INTERVIEW
Het CBS weet het zeker. We hebben ruim 1 miljoen nieuwe woningen nodig om de groei van de bevolking en het aantal huishoudens op te vangen. Bouwers zullen vanaf nu 75.000 woningen per jaar moeten opleveren. Een enorme opgave. Architect Bert Tretmans en stads- en landschapsarchitect Gijs van den Boomen bespreken de opties bouwen in de steden en bouwen in het Groene Hart.
De heren hebben een gezamenlijk verleden in Boskoop. Marco Dijkshoorn ontwikkelde namens Van Omme & De Groot de locatie Torenpad-Oost en Parklaan, Gijs van den Boomen bedacht het landschapsontwerp en Bert Tretmans tekende voor het ontwerp van de woningen en appartementen. Omdat Boskoop midden in het Groene Hart ligt, biedt het een inspirerende omgeving om van gedachten te wisselen over de bouwopgave. Om gelijk met de deur in huis te vallen: we gaan toch niet het Groene Hart volbouwen? Gijs van den Boomen: “Laten we in ieder geval geen stammenstrijd voeren over bouwen in de stad of bouwen in het weiland. Zo van: dit is goed en dat is slecht. Over een tegenstelling kun je lekker debatteren, het geeft reuring. Maar je verzandt snel in kamergeleerdendiscussies. Ik pleit voor niet-dogmatisch denken. Het tekort aan woningen gaat iedereen raken. Want we hebben een meer diverse vraag dan in de tijd van de Vinex-locaties. De vraag naar woningen voor 1- en 2-persoonshuishoudens is inmiddels vele malen groter. Deze vraag zal met de komst van buitenlandse kenniswerkers en expats alleen maar groeien. Die
mensen hebben na aankomst per direct een woning nodig. En deze vraag komt naast die van de gezinnen en doorstromers. De steden zullen dus verdicht moeten worden en toch aantrekkelijk moeten blijven. De bouwopgave, die overigens net zo groot is als tijdens de wederopbouw, wordt veiliggesteld door het een niet ten koste te laten gaan van het andere. Ik ben voorstander van zowel bouwen in de stad als bouwen in het weiland. Ik weet dat bouwen in de stad altijd een lastige, kostbare opgave is. Ik begrijp de angst voor deze kosten, alhoewel in de stad nu goede prijzen gevraagd kunnen worden. Bouwen in de polder is inmiddels ook ingewikkeld, denk aan natuurbescherming, landschapsontwikkeling, aanpassing van infrastructuur en slechte grondslag. Ik begrijp ook dat bouwen in de stad minder urgent is als voor de wei wordt gekozen, een vrees van stadsbestuurders. Dus is het dringende noodzaak een mechanisme te vinden om zowel in de stad als in de polder te kunnen bouwen.” Bert Tretmans: “De bouwopgave kun je überhaupt niet in en bij de stad opvangen. In de periode ná de Tweede Wereldoorlog werden de openbare ruimten in de stad aantrekkelijker en veel ruimer ontworpen,
21
en ook waren ze veel veiliger. Iedereen speelde op straat, mede omdat er veel minder verkeer was en meer sociale controle. Nu brengen ouders de kinderen tot in de school. De huidige binnensteden zijn dan ook voor vele gezinnen niet aantrekkelijk genoeg om te wonen. Ik denk dat de
“DANKZIJ DE MODERNE COMMUNICATIEMIDDELEN HOEVEN VELEN NIET MEER VLAK BIJ HUN WERK OF DE KLANTEN TE WONEN.” grootste groep woningzoekenden buiten de stadscentra wil wonen. Dus moet je hun daar gezinswoningen met een tuin bieden. Wat voor mij niet betekent dat de overheid, zoals in de Vinex-tijd, groeikernen aanwijst om maar dicht bij de steden te blijven. Je kunt bij en in de steden wél kleine kavels volbouwen met onder meer gezinswoningen. Maar dit zal de vraag nooit dekken. Dankzij de moderne communicatiemiddelen hoeven velen niet meer vlak bij hun werk of de klanten te wonen. Voor deze gezinnen kunnen we buiten de Randstad bouwen, »