Antwerpen-Waasland ONDERNEMERS 2023 #12

DECEMBER 2023 Jaargang 24, nr 12 | Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 706333

Onder nemers magazine

Twintig miljoen Antwerpse diamantpralines van DelReY vinden hun weg tot in Japan 1

COMPACT. STEDELIJK. OPLAADBAAR.

De fiscaal vriendelijke Range Rover Evoque Electric Hybrid (PHEV) maakt het u makkelijk. Voortaan hoeft u niet meer te kiezen tussen uitstraling en efficiëntie. Land Rover De Ridder Gentseweg 428, 9120 Beveren T. 03/750.90.34 www.drivelandrover.be 1,4 L/100 KM – CO2: 33 G/KM (WLTP)

Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. Milieu-informatie (KB 19/03/04): landrover.be. Geef voorrang aan veiligheid. Afgebeeld model uitgerust met opties en accessoires.

Ondernemers

VOORWOORD

Als de afgrond wenkt Laat ik mijn laatste edito van 2023 even beginnen met een kleine confidentie. Eén van mijn guilty pleasures zijn de onwaarschijnlijke verhalen die je soms op de nieuwsfeeds van Google of Facebook ziet voorbijkomen. Mensen die zich met haast bovennatuurlijke krachten uit levensbedreigende situaties hebben weten te redden door bijvoorbeeld via een onmogelijk klein dakraampje aan een uitslaande brand te ontsnappen. Of van een alpinist die urenlang aan één hand boven een diepe ravijn heeft gebungeld tot de reddingsploeg ter plaatse was. Of die verhalen ook allemaal authentiek zijn, is zeer de vraag. Maar wat zeker waar is, is dat mensen tot extreme prestaties in staat zijn als de afgrond wenkt. Alleen is niemand zo gek om dat uit vrije wil uit te proberen, omdat het in 99,99% van de gevallen wél slecht afloopt. En toch lijkt dat een beetje de manier waarop er het voorbije jaar in dit land beleid is gevoerd. Slechte keuzes en nonchalance hebben ons en onze regio het voorbije jaar een paar keer tot op de rand van de afgrond gebracht. Waarop dan met politieke loodgieterij en juridische goocheltrucs geprobeerd werd om de boel weer recht te trekken. Een sprekend voorbeeld van dat gepruts was de discussie rond de kernuitstap. Een beslissing die twintig jaar geleden werd genomen, en waar vervolgens niet meer werd naar omgekeken. Tot plots de deadline opdoemde en iedereen moest vaststellen dat er niets was voorbereid. En dat de geplande sluiting van de centrales de energie-intensieve industrie in onze regio voor onoverkomelijke problemen zou plaatsen. Pas toen er spijkerharde bewijzen op tafel kwamen dat in grote delen van Vlaanderen het licht dreigde

uit te gaan, werd er ingegrepen. Plots schoof men de hooggestemde ideologische principes aan de kant en werd met een paar juridische acrobatieën de kernuitstap uitgesteld. De vraag rijst zelfs of een extra nucleaire verlenging niet moet meegenomen worden in de discussie om onze energie-intensieve industrie - de ruggengraat van de Vlaamse economie - competitief te houden. Het antwoord hierop laat voorlopig op zich wachten. Want intussen moesten onze parlementaire reddingswerkers alweer uitrukken om een ander onheil af te wenden.

‘Paniekvoetbal als beleidscultuur; het lijkt haast een patroon te worden.’

De vernietiging van de vergunning voor de ethaankraker van INEOS in de Antwerpse haven had één zaak heel tastbaar gemaakt: zonder robuust stikstofkader was het voortbestaan van onze haven en industrie onzeker. Want dat het niet bij die ene fabriek zou blijven, was nu wel duidelijk. In de provincie Antwerpen hing zelfs al een complete vergunningsstop in de lucht. Ook hier weer: jarenlange ontkenning van een probleem dat onze hele economie dreigt te ontwrichten. Na twee mislukte pogingen om dit dossier te ontmijnen, kreeg de Vlaamse regering nog exact vier maanden om het debacle af te wenden. En jawel hoor, net voor

het mes zou vallen, waren ze eruit. In het holst van de nacht werd een compromis gevonden, waar Europa hopelijk genoegen mee zal nemen. De opluchting en triomf achteraf bij de bekendmaking van het nieuws waren voelbaar. Opnieuw waren ze erin geslaagd om zich door een piepklein dakraampje te wurmen; hachje gered. Paniekvoetbal als beleidscultuur; het lijkt haast een patroon te worden. Het zijn politiek spannende avonturen om straks bij de kerstboom te vertellen. Maar tegelijk weten we allemaal: ooit loopt dit heel slecht af.

Andreas Pfeffer Voorzitter

VOORWOORD

INHOUD

6 JOB MET TOEKOMST Fortech

KAFT DelReY

DE KIJK VAN SD Worx Mensura

17 19

LEDENNIEUWS

21-69

22 IN DE STARTBLOKKEN Momo Collective

UITGESPROKEN 28 22

DE KIJK VAN Proximus 25 Customer Collective 27

SCHIJNWERPER 30 Van Bavel Enjoy Giving Xenia Business Gifts

Ondernemers

INHOUD

52 ONDERZOEKER ZKT. ONDERNEMER Wim Saeys

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN 56 Missie Marokko

INNOVATIE Pointerpro

IN DE KAMER

KAMERAGENDA 70

ONDERNEMINGSNIEUW5 45 DE PITCH Steviala

DE KIJK VAN Deloitte

DE SWITCH

BELANGENBEHARTIGING 48

MOBILITEIT

Van acute knelpuntberoepen over cruciale jobs die de tand des tijds doorstaan tot hippe functies die nog maar pas het levenslicht hebben gezien: vijftien nummers lang heeft ONDERNEMERS hier een ‘job met toekomst’ uitgelicht. Bij Fortech nemen we deze maand afscheid van deze rubriek.

Ondernemers

JOB MET TOEKOMST

TEST: Klim jij naar ongekende hoogten als projectleider technisch beheer? Economisch gezond verstand: Afwegen wanneer de turbines best wel en niet stilstaan.

Snel schakelen: Je planning snel bijstellen op basis van onverwachte voorvallen.

Proactief data opvolgen: Analyses maken en afwijkingen spotten in grote pakken data.

Probleemoplossend: Dingen in handen nemen om ze snel en efficiënt op te lossen.

Technisch onderlegd: Kennis van elektromechanica, hydrauliek, en al eens een vijs kunnen indraaien

Projectleider technisch beheer bij Fortech ‘Voor het beheer van je windmolenpark kan je niet zomaar achteruit leunen in je zetel. Het vraagt intensieve coördinatie.’ door Emma Cottenie fotografie Wim Kempenaers

Kris Aper is projectleider voor het technische beheer van de windturbines die Fortech/Wase Wind uitbaat. Achttien jaar geleden trokken zij de eerste windmolenparken in het Waasland op. ‘Het onderhoud gebeurt in servicecontracten met de constructeurs van de turbines die we uitbaten. We zijn afhankelijk van verschillende partners, vaak technici uit het buitenland en met een eigen drukke agenda. En dat is uitdagend, want onze turbines moeten zoveel mogelijk draaien. Omdat we veel zelf coördineren en monitoren, zijn we veel proactiever en sporen we afwijkingen makkelijker op. Een externe onderhoudsploeg zal een defecte zonnesensor bijvoorbeeld niet opmerken in een dataset van maanden. Ik wel. Dat stelt ons in staat om zelf interventies te doen, en in te schatten welke herstellingen binnenkort nodig zijn.’ Voor de drie oudste turbines regelt Fortech het onderhoud zelf. ‘Die constructeur ging vier jaar na oplevering failliet en daarmee verdween het servicecontract. We waren dus genoodzaakt om defecten - die toen ook opdoken- zelf op te lossen. Die nood werd snel een deugd: onze samenwerkingen met lokale partners blijken vaak sneller en goedkoper dan wachten op een interventie van een constructeur.’

Duracell is een wereldwijd toonaangevend bedrijf op het gebied van consumentenbatterijen. Dagelijks vertrekken vanuit Europese hub in Aarschot en Heist-op-den-Berg meer dan vijf miljoen AA- en AAA-batterijen. Onder de noemer ‘Powering a Greener Future’ neemt Duracell het voortouw op het vlak van milieu-initiatieven en koos het bedrijf vastberaden voor een dakrenovatie in combinatie met zonnepanelen op het logistiek centrum.

DURACELL KIEST VOOR DUURZAME TOEKOMST MET GERENOVEERD DAK VOOR ZONNEPANELEN

Dakrenovaties Betonrenovaties Vloersystemen Industriële schilderwerken Waterdichtingswerken Industriële renovatie & bouw

FM Approved

Christophe Suerickx CEO

Duracell koos Group Suerickx als partner voor het renoveren van zijn plat industrieel dak. Het opzet was om het dak van om en bij de 40.000 m² -verdeeld over verschillende niveaus- klaar te maken in functie van de ruim 8.000 zonnepanelen die er later op zouden komen.

Industriële dakrenovatie op maat

Verder moest er ook rekening gehouden worden met de strenge criteria van verzekeringsmaatschappij FM Global. De nodige FM Approvals van de verschillende materialen waren een eerste vereiste maar ook de combinatie van de verschillende materialen moest uiteraard goedgekeurd worden. Bovendien moest er ook aan extra eisen voldaan worden omwille van de zonnepanelen die nadien geplaatst werden. Er komen dus heel wat zaken bij kijken maar door de juiste aanpak en de open communicatie tussen Group Suerickx, Duracell en de FM ingenieurs werd dit dak aanvaard als FM approved.

ZOEKT U OOK EEN PROFESSIONELE PARTNER VOOR UW RENOVATIEPROJECT?

www.groupsuerickx.be

Om een technisch correct voorstel uit te werken, deed Group Suerickx een gedetailleerde opmeting on-site in combinatie met verschillende dakpuncties. In functie daarvan werd er 100mm extra PIR isolatie van Recticel geplaatst dewelke mechanisch werd bevestigd volgens de opgemaakte windlastberekeningen. Als nieuwe dakdichting werd er gekozen voor een witte TPO-dakbedekking van Elevate. Deze is beperkt in gewicht, er is géén nood aan open vlam tijdens uitvoering en bovendien weerkaatst de witte dichting de warmte door reflectie. Door de lichte kleur zullen de glas-glas zonnepanelen ook een hogere opbrengst hebben dan bijvoorbeeld bij een donkere roofing.

Group Suerickx helpt u zoeken naar een passende oplossing!

www.groupsuerickx.be +32 14 24 88 24

Toekomstlaan 6a 2200 Herentals

Ondernemers

JOB MET TOEKOMST

Kris Aper, projectleider technisch beheer Hoe ben je uitgekomen bij deze job? ‘Chris en ik kennen elkaar van onze vorige jobs bij een kraanbedrijf. We vatten ooit samen het plan op om een windmolenpark uit te baten. In het begin volgde ik het beheer van de zijlijn op, maar al snel werd duidelijk dat dit niet voldoende was. Zo kwam ik fulltime bij Fortech werken. Onze technische kennis van de kraansector vind ik een voordeel: wij kijken vanuit een andere invalshoek naar zo’n turbine. Dat is maar ‘gewone’ techniek, en dat helpt ons om out of the box oplossingen te vinden.’ Wat is de grootste uitdaging? ‘Het gebrek aan technisch geschoold personeel speelt ons parten. Daardoor zijn we gebonden aan de techniekers van onze constructeurs, en is het soms lang wachten op een herstelling. Daarbij komt dat er veel verloop is onder technische profielen. Hierdoor gaat er weleens cruciale kennis verloren. Het is voor ons niet haalbaar om telkens nieuwe externe techniekers op te leiden voor onze specifieke turbines. Dat tekort laat zich dus echt voelen.’ Hoe evolueert jouw job? ‘Vroeger werd een windturbine geëvalueerd op het aantal uren dat ze draaide. Die visie veranderde mettertijd meer naar productiviteit. Wanneer het amper waait, kan een korte periode van stilstand minder kwaad dan op dagen dat je maximaal kan produceren. Daar komt nog de prijsvariatie op de markt bij. Bij negatieve marktprijzen kan de windmolen beter stilstaan. Anders draait hij verlies, ook al waait het hard. En omgekeerd: op halve capaciteit draaien tijdens een piekmoment qua prijs is lucratiever dan stilstaan. Die inschattingen worden dus complexer, maar ook efficiënter.’ Wat zit er nog aan te komen? ‘We zijn een project gestart met hogeschool Howest om met artificiële intelligentie defecten vroegtijdig op te sporen. De onderzoekers baseren zich daarvoor op data van turbines waar we al problemen mee hadden. Hun systemen gaan nu op zoek naar de voorspelbaarheid van die issues. Concrete resultaten hebben we nog niet, maar AI begint wel ingang te vinden.’

Chris Derde, CEO Wat is het strategische belang van deze functie? ‘Onze turbines moeten maximaal operationeel zijn. Die productie hangt nauw samen met onze inkomsten. Preventief onderhoud en snel reageren op storingen is dus cruciaal voor onze bedrijfsvoering. Daarnaast zijn er terecht strenge normen voor de turbines: geluid, slagschaduw, vogels, … Met al die zaken moet je rekening houden. Een goede balans tussen productiviteit en leefbaarheid voor de omgeving staat voor ons centraal.’ Wat is het voordeel van zo’n coördinerende rol? ‘De technici van onze constructeurs specialiseren zich steeds verder door in specifieke technologie en software. Die specialisten zitten ook vaak in het buitenland. Een beroep doen op hun expertise kost dus veel tijd en geld. Kris kan vanuit zijn rol al veel opvangen en ook lokale technici inschakelen voor een interventie. Met wat ondersteuning uit het buitenland krijgen die vakmannen het probleem ook vaak opgelost.’ Waar maakt een profiel als Kris het verschil? ‘Het opvolgen van de onderhoudswerken vraagt een combinatie van technische kennis en een menselijke aanpak. Een goede relatie met de technici is nodig. Kris doet dat schitterend. Dankzij zijn betrokkenheid slagen we erin om proactiever te werken dan de externe onderhoudsteams. Aangezien hij bepaalde interventies zelf uitvoert of sneller kan organiseren dan de constructeurs, blijven we productief.’ Hoe evolueert de wereld van windenergie? ‘Windturbines worden steeds groter, met meer geproduceerde megawattuur aan lagere kosten. We verwachten veel van windenergie op zee, maar ook op land blijft de uitbouw belangrijk. Iedere turbine telt, zowel voor onze energievoorziening als voor het klimaat. Zeker wanneer we de komende jaren massaal overschakelen op elektrisch rijden, is wind- en zonne-energie het goedkoopste alternatief per megawattuur.’

www.fortech.be 9

‘Japanners staan erop dat hun chocolade bonbons in onze Antwerpse ateliers artisanaal geproduceerd worden.’ Jan en Julie Proot, DelReY

Deelnemer Mercurio Go International

Ondernemers

KAFT

‘Zoetigheid zit ons in het bloed’ Diamonds are forever? Hooguit een minuut bij het Antwerpse topchocoladehuis DelReY dat een praline in de vorm van een diamant ontwierp. Na een fluwelen streling voor de smaakpapillen smelt de kostbare winterbonbon al snel tussen tong en verhemelte. ‘Volgend jaar vieren we ons 75-jarig bestaan’, zeggen broer en zus Jan en Julie Proot. De nieuwe generatie DelReY-zaakvoerders staat daarmee klaar. door Nadia Dala fotografie Wim Kempenaers Over de naam van het chocoladehuis DelReY hangt een zweem van mysterie. De oorsprong zou teruggaan tot 1949. La petite histoire wil dat ene Adèle Raymaekers haar echtgenoot-patissier aan de kant zette om vervolgens ‘Maison Ray’ in de Antwerpse Appelmansstraat uit de grond te stampen met een plaatselijke pralinechef. ‘Ray’, naar de naam Raymaekers, werd later DelReY. In 1975 kwam bakker-patissier Bernard Proot aan boord. Enkele jaren later nam hij de zaak over en sindsdien explodeerde het merk. Vandaag ligt het ambachtelijke familiebedrijf nog steeds in hartje diamantwijk Antwerpen, in diezelfde Appelmansstraat. ‘We bieden de hoogste kwaliteit in verfijnde pralines, taarten, gebakjes en geschenken op vraag’, zegt Bernards dochter Julie trots. Zij en haar broer Jan - die vooral in het atelier staat worden klaargestoomd om over enkele jaren de zaak over te nemen van hun ouders Anne

Seutin en Bernard Proot. Het is onder hen dat de kleine pralinezaak van weleer uitgroeide tot het huidige DelReY-imperium, met vijf panden en een internationale afzetmarkt tot in Japan. Sinds 1993 is DelReY lid van de zogenaamde Relais Desserts, een organisatie die de honderd beste patissiers in de hele wereld samenbrengt. Als spreekwoordelijke kers op de taart krijgt het bedrijf al vele jaren een eervolle vermelding in de restaurantgids Gault&Millau onder de sectie ‘chocolade’. Zo behoort het zonder twijfel tot de allerbeste patissiers van het land. MUMBAI EN JAPAN Het clientèle van al dat goddelijke zoets is trouw maar veeleisend: inwoners en passanten van de diamantwijk aan het Antwerpse station, losse weekendshoppers, vaste klanten die hun wekelijkse zoetigheden inslaan en vooral ‘generatieklanten’. ‘Bij die generatieklanten worden DelReY-pralines en -taarten als een vaste waarde van moeder op zoon of dochter doorgegeven’, leggen de jonge zaakvoerders uit. ‘En we hebben ook goede Indische klanten uit de diamantwijk, afkomstig van de grootstad Mumbai.’ Die belijden het jaïnisme (een religie met voornamelijk aanhangers in het westen van India, red.). Voor hen geen eieren in het dieet. ‘Daarom hebben we een assortiment taarten zonder eieren gecreëerd’, zegt Jan Proot. ‘Via onze webshop bedienen we ook nog eens duizenden internationale klanten wereldwijd.’ De meeste buitenlandtrafiek gaat richting Japan. ‘In 2004 ging de eerste DelReYwinkel in Tokio open’, zegt Julie Proot. ‘Vandaag zijn dat er twee. Japanners staan erop dat hun chocolade bonbons in onze Antwerpse ateliers geproduceerd worden. Artisanaal. Dat zorgt voor uitdagingen,

Jouw business uitbouwen in het buitenland? Vind de opleiding op jouw maat via deze QR-code

SCAN ME

E N D L E S S L U XU RY

1 2 3 8 R E S TA U R A N T

H E N RY ’ S B A R

HERTOG JAN

FINE FLEUR

B O TA N I C S P A

B O TA N I C L I V I N G

BAR BULOT

CONGRESS CENTRE

WEBSITE

Ondernemers

KAFT

want we zijn kieskeurig als het over de houdbaarheid en het vervoer van onze producten gaat. Maar de Japanners houden zich strikt aan onze richtlijnen. Het is een fijne samenwerking. In de winter piekt onze verkoop van diamantpralines, vooral tijdens de valentijnsperiode. Te vergelijken met de kerstdrukte hier.’ DIAMANTPRALINE Onlangs werd het twintig miljoenste exemplaar van die delicatesse in de vorm van een diamant geproduceerd. Een uitzonderlijk record voor een unieke creatie. ‘Sinds de lancering van onze gepatenteerde diamantpraline gaan er jaarlijks bijna een miljoen diamantpralines over de toonbanken’, weet Julie Proot. ‘In Japan draait alles rond deze diamantpralines: ze hebben daar zelfs verpakkingen in de vorm van een diamant.’ De praline is er niet alleen vier keer duurder, er gelden ook andere smaken dan in België. ‘Chocolade gevuld met karamel’, weet Jan Proot. ‘Daar zijn ze dol op.’ Ook in Antwerpen ontbreekt de diamantpraline niet in het aanbod. ‘Onze klanten hier zijn er net zo verlekkerd op als de Japanners.’

