09 Marit Maij (1972) en Sywert van Lienden (1990) waren voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). Zij tijdens het lobbytraject voor de Wet op Leerlingenraden, hij tijdens het protest tegen de ‘ophokuren’ op middelbare scholen.
Sywert van Lienden
‘Ik had door: we zijn niet gevaarlijk genoeg’ Bij laks Mijn middelbare scholen, ik was aan mijn derde bezig, frustreerden me nogal: slechte leraren, veel nadruk op vaardigheden in plaats van kennis. Niet inspirerend. Daarom wilde ik graag mijn diploma halen in het buitenland, via een speciaal programma. Maar op het laatste moment werd één van de 21 beurzen ingetrokken, en ik was de pechvogel. In een opwelling ben ik toen met iemand naar een LAKS-vergadering gegaan. ‘Dat bepaalt Den Haag’, kreeg ik vaak te horen en bij LAKS kon ik misschien wat met mijn frustratie daarover.
Heet hangijzer Scholen moesten 1040 uren lesgeven, maar omdat ze daar de middelen niet voor hadden, gaven ze ophokuren. Leerlingen zaten dan in de aula en de conciërge hield toezicht. De VO-raad, de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs, wilde de 1040-urennorm aanvankelijk slikken in ruil voor 300 miljoen extra geld. Daar kwamen we tegen in het geweer, mobiliseerden scholieren in het hele land. Zo’n twee, drie maanden lang hebben we actie gevoerd, schoolbesturen keerden zich van de VO-raad af. Uiteindelijk ging die koppeldeal van tafel.
scholieren Toen de acties tegen de 1040-urennorm op stoom raakten, kwamen scholieren spontaan naar de Westermarkt, waar het LAKS-kantoor gevestigd is. Ze bleven tot diep in de nacht doorwerken en sliepen op de bureaus. Niet alle vaste krachten vonden dat leuk: het gewone werk moest ook gedaan. Toen het kantoor eens vol spandoeken hing, gingen ze boos in een café zitten. ‘Zo kunnen we niet meer werken, bel ons maar als het hier weer rustig is.’
Druk Op school kwam ik sporadisch. Eigenlijk woonde ik aan de Westermarkt. Daar lag mijn slaapzak. Eten kocht ik kant-en-klaar in de omgeving. In de drukste periode hadden we om de dag actie, er viel veel te organiseren. Ik was bij de grootste scholierendemonstraties, in Groningen, Zwolle, op het Museumplein. Dankzij gebruik van social media, MSN kwam net op, konden we grote groepen scholieren snel laten weten dat er iets te gebeuren stond.
Grote Mensen Politici vinden het kennelijk belangrijk om met me praten, dacht ik eerst. Na twee maanden had ik door: we zijn niet gevaarlijk genoeg. Toen hebben we geprobeerd om het de gevestigde partijen in onderwijsland moeilijk te maken, de beeldvorming te laten kantelen, en hun belangen bloot te leggen en te doorkruisen. We kregen informatie toegespeeld, die we aan de pers gaven.
Na Laks Terug naar school lukte niet meer, ik had te veel gemist. Dus deed ik staatsexamen. In het studeren nu heb ik lol, maar niet in de aanwezigheidsplicht en voorgeschreven collegestof. De politiek hoef ik niet in: dan krijg je een portefeuille en moet je je aan fractiediscipline houden. Nee, ik geloof in verandering die komt van buiten het bestaande systeem. Zoals met de G500, die ijvert voor meer invloed van jongeren in bestaande politieke partijen. •
Sywert van Lienden – 1990 www.G500.nl • 2 006-2008 bestuurslid en voorzitter LAKS • 2009 staatsexamen gymnasium • 2007-heden dagvoorzitter/ debatleider/deelnemer aan (politiek-)maatschappelijke debatten
• 2 009-heden student Rechten, Politicologie en Europese studies, eerder ook student Economie en Bedrijfskunde • 2009-heden politiek columnist en commentator voor diverse media, o.a. HP/De Tijd en nrcnext • 2012 oprichter en kwartiermaker G500, jongerenorganisatie die ijvert voor meer invloed van jongeren in politieke partijen