Mozaik
Javore KOHA
Arkitektura si art
ISSN 1800-5969
PodgoricĂ« e enjte, 10 janar 2013 Viti X / NumĂ«r 549 Ămimi 0,50
www.kohajavore.co.me
Edhe Podgorica duhet të veprojë si Shkupi
Koshere bletësh dhe plisi shqiptar
2
e enjte, 10 janar 2013
Javore KOHA
Javore KOHA
Javore KOHA
PĂ«rmbajtja
Javën e ardhshme vendimi për datën e zgjedhjeve
Ushtrinë time do ta bëj
Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen
fq 4
3 Javore KOHA
fq 20
Afërdita me projekte të reja fq 6
fq 20
Një film mbi jetën e Hilari Klinton
A. Kallço:
Libri në treg fq 10
fq 21
Dino Zhygjelit i pëlqejnë shumë sfidat
G. Mehmetaj:
Heshtja e frikshme e intelektualëve të Kosovës
e enjte, 10 janar 2013
ShkĂ«ndije Mujaj dĂ«shiron tĂ« pozojĂ« pĂ«r âPlayboyâ
F. Shkreli:
Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi
GazetĂ« javore pĂ«r aktualitete, shkencĂ« dhe kulturĂ« Numri i parĂ« doli mĂ« 21 shkurt 2002. Botues: SHAGBG âPobjedaâ Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor pĂ«rgjegjĂ«s: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, PodgoricĂ« Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me
PĂ«rmbajtja
fq 12
fq 21
A. Salaj:
Krijuesit shqiptarë dhe shpërblimet vjetore
âBesaâ, klubi mĂ« i mirĂ« fq 14
fq 23
Ne hap me Kohen
4 Javore KOHA
Ngjarje javore
e enjte, 10 janar 2013
Ngjarje javore
e enjte, 10 janar 2013
5 Javore KOHA
Kryetari i Kuvendit të Malit të Zi, Ranko Krivokapiq, ka paralajmëruar se do të shpallë mbajtjen e zgjedhjeve presidenciale
Javën e ardhshme vendimi për datën e zgjedhjeve Qytetarët e Komunës së Plavës votuan të martën në referendumin konsultativ për formimin e Komunës së Gucisë
Deri tani, kandidaturĂ«n pĂ«r President e ka shpallur lideri i Frontit Demokratik, Miodrag Lekiq, ndĂ«rsa akoma nuk Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i ditur emri i kandidatit tĂ« PDS-sĂ«, respektivisht i shumicĂ«s parlamentare. Drejtori politik i PDS-sĂ«, Tarzan Millosheviq, ka thĂ«nĂ« se kjo parti do tĂ« pĂ«rpiqet qĂ« deri mĂ« 20 janar tĂ« publikojĂ« emrin e kandidatit tĂ« saj pĂ«r President. PodgoricĂ« â Kryetari i Kuvendit tĂ« Malit tĂ« Zi, Ranko Krivokapiq, do tĂ« shpallĂ« zgjedhjet pĂ«r Presidentin e shtetit deri nĂ« fund tĂ« javĂ«s sĂ« ardhshme. Para kĂ«saj, Krivokapiq pritet tĂ« bisedojĂ« me liderĂ«t e tĂ« gjitha partive parlamentare. Sipas Ligjit mbi zgjedhjen e Presidentit, afati pĂ«rfundimtar pĂ«r shpalljen e zgjedhjeve Ă«shtĂ« 120 ditĂ« para pĂ«rfundimit tĂ« mandatit tĂ« Presidentit aktual. Deri tani, kandidaturĂ«n pĂ«r President e ka shpallur lideri i Frontit Demokratik, Miodrag Lekiq, ndĂ«rsa akoma nuk Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i ditur emri i kandidatit tĂ« PDS-sĂ«, respektivisht shumicĂ«s parlamentare. Drejtori politik i PDS-sĂ«, Tarzan Millosheviq, ka thĂ«nĂ« se kjo parti do tĂ« pĂ«rpiqet qĂ« deri mĂ« 20 janar tĂ« publikojĂ« emrin e kan-
didatit tĂ« saj pĂ«r President, duke mos dhĂ«nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« saktĂ« nĂ«se do tĂ« rikandidojĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« post Presidentin Filip Vujanoviq. Sipas tij, emri i kandidatit pĂ«r President do tĂ« bĂ«het i njohur pas konsultimeve me kĂ«shillat komunale dhe nĂ« KĂ«shillin Qendror tĂ« kĂ«saj partie. Me MarrĂ«veshjen mbi veprimin e pĂ«rbashkĂ«t politik pĂ«r formimin e shumicĂ«s parlamentare dhe qeverisĂ«, tĂ« nĂ«nshkruar ndĂ«rmjet Koalicionit âMali i Zi Evropianâ dhe partive tĂ« pakicave parashikohet qĂ« partnerĂ«t e saj tĂ« mbĂ«shtesin kandidatin e PDS-sĂ« pĂ«r President. Konkretisht, neni 7 i kĂ«saj marrĂ«veshjeje thekson se âpartitĂ« pajtohen qĂ« nĂ« bazĂ« tĂ« marrĂ«veshjes tĂ« mbĂ«shtesin kandidatin e PDS-sĂ« pĂ«r President tĂ« Malit tĂ« Zi, i cili do tĂ« fitonte nĂ«
zgjedhjet e ardhshme presidencialeâ. Por Partia Socialdemokrate, partner shumĂ«vjeçar i PDS-sĂ« nĂ« qeverisjen shtetĂ«rore, ka paralajmĂ«ruar se nuk do tĂ« mbĂ«shtesĂ« kandidaturĂ«n e Presidentit aktual Filip Vujanoviq. Millosheviq megjithatĂ« ka thĂ«nĂ« se janĂ« tĂ« sigurt qĂ« âPSD si parti serioze dhe partner shumĂ«vjeçar i koalicionit do tĂ« veprojĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« ndershme dhe do tĂ« mbĂ«shtesĂ« kandidatin e PDS-sĂ« pĂ«r Presidentin e shtetitâ. Ai ka thĂ«nĂ« po ashtu se me propozimin e saj PDS nuk do tĂ« shkelĂ« KushtetutĂ«n e Malit tĂ« Zi, duke shtuar se pĂ«r çdo kandidat do tĂ« deklarohet Komisioni Zgjedhor ShtetĂ«ror, ndĂ«rsa nĂ«se ka parregullsi edhe (Kohapress) Gjykata Kushtetuese.
Qytetarët mbështetën rikthimin e Komunës Kryetari i Komisionit zgjedhor komunal, Jasmin Cecunjanin, ka thënë se sipas rezultateve të para paraprake, pjesëmarrja e qytetarëve në votime në komunën e Plavës ka qenë diçka më tepër se 35 për qind, kurse në Guci 58 për qind. Iniciativën që Gucia të fitojë sërish statusin e komunës e kanë mbështetur shumica e qytetarëve të Komunës së Plavës në referendumin konsultativ të zhvilluar të martën. Kryetari i Komisionit zgjedhor komunal, Jasmin Cecunjanin, ka thënë se sipas rezultateve të para paraprake, pjesëmarrja e qytetarëve në votime në komunën e Plavës ka qenë diçka më tepër se 35 për qind, kurse në Guci 58 për qind. Sipas të dhënave të Këshillit Koordinues, në Guci kanë votuar 2 669 qytetarë, prej të cilëve vetëm tre kanë votuar kundër, kurse në tërë territorin e komunës së Plavës kanë votuar 4 813 qytetarë të Komunës së Plavës, prej të cilëve 98 kanë votuar kundër formimit të Komunës.
NĂ« rezultatin pozitiv tĂ« referendumit ka ndikuar edhe pjesĂ«marrja e konsiderueshme nĂ« votim e qytetarĂ«ve tĂ« KomunĂ«s sĂ« PlavĂ«s, sidomos e atyre nga Gucia, tĂ« cilĂ«t jetojnĂ« jashtĂ« vendit. PartitĂ« politike shqiptare qĂ« veprojnĂ« nĂ« KomunĂ«n e PlavĂ«s nĂ«pĂ«rmjet njĂ« deklarate pĂ«r shtyp, pas takimit tĂ« mbajtur mĂ« 4 janar, iu kanĂ« bĂ«rĂ« thirrje qytetarĂ«ve shqiptarĂ« qĂ« tĂ« bojkotojnĂ« referendumin, duke theksuar se âpĂ«r kĂ«tĂ« ekzistojnĂ« shumĂ« arsyeâ. Por pĂ«rkundĂ«r thirrjes sĂ« tyre, sipas mediave malazeze, nĂ« referendum kanĂ« marrĂ« pjesĂ« njĂ« numĂ«r i madh i qytetarĂ«ve shqiptarĂ«. Pas rezultatit pozitiv tĂ« referendumit konsultativ, deri te marrja e vendimit pĂ«rfun-
dimtar ndiqet kjo procedurĂ«: Ministria e PunĂ«ve tĂ« Brendshme dhe Administrimit Publik do tĂ« formojĂ« Komisionin e pĂ«rbĂ«rĂ« nga pĂ«rfaqĂ«suesit e QeverisĂ« dhe njĂ« pĂ«rfaqĂ«sues i parashtruesit tĂ« iniciativĂ«s â Kuvendit tĂ« KomunĂ«s sĂ« PlavĂ«s. Ky komision do tĂ« shqyrtojĂ« rezultatet e referendumit, studimin e arsyetueshmĂ«risĂ« sĂ« iniciativĂ«s qĂ« Gucia tĂ« kthejĂ« statusin e KomunĂ«s dhe tĂ« pĂ«rgatisĂ« amandamentet pĂ«r ndryshimin e Ligjit mbi organizimin territorial. Pas kĂ«saj, i gjithĂ« dokumentacioni do tâi dĂ«rgohet Kuvendit tĂ« Malit tĂ« Zi pĂ«r shqyrtim dhe vendim-marrje. Komuna e GucisĂ« i Ă«shtĂ« bashkangjitur KomunĂ«s sĂ« PlavĂ«s nĂ« vitin 1954. (Kohapress)
6 Javore KOHA
e enjte, 10 janar 2013
VĂ«shtrime & Opinione
VĂ«shtrime & Opinione
e enjte, 10 janar 2013
7 Javore KOHA
Qasje
Ushtrinë time do ta bëj Ka ardhur koha që Kosova të ketë ushtrinë e vet. Ngritja e ushtrisë së Kosovës do të përmirësojë qendrueshmërinë e paqës në vend si edhe në rajon dhe si anëtare, eventuale e NATO-s, Kosova dhe ushtria e saj do të kontribojnë jo vetëm për paqën në Evropë por edhe në botë
PĂ«r Koha Javore: Frank Shkreli / Nju Jork
Ishte njĂ« kohĂ« menjĂ«herĂ« pas shpalljes sĂ« pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s, pothuaj pesĂ« vjet mĂ« pare, qĂ« fjala ââushtriââ as tĂ« mos pĂ«rmendej si pjesĂ« e shtetformimit dhe sigurimit tĂ« shtetit mĂ« tĂ« ri nĂ« EvropĂ«. Thuhej se Kosova nuk ka nevojĂ« pĂ«r ushtri, sepse ishte organizata e Atlantikut Verior (NATO) ajo qĂ« do tĂ« kishte pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« pĂ«r ruajtjen e paqĂ«s dhe tĂ« sigurisĂ« nĂ« KosovĂ«. Por punĂ«t po piqen dalĂ«ngadalĂ«. Kosova sĂ« shpejti do tĂ« festojĂ« 5-vjetorin e pavarĂ«sisĂ« sĂ« saj. NĂ« arenĂ«n diplomatike Ă«shtĂ« njohur nga pothuaj 100-vende tĂ« botĂ«s, pĂ«rfshirĂ« edhe shtetet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« PĂ«rendimit, anĂ«tare tĂ« NATOs dhe tĂ« Bashkimit Evropian, megjithĂ«se kundĂ«rshtohet pavarĂ«sia e saj nga Serbia fqinje dhe miqĂ«t e saj shekullorĂ«, Rusia, Greqia, Kina e tjerĂ«. Kosova si shtet i ri e i pavarur, synon qĂ« tĂ« bĂ«het pjesĂ« jo vetĂ«m e Bashkimit Evropian por edhe anĂ«tare e organizatĂ«s ushtarake pĂ«rendimore, NATO. Por, pĂ«r tu bĂ«rĂ« anĂ«tare e NATO-s, Kosova ka nevojĂ« pĂ«r ngritjen e njĂ« ushtrie profesionale, pasi nuk ka ndonjĂ« vend anĂ«tar tĂ« NATO-s pa ushtri. KohĂ«t e fundit po flitet dhe po shkruhet se viti 2013 do tĂ« jetĂ« viti i bĂ«rjes sĂ« njĂ« ushtrie profesionale tĂ« KosovĂ«s. Ministri i ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« sĂ« KosovĂ«s (FSKsĂ«), Agim Ăeku tha tĂ« MĂ«rkurĂ«n pĂ«r
ZĂ«rin e AmerikĂ«s se krijimi i ushtrisĂ« sĂ« rregullt tĂ« KosovĂ«s, ââĂ«shtĂ« njĂ« proces i cili tashmĂ« ka filluar me studimin e kapaciteteve qĂ« i duhen KosovĂ«s pĂ«r tu pĂ«rballur me kĂ«rcĂ«nimet dhe rreziqet, duke shtuar se njĂ« ndĂ«r institucionet qĂ« mundĂ«son njĂ« jetĂ« normale dhe funksionale tĂ« shtetit tĂ« KosovĂ«s, Ă«shtĂ« ushtria. Edhe gazeta e ushtrisĂ« amerikane Stars and Strajps (ââStars and Stripesââ, nĂ« njĂ« artikull nga Prishtina, tĂ« botuar javĂ«n e fundit tĂ« dhjetorit, i bashkohet zĂ«rave tĂ« kĂ«tij debati duke thĂ«nĂ« se Kosova synon krijimin e njĂ« force ushtarake, si dhe tĂ« bĂ«het anĂ«tare e NATO-s. Siç dihet nĂ« KosovĂ«, NATO ka rreth 5600 ushtarĂ« tĂ« NATO-s, ndĂ«rkohĂ« qĂ« nja 800 prej tyre janĂ« amerikanĂ«. NATO, pĂ«rveç rolit tĂ« saj pĂ«r ruajtjen e paqĂ«s dhe sigurisĂ« nĂ« KosovĂ«, ka ndihmuar gjithashtu nĂ« krijimin dhe trajnimin e ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« tĂ« KosovĂ«s, e cila konsiderohet si thelbi i njĂ« ushtrie tĂ« ardhĂ«shme pĂ«r atĂ« vend. Gazeta Stars and Strajps thotĂ« se megjithĂ«se ambasada amerikane nĂ« PrishtinĂ« nuk komentoi nĂ« lidhje me pĂ«rpjekjet e KosovĂ«s pĂ«r krijimin e njĂ« ushtrie tĂ« rregullt, ajo citon shefin e ZyrĂ«s sĂ« ambasadĂ«s amerikane pĂ«r Bashkpunimin nĂ« FushĂ«n e Mbrojtjes, Kolonelin Ray Wojçik tĂ« ketĂ«
thĂ«nĂ« se ââNe mendojmĂ« se Ă«shtĂ« njĂ« rast shumĂ« i mirĂ« pĂ«r ta, qĂ« tĂ« shqyrtojnĂ« seriozisht se nĂ« çâdrejtim duhet tĂ« shkojnĂ«ââ. MegjithĂ«se udhĂ«heqsit e KosovĂ«s shpresojnĂ« pĂ«r antarĂ«simin e tyre nĂ« NATO, gazeta e ushtrisĂ« amerikane thotĂ« se nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se si do tĂ« reagonin vendet e ndryshme anĂ«tare tĂ« NATOs ndaj ngritjes sĂ« ushtrisĂ« sĂ« KosovĂ«s, pasi ka kundĂ«rshtime madje edhe pĂ«r statusin qĂ« gĂ«zon tani FSK-ja. Por artikulli citon kĂ«shilltarin politikoushtarak tĂ« ambasdĂ«s amerikane MajkĂ«l Kreidler se kĂ«jo Ă«shtĂ« njĂ« situatĂ« âku ne pĂ«rpiqemi tĂ« zgjĂ«rojmĂ« konsensusin dhe ta çojmĂ« atĂ« nĂ« njĂ« drejtim pozitiv.ââ Por, shton zyrtari amerikan, âarritja e njĂ« konsensusi nĂ« Bruksel Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ«ââ. Dihet se Amerika mbetet pĂ«rkrahsja kryesore e KosovĂ«s nĂ« shumĂ« fushĂ«, pĂ«rfshirĂ« edhe trajnimin e ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« sĂ« KosovĂ«s si edhe forma tĂ« tjera ndihmash pĂ«r nevojat e sajĂ«, sipas ambasadĂ«s amerikane nĂ« PrishtinĂ«. Gazeta Stars & Strajps citon Komandantin e ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« sĂ« KosovĂ«s Gjeneralin Kadri Kastrati, i cili i thotĂ« gazetĂ«s sĂ« ushtrisĂ« amerikane se ââShtetet e Bashkuara janĂ« partneri ynĂ« strategjik dhe i tillĂ« do tĂ« mbeten pĂ«rgjithmonĂ«ââ. Ai vazhdoi duke thĂ«nĂ« se, ââĂdo gjĂ« qĂ«
PikĂ«pamjet e shprehura nĂ« fq: OPINIONE & VĂSHTRIME nuk pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« domosdoshmĂ«risht politikĂ«n redaksionale tĂ« âKOHA javoreâ
jemi duke bĂ«rĂ«, e bĂ«jmĂ« nĂ« bashkrendim me atasheun ushtarak amerikan nĂ« PrishtinĂ« si dhe me kolegĂ«t tanĂ« qĂ« punojnĂ« nĂ« Grupin KĂ«shillues tĂ« Natos ose nĂ« ZyrĂ«n e Bashkpunimit nĂ« fushĂ«n e Mbrojtjes.ââ Sipas gazetĂ«s amerikane, roli i ushtrisĂ« amerikane do tĂ« jetĂ« kyç nĂ« fazĂ«n e ardhĂ«shme tĂ« zhvillimit tĂ« ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« sĂ« KosovĂ«s, pasi parashikohet qĂ« nĂ« Qershor tĂ« kĂ«tij viti tĂ« ri-shqyrtohet ligji qĂ« mbulon veprimtarinĂ« e kĂ«saj force. Ministri i ForcĂ«s sĂ« SigurisĂ« sĂ« KosovĂ«s dhe ish-Kryeministri i KosovĂ«s Agim Ăeku tha se nĂ« kĂ«tĂ« proces tĂ« ri-shqyrtimit tĂ« rolit tĂ« FSK-sĂ« dhe tĂ« ngritjes sĂ« ushtrisĂ« sĂ« KosovĂ«s, ai Ă«shtĂ« nĂ« konsultime dhe beson se do tĂ« ketĂ« mbĂ«shtetjen dhe ndihmĂ«n e Shteteve tĂ« Bashkuara dhe tĂ« BritanisĂ« sĂ« Madhe, duke shtuar pĂ«r gazetĂ«n Stars & Strajps se, ââUnĂ« nuk do tĂ« formulojĂ« asnjĂ« rekomandim i cili nuk bashkrendohet dhe qĂ« tĂ« mos pranohet nga Shtetet e Bashkuaraââ. SikurĂ« donte tĂ« qetĂ«sonte jo vetĂ«m partnerĂ«t strategjikĂ« tĂ« KosovĂ«s, por edhe rajonin, se ngritja e ushtrisĂ« sĂ« KosovĂ«s nuk do tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« asnjĂ« rrezik as kĂ«rcĂ«nim pĂ«r asnjĂ« vend tĂ« rajonit, Ministri Ăeku tha pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s tĂ« MĂ«rkurĂ«n, se ushtria e ardhĂ«shme e KosovĂ«s do tĂ« jetĂ«, ââNjĂ« forcĂ« pĂ«r tĂ«
mirĂ«n e vendit, pĂ«r tĂ« mirĂ«n e rajonit dhe jo njĂ« forcĂ« qĂ« dikush duhet ta ketĂ« frikĂ« ose qĂ« paraqet kĂ«rcĂ«nim pĂ«r dike -- por do tĂ« jetĂ« njĂ« forcĂ« qĂ« reflekton siguri pĂ«r tĂ« gjithĂ«.ââ Ka ardhur koha qĂ« Kosova tĂ« ketĂ« ushtrinĂ« e vet. Ngritja e ushtrisĂ« sĂ« KosovĂ«s do tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« qendrueshmĂ«rinĂ« e paqĂ«s nĂ« vend si edhe nĂ« rajon dhe si anĂ«tare, eventualisht e NATO-s, Kosova dhe ushtria e saj do tĂ« kontribojnĂ« jo vetĂ«m pĂ«r paqĂ«n nĂ« EvropĂ«, por edhe nĂ« botĂ« duke marrĂ« pjesĂ« nĂ« misjone paqĂ«ruajtĂ«se tĂ« NATO-s nĂ« zona me konflikte, anĂ« e mbanĂ« botĂ«s.
