtergael)

“Er beweegt veel in de sector. Denk maar aan floating windparken op zee. Die worden een echte gamechanger.”

De Brugse producent van werkkleding Dassy besliste ruim 10 jaar geleden om de distributie in eigen handen te nemen. Dankzij een verregaande automatisering verwerken de pickers nu 400 orders of maar liefst 1.000 stuks per uur.

Toen Dassy iets meer dan 10 jaar geleden besliste om de logistiek niet langer uit te besteden aan een externe speler en de verdeling zelf in handen te nemen, nam het de consultant Logflow uit Oostkamp onder de arm om alles in goede banen te leiden. Logflow dokterde een masterplan uit dat ook ruimte liet voor voldoende groei. “In een eerste fase ging het nog om een gebouw voor klassieke, manuele orderpicking”, zegt Nico Delmulle, sinds een 5-tal jaar de operations manager logistiek bij Dassy. Later kwam daar een geautomatiseerd deel bij in het eerste magazijn, en in de derde, recentste fase werd een gloednieuw gebouw neergezet, waar bijna volledig geautomatiseerd wordt gewerkt.

Toen het de logistiek in eigen handen nam, verhuisde Dassy van Oedelem naar Brugge. Daar vond het ruimte in de industriezone Herdersbrug, langs de Pathoekeweg.

Aanvankelijk kwam er een magazijn van 6.000 m² en een showroom van 1.500 m². Later werd de naburige grond van de voormalige Philips-gebouwen ingepalmd. Daar kwam een extra, tweede gebouw van 4.000 m², maar wel 20 meter hoog. Ondanks de kleine oppervlakte kan Dassy in dat nieuwe magazijn 52.000 dozen van 60 op 40 centimeter stockeren, met een hoogte van maximaal 40 centimeter. In de dozen zitten alle soorten werkkleding, behalve de schoenen. Die worden nog steeds manueel gestockeerd en gepickt in het eerste magazijn. Het tweede magazijn is nu volledig geautomatiseerd met een shuttlesysteem van de Oostenrijkse groep TGW Logistics. Het magazijn bestaat uit 3 grote gangen, met 29 levels boven elkaar, volgestouwd met dozen. Een robot pikt de juiste dozen eruit en brengt die naar een pickstation, dat zich op een mezzanine bevindt. Daar staat een picker die op een touchscreen ziet hoeveel items hij uit de doos moet halen. Hij haalt de items uit de doos aan zijn linkerzijde en vult een doos aan zijn rechterzijde. Eenmaal een doos voor een klant volledig

Ambities

is gevuld, wordt die met een transportband naar beneden gebracht. Een simpele druk op een knop brengt de transportband in beweging.

Dankzij de robotisering en de shuttledienst kan Dassy 400 orderlijnen per uur verwerken, goed voor ongeveer 1.000 stuks. Ter vergelijking: 10 jaar geleden verwerkte Dassy 550 orders per dag, nu bijna het tienvoud daarvan. “Het picken zelf is wel intensief werk. Daarom laten we het mensen maximaal 2 uur na elkaar doen. Eigenlijk is dat lopendebandwerk. Ik doe zelf nog wekelijks mee om te kijken of het systeem goed functioneert”, vertelt Delmulle.

Sterke groei

Onder meer dankzij de automatisering is Dassy de afgelopen jaren snel blijven groeien, gemiddeld 10% per jaar. Dankzij de groei bleef de tewerkstelling ook intact. Op de logistieke dienst werken een 15-tal magazijniers en 5 leidinggevenden. De magazijniers kregen een extra opleiding om met de computersystemen te kunnen werken. Onder meer dankzij het behoud van de tewerkstelling sleepte Dassy vorig jaar de prijs ‘Logistics Project of the Year’ in de wacht, ook al omdat dit geen kleine investering en bijbehorende inspanning is voor een kmo.

Ook het nieuwe magazijn met het shuttlesysteem is ingericht op de groei-ambities van Dassy. Nu is er op de mezzanine één pickstation, maar er kan eenvoudig een tweede worden geïnstalleerd. Er wordt nu 8 tot 11 uur pickwerk verricht per dag. Door in meerdere ploegen of zelfs met een nachtploeg te werken, zou de verdeling van producten nog makkelijk kunnen worden opgevoerd. Dankzij de automatisering is Dassy erg snel: orders die voor 12 uur ’s middags worden ingegeven, worden dezelfde dag nog verwerkt en de dag nadien geleverd. Door die snelheid hoeven de klanten van Dassy – alles samen ruim 1.350 professionele verdelers in meer dan 20 landen – zelf niet over een enorme stock te beschikken. “Voor de dealers is dat zeker een extra argument om met ons samen te werken”, aldus Delmulle.

Dassy ontstond uit de voormalige wasserij van de familie Derere. Na het overlijden van oprichter Geert Derere werd het bedrijf enkele jaren geleid door zijn dochter Amelie. Op vraag van het management, dat ambitieuze groeiplannen had, werd Dassy in maart vorig jaar verkocht aan Dovesco, de investeringsmaatschappij van de textielfamilie De Clerck. Dankzij de overname hoopt het management van Dassy om ook de komende jaren te blijven groeien. De ambitie is om in 5 jaar tijd de omzet van 50 miljoen euro te verdubbelen tot 100 miljoen euro. (DV - Foto Kurt)

www.dassy.eu

Kom kijken hoe 4 bedrijven hun warehousing op punt hebben gezet

Geïnspireerd door het verhaal van Dassy, op de vorige pagina? Ga dan zeker mee op speurtocht tijdens Warehouse Scouting en leer bij van 4 bedrijven die toonaangevend zijn in warehousing. Naast een technische uiteenzetting krijgen we een exclusieve en interactieve rondleiding.