‘Een DelReY-winkel in China bleek uiteindelijk niet opportuun. Het zou massaproductie betekenen, en dan riskeer je in te boeten op kwaliteit en versheid van het product.’

20 werknemers Jaarlijkse omzet: 2,6 miljoen euro

nog vast. ‘De zaak helemaal loslaten is nog niet aan de orde’, zegt zoon Jan. ‘Papa regelt onder meer onze contacten met de douane. En hij staat ons bij wanneer we vragen hebben.’ ‘Onze mama kan ook nog niet stoppen’, gaat Julie verder. ‘De zoetigheden zitten als het ware in hun bloed.’ Bij de twee andere zussen van het gezin Proot, Emilie en Stephanie, zit de roep van chocoladeproducten niet in lijf en leden. Het ondernemersbloed wel. Zo is de ene zelfstandige in de paardensector, de andere in de financiële wereld. Bleven dus Julie en Jan over om DelReY 2.0 te lanceren. ‘In volledige transparantie met alle leden van ons gezin is een planning opgesteld waarbij de aandelen gestaag overgaan van onze ouders naar mij en Jan’, zegt Julie Proot. ‘Momenteel zijn mijn broer en ik dus nog geen volledige eigenaar. We trekken nog samen met onze ouders aan de kar, met vier dus.’ Het is anders wel knokken in de toenemend concurrentiële praline- en chocoladesector, waar geregeld nieuwe en sterke merken opduiken. Dat schrikt de jonge zaakvoerders niet af. Nieuwe afzetmarkten zoeken, staat op het to-dolijstje. Maar of DelReY zijn pijlen nog meer op Azië zal richten, is onduidelijk. Een

DELREY 2.0 Pater familias Bernard Proot mag dan officieel met pensioen zijn, iedere ochtend knoopt hij zijn patissiervest

Jouw innovaties beschermd?

publireportage

Jouw groei verzekerd!

Het Innoptus Solar Team won opnieuw de World Solar Challenge, het WK voor zonnewagens. Ondernemen staat gelijk aan innoveren. Het is pas als je nieuwe ideeën, producten en processen ontwikkelt, dat je de concurrentie een stap voor blijft. Het is alleen als je innoveert, dat je groeit. Het beschermen van jouw innovaties is net zo belangrijk als het ontwikkelen ervan. Patenten verhinderen jouw concurrenten om jouw innovaties te kopiëren. Niet makkelijk Intellectuele eigendomsbescherming in het algemeen en patenten in het bijzonder zijn evenwel niet makkelijk. De procedures zijn niet eenvoudig, de juridische terminologie moeilijk om begrijpen.

“We danken onze overwinning niet alleen aan de inzet van onze mensen,” aldus de teamleider, “maar ook aan de innovatieve vin en batterij die we voor onze zonnewagen ontwikkelden”. Een bewijs dat innoveren loont! En dat het belangrijk is om die innovaties te beschermen.

Bij Bureau Bockstael doen we er dan ook alles aan om deze complexe wereld toegankelijk te maken voor ondernemers als jij. Wij spreken jouw taal! Jouw taal We vertalen de wettelijke vereisten en complexe procedures in heldere begrippen en werkbare processen. Zo bescherm je jouw innovaties en verzeker je jouw groei. 14

De eerste stap: contacteer ons voor een boeiend gesprek.

Proud sponsor of Innoptus Solar Team Arenbergstraat 13, 2000 Antwerpen www.bockstael.be patents@bockstael.be | 03 225 00 60

Ondernemers

KAFT

tijdlang keken de pralinemakers vol verwachting naar de gigantische Chinese afzetmarkt. Heel even was er zelfs sprake van een extra DelReY-winkel. Maar de Chinese markt bleek uiteindelijk niet zo opportuun. Om een rist redenen. ‘Het zou massaproductie betekenen’, weet Jan Proot. ‘En dan riskeer je in te boeten op de kwaliteit en versheid van het product.’ ‘Misschien moeten we het niet te ver zoeken’, vindt Julie ook. ‘Laten we eerst eens kijken naar mogelijkheden tot uitbreiding in Europa.’ GLUTENVRIJ Of ze iets merken van de toenemende vraag naar veganistische producten bij hun publiek? Of van een groeiende weerstand tegen suikers en roomboter op aanraden van gezondheidsgoeroes en diëtisten? ‘Lekkere pralines en taartjes eet je met mate’, reageert Julie Proot. ‘Wij leveren een product dat je savoureert, degusteert. Je wordt er gelukkig van. Iedere week enkele delicatessen consumeren, is best oké. Dus neen, we gaan niet helemaal mee met die angstgolf tegen roomboter en suikers. We vinden het jammer dat alles wat enig vetgehalte heeft als ongezond wordt bestempeld.’ Toch experimenteert het atelier al geruime tijd met lekkernijen zonder toegevoegde

suikers. ‘Onze ZUSTO-gebakjes zijn vervaardigd zonder toegevoegde suikers’, verduidelijkt Jan Proot. ‘Heel even hebben we ook glutenvrije kerststronken aangeboden in onze winkel. Maar dat verkocht niet goed.

‘Wij leveren een product dat je savoureert, degusteert. Je wordt er gelukkig van. Iedere week enkele delicatessen consumeren, is best oké.’ Glutenvrije of veganistische taarten vragen andere grondstoffen. Wil je goeie roomboter vervangen, dan moet je margarine gebruiken. Dat geeft een andere smaak. Ik vind dat de textuur en de sensatie exact dezelfde moeten blijven.’ SLUITING TEAROOM De zucht naar uitbreiding en vernieuwing komt er na een periode van lichte inkrimping. Het aantal werknemers is teruggebracht van vijfentwintig naar twintig. ‘Het geslonken personeelsbestand heeft alles te maken met de sluiting van onze tearoom vorig jaar’,

vertelt Jan Proot. ‘Sinds corona kregen we personeelsproblemen. Er was ook geen overheidssteun om het verlies aan inkomsten door de pandemie op te vangen, omdat we in de eerste plaats een praline- en patissierzaak zijn. De winkel is onze corebusiness.’ De tearoom vlak naast de winkel gold lange tijd als een vaste stek voor de petit beau monde uit de wijk. Rond lunchtijd was het vechten voor een plekje aan een gegeerde tafel. ‘Onze klanten betreuren het dat we de deuren moesten sluiten’, zeggen de jonge zaakvoerders. ‘Maar het was niet meer haalbaar.’ Met de recente stijging van de energieprijzen doken er nieuwe kopzorgen op. ‘Een mens zou een hartaanval krijgen van de gestegen energiefacturen’, zegt Jan Proot nog. ‘Die prijzen waren op een gegeven moment vervijfvoudigd. We werden gedwongen energie-efficiënter: waar mogelijk hebben we ledverlichting geïnstalleerd en we organiseren het gebruik van onze ovens anders. Maar een diepvries kan je onmogelijk afzetten.’ Die tijdelijke besognes zullen de pret niet bederven in de kerst- en nieuwjaarsdagen. ‘Wij ontvangen al onze klanten met warm enthousiasme in onze winkel in het centrum van Antwerpen’, klinkt het unisono. ‘Onze Belgische culinaire hoogstandjes zijn met liefde en lokaal vakmanschap gemaakt.’ www.delrey.be 15

Bodemzorg, de basis voor een klimaatbestendige toekomst

Bodemsanering en ontharding zijn belangrijk, maar een gezonde bodem is ook essentieel. Die levert namelijk ecosysteemdiensten zoals CO2-captatie en klimaat- en waterregulering. Antea Group helpt jouw bedrijf bij het proces van bodemzorg. We geven advies over hoe je de bodem van je site of project kunt beschermen, beheren en herstellen ─ zodat deze zijn natuurlijke functies optimaal kan vervullen ─ en je onderneming beter gewapend is tegen gevolgen van de klimaatverandering. Bodemzorg is de kans om te investeren in een duurzame toekomst. Samen werken we aan een gezond bodemecosysteem voor mens en natuur.

Surf naar anteagroup.be/bodemonderzoek-en-advies

Ondernemers

DE KIJK VAN SD WORX

e wijzigingen ten opzichte van de laatste verkiezingen in 2020 zijn erg beperkt.

‘De hoge beschermingsgraad van werknemers die zich kandidaat stellen bij de verkiezingen wijzigt niet.’

Geert Vermeir Manager juridisch kenniscentrum, SD Worx

Stemrecht uitzendkrachten Het stemrecht voor uitzendkrachten bij de onderneming / gebruiker bestond al in 2020. Toen gold een complexe tewerkstellingsvereiste gedurende twee, cumulatieve referteperiodes. De voorwaarde is deze keer eenvoudiger. Een uitzendkracht die daadwerkelijk minstens 32 arbeidsdagen presteert in de periode van 1 november 2023 tot 31 januari 2024, mag bij de gebruiker stemmen. Ook als hij op de verkiezingsdag niet meer ter beschikking is. Kandidaten beschermd tegen ontslag De hoge beschermingsgraad van alle werknemers die zich kandidaat stellen bij de verkiezingen wijzigt niet. Zowel verkozen als niet-verkozen kandidaten genieten een stevige ontslagbescherming. Kwestie van mogelijke represailles te ontmoedigen. Uitzendkrachten kunnen trouwens in bepaalde situaties wel stemmen, maar kunnen nooit kandidaat zijn. Ontslag van een beschermde werknemer kan enkel omwille van een zware fout (dringende reden), vooraf door de arbeidsrechtbank erkend. Bij een ontslag omwille van economische of technische redenen, moet het paritair comité – en dus ook de vakbond die daar zetelt - vooraf akkoord gaan. Andere

Druk verkiezingsjaar, ook op de werkvloer In de tweede helft van mei 2024 zullen meer dan 7.000 bedrijven sociale verkiezingen organiseren. Die vinden om de vier jaar plaats. Bij een gemiddelde van vijftig werknemers wordt een comité voor preventie en bescherming gekozen, vanaf honderd werknemers is ook een ondernemingsraad verplicht.

ontslagredenen, hoe gegrond of gemotiveerd ook (bijvoorbeeld ondermaatse prestaties), zijn niet toegestaan. Een ontslag dat niet volgens de strikte procedure verloopt, kan tot een zeer hoge beschermingsvergoeding leiden: maximaal meer dan acht jaar brutoloon. Occulte bescherming vanaf januari De bescherming van de kandidaten vangt 120 dagen vóór de verkiezingsdatum aan. Die dag noemen we X - 30. Voor de verkiezingen in 2024 zal X - 30 ten vroegste 14 januari en uiterlijk 27 januari 2024 zijn, afhankelijk van de precieze verkiezingsdatum. Vakbonden maken echter pas twee maanden later, meer bepaald op dag X + 35 formeel hun kandidaten bekend. De werkgever verkeert met andere woorden vanaf januari tot maart of april in het ongewisse over wie precies kandidaat (en dus beschermd) is voor de sociale verkiezingen. Anders uitgedrukt: elke werknemer die verkiesbaar is, zou in het geheim ook kandidaat kunnen zijn. Vandaar, een occulte bescherming. Ongewenst effect Deze bijzondere situatie kan een ongewenst effect hebben. Een werkgever die met een correcte ontslagmotivatie een werknemer wil ontslaan, kan vóór de start van de occulte periode het zekere voor het onzekere nemen. Een tweede kans geven, betekent het risico op een zeer zware ontslagbescherming en navenante financiële vergoeding nadien. Soms worden werknemers door de occulte bescherming net makkelijker ontslagen. Werknemers die een syndicaal engagement tonen, moeten redelijk beschermd zijn tegen ontslag. Ook tijdens de precaire periode van kandidaatstelling. Over de procedure en de hoogte van de bescherming en de vergoeding kunnen de meningen verschillen. Maar moet de bescherming gedurende enkele maanden gelden voor bijna alle werknemers in de onderneming?

Manage your future, put your Capital at Work

More than 30 years of Trust!

Verstandig en doordacht investeren in de toekomst is primordiaal. Hierbij moeten kennis van zaken én visie voorop staan. Vertrouw daarom uw vermogen toe aan de gedreven experten van Capital at Work. Dankzij ons gedegen en consistent beleggingsproces streven wij ten allen tijde naar het behoud én de groei van uw vermogen. Dat reeds meer dan 30 jaar! Voor meer informatie contacteer ons kantoor in Antwerpen (Léon Styenenstraat 75) via Huguette Floren op +32 3 287 38 35 of surf naar www.capitalatwork.com

WEALTH MANAGEMENT | ESTATE P LANNING

Ondernemers

DE KIJK VAN MENSURA

H ‘Door de focus op de ziekte is er amper ruimte tot dialoog tussen werkgever en werknemer.’

Dr. Gretel Schrijvers CEO van Mensura groep

et ziektebriefje blijft de gemoederen beroeren. Huisartsen klagen over de administratieve overlast, sommige werkgevers vrezen misbruik bij afwezigheden zonder attest. Nochtans zijn de eerste cijfers bemoedigend. De afschaffing van het ziektebriefje voor één dag - tot maximaal drie keer per jaar - lijkt het aantal ziektedagen niet te doen toenemen. Integendeel, het aantal ziektemeldingen neemt toe, maar het totale aantal ziektedagen neemt af. Van grootschalig misbruik lijkt alvast geen sprake.

Geen ruimte tot dialoog Maar wat met organisaties die niet zo ver staan? Zij lijken steeds minder grip te krijgen op het verzuimgedrag als het voorstel van De Sutter er effectief komt. En daar ligt het kalf gebonden: het ziektebriefje is in feite een muur tussen werkgever en werknemer. Door de focus op het medische aspect (de ziekte), is er amper ruimte tot dialoog tussen werkgever en werknemer. Terwijl die net cruciaal is om de almaar oplopende verzuimcijfers van korte én lange duur een halt toe te roepen.

Beperkte impact Gesterkt door die evolutie wil minister Petra De Sutter nu verdergaan. Ze ijvert ervoor om werknemers toe te laten tot drie aansluitende dagen thuis te laten blijven zonder doktersattest. En dat tot drie keer per jaar. De bedoeling is nobel, maar lijkt vooral werkdruk voor huisartsen te verlichten. De impact op verzuim zal echter beperkt blijven, want de maatregel pakt het kwaad niet bij de wortel aan.

Het is aan organisaties om de strijd tegen verzuim ernstig te nemen en de hand aan de ploeg te slaan. De realiteit van openstaande vacatures en knelpuntberoepen biedt geen andere keuze. Werken aan een cultuur waar verzuim vermijden en welzijn bevorderen hand in hand gaan, is de enige manier om de verzuimcijfers te doen dalen. Laat bedrijven daarom inderdaad zelf de regie in handen nemen en zorgen voor maximale inzetbaarheid van werknemers.

Voor Voka is het voorstel tot uitbreiding van de afwezigheidstermijn zonder briefje ‘not done’. Laat organisaties zelf beslissen over het wel of niet voorleggen van ziektebriefjes, luidt het. Die aanpak is alvast fijnmaziger, en laat bedrijven die een goed beleid rond verzuim hebben toe om het ziektebriefje effectief af te schaffen. Organisaties die duidelijke policy’s hebben en focussen op vertrouwen en inzetbaarheid, kunnen zich dat permitteren.

Ziektebriefje verder afschaffen is dweilen met de kraan open De ambitie van Petra De Sutter om de afschaffing van het ziektebriefje uit te breiden, biedt geen garantie op dalende verzuimcijfers. Een generieke uitbreiding van één naar drie dagen lijkt gedoemd zijn doel voorbij te schieten.

YOUR TECHNOLOGY AND INNOVATION PARTNER De Cronos Groep zoekt wereldwijd naar de beste technologie, gaat actief kenniscellen vormen en stimuleert potentiële ondernemers binnen de kenniscellen om met de betreﬀende technologie aan de slag te gaan.

BUSINESS PARK KING SQUARE I VELDKANT 33A I B-2550 KONTICH I +32 3 450 80 30 20

Ondernemers

LEDENNIEUWS The Mocktail Club haalt half miljoen euro op NEXT APPS

Samen met Code d’Or uit SintDenijs-Westrem vormt het Lokerse webontwikkelingsbureau Next Apps voortaan digitale studio Who Owns The Zebra. Beide bedrijven behoren al sinds 2021 tot de 62MILES-groep, waardoor het duidelijk werd dat de grenzen van beide bureaus vaak samenvallen. Daarom hebben ze recent ook officieel de krachten gebundeld. ‘Door de samenwerking kunnen we onze partners nog beter bijstaan. Digitale groei is een complexe puzzel waarbij we vanaf nu van a tot z kunnen helpen, van strategie over design en development tot support’, stelt Karen De Bock, managing partner van Who Owns The Zebra.

MOCKTAIL CLUB(CCO, onder links) en Kaat Claessens (COO, onder rechts) van The Mocktail Foto:THE Founders Marie Claessens Club

www.whoownsthezebra.be

The Mocktail Club van de zussen Kaat en Marie Claessens heeft onlangs een half miljoen euro

ROMBIT

verschillende partijen: The Source van de Waalse water- en frisdrankenproducent Spadel, impact investor

Productbouwer Rombit Studio, dochterbedrijf van de Antwerpse technologiegroep Rombit, heeft de krachten gebundeld met ontwerpen innovatiebureau made. Na jarenlang samenwerken beschouwen beide bedrijven de fusie als een logische volgende stap. Hierdoor ontstaat er meteen een nieuwe onestopshop voor innovatie, van strategie tot implementatie. Het nieuwe made is voor 75 procent in handen van de Rombit-groep van ondernemer Jorik Rombouts. Voor de dagelijkse leiding vertrouwt die op twee co-CEO’s met elk hun specifieke focus: Simon De Smet voor het commerciële luik en Thomas Pels voor operations. Met deze stap gaat Rombit Group voortaan door het leven als Techyard. Naast made maken ook Rombit (veiligheid in interne logistiek) en Rombit Solutions (installatie en integratie van veiligheidssystemen) deel uit van die overkoepelende groep, die instaat voor de gemeenschappelijke ondersteunende diensten. Vanuit Techyard zal de groep waar mogelijk verder worden uitgebouwd.