NjĂ« kĂ«ngĂ« e kĂ«ngĂ«tares sĂ« njohur dhe shumĂ« popullore nga Kosova, Adelina Ismaili, e ka titullin ââUshtrinĂ« time do ta bĂ«jĂ«ââ, kushtuar luftĂ«s nĂ« KosovĂ« dhe ish-Presdentit Ibrahim Rugova. Le tĂ« jetĂ« ky vit, viti kur profecia e titullit tĂ« kĂ«ngĂ«s sĂ« AdelinĂ«s tĂ« bĂ«het realitet, qĂ« Kosova tâa bĂ«jĂ«, mĂ« nĂ« fund, ushtrinĂ« e vet, ashtuqĂ« tĂ« bĂ«het anĂ«tare â aty ku e ka vendin e saj -- tek organizmat pĂ«rĂ«ndimore ushtarake dhe ekonomike, NATO-s dhe Bashkimit Evropian, me tĂ« gjitha tĂ« drejtat, privilegjet dhe pĂ«rgjegjĂ«sitĂ« si çdo vend tjetĂ«r anĂ«tar i kĂ«tyre aleancave.
PikĂ«pamjet e shprehura nĂ« fq: OPINIONE & VĂSHTRIME nuk pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« domosdoshmĂ«risht politikĂ«n redaksionale tĂ« âKOHA javoreâ
8 Javore KOHA
e enjte, 10 janar 2013
DitĂ«n e parĂ« tĂ« âBienalĂ«s sĂ« Venedikutâ dukshĂ«m mĂ« shumĂ« emocione te publiku shkaktoi fotografia e BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe Universitare e KosovĂ«s, projekt i arkitektit zagrebas, Andrija Mutnjakoviq. Milenko Jergoviq
*** NdĂ«rtesĂ«n e re tĂ« BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe Universitare tĂ« KosovĂ«s. PĂ«r tĂ« parĂ«n herĂ« e pashĂ« nĂ« verĂ«n e vitit 1987, kur isha nĂ« ekskursion privat nĂ«pĂ«r manastiret mesjetare serbe nĂ« KosovĂ«. Fillimisht mĂ« shokoi, gati sa mĂ« frikĂ«soi, dhe po tĂ« mĂ« pyesnin atĂ«herĂ«, do thosha se nuk kam parĂ« ndĂ«rtesĂ« mĂ« tĂ« shĂ«mtuar. Por, mĂ« vonĂ«, nĂ« tĂ« ashtuquajturin shikim tĂ« dytĂ«, Biblioteka e KosovĂ«s, shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« gĂ«rshetim tĂ« natyrshĂ«m gjymtyrĂ«sh dhe organesh, shndĂ«rrohet nĂ« diçka qĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rkryer bashkĂ«jetojnĂ« me qytetin si simbol i tij, porsi kulla e Ajfelit apo Atomiumi i Brukselit. KatĂ«r herĂ« nĂ« jetĂ« kam qenĂ« nĂ« PrishtinĂ«, dhe qĂ« tĂ« katĂ«r herĂ«t kam kaluar atypari, afĂ«r BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe Universitare, njĂ«herĂ« madje edhe kisha hyrĂ« brenda. AtĂ«herĂ« nuk mĂ« ishte i rĂ«ndĂ«sishĂ«m emri i arkitektit kroat, Andrija Mutnjakoviq, vetĂ«m se shikoja shtĂ«pinĂ«, siç do tĂ« shikoja njĂ« vepĂ«r skulpturore pjellĂ« e natyrĂ«s. PĂ«r shumëçka kjo Ă«shtĂ« shtĂ«pia mĂ« kontroverse, dhe mĂ« e urryera nĂ« tĂ«rĂ« historinĂ« e JugosllavisĂ« socialiste. E projektuar nĂ« vitin 1971, nĂ« valĂ«n e emancipimit kulturor dhe gjuhĂ«sor tĂ« shqiptarĂ«ve, e cila gjente mbĂ«shtetje tek mareshali Tito dhe liberalĂ«t serbĂ«, e pĂ«rfunduar nĂ« vitin 1982, nĂ« mes tĂ« rebelimit tĂ« shqiptarĂ«ve nĂ« KosovĂ« dhe terrorit tĂ« paparĂ« tĂ« policisĂ« dhe âdrejtĂ«sisĂ«â mbi popullin shumicĂ« tĂ« KosovĂ«s, Biblioteka KombĂ«tare dhe Universitare e Mutnjakoviqit u gjet nĂ« njĂ« shqyerje
Opinione & VĂ«shtrime
Opinione & VĂ«shtrime
Arkitektura si art
Koshere bletĂ«sh dhe plisi shqiptar tragjike dhe nĂ« mes tĂ« thyerjeve historike, dhe kĂ«shtu ndau fatin e qindra, mijĂ«ra, e miliona kosovarĂ«ve, jetĂ«t e tĂ« cilĂ«ve thyheshin nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n mĂ«nyrĂ«. Arkitekti bibliotekĂ«n e kishte menduar si njĂ« koshere bletĂ«sh. NĂ« kĂ«tĂ« ide tĂ« dijes dhe mjaltit, e mĂ«simi, si punĂ« bletĂ«sh, sikur kishte diçka naive dhe aktivitet goditĂ«s tĂ« formĂ«s sĂ« proletariatit. Por, kjo fare nuk Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme sepse sĂ« shpejti nĂ« prag tĂ« hapjes sĂ« saj mbi Mutnjakoviqin do hedhet gur e dru nga tĂ« gjitha anĂ«t. Ishte ajo kohĂ« kur çdo gjĂ« tentohej tĂ« identifikohej si simbolik e irredentĂ«s dhe ekskluzivitetit shqiptarĂ«, kĂ«shtu arkitekti u akuzua nĂ«pĂ«r gazeta tĂ« kohĂ«s se projekti i tij nuk paraqiste nĂ« fakt koshare bletĂ«sh por hiq mĂ« pak se plisin. Dhe jo vetĂ«m kaq: tĂ«rĂ« zgjidhjet e jashtme dhe tĂ« brendshme arkitektonike u detektuan si elemente tĂ« kulturĂ«s shqiptare, ornamentika e saj vizuale, heraldika, veshjet dhe mbathjet shqiptare. Sikur tĂ« mundnin ta akuzonin pĂ«r kĂ«tĂ«, arkitekti do tâi fitonte tĂ« paktĂ«n nja 15 vjet robĂ«ri. PĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« shkruar nĂ« âDugaâ, âPolitikaâ âReporterâ, âSvetâ âin e SarajevĂ«s dhe âOslobodenjeâ, e aty kĂ«tu edhe nĂ« shtypin e Splitit dhe Zagrebit. MĂ« kujtohen mirĂ« ato artikuj, mbaj mend edhe disa autorĂ« tĂ« kĂ«tyre shkrimeve, por mĂ« vjen keq qĂ« nuk kam mbajtur ditar por tĂ«rĂ« kĂ«tĂ« ia lashĂ« memories sime jo tĂ« sigurt. Keqardhja bĂ«het edhe mĂ« e madhe, sepse sot, do tĂ« mund tĂ« shkruaja njĂ«
âSagĂ«â shumĂ«vjeçare pĂ«r gĂ«njeshtrat dhe simbolet e vĂ«rteta, tĂ« implementuara nĂ« zgjidhjet arkitektonike tĂ« BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe Universitare. Pasi qĂ« pranverĂ«n e vitit 1990 u pĂ«rshĂ«ndeta nga ajo shtĂ«pi jo e zakonshme por e dashur pĂ«r mua, tashmĂ« pak a shumĂ« e kam harruar. SĂ« shpejti ajo do tĂ« gjendej nĂ« njĂ« shtet tjetĂ«r dhe nĂ« njĂ« botĂ« tjetĂ«r, dhe asgjĂ« mĂ« nuk do tĂ« mĂ« pĂ«rkujtojĂ« nĂ« tĂ«. Ndryshe, nuk do
ta lidhĂ« me emrin e arkitektit Andrija Mutnjakoviq, edhe pĂ«rkundĂ«r faktit se e di qĂ« ai e ka projektuar, sepse mbresat e mia pĂ«r tĂ« - janĂ« vjetruar dhe nĂ« njĂ« formĂ« tĂ« caktuar edhe janĂ« intime. Por do tĂ« ma kujtojnĂ« kĂ«tĂ« pranverĂ«, do ma kujtoj njĂ« portal i tabloidit beogradas, kurĂ« nĂ« tĂ« lexoj : âBiblioteka nĂ« PrishtinĂ« vepĂ«r e kroatit, nĂ« listĂ«n e 10 objekteve mĂ« tĂ« shĂ«mtuara nĂ« botĂ«â. NdĂ«rsa nĂ« tekstin e tabloidxhinjĂ«ve
beogradas, njĂ« soj si nĂ« ato tĂ« vĂ«llezĂ«rve tĂ« tyre kroat pĂ«r nga marrĂ«zitĂ«, thirren nĂ« autoritetin e âDaily Telegraphâ-it britanik, i cili e paska bĂ«rĂ« atĂ« listĂ«. TĂ« gjitha ato 10 zgjedhje mĂ« tĂ« shĂ«mtuara apo mĂ« tĂ« bukura, nĂ« gazeta janĂ« simptome tĂ« mungesĂ«s sĂ« kreativitetit redaktorial, e mĂ« pas edhe prirje natyrore tĂ« majmunĂ«ve qĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« atĂ« çfarĂ« kanĂ« parĂ« tĂ« kenĂ« bĂ«rĂ« tĂ« tjerĂ«t. Dhe nuk do tĂ« mĂ« interesonte i tĂ«rĂ« ky majmunllĂ«k,
e enjte, 10 janar 2013
9 Javore KOHA
po mos tĂ« ishin tĂ« pĂ«rfshirĂ« edhe majmunĂ«t kroatĂ«t, duke pĂ«rcjellĂ« atĂ« informacion qĂ« publikuan kolegĂ«t e tyre britanikĂ«. Natyrisht nĂ« tĂ«rĂ« kĂ«tĂ« nuk ka kĂ«naqĂ«si tĂ« llojit nacionalist ashtu siç te kolegĂ«t e tyre beogradas. Ata thjesht u gĂ«zuan, njĂ«lloj sikur shikojnĂ« njĂ« zotĂ«ri tĂ« shtyrĂ« nĂ« moshĂ« tĂ« cilit para vendkalimit pĂ«r kĂ«mbĂ«sorĂ« i bie rripi nga pantallonat dhe mbetet nĂ« brekĂ«. Biografia e ndĂ«rtesĂ«s Por, nuk do tĂ« mendoja gjatĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« sikur tĂ« mos ishte âBienalja e arkitekturĂ«s nĂ« Venedikâ. Kolegia ime, Patricia Kish, e cila e vizitoi kĂ«tĂ« bienale, mĂ« tregoi se si nĂ« pavijonin kosovar ishin ekspozuar pamje ambientale, fotografi me zgjidhje arkitektonike, pĂ«r tĂ« cilat vizitorĂ«t mund tĂ« votonin se çfarĂ« emocione u shkaktonin pamje tĂ« caktuara apo ndĂ«rtesat. DitĂ«n e parĂ« tĂ« âBienalĂ«s sĂ« Venedikutâ dukshĂ«m mĂ« shumĂ« emocione te publiku shkaktoi fotografia e BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe Universitare e KosovĂ«s, projekt i arkitektit zagrebas, Andrija Mutnjakoviq. Natyrisht publiku pĂ«rbĂ«hej nga njerĂ«z tĂ« cilĂ«t sâdinin asgjĂ« nga biografia e objektit as nga historia e KosovĂ«s, e ndoshta as qĂ« dinin qĂ« Kosova dikur ishte pjesĂ« e JugosllavisĂ«, e qĂ« sot pĂ«r dikĂ« Ă«shtĂ« shtet i pavarur e pĂ«r dikĂ« krahinĂ« e rrĂ«mbyer nga Serbia. TĂ« njĂ«jtit nuk dinĂ« asgjĂ« as pĂ«r listat e âTelegrafitâ pĂ«r objektet e shĂ«mtuara dhe tĂ« bukura, sepse me budallallĂ«qe tĂ« tilla publiku i bienaleve nuk merret, mu ashtu siç edhe majmunĂ«t nuk i vizitojnĂ« bienalet artistike. SidoqoftĂ«, arkitekti i mplakur, Andrija Mutnjakoviq, nga kalimtarĂ«t e rastit ka marrĂ« komplimente. E edhe mua mĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« qejfi qĂ« fascinimet e mia rinore po puqen me to. PĂ«r BibliotekĂ«n dhe Teatrin âTreshnjaâ nuk duhet folur si pĂ«r diç tĂ« keqe apo tĂ« mirĂ«. Dhe kĂ«tĂ« pĂ«r shkaqe shumĂ« tĂ« ngjashme, sepse nĂ« kategori tĂ« tilla nuk diskutohet pĂ«r shtĂ«pitĂ« e âHundertwasser-itâ. Tek tĂ« dy e tĂ«rĂ« shĂ«mtia Ă«shtĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« se si shikohen. ShtĂ«pitĂ« e tyre nuk janĂ« pĂ«r njerĂ«z shumĂ« seriozĂ«. Ato nuk janĂ« kazerma. Andrija Mutnjakoviq ka ditur tĂ« ndĂ«rtojĂ« shtĂ«pi spirituoze, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« i afĂ«rt me Hundertwasser-in. Por, fatkeqĂ«sisht, ka pak njerĂ«z spirituozĂ« qĂ« kĂ«tĂ« ta kuptojnĂ«. ĂshtĂ« bukur tĂ« jesh fĂ«mijĂ« dhe tĂ« rritesh krah shtĂ«pive siç janĂ« teatri âTreshnjaâ dhe Biblioteka KombĂ«tare dhe Universitare nĂ« PrishtinĂ«.
