02 inhoud colofon
spui 36 01 | 2012 www.uva-alumni.nl
p 04
•
Uitgever Alumnirelaties en Universiteitsfonds UvA
p 07
het gesprek Britta Böhler en Floris Bannier nemen het op voor de advocatuur
uva-geschiedenis
Honderd jaar Frans aan de UvA
Redactie Albert Goutbeek (hoofdredacteur), Margreet Korsten, Daan Meijer, Carolyn Wever
p 08
de studie
Redactieraad Frank Aarts, Jim Jansen, Astrid Helstone, Marjolein Lever, Ron Plattel, Aleid Truijens, Ger Wieberdink, Fione Zonneveld
p 16
post
Ontwerp en beeldredactie Mattmo Fotografie/illustraties Amke, Kees Hummel, Monique Kooijmans, Jeroen Oerlemans, Stephan Raaijmakers Druk Habo Da Costa Aan dit nummer werkten verder mee Merijn de Boer, Floor Boon, Han Ceelen, Shirley Haasnoot (eindredactie), Ben Haveman, Jelle Koopmans, Caro Koning, Aart van der Kuijl, André Kuipers, Marion Rhoen, Harry Starren, Ellen Stoop, Elke Veldkamp, Fenneken Veldkamp, Machteld Vos, Robin van Wechem Reacties SPUI, Alumnirelaties en Universiteitsfonds UvA, Postbus 94325, 1090 GH Amsterdam. E-mail: SPUI @uva.nl, ISSN 667-939X De redactie heeft ernaar gestreefd de rechthebbenden van de foto’s te achterhalen. Degenen die desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich wenden tot Alumnirelaties en Universiteitsfonds UvA. SPUI is een magazine voor, door en over alumni en vrienden van de Universiteit van Amsterdam. SPUI verschijnt twee keer per jaar in druk in een oplage van 95.000 exemplaren en wordt toegestuurd aan alle UvA-alumni (van wie het adres bekend is) en aan medewerkers van de UvA. Daarnaast verschijnt zes keer per jaar SPUI digitaal. www.uva-alumni.nl/spui
Harry Starren, voorzitter AUV
p 18
Universiteiten kennen geen grenzen Ik schrijf dit stukje in Riga. De hoofdstad van een land met een vergrijzende en krimpende bevolking. Een arm land. Maar wel met dertig universiteiten op nog geen twee miljoen inwoners. Ze vinden het zelf ook wat veel. Een land met de grootste groei in Europa toen het even goed ging, en de sterkste krimp toen het (even?) mis ging. Een Baltische staat met een rijke geschiedenis. Met de handelsbetrekkingen met dit gebied hebben wij onze gouden eeuw gefinancierd. Amsterdam zou er anders uitzien zonder Riga. Ik overdrijf, maar niet eens zo veel. De Hanze, die je met wat fantasie de rechtsvoorganger van de Europese Unie kunt noemen, toont zich in Letlands hoofdstad in de trotse architectuur. Logementen en een beurs, kerken en kroegen, al met al een aantrekkelijk verblijfplaats. Je weet je aan de rand van Europa. Hier wonen bondgenoten. De Nederlandse toekomst ligt in Europa, dat op haar beurt in de wereld ligt. Universiteiten, en de wetenschap die zij beoefenen, zijn per definitie grenzeloos. Amsterdam ligt er, gedragen door geschiedenis en geografie, uitzonderlijk goed bij. Bekender dan het land waarvan zij de hoofdstad is – je zal zo’n logo hebben – is de universiteit een aantrekkelijke stapelplaats van kennis en een belangrijke doorvoerhaven van talent. In alle rangordeningen telt het internationale karakter van een universiteit steeds sterker. In de onderzoeksprogramma’s, in de samenstelling van de staf en vooral in de samenstelling van de studentenpopulatie. De beste universiteiten zijn niet de grootste, maar die met de meeste betekenisvolle verbindingen. Coalities en allianties dienen de wetenschappelijke voortgang en kennisuitwisseling. Het gaat immers om het maken van nieuwe combinaties. Dat hebben kennisvorming en ondernemen met elkaar gemeen. De universiteit beschikt geleidelijk aan over een wereldwijd netwerk van afgestudeerden, van wetenschappers en verwante instituten. Samen maken die het verschil. De universiteit is in essentie een relatienetwerk met een oneindig aantal toegangspoorten en marktplaatsen. Het is een sfeer en een mentaliteit. Daarom zijn buitenlandse studenten welkom in Amsterdam. Daarom zijn dubbelaanstellingen van hoogleraren aantrekkelijk (KNAW-president Robbert Dijkgraaf gaat naar Princeton maar blijft ook universiteitshoogleraar in Amsterdam), daarom zijn gezamenlijke onderzoeksprojecten belangrijk en daarom tellen studiepunten van andere universiteiten mee. Uit welbegrepen eigenbelang. We worden er beter van. Dat hoef je in een handelsland niet uit te leggen. Dat kent het belang van open grenzen en het aangaan van verbindingen. In Riga lag de haven ooit vol Nederlandse schepen. Nederlanders domineerden die handelsroute. Bestendige relaties hadden baat bij voorspelbaar gedrag. Je kon van ons op aan (zei een Letse collega over ons). Zo ontstond vertrouwen en wederzijds profijt. Wij werden er beiden beter van. In Riga zijn ze dat niet vergeten. Harry Starren (Politicologie / Bestuurskunde 1985) is voorzitter van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging.
Omhoog met Tom de Booij en Dorien Lekkerkerk
André Kuipers blogt en fotografeert vanuit het ISS
voetsporen Nageslacht van rode wethouder Wibaut zoekt graag de mazen in de wet op
p 20
kalender
p 23
uva in beweging
p 26
wetenschap
p 28
essay
p 31
PROEFSCHRIFT
p 32
PERSONALIA
p 33
OVERLEDENEN
p 34
IN MEMORIAM
p 35
Louise Gunning-Schepers collegevoorzitter UvA
Kort nieuws
Zinvol bezuinigen in de zorg
De sharia als wapen in de strijd tegen huishoudslavernij
De onverschrokken Tineke Strobos-Büchter redde ruim honderd onderduikers
AMSTERDAMSE UNIVERSITEITS VERENIGING EN KRINGEN Speciale aanbiedingen AUV-pas
p 36 p 38
ALUMNIVARIA JSTOR voor alumni: toegang tot tweeduizend wetenschappelijke tijdschriften
AMSTERDAMS UNIVERSITEITSFONDS Nu ook fonds voor Amerikaanse donateurs
p 39
column Merijn de Boer: toch nog Voskuil