The Mocktail Club, marktinnovator binnen de alcoholvrije dranken, haalt in een eerste investeringsronde opgehaald. De Antwerpse specialist in alcoholvrije dranken heeft dit nieuw kapitaal gevonden bij een half miljoen euro op. “Met dit groeikapitaal zullen we ons verankeren in de Benelux.” In een investeringsronde haalt het die Antwerpse The isMocktail Club een Ardo. half miljoen euro op. Het bedrijf, Gileerste Dumarey en de familie Haspeslagh, ook eigenaar van onder andere Met dit groeikapitaal gespecialiseerd in alcoholvrije wil zich hiermee verankeren de Benelux. Het in geld komt van een mix van wil The Mocktail Club zich cocktails, verder verankeren in de Benelux, onderinmeer door sterker te spelen op de corporate en privaat kapitaal: The Source van Spadel, de Waalse water- en frisdrankenproducent Spadel, bekend vele aanvragen uit Nederland. ‘De nieuwe middelen zullen ons ook in staat stellen om het potentieel van van de merken Spa en Bru, aangevuld door Familie Jan Haspeslagh (eigenaar van oa Ardo) en impact investor Gil onze brand verder te versterken en nieuwe marktkansen te verkennen’ , stellen beide zussen. Hun mocktails Dumarey (Partner Foodservice Alliance, ex CEO UpFresh). De onderneming zal het vers kapitaal gebruiken om zich sterk te verankeren Benelux. zijn 100% natuurlijk,inlaag in suiker en gebruiksklaar. Sinds The Mocktail Club vier jaar geleden van start is

gegaan, zag het bedrijf z’n omzet bijna elk jaar nagenoeg verdubbelen. Intussen is het met z’n gamma al te

“Met deze eerste kapitaalinjectie hebben we meer slagkracht om met The Mocktail Club een dominante speler te vinden in meer dan 650 verkooppunten en horecazaken, waaronder een twintigtal sterrenzaken in België. worden in Benelux,” zegt founder Kaat Claessens. “We krijgen dagelijks aanvragen uit Nederland, met deze Dit jaar groeit de omzet naar miljoen kapitaalinjectie kunnen we dit zelf2ook een euro. sterke push geven. Bovendien stellen de nieuwe middelen ons in staat om het potentieel van onze brand verder te versterken en nieuwe marktkansen te verkennen."

www.themocktailclub.com

“De alcoholvrije markt evolueert razendsnel, om aan deze snelheid mee te kunnen hebben we groeikapitaal nodig", aldus founder Marie Claessens. "We voelen interesse van landen uit heel Europa, met de ondersteuning van The Source, familie Haspeslagh en Gil Dumarey kunnen we onze brand nu ook verder gaan uitbouwen."

FPC RISK / SWECO / MARKTLINK

“Met The Mocktail Club breken we de alcoholvrije menukaart in restaurants en de drankenrayon bij grote retailers open. We blijven ver weg van de klassieke Virgin Mojito’s en andere vaak mierzoete alcoholvrije alternatieven. We Fire Protection Consultants International (FPC Risk) uit Antwerpen maakt sinds kort deel uit van Sweco. ontwikkelen onze eigen smaken, gaande van Rhubarb & Fennel, tot Basil & Elderflower of Lemongrass & Chili. beursgenoteerde ingenieurs- enzorgen architectenbureau heeft z’n Belgische hoofdzetel OnzeDit complexe smakencombinaties ervoor dat de alcoholvrije dranken aan eveneens maturiteitinwinnen.” Marie Antwerpen. FPC Risk was vijftig jaar geleden het eerste onafhankelijke adviesbureau voor brandbeveiliging Claessens

in Europa. Het werd opgericht door de vader van huidig zaakvoerder Ralf Bruyninckx. Die heeft het

“De voorbije 4 jaar is de alcoholvrije markt gigantisch geevolueerd. Bij de start van The Mocktail Club moesten we familiebedrijf nu ondergebracht bij Sweco. Vanuit die nieuwe context zal Ralf Bruyninckx bij Sweco een sterk opboxen tegen conservatieve menukaarten en aankopers die niet geloofden in de alcoholvrije evolutie. Met

afdeling rond brandveiligheid uitbouwen. De overname van FPC Risk door Sweco is mee begeleid door Marktlink. Met ook een Belgische vestiging in Antwerpen is dit van oorsprong Nederlands bedrijf een van de grootste onafhankelijke overnamespecialisten in het hogere kmo-segment van de Benelux. Met een internationaal team van ruim 240 interne specialisten in overnames en fusies begeleidt Marktlink bedrijven bij transacties met een dealwaarde tussen 5 en 250 miljoen euro. Onlangs breidde dat z’n internationaal netwerk trouwens nog uit met de opening van nieuwe kantoren in Birmingham en Zürich. www.fpcrisk.com www.sweco.be www.marktlink.com

MOMO COLLECTIVE MORGANE DE MAZIÈRE DEELNEMER BRYO STARTUP

Zes vragen aan Bryo-deelnemer Momo Collective

‘Designerkleding dragen kan ook met een beperkt budget’ Zin om stralend gekleed het nieuwe jaar in te duiken, zonder je evenwel blauw te betalen voor je outfit? Daarvoor biedt Morgane De Mazière jou een mogelijke oplossing met Momo Collective, haar onlineplatform dat liefhebbers van designerkleding ontzorgt bij het uitlenen van stukken. door Jan Van de Poel fotografie Koen Fasseur 22 22

Ondernemers

IN DE STARTBLOKKEN

WAT DOET JOUW BEDRIJF? ‘Momo Collective maakt het mogelijk om designerkleding eenvoudig te huren en te verhuren. Van een passende outfit voor het eindejaar over feestelijke kleding voor een huwelijk of vormsel tot een Instagramwaardig stuk voor de influencer: het hele jaar door kan je er hiervoor terecht. Zulke stukken huren en verhuren speelt alleszins in op een toenemende interesse om zaken te delen, vanuit de intentie om duurzamer te consumeren. De modewereld heeft daarin nog stappen te zetten. Als platform kunnen we designers daarbij helpen, door een deel van hun collectie voor verhuur beschikbaar te stellen. Momenteel verhuren we wel alleen nog maar designerkleding van particulieren die wat ruimte in hun kleerkast willen maken.’

WAT MAAKT JOUW CONCEPT UNIEK? ‘Als platform dat particulieren helpt om gelegenheidskleding aan elkaar verhuren, kent Momo Collective in eigen land geen concurrentie. Andere spelers werken bijvoorbeeld met abonnementsformules of zich richten op kleding die je dagelijks kan dragen. Fast fashion of high-streetmerken ga je bij Momo Collective niet terugvinden. Ik spits me toe op designerkleding van gereputeerde, gevestigde merken, bovendien met de kwaliteitsgarantie dat die vrij van beschadigingen of vlekken is. Na reservatie ontvangt de klant een pakket met het bestelde kledingstuk dat meteen kan worden gedragen. Na gebruik stuurt hij dat pakket ook gewoon terug, zonder het gedragen stuk eerst nog te moeten wassen of strijken. Ook aanbieders ontzorgen we dus compleet, want zowel opslag van de aangeboden kleding, de logistiek als de schoonmaak en eventueel nodige herstellingen nemen we voor onze rekening.’

HOE IS HET IDEE ONTSTAAN? ‘Mijn interesse in mode is stelselmatig toegenomen. Studeren in een modestad als Antwerpen wakkert die automatisch al aan. Bijvoorbeeld Dries Van Noten, Christian Wijnants en Sea Me Happy vind ik fijne merken van eigen bodem. Een aantal mooie stukken zijn intussen ook in m’n kleerkast beland en aan vrienden leende ik die ook weleens uit. Tegelijk draag ik zelf graag nieuwe dingen, maar mankeert het me aan voldoende budget om m’n favoriete designers en merken te kunnen dragen. Ik begon ook meer en meer belang te hechten aan duurzamere mode, dus ging ik me afvragen hoe ik daar mee naar kon toewerken. Zo groeide het idee voor een eigen fashiontechbedrijf dat hierrond draait. Want hoewel ik na mijn studies International Business Management als ITconsultant aan de slag ben gegaan, was de zin om te ondernemen nooit geweken.’

WAT ZIJN DE AMBITIES? ‘Na een eerste testfase heb ik Momo Collective de voorbije maanden gecombineerd met mijn voltijdse job als IT-consultant. Over een aantal maanden hoop ik me er wel volledig op te kunnen toeleggen. Om in te spelen op klanten die vooraf graag een stuk willen passen, mik ik in eerste instantie op een eigen opslagruimte met pasruimte. Met een pop-upwinkel zou ik ook beter kunnen inspelen op drukke periodes met trouwof communiefeesten of het eindejaar. Voorts zou ik graag samenwerken met Antwerpse designers zoals Dries Van Noten en Natan, waarbij Momo Collective dan stukken van hun nieuwste collecties kan verhuren. En ook grootwarenhuizen die meerdere designermerken verkopen, hoop ik daartoe te bewegen. In die zin hoop ik heel de Benelux te kunnen bestrijken, bijvoorbeeld met een shop-inshopconcept in een keten als De Bijenkorf.’

WAT BETEKENT BRYO VOOR JOU? ‘Bryo leerde ik al kennen tijdens mijn studies. Toen de kriebel voor het starten van een eigen bedrijfje toch te sterk werd, was deelname een logische stap. Tot nu toe haal ik veel uit dit traject. Het houdt me bij de hand vast, reikt me kennis, advies en een netwerk aan, biedt me een klankbord én geeft me de spreekwoordelijke schop onder de kont wanneer nodig. Zo beschouw ik het als de ondernemersvriend die me eraan herinnert dat ik niet alleen sta. Zeker als je in je eentje onderneemt, is dat veel waard. Bovenal is het fijn om terecht te komen in een groep mensen die eveneens bouwen aan hun droom en van hen andere perspectieven mee te krijgen.’

TIPS VOOR ANDERE JONGE ONDERNEMERS? ‘Als jonge ondernemer moet je echt buitenkomen. Praat met anderen over jouw idee en trek naar netwerkevents om mensen te ontmoeten die met dezelfde mindset in het leven staan. Want de steun en het advies van anderen geeft je niet alleen extra energie, maar laat je ook toe om mooie stappen voorwaarts te zetten. Test jouw idee ook voldoende uit en onderzoek goed hoe je dat het best kan verkopen. En vermijd ten slotte om risico’s te nemen, puur op andermans woord. Houd toch altijd een slag om de arm.’

www.momocollective.be Scan deze QR-code voor alle info over Bryo!

SCAN ME

The greatest gift are new memories Sluit het jaar in schoonheid af met een leuk cadeau voor je trouwe klanten. Of beloon je medewerkers. Kies uit meer dan 600 evenementen in onze acht zalen. Het ideale cadeautje voor jong en oud onder de kerstboom!

Ontdek alle evenementen www.beatvenues.be

Ondernemers

DE KIJK VAN PROXIMUS NXT

n de eindeloze zee van technologische vooruitgang springt één term eruit: generatieve artificiële intelligentie (Gen AI). Dit subdomein van artificiële intelligentie (AI) heeft het potentieel om de bedrijfswereld te transformeren. Het is ook de kracht die schuilt achter enkele van de meest opwindende innovaties van de afgelopen jaren.

‘Het is als een creatieve krachtpatser die zich voedt met kennis en ideeën.’

Kristof Lidou Head of Sales Area Flanders Proximus NXT

Gen AI is geïntegreerd in deep learning, wat op zijn beurt een belangrijk onderdeel is van machinelearning. Het is het soort AI dat content genereert op basis van grote sets bestaande gegevens. Met Gen AI kan je teksten laten schrijven, samenvattingen maken, afbeeldingen manipuleren en zelfs programmeren. Het is als een creatieve krachtpatser die zich voedt met kennis en ideeën. Recent onderzoek van McKinsey onthult dat Gen AI vier grote domeinen binnen jouw onderneming kan transformeren. Die zijn samen goed voor 75% van de waarde die Gen AI te bieden heeft. Op kop staat jouw verkoopteam dat kan profiteren van directe reacties, gepersonaliseerde aanbevelingen en zelfs aankoopsimulaties, waardoor ze de verkoopkansen aanzienlijk vergroten. Voor de collega’s van marketing opent Gen AI ook nieuwe deuren. Denk aan gesegmenteerde content, gepersonaliseerde advertenties en de mogelijkheid om jouw marketingstrategie naar nieuwe hoogten te tillen. Chatbots, media-automatisering en realtime informatie kunnen de klanttevredenheid en -ondersteuning verbeteren terwijl jouw R&D-team kan worden gestimuleerd door scenario’s, synthetische data en nieuwe ideeën gegenereerd door Gen AI. Dat kan leiden tot innovatie en concurrentievoordeel.

Natuurlijk zijn er uitdagingen bij het omarmen van Gen AI. Twee van de grootste obstakels zijn het tekort aan geschoolde medewerkers in AI en het gebrek aan gestructureerde data. Het is van cruciaal belang om te investeren in datakwaliteit en beveiliging. Het kan ook een uitdaging zijn om relevante use cases voor jouw bedrijf te identificeren. Bovendien kan AI impact hebben op de bestaande bedrijfscultuur en op de noden van jouw ICT-infrastructuur. Gelukkig zijn deze obstakels absoluut te overwinnen. Proximus heeft al meer dan honderd use cases ontwikkeld die daarvan het bewijs zijn. Zo is ChatGPT toegankelijk gemaakt via het bedrijfsportaal. Proximus-medewerkers krijgen zo antwoorden en content aangepast aan de Proximus-context, met het gepaste jargon en antwoorden aangepast aan eigen producten en diensten enz. Voor de callcenteragents is er een schrijfassistent, die AI gebruikt om de kwaliteit van de communicatie met de klanten te verbeteren. Ook de FAQ op de eigen website zal binnenkort gebruikmaken van Gen AI om de relevantie van zoekopdrachten te verbeteren. En, omdat mensen sneller een antwoord online zullen vinden, zal het aantal oproepen aan het contactcenter aanzienlijk dalen. In 2020 heeft Proximus ook YODA gelanceerd, de digitale assistent die de werkdruk bij hr met 25% deed dalen. Met de integratie van ChatGPT zal YODA profiteren van constante updates om zich aan te passen aan taalontwikkelingen en nieuwe hrtrends. En ten slotte zet Proximus Gen AI in voor matching en classificatie. Grote hoeveelheden informatie worden gesorteerd met generatieve AI om een nauwkeurige classificatie te garanderen.

Wat kan generatieve AI betekenen voor jouw bedrijf? Wat je de komende twee minuten zal lezen, illustreert meteen wat generatieve AI – kortweg Gen AI - is. Dankzij een goede prompt in ChatGPT rolt er uit de tool een column voor dit magazine. Na een kritische en creatieve blik, laten we je jouw mening vormen. Wat kan Gen AI voor jouw onderneming betekenen?

Meer weten over generatieve AI? Bekijk het Proximus-webinar hierover via deze QR code.

SCAN ME

Een job in de haven. Da’s net iets anders.

Vind je nieuwe job op havenjobs.be 26

Ondernemers

DE KIJK VAN

CUSTOMER COLLECTIVE

V ‘Slechts 5% meer klantbehoud kan al zorgen voor een winsttoename van 25 tot 95%.’

Katie Baeck Senior consultant Customer Experience & Innovation bij The House of Marketing, onderdeel van Customer Collective

erwelkom je een hogere omzet met open armen, dan is het verbeteren van deze ervaringen essentieel. Want tevreden klanten worden loyalere klanten die mogelijks een actieve ambassadeursrol op zich nemen; zo zullen ze ook nieuwe klanten aantrekken. Bovendien hebben ze doorgaans minder vragen, waardoor je bespaart op jouw klantenservice. Maximaliseer deze win-win met vijf krachtige adviezen:

#3. De kern vind je intern. Een klantgerichte bedrijfscultuur start bij de kern. Luister daarom even actief naar jouw medewerkers binnen zoals je dat buitenshuis doet. Optimaliseer processen en automatiseer waar kan: zo zal je niet alleen kosten besparen, maar kan je ook jouw medewerkers hun talenten optimaal benutten. Meer tevredenheid in de kern zal leiden tot meer tevredenheid extern.

#1. Wees één en al oor. De moraal van jouw verhaal: luisteren. Vraag jouw klanten om feedback en analyseer hun inzichten. De waardevolle kennis die je hier vergaart, gebruik je om jouw producten en diensten te verbeteren. Vervolgens volgt geen mono- maar een dialoog waaruit je kwalitatieve én kwantitatieve informatie onttrekt. Ga in gesprek wanneer je hen een nieuw product laat testen, observeer hen tijdens het keuzeproces of nodig hen uit voor jouw enquêtes.

#4. Great minds? Data minds. Lijkt een hogere klanttevredenheid achter slot en grendel te zitten, dan zijn data key. Analyseer wat jouw best verkopende producten zijn en achterhaal waarom. Onderzoek alsook de effectiviteit van jouw marketingcampagnes met bijhorende klachten. Dit staat je toe het gedrag van jouw klanten soepeler te voorspellen en hun behoeften grondiger te begrijpen. Bij mogelijke problemen zal je proactief kunnen reageren en opportuniteiten beter kunnen benutten.

#2. Ga gluren bij de buren. Concurrenten fungeren niet enkel als merkburen, maar ook als inspiratiebron en spiegel voor jouw eigen prestaties in de sector. Word de koploper in jouw branche door nauwgezet te observeren wat jouw naasten goed doen of waar ze tekortschieten. Combineer dit met het invullen van onvervulde klantnoden en jouw eigen sterktes, voor een nog sterkere strategie en gedifferentieerde klantervaring.

In vijf stappen naar meer omzet De tijd waarin men de markt kon paaien enkel op basis van een product of prijs, is helaas voorbij. De nieuwe protagonist in jouw merkverhaal is de kwaliteit van jouw klantervaring. Maar waarvoor staat deze schijnbaar doorslaggevende customer experience (CX)?

#5. Word wijs in de ideale klantreis. Elke interactie die een klant met jouw bedrijf of merk heeft, wordt samengevat in de customer journey of klantreis. Wil je deze feilloos laten verlopen, breng deze journey dan samen met jouw klanten in kaart. Bespreek mogelijke pijnpunten of opportuniteiten; ga vervolgens met hen en jouw medewerkers aan de slag om deze te verbeteren. Van kleine attenties - zoals een persoonlijke notitie bij een bestelling - tot het oplossen van grotere, structurele problemen zoals online betaalprocessen. Perfectie bestaat niet, maar verbetering gelukkig wel. Kies daarom bewuste momenten uit waarop je het verschil kan maken voor een memorabele klantreis. Een gewaardeerd verschil dat ook jij zal merken: zo kan een toename van slechts 5% klantbehoud volgens managementadviesbureau Bain & Company al zorgen voor een winsttoename van 25 tot 95%. Wil je dus graag investeren in jouw toekomst? Investeer dan vandaag nog in jouw klantervaring.

