Ryszard Czerwnow Świat z cegieł. Odsłona druga | World of Bricks

RYSZARD CZERNOW ODSŁONA DRUGA | World of Bricks

RYSZARD CZERNOW

ŚWIAT Z CEGIEŁ

ODSŁONA DRUGA

World of Bricks

Galeria Katowice Związku Polskich

Artystów Fotografików Okręg Śląski 2024

Autor fotografii: Ryszard Czernow

Kurator wystawy:

prof. dr hab. Piotr Zawojski

Teksty:

prof. dr hab. Piotr Zawojski Ryszard Czernow

Tłumaczenie:

prof. dr hab. Piotr Zawojski

Anna Latos-Huth

Skład:

Atelier Idel Agnieszka Seidel-Kożuch

Reedycja wystawy z 2011 roku w nowej formie ekspozycyjnej.

Wydarzenie realizowane jest w paśmie

Miasto-Region-Akademia, w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024

Wydarzenie jest dofinansowane ze środków Województwa Śląskiego

Współorganizatora Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Na scenie wielkiego spektaklu historii, który rozgrywał się tu w przeszłości, pozostały jedynie resztki dawnych, nierozebranych jeszcze do końca dekoracji...

Ryszard Czernow

Artysta multimedialny. Z wykształcenia operator filmowy. Profesor Szkoły Filmowej im.Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od roku 1994 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Fotografią twórczą zajmuje się od początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Prekursor twórczego wykorzystania technik cyfrowych w fotografii. Zrealizował szereg wystaw indywidualnych w czołowych polskich galeriach, gdzie prezentował swoje cykle: „Vanitas” (2023), „Obraz w kamieniu” (2018), „Martwe z natury” (2016), „Świat z cegieł” (2011), „Ostatni śnieg - przemiany” (2011), „Dygresje” (2010), „Światło i kamień” (2009), „Tryptyki” (2005), „Poznałem Go” (2005), „Bramy do…” (2005), „Mury Kazimierza” (2002), „Cybergrafia” (2001), „Kim byłem - byłem sobie” (1995), „Ślady” (1993). W swojej twórczości szczególną uwagę poświęca współczesnej symbolice wanitatywnej, opisującej otaczający nas świat materii ożywionej i nieożywionej. Obrazy swoje określa terminem Cybergrafie, gdyż w wyniku szeregu modyfikacji utraciły one cechy klasycznej fotografii. Realizowane projekty artystyczne prezentuje w formie wielkoformatowych fotorealistycznych wydruków oraz kompozycji sono-wizualnych, gdzie dźwięk obok obrazu jest równorzędnym środkiem wyrazu. Od wielu lat Ryszard Czernow zajmuje się także projektowaniem graficznym. W jego projektach szczególną rolę odgrywa bardzo subiektywna autorska fotografia. Był twórcą plakatów do filmów fabularnych między innymi takich reżyserów, jak: Krzysztof Zanussi, Agnieszka Holland, Feliks Falk, Jan Jakub Kolski, Jan Kidawa-Błoński. Jako reżyser i operator zrealizował także szereg teledysków dla kultowych polskich grup muzycznych i wykonawców.

Multimedia artist. By education, a cinematographer. Professor at the Krzysztof Kieślowski Film School, University of Silesia in Katowice. Since 1994, a member of the Association of Polish Art Photographers. He has been engaged in creative photography since the early 1980s. A pioneer in the creative use of digital techniques in photography. He has held numerous individual exhibitions in leading Polish galleries where he presented his series: „Vanitas” (2023), „Obraz w kamieniu”/„Image in Stone” (2018), „Martwe z natury”/„Still from Nature” (2016), „Świat z cegieł”/„World from Bricks” (2011), „Ostatni śnieg - przemiany”/„The Last Snow – Transformations” (2011), „Dygresje”/”Digressions” (2010), „Światło i kamień”/”Light and Stone” (2009), „Tryptyki”/”Triptychs” (2005), „Poznałem Go”/”I Met Him” (2005), „Bramy do…”/”Gates to…” (2005), „Mury Kazimierza”/”Kazimierz’s Walls” (2002), „Cybergrafia”/” Cybergraphy” (2001), „Kim byłem - byłem sobie”/”Who I Was – I Was Myself” (1995), „Ślady”/”Traces” (1993). In his work, he pays special attention to contemporary vanitative symbolism describing the world of animate and inanimate matter around us. He describes his images as Cybergraphy because they have lost the features of classical photography due to a series of modifications. He presents his artistic projects in the form of large-format photorealistic prints and sono-visual compositions where sound is an equal means of expression alongside the image. For many years, Ryszard Czernow has also been involved in graphic design. In his projects, a very subjective authorial photography plays a special role. He created posters for feature fiction films by directors such as Krzysztof Zanussi, Agnieszka Holland, Feliks Falk, Jan Jakub Kolski, and Jan Kidawa-Błoński. As a director and cinematographer, he also made numerous music videos for iconic Polish music groups and performers.

