Kortrijkse rassen_onderweg

‘Kortrijkse rassen’ Allen zijn we trots op een aantal Kortrijkse peren en appelen. Zo kennen we allemaal Ananas de Courtrai, Beurré Six, Fondante De Cuerne, Reinette Bakker Parmentier.

Genoegzaam is bekend dat de Mahieupeer het rijtje ‘vruchten met oorsprong in de buurt van Kortrijk’ maar al te graag vervoegt.

De Mahieupeer is een stoofpeer die kort bewaart.

Het vergt bijgevolg veel werk om deze peren op korte tijd te plukken, te verwerken en te verhandelen. Gaandeweg kwamen modernere rassen om het hoekje piepen. De faam en glorie van de Mahieupeer alsook de bomen die deze peren droegen verdwenen gaandeweg.

Maar niet getreurd. De fruitwerkgroep Velt Wevelgem Menen vond het laatste exemplaar terug. Er werd een grootscheepse actie op touw gezet om de boom te redden. Daarnaast werden er ook nieuwe bomen gevormd om de toekomst van dit bijzondere perenras te borgen.

Hoogstam Mahieupeer werd onder andere aangeplant in: - Boomgaard Purgatoirebekken - De Weister – Aalbeke - Hoeve te Coucx - Kortrijk Over de Mahieupeer verscheen er al heel wat laten we de vernieuwde lijst ‘Kortrijkse rassen’ even op een rijtje zetten.

Ananas de Courtrai Herkomst: Toevalszaailing in Kortrijk en omstreken sedert lang geteeld. Een precieze datum is niet gekend maar de heer Six, die tuinman was in deze stad omstreeks 1784, vond ze er reeds goed verspreid. Boomkweker Six promootte ze vanaf 1784 waardoor ze verder werd verspeid.

Boom: groeikrachtig en zeer vruchtbaar. Voor alle vormen geschikt.

Vorm: tolvormig tot peervormig, grasgroen soms licht roodbruin gestreept, wordt goudgeel bij rijpheid.

Steel: Zeer dikke gebogen steel.

Vlees: wit, fijn, smeltend, voldoende sappig, zoet en met aangenaam aroma, geen muskussmaak.

Rijpt eind augustus en houdt niet lang.

Gebruik: Om de gebruikstijd te verlengen begint men in Kortrijk al met het plukken van de dikste vruchten vanaf begin augustus. Men zet ze op de vensterplaat in de woning en op een week tijd zijn ze al perfect op snee. Door de oogst zo om de week te herhalen kan men alle mooie vruchten oogsten en toch een maand lang van de vruchten genieten.

Beurré Six Herkomst: Deze Belgische variëteit werd gewonnen omstreeks 1840 door de heer Six, boomkweker te Kortrijk. De eerste vruchtzetting was in 1845.

Boom: Middelmatige groeikracht. Nogal piramidaal omhoog groeiend. Vorm van de kruin smal piramidaal.

Productiviteit: Vroege en zeer vruchtbare variëteit.

Op geschikte standplaatsen opbrengst verzekerd.

Ziektegevoeligheid: Weinig ziektegevoelig. Gevoelig voor schurft.

Vorm: middelmatig grote groene druppelvormige peer met talrijke kleine bruine stippen.

Steel: lang, middeldik en geboven. Als een verlengde van de vrucht.

Schil: glad, soepel, dun, weinig storend bij consumptie. Geschild is lekkerder.

Vlees: zachte, sappige vrucht met goede smaak.

Bleekgroen, uitzonderlijk fijn, boterzacht, zeer smeltend, zeer sappig, een excellente vrucht. Niet korrelig, licht zoetzuur van smaakt met een uitstekend aroma.

Gebruik: Vaak gebruikt voor inleg. Nogal drukgevoelig. Moet voorzichtig geplukt en behandeld worden.

Fondante de Cuerne Plaatselijk in Kuurne noemt men ze “ZOPpeér” (= sappeer) of Wynpeér (= Wijnpeer). Niet te verwarren met de Calebasse à la Reine die een totaal ander ras is. Deze namen worden in de hele regio voor zowat alle smeltende peren gebruikt.

Vorm: hoog peervormig tot soms haast eivormig.

Schil: glad, gaat van heldergroen over in citroengeel bij rijpheid. Over hele oppervlak met vele kleine, grijze punten gestipt en roestig gevlekt aan de zonkant, rond steel- en kelkholte.

Steel: groen met grijsbruin, dik en verdikt aan de twee uiteinden. Schuin ingeplant en soms helemaal opzij gedrukt door een vleesknobbel aan het vruchteinde.

