Bijlage 1: getuigekaartjes

Lieve Flour (1944), administratief medewerker in de bouwsector

Lieve groeide op in een verstikkend traditioneel milieu en moest als kind van 9 al voor de jongere broers en zusjes zorgen. Later trouwde ze met een man die haar tot het uiterste vernederde en zelfs een minnares in huis haalde. Toch is ze sterk uit al die ellende gekomen.

Victoire Van Nuffel (1937), wielerkampioene en cafébazin

Victoire was een van de eerste vrouwelijke wielrenners ter wereld. Ze was officieus Belgisch kampioene van 1956 tot 1958 en werd het opnieuw bij het eerste officiële kampioenschap in 1959. Als 14-jarig meisje verrichtte ze zware arbeid in een dekenfabriek en ze is nog altijd boos dat een mannelijke twintiger die minder kon tillen dan zij vier keer meer verdiende. Als openlijke lesbienne opende ze in 1969 Café Central in Zeebrugge, vooral om eindelijk zelf te kunnen beslissen hoeveel ze verdiende

Kati Couck (1954), medewerker ABVV

Voor de vader van Kati Couck was het duidelijk: de zoon is belangrijker, de zoon mag meer. Kati verzette zich heel haar jeugd tegen het traditionele rollenpatroon en was dan ook opgelucht toen ze op haar achttiende de Dolle Mina’s ontdekte. Later richtte ze Kollektief Anticonceptie op, een van de eerste abortuscentra in Vlaanderen, begon ze met het Vluchthuis Gent en organiseerde ze cursussen zelfverdediging voor vrouwen – technieken die ze ook zelf in de praktijk bracht.

Gerlinda Swillen (1942), lerares Nederlands en onderzoeker VUB

Gerlinda liet zich als jong meisje allesbehalve doen. Ze vond jongens minderwaardig aan meisjes en deed haar omgeving wanhopen dat ze ooit een man zou vinden. Later militeerde ze voor gelijk loon voor gelijk werk. Als lerares maakte ze van dichtbij mee hoe misbruik en ongewenste zwangerschap rampzalige gevolgen hebben voor jonge meisjes. Ze doctoreerde aan de VUB en doet er nog steeds onderzoek. Van 2002 tot 2014 was ze voorzitter van het socialistische Masereelfonds.

Khadija Zamouri (1967), lid Brussels parlement

Khadija groeide op in een conservatief islamitisch Marokkaans gezin in Hoboken. Zelfstandig zijn, jongens en studeren waren taboe. Uiteindelijk besliste ze op haar negentiende thuis weg te gaan een keuze die haar zo zwaar lag dat ze er letterlijk grijs haar van kreeg. Later vertrok ze ook bij haar eerste echtgenoot, toen die opnieuw probeerde van haar een gehoorzame huismus te maken. Ze werd politiek actief bij Open VLD en ging aan de slag op kabinetten, onder andere bij Annemie Neyts. Vandaag is ze Brussels parlementslid en voorzitter van de liberale vrouwenvereniging VVVUUR.

Leyla Yüksel (1971), gynaecologe

Leyla komt uit een Turks gezin en werd, met de steun van haar ouders, een pionier in haar gemeenschap door een van de eerste vrouwelijke universiteitsstudenten en de eerste gynaecologe te worden. Daarbij had ze meer last van seksisme bij witte geneesheren dan bij Turkse patriarchen. Tijdens de coronaperiode richtte ze met haar man het succesvolle Gentse collectief Burgerplicht op.

Moniek Darge (1952), componist

Moniek groeide op in een gesloten milieu waar seks taboe was. Dat heeft ze aan de universiteit meer dan goedgemaakt toen ze aan haar medestudenten in volle aula ongevraagd seksuele voorlichting begon te geven. Ze werd actief bij de Dolle Mina's en richtte Vrouwen Tegen verkrachting op. Zelf werd ze immers op haar achttiende verkracht.

Ida Dequeeker (1943), emancipatieambtenaar VDAB

Ida Dequeeker stond in 1970 mee aan de basis van de Dolle Mina-beweging in Vlaanderen. Met ludieke acties (die hen soms voor de rechtbank brachten), slogans als ‘Baas in eigen buik’ en een links radicaal feminisme drukten de Dolle Mina’s een definitieve stempel op de vrouwenbeweging in ons land. Later werkte ze mee in het Vrouwen Overleg Komitee, wellicht de meest invloedrijke drukkingsgroep voor vrouwenrechten in onze geschiedenis.

Bijlage 1: getuigekaartjes

Bijlage 1: getuigekaartjes

Wendy Van den Heuvel (1978), administratief bediende en auteur

Wendy’s vader mishandelde haar moeder tot Wendy haar tot vluchten aanzette. De schande dat zijn vrouw hem verlaten had, bleek zo zwaar voor haar vader dat die uit het leven stapte. Zelf werd Wendy het slachtoffer van catfishing: twee mannelijke collega’s met een vals profiel op een datingsite brachten haar ertoe om erotische verlangens en foto’s te delen. Uiteindelijk was het Wendy die het bedrijf moest verlaten: de daders werken er nog altijd. Wendy kwam de klap te boven, is vandaag fotografe en schreef een boek over erotische vrouwenfantasieën.

Margot Roggen (1948), administratief medewerker in de verzekeringsector

Margot Roggen was de oudste dochter in een Limburgs gezin met tien kinderen, waar de meisjes ten dienste stonden van de jongens. Als een ware Assepoester moest ze de kleren van de jongeheren der schepping klaar leggen en zelf thuis blijven. Jongens ontmoeten was taboe. Doordat ze (een beetje tegen de zin van haar moeder) kon studeren, en vooral door zo snel mogelijk te trouwen, is ze aan de druk thuis kunnen ontsnappen. Maar zowel tijdens haar studies als op haar latere werk moest ze nog vaak knokken tegen mannelijke privileges en zelfs openlijke discriminatie.

Romy Schlimbach (1995), influencer en plussizemodel

Als volle vrouw werd Romy tijdens haar kindertijd gruwelijk gepest: ze was dik en lelijk en niemand wilde iets met haar te maken hebben, en op een man moest ze al zeker nooit hopen. De pesterijen joegen haar door een eetstoornis, een opname en een zware depressie, maar vandaag is Romy plussizemodel en influencer: body positivity is het alternatief dat ze propageert voor het verstikkende schoonheidsideaal.

Pinar Akbas (1980), verpleegkundige en auteur

Pinar stamt uit een Alevitisch Turks gezin. Haar moeder las Gorki en Dostojewski en Pinar mocht op haar veertiende op haar eentje naar Pukkelpop. Maar vanaf haar vijftiende werd er wel gespaard voor de bruidsschat voor wanneer ze met een Aleviet zou trouwen – want dat was het enig mogelijke scenario. ‘Vlaamse vrouwen werden in de gaten gehouden door meneer pastoor, wij door een hele gemeenschap’, zegt ze vandaag. Ze ging studeren en stapte in de politiek, waarbij ze onder andere werkte op het kabinet van Zuhal Demir en gemeenteraadslid werd voor N-VA. Onlangs is ze gestopt met actieve politiek en vandaag werkt ze als verpleegkundige. Eerder dit jaar publiceerde ze haar autobiografictie Niran en ik

Nelly Maes (1941), politica

Nelly groeide op in een klein dorpje ‘waar iedereen katholiek was of toch deed alsof’. Vader was veekoper waardoor Nelly al iets te vroeg wist waar de kinderen vandaan komen. Als twintiger kwam ze bij de Volksunie terecht en maakte ze van dichtbij het seksisme van de mannelijke en de brave burgerattitude van de vrouwelijke politici mee. Toen de socialistische legende Louis Major haar in het parlement toesnauwde dat ‘wijven niet zoveel complimenten moeten maken’, regisseerde ze zelf de rel die Major tot zijn dood achtervolgde. De rest van haar politieke carrière zou Nelly ervoor strijden om vrouwen verenigd voor hun rechten te doen opkomen.

Marie Jeanne Declerq (1950), commissaris Gerechtelijke Politie

Marie-Jeanne werd in 1979 de eerste vrouwelijke inspecteur bij de Gerechtelijke Politie en schopte het later tot commissaris. Maar dat wil niet zeggen dat ze door de rest van dat mannenbastion aanvaard werd.

Liliane Versluys (1951), advocaat en beeldend kunstenaar

Lilianes moeder was als gescheiden vrouw een paria. Liliane zelf werd zwaar mishandeld door haar man. Ze vocht terug door zich te engageren in het Leuvense vluchthuis en door als advocaat vrouwen te helpen om hun rechten te verdedigen. In 1987 publiceerde ze het spraakmakende Je rechten als vrouw, het eerste boek in ons taalgebied over de rechten van de vrouw.

Als uitstekende studente kon Heleen stage doen bij een van de meest gerenommeerde Londense advocatenkantoren en daarna aan de slag gaan als zakenadvocate in een prestigieus Brussels kantoor. Maar al snel merkte ze dat de topjobs in de advocatenwereld voor mannen waren, de werksfeer door mannen bepaald werd en vrouwen toch nog altijd verondersteld werden om hoge hakken te dragen. De vrouw- en gezinsonvriendelijke werkuren botsten steeds meer met haar kinderwens. Toch bleef Heleen er in volle vaart voor gaan … tot ze crashte.