Świat z cegieł. Realizm subiektywny Ryszarda Czernowa

Cegła musi nasuwać skojarzenia z pikselem. Fotograficzne kompozycje (być może intuicyjnie podążam tu za terminem Ryszarda Horowitza, który określa swoją postawę artysty posługującego się fotograficznym medium cyfrowym mianem „fotokompozytora”) składające się na cykl Świat z cegieł to byty formowane z pikseli. Rejestrowany aparatem cyfrowym obraz rzeczywistości to nic innego jak mozaika z pikseli. Ta mozaika metaforycznie, ale i dosłownie, rozumiana jako całość składająca się drobnych różnokolorowych elementów jest przetworzona, jej elementy składowe („piksele-cegły”) poddawane są czasem daleko idącym modyfikacjom. Jesteśmy w świecie zbudowanym z pikseli, ale też w świecie zbudowanym z cegieł. Śląskie budowle fotografowane przez Czernowa to idealny wprost materiał wyjściowy nadający się do dalszej obróbki. Powstający w jej efekcie obraz może wydawać się jedynie dobrze uchwyconym i skomponowanym „zdjęciem” realnie istniejącego miejsca – budowli z cegieł.

Świat z cegieł znajduje swoje właściwe miejsce ekspozycyjne nie na wyświetlaczu, w sieci internetowej, ale na znakomicie wydrukowanych, dopracowanych pod każdym względem fizycznych printach. Bo to są po prostu obrazy. To także wyraziste przełamanie sztucznie tworzonego dualizmu: analogowe – cyfrowe. Te obrazy z ducha (i materii) cyfrowe - domagają się analogowego uobecnienia. Obok przejścia od analogowości do cyfrowości (pamiętajmy o wszelkich formach digitalizowania analogowych materiałów przeszłości) – dziś jesteśmy świadkami coraz częstszych przejść w odwrotnym kierunku. Od „cyfry” wracamy do porządku analogowego. Może zresztą już niebawem oba te porządki ulegną tak radykalnej konwergencji, że nie będziemy w ogóle tym zaprzątać sobie głowy.

Świat z cegieł należy traktować jako rodzaj summy dokonań artystycznych Czernowa. To dowód mistrzowskiego opanowania warsztatu cyfrowego, jednocześnie najpełniejszy wyraz bardzo charakterystycznej estetyki wyrastającej ze świadomego użycia instrumentarium nowomedialnego. To, co tak trudne jest w sztuce, zwłaszcza w sztuce nowych mediów – znalezienie własnego rozpoznawalnego stylu – tutaj znajduje swój doskonały wyraz. Obrazy z omawianego cyklu są doskonałym dowodem na to, że cybergraficzne kompozycje wyrastające z ducha tradycyjnego podejścia do medium fotograficznego – w istocie przekraczają

go ustanawiając oryginalny świat, który można byłoby wpisać w kontekst umownie nazywany postfotografią. Artysta korzystając z pozornie prostych środków osiąga bardzo wyrafinowany estetycznie rezultat. Brak tutaj tak charakterystycznych dla wielu realizacji cyfrowych efektów fotomontażowych czy kompozytowych, owego tak częstego nadmiaru, informacyjnej i wizualnej redundacji. Cybergrafie te są czarno-białe albo prawie czarno-białe, bowiem w niektórych przypadkach przy jednoczesnym wzmacnianiu wysycenia tonów ciemnych i desaturacji, artysta gdzieniegdzie pozostawia mocno nasycone ciemne brązy. Retusz cyfrowy, jako jeden z podstawowych środków technicznych, doprowadza jednak do powstania obrazów monochromatycznych. Znikają wszelkie znaki teraźniejszości, takie jak anteny satelitarne, billboardy, reklamy, samochody, neony, brak też ludzi. „Czyszczenie” obrazu jest radykalne, owa monochromatyczność i klarowność kadru służą określonemu celowi: z jednej strony obraz zachowuje odniesienie do naturalnej barwy fotografowanych obiektów, z drugiej zaś powoduje, że postrzegamy te budowle w innym kontekście, jakby wyrwane zostały z porządku rzeczywistości, stają się one omalże nadrealne, choć przecież ciągle do porządku rzeczywistości, i to konkretnej, śląskiej, należą.