Ondernemers

UITGESPROKEN GRAFIEK VAN DE MAAND

Belgische industrie ervaart beduidend minder productiebelemmeringen laagconjunctuur en de volledige heropening na de coronacrisis aan het verdwijnen. Ook financiële belemmeringen en het gebrek aan uitrusting zoals machines worden minder gerapporteerd dan bij vorige bevragingen.

Slechts 17% van de Belgische industriële bedrijven rapporteert geen productiebelemmeringen. Dat is aanmerkelijk onder het gemiddelde op lange termijn. Boosdoeners zijn onvoldoende vraag (63%), onvoldoende bevoorrading (19%) en het ontbreken van gekwalificeerd personeel (12%). Zeker de toeleveringsproblemen zijn door de 90 80

roductiebelemmeringen door onvoldoende geschoolde arbeidskrachten Geen belemmering

nanciële belemmeringen

Geen belemmering

Productiebelemmeringen door onvoldoende geschoolde arbeidskrachten

Onvoldoende uitrusting

Financiële belemmeringen

Onvoldoende bevoorrading en andere oorzaken

Financiële belemmeringen

4,09 De Port of Antwerp-Bruges zal vanaf 1 januari 2024 de concessieen havenrechten verhogen met 4,09 procent. Daarmee volgt het de zogenaamde Consumer Price Index (CPI) van augustus. ‘Het is ook conform vorige jaren en de afspraken met alle belangenverenigingen. Net zoals de afgelopen jaren moeten wij blijven investeren om de competitiviteit op lange termijn te blijven garanderen’, klinkt het bij het havenbedrijf, dat aangeeft dat zijn investeringskosten buitenproportioneel gestegen en zijn financiële verantwoordelijkheden sterk toegenomen zijn. ‘Hiervan moeten de kosten via de bestaande inkomsten, de concessieen havenrechten, worden opgevangen.’ Concessie- en havenrechten bestaan onder andere uit tariefverordeningen op zeeschepen, de binnenvaart en op het gebruik van kaaien of gronden in het havengebied. Ook de tarieven voor slepen gaan omhoog.

2023M1

bron: nbb

Onvoldoende uitrusting Onvoldoende bevoorrading en andere oorzaken

Wapenwedloop

‘De drugsmaffia is een veelkoppig monster en we gaan de strijd nooit winnen. Het is een wapenwedloop waarin we ons constant moeten aanpassen.’ Paul Van Tigchelt, minister van Justitie, De Tijd

Slagkracht

‘De maatschappij ziet industrie als vervuilend. Maar het is de industrie die oplossingen zal aanreiken voor de energietransitie. Wij beschikken over de vereiste technologie en slagkracht.’ Filip De Dijcker, managing director ADPO bij installatie van nieuw batterijpark, Trends

2017M1

2022M4

2015M7

bron: nbb

2016M4 2023M10

2021M7

2014M1

2014M10

2023M1

2023M10

2020M1

2020M10

2013M4

2022M4

2021M7

2019M4

2012M7

2020M1

2020M10

2018M7

Onvoldoende vraag

2011M10

2011M1

maand & jaar

vraag Onvoldoende bevoorradingOnvoldoende en andere oorzaken

2019M4

2018M7

2017M1

2017M10

2010M4 2017M1

2017M10

2015M7

2016M4

2009M7

2016M4

2015M7

2014M1

2014M10 2008M10

2014M1

2008M1 2014M10

2007M4

2013M4

2012M7

2013M4

2006M7 2011M1

2011M10

2011M1

2005M1 2011M10 2009M7 2005M10 2012M7 2010M4 2008M10

2010M4

2004M4

2008M1

2007M4

2009M7

2003M7

2006M7

2005M10

2005M1 2002M10

2008M1

2008M10

2002M1

2004M4

2007M4

2001M4

2003M7

Onvoldoende uitrusting maand & jaar

Productiebelemmeringen door onvoldoende geschoolde arbeidskrachten

2002M10

2006M7

2000M7

Onvoldoende vraag

2002M1

1999M10 2000M7

1999M10

2001M4

2005M1

1999M1

2005M10

2004M4

1999M1

1998M4

2003M7

1997M7

1996M1

1994M7

1993M10

1996M10

2002M1

1995M4 1996M10 2002M10 1996M1

2001M4

2000M7

1995M4 1993M1

1994M7

1992M4

1999M1

1999M10

maand & jaar

1991M7

1993M10 1990M10

1998M4

1993M1

1990M1

1989M4

1997M7

1992M4

1988M7

1991M7 1987M1

1987M10

1996M1

1995M4

1994M7

1996M10

1986M4

1990M10

1985M7

1990M1 1984M10

1989M4

1984M1

1983M4

1993M1

1988M7 1993M10

1982M7

1987M1

1980M4

1981M1 1987M10

een belemmering

1981M10

1992M4

1991M7

% respondenten met productiebelemmering

1986M4

1990M1

1990M10

1985M7

1984M10

1984M1

1989M4

Ondernemers

UITGESPROKEN

FOTO VAN DE MAAND

Covestro baart opzien met recyclage van polycarbonaat Exact 70 jaar nadat uitvinder Herman Schnell polycarbonaat heeft gepatenteerd, zijn onderzoekers van het Antwerpse laboratorium van het Duitse chemiebedrijf Covestro erin geslaagd om deze kunststof te recycleren. Polycarbonaat kent tal van toepassingen in verschillende sectoren. Het is bestand tegen hoge temperaturen en daarom zo goed als onbreekbaar. De hightech kunststof zit bijvoorbeeld in de behuizing van tv-, pc- en laptopschermen. De doorbraak in de chemische recyclage ervan die het Antwerps R&D-team nu met een innovatieve methode heeft bereikt, is volgens managing director Georg Wagner bijzonder belangrijk voor Covestro Antwerpen. Die site in de Antwerpse haven is al sinds eind 1980 een belangrijk productiecentrum van polycarbonaat. ‘Hiermee zetten we de competenties van al onze Antwerpse collega’s wereldwijd op de kaart. Samen met de uitbreiding van onze productie voor grondstoffen voor woningisolatie, toont deze doorbraak bovendien aan dat Covestro in Antwerpen op de eerste rij staat als toekomstgerichte site’, stelt hij.

Windvanger

‘Een goede leider vangt alle wind. Hij claimt niet alleen bij succes het hoogste schavot, maar staat ook op het podium in tijden van crisis. Slechts nieuws brengt hij zelf en legt hij niet in het mandje van een manager.’ Bart Buyst, arbeids- en organisatiepsycholoog, De Morgen

Tiptop

‘In de couture maken ze iets en finetunen ze dat dagenof wekenlang. Die luxe hebben we in de horeca niet. Elke shift hebben we maar twee à drie uur, en in die tijd moet alles tiptop in orde zijn.’ Peter Goossens, afscheidnemend sterrenchef van Hof van Cleve, Nina

1,89

miljoen

De Belgische Mededingingsautoriteit heeft medio november groen licht gegeven voor de fusie van Pidpa en Water-link. Zowat twee jaar geleden al maakten beide Antwerpse watermaatschappijen hun intentie tot fusie bekend. Eerder dit jaar keurden ze in die zin het fusieplan ook goed. Het fusiebedrijf gaat op 1 januari 2024 van start onder de naam Adelta. De hele provincie Antwerpen zal vanaf dan vallen onder een watermaatschappij, die ruim 1,85 miljoen klanten zal tellen in de 69 gemeenten. Adelta zal in 52 gemeenten ook de riolering beheren.

Michel Van Bavel, Van Bavel Enjoy Giving:

‘We zijn meester-kleermakers in de originaliteit’ Een functioneel item dat zowel voor werk als privé bruikbaar is en liefst gepersonaliseerd: voor Michel Van Bavel zijn dat de musts voor een eigentijds relatiegeschenk met impact. ‘Uiteraard mag de klant vragen naar een specifiek product. Maar we zijn vooral adviseurs die onze klanten origineel uit de hoek laten komen. Iedereen deelt geschenken uit, dus moet je durven opvallen’, zegt de CEO van de gelijknamige expert in promotieartikelen.

Ondernemers

SCHIJNWERPER

De maand van Sinterklaas en de kerstman staat ook in bedrijven nog steeds synoniem aan een tijd van geven. ‘Het traditionele eindejaarsgeschenk is nog steeds ‘in’ om medewerkers en klanten te bedanken voor de goede samenwerking in het voorbije jaar’, merken specialisten ter zake Van Bavel Enjoy Giving uit Mortsel en Xenia Business Gifts uit Lokeren. Maar dat betekent geenszins dat zij nu alweer aftellen naar het eindejaar 2024. ‘Wie zijn talent en z’n goeie klanten wil behouden, geeft het hele jaar door’, schetsen ze de evolutie in hun sector. door Jan Van de Poel fotografie Wim Kempenaers , Stefaan Van Hul

‘Het perfecte geschenk maakt je leven gemakkelijker, soms zonder dat je ooit hebt stilgestaan bij het probleem dat het oplost. Dat kunnen uiteenlopende dingen zijn’, wijst Michel Van Bavel op de variatie in z’n showroom: van simpele balpennen over brooddozen of drinkflessen met leuk opschrift tot chique zaken, zoals kwaliteitsvolle kleding met borduurwerk of een standingvolle lichtgevende champagnekoeler met ingebouwde luidspreker. ‘In kostprijs gaat dat van nauwelijks enkele euro’s voor een leuk weggevertje tot wel 250 euro voor een relatiegeschenk waarmee je je beste klanten wil bedanken. Wat je spendeert, hangt af van wie je doelgroep is en hoeveel geefmomenten je wil budgetteren. Want je kan je relaties evengoed verrassen op minder voor de hand liggende momenten, bijvoorbeeld net voor of na de zomer. Dan laat je verstaan dat zij op jou kunnen rekenen wanneer ze zelf van vakantie genieten of het drukke najaar tegemoet gaan’, stipt de CEO aan. ‘Een geschenk krijgen, moet alleszins leuk blijven. Van roken blijf je best ver weg en ook alcohol vermijd je beter: het is verre van origineel en bij driekwart van de bijna 200 nationaliteiten in Antwerpen is alcoholgebruik maatschappelijk niet aanvaard. Overdrijven werkt eveneens contraproductief; je brengt je klant ermee in verlegenheid.’ De waarde van een geschenk moet in verhouding staan tot de onderlinge relatie, geeft hij als maatstaf mee. ‘Een sympathiek item dat het de jongste tijd goed doet, zijn sokken. Iedereen gebruikt dat en voor nog geen tien euro ben je al bediend. Vooral geschenken met een langere levenscyclus zijn interessant. Chocolade is lekker, maar je

merk zal er niet lang aandacht mee genereren. Dan heb je meer aan een paraplu die je een bezoeker meegeeft bij regenweer. Als die van goeie kwaliteit is, zal die jarenlang reclame voor je maken. Zo rendeert een investering in product media dus meer dan een advertentie in printmedia of een promospotje op radio, tv of online. Dan geef je al snel meer uit, zonder zicht te hebben op wie je net hebt bereikt.’

‘Met een relatiegeschenk bouw je jouw imago op. Dan moet je inzetten op iets degelijks waar je ook zelf iets aan hebt.’ Advies van een specialist ter zake is volgens Michel Van Bavel essentieel om tot memorabele geefmomenten te komen. ‘Met een relatiegeschenk bouw je jouw imago op. Dan moet je inzetten op iets degelijks waar je ook zelf iets aan hebt. Wie slechts 2 euro per stuk wil investeren, spaart z’n budget beter een jaartje op om het daaropvolgende geefmoment meer te kunnen uitgeven. Artikelen in goedkope plastic die niet lang meegaan, zijn trouwens helemaal out’, geeft hij aan. ‘Liever dan confectie kies je dus beter voor een kostuum op maat, en daarvoor kan je het best terecht bij een meesterkleermaker. Op basis van een gesprek stellen we onze klant een aantal zaken voor die matchen met zijn bedrijfs-DNA. We kijken ook naar mogelijke tastbare dingen waarmee het bedrijf te vereenzelvigen is. Zo kwamen we

voor Chiquita uit bij chocolaatjes verpakt in een minibananendoos. Een creatieve aanpak springt altijd in het oog.’ PERSONALISEREN WERKT Personaliseren is om meerdere redenen een no-brainer, onderstreept Van Bavel. ‘Een logo zal je er blijvend aan herinneren van wie je een artikel hebt gekregen. Maar plaats dat discreet en werk subtiel met de kleuren van je huisstijl: opvallende logo’s of productnamen in megaletters op pakweg een rugzak of een badlaken zijn not done, tenzij dan bij de CocaCola’s van deze wereld. De zichtbaarheid van je merk zal erbij varen, want mensen zullen sneller geneigd zijn om het item zowel in werk- als privétijd te gebruiken. Vergeleken met een Nederlander is een Belg daar trouwens véél gevoeliger aan’, klinkt het. Personaliseren met een naamsvermelding vindt de ervaren rot in productmarketing daarentegen wel een goeie zet. ‘Het benadrukt jouw relatie met de medewerker en geeft zo extra betekenis aan een geschenk. Het is ook handig om je drinkfles in een oogopslag te herkennen naast die van collega’s. Bij de huidige krapte op de arbeidsmarkt, waarbij je jouw goeie krachten liever niet ziet vertrekken naar de concurrent, is het belangrijk om hen in de watten te leggen met leuke geschenken’, merkt hij. ‘Denk maar aan een draadloze hoofdtelefoon voor ongestoord thuiswerken of een compacte reiskoffer voor wie regelmatig businesstrips doet. Accessoires voor de gsm of kantoorwerk blijven eveneens gegeerd. Tegelijk is de manier waarop je jouw geschenk geeft misschien wel belangrijker dan ooit, nu de persoonlijke touch in onze maatschappij wat verloren dreigt te gaan. Maar ook 31

Created by the Antwerp World Diamond Centre

a Diamond Workshop Word ondergedompeld in de schitterende diamantwereld tijdens een privé workshop in het hart van de Antwerpse diamantwijk. Ontdek de basis van gemmologie en de 4 c’s van een geslepen diamant, leer hoe je start met het ontwerpen van een juweel en krijg de unieke kans om zelf een ruwe diamant te slijpen. Een ‘once in a life time’ ervaring die je nooit meer vergeet! Meer info en beschikbaarheid? Scan de QR-code, surf naar www.awdc.be/en/sparklr-atelier of stuur een mail naar info@thesparklr.com.

a Diamond Drink Zorg ervoor dat je receptie, evenement of gala nog meer schittert dankzij ‘Champagne on the Rocks’! Een glaasje bubbels krijgt een extra schittering met een steentje erin! Wees voorzichtig als je ervan drinkt, maar wie niet waagt, niet wint! Welke gelukkige winnaar gaat naar huis met een diamantje en vergeet dit moment nooit meer? Meer info en beschikbaarheid? Scan de QR-code, surf naar www.awdc.be/en/champagne-rocks of stuur een mail naar info@thesparklr.com.

Ondernemers

SCHIJNWERPER

groepsgeschenken om een heel team te bedanken, zitten in de lift. Bijvoorbeeld een kickertafel brengt verbondenheid op het bedrijf bij het vele thuiswerken.’ DUURZAME STATEMENTS In de war for talent moeten bedrijven volgens hem ook bewust omgaan met de uitvoering van een geschenk. ‘Een draagtas vervaardigd van gerecycleerde autobanden of een brooddoos uit gerecycleerd plastic zijn echte statements naar duurzaamheid. Uiteraard hebben ook wij daar aandacht voor. Veel van onze producten komen uit China, soms ook uit Vietnam. Wie niet last minute zijn bestelling laat overvliegen, kan heel duurzame geschenken aanbieden die in Zuidoost-Azië zijn gefabriceerd’, benadrukt Michel Van Bavel. ‘Meestal werken we via Europese grossisten die hun leveranciers grondig screenen. Voor heel specifieke zaken kloppen we zelf aan bij partners waarvan we weten dat ze hun mensen correct tewerkstellen. Daar hebben die trouwens zelf alle belang bij, als ze willen dat we blijven aankloppen.’ Sinds de pandemie geeft digitale dienstverlening in de sector een extra dimensie aan de hang naar duurzaamheid.

Ook Van Bavel Enjoy Giving biedt de optie om met een virtuele geschenkshop te werken, eventueel inclusief inleidende videoboodschap van de CEO. ‘De klant

‘Een virtuele geschenkshop neemt uitdeelstress weg bij de klant én vermijdt onnodig transport.’ kan er verschillende opties aanbieden. Met een persoonlijke code kiest de begunstigde dan het item dat best bij hem past en dat sturen wij dan toe. Zo nemen we uitdeelstress weg bij de klant én vermijden we onnodig transport. Alsmaar vaker staat trouwens ook een goed doel, vaak in samenwerking met specifieke organisaties, in dat rijtje. Denk bijvoorbeeld aan steun voor een herbebossingsproject in Afrika. In de praktijk gaan tot een kwart van de keuzes die richting uit’, besluit Michel Van Bavel. www.vanbavel.be

Nicole Van Peteghem en Elke Verlinden, Xenia Business Gifts:

‘Van elk item is iets hip te maken’ Een overweldigend divers aanbod dat voortdurend evolueert, maakt het bedrijven niet makkelijker om het passende relatiegeschenk te kiezen. ‘Branding is een abstract gegeven. Het relatiegeschenk maakt dat tastbaar. Wij moeten dus vooral oog hebben voor de boodschap die de klant wil meegeven’, beseffen Nicole Van Peteghem en Elke Verlinden van Xenia Business Gifts.