De bedrijven zijn actief in heel verschillende sectoren, maar hebben één ding gemeen: ze hebben allemaal innovatieve en efficiënte stappen gezet op het vlak van warehousing, de interne logistiek van het bedrijf. Daaronder valt onder meer voorraadbeheer, distributie en stockbeheer. Je ziet hun slagkracht in een verbeterde flexibiliteit, efficiëntie, kwaliteit, innovatie, duurzaamheid of optimalisatie van hun interne logistieke flow.

» Bezoek 1: vrijdag 13 oktober

bij Dematra – Kruisem

» Bezoek 2: vrijdag 10 november bij Deprez Construct (kmo van het jaar) – Kortemark

» Bezoek 3: vrijdag 24 november

bij Ducaju – Meulebeke

» Bezoek 4: vrijdag 15 december

bij Stas – Waregem

Meer info en inschrijven

Optimat Group heeft nu ook autonome cellen in aanbod

Optimat Group in Heule levert industriële houtbewerkingsmachines, voornamelijk aan kmo’s. Sinds kort biedt het bedrijf autonome cellen aan, die (een deel van) het productieproces volledig automatiseren. “Automatisatie verhoogt de output van een productieafdeling, maar het is steeds vaker een noodzakelijke investering omdat goed personeel moeilijk te vinden is.”

Optimat Group levert machines aan 3 verschillende doelgroepen. “Onze grootste doelgroep zijn de interieurbouwers: producenten van keukens, badkamers, maatkasten en dressings”, zegt CEO Alexis Dirix. “Daarnaast hebben we nog de bedrijven die uit massief hout ramen, trappen en deuren maken. De derde sector die een beroep doet op onze machines, wordt steeds groter: de houtskeletbouw.”

2 ondernemers richtten 35 jaar geleden het naar hen genoemde bedrijf Vens & Thiers Machines op in Heule. Vens en Thiers zijn nog steeds eigenaars en aandeelhouders van het bedrijf. CEO Alexis Dirix werd aangesteld om het bedrijf aan te sturen. In 2009 nam Vens & Thiers een concurrent over net over de grens, bij Breda. Beide vestigingen, goed voor respectievelijk 40 en 30 werknemers en een omzet van 21 en 18 miljoen euro, gaan sinds een aantal jaar verder onder de naam Optimat Group. Optimat Group is de exclusieve Benelux-verdeler voor Homag, wereldmarktleider in de houtbewerkingsmachines. “Het enige dat we niét doen hier, is de machines effectief maken. In een uitgebreid traject gaan we samen met de klant op zoek naar de oplossing die het best bij hun noden en toekomstplannen past. We leveren de machines bij hen, monteren ze, zorgen voor de nodige opleidingen van de operatoren, onderhouden de machines om de levensduur ervan zo lang mogelijk te houden, en leveren achteraf nog onderdelen en

eventuele updates van de software om de beste output te garanderen.”

Automatisatie maakt een steeds groter deel uit van het aanbod van Optimat Group. “Sinds de opkomst van de CNC-machines, is er ook veel meer mogelijk. Daar waar automatisatie vroeger vooral was om de efficiëntie van het productieproces te vergroten, is het daarnaast ook nog een noodzakelijke investering geworden omdat goed personeel moeilijk te vinden is.”

Volledige automatisatie

Optimat Group biedt sinds kort ook autonome cellen aan, die (een deel van) het productieproces volledig automatiseren. “We bieden al langer oplossingen waarbij we robotica inzetten om ook de handelingen tussen de verschillende houtbewerkingmachines te automatiseren. Maar het waren vooral onze industriële klanten voor

wie die investering haalbaar was, omdat zij meer in serie produceren.”

“Onze kmo’s zijn enkel gebaat met geautomatiseerde oplossingen met een grotere flexibiliteit, die met andere woorden verschillende eindproducten kunnen afleveren, uit verschillende grondstoffen gemaakt. Omdat kmo’s de overgrote meerderheid uitmaken van ons klantenbestand, hebben we de voorbije jaren hard gewerkt om die grotere flexibiliteit mogelijk te maken. Het komt er vooral op neer dat we heel veel verschillende data moesten ingeven in de software, maar het is gelukt. We kunnen nu autonome cellen aanbieden die verschillende eindproducten kunnen maken, én waarvan de investering ook voor kmo’s op vrij korte termijn terugverdiend is.” (JM - Foto Kurt) www.optimat-group.com

“Automatisatie is noodzakelijke investering geworden”

Alexis Dirix.

Nuyttens Automatisatie is voor heel wat productiebedrijven een uiterst betrouwbare partner voor de programmering van machineparken en procesinstallaties. Na ruim 25 jaar verhuisde de onderneming naar een knappe nieuwbouw op een zichtlocatie langs de N382 in Wielsbeke. “De extra ruimte waarover we hier beschikken, zal toelaten om onze specialisatie nog verder te verfijnen”, verklaren Joost Nuyttens en Jens Haelters.