I tak dochodzimy do konstatacji, że jak każde oryginalne dzieło sztuki, także cykl Świat z cegieł to autonomiczne uniwersum, zakorzenione w realności, czerpiące z niej elementy istotne do stworzenia świata równoległego. Im dłużej wpatruję się w obrazy przedstawiające architekturę z cegieł, tym bardziej odrywam się od konkretu przedstawienia i myślę niejako „ponad” czy „poza” tymi obrazami. Wiem, że to nie jest tylko moje subiektywne, przypadkowe wrażenie. Artysta świadomie do takiej sytuacji dąży korzystając z wszystkich dostępnych mu środków kreacji artystycznej. Kreacji rozumianej wieloznacznie – jako procesu wytwarzania dzieła, ale także jako stwarzania niepowtarzalnego i niewidzianego dotychczas świata. Nie widzianego w taki sposób jak na tych pracach. Nie ex nihilo, bowiem materialnym źródłem odniesienia jest cegła jako fizyczny budulec i piksel jako jej niematerialna reprezentacja. Trafnie puentuje to sam artysta: „Obrazy cyfrowe stały się wizualną reprezentacją nowego, nigdzie nieistniejącego świata”.

Piotr Zawojski

World of Bricks. Subjective Realism of Ryszard Czernow

Brick must arise associations with an imaginary pixel. Photographic compositions (perhaps I intuitively follow here the Ryszard Horowitz’s definition which names an approach of an artist who uses digital photographic medium as “photocomposer”) that make up the World of Bricks cycle are beings formed from pixels. Picture of reality recorded with a digital camera is nothing but a mosaic of pixels. This mosaic –metaphorically, but also literally understood as a whole made up of tiny multicolored elements – is processed, its constituent elements (pixels – bricks) are sometimes subjects to some far-reaching modifications. We are in a world composed of pixels, but also in the world built of bricks. Silesian buildings photographed by Ryszard Czernow are just a perfect starting material for further processing. Resulting in it image may seem to only be a well- gripped and composed “photo” of a really existing space – building made of bricks.

World of Bricks finds the right expositional place not on a monitor/display or in network, but in exquisitely printed, polished in every aspect, physical prints. Because they are simply images. It is also a clear breakout of artificially created duality: analogue-digital. These are digital images from the spirit (and matter) – demanding analogue presence. In addition to the transition from analogue to digital (let’s remember about all forms of digitizing analogue materials of the past) – we are witnessing today a more frequent move in the opposite direction. From the “digit” we return to analogue order. Perhaps soon both of these orders will go under such a radical convergence that we will not even bother with this anymore.

World of Bricks should be treated as summa of previous artistic accomplishments of Ryszard Czernow. It is an evidence of a mastery in digital techniques and at the same time the fullest expression of a distinctive aesthetic that springs from the conscious use of new media instruments. What is so difficult in art, especially in the art of new media – creating your own recognizable style – here was certainly successful. Images from the discussed cycle are an excellent proof that cybergraphic compositions growing out of the traditional approach to the photographic medium, in fact exceed it, setting out the original world, which can also be listed in the conventionally called postphotography context. The artist, using seemingly simple means, reaches

a very sophisticated aesthetic result. Here we encounter the absence of digital photomontage or composite effects or informational and visual redundancy so characteristic for many projects. Cybergraphies are black and white or almost black and white, because in some cases, whilst increasing the saturation and desaturation of dark tones, the artist leaves highly saturated dark brown colors. Digital retouching, as one of the basic technical means, however, leads to the creation of monochrome images. All the signs of present, such as satellite dishes, billboards, advertising, cars, neon signs or people, disappear. “Cleaning” of the image is radical, this monochrome and clarity of the frame are used for a specific, paradox purpose: on the one hand, the image retains a reference to the natural color of photographed subjects, on the other hand, it makes us see these buildings differently, as if they had been taken out of the order of reality – as almost surreal, even though they still belong to the order of a specific, Silesian reality.

And so we come to the conclusion that as any original work of art, a series of World of Bricks is an autonomous universe, rooted in reality, but drawing on its essential elements to create a parallel universe. The longer I look at the images of the brick architecture, the more I pull away from a concrete presentation, and I think somehow “above” or “ outside” these images. I know that this is not just my subjective accidental impression. The artist consciously strives for such situation using all available means of artistic creation. Creation that is understood ambiguously – as the process of creating the piece of art, but also as creating a unique and hitherto unseen world. Unseen in the manner presented in these works. It is not a world created ex nihilo, as a material source of reference is a brick as a building material and a pixel as its immaterial representation. The artist himself gives it the aptly point: “Digital images have become a visual representation of a new, non-existent world.” Piotr Zawojski