10 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
11 Javore KOHA
Libri në treg
Viti i mbarë duket që në startim Tregu i blerjes së sendeve, nuk përjashtohen dhe librat, kanë një ligj të zbatueshëm nga blerësit: do flas dhe do shpreh mendimin për mallin që bleva.
Për Koha Javore: Arjan Th. Kallço / Tiranë
KanĂ« kaluar vetĂ«m pak ditĂ« nga trokitja e vitit tĂ« ri 2013 dhe ja ku gjendemi pĂ«rsĂ«ri para kompjuterit qĂ« tĂ« fillojmĂ« tĂ« shkruajmĂ« letĂ«rsi sipas prirjeve. Dikush tjetĂ«r shkruan ndonjĂ« koment pĂ«r libra dhe poezi qĂ« ka lexuar nĂ«pĂ«r faqet e panumĂ«rta tĂ« internetit. KritikĂ«t si gjithmonĂ« me majĂ«n e mprehtĂ«, kĂ«shtu mĂ« uronte njĂ« mike nĂ« rrjet, janĂ« gati tĂ« thonĂ« fjalĂ«n e tyre pĂ«r veprat qĂ« janĂ« nĂ« qarkullim, por edhe qĂ« nĂ« njĂ« hark kohor 360 ditĂ« do tĂ« dalin. Pra puna tashmĂ« ka filluar, ose mĂ« mirĂ« tĂ« themi se pas njĂ« dite feste planetare, rifilloi me mĂ« shumĂ« energji. ShmĂ« prej nesh kanĂ« kohĂ« qĂ« e kanĂ« pĂ«rgatitur shprehjen : Viti i ri, librĂ«r i ri dhe janĂ« duke ideuar apo u dhĂ«nĂ« dorĂ«n e fundit bocave para botimit. Por si do tĂ« veprojnĂ« nĂ« njĂ« treg shqiptar tĂ« varfĂ«r dhe kaotik? A do tĂ« jenĂ« shtĂ«pitĂ« botuese qĂ« do ta marrin pĂ«rsipĂ«r riskun e botimit dhe tĂ« shpĂ«rndarjes, apo si gjithmonĂ« do tĂ« jetĂ« vetĂ« autori qĂ« duhet tĂ« preokupohet pĂ«r foshnjĂ«n e vet? ĂfarĂ« librash do tĂ« lexojmĂ« kĂ«tĂ« vit? ĂfarĂ« kritike do tĂ« kemi? JanĂ« disa nga pyetjet qĂ« na shtyjnĂ« tĂ« mendojmĂ« shumĂ« para se ta harxhojmĂ« kohĂ«n plot apo kot. Nuk e di nĂ«se tek ne shkrimtarĂ«t tanĂ« nĂ« shekullin e kaluar guxonin e vepronin si kolegĂ«t e tyre nĂ« botĂ« qĂ« me tĂ« dalĂ« libri, nuk prisnin dhe tĂ« veshur ndryshe, tĂ« kamufluar, vizitonin tĂ« gjitha libraritĂ«, jo pĂ«r qĂ«llime letrare, pĂ«r ndonjĂ« prezantim apo takim, por tĂ«
âpĂ«rgjoninâ komentet e lexuesve dhe sjelljet e tyre nĂ« lidhje me librin e ri. P.sh e merrinin dhe e shfletonin tĂ« gjithin apo lexonin ndonjĂ« faqe hyrĂ«se dhe mĂ« pas mblidhnin buzĂ«t apo nĂ« sytĂ« e tyre shihej njĂ« lloj tĂ«rheqje nga ngjarja. NjĂ« lexues i papĂ«rtuar ka dy momente tĂ« rĂ«ndĂ«sishme kur del njĂ« libĂ«r i ri: shkon nĂ« librari qĂ« ta blejĂ«, nĂ« rast se autori nuk Ă«shtĂ« ndonjĂ« miku i vet, dhe nuk qĂ«ndron vetĂ«m njĂ« çast me librin e ri nĂ« dorĂ«. Ka tĂ« tjerĂ« qĂ« edhe pse janĂ« tĂ« rregullt, nuk e kanĂ« mundĂ«sinĂ« qĂ« tâi blejnĂ« dhe do tĂ« presin derisa autori ta dhurojĂ« nĂ« bibliotekĂ«n e qytetit. NjĂ« prej shoqĂ«rive mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« internet qĂ« lidhet me editorinĂ«, Amazon, ka menduar qĂ« tĂ« ndryshojĂ« taktikĂ«: tâi fshijĂ« tĂ« gjitha komentet positive qĂ« shpesh shkruajnĂ« tĂ« afĂ«rtit apo miqtĂ« e shkrimtarit. Tregu i blerjes sĂ« sendeve, nuk pĂ«rjashtohen dhe librat, kanĂ« njĂ« ligj tĂ« zbatueshĂ«m nga blerĂ«sit: do flas dhe do shpreh mendimin pĂ«r mallin qĂ« bleva. Por kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« tjetĂ«r mall qĂ« shpesh nuk Ă«shtĂ« konsum pĂ«r tĂ« gjithĂ«, si kultura, atĂ«herĂ« mund edhe tĂ« lindin debate deri nĂ« artikuj pro apo kundĂ«r, shkrime fyese dhe denigruese midis vetĂ« autorĂ«ve. TĂ« mĂ«suar me komentet pafund nĂ« internet apo me lajme shpesh tĂ« pavĂ«rteta, na lind nĂ« mendje mosbesimi lidhur me vĂ«rtetĂ«sinĂ« e tyre. Rregulli thotĂ« se jo gjithçka qĂ« gjendet nĂ« rrjet Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«. VĂ«rtetĂ«sia virtuale Ă«shtĂ« vetĂ«m e mundshme.
Interneti Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« mjet njohĂ«s absolut dhe mĂ« e keqja se e kemi ngatĂ«rruar lirinĂ« me qĂ«nĂ«sinĂ« falas, kur dihet fort mirĂ« se liria na kushton lodhje dhe sakrifica dhe arrihet gjithmonĂ« me revolucione â shprehet njĂ« autor Italian. Lexuesi e ka tĂ« drejtĂ«n qĂ« ta thotĂ« gjithmonĂ« fjalĂ«n e vet, edhe pse herĂ« jo profesionale dhe kompetente, por sepse njĂ« vepĂ«r qĂ« sapo lexoi i pĂ«lqeu, sepse autori Ă«shtĂ« njĂ« mik i tij, sepse nĂ« mishmashin e komenteve dhe kritikave duhet ta bashkojĂ« edhe ai zĂ«rin e vet me tĂ« tjerĂ«t. KohĂ« e humbur kot. Sa prej nesh e bĂ«jnĂ« pyetjen : sa kohĂ« mĂ« kushtoi leximi i kĂ«tij apo atij romani? A ia vlente e gjithĂ« koha e shpenzuar? KĂ«tĂ« pyetje duhet ta bĂ«jnĂ« edhe shumĂ« tĂ« ashtuquajtur shkrimtarĂ« qĂ« me vend dhe pavend botojnĂ« gjithĂ«farĂ« librash, pa mĂ« tĂ« voglin kujdes pĂ«r njĂ« korrektim, redaktim. PĂ«rvoja e kĂ«tyre viteve tĂ« fundit mĂ« ka bĂ«rĂ« tĂ« mundur qĂ« tĂ« lexoj dhe redaktoj shumĂ« syresh, port Ă« paktĂ« janĂ« ata qĂ« ndihmĂ«n e mirĂ«presin dhe e vlerĂ«sojnĂ«, pasi u duket e panevojshme nĂ« âshkĂ«lqimin e veprĂ«sâ sĂ« vet qĂ« do tâi japĂ« mundĂ«sin Ă«tĂ« hyjĂ« nĂ« elitĂ«n e penĂ«tarĂ«ve kombĂ«tarĂ«. ShpĂ«rblimi gjithmonĂ« vjen edhe nga lexuesi edhe nga tregu, aq mĂ« tepĂ«r nĂ« vendin tonĂ« si pĂ«r shkrimtarin ashtu dhe pĂ«r botuesin nĂ«se i referohemi hyrjes sĂ« artikullit. TĂ« hapĂ«sh njĂ« libĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« akt besimi, pra tĂ« jesh nĂ« duart e dikujt pa e ditur se ku do tĂ« tĂ« çojĂ« ngjarja
dhe nĂ«se mĂ« nĂ« fund koha do tĂ« jetĂ« pĂ«rdorur mirĂ« â vazhdon autori Italian. ShumĂ« bukur. Pra kur i hyjmĂ« njĂ« libri qĂ« ta lexojmĂ«, i hyjmĂ« si njĂ« i verbĂ«r qĂ« kĂ«rkon pak dritĂ« tĂ« panjohur nĂ« faqet e librit dhe kĂ«ndvĂ«shtrimet e tij nĂ« ballafaqim me tonat. Do tĂ« na duhet shumĂ« pak kohĂ« qĂ« tĂ« shohim dhe kuptojmĂ« se libri na duhet apo nuk vlen fare. Apo mĂ« keq akoma na sjell dĂ«me tĂ« pallogaritĂ«shme nĂ« kostelacionin e letĂ«rsisĂ«. NjĂ« libĂ«r nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« numĂ«r faqesh qĂ« duhen lexuar, por ka mĂ« pas njĂ« sĂ«rĂ« vlerĂ«simesh qĂ« duhen
marrë parasysh, nga ato estetike e deri tek ato filozofike. Ky mendoj se është një vlerësim i drejtë për librat që botohen. Shkrimtari Italian vazhdon më tej duke thënë: Unë nuk flas kurrë keq për librat sepse mund ta privoj dikë nga mundësia që të zbulojë në histori diçka që unë nuk e kam ditur apo nuk e kam gjetur. Kufizohem me ndonjë këshillë për ata që më kanë dhuruar diçka për të lexuar. Ka libra që nuk janë shkruar për ne, sepse janë për të tjerët. Një lloj tolerance dhe diplomacie e shkrimtarit Italian që lë shteg edhe për ndonjë
âgabimâ tĂ« mundshĂ«m apo edhe pĂ«r ndonjĂ« âinatâ personal me kundĂ«rshtarin tĂ«nd, nĂ«se ai e merriton vĂ«rtet qĂ« tĂ« jetĂ« i tillĂ«. Viti 2013 do tĂ« jetĂ« i gjatĂ« sa dhe tĂ« tjerĂ«t dhe po tâi pĂ«rmbahemi shprehjes se do tĂ« rrojmĂ« dhe shikojmĂ«, do tĂ« presim pĂ«rveç vlerĂ«simeve dhe kritikat lidhur me botimet, gjithmonĂ« nĂ«se do tĂ« zgjohemi nga e keqja qĂ« ka mbi dy dekada qĂ« po na godet: mungesa e kritikĂ«s. Urimi im pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« lodhen seriozisht me veprat qĂ« shkruajnĂ« Ă«shtĂ« : NjĂ« vit tĂ« mbarĂ« dhe njĂ« penĂ« tĂ« fuqishme.
12 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
Sinjale Censura bën hatanë në librat shkollorë: histori, letërsi, gjeografi, muzikë etj. duke e pastruar nga fryma kombëtare, kurse elita intelektuale e krijuese heshtë si të mos ndodhte asgjë.
Kulturë
Heshtja e frikshme e intelektualëve të Kosovës
Për Koha Javore: Gani Mehmetaj / Prishtinë
Pas shpërthimit të demonstratave të vitit 1981 në Prishtinë dhe në të gjitha qytetet e Kosovës, filloi një agresion i furishëm ushtarak, policor dhe propagandistik i cytur nga Beogradi. Krahas gjendjes së jashtëzakonshme, u përmbys struktura qeverisëse lokale. Goditjen më të madhe e pësoi sistemi arsimor. U ndaluan qindra tituj librash. Me urdhër të Beogradit u formuan Komisione për ndryshimin e teksteve të historisë, të letërsisë, muzikës, gjeografisë dhe gjithë asaj që ishte superstruktura shpirtërore e kombit shqiptar. Elita intelektuale, megjithëse në qendër të sulmeve e të arrestimeve, iu kundërvu me dinjitet këtyre sulmeve. Denoncoi censurën në libra shkollorë. Historia na përsëritet. Kohë më parë doli në medie se Komisioni (lexo censura për fshirjen e kujtesës kombëtare) në fshehtësi përbetimi paska bërë pastrimin e frymës shqiptare në tekstet shkollore të historisë, gjeografisë, të letërsisë, muzikës dhe gjithë asaj që quhet shpirti i kombit. Sa prej këtyre anëtarëve të Komisionit për pastrimin e librave nga fryma kombëtare ishin edhe në
Komisionin e dikurshĂ«m tĂ« caktuar nga Beogradi? NĂ«se pranohet njĂ« diversioni i tillĂ« antikombĂ«tar, fĂ«mijĂ«t tonĂ« do tĂ« dalin ca surrogat pa kujtesĂ« shqiptare dhe pa dinjitet kombĂ«tar. Okupatorin e dikurshĂ«m do ta quajnĂ« çlirimtar, armikun- mik. Gjenocidi do tĂ« cilĂ«sohet zhvendosje e shqiptarĂ«ve. Si nĂ« romanet e Oruellt âFerma e kafshĂ«ve dhe â1984â KĂ«shtu, kanĂ« propozuar komisarĂ«t pĂ«r historinĂ« tonĂ« kombĂ«tare. KĂ«shtu ka kĂ«rkuar Ankaraja! ĂfarĂ« duhet tĂ« heqin e çfarĂ« tĂ« lĂ«nĂ« nĂ« librat shkollor ua paska dhĂ«nĂ« Ambasada Turke, ashtu si Beogradi dikur, kur ua dorĂ«zonte vĂ«rejtjet me shkrim, komisioneve tĂ« ndryshme. SĂ«rish po bĂ«het fshirja e kujtesĂ«s kombĂ«tare, veprimi mĂ« antikombĂ«tar nĂ« mileniumin e tretĂ«. Po elita intelektuale: shkrimtarĂ«, artistĂ«, gazetarĂ«t, historianĂ«, mjekĂ«, inxhinierĂ«, arkitekt, ku janĂ«? Ku mbeten ata qĂ« e bĂ«nĂ« shtetin e KosovĂ«s, duke punuar e sakrifikuar disa dhjetĂ«vjetĂ«she? Si Ă«shtĂ« e mundur qĂ« ata dikur kundĂ«rshtonin veprimet e tilla antikombĂ«tare me gjithĂ«
e enjte, 10 janar 2013
rrezikun e burgosjes e zhdukjes fizike, ndĂ«rsa sot nĂ« shtetin e pavarur heshtin? Heshtja e tyre Ă«shtĂ« e frikshme! IntelektualĂ«t janĂ« eliminuar tĂ«rĂ«sisht nga jeta publike, politike dhe artistike. Sâka asnjĂ« emĂ«r pĂ«r be nĂ« krye tĂ« institucioneve. MenjĂ«herĂ« pas luftĂ«s disa i vranĂ«, ndĂ«rsa vrasĂ«sit nuk i gjetĂ«n kurrĂ«. TĂ« tjerĂ«t i kĂ«rcĂ«nuan. PrapĂ« kĂ«rcĂ«nuesit nuk u zbuluan kurrĂ«. TĂ« tretĂ«t i hoqĂ«n mĂ« lojĂ«ra tĂ« pista nga institucionet e jeta publike. NdĂ«rsa pjesa mĂ« e madhe e intelektualĂ«ve zgjodhĂ«n heshtjen. Arsyet e heshtjes i dinĂ« tĂ« gjithĂ«, por nuk i thonĂ«. NĂ« mungesĂ« tĂ« zĂ«rit opozitarĂ« tĂ« intelektualĂ«ve, shkrimtarĂ«ve, gazetarĂ«ve dhe artistĂ«ve, censura bĂ«nĂ« punĂ«n e pistĂ« nĂ«pĂ«r libra shkollorĂ« tĂ« historisĂ«, letĂ«rsisĂ«, gjeografisĂ«, muzikĂ«s etj me direktivĂ« tĂ« njĂ« shteti tjetĂ«r. Dhe askush nuk kundĂ«rshton. NjĂ« heshtje domethĂ«nĂ«se kjo. Po Komisionet e partive opozitare, ku janĂ«? Mbase bĂ«jnĂ« kalkulimet e mundshme pĂ«r koalicion, prandaj nuk duan tâia prishin kĂ«tij komisioni antikombĂ«tar.