Onder meer bij voedings-, farmaceutische en automotivebedrijven vertrouwen ze graag op de knowhow en ervaring van Nuyttens Automatisatie voor de programmering van nieuwe en retrofits van bestaande machineparken en procesinstallaties. “We zijn meegegroeid met talrijke klanten die we wereldwijd zijn gevolgd”, legt Joost uit. “Onze vorige vestiging in Waregem was al die tijd dezelfde gebleven. Omwille van het ruimtegebrek, de visibiliteit én het feit dat de nieuwe locatie voor alle medewerkers vlotter bereikbaar was, zijn we heel blij dat we in november 2022 naar hier konden verhuizen.”

Complexere projecten Het bedrijf beschikt er over 3 verdiepingen, waarvan de onderste nog niet in gebruik is genomen.

workflow efficiënter kunnen maken. In het atelier is nu ook ruimte voor een machine die de kasten voor onze bordenbouw erg nauwkeurig kan voorbereiden. Het geeft ons meer mogelijkheden om ook grotere, complexe projecten te realiseren.” Met het eigen softwarepakket TACT (Total Automation Control Tool) ontwikkelde Nuyttens Automatisatie een oplossing waarmee klanten allerlei data uit de installaties kunnen collecteren en onderzoeken. “Op die manier kunnen ze zelf rapporten configureren, anomalieën analyseren, kijken welke operatoren welke manipulaties hebben uitgevoerd, enzovoort. Uiteraard blijven wij wel beschikbaar voor noodzakelijke interventies”, pikt Jens Haelters in.

Hoog kwaliteitsniveau

info@nuyttensautomatisatie.be

“Dankzij de aanzienlijke plaatswinst voor zowel ingenieurs als ateliermedewerkers, hebben we onze

Jens werkt sinds 5 jaar bij de onderneming en is geëvolueerd tot medezaakvoerder naast Joost. “Het is de bedoeling dat Jens op termijn de fakkel overneemt”, legt Joost uit. “Ik kan nog wel een tijdje mee, maar het is fijn een sterke sparringpartner te hebben die eveneens erg veel belang hecht aan een hoog kwaliteitsniveau, korte communicatielijnen met elke klant en een vlekkeloze afwerking van ieder project.”

Nuyttens Automatisatie optimaliseert efficiëntie en medewerkerscomfort in nieuwbouw

“Bedrijven zijn wat voorzichtiger geworden”

DB&S brengt automatisatie en robotica naar de houtbewerkingssector

DB&S in Hooglede brengt automatisatie en robotica naar de houtbewerkingssector, van de kleinste houtbewerkingsmachines tot de meest complexe volledig geautomatiseerde systemen. “De markt in België is gunstig voor onze sector. Aangezien de loonkosten hier zo hoog zijn, wordt al snel uitgekeken naar een automatisatie-oplossing”, zegt CEO Jan De Brabander.

DB&S levert houtbewerkingsmachines en alle mogelijke accessoires. “Zagen, frezen, boren, lijmen, schaven, schuren,… we hebben oplossingen voor alle bewerkingen”, zegt CEO Jan De Brabander. “Dat kunnen stand-alone machines zijn, maar ook volledig geautomatiseerde systemen. De machines zelf kopen we aan bij machinebouwers in Oostenrijk en Duitsland; de klant krijgt bij ons de knowhow en ontzorging. Samen met de klant zoeken we naar de ideale oplossing, we installeren de machines, maken ze operationeel en zorgen achteraf voor onderhoud en herstellingen.”

Het klantenbestand bij DB&S is heel divers. “Dat gaat van een hobbyhoutbewerker die op kleine schaal in zijn atelier meubels maakt en die voor een heel eenvoudige bewerking een machine wil aankopen, tot grote industriële spelers die hun hele machinepark door ons in elkaar laten puzzelen. We hebben een heel breed gamma, van klassieke machines met handmatige arbeid, tot industriële computergestuurde machines. Onze eenvoudigste machines kosten zo’n 2.000 euro, de meest complexe ruim 2 miljoen euro. De markt in België is gunstig voor onze sector. Aangezien de loonkosten hier zo hoog zijn, wordt al snel uitgekeken naar een automatisatie-oplossing.”

Conjunctuur

Hoe goed DB&S het doet, is sterk afhankelijk van de economische conjunctuur. “In 2019 hadden we echt een topjaar, met een omzet van 10 miljoen euro. Het ging in het algemeen economisch heel goed en dus investeerden veel van onze klanten in hun machinepark. We konden de aanvragen bijna niet bijhouden en werden geconfronteerd met levertermijnen tot anderhalf jaar. Maar met de recente coronacrisis en de energie- en grondstoffencrisis zijn bedrijven overal wat voorzichtiger. Investeringen worden weer wat meer uitgesteld.”

De war for talent is, tot op zekere hoogte, een goede zaak voor DB&S. “Heel veel

bedrijven hebben moeite om voldoende kwalitatief personeel te vinden om hun productieafdeling te bemannen. Terwijl vroeger werkkrachten de werkstukken handmatig invoerden en na de bewerking weer uithaalden, worden die steeds vaker uit noodzaak vervangen door robots. Het personeel kan dan strategischer ingezet worden voor de bediening van de machines en de organisatie en planning.”

Maar die arbeidsmarktkrapte zorgt langs de andere kant ook voor grote uitdagingen voor het bedrijf. “Wij werken met engineers die onze machines installeren en onderhouden. Die zoektocht is allesbehalve evident: ingenieurs die met hun handen willen werken zijn héél moeilijk te vinden. We leggen ook de lat heel hoog bij onze aanwerving, we willen echt kwaliteitsvolle mensen kunnen uitsturen. Wij hebben een fulltime hr-medewerker in dienst. Opvallend voor een bedrijf zoals het onze, met ‘maar’ 22 werknemers.” (JM - Foto Kurt) www.dbs-machines.be

“We hebben een fulltime hr-medewerker in dienst. Opvallend voor een bedrijf zoals het onze, met ‘maar’ 22 werknemers.”