Nuttige gebruiksartikelen met niet toevallig een merknaam of -logo erop: dat is ook voor Xenia Business Gifts de definitie van een goed relatiegeschenk. ‘Dat moet vooral de boodschap ondersteunen die je ook via andere kanalen deelt. Een relatiegeschenk is in die zin een verouderd begrip, want geschenken dienen vandaag uiteenlopende doelen. Naast klassieke momenten zoals eindejaar of Pasen zijn er nog veel andere goede aanleidingen, bijvoorbeeld de feestdag van een specifiek beroep of een behaald target in productie. Dat koppelen aan een geschenk maakt dat moment meteen relevanter of motiveert om op die weg door te gaan. Product media zijn zo een essentiële schakel in de brede mediamix. Onze klanten moeten zorgen dat ze opvallen. En daarvoor kunnen ze op ons rekenen om

hen te sturen naar creatieve en originele zaken’, stippen Nicole Van Peteghem en Elke Verlinden aan. Algemeen valt hen een toenemende vraag naar kwaliteit op. ‘Klanten kiezen bewust voor zaken die langer meegaan, waardoor ze hun boodschap automatisch langer uitdragen. Bij promotioneel textiel zoals t-shirts is een modieuze look meer dan ooit aan de orde. Dus werken we met verschillende modellen, want niet iedereen wil hetzelfde dragen. Door de opkomst van sportevents is er alsmaar meer vraag naar kwalitatieve sportoutfits. Niet alleen bouw je daarmee aan een duurzamer bedrijf of leg je jouw medewerkers in de watten’, zegt Elke. ‘Het boost ook de groepssfeer en biedt toegevoegde waarde naar herkenbaarheid bij massa-events zoals de Antwerp Marathon. 33

BOMSORI SPEELT TSJAJKOVSKI Do 18.01.2024 20:00

Geniet van elke noot via ons business-seatarrangement:

Antwerp Symphony Orchestra Eliahu Inbal dirigent | Bomsori viool

· persoonlijk vip-onthaal · plaatsen in toprang · vip-lounge · open bar · vestiaire · parkingvoucher

Koningin Elisabethzaal

Laat je overweldigen door Bomsori’s uitzonderlijke talent en energie, in het machtige Vioolconcerto van Tsjajkovski. Een streling voor het oor. Bekijk de volledige concertkalender op www.antwerpso.be

Tickets & info: business@antwerpso.be

34 Foto: Kyuitai Shim / DGG VU: Joost Maegerman, Carnotstraat 10, 2060 Antwerpen.

Ondernemers

SCHIJNWERPER

In de war for talent helpen kwalitatieve geschenken ook om talent aan te trekken. Ze ondersteunen zowel je imago als je employer branding. Van elk item is iets hip te maken, zolang het bruikbaar is én goed matcht met je boodschap.’ ALTERNATIEVEN BIEDEN Voor een klant heeft het volgens Xenia Business Gifts meestal weinig zin om zelf te zoeken naar de spreekwoordelijke speld in een hooiberg die bij hem past. ‘We zien hem liever met ons het gesprek aangaan, zodat we kunnen nagaan waarvoor het geschenk moet dienen. Dat kost hem niets extra’, benadrukt Nicole Van Peteghem. ‘Trouwe klanten kennen we door en door, zodat we vaak al op beurzen ideeën oppikken waarvan we weten dat die bij hen in de smaak vallen. Vanuit onze ervaringen moeten we klanten ook durven meegeven welke items ze best vermijden. Dan is het aan ons om een goed alternatief te bieden. Onze selectie van artikelen bij onze leveranciers, op basis van 30 jaar ervaring, maakt daar een verschil.’ Uitwerking op maat raadt Xenia alleszins ten sterkste aan, net om de impact van het geschenk te maximaliseren. ‘Door de evolutie

in druktechnieken kunnen we creatief aan de slag met opdrukken. Personaliseren kan zo veel meer inhouden dan uitsluitend een logo plaatsen, zonder de kostprijs omhoog te jagen. Met kleuren inspelen op de huisstijl is een evidentie, en ook personalisatie met voornamen is praktisch gezien een aanrader op pakweg koffietassen of drinkflessen. Ook is het soms gewoon beter om logo’s subtiel te plaatsen. Gepersonaliseerde champagneglazen bijvoorbeeld worden zo thuis vaker gebruikt. Dit maakt ze in die zin ook duurzamer.’ PLANTBARE POTLODEN EN STEENPAPIER Die duurzamere benadering weerspiegelt zich ook in de keuze van uitvoering, waarbij alsmaar meer voor duurzame materialen wordt gekozen. Elke Verlinden: ‘Je hebt bijvoorbeeld eindeloos bruikbare notitieboekjes in uiteenlopende duurzame materialen, onder andere steenpapier. Dankzij de bijhorende speciale pen kan je je notities weer uitwissen. Een balpen kan je ook ruilen voor een plantbaar potlood, dat je ook in een ecologische sleeve kan stoppen. Facts over de besparing die ecovriendelijke items opleveren, kan je daarop laten drukken. Technologische items zoals powerbanks

of oplaadkabels zijn ook blijvers. Al zie je ze nu veel vaker in een behuizing van kurk of bamboe. In offertes nemen we steeds een ecovriendelijke uitvoering van het gewenste item mee op, zodat de klant ziet dat duurzaam niet per se duurder hoeft te zijn.’ ‘Meer en meer wordt ook bewust gekozen voor producten van Europese makelij. Samenwerken met leveranciers die hun verpakkingen of transport duurzaam aanpakken, is voor klanten alsmaar belangrijker’, wijst Nicole Van Peteghem ook op de reden dat Xenia zelf absoluut het EcoVadis-label wou behalen. Bezorging van geschenken kan het overigens wereldwijd organiseren, indien de klant dat wenst. ‘Zo hebben we gepersonaliseerde kookschorten en jassen verzonden naar de bemanning van schepen van een Belgisch bedrijf. Bij een digitaal geschenkportaal doen we eveneens de logistieke afhandeling. Ook voor promoartikelen voor beurzen kunnen we instaan voor het stockbeheer. Volledige ontzorging is een toegevoegde waarde waarvoor klanten zeker de jongste jaren op ons rekenen.’ www.xenia.be

‘We geven de klant een zoete smaakervaring mee zonder dat die het onaangename gevoel heeft te moeten diëten.’ Melissa Dumon, Steviala

Ondernemers

DE PITCH In deze rubriek vertelt een bedrijfsleider in hapklare stukjes tekst meer over zijn bedrijf.

‘Met onze suikervervangers boet je niet in op smaak’

Smaakvol zoet eten moet ook kunnen op een gezonde manier, zo vindt onderneemster Melissa Dumon uit Kapellen. Met uiteenlopende zoetstoffen van natuurlijke oorsprong ontwikkelde ze daarom een assortiment aan suikervrije alternatieven voor onder meer stroop, chocopasta en toppings. Onder de merknaam Steviala verlekkert dat vanuit Nederland gestaag maar zeker ook consumenten elders in Europa. door Jan Van de Poel fotografie Koen Fasseur

WAT? ‘Steviala staat voor een gamma aan suikervervangers met uitsluitend zoetstoffen van natuurlijke oorsprong. Daarbij gebruiken we bijvoorbeeld steviolglycosiden uit het steviablad of erythritol. Voor het gebruik van sucralose of aspartaam bedanken we bewust. Ook bij onze chocopasta’s en stroopvervangers kunnen we hun typische smaak en viscositeit erin stoppen, zonder gebruik te maken van zulke kunstmatige suikervervangers en zoetstoffen. Daarvoor werken we met vezels uit bijvoorbeeld bananen, artisjokken of suikerbieten, die van nature suikers bevatten en dus voor een zoete smaak zorgen. Hiermee hebben we in 2021 trouwens een Gezonde Innovatie Award gewonnen. Dit onderscheidt onze stroopvervangers van watergebaseerde versies, die consumenten doorgaans ervaren als flauwe afkooksels van het traditionele product.’

UNIEK? ONTSTAAN? ‘Net als vele andere diabetespatiënten die vrij van toegevoegde suikers willen eten, kan ik geen kunstmatige zoetstoffen verdragen. Omdat mijn voeding hierdoor vaak wat aan smaak miste, ben ik op zoek gegaan naar hoe het beter kon. Toen het gebruik van stevia twaalf jaar geleden uiteindelijk werd toegelaten in de Europese Unie, ben ik daarmee aan de slag gegaan. Dat startte eerst puur als hobby, maar gaandeweg heb ik een ware passie gekregen voor het ontwikkelen van producten zonder kunstmatige zoetstoffen. Ik heb me daar volledig op gestort, onder andere door beurzen te bezoeken en een samenwerking aan te gaan met een Amerikaanse ontwikkelaar.’

AMBITIES? MISSIE? ‘We produceren suikervrije producten waarnaar consumenten vaak moeten grijpen bij een dieet ten gevolge van een intolerantie of een aandoening. Hen willen we een smaakervaring meegeven waarbij ze nog steeds kunnen genieten van een volle, zoete smaak van gerechten, zonder het onaangename gevoel te hebben dat ze anders moeten eten omwille van hun intolerantie of aandoening. Zo helpen we onze klanten gezonder te eten en te leven, hoewel ze puur naar smaak niet die indruk hebben.’

‘Vandaag haal ik 95% van m’n verkoop uit onlinebestellingen van particulieren, voornamelijk via Nederlandse webshops. Onze noorderburen zijn niet alleen meer into online kopen; ze zijn doorgaans ook bewuster bezig met hun voeding. Daarom heb ik in Den Helder net een tweede verdeelpunt in gebruik genomen, naast het eerste magazijn in Bavel bij Breda. Mijn producten zijn al te vinden in enkele Nederlandse winkels. Die aanwezigheid in fysieke winkels hoop ik uit te bouwen, onder andere door een plaats te bekomen in het assortiment van supermarkten.’

‘Steviala streeft naar een kwalitatief product dat vrij is van kunstmatige zoetstoffen, zonder daarbij op smaak te willen inboeten. Omdat we in eerste instantie een goed product willen afleveren dat aan die eisen beantwoordt, gaan we steeds eerst voor de ingrediënten die voor een zoete smaak zorgen. De prijs van ons product is daaraan ondergeschikt.’

INTERNATIONAAL? ‘Steviala opereert vanuit Nederland en in Tsjechië verdelen we al producten onder private label. Elders in het buitenland liggen er nog kansen. Zo zien we mogelijkheden voor een uitbreiding naar het Verenigd Koninkrijk. Deelname aan een beurs in Duitsland heeft ons duidelijk gemaakt dat ook dat een interessante markt is, net als Frankrijk. Door Duits- en Franstalige versies van onze webshop te ontwikkelen, willen we daarop inspelen. Een bijkomend verdeelpunt vestigen dichtbij de Duitse grens is daarom eveneens een optie. Ook in het MiddenOosten heeft Steviala veel potentieel, zo heeft deelname aan een beurs in Dubai me geleerd. Diverse landen in die regio kampen hardnekkig met diabetes, terwijl er nauwelijks suikervervangers zonder kunstmatige zoetstoffen te vinden zijn.’

www.steviala.eu 37

PCARD+ Your access to the city

Eenvoudige toegang tot onze parkings Nooit meer langs de kassa • Netwerk van 70 Interparkings in België > Nieuw Sneller in- en uitrijden dankzij de nummerplaatherkenning in tal van parkings

Maar ook nog dit ... •

•

De mogelijkheid om MOBIB Basic te activeren voor een totale intermodale mobiliteit in Brussel Toegang tot het netwerk van carwashes, Fleet Wash

Kortingen en promoties* > Tot 30% korting op uw parking • •

Avondforfait vanaf 19u Speciaal cinematarief

Vraag uw GRATIS Pcard+ aan www.pcard.be

38 * Voorwaarden en lijst met deelnemende parkings op www.pcard.be en www.interparking.be/carwash

OVERAL DICHTBIJ

Ondernemers

DE KIJK VAN DELOITTE

H ‘Voor de belastingplichtige geldt principieel een wettelijke plicht tot medewerking.’

et fiscale visitatierecht is een recht dat zowel in het Belgische Wetboek van de inkomstenbelastingen als in het Belgische btw-Wetboek ingeschreven staat. Het visitatierecht stelt de belastingadministratie in staat om de beroepslokalen vrij te betreden in het kader van een controle of onderzoek naar de inkomstenbelastingen of de btw. Voor het betreden van privéwoningen en/ of bewoonde lokalen gelden er bijkomende voorwaarden, zoals onder meer een uitdrukkelijke machtiging hiertoe door de bevoegde politierechter. Bovendien kan ook slechts toegang worden verstrekt tussen 5 uur ‘s ochtends en 21 uur ‘s avonds.

Blijvende toestemming vereist In de praktijk was het tot voor kort heel onduidelijk of de belastingadministratie de lokalen zonder voorafgaande toestemming van de belastingplichtige mag/kan betreden. In haar recente arrest van 16 juni 2023 besliste het Hof van Cassatie dat de belastingplichtige inderdaad steeds zijn uitdrukkelijke toestemming moet verleend hebben vooraleer de fiscus privélokalen kan betreden, naast de machtiging van de politierechter. Het Hof benadrukt zelfs dat deze toestemming steeds ook blijvend moet zijn. Als de belastingplichtige bijvoorbeeld tijdens de controle zijn toestemming intrekt, moeten de belastingambtenaren hun bezoek dus onmiddellijk staken. Philippe Van Krunkelsven Deloitte Belastingconsulenten

Reikwijdte van recht op visitatie beperkt Met het zogenaamde visitatierecht verleent de Belgische fiscus het recht om (beroeps)lokalen te betreden in het kader van een controle inzake inkomstenbelastingen of btw. Twee recente uitspraken door het Hof van Cassatie stellen (opnieuw) meer paal en perk aan de specifieke reikwijdte van dit recht. Hierdoor versterken ze de positie van de belastingplichtige.

Hoewel dit arrest specifiek ging over een visitatie van bewoonde lokalen, geldt deze principiële zienswijze van het Hof mutatis mutandis evenzeer voor bezoeken van de beroepslokalen. Onderzoek van gesloten kasten Verder werd in haar arrest van 6 oktober 2023 de draagwijdte van het onderzoekrecht van de belastingadministratie door het Hof van Cassatie verder verduidelijkt. In het voorliggende geval onderzocht de fiscus (ook) stukken en boeken die zich bevonden in onder andere gesloten kasten en vuilnisbakken. Het Hof oordeelde ter zake dat zodra de belastingplichtige toestemming heeft verleend om de (beroeps)lokalen te betreden, de administratie inderdaad principieel ook toegang wordt verschaft tot boeken en documenten die zich gebeurlijk zouden bevinden in bijvoorbeeld gesloten kasten of vuilnisbakken. Het eerder aangehaalde cassatiearrest indachtig, kan de belastingplichtige weliswaar te allen tijde zijn eerder gegeven toestemming intrekken. Hierdoor moet de fiscus haar onderzoek dan onmiddellijk stoppen. Disproportionele visitatie Ter volledigheid geldt voor de belastingplichtige principieel ook een wettelijke plicht tot medewerking. Dit maakt dat een ‘onrechtmatige weigering’ hiervan tot administratieve (bv. geldboete) en/of strafrechtelijke sancties (bv. bij bedrieglijk opzet) kan leiden. Hiertegenover staat dat de belastingplichtige uiteraard niet moet meewerken aan een ‘onwettige en disproportionele uitoefening’ (bv. voor een vennootschapsbelastingcontrole mag geen visitatie plaatsvinden bij klanten of leveranciers) door de belastingadministratie van haar visitatierecht.

‘Professioneel advies is nog altijd erg duur en niet voor iedereen toegankelijk. Door een deel daarvan te digitaliseren, wordt het voor een grotere groep beschikbaar.’ Stefan Debois en Bart Vanden Wyngaerd, Pointerpro 40

Ondernemers

INNOVATIE

‘Onze software creëert automatisch advies op maat’ Pointerpro, het softwarebedrijf in hartje Antwerpen dat consultancybedrijven helpt hun dienstverlening te digitaliseren, werd dit jaar voor de derde keer genomineerd voor een Deloitte Technology Fast 50-award, en dat is een unicum. Met kersvers CCO Bart Vanden Wyngaerd aan boord wil het techbedrijf aan dezelfde snelheid blijven groeien en een vaste waarde worden bij multinationals. door Katrien Verreyken fotografie Wim Kempenaers Pointerpro zag het daglicht in 2012 dankzij CEO Stefan Debois en businesspartner Mark Penson. ‘Toen heetten we nog Survey Anyplace’, vertelt Stefan Debois. ‘Aanvankelijk hielpen we bedrijven om online klantenbevragingen te organiseren. We onderscheidden ons toen van de concurrentie door onze focus op respondent experience. Door incentives, gamification en conversational elements toe te voegen, creëerden we meer en betere respons. Ons zwaartepunt is ondertussen verschoven naar het automatiseren van adviesverlening. Uit een eigen internationale iVOX-bevraging bij 550 respondenten bleek dat veel consultancybedrijven, en vooral de kleinere spelers, nog altijd onnoemelijk veel tijd verliezen aan manueel werk. Een opportuniteit lag in het digitaliseren van de dienstverlening zélf, vooral het repetitieve gedeelte. Onze software laat toe om kennis van experts in een assessment te gieten. In combinatie met de antwoorden van de respondent, creëert onze technologie automatisch adviesrapporten op maat.’

Pointerpro biedt zijn services ondertussen al in 65 landen aan, en de klanten zijn niet van de minste. ‘We werken voor de grote consultancybedrijven zoals Manpower, Deloitte en Capgemini, maar ook voor kleinere spelers die op menselijk niveau erg interessant zijn’, vertelt kersvers CCO Bart Vanden Wyngaerd. ‘Zo is er bijvoorbeeld een groepje van enkele Amerikanen die op korte tijd geconfronteerd werden met een aantal zelfdodingen in hun nabije omgeving. Ze vroegen ons om een digitaal assessment, om te kunnen inschatten of bepaalde personen in de gevarenzone terechtkomen. Want er zijn altijd te weinig coaches of begeleiders om iedereen op te volgen. Ze gebruiken onze tool nu al om tijdig detecties te kunnen uitvoeren en willen hem heel graag op grote schaal inzetten in Amerikaanse scholen en ziekenhuizen en bij psychologen, telkens aangepast aan de eigen platformen. We vinden het heel waardevol om hieraan mee te werken.’ ADVIES DEMOCRATISEREN Digitalisering binnen adviesverlening blijft wat omstreden, omdat het bij uitstek een ‘menselijke’ tak is en men vaak vreest dat de ‘mens’ uit het systeem wordt gehaald. Terecht? ‘Uiteraard blijft menselijk contact na het ontvangen van onze adviesrapporten broodnodig’, aldus Stefan Debois. ‘Bovendien helpt Pointerpro juist mee aan het democratiseren van adviesverlening. Nog altijd is professioneel advies erg duur en niet voor iedereen toegankelijk. Door een deel daarvan te digitaliseren, wordt het voor een grotere groep beschikbaar. Zo heeft AstraZeneca ons bijvoorbeeld gevraagd voor een online vragenlijst en adviesrapporten op maat voor hun astmainhalator. We vervangen geen medisch advies, maar kunnen een waardevolle tool zijn voor eerste indicaties.’ 41

Jouw bedrijf hier?

Bedrijfsruimte zoekt innovator! Stap in het ontzorgend huurplan van Blue Gate Antwerp Terminal, connecteer met andere vestigers en de stad Antwerpen én focus vooral op de uitbouw van jouw bedrijf. Laat Terminal het vertrekpunt zijn voor de verdere transitie naar de circulaire economie. In dit innovatief gestapelde bedrijfsverzamelgebouw voorzien we duurzame infrastructuur en gemeenschappelijke ruimtes waarin onderzoekers, ondernemers en bezoekers elkaar kunnen ontmoeten, (net)werken, maar ook kunnen ontspannen... dit faciliteert uw zoektocht naar synergiën. Zoek je een ﬂexibele, aanpasbare bedrijfsruimte die energiezuinig en future proof ontworpen is en gebouwd wordt? Neem dan contact op met onze makelaars: Olivier Wuyts olivier.wuyts@ceusters.be +32 474 41 98 20

Jason Mommaerts jason.mommaerts@cbre.com +32 471 54 66 75

Christophe Wuyts christophe.wuyts@ceusters.be +32 478 65 77 83

Uw bedrijf vestigen op Blue Gate Antwerp?

commercialisatie: + 32 477 25 06 43 www.bluegateantwerp.eu | innovate@bluegateantwerp.eu

Ondernemers

INNOVATIE

FAST 50-NOMINATIE Ondertussen gebruiken meer dan duizend klanten het Pointerpro-platform, waarvan meer dan de helft in Noord-Amerika. Wat maakt Pointerpro zo uniek? ‘We bieden zowel het assessment als de rapporteringstool op één en hetzelfde platform aan’, meent Stefan Debois. ‘Het is ook een no-codesysteem; je hebt geen specifieke technische kennis nodig om ermee aan de slag te kunnen. Naast onze software bieden we ook nog gespecialiseerde services aan. Zo kunnen we onze software makkelijk linken aan bestaande programma’s van de klant en doen we aan softwaredesign op maat als de klant dat wenst.’

