16 LOOPBAAN
SPUI 44 01 | 2016 alumni.uva.nl
tekst • Han Ceelen beeld • Kees Hummel
LAMBRECHT WESSELS – 1970 • 1996 Conflictstudies, Universiteit Uppsala • 1997 Internationale betrekkingen, UvA • 1998 Zomercursus Vredesstudies Universiteit Oslo • 1998 docent Network
DOCUMENTA WORDEN A
University • 1998 Institute for Multi Track Diplomacy, Washington D.C. • 2008-2010 Patrick: Ramptoerist (BNN) • 2014 Voorstelling: Homebody • 2014-2015 Rot op naar je eigen land (EO)
‘ IK BEN NIET ZO VAN HET NIEUWS’ Conflictanalist en Midden-Oostenkenner Lambrecht Wessels stoorde zich aan de onjuiste berichtgeving over het Midden-Oosten. Met documentaires kan hij een groot publiek bereiken. Er zijn waarschijnlijk weinig Nederlanders die meer weten van de situatie in Syrië dan Lambrecht Wessels. Hij werkte er een jaar voor een Noorse niet-gouvernementele organisatie (NGO), en ‘weet precies hoe de hazen lopen’. Maar je kunt nog zoveel kennis hebben, zegt hij, als je die niet kunt overbrengen, heb je er niets aan. ‘Ik vind het geen probleem om een dossier van dertig pagina’s te lezen, maar de meeste mensen hebben daar geen zin in. Die moet je op een andere manier zien te bereiken.’ Bij het grote publiek zal Wessels’ naam niet meteen een belletje doen rinkelen, maar op de buitenlandredacties in Amsterdam en Hilversum kent iedereen hem. Hij is Midden-Oostendeskundige bij BNR-nieuwsradio, maakte items voor verschillende actualiteitenprogramma’s, en was researcher/producer van de documentaireseries Patrick: Ramptoerist (BNN) en Rot op naar je eigen land (EO). Wessels’ fascinatie voor het MiddenOosten komt niet uit de lucht vallen. Zijn vader was vergelijkend godsdienstwetenschapper en islamoloog, onder
meer aan de VU. Zijn moeder was bibliothecaresse bij het IMNO, het Midden-Oosteninstituut van de UvA. De eerste zes jaar van zijn leven woonde het gezin in Beiroet, waar zijn vader lesgaf aan een christelijke universiteit. ‘Het was de tijd van de Libanese burgeroorlog. We hebben een half jaar in de kelder van ons huis gebivakkeerd. Dat deed me beseffen dat conflicten geen ver-van-mijn-bed-show zijn, maar dat ze iedereen kunnen overkomen. Ook beviel het me heel goed in die internationale omgeving. Die dingen hebben me gevormd.’ Terug in Nederland koos hij na een middelbareschooltijd in Amstelveen (‘de saaiste plek van Nederland’) voor een studie Politicologie, die hij korte tijd combineerde met Filosofie. Omdat de UvA geen afdeling Conflictbeheersing had, en die in Groningen door onderlinge ruzies uit elkaar viel, ging hij in 1993 met een Erasmusbeurs naar het Zweedse Uppsala om polemologie te studeren. Hij leerde er in zes maanden Zweeds, en richtte met vrienden een politieke partij op. Na zijn afstuderen gaf Wessels les aan de aan de UvA gelieerde Network University, werkte hij voor binnen-en buitenlandse NGO’s, en zocht hij steeds vaker de media op. ‘Het was niet mijn ambitie om zelf journalist te worden. Ik ben niet zo van het nieuws. Maar ik stoorde me vaak aan de onjuiste berichtgeving over het Midden-Oosten. Daarom ging ik opiniestukken schrijven, en journalisten benaderen. Ik belde of stuurde ze een hele nette e-mail waarin ik uitlegde wat er niet klopte, en ze bronnen aan de
LAMBRECHT WESSELS
‘Als je je kennis niet kunt overbrengen, heb je er niets aan’ hand deed. In het begin hoorde ik nooit iets terug. Later wel, toen mensen doorkregen dat ik wist waar ik het over had. Zo werd ik zelf een bron voor mensen als Jan Eikelboom, en na verloop van tijd werd me ook gevraagd om mee te werken aan items voor NOVA en andere programma’s.’ Zijn entree in de documentairewereld maakte Wessels toen hij in 2008 toevallig BNN-coryfee Patrick Lodiers tegen het lijf liep. ‘Ik sprak hem aan en vroeg of hij er niet in geïnteresseerd was om een reisprogramma te maken naar conflictgebieden. “Zeker wel,” zei hij, “maar wie ben jij?” Drie dagen later was ik ingehuurd, en na een paar maanden was er het programma Patrick: Ramptoerist. Sindsdien sta ik bekend als de man voor de lastige documentaires. Als je iets moeilijks wilt doen met het buitenland, bel je Lambrecht.’
Een volwaardig documentairemaker wil Wessels zichzelf nog niet noemen, al is het maar omdat hij er niet van kan leven. ‘Voor een seizoen Rot op naar je eigen land – waarin jongeren ervaren hoe het is om vluchteling te zijn – kreeg ik 22.000 euro bruto. Daarbij heb ik maar één onderwerp. Mijn missie is conflicten uitleggen, andere dingen interesseren me niet. Daarom kies ik er voorlopig voor om verschillende dingen te doen. Ik heb als dramaturg meegewerkt aan een toneelstuk over Afghanistan: Homebody, met Monic Hendrickx, muzikant Colin Benders en het Nationale Ballet. En ik ben een boek aan het schrijven over Syrië. Maar uiteraard zou ik graag verder willen in het documentairevak, en niet alleen achter de schermen. Een serie maken over Syrië in de trant van de Turkijereeks van Bram Vermeulen of Langs de oevers van de Yangtze, dat zou geweldig zijn.’ •