Waregems bedrijf trekt Chinese aandacht

EEVE pioniert verder met volgende prototype vision-only robot

Het leven beter en duurzamer maken dankzij robots: dat is de missie van Wesley Lorrez en zijn team bij EEVE uit Waregem. Hun vision-only robot trok onlangs de aandacht van de Chinese robotfabrikant Worx.

Van hun eerste robots, Willow en Willow Pro, rijden er ondertussen ruim 3.000 rond op grasvelden en in tuinen over heel Europa. Maar de maairobot van EEVE is niet zomaar een maairobot, het is een vision -only robot die niet werkt met sensoren, maar met zicht. Om Willow te programmeren, kan je er een rondje mee wandelen in de tuin. De robot ziet het als er pakweg een hond of tuinslang in de weg ligt, zodat ongevallen vermeden kunnen worden.

Met een team van een 30-tal mensen werkt EEVE aan het prototype van de volgende generatie robots. Die hebben uiteraard ook een scherm en werken op visie, maar de nieuwe generatie heeft grijparmen waarmee eenvoudige taken kunnen worden uitgevoerd. “Het moet mogelijk worden dat je maairobot ook het terras gaat vegen, losliggend fruit opraapt of onkruid gaat wieden. Op termijn moet je denken aan een robot die je volledige moestuin kan verzorgen,” zegt Wesley Lorrez, die in 2017 met EEVE begon. De robot met grijparmen verwacht hij eind 2025 of begin 2026 op de markt te kunnen brengen.

Vreemd telefoongesprek

De vision-only robot van EEVE trok ondertussen de aandacht van het Chinese

“Het moet mogelijk worden dat je maairobot ook het terras gaat vegen, losliggend fruit opraapt of onkruid gaat wieden.”

— WESLEY LORREZ

Worx, een van de grootste robotfabrikanten ter wereld. Worx kocht 3 robots bij EEVE. Dankzij de sensordata die in de robots zijn verwerkt, kon Lorrez zien dat één van de robots ook is opengebroken, wat helemaal niet de bedoeling is. “Ik heb contact gehad met de oprichter van Worx, maar die ontkent zelfs dat ze een robot bij ons hebben gekocht. Dat was een heel vreemd telefoongesprek”, zegt Lorrez lachend. Gelukkig heeft EEVE verschillende patenten genomen op de robot, en zal men in Waregem nauwlettend in de gaten houden of die niet worden geschonden als Worx

zoals aangekondigd zijn robot binnenkort op de markt brengt.

Verder ziet Lorrez het vooral als een eer. “Dit illustreert dat jonge start-ups grotere spelers kunnen inspireren. Wij zijn trots om de weg te wijzen in het veld van de robotica en vastbesloten om de lat blijvend hoog te leggen.” Het is overigens niet de eerste keer dat Lorrez zich een inspirator voelt. In 2021 deelde hij zijn ideeën met Steve Jurvetson, een durfkapitalist uit Silicon Valley, bestuurder bij SpaceX en een goede vriend van Elon Musk. Een maand na hun gesprek

Op waardevolle manier inzetten

Wesley Lorrez wil niet zomaar robots op de markt brengen. Ze moeten toepassingen kunnen uitvoeren die het leven beter en duurzamer maken, vindt hij, of repetitieve taken uitvoeren waardoor er voor mensen meer ruimte is voor zinvoller werk. Zijn eerste idee was dat hij een robot wilde maken om zwerfvuil op te ruimen. Met het prototype dat nu in ontwikkeling is, zou dat kunnen. Maar zijn visie gaat nog veel verder. “Over 50 jaar zullen we allemaal robots in huis hebben, zoals we nu PC’s hebben. Die robots zullen bijvoorbeeld onze kleding kunnen maken, waardoor sweatshops in lageloonlanden overbodig worden. Zo kan je de nieuwe technologie op een waardevolle manier inzetten”, aldus Lorrez.

kondigde Musk aan dat Tesla ook robots zou gaan maken. “We kunnen er een beetje van dromen dat we ook daar inspirerend hebben gewerkt”, lacht Lorrez.

(DV - Foto Kurt)

www.eeve.com

Hanssens Catering automatiseert verpakkingsproces

54.000 maaltijden per dag, vooral voor scholen

Een groot deel van het verpakkingsproces bij Hanssens Catering in Wevelgem verloopt automatisch. Een robot zet er elke dag de juiste verpakkingen klaar in functie van de hoeveelheden die de scholen bestellen. “Dat is niet alleen efficiënter; het zorgt er ook voor dat de temperatuur van de maaltijden beter bewaard blijft”, zeggen Anthon en Arthur Hanssens.