‘We willen AI overal induwen. We kunnen het inzetten in sales, marketing, customer support, customer success, …‘ Die brede service legde het techbedrijf geen windeieren, want het werd voor de derde keer op rij genomineerd voor een Fast 50-award. Met die awards zet Deloitte elk jaar de snelst groeiende techbedrijven in de kijker. ‘We zijn uiteraard erg blij met die nominatie, want het verhoogt onze visibiliteit en geeft ons toegang tot het Fast 50-netwerk’, aldus Bart Vanden Wyngaerd. ‘Maar ook voor onze employer branding en in de war for talent is die nominatie mooi meegenomen.’

trainen met voldoende relevante en specifieke data om de kwaliteit van wat de copilot voorstelt, zo hoog mogelijk te krijgen.’ Onder meer door AI is de sector in volle verandering, waardoor ook Pointerpro spannende tijden tegemoet gaat. Geen beter moment voor CEO Stefan Debois om Bart Vanden Wyngaerd aan boord te hijsen als sparringpartner. ‘Dat is exact wat ik wil doen’, getuigt de nieuwe CCO. ‘Sparren met Stefan over wat we gaan doen, wanneer, en hoe ver we daarin willen gaan.’ Bart Vanden Wyngaerd vergaarde meer dan 25 jaar aan inzichten in de techsector, onder meer bij Cisco Systems en Ava Security waar hij de Centraal-Europese afdeling op poten zette. ‘Bij Pointerpro wil ik in de bestaande afzetmarkten nog nieuw cliënteel aan boord halen en samenwerkingen met bestaande klanten verdiepen’, zegt hij nog. ‘We willen dat iedereen die nog maar denkt aan assessments en adviesverlening met onze tool aan de slag gaat, van hr- over farmabedrijven tot cybersecurity en finance. Maar software as a service gaat verder dan louter tot aan de verkoop. Het gaat ook om recurrency: hoe bind je bestaande klanten aan jou en creëer je blijvende impact? Het belangrijkste is daar naar de klanten toegaan, naar hen luisteren en kijken wat ze nodig hebben.’ ‘Het lijkt misschien wat contradictorisch voor een IT-bedrijf, maar we vinden die human

touch echt heel belangrijk’, vult Stefan Debois aan. ‘Veel techbedrijven willen alles vervangen door technologie, tot en met de relatie tussen het bedrijf en de klant. Wij willen net dat elke klant bij ons een menselijk aanspreekpunt in huis heeft.’ TOEKOMSTPLANNEN Voor de volgende jaren stelt Pointerpro zich onder meer als doel om aangeboden te worden op de platformen van de grote multinationals. Stefan Debois: ‘We hopen dat in de toekomst elke consultant onze tool zal gebruiken voor assessments en adviesverlening.’ ‘Maar daarvoor moeten mensen ons kennen vooraleer ze ons nodig hebben’, weet Bart Vanden Wyngaerd nog. ‘We willen naar buiten komen met interessante content, op allerlei manieren. En we willen ook nieuwe mensen in-house aantrekken. Wat me opviel toen ik startte, was dat de medewerkers van Pointerpro hun werk graag doen en er volledig voor gaan. Die all-in-mentaliteit is nodig om het bedrijf naar het niveau te duwen dat we ambiëren.’ ‘Ik hoop in de toekomst een roadtrip te kunnen maken door Amerika, van New York tot Los Angeles, en elke dag de mogelijkheid te hebben een klant te bezoeken’, lacht Stefan. ‘Dat zijn véél klanten, dan hebben we heel wat van onze doelstellingen bereikt.’ www.pointerpro.com

AI EVERYWHERE In hoeverre surft Pointerpro nu al mee met de nieuwste ontwikkelingen op vlak van artificiële intelligentie? ‘Heel erg’, geeft Stefan Debois aan. ‘We willen AI overal induwen. We kunnen het inzetten in sales, marketing, customer support, customer success, ... AI leert bijvoorbeeld uit de historiek van de supportinteracties. We zijn ook bezig met de ontwikkeling van een copilot die onze gebruikers kan helpen bij het opstellen van vragenlijsten en het geven van advies op maat. Het prototype zou volgend jaar live moeten gaan. Zaak is om ons model goed te 43

TRANSPORT WAREHOUSING SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

We provide logistic solutions by innovating through individuality, flexibility and caring for people and environment. Forwarding connectivity is the core of our business.

www.gilbertdeclercq.com

DEZE KEER BOUWEN WIJ EEN FEESTJE

50 jaar Bolckmans. 50 jaar trots, kritisch en betrokken. Een halve eeuw al vormen deze waarden het fundament van onze ambities. Op deze manier bieden we u de betrouwbare bouwstenen om uw onderneming te laten groeien. Een gebouw dat klaar is voor een sprankelende toekomst? Daar bouwen we ook de volgende 50 jaar graag aan mee.

#bouwbedrijf #teambolckmans #Hoogstraten

Ondernemers

ONDERNEMINGSNIEUWS NIEUWE LEDEN OKTOBER Aanvaard door het bestuurscomité van 15 november 2023

BAKEN Florence Verschueren, zaakvoerder Van Varickstraat 3, 2020 Antwerpen www.baken.biz Activiteiten: consultancy voor ondernemersfamilies

BALKANDEIR CONSULTING Karine Hofman, bestuurder Kasteelstraat 3, 9150 Rupelmonde www.gen-sapiens.com Activiteiten: merkstrategist

CO-PILOOT Vanessa Coppens, bestuurder Koningin Astridlaan 24, 9100 Sint-Niklaas https://co-piloot.be Activiteiten: een adviesraad om kmo’s te ondersteunen in hun groei

EUROSEALINGS Geert Van Kelst, bestuurder Molenberglei 17, 2627 Schelle www.eurosealings.be Activiteiten: fabrikant van metalen dichtingen en veerbekrachtigde PTFEdichtingen

GALAXXIS Thomas Sollier, bestuurder Pannekeetstraat 8, 9170 Meerdonk https://moesplay.com Activiteiten: groothandel van duurzaam kinderspeeldgoed

GRENKE LEASE Thijs Verhoeven, branch leader Antwerpen Generaal Lemanstraat 61, 2018 Antwerpen www.grenke.be Activiteiten: bedrijfsfinanciering

HYDREX Boud Van Rompay, CEO Noorderlaan 9, 2030 Antwerpen www.hydrex.be Activiteiten: scheepsherstelling en -onderhoud onder water

ISATRONICK Michiel Kempeneer, zaakvoerder Herentalsebaan 406 b.B 7, 2160 Wommelgem www.isatronick.be Activiteiten: onafhankelijke leverancier van inductieve en passieve elektronische componenten, zowel standaard als klantspecifiek

JUNE20 DIGITAL Hans Palmers, managing partner Bisschoppenhoflaan 88, 2100 Deurne https://june20.be Activiteiten: digitale marketing

LIFE.BE Toon Haverals, managing partner Mechelsesteenweg 271 bus 2.1, 2018 Antwerpen www.life.be Activiteiten: bedenken, ontwerpen en uitvoeren van grootschalige stedelijke ontwikkelingen met oog voor minutieus detail

MEDIWE Christophe Deman, algemeen directeur Sneeuwbeslaan 20, 2610 Wilrijk www.mediwe.be Activiteiten: medische controles en aanpak ziekteverzuim

NEDWORKS Nele Vanhecke, head of Sales & Marketing Italiëlei 88, 2000 Antwerpen www.nedworks.be Activiteiten: digital talent agency

NOTIUS ADVOCATEN Sabien Lemiegre, partner Franklin Rooseveltplaats 1A, 2060 Antwerpen www.notius.eu Activiteiten: advocatenkantoor gespecialiseerd in de vastgoedsector

Twaalfde Man Twaalfde Man begeleidt zaakvoerders van kmo’s en marketingmanagers met hun sociale media. Zaakvoerder Jasper Dockx begon op 21-jarige leeftijd als student-ondernemer. Na twee jaar begon hij voltijds. Intussen heeft zijn bedrijf al vijf medewerkers in dienst en het is de bedoeling om nog verder te groeien. ‘Met een no-nonsenseaanpak maken we komaf met het klant-leveranciersverhaal. Wij willen écht samenwerken’, geeft Jasper Dockx aan. Waarom Voka? ‘Ondernemen is zoveel makkelijker wanneer je een kwalitatief netwerk hebt. En dat vind ik terug bij Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland’, merkt de zaakvoerder. ‘Het is heel waardevol om op regelmatige basis te spreken met ondernemers uit de buurt. Zo heb ik bijvoorbeeld op de verwelkoming van de nieuwe leden met mensen gesproken waarmee ik anders nooit in contact zou gekomen zijn. Niet via een coworking of via LinkedIn.’ Twaalfde Man Kipdorpbrug 1 2000 Antwerpen www.twaalfdemanmedia.be 45

Ondernemers

ONDERNEMINGSNIEUWS

PROLINE CHARTERING Polina Dobrikova, manager business development Verenigde Natieslaan 178, 2660 Hoboken www.proline-cst.com Activiteiten: logistieke dienstverlening bij zee-, lucht-, wegen spoorvrachten

SEASON STORY Silvie Mollekens, zaakvoerder Breeveld 4, 2970 Schilde https://seminarathome.be Activiteiten: unieke vergaderlocaties & fullservice events

SENSE AUDIO-VISUAL Sam Swerts, business development manager Kontichsesteenweg 52, 2630 Aartselaar www.sense-av.be Activiteiten: audiovisuele producties

SHUTTR Mike Van Cleven, bestuurder Prins Albertstraat 39C, 9100 Sint-Niklaas www.mikevancleven.com Activiteiten: ondersteuning van merken en bedrijven in hun communicatiebehoeften

Bekijk de recentste oprichtingen en faillissementen via deze QR-code

SCAN ME

STUDER AGENCY EVENTS Kubo Desiere, manager Studer Antwerpen Tavernierkaai 1, 2000 Antwerpen https://studer.agency Activiteiten: aanbieden van studentenjobs

STUDIO 98 VRIENDENKRING Olivier Geudens, bestuurder Goubaudreef 12, 9120 Beveren-Waas www.studio98.be Activiteiten: organisatie van events als Beveren Buiten en Beverse Feesten

TalentSquare TalentSquare ondersteunt al twintig jaar kmo’s en grote ondernemingen met hr-oplossingen. Zo laat zijn cloudgebaseerd applicant tracking system myRECRUITMENT klanten toe om op een gebruiksvriendelijke en intuïtieve manier vacatures op te stellen en te verspreiden, en vervolgens ook alle sollicitaties op een centraal punt op te volgen. Met myINTERIM biedt het ook een oplossing aan om een eigen pool van tijdelijke medewerkers tewerk te stellen, naast eventuele samenwerking met uitzendkantoren. ‘Dat biedt niet alleen een grotere flexibiliteit bij intensieve periodes, maar zorgt ook onmiddellijk voor aanzienlijke besparingen’, klinkt het. Waarom Voka? ‘Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland heeft aandacht voor zowel de zorgen als de opportuniteiten van zowel kleine als grote ondernemingen. Het heeft ook oog voor het faciliteren van netwerken. Dat heeft ons gemotiveerd om lid te worden van deze sterke en dynamische Kamer’, stelt business partner Freddy Degroux. TalentSquare Tolstraat 10 2000 Antwerpen www.talentsquare.com

Ondernemers

DE SWITCH

Een overzicht van de nieuwe gezichten in directiekamers en raden van bestuur.

TOM HAUTEKIET VERVOEGT DIRECTIECOMITÉ PORT OF ANTWERP-BRUGES Bij Port of Antwerp-Bruges wordt het directiecomité uitgebreid van drie naar vijf directieleden. Het gewijzigde directiecomité moet leiden tot een duidelijke focus, zo stelt het bedrijf boven de havens van Antwerpen en Zeebrugge. Jacques Vandermeiren blijft aan als CEO, Rob Smeets blijft chief operations officer, William Demoor blijft chief customer relations officer en Jan Adam blijft - voorlopig chief financial officer. Tom Hautekiet (foto) vervoegt het directiecomité als chief business & transition officer, verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen. Het havenbedrijf zoekt daarnaast nog een opvolger voor Adam. Er wordt gezocht naar een chief financial and digital officer, die naast het financiële ook alle digitale activiteiten en de juridische dienst onder zijn hoede zal hebben. Naast het nieuw samengestelde directiecomité komt er een team van ‘vice-presidents’. Zij zullen telkens aan een van de directieleden zal rapporteren. www.portofantwerpbruges.com

NIEK DEPOORTER LEIDT ARVESTA VANAF 2024 Bij Arvesta, de groep boven de landen tuinbouwwinkels van Aveve, wordt Niek Depoorter vanaf 1 januari 2024 de nieuwe CEO. In die functie volgt hij Eric Lauwers op, die het bedrijf verlaat om de nieuwe CEO te worden bij diepvriesbedrijf Crop’s. Lauwers stond bijna acht jaar aan het hoofd van Arvesta, dat bij het brede publiek vooral bekend is van de Aveve- en Eurotuin-winkels. Daarnaast is het bedrijf met hoofdzetel in Leuven actief in onder andere diervoeding, bloem, meststoffen en landen tuinbouwmachines. Niek Depoorter begon in 1994 bij Arvesta. Sinds 2016 is hij lid van het Executive Committee van Arvesta en momenteel leidt hij nog steeds Arvesta’s businessunit Agri & Horti. Tijdens zijn loopbaan binnen het bedrijf bekleedde hij al verschillende leidinggevende functies. www.arvesta.eu

OOK BENOEMINGSNIEUWS? Is in jouw bedrijf de raad van bestuur gewijzigd? Of zijn er nieuwe gezichten op sleutelposities? Na een seintje op communicatie.aw@voka.be delen we ook jouw nieuws hier!

Ondernemers

BELANGENBEHARTIGING

Vacaturecijfers stabiliseren: elektrotechniekers en accountants gezocht De economische laagconjunctuur weegt maar licht op de vacaturecijfers. Dat blijkt uit de competentiebarometer van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland. Deze tool brengt dagelijks alle gepubliceerde vacatures van de regio in kaart, met bijhorend de diploma’s die ervoor worden gevraagd. De resultaten sturen het onderwijs- en arbeidsmarktbeleid en ondersteunen het hr-beleid van bedrijven. door Christophe Bellens Met 79.612 gemelde vacatures in AntwerpenWaasland tussen begin augustus en eind oktober blijven ondernemingen massaal op zoek naar werknemers. De terugval tegenover dezelfde periode in 2022 bedraagt 3,6%. Dat is eerder beperkt, afgewogen tegen het zeer lage ondernemersvertrouwen. Een verklaring ligt in de grote nood aan vervanging van werknemers die op pensioen gaan.

Onze arbeidsmarkt telt relatief weinig deeltijdse jobs

De terugval situeert zich voornamelijk in de tijdelijke contracten en de interimcontracten zonder de optie op vast werk. De nood aan bijkomende capaciteit van de hoogconjunctuur valt duidelijk weg. De gewone contracten stegen daarentegen met 1%.

Gemelde vacatures aug. t.e.m. okt. 2023 Contract

Aantal vacatures

Verschil met 2022

Interim met optie vast werk

37.127

-3,4%

Voltijds

Gewoon contract

32.304

1,0%

Deeltijds

Tijdelijke job met optie vast werk

2.960

-23,9%

Tijdelijke job

2.490

-14,8%

Interimcontract

1.982

-20,3%

Arbeidsregime

93%

Competentiebarometer: evolutie vacatures sinds oktober 2018 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000

okt/23

aug/23

jun/23

apr/23

feb/23

dec/22

okt/22

aug/22

jun/22

apr/22

feb/22

dec/21

okt/21

aug/21

jun/21

apr/21

feb/21

dec/20

okt/20

aug/20

jun/20

apr/20

feb/20

dec/19

okt/19

aug/19

jun/19

apr/19

feb/19

dec/18

okt/18

aug/18

5.000

Ondernemers

BELANGENBEHARTIGING

De daling is breed gedragen. De top drie jobdomeinen bestaat uit techniek, administratie en logistiek en wordt nipt gevolgd door verkoop. De bouwsector (-11,3%) valt sterk terug. Opvallend is de terugval in het aantal vacatures in de logistieke sector (-17,4%). Dit zien we ook bij de specifieke beroepsprofielen. De magazijnmedewerkers blijven ondanks een sterke terugval van -13% op één staan. De vraag naar administratieve medewerkers bleef stabiel; hierdoor is het nu het meest gezochte beroepsprofiel in de regio. De vraag naar boekhouders (+57,1%) kende een sterke stijging en is nu het derde meest gezochte beroepsprofiel.

Jobdomein

Aantal vacatures

Verschil met 2022

Techniek

20.299

3,5%

Administratie

13.328

-8,6%

Logistiek

11.524

-17,4%

Verkoop

11.197

-1,2%

Productie

8.894

-9,7%

Vergelijken we de meest gevraagde diploma’s, dan is de algemene categorie secundair onderwijs met 4.113 vacatures (-28,5%) nog steeds het populairst. De top vijf bestaat voorts uit de professionele bachelor bedrijfsmanagement accountancy (+32,2%), TSO 3de graad elektromechanica (-5,6%), de professionele bachelor bedrijfsmanagement

logistiek management (-39,7%) en de professionele bachelor elektromechanica (-10,5%). Kenmerkend voor de terugval in het internationale handelsverkeer is de lagere vraag naar het beheersen van het Engels, Frans en het Duits. Taal

Aantal vacatures

Verschil met 2022

Nederlands

60.932

-3,9%

Engels

14.721

-9,5%

Frans

10.693

-9,5%

Duits

725

-46,6%

Spaans

-1,4%

Eerste stap naar hervorming douanestrafrecht De ministerraad heeft onlangs een eerste stap gezet naar de wijziging van de Algemene Wet inzake douane en accijnzen (AWDA). Hiermee wordt eindelijk voorzien in de mogelijkheden tot administratieve sancties in plaats van louter strafrechtelijke vervolging. Alfaport Voka wil echter verder gaan. door Saskia Bultiauw Alfaport Voka, de koepel van de Antwerpse beroepsfederaties voor de logistieke en maritieme private bedrijven in de haven van Antwerpen, heeft de voorbije jaren ettelijke malen zijn bezorgdheid geuit

over de destructieve gevolgen van het hopeloos verouderde douanestrafrecht, in combinatie met een streng vervolgingsen sanctiebeleid dat door de Algemene Administratie Douane en Accijnzen (AADA) in België wordt gevoerd. Ze heeft er meermaals op aangedrongen om dat te hervormen en te moderniseren. De invoering van administratieve sancties in de AWDA stond hierin centraal. Door het gebruik van moderne handelstechnieken bij internationale handel en de evolutie van de Europese douanewetgeving dringt een verregaande hervorming van de AWDA en het douanesanctiebeleid zich op. Met het wetsvoorstel tot wijziging van de Algemene Wet inzake douane en accijnzen (AWDA) wordt daar nu in voorzien. Alfaport

Voka blijft echter aandringen op een verregaande hervorming van de AWDA en het douanestrafrecht, inclusief de oprichting van een werkgroep met vertegenwoordigers van douane, private sector (logistieke en industrie) advocatuur en academici. Die moet de volledige AWDA herschrijven, samen met alle betrokken stakeholders inclusief de private sector. De private havengemeenschap beroept zich hier ook op de studie die, in opdracht van de Belgische en Luxemburgse douane, door de Universiteit Antwerpen in 2021 is uitgevoerd na een ruime bevraging. Die studie stelt dat het huidig douanestrafrecht en het sanctiebeleid in België achterhaald is. Begin 2024 zal Alfaport Voka ook zijn standpunten hierover kunnen brengen tijdens hoorzittingen in het parlement. 49

Je bedrijf duurzaam renoveren? Dat brengt geld op

Dankzij de ING Sustainable Buildings Guide ontdek je de impact van elke euro op de EPC-score van je gebouwen, je CO2-uitstoot, energiekosten én de terugverdientijd van je investeringen.

ing.be/duurzame-gebouwen 50ING België nv • Bank/Kredietgever • Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel • RPR Brussel • Btw BE 0403.200.393 • BIC: BBRUBEBB • IBAN: BE453109 1560 2789. Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 12381A • www.ing.be • Verantwoordelijke uitgever: Peter Göbel • Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel • 11/2023.

