WHO PRIORITAIRE MAATREGELEN voor die jongeren jobs voorhanden zijn. Men heeft de neiging om te focussen op de ene doelstelling en minder op de andere. De arbeidskosten zijn essentieel om voldoende jobs te kunnen creëren voor laaggekwalificeerden, en in het bijzonder de jongeren onder hen. Gelet op de hoge sociale bijdragen van de werkgevers (tot op vandaag ook nog altijd voor de lage lonen) en het hoge minimumloon in vergelijking met andere landen is dit een acuut probleem. Het probleem van de arbeidskosten van de laaggeschoolden staat centraal in de problematiek. Bovendien moet de koopkracht van de lage lonen worden ondersteund met maatregelen als een grotere vermindering van persoonlijke sociale bijdragen of, zoals dat in de Angelsaksische wereld bestaat, met ‘earned income tax credits’ (wanneer iemand een laagbetaalde job aanvaardt, wordt zijn inkomen aangevuld). Zelf denk ik dat, rekening houdend met de verschillende dimensies, de sociale partners ongelijk hadden door de degressiviteit van het minimumloon (gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen) naargelang de leeftijd niet te behouden.” LS: “Ik sluit me daar graag bij aan.”
ROL ONDERNEMINGEN
I
Op welke manier kunnen ondernemingen hun houding en aanpak bijsturen in het belang van de jongerentewerkstelling? LS: “Er is duidelijk nood aan een meer arbeidsmarktbewust HR-beleid. Dat moet veel meer een afspiegeling van de arbeidsmarkt zijn. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Ik kan enkel voor Vlaanderen spreken, waar het aantal vacatures die minstens twee tot vijf jaar ervaring eisen jaar na jaar toeneemt. Je zou verwachten dat het tij keert in periodes van extreme schaarste, maar niets daarvan.”
I
Bedrijven zijn nu eenmaal onderworpen aan een economische dynamiek, toch? LS: “Inderdaad, maar toch kijk ik die groeiende eis naar ervaring met lede ogen aan. Het betekent concreet dat de schoolverlaters altijd met een handicap op de arbeidsmarkt komen. Ik ben er niet van overtuigd dat mensen met ervaring altijd zo’n geweldige ‘pay-off’ realiseren. Een tweede knelpunt is het tekort aan volwaardige stageplaatsen. Bedrijven verwachten dat het onderwijs zich meer openstelt voor het bedrijfsleven, maar dan moeten ze even snel voldoende stageplaatsen aanbieden. Ook zij moeten een stuk verantwoordelijkheid opnemen binnen ons onderwijsmodel. Sommige ondernemingen doen dat schitterend, andere minder.”
REFLECT vroeg beide arbeidseconomen welke maatregelen prioritair moeten worden genomen om de jongerentewerkstelling fundamenteel aan te pakken. Op een rij: U Op een structurele manier de arbeidskosten voor de werknemers met lage lonen blijven drukken om zo meer vraag naar laaggekwalificeerde arbeid te creëren. Aangezien het om werknemers met lage lonen gaat, zullen de eerste begunstigden voor een deel jongeren en vrouwen zijn en zullen sommige sectoren meer betrokken zijn. Het effect van dergelijke lastenverlagingen op de tewerkstelling hangt sterk af van de precieze manier waarop ze worden uitgewerkt. U Drop-outs en vertraging van studie (overzitten) vermijden, vooral in het middelbaar onderwijs, om op die manier de ondergekwalificeerde uitstroom te verminderen. U Het model van werkloosheids- en inschakelingsuitkeringen bij jongeren herzien. Zoals het vandaag gebeurt, zien we meer en meer jongeren van de radar verdwijnen. En dat is allerminst de bedoeling. Voor de rest hopen op een structurele conjunctuuropleving, want dat is en blijft de motor voor jobcreatie.
“HET ONDERWIJS HEEFT EEN ALGEMENE DOELSTELLING DIE VEEL RUIMER IS DAN PUUR TEN DIENSTE TE STAAN VAN DE ARBEIDSMARKT” Prof. Bruno Van der Linden, UCL
BVDL: “Je hoort ook dat een grote groep oudere werknemers de arbeidsmarkt gaat verlaten waardoor er meer kansen komen voor jongeren om aan de slag te gaan. Dat is geen gewonnen zaak, laat staan een automatisme. Wie zegt dat die vertrekkende werknemers vervangen zullen worden? En staan die jongeren wel klaar om ze te vervangen? Laten we niet te snel geloven dat de demografische effecten automatisch een gedeeltelijk antwoord op het probleem van de jeugdwerkloosheid zullen bieden. De meeste studies over grote demografische schokken in de geschiedenis zijn heel voorzichtig. Sommige suggereren zelfs dat er helemaal geen verband bestaat tussen die demografische schokken en indicatoren zoals de werkloosheidsgraad.”
Tijdens het interview raakten beide professoren nog een aantal andere thema’s aan. De ruimte ontbrak om ze in deze REFLECT te publiceren. De integrale versie van het dubbelinterview kunt u lezen op www.youngtalentinaction.be
36 REFLECT MEER JOBS VOOR MEER JONGEREN