KUNSTKAMER deSingel

Ondernemers en bedrijven vormen de levensader van onze regio. Cultuurhuizen weerspiegelen de ziel van onze stad. In de reeks KunstKamer voeren we gesprekken met de zakelijke directeurs van acht Antwerpse cultuurtempels.

‘Ook deSingel moet werk maken van businessseats’

deSingel?

• Statuut: vzw • Jaarlijkse subsidies: 7,6 miljoen euro (Vlaams) en 100.000 euro (stad Antwerpen) • 100 VTE’s • 48.000 m² bebouwde oppervlakte • Jaarlijks 120.000 betalende bezoekers • 2.400 publiekszitjes bij volledige bezetting zalen

Ondanks twee moeilijke coronajaren kent kunstencentrum deSingel geen financieel deficit. Dat is de verdienste van algemeen directeur Hendrik Storme, die aantrad op de vooravond van de coronapandemie. Vandaag is hij in blijde verwachting van een nieuwe Vlaamse beheersovereenkomst voor 2023-2027. ‘We staan weer in de startblokken: ik wil verder vernieuwen, verbreden en verbinden.

door Nadia Dala fotografie Wim Kempenaers

Uniek op het Europese vasteland, door het uitzonderlijk multidisciplinaire aanbod van muziek, dans, theater en architectuur. Dat is het kunstencentrum deSingel aan de Desguinlei in Antwerpen. Het is geen chauvinistische snoeverij. In Londen is er het prestigieuze Barbican Centre, maar daar houdt de concurrentie in de nabijgelegen contreien op. Minder geweten is dat het Antwerpse cultuurhuis ook tot de wereldtop behoort door zijn unieke grafische vormgeving. Enkele jaren geleden kreeg deSingel een eervolle vermelding in het toonaangevende Britse magazine Creative Review en verkeerde het zo in het indrukwekkende gezelschap van onder meer Tate Modern in Londen, het Centre Pompidou in Parijs en het Whitney Museum in New York. ‘Ons unieke verkooppunt als cultuurhuis is de symbiose tussen de verschillende kunstdisciplines’, benadrukt algemeen en artistiek directeur Hendrik Storme. ‘We zoeken naar boeiende raakvlakken tussen klassieke muziek en theater, of tussen dans en architectuur. deSingel is uniek dankzij die artistieke kruisbestuiving tussen genres en wederzijdse verrijking die eruit voortvloeit.’ De voorstellingen in het imposante gebouwencomplex van meesterarchitecten Léon Stijnen en Stéphane Beel moeten bezoekers nog meer overrompelen, verleiden en vasthouden. Storme mikt daarbij op méér jonge(re) kunstbezoekers. ‘Zij moeten binnenkort van de ene zaal naar de andere kunnen lopen, zonder dat hun beleving abrupt stilvalt’, zegt de directeur. ‘Tussen de zalen komen evenementen. Het artistieke aanbod zal doorheen het hele gebouw stromen als een rivier.’ Om dat te bereiken, gaan noodgedwongen enkele binnenmuren neer. ‘In 2023 worden de wandelgangen van het Steynengedeelte van het gebouw verbouwd’, zegt Storme. ‘Ons artistieke aanbod zal galmen doorheen die verbouwde wandelgangen. Dat zullen ook ontmoetingsplaatsen worden.’

BUDGET

Met de Vlaamse beheersovereenkomst 2023-2027 in het vooruitzicht, presenteerde de algemeen directeur onlangs een gezonde financiële boekhouding van de afgelopen jaren. Dat was verrassend. ‘Want in maart 2020 viel de coronacrisis rauw op ons dak’, herinnert hij zich. ‘Door verplichte sluitingen zijn we de helft van onze inkomsten kwijtgeraakt in 2020 en 2021. De manier waarop de cultuursector in de media als onveilig werd weggezet, was disproportioneel en onterecht. Maar zand erover: vandaag hebben we geen gat in ons budget. Corona kreeg ons niet klein.’ Het verlies wordt volgens hem helaas wel getorst door kunstenaars en een groot aantal gedupeerde artiesten. Daar werd noodgedwongen op bespaard en beknibbeld. ‘Velen onder hen zitten op zwart zaad’, klink het. ‘Het komende seizoen gaan we hen extra kansen geven.’ Jaarlijks ontvangt het cultuurhuis een Vlaamse subsidie, bovenop de jaarlijkse financiële ondersteuning van stad Antwerpen. ‘deSingel moet dan wel geen winsten maken’, zegt Storme, ‘maar we hopen de komende jaren op meer lucratieve tijden met grotere ticketverkoop.’ Intussen zijn er al wel lessen getrokken uit de periode van opeenvolgende lockdowns. Omdat een heropflakkering van het coronavirus in het najaar niet ondenkbaar is, heeft het cultuurhuis de programmatie voor het komende jaar aangepast. ‘In december, januari en februari staat alles op een laag pitje’, verduidelijkt de algemeen directeur. ‘Vanaf maart schieten we weer in volle versnelling vooruit.’

VERNIEUWEN

Als prille veertiger kwam Hendrik Storme twee jaar geleden niet onbeslagen op het ijs bij deSingel. Met diploma’s politieke wetenschappen en personeelsbeleid op zak dook hij in de wereld van de muziek. Eerst bij het Symfonieorkest Vlaanderen en Muziekcentrum De Bijloke, vervolgens als directeur van het Festival van Vlaanderen Brussel dat ook het Klarafestival organiseert. ‘Ik kom uit het milieu van de klassieke muziek. Het is een behoorlijk behoudsgezinde omgeving te midden van een razendsnel veranderende en diverse omgeving’, weet Storme. ‘Steeds meer jongeren kennen Mozart of Beethoven niet meer. Er gaapt een kloof tussen de gouden troon waarop de klassieke muziek zit en de brede massa jongeren die niet tot bij kunstenpodia geraakt. De huidige vorm helpt niet: in concertzalen spelen witte muzikanten klassieke muziek uitgedost in pitteleer en kostuum. Die pinguïnpakken moeten weg. Dat oogt zo 19de-eeuws.’ De presentatie van de klassieke muziek moet radicaal anders, vindt de directeur. Het thema vernieuwing is trouwens een van zijn stokpaardjes. ‘Meer kruisbestuiving met andere kunstenaars en disciplines is een piste’, denkt hij luidop. ‘Of misschien moet de klassieke muziek zich meer spiegelen aan het theater. De teksten van Shakespeare worden vandaag binnenstebuiten gekeerd, herdacht en hertaald. Ook dat moet met de klassieke muziek. Anders is de traditie gedoemd tot uitsterven.’

SPONSORS

Om de inkomstenkas te spijzen, zijn de ticketprijzen vorig jaar opgetrokken. ‘In normale tijden hebben we jaarlijks zo’n 2 miljoen euro aan ticketinkomsten’, vertelt Storme. ‘Daarnaast verhuren we geregeld een deel van onze infrastructuur.’ Maar daar houdt de preoccupatie met extra financiële geldstromen voorlopig op. Er is nog geen grondige visie ontwikkeld op bijvoorbeeld lucratieve sponsordeals. ‘Op dit moment hebben we inderdaad geen structuren voor privésponsors’, verduidelijkt de directeur. ‘Via de vrienden van deSingel trekken we jaarlijks wel extra middelen binnen. Met die donaties financieren we kortlopende artistieke residenties.’ De ambitie is er om bedrijvenclubs en business zitjes op te starten. ‘Werk aan de winkel’, besluit de gedreven beheerder. ‘Om deze job te doen heb je een gezonde dosis zotheid nodig.’ (lacht)