Ondernemers

MOBILITEIT

Waas mobiliteitsplan onder vergrootglas De Vervoerregio Waasland heeft haar voorlopig Ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan klaar. Daarmee legt ze samen met veertien andere Vervoerregio’s in Vlaanderen dat plan in openbaar onderzoek neer. Vanaf 2024 is de Vervoerregio Waasland verantwoordelijk van het uitrollen van het lokaal mobiliteitsbeleid in 9 gemeenten. Niet alleen neemt ze de taak over van De Lijn voor het bepalen van het lokaal openbaar vervoer, ze moet ook het kader van de mobiliteit in alle facetten bepalen. Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt alvast bijsturingen aan het plan. door Steven Roeland Met oog op dit plan heeft Voka AntwerpenWaasland de noden van ondernemers in beeld gebracht. Ze heeft ook deelgenomen aan het overleg met alle stakeholders dat de Vervoerregio Waasland hiervoor heeft georganiseerd. Hoewel in het voorlopig ontwerp van het Regionaal Mobiliteitsplan enkele bekommernissen zijn meegenomen, blijft er bezorgdheid over het ontbreken van accenten die de lokale economische ontsluiting ondersteunen. De Kamer vindt het vormen van een visie over de gemeentegrenzen heen in principe een goede zaak. Anderzijds stelt ze zich vragen over de bevoegdheden en financiering van het plan. Uitgezonderd de financiering van het openbaar vervoer en de deelmobiliteit, beschikt de Vervoerregio Waasland niet over middelen om de inhoud naar fietsbeleid, vrachtroutenetwerken en weginfrastructuur te financieren. Omdat het onvoldoende duidelijk is welke hefbomen de Vervoerregio Waasland heeft om het plan te realiseren, vraagt de Kamer om te verduidelijken hoe de plannen zullen worden waargemaakt.

In het plan zelf vraagt de Kamer meer inspanningen voor de alternatieven voor werknemers om op een aantrekkelijke manier bij ondernemingen in de regio aan de slag te kunnen gaan. Voka AntwerpenWaasland vraagt nadrukkelijk om de fietstoegankelijkheid van bedrijvenzones als bouwsteen in het Regionaal Vervoerplan Waasland op te nemen. In bedrijvenzones komen vrachtverkeer en zwakke weggebruikers elkaar het vaakst tegen.

‘De Kamer verzet zich tegen het invoeren van een bijkomende vorm van kilometerheffing op lokale wegen.’

Beveiligde fietsverbindingen naar en in bedrijvenzones zijn een noodzaak om de fiets de rol van gamechanger te kunnen geven in het woon-werkverkeer. BETER AFGESTEMD OPENBAAR VERVOER De Kamer vraagt ook om andere accenten te leggen bij de organisatie van het openbaar vervoer. Het woon-werkverkeer over langere afstand kan alleen maar verduurzamen met openbaar vervoer dat zich aanbiedt in economische attractiepolen (ook buiten de stadskernen, in bedrijvenzones) én dat bovendien qua uren en frequentie realistisch is afgestemd op de bedrijven. Voka Antwerpen-Waasland vraagt de Vervoerregio Waasland snelle busverbindingen over de gemeentegrenzen heen te voorzien om werknemers efficiënt te verplaatsen naar tewerkstellingspolen. De grens van de Vervoerregio mag daarvoor evenmin een belemmering zijn. De relatie met de Antwerpse regio moet mee worden opgenomen in het plan. VOLWAARDIG VRACHTROUTENETWERK Met betrekking tot het vrachtvervoer is Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland tevreden dat in de principes van het voorlopig

ontwerp van beleidsplan wordt gezocht naar een evenwicht tussen verkeersleefbaarheid en lokale economische bedrijvigheid. Zo wordt de groei en ontwikkeling van bestaande en reeds bestemde bedrijventerreinen niet gehypothekeerd. Dit kan echter enkel in de praktijk omgezet worden door een uitgekiend regionaal en lokaal vrachtroutenetwerk, met voldoende en efficiënte aanrijroutes. En daar zijn in het plan toch heel wat kanttekeningen bij te maken. Zo werden in de regio nauwelijks wegsegmenten als regionaal vrachtroutenetwerk erkend. Ook de lokale aanrijroutes zijn erg beperkt. Daarnaast verzet Voka Antwerpen-Waasland zich tegen het invoeren van een bijkomende vorm van kilometerheffing op lokale wegen. De Vervoerregio Waasland schreef dit in haar plan om zwaar verkeer te demotiveren door lokale woonkernen te rijden. Ondernemingen die voor hun activiteit genoodzaakt zijn om die zone te bedienen of via die zone te ontsluiten, worden op die manier onderworpen aan een concurrentieel nadeel. Bovendien is het beleid en het vastleggen van kilometerheffing op het wegennet geen bevoegdheid van de Vervoerregio’s. Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland dringt dan ook aan om deze maatregel te schrappen. BELEVERBARE WOONKERNEN Naar flankerend beleid vraagt Voka Antwerpen-Waasland voldoende aandacht voor economisch verkeer in het parkeerbeleid. Het ontmoedigen van parkeren van autoverkeer in de kernen mag niet gepaard gaan met het bemoeilijken van leveringen, technische interventies en diensten. Hiervoor moeten in de praktijk uitzonderingsmaatregelen worden uitgewerkt. Om de administratieve last (aanmeldingsprocedures, vergunningen…) zo laag mogelijk te houden, vragen we om een uniforme regeling binnen alle gemeenten van de Vervoerregio Waasland.

Meer weten? Contacteer onze mobiliteitsmanager via steven.roeland@voka.be 51

VR-applicatie zoekt ondernemer Wim Saeys is wetenschapper op UAntwerpen en kinesitherapeut in Revalidatieziekenhuis Revarte. Hij ontwikkelde samen met twee collega’s van UAntwerpen en de Karel de Grote Hogeschool een innovatieve VR-applicatie voor patiënten met een hersenletsel. In zijn onderzoek focust hij op de revalidatie van patiënten met neurologische aandoeningen, met specialisatie in de opvolging van beroertes. Gezocht: partners om de technologie verder te ontwikkelen. Interesse? Geef een seintje op wim.saeys@uantwerpen.be

Ondernemers

ONDERZOEKER ZKT. ONDERNEMING

Het belang van innovatie staat als een paal boven water. Bedrijven moeten vernieuwen om te kunnen blijven groeien. Ook wetenschappers zetten hoog in op innovatie. Als beide partijen elkaar vinden, wordt het vaak een succesverhaal. De uitdaging? De juiste onderzoeker linken aan de geschikte ondernemer. Voel jij de chemie reeds?

Innovatieve VR-applicatie helpt patiënten met hersenletsel

Patiënten die een beroerte hadden of bij wie een hersentumor werd weggenomen, kampen vaak met een blijvend hersenletsel. Dat vertaalt zich geregeld in het niet langer aandacht hebben voor wat er zich aan hun linkerkant afspeelt. De innovatieve VR-bril van Wim Saeys (UAntwerpen) en collega’s kan het probleem snel en precies in kaart brengen, en de patiënten helpen bij het maken van vorderingen. door Peter De Meyer fotografie Wim Kempenaers

1. DE ONDERZOEKER Wim Saeys werkt als kinesitherapeut in Revalidatieziekenhuis Revarte en als onderzoeker aan het Departement Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie van UAntwerpen. Hij focust op de revalidatie van patiënten met neurologische aandoeningen, met specialisatie in de opvolging van beroertes. Samen met Steven Truijen (UAntwerpen) en Ivan De Boi (UAntwerpen/Karel de Grote Hogeschool) heeft Saeys een project lopen rond ‘visiospatiale verwaarlozing’, een aandachtsstoornis waarbij de patiënt een deel van wat hij of zij ziet, negeert.

2. HET ONDERZOEK ‘Mensen die een beroerte gehad hebben of bij wie een hersentumor werd weggenomen, houden daar vaak een hersenletsel aan over”,

legt Saeys uit. “Wanneer dat letsel zich in de rechterhersenhelft bevindt, vertaalt zich dat vaker in aandachtsproblemen. In die rechterhelft spelen zich de visiospatiale, de ruimtelijke processen af. De patiënten ‘zien’ wel, maar hun hersenen negeren wat er aan de linkerkant gebeurt. Een voorbeeld: als ze een bord met eten voor zich hebben staan, zullen ze vaak alleen de rechterkant leegeten. De rest van het bord nemen ze niet waar.” De stoornis varieert qua ernst, en soms zijn patiënten zich ervan bewust. Saeys: “Dan gaan ze bijvoorbeeld schuin zitten als ze met iemand aan het praten zijn, om hun gesprekspartner toch te kunnen zien. Het probleem zorgt geregeld voor gevaarlijke situaties, zoals bij het oversteken van de straat, waarbij ze alleen naar het verkeer dat langs rechts komt, kijken. In Revarte worden er meer dan honderd patiënten per jaar met dit probleem gediagnosticeerd.’

3. HET PROCES Patiënten krijgen tijdens hun behandeling traditioneel testjes met pen en papier voorgeschoteld. Dan moeten ze bijvoorbeeld het midden van een lijntje aanduiden: iemand met visiospatial neglect negeert de linkerkant van het lijntje en duidt het midden veel te ver naar rechts aan. ‘Er is ook de broken hearts test’, vertelt Wim Saeys. ‘Een heel blad staat vol met hartjes, die elk op een andere plek ‘gebroken’ zijn. De patiënt moet ze wegstrepen.’ Tegenwoordig kunnen die testjes ook op de tablet uitgevoerd worden, maar het blijft een 2D-oefening. Dat is een probleem, want de overgang naar de echte wereld is erg groot. Met hun innovatieve applicatie brengen Saeys en zijn collega’s daar verandering in. ‘Onze VR-applicatie integreert het aspect diepte in de oefeningen, en komt zo dichter bij de realiteit’, aldus Saeys. ‘We schotelen de patiënt een oefening voor in een realistische

context. In een park bijvoorbeeld projecteren we allerlei ‘stimuli’. Dat zijn voorwerpen zoals een paraplu. We hebben ook een oefening in de context van een keuken. Dan moet de patiënt focussen op de ingrediënten van een bepaald recept. Zo kunnen we achterhalen voor welke zones de gebruiker wel of geen aandacht heeft.’

4. HET RESULTAAT Die gamification-elementen zorgen voor een hogere motivatie tijdens het revalidatieproces. Maar de VR-bril zorgt er ook voor dat de verwaarloosde zone snel en correct in kaart gebracht wordt. En ook milde vormen van neglect worden ontdekt. ‘We maken een heatmap. De ruimte van de stimuli die de patiënt gevonden heeft, wordt groen. De zone waar de patiënt de voorwerpen niet vindt, kleurt rood. Oranje is de zone waar een stimulus nu eens wel, dan weer niet gevonden wordt. De bedoeling is om de oranje zone te laten opschuiven richting rode zone. Lukt dat, dan maakt de patiënt vorderingen. Door middel van de geïntegreerde eyetracking kunnen we ook de zoekstrategie die de patiënt gebruikt, in kaart brengen.’ Saeys en collega’s namen een patent voor de EU. ’Wij botsen tegen de limieten van wat voor ons technologisch mogelijk is. We willen de toepassing verder (laten) ontwikkelen, om tot meer en nog realistischere omgevingen te komen, en de applicatie zo verder exploiteren naar gebruikers toe. Daarvoor zoeken we een partner. We zijn er ook van overtuigd dat de technologie andere toepassingen kan kennen. Denk bijvoorbeeld aan het monitoren van waar de aandacht van truckchauffeurs en koeriers exact naartoe gaat. We stonden al in contact met VIAS, het instituut voor de verkeersveiligheid.’ Op www.uantwerpen.be/vr-applicatie staat een filmpje over de technologie. 53

DE OVERSCHILDERBARE BEGLAZINGSKIT: GLASKIT TS

000689-ADVERT

✓ Voor beglazingsvoegen die overschilderd moeten worden ✓ Uitstekende overschilderbaarheid met watergedragen & gesolventeerde verf ✓ Ook geschikt voor buiten ✓ Voegen met een beweging tot maximum 25% ✓ In meerdere kleuren beschikbaar

SCAN MIJ! SOUDAL N.V. • EVERDONGENLAAN 18-20 • B-2300 TURNHOUT • BELGIË • TEL.: +32-(0)14 42 42 31 • WWW.SOUDAL.COM

Missie toont meer dan 30 Vlaamse bedrijven potentieel van Marokko

Ondernemers

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

Lees pag. 56

Ondernemers

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

Missie smeedt sterkere Vlaamse relaties met Marokko Wat heeft Marokko te bieden als toegangspoort tot het Afrikaanse continent? Dat kwamen meer dan 30 Vlaamse bedrijven begin november te weten, tijdens de vijfdaagse missie van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland naar Rabat en Casablanca onder leiding van Vlaams minister-president Jan Jambon.

Masen gaf de deelnemers aan de missie ook inzicht waarom Marokko vooroploopt op vlak van hernieuwbare energie en energieefficiëntie. En ook de lokale textielindustrie werd er verkend tijdens een blik achter de schermen in de productie bij Alsico, een mondiale speler in werkkledij. Het tweede luik van de missie speelde zich vervolgens af in Casablanca, als grootste stad van Marokko en tegelijk het financiële en industriële hart van het land. Daar werd de delegatie officieel verwelkomd, zowel door de vicepresident van regio Casablanca als

op de Belgische ambassade. Bij die laatste gelegenheid waren ook lokale partners op de afspraak voor een gezamenlijk netwerkmoment. Naast briefings van onder andere Flanders Investment & Trade, Indegate Consulting en John Cockerill, konden de deelnemers zich verder verdiepen in belangrijke lokale sectoren. Dat deden ze met bezoeken aan onder meer SABCA en National Port Agency. Dit laatste bezoek gaf hen een glashelder beeld van de Marokkaanse strategie voor havens en hernieuwbare energie.

Op een continent met groot potentieel profileert Marokko zich de jongste jaren met gerichte initiatieven en investeringen als hét groeiland. In vijf dagen kregen de meer dan 30 deelnemende Vlaamse bedrijven een beter zicht op de stuwmotoren én troeven van deze attractieve Afrikaanse koploper. Met de aanwezigheid van Vlaams minister-president Jan Jambon was deze missie meteen ook een belangrijk moment in een sterkere economische relatie tussen Vlaanderen en Marokko. In hoofdstad Rabat was een bezoek aan de Mohammed Vl Tower een eerste blikvanger in het programma. Het hoogste torengebouw van Marokko werd er gerealiseerd door bouwgroep Besix. Een bezoek aan de groep

Techmissie Eindhoven op til! Op 26 en 27 februari 2024 organiseert de Antwerps-Wase Kamer een tweedaagse techmissie naar Eindhoven. Meer info of meteen inschrijven? Scan deze QR-code

SCAN ME

ChatGPT en generatieve AI: een revolutie in het bedrijfsleven 2 maanden na de lancering van ChatGPT 3.5 had de tool 100 miljoen actieve gebruikers. 100 miljoen op 2 maanden tijd. Daar had Netflix 10 jaar voor nodig, Facebook 4,5 en Whatspp 3,5 jaar. Sandro Manzo, AI-lead bij Proximus NXT, vertelt over wat AI voor uw onderneming kan betekenen.

“Generatieve AI is het soort artificiële intelligentie dat teksten kan genereren of samenvatten, een afbeelding kan bewerken of zelfs kan helpen bij het programmeren”, zegt Sandro. Generatieve AI-tools zijn onder meer ChatGPT, DeepArt (transformeert foto’s in kunstwerken) en DALL-E (genereert beelden uit tekstbeschrijvingen).

Ongeëvenaard potentieel Volgens een recente studie van McKinsey komt 75% van de waarde die generatieve AI genereert hoofdzakelijk vier afdelingen ten goede: 1. Sales dankzij hulpmiddelen die klanten onmiddellijk een antwoord kunnen bieden en gepersonaliseerde aanbevelingen en aankoopsimulaties kunnen visualiseren. 2. Marketing waarbij Gen AI voor een revolutie van uw strategie kan zorgen met gevarieerde content, gepersonaliseerde reclame, een beter begrip van uw doelgroep en doelgroepsegmentatie, efficiëntere advertentiecampagnes enz. 3. Customer operations door het gebruik van chatbots, geautomatiseerde ondersteuning en informatie die 24/7 in realtime wordt geleverd. Deze chatbots kunnen medewerkers tijd geven om complexere problemen op te lossen. 4. R&D dankzij het stimuleren van innovatie door scenario’s te simuleren, synthetische data te creëren voor testing, onderzoeksfases te automatiseren enz.