Hanssens Catering heeft 3 vestigingen (in Wevelgem, Oosterzele en Groot-Bijgaarden) van waaruit een groot deel van Vlaanderen, Brussel en Henegouwen wordt beleverd met voornamelijk schoolmaaltijden. “Alles samen maken we zo’n 54.000 maaltijden per dag klaar”, zeggen zaakvoerders Anthon en Arthur Hanssens. “De laatste 2 jaar hebben we een stevige groei meegemaakt. Nadat een aanbieder aan de kust is gestopt en er verschillende nieuwe scholengroepen voor ons hebben gekozen, kregen we er heel wat klanten bij. We maken nu zo’n 5.000 maaltijden per dag méér klaar. Die groei hebben we te danken aan het feit dat we kwaliteit bieden en efficiënt werken, uiteraard.” De broers hadden het niet zo positief verwacht, toen alle prijzen in de nasleep van de coronacrisis en door de oorlog in Oekraïne zo sterk stegen. “Ook wij hebben onze prijzen wat moeten aanpassen. We hadden gevreesd dat we daardoor minder bestellingen zouden binnen krijgen, maar dat blijkt gelukkig niet het geval. Alles wordt duurder, ook het eten in de supermarkt. Doordat wij in grote hoeveelheden aankopen én heel efficiënt koken, gaat onze kostprijs per maaltijd minder omhoog dan de kostprijs van het bord op tafel thuis”, vertelt Anthon Hanssens.

Kunststof

In 2019 verhuisde Hanssens Catering met haar hoofdvestiging naar een nieuwbouw in Wevelgem. Daar verloopt een groot deel van het verpakkingsproces automatisch,

dankzij een installatie van 1 miljoen euro. “Als we met ons bedrijf verder wilden groeien, dan was dat een noodzakelijke investering. Vroeger hadden al onze klanten hun eigen vaste verpakkingen. Bestelden ze eens meer of minder, dan pasten we de verpakking manueel aan. Dat was uiteraard erg arbeidsintensief.”

Nu zet een gesofisticeerde robot elke voormiddag de juiste verpakkingen klaar. “Onze klanten kunnen online hun bestelling doorgeven en op basis daarvan haalt de robot de gepaste verpakking uit ons magazijn. Die verpakkingen worden op een band geplaatst, die richting onze keuken vertrekt, waar de verpakkingen worden gevuld. Wij gebruiken speciale kunststofverpakkingen die het eten warm houden. Hoe minder plaats ‘vrij’ is in de verpakkingen, hoe beter dat lukt. De robot zorgt er niet alleen voor dat we efficiënter werken, de temperatuur wordt dus ook beter bewaard bij alle bestellingen.”

In de namiddag gebeurt de omgekeerde beweging. “De verpakkingen die terug binnenkomen, worden afgewassen. Daarna gaan ze via de transportband terug naar de robot. Die scant ze in via een etiket. Daarna stapelt hij ze terug op de juiste plek in het magazijn om ze de dag erna opnieuw uit te halen.” Er werken zo’n 50 mensen bij Hanssens Catering, waarvan 30 in Wevelgem. Samen realiseren ze een omzet van 18 miljoen euro. (JM - Foto Kurt) www.hanssens.be

“Onze klanten kunnen online hun bestelling doorgeven en op basis daarvan haalt de robot de gepaste verpakking uit ons magazijn.”

— ANTHON EN ARTHUR HANSSENS

“Geen omstelling nodig dankzij robotisatie”

POM West-Vlaanderen steunt Fraxinus en DD Automation bij creatie van krattenontvouwer

Op vraag van een klant uit de voedingssector ging Fraxinus aan de slag om een automatische krattenontvouwer te ontwerpen, te bouwen en te plaatsen. De onderneming van Hans Van Essche kreeg via een Quick Win van de POM West-Vlaanderen 20.000 euro steun voor de ontwikkeling van een prototype. Met succes: de eerste machines zijn sinds vorig jaar operationeel.

Hans Van Essche richtte Fraxinus 17 jaar geleden op. De in Roeselare gevestigde onderneming focuste zich al die tijd op machinebouw op maat van de klant, over alle sectoren heen. “DD Automation is al van bij de start de trouwe partner bij onze realisaties. Het bedrijf van Dominiek Deboosere fungeert als ons vaste aanspreekpunt voor de bouw van schakelborden, de bekabeling op de machines en de programmering van robots. Sinds Fraxinus 3 jaar geleden medeaandeelhouder van Stumaco uit Staden is geworden, kunnen we nog meer projecten aan: het bedrijf, gerund door medevennoot Lode De Boe, ondersteunt ons bij elk project waarvoor inox maatwerk vereist is. Zij leunen dan weer op onze kennis inzake automatisatie en robotisatie. Van die synergie plukken we allebei de vruchten.”

Fraxinus en DD Automation dienden in 2021 bij POM West-Vlaanderen een dossier in om aanspraak te maken op een Quick Win. Die financiële steun wilden zij gebruiken voor de bouw van een automatische

krattenontvouwer voor kunststofbakken voor groenten en fruit. “Er bestaan al dergelijke machines, maar die hadden meestal een omstelling nodig om andere kratten te ontvouwen”, verduidelijkt Hans. “Wij slaagden erin een machine te bouwen die geen omstelling nodig heeft en die kratten van verschillende afmetingen (600 x 400 en 400 x 300 millimeter) én van diverse hoogtes (variërend van 100 tot 250 millimeter) kan ontvouwen.”

Een 6-assige robot is uitgerust met een multifunctionele grijper. Die neemt de krat vanaf de stapel op, brengt ze naar de ontvouwmodule en zet de krat nadien weer

af in de stapelzone. “Bij de opstart geeft de operator via de HMI (human machine interface) het type van de aangevoerde kratten in. Die informatie kan ook vanaf een bovenliggend systeem komen. Het openen gebeurt door servo-gestuurde vingers, die de 4 zijkanten in de juiste volgorde openen.”