âPo halli i fĂ«mijĂ«ve tanĂ«?â, mĂ« pyeti mbrĂ«mĂ« njĂ« intelektual i ri, shumĂ« i shqetĂ«suar me kĂ«tĂ« informacion, âdo tĂ« kalojĂ« nĂ«pĂ«r procedura parlamentare kjo censurĂ«, apo Ă«shtĂ« punĂ« e kryer?â, shtronte mĂ«dyshjet i riu nga Prishtina. Rrudha me supe. Dhe vĂ«rtet nĂ«se e lĂ«mĂ« nĂ« heshtje, fĂ«mijĂ«t tanĂ« do tĂ« mĂ«sojmĂ« histori, letĂ«rsi, muzikĂ« dhe gjeografi surrogato, sipas direktivave tĂ« shteteve aziatike e jo si ishte e kaluara. Kjo gjĂ« duhet tĂ« varet nga ne e jo nga njĂ« shtet tjetĂ«r. Dikur shtresĂ«n e caktuar tĂ« kuazi intelektualĂ«ve, si puna e kĂ«tij komisioni, bie fjala, pushtuesi serb i paguante edhe nĂ« shĂ«titĂ« turistike: nga hotelet luksoze tĂ« Beogradit e deri tĂ« vilat qeveritare nĂ«pĂ«r bregdet. TĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ« po e bĂ«jnĂ« edhe shoqatat turke e firmat me veprimtari tĂ« dyshimtĂ«, duke i shpĂ«rblyer me pushime vjetore nĂ« Mesdhe. Edhe Komisioni qĂ« pastroi librat shkollor nga pĂ«rmbajtja kombĂ«tare, sikur nuk ka mbetur keq. Keq do tĂ« mbeten fĂ«mijĂ«t tonĂ«, nĂ«se mĂ«sojnĂ« sipas direktivave tĂ« te huajve.
13 Javore KOHA
14 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
Paradokse
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
Hulumtime
Krijuesit shqiptarë dhe shpërblimet vjetore Do të ishte e nevojshme që institucionet e ndryshme duke nisur nga Komuna e Ulqinit, Qendra Kulturore, KNSH e ndonjë tjetër të themelojnë ndonjë çmim vjetor për krijuesit shqiptarë.
Të parët e Evropës Për Koha Javore: Astrit Lulushi / Uashington
Ali Salaj
Ndarja e shpërblimeve tradicionale paraqet një performancë nderimi për punën e personaliteteve të kulturës, artit, shkencës, sportit por edhe të njerëzve të thjeshtë që me veprimtarinë e tyre kontribuan në zhvillimin dhe emancipimin e shoqërisë. Në vendet e zhvilluara dhe të konsoliduara këtë performancë e mbajnë institucionet kulturore publike dhe shtetërore, të cilat kanë mundësi dhe kapacitet që laureatëve përveç nderimit dhe kënaqësisë tu ofrohet edhe ndonjë shpërblim material që do të ishte shumë motivues për ata. Për fat të keq, në hapësirën tonë kulturore mungon ky lloj praktike kështu që në mungesë të saj, Art Club-i u përpoq që si shoqatë joqeveritare ta
15 Javore KOHA
animojë dhe promovojë këtë ngjarje kulturore. Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve Art Club gjatë veprimtarisë së saj 22 vjeçare po e ndan këtë çmim për të 17 herë. Ky çmim, që fillimisht nisi si shpërblim vjetor padyshim e ka pasuruar jetën kulturore të shqiptarëve në Mal të Zi duke ndikuar pozitivisht tek krijuesit, të cilët duhet pranuar se ende sot gjenden në margjina të shoqërisë. Ky çmim edhe pse tejet modest është një satisfakcion për krijuesin ,i cili në tranzicionin e rrëmujshëm ka mbetur në udhëkryq dhe i hutuar nga neglizhenca e institucioneve dhe të shoqërisë. Shpërblimi i Art Club-it më tepër është i karakterit shpirtëror, por megjithatë përmbushi synimin që edhe krijuesit
nga Ulqini dhe nĂ« pĂ«rgjithĂ«si krijuesit shqiptarĂ« nĂ« Mal tĂ« Zi tĂ« pĂ«rjetojnĂ« pĂ«r njĂ« çast kĂ«naqĂ«sinĂ« suptile pĂ«r krijimtarinĂ« e tyre. NĂ« kĂ«tĂ« kuadĂ«r do tĂ« ishte e nevojshme qĂ« institucionet e ndryshme duke filluar nga Komuna e Ulqinit, Qendra Kulturore, KĂ«shilli Nacional i ShqiptarĂ«ve e ndonjĂ« tjetĂ«r, tĂ« themelojnĂ« ndonjĂ« çmim vjetor pĂ«r krijuesit shqiptarĂ« dhe nĂ« njĂ« farĂ« menyre tâi dilet hakut angazhimit tĂ« tyre tĂ« vazhdueshĂ«m nĂ« zhvillimin dhe afirmimin e artit, kulturĂ«s dhe shkencĂ«s. (Fjala me rastin e ndarjes sĂ« Ămimit Tradicional tĂ« Art Club-it lauret i sĂ« cilit Ă«shtĂ« Prof. Dr. SimĂ« Dobreci)
Mendohet se njerëzit arritën në Evropë 45 mijë vjet më parë dhe zëvendësuan Neandertalët.
Gjatë vitit 2012, shkenca botërore u përqëndrua edhe në Shqipëri. Për shembull, në muajin prill, një grup shkencëtarësh arkeologë e antropologë nga Universiteti i Cincinnatit (SHBA) zbuloi vendbanimin bujqësor më të hershëm në Evropë, në Vashtëmi (Shqipëria juglindore). Mendohet se vendbanimi i zbuluar në Vashtëmi i përket viteve 7 mijë p.e.s., kur bujqësia në kontinent ishte pak e zhvilluar. Evropianët e asaj kohe merreshin me gjueti dhe mbështeteshin për ushqim kryesisht në bimë e kafshë të eksportuara nga Lindja e Afërt. Por në Vashtëmi, shkencëtarët gjetën fosile drithërash bazë, përfshi elb; eshtra kafshës të zbutura si derr, dele, dhi; por edhe dre, derr të egër, lepur, breshkë, disa lloje peshku dhe ngjala. Bazuar në këto fakte, shkencëtarët thonë se
banorĂ«t nĂ« VashtĂ«mi, kishin njĂ« rrjet tĂ« gjerĂ« burimesh ushqimore, dhe nuk vareshin krejtĂ«sisht nĂ« kultura bujqĂ«sore e kafshĂ« shtĂ«piake nga Lindja e AfĂ«rt, siç Ă«shtĂ« menduar gjerĂ«sisht deri tani. Por çâdo tĂ« thotĂ« ky zbulim pĂ«r mbarĂ« EvropĂ«n e asaj periudhe? PĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« shekull, debati shkencor eshte pĂ«rqĂ«ndruar nĂ«se evropianĂ«t e sotĂ«m janĂ« pasardhĂ«sit e gjahtarĂ«ve apo fermerĂ«ve tĂ« hershĂ«m. Per herĂ« tĂ« parĂ« â tani qĂ« shkencĂ«tarĂ«t janĂ« nĂ« gjendje tĂ« krahasojnĂ« gjenet e evropianĂ«ve tĂ« saj periudhe â thonĂ« se disa lloje tĂ« ADN-sĂ« thjesht nuk pĂ«rputhen â pavarĂ«sisht se janĂ« tĂ« zakonshme tek evropianĂ«t e sotĂ«m. GjatĂ« vitit 2012, analiza tĂ« ADN-sĂ« tĂ« skeleteve tĂ« lashtĂ«, treguan se fermerĂ«t e parĂ« tĂ« EvropĂ«s nuk ishin pasardhĂ«sit e njerĂ«zve qĂ« mbijetuan periudhĂ«n e
fundit tĂ« akullnajave, por erdhĂ«n nĂ« zonat kryesore tĂ« EvropĂ«s Qendrore dhe Lindore rreth 7500 vjet mĂ« parĂ«, duke sjellĂ« me vete bimĂ« kultivuese dhe kafshĂ« shtĂ«piake. ShkencĂ«tarĂ«t nĂ« Gjermani, analizuan ADN-nĂ« e eshtrave tĂ« lashta tĂ« gjetura nĂ« zona ku kishin jetuar njerĂ«z qĂ« ishin marrĂ« me gjueti, dhe tĂ« eshtrave tĂ« gjetura nĂ« zonat e njohura pĂ«r bujqĂ«si tĂ« herĂ«shme, i krahasuan me ato tĂ« evropianĂ«ve tĂ« sotĂ«m dhe arritĂ«n nĂ« pĂ«rfundimin se ekzistojnĂ« pak dĂ«shmi pĂ«r njĂ« lidhje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« gjenetike midis gjahtarĂ«ve dhe fermerĂ«ve tĂ« hershĂ«m, dhe se 82 pĂ«r qind e llojeve tĂ« gjetura nĂ« mtDNA e gjahtarĂ«ve janĂ« relativisht tĂ« rralla tek evropianĂ«t e sotĂ«m. PĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« shekull, arkeologĂ«t, linguistĂ«t, antropologĂ«t dhe sĂ« fundi, gjenetistĂ«t, kanĂ« argumentuar se paraardhĂ«sit e evropianĂ«ve jetojnĂ« tek evropianĂ«t e sotĂ«m. ShkencĂ«tarĂ«t e dinĂ« se evropianĂ«t, para dhe pas epokĂ«s sĂ« fundit tĂ« akullnajave, arritĂ«n tĂ« mbijetonin duke u marrĂ« me gjueti. Ata dinĂ« gjithashtu se bujqĂ«sia nĂ« EvropĂ« erdhi nga Lindja e AfĂ«rt rreth 9 mijĂ« vjet mĂ« parĂ«, duke bĂ«rĂ« tĂ« mundur rritjen 100-fish tĂ« sasisĂ« sĂ« ushqimit. Por deri nĂ« çfarĂ« shkalle evropianĂ«t e sotĂ«m rrjedhin nga kĂ«to dy grupe (grupi qĂ« mbijetoi epokĂ«n e akullt dhe grupi qĂ« erdhi nga Lindja e AfĂ«rt), kĂ«tĂ« shkencĂ«tarĂ«t nuk e kanĂ« tĂ« qartĂ«. NjĂ« ekip shkencĂ«tarĂ«sh nga Universiteti i Mainzit, sĂ« bashku me hulumtues nga universitet (University College London) dhe Kembrixh, kanĂ« gjetur se fermerĂ«t e parĂ« nĂ« EuropĂ« nuk mund tĂ« ketĂ« qenĂ« pasardhĂ«sit e gjuetarĂ«ve, as edhe tĂ« fermerĂ«ve migrantĂ« nga Lindja e AfĂ«rt, por njĂ« pĂ«rzierje e tĂ« dyve. Mendohet se njerĂ«zit arritĂ«n nĂ« EvropĂ« 45 mijĂ« vjet mĂ« parĂ« dhe zĂ«vendĂ«suan NeandertalĂ«t. Nga ajo periudhĂ«, evropianĂ«t pĂ«rjetuan shumĂ« ndryshime klimatike, pĂ«rfshi epokĂ«n e fundit tĂ« akullnajave. Pas pĂ«rfundimit tĂ« kĂ«saj epoke, rreth 11 mijĂ« vjet mĂ« parĂ«, stili gjuetar i jetesĂ«s mbijetoi edhe rreth 2 mijĂ« vjet, por pastaj u zĂ«vendĂ«sua gradualisht nga mĂ«nyra bujqĂ«sore e jetesĂ«s. Pyetja Ă«shtĂ« nĂ«se ky ndryshim erdhi nga njerĂ«z tĂ« rinj, apo thjesht nga ideja e vendasve pĂ«r tâu marrĂ« me bujqĂ«si, sic tregon edhe zbulimi ne Vashtemi. Gjithesesi, disa shkencĂ«tarĂ« besojnĂ« se gjuetarĂ«t ishin tĂ« parĂ«t e EvropĂ«s dhe fermerĂ«t, te ardhur.
16 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
Kulturë
e enjte, 10 janar 2013
17 Javore KOHA
Gjeneral Prenk Pervizi
Miqësia me Princin Umberto Për Koha Javore: Peter Tase
Shkolla e luftës në Torino frekuentohej nga oficerë me gradën kapiten që vinin nga akademi të ndryshme ushtarake nga e gjithë Europa. Prenk Pervizi akademinë ushtarake e përfundoj me rezultate të larta në Austri, në një kohë kur Europa ishte e përfshirë në Luftën e Parë Botërore (1914-1918). Perjudha e studimeve në Torino ishte e mbushur me plotë kujtime për Major Prenk Pervizin përfshi këtu edhe miqësinë e ngushtë me Princin trashëgimtar Umberton, me të cilin shoqërohej dhe shpesh herë Umberto e thërriste dajë, duke patur parasysh se Malazezët (tek të cilët ishte nip) dhe shqiptarët i përkisnin të njëjtës origjinë Ilire. Siç dihet nëna e Umbertit, Helena, ishte e bija e Krajl Nikollës, Mbretit të Malit të Zi. Umberto ishte gjithmonë në shoqërinë e Prenkës gjatë orëve të lira si edhe nëpër festa të ndryshme. Duhet theksuar se kuadrot ushtarak në Torino, vinin nga familjet fisnike të Italisë kryesisht nga dinastia Savoja, që sundonte mbi krahinën veriore të Piemontit, në kufi më Francën, dhe në këtë shkollë prania e tyre ishte e madhe. Madje edhe mbreti i Italisë, Viktor Emanueli III kishte dalë nga portat e kësaj shkolle. Krahas elitës italiane në Torino kanë studjuar edhe grupe oficerësh nga e gjithë bota përfshi këtu princa Japonez, Tailandez por edhe anëtarë të familjeve të njohura në Austri, Poloni, Francë e Gjermani. Pavarësisht nga paraqitja e tij me një fizik të shkurtër, Viktor Emanueli kishte një kulturë të gjerë por faktikisht nuk gëzonte autoritet mbretëror dhe sundimtari de facto i Italisë ishte Benito Musolini. Sido qoftë marrëniet e Prenk
Gjatë viteve 1930-1933, Prenk Pervizi, i shoqëruar nga familja e tij, vazhdonte studimet në shkollën e luftës në Torino duke mbajtur gradën nën-kolonel. Pasi kreu studimet në Torino, qendroj edhe për dy vjet të tjera në Firence, i caktuar si inspektor i studentëve shqiptar në Itali.
Pervizit me Mbretin Viktor ishin thjesht formale por megjithatĂ« nga kultura e monarkut ai mĂ«soj shumĂ«. NdonĂ«se nuk kanĂ« patur rastin tĂ« bĂ«jnĂ« biseda politike, pĂ«rsĂ«ri vihet nĂ« dukje admirimi i madh qĂ« mbreti kishte pĂ«r Gjergj Kastriot SkĂ«nderbeun, tĂ« cilin e pĂ«rmĂ«ndte herĂ« pas here nĂ« akademinĂ« e Torinos si ânjĂ« strateg i madh shqiptar dhe princ i njĂ« populli tĂ« vogĂ«l trim.â Bisedat mbi ShqipĂ«rinĂ« kanĂ« qĂ«nĂ« krejt normale madje nuk pĂ«rmĂ«ndej asnjĂ« herĂ« mundĂ«sia e ndĂ«rhyrjes ushtarake tĂ« ItalisĂ« pĂ«rtej Adriatikut, jo vetĂ«m nga Mbreti por edhe nga ushtarak tĂ« tjerĂ« qĂ« kalonin ditĂ«t bashkĂ« me Prenk Pervizin nĂ« Torino. MarrĂ«dhĂ«niet morĂ«n njĂ« dimension tĂ« ri kur princi Umberto u martua dhe Prenka ishte ftuar familiarisht pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« dasmĂ«n madhĂ«shtore ku nusja e princit do tĂ« ishte princesha e BelgjikĂ«s. MegjithĂ«se Prenka largohet pĂ«r nĂ« Firence, ai pĂ«rsĂ«ri qendroj nĂ« kontakt me Umberton sa herĂ« qe ai shkonte nĂ« Kolegjin e Don Boskos. Kthimi nĂ« ShqipĂ«ri i Prenk Pervizit, do tĂ« vĂ«shtirĂ«sonte mĂ« tej kontaktet e kĂ«tyre dy ushtarakĂ«ve tĂ« talentuar por kjo nuk do tĂ« zgjaste shumĂ« sepse Major Pervizi do tĂ« caktohej si anĂ«tar i komisionit vĂ«zhgues ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« luftĂ«n e ItalisĂ« nĂ« Abisini, Etiopia e sotme, 1935-1936, e cila do teĂ« vijonte pastaj me manovrat e mĂ«dha tĂ« ItalisĂ« nĂ« Gusht, 1936. NĂ« kĂ«tĂ« perjudhĂ« ai pati rastin tĂ« kuptoj planin e Musolinit pĂ«r aneksimin e ShqipĂ«risĂ«, sepse nĂ« shtabin ushtarak Italian, nĂ« Abisini, kishte shokĂ«t e shkollĂ«s sĂ« luftĂ«s nĂ« Torino me tĂ« cilĂ«t shkĂ«mbente mendime fare hapur. Prenk Pervizi kishte
patur mundësinë të fliste nga afër me gjeneralët e shquar Italian si Badolio, Graciani dhe De Bono, të cilët i kishin lënë për të kuptuar se mbas Bririt të Afrikës e kishte radhën Shqipëria, e cila do të bëhej pjesë e planit të Duçes për të ringjallur Perandorinë Romake. Me
anĂ«tarĂ«t e komisionin tĂ« vĂ«zhguesve tĂ« huaj ishte takuar edhe Musolini, i cili duke i dhĂ«nĂ« dorĂ«n PrenkĂ«s, i tha se âShqiptarĂ«t janĂ« njĂ« popull i vogĂ«lâ dhe Prenka i ishte pĂ«rgjigjur duke i thĂ«nĂ« se âedhe napoloni i arit Ă«shtĂ« i vogĂ«l por vleftĂ«n e ka tĂ« madhe,â batuta tĂ« cilat
u mbyllĂ«n me tĂ« qeshura. NjĂ« skenĂ« e ngjashme do tĂ« pĂ«rsĂ«ritej edhe nĂ« Manovrat e medha nĂ« Gusht 1939, ku mori pjesĂ« edhe vetĂ« mbreti Viktor Emanuel, i cili pĂ«rshĂ«ndeti delegacionet e huaja duke filluar si gjthmonĂ« me delegacionin nga âAlbania.â Kur u takua me PrenkĂ«n, Viktor Emanueli u kĂ«naq qĂ« po takoheshin pĂ«rsĂ«ri dhe theksoj se âShqipĂ«ria i ka dhĂ«nĂ« HistorisĂ« njĂ« Strateg tĂ« madh, SkĂ«nderbeun.â Pas tij Musolini, pĂ«rsĂ«ri deklaroj se âShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« shtet i vogĂ«l dhe do ta bĂ«jmĂ« tĂ« madh.â Prenka, flak pĂ«r flak ja ktheu: âne na mjafton ashtu siç Ă«shtĂ«â dhe Duçja i befasuar nuk kishte çâfarĂ« tĂ« thoshte dhe e mbylli fjalimin e tij duke falenderuar pjesĂ«marrĂ«sit. FatmirĂ«sisht, Gjen. Pervizi, njĂ«ri ndĂ«r tĂ« vetmit kuadro tĂ« ushtrisĂ« shqiptare, ishte nĂ« dijeni tĂ« planeve tĂ« Musolinit disa vite para se tĂ« zbarkonte ushtria Italiane nĂ« brigjet e DurrĂ«sit. MegjithĂ«se i raporton nĂ« kohĂ« mbretit Zog I, mbi ofensivĂ«n e mundshme Italiane, Gjen. Pervizi caktohet komandant i qarkut tĂ« Korçës, nĂ« vend qĂ« tĂ« ishte nĂ« krye tĂ« mobilizimit tĂ« ushtrisĂ« shqiptare pĂ«r tĂ« qenĂ« arritur nĂ« gatishmĂ«rinĂ« e duhur ndaj ofensivĂ«s sĂ« mundshme Italiane e cila pritej nga momenti nĂ« moment. PĂ«r arsye tĂ« pashpjegueshme Gjen. Pervizi nuk gjeti mbĂ«shtetjen e mbretit Zog, pĂ«r tĂ« filluar pĂ«rgatitjet dhe trajnimin e forcave tokĂ«sore dhe çuditĂ«risht u dĂ«rgua si komandant larg TiranĂ«s zyrtare. Mbreti Viktor Emanuel vizitoi ShqipĂ«rinĂ« nĂ« VerĂ«n e vitit 1942. Me atĂ« rast qeveria Shqiptare, shtroj njĂ« pritje tĂ« madhe me tĂ« ftuar special. Gjen. Pervizi nuk ishte ftuar zyrtarisht nga autoritetet Shqiptare; ai konsiderohej njĂ«
besnik i madh i Ahmet Zogut por edhe kundĂ«rshtar i betuar i ndĂ«rhyrjes Italiane, gjĂ« qĂ« e kishte treguar nĂ« frontin e luftĂ«s Italo - Greke, ku me urdhĂ«r tĂ« tij trupat Shqiptare e braktisĂ«n frontin; si rrjedhoj ItalianĂ«t pĂ«suan disfatĂ«n e radhĂ«s dhe ja ngarkuan pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« shqiptarĂ«ve âdezertorĂ«â. Trupat shqiptare u tĂ«rhoqĂ«n nga fronti dhe gjen. Pervizi bashkĂ« me shtabin e tij u izolua nĂ« malet e PukĂ«s; kjo ishte dhe arsyeja pse qeveria Kuislinge Shqiptare nĂ« pushtet nuk e kishin ftuar atĂ« nĂ« darkĂ«n zyrtare me mbretin e ItalisĂ«. PĂ«rpara kĂ«saj situate, ItalianĂ«t duke dashur tĂ« ishin korrekt nĂ« atĂ« pritje vĂ«rejnĂ« se emri i Prenk Pervizit mungonte dhe me njĂ« herĂ« i nisin atij njĂ« ftesĂ« tĂ« veçantĂ« me skicĂ«n e vendit nĂ« rreshtin e tavolinave, ku ai do tĂ« ulej mâu pĂ«rballĂ« mbretit Viktor. Kur Gjen. Pervizi hyn nĂ« sallĂ«, pala shqiptare u shtang madje kishte zĂ«ra qĂ« dyshonin se ai kishte ardhur me kokĂ«n e tij, dhe po kĂ«ta njerĂ«z u habitĂ«n kur Gjen. Pervizi bisedonte shumĂ« miqĂ«sisht me mbretin Viktor Emanuel III i cili tregoj se dinte tĂ« ruante miqĂ«sitĂ« e hershme. Ky takim do tĂ« ishte edhe kontakti i fundit i gjen. Pervizit me autoritetet italiane. GjatĂ« gjithĂ« karierĂ«s sĂ« tij ushtarake, gjen. Preng Pervizi, ka treguar njĂ« devotshmĂ«ri dhe profesionalizĂ«m tĂ« standarteve perĂ«ndimore, vlera tĂ« cilat fatkeqĂ«sisht edhe sot nuk vĂ«shtirĂ« tĂ« gjenden nĂ« kuadrot e ushtrisĂ« shqiptare. FatkeqĂ«sisht ai vazhdon tĂ« mbetet gjenerali i harruar i ShqipĂ«risĂ« - ashtu si shumĂ« te tjerĂ« me gjithĂ« kontributin qĂ« ai ka dhĂ«nĂ« pĂ«r rimĂ«kĂ«mbjen e shtetit shqiptar dhe besnikĂ«rinĂ« e admirueshme qĂ« ai kishtĂ« pĂ«r mbretin Zog I deri nĂ« ditĂ«t e fundit tĂ« monarkisĂ«.
18 Javore KOHA
Mozaik
e enjte, 10 janar 2013
Deputetët shqiptarë në Parlamentin e Malit të Zi, duhet të jenë më këmbëngulës që Podgorica t i kërkojë Prishtinës përvojën me Shkupin.Mungesa e Ligjit të pensioneve në Kosovë nuk e pengon marrëveshjen reciproke
Shkup, 8 janar 2013 - QytetarĂ«t e MaqedonisĂ« qĂ« kanĂ« punuar nĂ« KosovĂ«, mĂ« nĂ« fund do tĂ« kenĂ« mundĂ«si qĂ« stazhi i punĂ«s sĂ« atjeshme tâu llogaritet nĂ« Maqedoni. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« ata do mund tĂ« marrin pensione, ku do tâu llogariten edhe vitet e punuara nĂ« KosovĂ«. TashmĂ« janĂ« zhvilluar disa herĂ« bisedime mes delegacioneve qeveritare tĂ« tĂ« dy vendeve. ĂshtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« projektmarrĂ«veshje ku tani mbetet vetĂ«m qĂ« tĂ« nĂ«nshkruhen edhe zyrtarisht. âKjo marrĂ«veshje mundĂ«son njohjen e stazhit tĂ« punĂ«s sĂ« shtetasve tĂ« MaqedonisĂ« tĂ« cilĂ«t deri mĂ« 31 dhjetor 1998 kanĂ« tĂ« regjistruar stazh punĂ« nĂ« KosovĂ«, ndĂ«rsa nuk kanĂ« 15 vjet pĂ«rvojĂ« pune dhe nuk mund ta shfrytĂ«zojnĂ« tĂ« drejtĂ«n e pensionimit kĂ«tu nĂ« Maqedoni. Pas njohjes sĂ« stazhit nga institucionet pĂ«rkatĂ«se shtetasit e MaqedonisĂ« do tĂ« mund ta realizojnĂ« tĂ« drejtĂ«n pĂ«r pensionim sipas rregullativave ligjore tĂ« MaqedonisĂ«, duke e llogaritur edhe pĂ«rvojĂ«n e punĂ«s nĂ« KosovĂ«. Kjo marrĂ«veshje pĂ«rmban parimet e reciprocitetit nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« qytetarĂ«ve
Aktuale
Edhe Podgorica duhet të veprojë si Shkupi
Automobilizëm
e enjte, 10 janar 2013
19 Javore KOHA
Drejtori i dizajnit nĂ« âJaguarâ, Ian Callum nĂ« intervistĂ«n e dhĂ«nĂ« sĂ« fundi deklaroi qĂ« gjenerata e re e modelit XK âdo tĂ« mund tĂ« transferohet nĂ« segmentit luksozâ. Tani kur prodhuesi britanik e langoi F-Type, Ă«shtĂ« lehtĂ« tĂ« parashikohet qĂ« modeli XK do tĂ« shĂ«rbejĂ« si GT luksoz derisa F-Type edhe mĂ« tutje do tĂ« kryejĂ« rolin e automobilit âme gjak tĂ« pastĂ«r sportivâ. Ian Callum vetĂ« e konfirmoi se e pa rastin e volitshĂ«m qĂ« tâia mundĂ«sojĂ« modelit tĂ« bĂ«het âpak mĂ« i veçantĂ« sesa i zakonshmi GTâ dhe e pranoi se makina do tĂ« mundet tĂ« rrisĂ« dimensionet e tij. Derisa i ardhmi XK me siguri qĂ« do tĂ« pĂ«rvetĂ«sojĂ« strategjinĂ« e re, eleganti XJ do tĂ« mbetet i njĂ«jti, modeli luksoz me katĂ«r dyer edhe pse automobilat e kĂ«tillĂ« kanĂ« filluar tĂ« humbasin popullaritetin e tyre pĂ«r shkak se vendin e tyre kanĂ« filluar ta zĂ«nĂ« SUV-Ă«t luksoz. SUV-Ă«t e rehatshĂ«m dhe tĂ« mĂ«dhenj kanĂ« shkatĂ«rruar shitjen e limuzinave dikur shumĂ« tĂ« kĂ«rkuara. Edhe pse Callum nuk e pĂ«rmendi Jaguar SUV-in e madh apo âcrossover-inâ, e konfirmoi se kompania âe vĂ«rejtiâ rritjen e madhe tĂ« shitjes sĂ« makinave tĂ« kĂ«tilla.
Jaguar XK edhe mĂ« luksoz tĂ« KosovĂ«s tĂ« cilĂ«t kanĂ« punuar nĂ« teritorin e MaqedonisĂ« u njihet stazhi i punĂ«s kĂ«tu tek ne, me çka realizojnĂ« tĂ« drejtĂ«n pĂ«r pensionim sipas dispozitave ligjore nĂ« KosovĂ« â ,tha Muhamed Hoxha, zĂ«dhĂ«nĂ«s i QeverisĂ«. Praktikisht, kjo marrĂ«veshje do tĂ« thotĂ« se, qytetarĂ«ve tĂ« dyja vendeve, nĂ« bazĂ« tĂ« reciprocitetit do u mundĂ«sohet konfirmimi i stazhit tĂ« punĂ«s tĂ« realizuar nĂ« shtet tjetĂ«r. âGjatĂ« muajit nĂ«ntor dhe dhjetor delegacionet e dy vendeve, kanĂ« harmonizuar tekstin dhe nga pala maqedonase, numrin qĂ« posedon Qeveria e MaqedonisĂ« janĂ« diku 1 mijĂ« persona tĂ« cilĂ«t kanĂ« tĂ« regjistruar stazh pune nĂ« RepublikĂ«n e KosovĂ«sâ ,tha Muhamed Hoxha, zĂ«dhĂ«nĂ«s i QeverisĂ« Pas nĂ«nshkrimit tĂ« marrĂ«veshjes nga tĂ« dyja palĂ«t, ajo duhet edhe tĂ« ratifikohet pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« fuqi. KĂ«tij informacioni I shtojmĂ« se edhe nĂ« Malin e Zi,mĂ« sĂ« shumti nĂ« Ulqin,ka qytetarĂ« tĂ« kĂ«tij shteti,mbi 60 veta ,qĂ« kanĂ« punuar nĂ« ndĂ«rmarrjet kosovare me dekada tĂ« tĂ«ra
në kohën e shtetit të përbashkët jugosllav.Ata,kanë kërkuar nga qeveria malazeze,por edhe ajo kosovare, ministritë përkatëse,nga Ombudsmani malazias që t u mundësohet realizimi I të drejtave të tyre, marrja e pensioneve,por deri më tash nuk ka asnjë lëvizje konkrete në këtë aspect. Në të vërtet,ndihmësministri malazias I Punës dhe Mirëqenies Sociale, z.Jovo Pajoviq, në fillim të tetorit të kaluar ka ftuar në Podgoricë kolegun e tij kosovar,z. Fatmir Shurdhaj.Sipas kumtesës për opinion të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale të Republikës së Kosovës,përmbajtja e bisedimeve Pajoviq- Shurdhaj është plotësisht e ngjashme me atë që Prishtina ka arritur me Shkupin. Deputetët shqiptarë në Kuvendin e Malit të Zi,Nimanbegu,Shkrela, Gjeka,Abazoviq,Dukoviq, e njohin jashtëzakonisht mire këtë çështje,të kërkojnë nga Qeveria e Malit të Zi zgjidhjen e përshpejtuar të këtij problem jetik për këta njerëz në moshë edhe të thyer që burokracia edhe sot e kësaj dite I ka lënë papensione.
Prodhuesi i njohur i makinave âVolvoâ Ă«shtĂ« duke zhvilluar tĂ« ashtuquajturit âautomobilat pa vdekjeâ. Vetura e kompjuterizuar e pajisur me censorĂ« tĂ« teknologjisĂ« sĂ« lartĂ«, e cila shmang pĂ«rplasjen me makinat dhe objektet tjera, do tĂ« duhet nĂ« treg tĂ« paraqitej nĂ« vitin 2020. Disa nga teknologjitĂ« âshpĂ«timtareâ, megjithatĂ«, do tĂ« jenĂ« nĂ« dispozicion edhe para kĂ«tij afati, qĂ« nĂ« vitin 2014. âVizioni ynĂ« Ă«shtĂ« âVolvoâ nĂ« tĂ« cilin nuk do tĂ« ketĂ« tĂ« vdekur, e as tĂ« lĂ«nduarâ, thotĂ« drejtori nĂ« âVolvoâ Anders Eugenson. Siç njoftojnĂ« nga kjo fabrikĂ« suedeze, e cila tani gjendet nĂ« pronĂ«si tĂ« kompanisĂ« kineze âGili Gruopâ, nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« shpejtĂ«sia e ngasjes nĂ« hapĂ«sira e banuara do tĂ« kufizohet nĂ« 50 kilometra nĂ« orĂ«.
Vetura me të cilën nuk do të pësoni
20 e enjte, 10 janar 2013
Panoramë
Javore KOHA
Panoramë
Një film mbi jetën e Hilari Klinton
e enjte, 10 janar 2013
21 Javore KOHA
Jeta e Sekretares Amerikane tĂ« Shtetit, Hilari Klinton, do tĂ« jetĂ« subjekti i njĂ« skenari filmi, qĂ« si titull do tĂ« ketĂ« mbiemrin e saj tĂ« vajzĂ«risĂ« âRodhamâ. Sipas skenarit qĂ« tashmĂ« ka pĂ«rfunduar, jeta e Hilarit do tĂ« tregohet qĂ« nga momenti kur u bĂ« Zonja e ParĂ« e SHBA-sĂ«, nĂ« kohĂ«n kur bashkĂ«shorti i saj Bill Klinton u bĂ« President. NĂ« film fokusohet âluftaâ mes ambicieve tĂ« 65-vjeçares si politikane dhe lidhjes me bashkĂ«shortin Bill, edhe pse ende nuk dihet kush Ă«shtĂ« aktorja tĂ« cilĂ«s do tâi besohet roli i sekretares Klinton. Hilari Klinton njĂ« javĂ« mĂ« parĂ« u shtrua nĂ« njĂ« spital nĂ« Nju-Jork pĂ«r shkak tĂ« njĂ« tromboze gjaku afĂ«r trurit. Pas trajtimit tĂ« suksesshĂ«m, ajo ka dalĂ« nga spitali dhe iu rikthye punĂ«s.
ShkĂ«ndije Mujaj ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se me dĂ«shirĂ« do tĂ« pozonte pĂ«r revistĂ«n e njohur tĂ« meshkujve âPlayboyâ. KĂ«ngĂ«tarja, e cila po çmend publikun shqiptar me fotot e saj provokuese, qĂ« i poston nĂ« profilin e saj, ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se âme siguriâ nuk do tĂ« refuzonte ndonjĂ« ofertĂ« tĂ« revistĂ«s erotike. âUnĂ« pozoj pĂ«r qejfin tim dhe nĂ«se oferta mĂ« vjen kur unĂ« ndjehem mirĂ« (pra jam nĂ« qejf), ka mundĂ«si, sepse siç e dini, unĂ« çdo gjĂ« e bĂ«j sipas qejfit tim. NĂ«se mĂ« thotĂ« dikush tjetĂ«r pozo, unĂ« edhe mund tĂ« refuzoj, pra varet krejt se si ndihem unĂ«â, ka thĂ«nĂ« ShkĂ«ndija.
AfĂ«rdita me projekte tĂ« reja AfĂ«rdita Dreshaj planifikon njĂ« rikthim tĂ« bujshĂ«m pas njĂ« pauze mjaft tĂ« gjatĂ« nĂ« skenĂ«n muzikore. Modelja shqiptare, e cila jeton nĂ« Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s, mendon tĂ« rikthehet pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« shkurtĂ«r nĂ« ShqipĂ«ri pĂ«r tĂ« filluar inçizimet pĂ«r kĂ«ngĂ«t e reja. KĂ«tĂ« lajm ajo e ka zbuluar pĂ«r fansat e saj pĂ«rmes rrjetit social âTwitterâ, pasi shumĂ« prej tyre kishin filluar ta ndjejnĂ« mungesĂ«n e saj nĂ« muzikĂ«. AfĂ«rdita ka pasur njĂ« vit shumĂ« tĂ« suksesshĂ«m nĂ« fushĂ«n e modelimit, dhe duket se shumĂ« shpejt do tĂ« kemi edhe kĂ«ngĂ«t mĂ« tĂ« reja tĂ« saj.
Dino Zhygjelit i pëlqejnë shumë sfidat
âThe Voice of Albania 2â ka bĂ«rĂ« bashkĂ« shqiptarĂ« nga tĂ« gjitha trevat. NjĂ«ri prej tyre, Dino Zhygjeli nga Ulqini, me zĂ«rin e tij tĂ«rhoqi vĂ«mendjen e anĂ«tares sĂ« jurisĂ«, kĂ«ngĂ«tares sĂ« njohur Alma Bektashi, qĂ« nĂ« âAudicionet e fshehuraâ e qĂ« vendosi ta çojĂ« edhe nĂ« âNetĂ«t liveâ. Dinoja ka njĂ« formim muzikor dhe pasion shumĂ« tĂ« madh pĂ«r muzikĂ«n, me tĂ« cilĂ«n ka filluar tĂ« merret qĂ« nĂ« klasĂ«n e parĂ« tĂ« ShkollĂ«s sĂ« MuzikĂ«s nĂ« Ulqin. QĂ« nĂ« atĂ« kohĂ«, ai u angazhua nĂ« disa konkurrime nĂ« ShqipĂ«ri, Mal tĂ« Zi, Serbi dhe Austri.
22 e enjte, 10 janar 2013
Te k n o l o g j i
Fotografia e javës
Javore KOHA
CelularĂ« e kompjuterĂ« prej gome, risi tĂ« 2013-tĂ«s! NjĂ« lajm i mirĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« fillim viti. NĂ«se aparati juaj celular deri pak kohĂ« mĂ« parĂ« ishte i thyeshĂ«m dhe lehtĂ«sisht i dĂ«mtueshĂ«m, pĂ«r shkak tĂ« pakujdesive apo akrobacive tĂ« ndryshme qĂ« mund tĂ« ndodhin nĂ« shtĂ«pi dhe ambiente tĂ« tjera publike, tashmĂ« kompanitĂ« celulare kanĂ« menduar njĂ« zgjidhje mĂ« tĂ« pranueshme, qĂ« njĂ«farĂ«soj e bĂ«n celularin tuaj âtĂ« pavdekshĂ«mâ. Materiali prej gome Ă«shtĂ« koncepti i ri i celularit tĂ« 2013-s edhe mĂ« tutje, çka duket se do tâi hapĂ« rrugĂ« edhe prurjeve tĂ« tjera teknologjike, siç mund tĂ« jetĂ« televizorĂ«t e kompjuterĂ«t prej gome. KompanitĂ« âLGâ dhe âSamsungâ janĂ« shprehur tĂ« gatshme pĂ«r tĂ« prezantuar nĂ« tregun botĂ«ror brezin e ri tĂ« telefonave celularĂ«, mandej tĂ« tabletave elektronike I-Pad etj. praktikisht tĂ« pashkatĂ«rrueshme. Ky tip i ri i telefonave prej gome, qĂ« priten tĂ« dalin pas pak ditĂ«sh nĂ« shitje, i pĂ«rjashton nga efekti i dĂ«mtimit kĂ«to aparate, me tĂ« cilĂ«t jemi nĂ« kontakt tĂ« vazhdueshĂ«m. Sa i takon pranisĂ« sĂ« tasteve apo sensorĂ«ve tĂ« manovrueshĂ«m pĂ«rmes prekjeve, kĂ«to aparate interesante teknologjike prej gome do tĂ« kryejnĂ« njĂ«soj funksionet e tyre, duke pasur njĂ«herĂ«sh edhe njĂ« tjetĂ«r bonus nĂ« pĂ«rdorim: pikĂ«risht tĂ« qenit thjesht tĂ« padĂ«mtueshĂ«m.
Helix, kombinimin e laptopit me tablet Lenovo ka paralajmëruar laptopin dhe tabletin e ri konvertibil (mundësinë e konvertimit të tabletit në laptop), modelin ThinkPad Helix, pajisje e cila mbështetet në Windows 8 dhe është e fuqizuar nga procesori i Intel, Ivy Bridge. Lenovo Helix posedon ekranin e ndjeshëm në prekje me 11.6 inç, ndërfaqe me rezolucion full HD prej 1920x1080 pikselëve, ndërsa procesorët e saj janë me seri të ndryshme të Intel Ivy Bridge, deri në Core i7. Për më shumë, Helix përfshin edhe memorien prej 8GB dhe 256GB, ndërsa lidhja e pajisjes mund të bëhet me WiFi apo rrjetin 4G LTE.
âNĂ«se njĂ« fotograf profesionist fotografon tĂ« njĂ«jtin objekt qĂ« fotografon edhe njĂ« person i zakonshĂ«m, ku qĂ«ndron ndryshimiâ. Liridona gjokaj: festa
e enjte, 10 janar 2013
23 Javore KOHA
âQesh pak, shiko kĂ«tuâ
24 e enjte, 10 janar 2013
Mozaik
Mozaik
e enjte, 10 janar 2013
Javore KOHA
Shoqata e ArtistĂ«ve dhe IntelektualĂ«ve âArt Clubâ ndau Ămimin Tradicional pĂ«r krijuesit shqiptarĂ« nĂ« Mal tĂ« Zi
Laureat Prof. dr. SimĂ« Dobreci Ulqin - Shoqata e ArtistĂ«ve dhe IntelektualĂ«ve âArt Clubâ i ka ndarĂ« Ămimin Tradicional pĂ«r tĂ« arritura tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« shkencĂ«, kulturĂ« dhe art prof. dr. SimĂ« Dobrecit. Juria nĂ« pĂ«rbĂ«rje Prof. Dr. Ruzhdi Ushaku, MustafĂ« Canka dhe Ma. Ismet Kallaba, pasi ka analizuar rezultatet e arritura nĂ« fusha tĂ« ndryshme nga krijuesit dhe studiuesit shqiptarĂ« nĂ« Mal tĂ« Zi, gjatĂ« periudhĂ«s kohore 2010-2012, ka vendosur qĂ« Ămimi Tradicional i âArt Clubâ-it tâi jepet Prof. Dr. SimĂ« Dobrecit, me motivacionin âpĂ«r kontributin e dhĂ«nĂ« si profesor universitar nĂ« edukimin e shumĂ« brezave tĂ« Fakultetit tĂ« MjekĂ«sisĂ«, si autor i teksteve nĂ« fushĂ«n e dermatologjisĂ«, si mjek - dermatolog i dalluar dhe pĂ«r veprimtarinĂ« publicistike me karakter kombĂ«tar, me qĂ«llim tĂ« ruajtjes sĂ« vlerave autoktone dhe identitetit kombĂ«tar tĂ« shqiptarĂ«ve nĂ« Malin e Ziâ. Duke arsyetuar vendimin e jurisĂ« pĂ«r ndarjen e Ămimit Tradicional tĂ« âArt Clubâ-it, kryetari i saj prof. dr. Ruzhdi Ushaku, ka thĂ«nĂ« se Dobreci âĂ«shtĂ«
pranuar me tĂ« drejtĂ« pĂ«r Profet nĂ« vendin e vetâ. Ai mĂ« tej ka theksuar se ky çmim modest Ă«shtĂ« me peshĂ« tĂ« madhe, si mirĂ«njohje ndaj veprĂ«s dhe personalitetit tĂ« SimĂ« Dobrecit edhe nga popullata e kĂ«saj treve. Kryetari i SHAI âArt Clubâ, Ali Salaj, ka vĂ«nĂ« nĂ« pah rĂ«ndĂ«sinĂ« e kĂ«tij çmimi pĂ«r krijuesit shqiptarĂ« nĂ« Mal tĂ« Zi, dhe ka kĂ«rkuar qĂ« edhe institucionet e tjera tĂ« ndajnĂ« çmime tĂ« ngjashme.
Kryetari i jurisĂ« pĂ«r ndarjen e Ămimit Tradicional tĂ« âArt Clubâit, prof. dr. Ruzhdi Ushaku, ka thĂ«nĂ« se ky çmim modest Ă«shtĂ« me peshĂ« tĂ« madhe, si mirĂ«njohje ndaj veprĂ«s dhe personalitetit tĂ« prof. dr. SimĂ« Dobrecit edhe nga popullata e kĂ«saj treve.
âDo tĂ« ishte e nevojshme qĂ« institucionet e ndryshme, duke nisur nga Komuna e Ulqinit, Qendra Kulturore, KĂ«shilli Nacional i ShqiptarĂ«ve nĂ« Malin e Zi e ndonjĂ« tjetĂ«r, tĂ« themelojnĂ« ndonjĂ« çmim vjetor pĂ«r krijuesit shqiptarĂ« dhe nĂ« njĂ« farĂ« mĂ«nyre tâi dilet hakut angazhimit tĂ« tyre tĂ« vazhdueshĂ«m nĂ« zhvillimin dhe afirmimin e artit, kulturĂ«s dhe shkencĂ«sâ, ka thĂ«nĂ« ai. Fituesi i Ămimit Tradicional tĂ« SHAI âArt Clubâ, prof. dr. SimĂ« Dobreci, ka thĂ«nĂ« se ânuk ka bĂ«rĂ« kurrgjĂ« tĂ« veçantĂ«â. âKam bĂ«rĂ« atĂ« çfarĂ« mund ta bĂ«jĂ« shumĂ«kushâ, ka thĂ«nĂ« ai pas marrjes sĂ« Ămimit, ku ka folur pĂ«r rrugĂ«n e shkollimit tĂ« tij. SHAI âArt Clubâ Ă«shtĂ« subjekti i vetĂ«m ndĂ«r shqiptarĂ«t nĂ« Mal tĂ« Zi, i cili ndan Ămim pĂ«r krijuesit shqiptarĂ«. Ămimi Ă«shtĂ« themeluar nĂ« vitin 1991 dhe deri nĂ« vitin 2005 Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«r çdo vit, kurse qĂ« nga viti 2009 pĂ«r çdo tri vjet. Ămimi Tradicional i âArt Clubâ-it Ă«shtĂ« ndarĂ« mĂ« 28 dhjetor tĂ« vitit tĂ« kaluar, me rastin e shĂ«nimit tĂ« 22-vjetorit tĂ« i.k. themelimit tĂ« kĂ«saj shoqate.
Doli nga shtypi numri 38 i revistĂ«s âBuzukuâ
Material nga fusha tĂ« ndryshme Krahas raporteve mbi veprimtaritĂ« e ndodhura nĂ« periudhĂ«n ndĂ«rmjet botimit tĂ« dy numrave, siç janĂ« manifestimet kushtuar 100-vjetorit tĂ« PavarĂ«sisĂ« sĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe shfaqja e premierĂ«s sĂ« koreodramĂ«s âKalendariâ, ndarja e Ămimit âNderi i Kombitâ pĂ«r MalĂ«sinĂ« e Madhe, manifestimi âOra e Maleveâ nĂ« RozhajĂ«, pĂ«rurimi i librave âPishtarĂ«t e lirisĂ«â tĂ« Gjylaver Avdiut, âKultura shqiptare nĂ« tekstet mĂ«simore tĂ« shkollĂ«s fillore nĂ« gjuhĂ«n shqipe nĂ« Mal tĂ« Ziâ tĂ« Flamur Anamalit, âNĂ« hap me RugovĂ«nâ tĂ« Adnan Merovcit etj., nĂ« rubrikat tradicionale tĂ« âBuzukuâ-t janĂ« botuar artikuj nga fusha tĂ« ndryshme. KĂ«shtu nĂ« kĂ«tĂ« numĂ«r Ă«shtĂ« botuar âKanga e Ulkrinit (Ulqinit)â, marrĂ« nga revista âAlbaniaâ e Faik KonicĂ«s. NĂ« rubrikĂ«n âDokumentâ Ă«shtĂ« botuar artikulli i At Justin RrotĂ«s âMa tĂ« parat kopje tĂ« fotografueme tĂ« Mesharit tĂ« Buzukut ndĂ« ShqipĂ«niâ dhe artikulli âTeksti i Memorandumit tĂ«
Zbukurohen mjediset e kopshtit të fëmijëve
ArtistĂ«t figurativĂ« qytetit tĂ« tyre cekur se kjo Ă«shtĂ« ekspozitĂ« tradicionale e cila organizohet nĂ« fund tĂ« vitit dhe jo rastĂ«sisht mban emrin âSalloni i dhjetoritâ. Kjo veprimtari, e filluar vitin e kaluar, Ă«shtĂ« menduar tĂ« jetĂ« njĂ« ekspozitĂ« pĂ«rmbyllĂ«se nĂ« fund tĂ« çdo viti dhe njĂ«kohĂ«sisht takim i piktorĂ«ve. Ekspozita do tĂ« jetĂ« e hapur deri mĂ« 15 (Kohapress) shkurt.
Shestanasveâ, dorĂ«zuar deputetit Mustafa Merlika Kruja nĂ« TiranĂ«, mĂ« 10 prill 1942. Studiuesi GjokĂ« Dabaj vjen me komentin nĂ« gjuhĂ«n malazeze âĂfarĂ« kanĂ« humbur shestanasit nĂ« procesin e sllavizimitâ. Rubrika âTjerĂ«t pĂ«r neâ sjell artikullin âShqiptarĂ«t nĂ« veprat e Andrija Kaçiq â Mioshiqitâ, kurse rubrika âDiasporaâ artikullin âNjĂ« diasporĂ« shembullore nĂ« Italiâ.
NĂ« numrin e saj mĂ« tĂ« ri (38), i cili doli nĂ« fund tĂ« dhjetorit, revista âBuzukuâ ofron materiale me vlerĂ« dhe shumĂ« interesante pĂ«r lexuesin e saj.
NĂ« rubrikĂ«n âPĂ«rkujtimâ Ă«shtĂ« botuar âBiseda me MrikĂ«n, bashkĂ«shorten e Gjergj Nrekiqitâ, ndĂ«rsa nĂ« rubrikĂ«n âTraditaâ artikulli mbi âDaljen masive biblike nĂ« maje tĂ« RumisĂ«â. Aktiviteteve tĂ« ShoqatĂ«s âBuzukuâ gjatĂ« vitit 2012 i Ă«shtĂ« kushtuar hapĂ«sirĂ« e veçantĂ« nĂ« kĂ«tĂ« numĂ«r tĂ« revistĂ«s. âBuzukuâ Ă«shtĂ« revistĂ« informative, kulturore e shoqĂ«rore qĂ« botohet nga Shoqata pĂ«r KulturĂ« âDon Gjon Buzukuâ. (Kohapress)
PĂ«rfaqĂ«suesit e ShoqatĂ«s malazeze pĂ«r luftĂ« kundĂ«r kancerit i dhuruan njĂ« punim artistik kopshtit tĂ« fĂ«mijĂ«ve tĂ« QendrĂ«s ShpirtĂ«rore âNĂ«nĂ« Terezaâ nĂ« Sukruq
Në Galerinë e Arteve të Qendrës Kulturore në Ulqin u hap ekspozita e piktorëve vendas
Ulqin - NĂ« organizim tĂ« QendrĂ«s Kulturore, tĂ« premten mĂ« 28 dhjetor 2012, nĂ« GalerinĂ« e Arteve nĂ« Ulqin u hap ekspozita e piktorĂ«ve nga Ulqini, e titulluar âArtistĂ«t figurativĂ« qytetit tĂ« tyreâ. NĂ« kĂ«tĂ« ekspozitĂ« kolektive, me punimet e tyre janĂ« paraqitur 12 piktorĂ« vendas. EkspozitĂ«n e shpalli tĂ« hapur drejtori i QendrĂ«s Kulturore, dr.Nail Draga, duke
25 Javore KOHA
Tuz â Me rastin e festĂ«s sĂ« Krishtlindjes, pĂ«rfaqĂ«suesit e ShoqĂ«risĂ« malazeze pĂ«r luftĂ« kundĂ«r kancerit kanĂ« vizituar kopshtin e fĂ«mijĂ«ve tĂ« QendrĂ«s ShpirtĂ«rore âNĂ«nĂ« Terezaâ nĂ« Sukruq. Me kĂ«tĂ« rast,
ata i kanĂ« dhuruar Pater Fran Dushajt si dhuratĂ« pĂ«r fĂ«mijĂ«t e kĂ«tij kopshti njĂ« punim artistik, i punuar nga personat me aftĂ«si tĂ« kufizuara nga Qendra Kreative âSunçana radionicaâ. Ky punim
do tĂ« zbukurojĂ« mjediset pĂ«r pushim tĂ« kopshtit tĂ« fĂ«mijeve. Shoqata malazeze pĂ«r luftĂ« kundĂ«r kancerit shfrytĂ«zon çdo rast tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m qĂ« nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« apo mĂ«nyra tĂ« ngjashme, nĂ« kuadĂ«r tĂ« mundĂ«sive tĂ« saj, tĂ« ndihmojĂ« institucionet qĂ« merren me punĂ« shĂ«ndetĂ«sore, sociale apo pedagogjike â arsimore. âNjĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ« do ta bĂ«jmĂ« shpresojmĂ« edhe nĂ« tĂ« ardhmen, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« ndihmojmĂ« tĂ« gjithĂ« ata pĂ«r tĂ« cilĂ«t ndihma ka kuptim, pavarĂ«sisht vlerĂ«s sĂ« saj, sepse nĂ« punĂ«n tonĂ« udhĂ«hiqemi nga parimi se çdo ndihmĂ« Ă«shtĂ« e mirĂ«seardhurâ, theksohet nĂ« deklaratĂ«n pĂ«r shtyp tĂ« kĂ«saj shoqate. (Kohapress)
26 e enjte, 10 janar 2013
Shëndeti
Shëndeti
e enjte, 10 janar 2013
Javore KOHA
Pneumonia
Infeksion me pasoja serioze Etiologjia
Pneumoni quhet inflamacioni i parenkimës së mushkërive që mund të prekë një lob( pneumonia lobare krupoze), një segment e tj.Ajo shfaqet më shpesh te meshkujt.
Prim.Dr Gani Karamanaga
Pneumonia mund të jetë: a) parësore, që shkaktohet nga infeksionet e ndryshme, më shpesh nga pneumokoku, viruset kombinimet baktere-viruse etj, b) dytësore, që shkaktohen nga thithja ( aspirimi ) e sekrecionëve të ndryshme të infektuara si ato: orofaringeale, gastrike etj, të cilat mund të ndodhin edhe në gjendjet të pandërgjegjshme (Inkoshientë ) të të sëmuarit, c) atipike. d) Komunitare, të cilat zhvillohen gjatë kohës që i sëmuari ndodhet i shtruar në spital për mjekimin e sëmundjeve të ndryshme ose në njerëz që banojnë në institucione kolektive.
Pneumonia parĂ«sore mĂ« shpesh shkaktohet: 1. Nga mikroorganizma tĂ« ndryshĂ«m si bekteret, nga tĂ« cilat mĂ« i shpeshti Ă«shtĂ« pneumokoku.MĂ« tĂ« ralla si shkaktarĂ« janĂ«: streptococus pneumonie dhe pyogenes,stafilococus aureus, klebsiellat, pneumocistis carinii, klamidet, viruesĂ«t tĂ« tipave tĂ« ndryshĂ«m. 2. Infeksionet dytĂ«sore qĂ« mund tĂ« shkatojnĂ« pneumoni janĂ«: myku, disa parazitĂ«, protozoarĂ«, disa mikrobe saprofit etj. Pneumonia dytĂ«sore mĂ« shpesh shkatohet nga Hemophilus influencae âAâ dhe â B â, nga mikrobet Gramnegative dhe anaerobe, ajo zhvillohet te tĂ« sĂ«murĂ« kronikĂ« , te tĂ« sĂ«murĂ« me imunitet tĂ« dobĂ«t. Te tĂ« sĂ«murĂ«t qĂ« kanĂ« mangĂ«si imunitare bakteret vendosen dhe riaktiviozohen mĂ« lehtĂ«, duke shkaktuar pneumoni tĂ« formave tĂ« rĂ«nda, siç ndodh te tĂ« sĂ«muarĂ«t me AIDS, gjatĂ« ecurisĂ« sĂ« gjĂ«ndjeve gripale. PneumontĂ« mund tĂ« shkaktohen nga toksina tĂ« ndryshme, lĂ«ndĂ« kimike, lĂ«nde helmuese, ku mund tĂ« zhvillohen forma tĂ« pneumonive me ecuri akute. Zhvillimi i pneumonive favorizohet nga disa faktorĂ«, si : sĂ«mundjet rrugĂ«ve tĂ« sipĂ«rme tĂ« frymĂ«marrjes, thithja e sekrecioneve oro-faringeale, ndryshimet metereologjike tĂ« motit, sĂ«mundjet kronike, çrregullime tĂ« metabolizmit, rĂ«nia e forcave imunobiologjike tĂ« organizmit, gjĂ«ndjet komatoze, traumat nĂ« krahĂ«ror, mosha e tretĂ«, profesioni, prania e infeksioneve dentare, shtrimi nĂ« spital, banimi nĂ« kolektivitet.
Patogjeneza
ĂshtĂ« e lidhur me shkaktarin e penumonisĂ«.PneumokokĂ«t, tĂ« ardhur nĂ« indin e mushkĂ«rive me anĂ« tĂ« sekrecioneve tĂ« infektuara qĂ« vijnĂ« nga rrugĂ«t e sipĂ«rme tĂ« frymĂ«marrjes npĂ«rmjet bronkeve apo tĂ« speklave
duke dëmtuar elementet mbrojtëse të organizmit, shkatojnë pneumoni. Shkaktarët e penumonisë akute bakteriale dëmtojnë muret e alveoleve dhe indin interstitial përreth bronkioleve, duke çrregullar realizimin e funksioneve të tyre.Pneumokokët përhapen jo vetëm me rrugë bronkiale, por edhe me rrugë limfatike dhe hematogjene.Kjo e fundit, përveç pneumonisë, krijon edhe gjndje septike.Te të sëmurët me çregullime të imunitetit rritet patogjeniteti i mikroorganizmave shkaktare të pneumonisë. Ndryshimet anatomo-patologjike në
pneumoni zhvillohen nĂ« katĂ«r stade: -konxhestionimi-alveoliti adematoz, -hepatizimi i kuq-hepatizinimi fibrinoz, -hepatizimi gri dhe -rezolucioni âthithja-tĂ«rheqja ( shĂ«rimi )
Pamja klinike e pneumonive
Në anamnezë mund të merren të dhëna për shkakun e sëmundjes:kalimin e infeksioneve të rrugëve të sipërme të frymëmarrjes,kalimi nga i sëmuri të gjëndjes virale, nëse i sëmuri vuan nga ndonjë sëmundje kronike, kohën dhe mënyrën e fillimit të sëmundjes.
Pneumonia parĂ«sore, nĂ« shumicĂ«n e rasteve nĂ« formĂ«n tipike( shkaktar Streptococus pneumonae dhe baktere tjera patogjene), shfaqet menjĂ«herĂ« me temperaturĂ« tĂ« lartĂ«, skuqje nĂ« fytyrĂ«, tĂ« dridhura, me ndjenjen e tĂ« ftohtit, frymĂ«marrje tĂ« shpeshtuar dhembje gjoksi tĂ« karakterit pleural, kollĂ«, e cila nĂ« fillim Ă«shtĂ« e thatĂ« dhe mĂ« vonĂ« shoqĂ«rohet me me kĂ«lbazĂ« qĂ« disa herĂ« ka ngyrĂ«n e ndryshkut, me tahikardi, dhimbje muskulore, me ndryshime karakteristike stetoakustike sipas stadit tĂ« zhvillimit tĂ« proçesit anatomopatologjik nĂ« mushkĂ«ri pas disa ditĂ«sh me shfaqen e â herpes labialis â ( fluska nĂ« buzĂ«).Ka edhe raste qĂ« mund tĂ« jenĂ« tĂ« pranishma shenja tĂ« kolapsit ( dobĂ«si e pĂ«rgjithshme, zbehje nĂ« fyttyrĂ«, djersitje ) . Shenjat klinike tĂ« pneumonisĂ« akute kanĂ« lidhje me llojin dhe virulencĂ«n e shkaktarit, gjendjen e forcave imunobiologjike tĂ« organizmit, moshĂ«n. Sipas shkaktarit, pneumonia shfaqet edhe me disa ndryshime tĂ« veçanta. Ka edhe pneumoni me zhvillim tĂ« ngadalshĂ«m dhe me ecuri tĂ« zgjatur, siç janĂ« pneumonitĂ« dytĂ«sore, ku tĂ« sĂ«murit ankohen pĂ«r kollĂ« zakonishtĂ« pa kĂ«lbazĂ«, pĂ«r rritje tĂ« temperaturĂ«s, dhembje tĂ« kokĂ«s dhe tĂ« muskujve, shenje tĂ« çrregullimeve tĂ« sistemit tretĂ«s, ndryshime karakterisitike nĂ« auskultazionin e krahrorit.Disa pneumoni paraqesen veçori sipas moshĂ«s. NĂ« egzaminimet e ndryshme laborotorike dhe imazherike vrehen: -NĂ« kĂ«lbazĂ« mund tĂ« gjendet shkakatari, gjĂ« qĂ« shĂ«rben pĂ«r tĂ« bĂ«r antibiogramin, e vleshme Ă«shtĂ« bĂ«rja e hemokulturĂ«s, -NĂ« gjakun periferik gjendet leukocitozĂ« dhe sedimentim i lartĂ« i eritrocitĂ«ve, -NĂ« imazheri, nĂ« fushat e mushkĂ«rive, duken,errĂ«sime karakteristike lobare apo segmentare. NĂ« rastet kur preket edhe pleura, pneumonia zhvillohet si pneumo-
27 Javore KOHA
pleurit ku, përveç shenjave të mësipërme, vihet në dukje prekja e pleurës si shenja matitetit në një zonë të krahrorit, pamja e lëngut pleural në imazheri dhe nxjerrja e tij me punksion pleural. Ka edhe raste atipike të pneumonisë që shkatohen nga Mycoplasma pneumoniae, Lexhionela, viruse..., të cilat zhvillohen ngadalë, kanë më pak shenja dhe ndryshime stetoakustike laboratorike, siç ka edhe forma me ecuri të zgjatur. Në raste të veçanta, zhvillimi i pneumonisë akute mund të ndëlikohet me prekjen e zemrës në formën e perikarditit,miokardit apo të endokardit, me meningjit pneumoksik, nefrit , artrite .
Diagnoza e pneumonive
Bazohet nĂ« tĂ« dhĂ«nat e anamnezĂ«s, tĂ« ekzaminimit objektiv, nĂ« pamjet imazherike, nĂ« ekzaminimet laboratorike-biokimike si edhe ato bakteriologjike tĂ« kĂ«lbazĂ«s dhe tĂ« lĂ«ngut pleural, nĂ« hemokulturĂ«n , nĂ« ekzamninimet serologjike, nĂ« rritjen e proteineve âCâ reaktive ( PCR ). Diagnoza diferenciale bĂ«het me: - PneumonitĂ« akute virale tĂ« cilat zhvilloohen nĂ« situata gripale dhe kan ecuri mĂ« tĂ« ngadalshme, - Absceset e mushkĂ«rive, - Disa forma tĂ« tuberkulozit tĂ« mushkĂ«rive, - AtelektazatĂ« e mushkĂ«risĂ« e tj.
Trajtimi i pneumonive
KĂ«shillohet tĂ« bĂ«het me antibiotikĂ« sipas antibiogramĂ«s: - Streptococcus pneumonie: amoksiclinĂ« - Streptococcus pyogenes: amoksicilinĂ« - Streptococcus aureus:fluxaxacilinĂ« - Klebsiella pneumonie:mezlocilinĂ« - Mycoplasma pneumonie: tetracciclinĂ«, ose eritromicinĂ«,klaritromicinĂ« - Leionela pneumonie:eritromicin ose rifampicinĂ« - Pneumocistids carinii:cotrixalol - Mund tĂ« pĂ«rdoret edhme amantadina nĂ« rastet e influncĂ«s, gripi â A â. NĂ« format e rĂ«nda tĂ« pneumonive rekomandohet shtrimi nĂ« spital duke trajtur sipas rekopmandit tĂ« mjekut. NĂ« trajtimin e tĂ« sĂ«murĂ«ve pĂ«rfshihet edhe dhĂ«nia e simptomatikĂ«ve, e qetĂ«susve tĂ« kollĂ«s, analgjezikĂ«ve, dhe sipas rastit jepet oksigjenoterapia, kardiotonikĂ«, mjekime pĂ«r dĂ«mtimet e organeve tjera.
28 e enjte, 10 janar 2013
Fjalëkryqi & Horoskopi
Sport
e enjte, 10 janar 2013
Javore KOHA
29 Javore KOHA
Komuna e Ulqinit ndau diploma, kupa dhe mirënjohje për sportistët dhe klubet më të mira për vitin 2012
Sportistja mĂ« me perspektivĂ« e KomunĂ«s sĂ« Ulqinit pĂ«r vitin 2012 Ă«shtĂ« zgjedhur taekwondoistja e re e Klubit âUlqiniâ, Ardiana Karamanaga, klubi mĂ« i mirĂ« nĂ« sportet individuale Klubi i TaekwondosĂ« âUlqiniâ, kurse nĂ« sportet kolektive Klubi i Hendbollit âUlqiniâ.
Pjesa me e madhe e cifteve do e lene veten te lire sot dhe dashurojne ashtu si do e ndiejne. Nuk do kete debate apo zenka te kota, keshtu qe shfrytezojeni sa te Dashi mundni diten. Beqaret do njihen me nje person interesant por do parapelqejne tâi marrin gjerat shtruar fillimisht duke u njohur mire. Ne planin financiar duhet te ruani me patjeter ekuilibrin dhe mos shpenzoni kuturu.
Ka rrezik qe debatet me partnerin te shtohen edhe me shume sot. Nuk do jeni te qete per asnje moment dhe kjo do iu mundoje shume. Luani Beqaret nga ana tjeter me shume gjasa do goditen nga shigjeta e Kupidit. Do iu duket vetja sikur jeni me krahe dhe do fluturoni nga gezimi. Ne planin financiar beni kujdes nga Marsi.
Dite e shkelqyer kjo e sotmja per ata qe jane ne nje lidhje. Me ne fund do bini dakord per nje teme qe e diskutoni prej kohesh dhe do Shigjetari merrni vendime te rendesishme. Nese jeni beqare do flirtoni gjate gjithe kohes dhe do ndesheni me persona te vecante, megjithate shpirtin binjak nuk do e gjeni. Ne planin financiar do zgjidhni disa probleme qe iu kane munduar se shumti.
Jeta ne cift nuk do kete ndonje ndryshim te madh nga nje dite me pare. Venusi do iu gjendet prane ne cdo moment dhe do mundohet te ruaje harmonine. Demi Nese jeni edne beqare, nje miku juaj do nxite nje takim gjasme rastesor me dike qe pelqeni. Pergatituni per emocione te forta. Ne planin financiar gjendja do jete me e mire dhe do kryeni investime te rendesishme.
Nese tregoheni me realiste ne jeten tuaj ne cift gjerat do shkoje me mire se kohet e fundit. Do merrni kenaqesite qe keni Virgjeresha pritur prej kohesh. Beqaret, fale bashkepunimit te Henes do kene mundesi te takojne nje person qe iu pershtatet me se miri shijeve te tyre. Silluni ashtu si ta ndjeni, jo ashtu si duhet. Ne planin financiar do keni fat dhe do e stabilizoni menjehere situaten.
Partneri do tregohet shume i kuptueshem me ju sot dhe do ua plotesoje disa deshira. Mundohuni edhe ju nderkohe tâia shprehni me shume ndjenjat. Per beqaret Bricjapi nuk ka ardhur ende dita ideale per te filluar nje lidhje. Gjithsesi takimet nuk do mungojne. Situata financiar do jete paksa shqetesuese. Mos mendoni ne asnje moment te shpenzoni shume sepse do keni probleme te medha.
Marredhenia me partnerin ka rrezik te mare nje kthese kritike sot. Beni me shume leshime dhe toleroni nese nuk doni ta humbni ate qe keni ne krah. Binjaket Venusi, perendesha e dashurise do i ndihmoje beqaret te bejne per vete nje person shume te vecante. Ne planin financiar do keni mundesi te rregulloni situaten. Do beni edhe disa shpenzime shume te domosdoshme.
Gjate kesaj dite do dashuroheni ne menyre pasiononte dhe do ndiheni mjaft mire prane te dashurit te zemres. Cdo gje do shkoje ashtu si e kishit enderruar. Peshorja Beqaret do merziten paksa sepse as sot nuk do e gjejne shpirtin tyre binjak. Ka kohe per gjithcka, mos u beni pesimiste. Ne planin financiar do kembengulni shume qe ta stabilizoni situaten dhe do ia arrini qellimit.
Dite aspak e mire kjo e sotmja per ata qe jane ne cift. Dikush do influencoje se shumti tek partneri dhe do i tregoje atij gjera te paverteta ne lidhje me ju. MundoUjori huni tâi zgjidhni gjerat me qetesi. Beqaret do kene njohje te reja dhe interesante. Megjithate yjet keshillojne te mos krijoni menjehere lidhje. Nese financat jane te dobeta ulni shpenzimet qe te mos keni veshtiresi me vone.
Per te ruajtur harmonine dhe mireqenien ne cift duhet te beni shume perpjekje gjate kesaj dite. Disa persona do mundohen tâiu prishin pune. Beqaret duhet te treGaforrja gohen te sinqerte me personat qe do takojne. Vetem ne kete menyre do e bejne per vete personin qe do kene prane. Ne planin financiar situata do jete e trazuar. Tregohuni sa me te matur me shpenzimet qe mos humbni.
Ne planin sentimental do keni pak nostalgji per kohet e shkuara. Flisni per kete me partnerin dhe kujtoni cdo moment emocionues. Ai qe keni ne krah Akrepi do jete i gatshem tâua plotesoje te gjitha deshirat. Planetet do favorizojne edhe dashurickat e beqareve. Pergatituni per surpriza. Per shkak te shpenzimeve te domosdoshme buxheti do kete disa luhatje te vogla.
Keni pasur zenka te forta me partnerin? Sot do pajtoheni dhe do i shihni gjerat me pozitivizem. Ne mbremje do kaloni momente te zjarrta dhe te mbushura me Peshqit pasion. Beqaret do jene me te deshirueshem se kurre dhe do kene mundesi te mira per te krijuar lidhje serioze. Ne planin financiar mund te perballeni me disa veshtiresi. Merrni masa sa me shpejt qe te mundeni.
Ulqin â Sportisti mĂ« i mirĂ« i KomunĂ«s sĂ« Ulqinit pĂ«r vitin 2012 Ă«shtĂ« karateisti i Klubit âUlqiniâ, Dardan Ceka, kurse sportistja mĂ« me perspektivĂ«, taekwondoistja e re e Klubit âUlqiniâ, Ardiana Karamanaga. Klubi mĂ« i mirĂ« nĂ« sportet individuale pĂ«r vitin 2012 Ă«shtĂ« Klubi i TaekwondosĂ« âUlqiniâ, kurse nĂ« sportet kolektive Klubi i Hendbollit âUlqiniâ. Atyre u janĂ« ndarĂ« diploma dhe kupa nĂ« ceremoninĂ« e organizuar dje nga Komuna e Ulqinit. PĂ«r rezultatet e arritura gjatĂ« vitit 2012, me mirĂ«njohje janĂ« shpĂ«rblyer edhe Rrezart Cungu nga Klubi i Tenisit âBellevueâ, Edon Pulti dhe Meri Elezoviq nga Klubi i Ping Pongut âValdanosâ, NikollĂ« Hoti dhe Faruk Hasanaga nga Qendra e Arteve Luftarake âAlbulenaâ, Artan Fici nga Klubi i TaekwondosĂ« âUlqiniâ, Henrik Lleshaj dhe Nikolla Kovaçeviq nga Klubi i Hendbollit âUlqiniâ, Emin Qoroviq dhe Adonis Markashi nga Klubi i KaratesĂ« âChampionâ, DiellĂ«za Rama nga Klubi i KaratesĂ« âUlqiniâ, Milan Latkoviq dhe Ăelis Taflaj nga Klubi i Basketbollit âUlqiniâ, Edita Divanoviq nga Klubi i Futbollit pĂ«r Femra âUlqiniâ, si dhe Adem Tivari e Kenan Tafiq nga Klubi i Futbollit âFederalâ. PĂ«r dallim nga vitet e kaluara kur pĂ«rzgjedhja e sportistĂ«ve mĂ« tĂ« mirĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nga Komisioni i pĂ«rbĂ«rĂ« nga punĂ«torĂ«t sportivĂ« dhe gazetarĂ«t sportivĂ«, pĂ«rzgjedhja e tyre kĂ«tĂ« radhĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nga vetĂ« sportistĂ«t. Sekretarja pĂ«r administratĂ« dhe veprimtari komunale nĂ« KomunĂ«n e Ulqin-
Dardan Ceka sportisti më i mirë
it, Gjina Gjonoviq, ka sqaruar se një gjë e tillë është bërë me kërkesën e vetë sportistëve dhe klubeve sportive të kësaj komune, të cilët nuk kanë prefer-
uar që votimi dhe zgjedhja e sportistëve dhe klubeve më të mira sportive të bëhet nga Komisioni, siç është bërë (Kohapress) deri tani.
30 e enjte, 10 janar 2013
Sport
Sport
e enjte, 10 janar 2013
Javore KOHA
U mbajt Kampionati i Malit të Zi në karate për fatosa, pionierë, kadetë, juniorë dhe Kupa për seniorë të rinj
Faruk Hasanaga kampion i Malit tĂ« Zi NĂ« disiplinĂ«n e luftrave, medalje tĂ« bronzta fituan Katarina Kujunxhiq dhe Tamara Kuzman. NdĂ«rkaq nĂ« kata, ekipi i pionierĂ«ve u kurorĂ«zua me medalje tĂ« argjendtĂ«, kurse Basro Sadikoviqi me medalje tĂ« bronztĂ«. Garuesi i Klubit tĂ« KaratesĂ« âAlbulenaâ, Faruk Hasanaga, Ă«shtĂ« shpallur kampion nĂ« kata individuale pĂ«r fatosa nĂ« Kampionatin e Malit tĂ« Zi pĂ«r fatosa, pionierĂ«, kadetĂ« dhe juniorĂ«. Ai ka qenĂ« garuesi mĂ« i dalluar i kĂ«tij klubi nĂ« kĂ«tĂ« kampionat dhe KupĂ«n pĂ«r seniorĂ« tĂ« rinj. Hasanaga i ka fituar tĂ« pesĂ« kundĂ«rshtarĂ«t e tij me rezultatin 5:0. Trajneri i KK âAlbulenaâ, Agron Ujkashi, thotĂ« se bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« garues me perspektivĂ« nga i cili pritet qĂ« kĂ«tĂ« vit tĂ« pĂ«rfaqĂ«sojĂ« Malin e Zi nĂ« Kampionatin Ballkanik qĂ« do tĂ« mbahet nĂ« Beograd. NĂ« disiplinĂ«n e luftrave, medalje tĂ« bronzta fituan Katarina Kujunxhiq dhe Tamara Kuzman. NdĂ«rkaq nĂ« kata, ekipi i pionierĂ«ve u kurorĂ«zua me medalje tĂ« argjendtĂ«, kurse Basro Sadikoviqi me medalje tĂ« bronztĂ«. Edhe pse nuk fituan medalje, vlen tĂ« pĂ«rmendet paraqitja e mirĂ« e ekipit tĂ« fatosave nĂ« kata, i pĂ«rbĂ«rĂ« nga Faruk Hasanaga, Refik Mollabeqiri dhe Art Ujkashi, tĂ« cilĂ«t debutuan nĂ« njĂ« garĂ«. (Kohapress)
31 Javore KOHA
Federata e Taekwondosë së Malit të Zi shpalli sportistët më të mirë për vitin 2012
âBesaâ, klubi mĂ« i mirĂ« Garuesit mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« kata janĂ« shpallur Vilson Lajçaj, Kastriot Lulgjuraj, Sandra Ivezaj dhe Mario Gegaj nga âBesaâ, si dhe garuesit e KT âUlqiniâ Bojan Vladisavleviq dhe Nuri Kanaqi, nĂ« kategorinĂ« e kadetĂ«ve, ndĂ«rsa Medina Kanaqi nĂ« kategorinĂ« e pionierĂ«ve.
Sukses i Nikolla Hotit dhe Tomazino Kaçinarit Karateisti i KK âAlbulenaâ, Nikolla Hoti, u shpall kampion nĂ« kategorinĂ« -78 kg, nĂ« Kampionatin e 13-tĂ« MbarĂ«kombĂ«tar nĂ« Karate, tĂ« mbajtur nĂ« TiranĂ«. NjĂ« sukses tjetĂ«r pĂ«r klubin âAlbulenaâ arriti Tomazino Kaçinari, i cili nĂ« Turneun e kick-box-it âCetinje Openâ u shpall kampion nĂ« disiplinĂ«n low kick, nĂ« kategorinĂ« -75 kg.
Klubi i TaekwondosĂ« âBesaâ nga MalĂ«sia Ă«shtĂ« shpallur klubi mĂ« i mirĂ« nĂ« Mal tĂ« Zi nĂ« pĂ«rzgjedhjen e FederatĂ«s sĂ« TaekwondosĂ« sĂ« Malit tĂ« Zi. AnĂ«tari i KT âMontenegrostarsâ, Millo Jankoviq, nĂ«nkampion i Ballkanit dhe Teodora Mitroviq (MTA) janĂ« zgjedhur garuesit mĂ« tĂ« suksesshĂ«m pĂ«r vitin 2012. JuniorĂ«t mĂ« tĂ« mirĂ« janĂ« Mario Gegaj nga âBesaâ dhe Mirjana Rashoviq nga âBuduqnostâ, nĂ« kategorinĂ« e kadetĂ«ve janĂ« dalluar Danillo Spasojeviq dhe Isidora Brajoviq (Buduqnost), kurse Edin Kraja dhe Edina Kraja nga KT âUlqiniâ, garuesit mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« kategorinĂ« e pionierĂ«ve, nĂ« tĂ« dyja disiplinat â nĂ« luftra dhe nĂ« forma â poomsae. Garuesit mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« kata janĂ« shpallur Vilson Lajçaj, Kastriot Lulgjuraj, Sandra Ivezaj dhe Mario Gegaj nga âBesaâ, si dhe garuesit e KT âUlqiniâ Bojan Vladisavleviq dhe Nuri Kanaqi, nĂ« kategorinĂ« e kadetĂ«ve, ndĂ«rsa Medina Kanaqi nĂ«
kategorinë e pionierëve. Kryetari i Federatës së Taekwondosë së Malit të Zi, Milivoje Radoviq, ka thënë me rastin e ndarjes së çmimeve se prioritet i kësaj federate në periudhën e
ardhshme do tĂ« jetĂ« tĂ« zhvillojĂ« sportin nĂ« veri dhe jug tĂ« vendit. âAktualisht kemi tetĂ« klube dhe rreth 250 garues nĂ« tĂ« gjitha kategoritĂ«â, ka (Kohapress) thĂ«nĂ« ai.