“Dankzij onze HR-chatbot krijgen de collega’s van HR 25% minder vragen.” Sandro Manzo, AI-lead bij Proximus NXT

AI-obstakels Generatieve AI heeft echter ook een ontmoedigend kantje. Een van de redenen is de behoefte aan gekwalificeerde experts. “Rekrutering van gekwalificeerd personeel en training in machine learning of natuurlijke taalverwerking zijn essentieel. Generatieve AI-modellen kunnen soms ook ongewenste of gevoelige data creëren. Vandaar het belang om aan te dringen op datakwaliteit en -beveiliging. Ook relevante use cases in uw bedrijf identificeren kan moeilijk zijn. Daarnaast kan AI de bestaande bedrijfscultuur verstoren en krachtige ITmiddelen en een aanpasbare infrastructuur vereisen”, stelt Sandro. Gen AI bij Proximus NXT “We hebben bij Proximus meer dan honderd use cases ontwikkeld om uit te zoeken waar Gen AI de meeste waarde kan bieden. Zo hebben we via ons bedrijfsportaal de functionaliteiten van ChatGPT beschikbaar gemaakt voor alle Proximus-medewerkers, zonder dat ze een eigen account hoeven aan te maken. Via het portaal wordt de veiligheid en vertrouwelijkheid van data gegarandeerd, dat is bij de publieke versie van ChatGPT niet het geval”, zegt Sandro. “Een andere succesvolle use case was die van YODA, onze HR-chatbot. Sinds zijn lancering in 2020 is YODA, de digitale assistent voor onze HR-afdeling, uitgegroeid tot de grootste HR-bot in de Benelux. Dankzij YODA krijgt onze HR-afdeling 25% minder vragen. En dankzij de toekomstige integratie van Gen AI zal YODA binnenkort kunnen profiteren van constante updates om zich aan te passen aan taalveranderingen en nieuwe HR-trends.”

Meer weten? 58

Scan de QR-code en lees het volledige artikel

Ondernemers

BLIK OP EUROPA

Europees akkoord over uitfasering meest vervuilende broeikasgassen Onderhandelaars van het Europees Parlement en van de Raad van de EU hebben een akkoord bereikt over de uitfasering van zogenoemde gefluoreerde broeikasgassen, of F-gassen. Die worden vooral gebruikt als koelmiddel in bijvoorbeeld koelkasten, airco-installaties en warmtepompen. F-gassen dragen in een nog veel grotere mate bij aan de opwarming van de aarde dan CO2.

Helpdesk helpt intellectuele eigendom beschermen in Zuidoost-Aziê Je intellectuele eigendom beschermen tot in Zuidoost-Azië toe? Hoe je dat praktisch aan de dag legt, kan de South-East Asia IP SME Helpdesk jou perfect uitleggen. Dit initiatief van de Europese Commissie biedt eerstelijnsassistentie voor kmo’s in de Europese Unie die actief zijn in Zuidoost-Azië. De ondersteuning die de SEA IP Helpdesk biedt, is gratis. Ze heeft als doel intellectuele eigendomsrechten te helpen beschermen en af te dwingen in Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Maleisië, Myanmar, de Filipijnen, Singapore, Thailand en Vietnam. De SEA IP Helpdesk biedt een brede waaier aan informatiemateriaal, een helplijnservice, IP diagnostic and cost tools, webinars & on-site opleidingen en ook zogenaamde IP’s presso vodcasts. Meer info? Contacteer expert@sea-iphelpdesk.eu

Volgens het akkoord moeten de productie en het gebruik van fluorkoolwaterstoffen (HFK’s), die goed zijn voor ongeveer 90% van de emissies van F-gassen, tegen 2050 volledig uitgefaseerd zijn. Er komt een quotumregeling, waarvoor de sector van de halfgeleiders weliswaar is vrijgesteld. Tegen 2040 worden de sectoren die dan nog met HFK’s werken, opnieuw tegen het licht gehouden om de haalbaarheid van een totaalverbod na te gaan. De bedoeling van de nieuwe wet is klimaatvriendelijke alternatieven voor het gebruik van deze gassen te stimuleren. Het zal dan ook voor tal van categorieën verboden zijn om nog nieuwe producten op de markt te brengen die met HFK’s werken. REGELS VERSTRENGD Het is niet de eerste keer dat het gebruik van gefluoreerde broeikasgassen aan banden wordt gelegd in de Europese Unie. Maar de nieuwe verordening maakt de regels nog strenger. Als alternatief voor de superbroeikasgassen is de chemische industrie gekomen met een nieuwe generatie F-gassen, vaak PFAS. Deze zijn beter voor het klimaat, maar heel slecht voor onze leefomgeving en gezondheid. Het parlement wilde hier vanaf, maar de EU-landen waren hier fel tegen gekant. Uiteindelijk werd het een compromis waarbij er vooral voor kleinere apparaten zoals koelkasten, airco’s en warmtepompen voor woningen een stop komt op het gebruik van PFAS. Samen met de verordening over gefluoreerde broeikasgassen bereikten de Europese instellingen ook een akkoord over het gebruik van ozonafbrekende stoffen. Die worden eveneens bijna helemaal verboden.

Meer weten? Contacteer luc.vanlooveren@voka.be

60 60

Ondernemers

IN DE KAMER

Galerij der Prominenten 15 november, Zetel Antwerpen Zie pag. 62-63 61 61

Ondernemers

IN DE KAMER

Ondernemers

IN DE KAMER

Succesduo achter Tomorrowland schittert in Galerij der Prominenten Manu en Michiel Beers, de twee broers achter het waanzinnige succes van Tomorrowland, mochten woensdag 15 november hun gouden plaat onthullen in de Galerij der Prominenten van Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland. Het Antwerpse succesduo zag zichzelf vereeuwigd met de 34ste plaat op de ‘wall of fame’ van de Kamer AntwerpenWaasland. Zowat tweehonderd personaliteiten en ondernemers woonden het feestelijke moment bij. Tomorrowland is nog altijd een honderd procent Vlaams product en daar zijn we bijzonder fier op. Het is een fijn gevoel dat we daar vanavond zoveel enthousiaste erkenning voor krijgen’, schatten Manu en Michiel Beers de erkenning van de Antwerpse ondernemerscommunity hoog in.

Ondernemers

IN DE KAMER

Negen duurzame bedrijven ontvangen erkenning van Verenigde Naties Aanhoudende inspanningen voor een duurzamere bedrijfsvoering hebben negen bedrijven uit de regio Antwerpen en het Waasland donderdag 26 oktober, op de Voka Dag Duurzaam Ondernemen in Brussel, een mooie erkenning van de Verenigde Naties opgeleverd. Voor hun actieplan dat ze de voorbije drie jaar rond de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties hebben gerealiseerd, zijn AZ Klina en Greenspeed uit Brasschaat, Gilbert De Clercq (Temse), ChocDecor (Lokeren) en GTS Warehousing, GTS Logistics, GTS Containers en Maatschappij Linkerscheldeoever uit Kallo officieel uitgeroepen tot SDG Pioneer. Het Antwerpse ingenieursbureau Antea Group België behaalde dit jaar het SDG Champion-certificaat. Concreet werkte het hiervoor samen met onderzoeksinstelling VITO een pilootproject uit, waarin ze verschillende bedrijven hebben gesensibiliseerd en ondersteund in duurzaam watermanagement.

Kick-off Tech@venture bereidt 12 scale-ups voor op zakendoen in Amerika Amerika overtuigen van het nut van hun product of dienst: met dat doel trekken twaalf Vlaamse techscale-ups volgende lente met de AntwerpsWase Kamer naar New York. Hun voorbereiding op dit avontuur zijn ze eind oktober gestart met de tweedaagse kick-off van Voka Tech@venture VS. Dit vijfdelig programma, in samenwerking met het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen, Flanders Investment & Trade en Belcham, brengt hen de ins en outs van zakendoen in de Verenigde Staten bij. 64

Meer weten over het Voka CharterDuurzaam Ondernemen? Scan de QR-code SCAN ME

Ondernemers

IN DE KAMER

30-tal nieuwe leden verzamelt voor verwelkoming op Wase zetel Ruim 30 ondernemers waren op maandag 23 oktober graag van de partij op de verwelkoming van nieuwe leden op onze Wase zetel in Sint-Niklaas. Na een rondleiding konden ze kennismaken met wat de Antwerps-Wase Kamer doet en betekent voor haar leden. Daarna konden ze direct kennismaken met ons netwerk.

80 ondernemers te gast bij ETAP Lighting

Zo’n 80 ondernemers doken op donderdag 19 oktober achter de schermen bij ETAP Lighting International. Ze ontdekten hoe de Kempense verlichtingsproducent uit Malle volop gaat voor circulariteit en duurzaamheid. Ook zijn uitdagingen deelde het gastbedrijf graag met de geïnteresseerde aanwezigen. 65

Bespaar energie en verhoog je zelfconsumptie met Niko Home Control Met een smart home systeem zoals Niko Home Control, krijg je een gedetailleerd beeld van de energie die je verbruikt en de energie die je zelf produceert met je zonnepanelen. Die gegevens worden vervolgens gebruikt om jouw energie-efficiëntie te optimaliseren: • Ontvang meldingen in de app bij pieken in je verbruik of een overschot aan zonne-energie. • Voorkom extra kosten door je verbruik automatisch te spreiden doorheen de dag. • Optimaliseer je zelfconsumptie en laat automatisch apparaten inschakelen of je warmtepomp activeren wanneer voldoende zonne-energie beschikbaar is. • Maak komaf met sluimerverbruik dankzij een handige alles uit-routine.

www.niko.eu/energy

Ondernemers

IN DE KAMER

Inkijk in het M HKA met 50 jonge ondernemers Samen met een vijftigtal jonge ondernemers kreeg Jong Voka op donderdag 26 oktober een unieke inkijk in het werk van Dorothy Iannone. In het M HKA kan de Amerikaanse beeldend kunstenaar, bekend om haar erotische en verhalende werken, haar werk ongefilterd tonen. Na de rondleiding maakten de deelnemers gretig gebruik van de mogelijkheid om verder onderling te netwerken.

Jong Voka gaat klassiek bij Antwerp Symphony Orchestra In de prachtige Koningin Elisabethzaal in Antwerpen proefden 80 jonge ondernemers donderdag 16 november op een unieke manier van klassieke muziek. Met Jong Voka woonden ze er het clubconcert van Antwerp Symphony Orchestra bij. Met composities van onder andere John Adams maakte dat hiermee klassieke muziek toegankelijk voor een breder publiek. De bekroonde Leila Josefowicz nam de solo’s voor haar rekening op viool. 67

Donderdag 14 december vanaf 18.30 uur

‘t Bau-huis, Sint-Niklaas Gezelligheid troef op ons Eindejaarsfeest, want dan wordt ‘t Bau-huis weer de feestelijkste netwerkvloer van het land. Een warme ontvangst, een heerlijk walkingdinner en bijpraten met collega-ondernemers, dat is het recept voor een schitterende avond. Jij mag niet ontbreken op de laatste netwerkavond van het jaar!

Schrijf in voor het Eindejaarsfeest via 68

www.eindejaarsfeest2023.be

Ondernemers

COLOFON

SCHOENEN TORFS Voor de 75ste verjaardag van het familiebedrijf heeft Schoenen Torfs zijn medewerkers een bijzonder cadeau gegeven. Alle personeelsleden mogen van de retailer dit jaar nog een ‘troefdag’ inplannen, waarbij ze tijdens hun uren vrijwilligerswerk mogen uitvoeren. Medewerkers kunnen kiezen voor projecten bij partnerorganisaties als De Kringwinkel, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Wereldmissiehulp of een zelfgekozen organisatie. Hiermee wil het bedrijf zijn medewerkers betrekken bij het maatschappelijk engagement dat de retailer al 75 jaar kenmerkt. De troefdag is dit jaar de variant op de foertdag die Torfs in 2019 heeft gelanceerd. Die dag vrijaf geeft de medewerkers de kans om een dagje tijd te nemen voor zichzelf en eens ‘foert’ te zeggen tegen alles wat moet. ‘Torfs is vandaag alleen maar wat het is dankzij onze fantastische medewerkers, die elke dag het allerbeste van zichzelf geven. Het zijn zíj die onze klanten sterk in hun schoenen zetten door hen te inspireren en adviseren’, kadert huidig CEO Lise Conix het bijzonder initiatief. Zij is intussen de vierde generatie aan het roer van de omnichannel winkelketen met 75 winkels en een rendabele webshop die goed is voor 20% van de omzet. www.torfs.be

ONDERNEMERS. is het blad van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland zetel Antwerpen: Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen, tel 03 232 22 19 zetel Waasland: Kleine Laan 28, 9100 Sint-Niklaas, tel 03 776 34 64 info.aw@voka.be www.voka.be btw: BE 0406.696.056 RPR Antwerpen Redactiecomité Saskia Bultiauw, Lauren Cools, Maarten Cosijn, Katrijn De Lie, Philippe Heyvaert, Pieter Leuridan, Thierry Lepoutre en Jan Van de Poel. Reclameregie Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen Abonnement per jaar (11 nummers): 85 euro (exclusief 6% btw) Kosteloos voor de leden van de Kamer. Prijs per nummer: 9 euro Verantwoordelijke uitgever Luc Luwel, Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen Hoofdredacteur Pieter Leuridan

LIBEROO De Schotense dienstverlener liberoo is sinds eind oktober nadrukkelijker aanwezig in de Kempen, met ABF Kempen in Westerlo dat voortaan mee opereert onder de liberoo-koepel. ABF Kempen heeft zich steeds gericht op fiscale en financiële begeleiding van ondernemers. Als liberoo Westerlo zet het nu deze visie en dienstverlening voort. Onder leiding van zijn CEO Bert De Bie staat liberoo bekend om zijn geïntegreerde aanpak, waarmee het al meer dan 40 jaar kleinere ondernemingen ontzorgt in boekhouding, administratie, loon- en personeelsbeheer, verzekeringsadvies en juridisch advies. ‘Dankzij de ondersteuning van de centrale diensten van liberoo kan het kantoor in Westerlo zich nog meer focussen op zijn klanten’, klinkt het. www.liberoo

Medewerkers TEKSTEN Christophe Bellens, Saskia Bultiauw, Emma Cottenie, Nadia Dala, Peter De Meyer, Steven Roeland, Jan Van de Poel, Luc Van Looveren en Katrien Verreyken BEELDEN Vincent Callot, Koen Fasseur, Stephanie Fraikin, Wim Kempenaers, Shutterstock, Stefaan Van Hul en Zidis LAY-OUT Pieter Geerts DRUK Drukkerij VD, Temse Dit nummer werd redactioneel afgesloten op 21 november 2023. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland is uw partner in succesvol ondernemen. Als onafhankelijke spreekbuis wil de Antwerps-Wase Kamer het bedrijfsleven in de arrondissementen Antwerpen-Waasland stimuleren en aldus bijdragen tot meer welvaart en welzijn in die regio. De Kamer ontplooit hiertoe tal van diensten en activiteiten die het ondernemerschap ondersteunen en een vernieuwde dynamiek geven. Volledig overtuigd van deze missie hebben onderstaande toonaangevende en vooraanstaande bedrijven een structurele samenwerking gesloten met de Kamer. Samen springen we in de bres om het ondernemersklimaat in Antwerpen-Waasland de nodige vruchtbare injecties te geven.

JAGUAR LAND ROVER DE RIDDER

Ondernemers

AGENDA

December

04 Een nieuwe visie op behouden van personeel Zetel Antwerpen margo.mathys@voka.be

Hoe en waarom AI omarmen in je kmo

Verwelkoming nieuwe leden

Zetel Antwerpen an.spooren@voka.be

Zetel Antwerpen sam.vanderleen@voka.be

09.30

Verdieping in SEO Zetel Antwerpen chloe.verlinden@voka.be

Van softwareselectie tot succesvolle implementatie

De managementvennootschap

Zetel Antwerpen victor.debeukelaar@voka.be

14.00

Zetel Antwerpen luc.vanlooveren@voka.be

Hoe behoud jij de kennis binnen jouw organisatie?

‘t Bau-huis, Sint-Niklaas

Zetel Antwerpen margo.mathys@voka.be

09.30

14.00

Werken met (buitenlandse) onderaannemers

Kick-off Plato Algemeen Management

Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

Corsendonck Hooge Heyde, Kasterlee an.spooren@voka.be

GR AT I

10.30

Welt-webinar Taal op de werkvloer Online frie.meneve@voka.be

05 13.30

Maak van jouw content een sterk verhaal Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

18.30

09.30

Business Club Afrika

13.30

18.00

09.00

14.00

09.30

GR AT I

Eindejaarsfeest Gezelligheid troef op ons Eindejaarsfeest, want op 14 december is ‘t Bauhuis weer de feestelijkste netwerkvloer van het land. Dan klinken we samen met jou op een geslaagd ondernemersjaar. Een warme ontvangst, een heerlijk walkingdinner en bijpraten met collegaondernemers, dat is het recept voor een schitterende avond. Schrijf in via deze QR-code

GR AT I

18.00

Internationale inspiratie- en netwerkavond

Meer info: pr.aw@voka.be

Maart

19 15.00

Achter de schermen bij Vorsselmans

Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

Vorsselmans, Wuustwezel sam.vanderleen@voka.be

Februari

09.30

17.00

Kick-off Customs Academy

Kick-off Go International

Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

Zetel Antwerpen fatim.ramadane@voka.be

April

Kick-off Business Club Douane

Zetel Antwerpen luc.vanlooveren@voka.be

Antwerp Innovation Night

16.00

GR AT I

18.00

Zetel Antwerpen sarah.boonen@voka.be

Kick-off Business Club Food & Beverages

17.00

Zetel Antwerpen fatim.ramadane@voka.be GR AT I

Koningin Elisabethzaal, Antwerpen pr.aw@voka.be

18.00

Zetel Waasland pr.aw@voka.be

Kick-off Plato Fashion

Kick-off Business Club Azië

Zetel Antwerpen sofie.engelen@voka.be

Regiolink bij Ambertree

17.00

GR AT I

Verwelkoming nieuwe leden

15 Zetel Antwerpen jolein.vaneyck@voka.be

Verwelkoming nieuwe leden

18.00

Januari

09.00

GR AT I

Provinciehuis, Antwerpen pr.aw@voka.be

Ledenclubconcert

18.00

Zetel Antwerpen guido.frederiks@voka.be

20.00

Infosessie: met je bedrijf naar de beurs

GR AT I

18.00

Ambertree, Hoboken sarah.boonen@voka.be

D R U K K E R I J

Walgoedstraat 1 • 9140 Temse Tel. 03 760 10 10 Fax 03 760 10 11 e-mail: info@drukkerijvd.be www.drukkerijvd.be

“Met instructievideo’s besparen wij veel tijd!” De productiemedewerkers van Ordal in Ranst hebben heel wat opleiding nodig. Voor het specifieke gebruik van machines en productielijnen maken wij met Zidis instructievideo’s. Hiermee besparen we veel tijd! Liesbeth Schelkens Managing Partner Ordal

www.zidis.be

Wij zijn Zidis

Een snel, flexibel en efficiënt productiehuis met de nadruk op video. Een mix van jong geweld en ervaren verhalenmakers met enthousiasme als gemene deler. Beeldende content is hot en wij zijn er om jouw doelstellingen waar te maken met fantastische beelden! Op zidis.be kan je terecht voor bedrijfsfilms, livestreams, podcasts, animatievideo's, fotografie, rekruteringsvideo's, en zoveel meer!

Zidis Studios Antwerp - Ellermanstraat 54 - B-2060 Antwerpen Zidis Studios East & West Flanders - Leihoekstraat 7c - B-9870 Zulte