Evolutie

Fraxinus maakte door de jaren heen een mooie groei door. “Vandaag werken wij met een 50-tal mensen en realiseren een omzet van circa 23 miljoen euro. Dankzij onze uitgebreide ervaring kunnen we almaar grotere en complexere projecten in binnen- en buitenland aan. Vaak is dat voor grote klanten met vestigingen over de grenzen heen. We vertrekken telkens van een ontwerp in 3D en beschikken over een eigen gesofisticeerd machinepark voor het draaien, frezen en lassen van de constructies. Stumaco kon eerder ook al rekenen op steun van POM West-Vlaanderen voor de ontwikkeling van een zelfreinigende en -desinfecterende transportschroef voor de voedingsindustrie. Het komt er bij de Quick Wins vooral op aan om een dossier met minstens 2 partijen in te dienen. We appreciëren het ten zeerste dat de provincie op die manier innovatie ondersteunt.”

(BVC - Foto Kurt)

“We appreciëren het ten zeerste dat de provincie op die manier innovatie ondersteunt.”

— HANS VAN ESSCHE

Hans Van Essche, Lode De Boe en Dominiek Deboosere.

Globetrade zet gametechnologie in

Samenwerking met Howest voor visualisatie prototypes

Globetrade in Kortrijk, actief in de sector van collectible toys en games, werkt samen met Howest om gametechnologie in te zetten voor de visualisatie van prototypes. “Dankzij Voka Digihub legden we de nodige contacten”, zegt CEO David Lloyd.

Het Kortrijkse Globetrade werd opgestart in 1995. Het bedrijf is voornamelijk gespecialiseerd in collectible toys en games voor promotionele doeleinden en spaaracties. “Enerzijds kunnen klanten bij ons terecht voor de aanmaak van promotionele producten: gadgets die klanten bijvoorbeeld cadeau krijgen bij de aankoop van een bepaald product. Daarnaast ontwerpen en leveren wij ook de gadgets waarvoor klanten van bijvoorbeeld supermarkten kunnen sparen”, legt CEO David Lloyd uit. Globetrade behoort tot dezelfde groep als Jacob Company, ook in Kortrijk, en Tex-ass, in Duitsland, die respectievelijk licensed bagagerie en textiel en sinds kort ook kinderschoenen aanleveren. Van T-shirts met Mickey Mouse tot boekentassen van Paw Patrol, dus. “In totaal werken er meer dan 80 mensen voor onze groep. Bij Globetrade zijn we met 33 medewerkers”, zegt Lloyd.

“We profileren ons bij Globetrade als een onestopshop voor onze klanten. We ontwerpen de gadgets en toys op hun vraag, laten die produceren bij de meest geschikte partners, kijken nauwgezet toe op de kwaliteit van de productie en zorgen er daarna voor dat alle producten verdeeld worden naar de juiste locaties.”

Over Voka Digihub

Beleving

Begin dit jaar stapte Globetrade in een digitalisatieproject met Howest, via Voka Digihub. “Toen ik eind vorig jaar Kurt Callewaert van Howest ontmoette, vertelde die me over het Digihub-project, waarbij ondernemers begeleid worden om digitale toepassingen in hun bedrijf te integreren. Wij waren op dat moment al aan het nadenken over de mogelijkheid om gametechnologie te integreren in onze creatieve processen, bijvoorbeeld om onze producten op een andere manier te visualiseren.”

Samen met een onderzoeker van Howest werd die denkpiste geconcretiseerd. “Als we op dit moment een prototype willen

voorstellen aan onze klant, maken we doorgaans een statische 3D-tekening van ons voorstel en een 3D-print. Door game-engines in te zetten, kunnen we in een animatieomgeving een virtueel prototype maken van hetgeen we willen voorstellen aan onze klant. Daarnaast kunnen we diezelfde gametechnologie ook gebruiken bij de voorstelling zelf, om er met andere woorden wat meer beleving aan te geven.” Binnenkort is de praktische uitwerking klaar. “Dan bekijken we hoe en op welke termijn we dit in onze bedrijfsvoering kunnen integreren en welke verdere stappen we nog kunnen zetten. Digihub is een heel nuttige partner gebleken: ze hebben ons snel en efficiënt gefaciliteerd bij de opstart van dit project met Howest, en de subsidie die met het project gepaard ging, gaf ons ook het financiële comfort.” (JM - Foto Kurt)

www.globetrade.be

Digitaliseren betekent investeren in de groei van je onderneming. Die uitdagende verandering brengt belangrijke kansen met zich mee, maar het is niet altijd eenvoudig. In de Voka Digihub kun je daarom terecht voor advies, expertise, experiment én financiële steun (dankzij EFRO en Vlaio). Samen met jou werken we aan een actieplan op maat, matchen we je met de juiste experten of kennisinstellingen en krijg je ruimte om te testen. Meer info: frederik.delodder@voka.be

David Lloyd en Freddy Delagaye.

MET 3D SCAN VOOR BUITENMAATSE GOEDEREN EN SLIMMERE OPLOSSINGEN

+ PERSONEEL 0 + FOUTEN 0% + SCHADE 0% + RUIMTE -50% + SNELHEID +100% + RETURN < 5 JAAR + ENERGIE -40%

INTERESSE OM DEZE GIRAF IN WERKING TE ZIEN ?

openstaande vacature

“De hele werkplaats zit in de virtual reality-bril”

In primeur voor de wereldwijde logistieke groep Wallenius Wilhelmsen wordt in Zeebrugge een digitale leermethode zonder geschreven of gesproken taal ontwikkeld. “In eerste instantie gaat het om een veiligheidsopleiding voor onze internationale groep medewerkers”, zegt health and safety manager Pieter Carrette. Gezien de tijdswinst en efficiëntie van het instrument wordt al uitgekeken naar gebruik voor het aanleren van technische taken.