Vlees: wit, fijn, boterachtig smeltend, sappig, zoet wijnachtig en met een aangenaam aroma dat aan de Amandelpeer doet denken.

Soorteigenheid: Gedijt evengoed als laagstampiramide als in hoogstam of leivorm, maar veelal als hoogstammige boomgaardpeer aangeplant. Geringe bewaring, best tussenplukken om er langer van te kunnen genieten. Ze is even mooi als de Ananas de Courtrai, waarvan ze haast alle kwaliteiten heeft en die ze in rijptijd opvolgt.

Reinette Bakker Parmentier Herkomst, streek rond Kortrijk. Sterke groeikracht. Zelfbestuiver, staat vroeg in bloei met een goede vruchtbaarheid en is 100 % beursjaargevoelig. Pluk eind september en te bewaren tot half maart. Weinig ziektegevoeligTe gebruiken als eetappel en in de keuken.Vrucht is groot, breder dan hoog, groengeel en fel rood gestreept aan zonzijde, zeer korte steel, waardoor de vruchten mekaar afduwen vanaf september als ze in trossen samenhangen (veel late val dus), krakend vlees, consumptietijd september tot maart, wel licht melig vanaf januari.

De overlevering vertelt dat dit ras veel gekweekt werd door de boeren rond Kortrijk om de pasteibakkers te voorzien van appels voor hun taarten. In het Kortrijkse meerdere vindplaatsen.

Mahieupeer Decennia lang werden er te Aalbeke traditionele taarten gebakken ter gelegenheid van Sint-Cornelius. Deze taarten werden steevast, en dat sinds de jaren 1930, gebakken met Mahieuperen. Een peer die eens veelvuldig in de streek aangeplant en gebruikt werd. Zo werden de peren via Deinze naar Engeland verscheept.

Vorm: Middelmatige tot dikke vrucht, onregelmatig enigszins hoekig van omtrek, peervormig tot tolvormig. Breed aan de kelkzijde en versmallend aan de steelkant. Schuin, afgeplat aan de kelkzijde, waardoor de vrucht, op de kelkkant geplaatst, altijd scheef staat.

Steel: Middelmatig lang tot lang, bruin, veelal gebogen tot recht, met verbreding aan beide uiteinden. Vaak met bruine vlek en zonder holte of met vleesknobbel in de vrucht overgaand.

Vlees: Hard, witgroen en groenwit aan de huidkant. Vrij veel steencellen rond het klokhuis en langs de centrale vaatbundels.

Gebruik: De Mahieupeer laat zich niet als handpeer genieten. Het is een stoofpeer die bovendien slechts kort bewaart.

Sint-Corneliustaart In Aalbeke wordt van oudsher, in de septembermaand, het patroonfeest van Sint-Cornelius gevierd. Pelgrims uit de weide omgeving schaarden zich naar Aalbeke voor de noveen, de stoet en later ook de taarten en koeken.

Sinds de jaren 1930 werden perentaarten gebakken met de Mahieupeer. Aalbeekse bakkers zijn uiteraard en helemaal terecht trots op hun werk en bewaren het geheime recept van deze lekkernij.

Toch vonden we bij Hugo Callewaert, bakker op rust, wel volgende tipje een omschrijving van een recept voor de Sint-Corneliustaart. Bij gebrek aan Mahieupeer bereidde hij zijn taarten met Saint-Remy peren.

“De peren, Saint-Remy, werden gekuist en gesneden. Daarna werden ze in de oven, samen met kaneel, gekookt in een laagje water. Deze mengeling werd gebruikt als vulling voor de Sint-Corneliustaarten. Er werden twee soorten deeg gebruikt. Wij gebruik(t)en bladerdeeg, andere bakkers gebruik(t)en een soort taartdeeg, te vergelijken met een verbeterd deeg van sandwiches, maar dan met minder suiker”.

1986-09-20 Paula Dejonghe en bedevaarders op de parking aan de Sint-Corneliuskerk. ©Copyright Stad Kortrijk

Pomologie in Kortrijk Een hele mooie inleiding, gekende vruchten.

Doch zijn er in en om de streek van Kortrijk nog heel wat onbekende, haast verdwenen vruchten.

Momenteel wordt er gewerkt aan een overzicht van het levenswerk van de Kortrijkse pomoloog Victor Hage.  

Afdeling Wevelgem Menen

Taart? Taart! meets ‘Kortrijkse rassen’ Met de engergieke steun van: