Tài liệu luyện thi môn Vật lý lớp 10
Chương 1: Động học chất điểm
CHƯƠNG I: ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM I. BUỔI LÝ THUYẾT SỐ 1 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU A. Lý thuyết: 1. Chuyển động là gì? - Chuyển động là sự thay đổi vị trí của vật này so với vật khác (vật mốc) theo thời gian. Chú ý: + Cần phân biệt rằng vị trí khác với khoảng cách, với chuyển động tròn thì trong khi khoảng cách (so với tâm) không đổi nhưng vị trí (so với tâm) lại luôn thay đổi. Do đó, nếu thay từ “vị trí” trong định nghĩa trên bằng từ “khoảng cách” ta có một định nghĩa sai về chuyển động. + Chuyển động hay đứng yên chỉ có tính tương đối (nó tùy thuộc vào việc chọn vật mốc). 2. Chất điểm - Chất điểm là vật mà kích thước của nó rất nhỏ so với các kích thước mà ta đang khảo sát. VD: Một viên bi ve chuyển động trong 1 cái chậu thì ta không coi viên bi đó là chất điểm được trong khi một xe tải chạy trên tuyến đường từ Bắc vào Nam lại được coi là chất điểm. 3. Hệ quy chiếu Hệ quy chiếu = Hệ tọa độ gắn với vật mốc + đồng hồ (thường không đc nhắc tới) và gốc thời gian. 4. Quỹ đạo - Trong khi chuyển động, chất điểm vạch ra một đường trong không gian, đường này gọi là quỹ đạo chuyển động của chất điểm. - Phân loại chuyển động theo quỹ đạo: Chuyển động có quỹ đạo thẳng; Chuyển động có quỹ đạo cong (đặc biệt của loại này là chuyển động tròn). Chú ý: Đối với các hệ quy chiếu khác nhau thì quỹ đạo của vật là khác nhau. Như vậy quỹ đạo của vật cũng có tính tương đối. VD: Mưa rơi theo đường thẳng đứng trong không khí. Đối với quan sát viên đứng yên trên mặt đất nhìn sẽ thấy quỹ đạo chuyển động của giọt mưa là đường thẳng đứng nhưng đối với quan sát viên ngồi trên xe đang chuyển động và nhìn qua của quan sát các giọt mưa thì sẽ thấy quỹ đạo chuyển động của giọt mưa lại là đường xiên (thậm chí là cong nếu xe đi không đều). 5. Độ dời (x) – Quãng đường ( S ) Xét ví dụ: Một vật tại thời điểm t0 đang ở điểm A, chuyển động qua B, tới điểm C và rồi lại quay trở lại B tại thời điểm t S1 O
A
x0
C
B
x
x
S2
Được biên soạn bởi Nguyễn Văn Va. Tel: 0963.113.858. Mail: vahanamok@gmail.com Địa chỉ: Xóm 8 - Liên Hòa - Quảng Yên – Quảng Ninh. Website/blog: http://vahanamok.blogspot.com
1