De Scandinavische logistieke groep

Wallenius Wilhelmsen heeft in Zeebrugge specifieke werkplaatsen voor het behandelen van voertuigen en machines. Bij de 600 medewerkers op terminals zijn heel veel nationaliteiten. “Hier werken mensen uit maar liefst 34 landen”, vertelt Pieter Carrette, health and safety manager Zeebrugge. “Dat stelt de interne opleidingsverstrekkers voor grote uitdagingen. Ten eerste is er de taalbarrière, maar de nieuwe mensen zijn vaak ook weinig ervaren, zijn niet technisch geschoold en komen uit een andere cultuur. Daardoor kan het lang duren vooraleer ze de veiligheidsboodschap correct begrijpen. We besloten van proactief te werken: niet wachten tot er een incident gebeurt maar vóór ze starten iedereen voldoende veiligheidsbewustzijn bijbrengen.”

Verbluffend resultaat

“Wallenius Wilhelmsen beschouwt veiligheid als een topprioriteit waarin je geen compromissen mag sluiten. Daarom werd budget voor een innovatief hulpmiddel vrijgemaakt. Met ondersteuning van Stephanie Mazzotta van het digital accelerator team in ons hoofdkantoor in Oslo en het lokale management in Zeebrugge, ontwikkelden we veiligheidslessen in virtual reality. De VR-bril plaatst de persoon middenin de werksituatie en geeft informatie met logo’s en nagebootste realiteit, los van taal of cultuur. We steken letterlijk de werkplaats in de bril. Door de inhoud zeer precies te

maken, leert een nieuwe medewerker de werkomgeving en de veiligheidsvoorschriften kennen zonder één voet in onze ateliers en magazijnen te moeten zetten.”

De eerste doelgroep zijn technici, maar het systeem is ook nuttig voor de veiligheid van bedienden en bezoekers die af en toe in de ateliers komen. “De eerste bevindingen zijn verbluffend. In slechts enkele minuten bereiken we een niveau van veiligheidsbewustzijn waar we anders meer dan een uur uitleg voor nodig hadden. De tijd van flyers met veel tekst is bijna voorbij, evenals van klassieke examenvragen om te zien of ze het snappen. We werken nu aan een geautomatiseerde check of de leerstof goed begrepen is.”

De nieuwe technologie verbetert niet alleen het welzijn en de competenties van de huidige medewerkers. In deze tijd van arbeidsmarktkrapte helpt het ook om makkelijker nieuwe mensen aan te trekken. Bovendien is het systeem geschikt voor gebruik vanop afstand. “Je kunt de lesinhoud mailen naar iedereen die een VR-bril van enkele honderden euro’s ter beschikking heeft. Zo kan die persoon de werkplaats leren kennen op een kantoor, jobbeurs, school of zelfs gewoon thuis. Deze toepassing is ook schaalbaar voor onze hele groep van 9.000 medewerkers wereldwijd. En inhoudelijk zien we nog veel meer mogelijkheden dan enkel veiligheidsopleiding. Je zult er ook nieuwe taken mee kunnen aanleren”, besluit Carrette. Voor de technische ontwikkeling werd een beroep gedaan op VR Owl, specialist in het ontwikkelen van virtual reality oplossingen voor (veiligheids) trainingen. De jongste maanden werd de testfase afgerond en werd het systeem klaargemaakt voor oplevering.

(RJ - Foto MVN)

Pieter Carrette (links).

Voka Connect: Manutti

Op dinsdag 23 mei waren we te gast bij Manutti, die met hun creatieve ontwerp en kwalitatieve productie van luxueuze buitenmeubelen het verschil maken. De oprichter en CEO Stephane De Winter en productmanager Didier Depraetere deelden hun lessons learned met ons en lieten zien hoe je als onderneming aan de slag kan met innovatief denken. Op het einde werd nog even tijd gemaakt om te netwerken en van gedachten te wisselen over innovatie-onderwerpen.

Fiscaal,

Voka One

De eerste coworking day van Voka One was alvast een succes! 9 enthousiaste solo-ondernemers kwamen samen op maandag 15 mei om te coworken, brainstormen en hun netwerk uit te breiden. Na een productieve werkdag stond er ’s avonds een activiteit rond samenwerkingsverbanden, alternatieve businessmodellen en mentaal welzijn op de planning. We sloten de dag af met een netwerkreceptie om elkaar nog beter te leren kennen en ervaringen uit te wisselen.

juridisch, & f inancieel advies

Voka Ladies: Leading Ladies in food

Voor het tweede event van Voka Ladies op 22 mei trokken we naar Roeselare om de leading ladies in food te leren kennen. We werden geïnspireerd door Ann Vantyghem (Agrafresh), Julie D’heygere (Think Tomato), Caroline Vercauteren (BonMush) en Desiree Libeert (Libeert Chocolade). Hun inzichten en enthousiasme waren meteen het gespreksonderwerp tijdens het netwerking & walking dinner achteraf.

Kick-off Plato Experten – Hr Strategie

Op dinsdag 23 mei ging Plato Experten – Hr Strategie van start bij Klokhof in Kortrijk. Tijdens dit traject zullen er thema’s aan bod komen die voor de aanvang bepaald werden, zoals bedrijfscultuur, leiderschap, levenslang leren, fluïde arbeidsorganisaties en kapstokken van een hrstrategie. Daarnaast mochten de deelnemers zelf ook inspraak geven over ongeveer 30% van de thema’s. Het beloven 6 inspirerende sessies over hr-strategie te worden!

NIET TE MISSEN

Tuinfeest 2023 – Algemene vergadering

Een terugblik op wat was, een vooruitblik naar wat komt, een breinbrekende keynote en talloze netwerkopportuniteiten met collega-ondernemers. En dat op een zomerse locatie en gepaard met heerlijke food & drinks: dat is het Voka Tuinfeest 2023 – Algemene vergadering! We heten je van harte welkom op deze inspirerende avond met heel wat nieuwe contacten en ongetwijfeld heel wat ‘stof tot nadenken’.

Meer info: Isabelle Callens, isabelle.callens@voka.be, 0496 63 80 39

Masterclass Strategische energietransitie

Ben je op zoek naar hoe je het energieverbruik in je onderneming verder kan optimaliseren/reduceren? Op dinsdag 13 juni vindt de kick-off plaats van een nieuw begeleidingstraject op maat, waarbij je het energietransitieproces in je bedrijf structureel onder handen neemt. Ontdek in deze masterclass hoe een duurzame energiestrategie je bedrijf voordelen kan opleveren op korte én lange termijn.

Meer info: Soraya Van Cauwenberghe, soraya.vancauwenberghe@voka.be, 0471 81 41 42

WORKSHOPS EN SEMINARIES

Seminarie: Waarom employer branding anno 2023 een must is!

donderdag 8 juni 2023 / van 9.00 tot 12.30 uur / Voka West-Vlaanderen, Kortrijk

Seminarie: De impact van het nieuwe beoordelingskader op zonevreemde bedrijven

vrijdag 9 juni 2023 / van 8.30 tot 12.00 uur / Voka West-Vlaanderen, Kortrijk

Bryo Coworking Day

vrijdag 9 juni 2023 / van 8.30 tot 18.00 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Masterclass Strategische energietransitie

dinsdag 13 juni 2023 / van 9.45 tot 16.00 uur / Brouwerij De Halve Maan, Brugge

Infosessie: Oprichten van een raad van advies

dinsdag 13 juni 2023 / van 8.30 tot 10.00 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Lab: Succesvol digitaliseren met je eigen hands-on-stappenplan

dinsdag 13 juni 2023 / van 9.00 tot 12.30 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Circulaire Roadtrip: Laat je inspireren door Paneltim, Westlandia, Waak en Wienerberger

vrijdag 16 juni 2023 / van 7.40 tot 17.30 uur / Voka West-Vlaanderen, Kortrijk

Infosessie: Klaar voor de nieuwe wetgeving rond e-invoicing & e-reporting in b2b?

vrijdag 16 juni 2023 / van 10.00 tot 11.30 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Seminarie: De impact van het nieuwe beoordelingskader op zonevreemde bedrijven

Wist je dat je in een landelijk gebied niet in om het even welk gebouw een onderneming mag starten?

Carlos Roelens, bestuurder en zaakvoerder bij United Experts, geeft tijdens dit seminarie duiding bij het huidige beoordelingskader van het Departement Omgeving op zonevreemde bedrijven. Ook vertelt hij over de wettelijke mogelijkheden bij de omzetting van een boerderij naar een pand om in te ondernemen.

NETWERKEVENTS

Tuinfeest 2023 - Algemene vergadering

donderdag 8 juni 2023 / vanaf 18.30 uur / ACEG Wellington Hippodroom, Oostende

What’s Hot in Warehousing & Ruimteschaarste: Traconord & Logflow

woensdag 14 juni 2023 / van 8.00 tot 10.00 uur / Traconord, Steenvoorde

Contactdag met de Belgische douane-attachés

woensdag 14 juni 2023 / van 9.00 tot 17.00 uur / Voka Oost-Vlaanderen, Gent

Uitreiking jaarcertificaat Voka Charter Duurzaam Ondernemen 2023

donderdag 15 juni 2023 / vanaf 17.15 uur / Meeting- en Eventcentrum Staf Versluys, Bredene

Jong Voka visits Bellewaerde

donderdag 22 juni 2023 / van 18.30 tot 22.30 uur / Bellewaerde, Ieper

Voka Connect: Valcke Prefab Beton - Ieper

donderdag 7 september 2023 / van 18.30 tot 22.00 uur / Valcke Prefab Beton, Ieper

Te gast bij Grootmoeders Koffie

dinsdag 19 september 2023 / van 12.00 tot 14.00 uur / Grootmoeders Koffie, Gullegem

What’s Hot in Unmanned: e-BO Enterprises

Meer info: Tom Vermeersch, tom.vermeersch@voka.be, 0498 65 55 74 Onze

woensdag 20 september 2023 / van 8.00 tot 10.00 uur / e-BO Enterprises, Oostende

SAVE THE DATE

Tuinfeest

8

JUNI 2023 - OOSTENDE

Een terugblik op wat was, een vooruitblik naar wat komt, een breinbrekende keynote en talloze netwerkopportuniteiten met collega-ondernemers. En dat op een zomerse locatie en gepaard met heerlijke food & drinks: dat is het Voka Tuinfeest 2023 - algemene vergadering.

Inschrijven

www.voka.be/west-vlaanderen/tuinfeest2023

Tuinfeest 2023 - Algemene vergadering