handleiding
Joepie, vakantie
Bieke Finet Stefaan Casier Jef Pazmany
Naam: ................................................................................................. Klas: ...............................................
Op verkenning - ‘joepie, vakantie!’ - bestaat uit: • een themaschrift • een handleiding • een Mijn VAN IN Bordboek Een volledig productoverzicht vind je op www.opverkenning.be. Auteur: Bieke Finet Doelencoördinator: Stefaan Casier Conceptcoördinator: Jef Pazmany
Fotokopieerapparaten zijn algemeen verspreid en vele mensen maken er haast onnadenkend gebruik van voor allerlei doeleinden. Jammer genoeg ontstaan boeken niet met hetzelfde gemak als kopieën. Boeken samenstellen kost veel inzet, tijd en geld. De vergoeding van de auteurs en van iedereen die bij het maken en verhandelen van boeken betrokken is, komt voort uit de verkoop van die boeken. In België beschermt de auteurswet de rechten van die mensen. Wanneer u van boeken of van gedeelten eruit zonder toestemming kopieën maakt, buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen, ontneemt u hun dus een stuk van die vergoeding. Daarom vragen auteurs en uitgevers u beschermde teksten niet zonder schriftelijke toestemming te kopiëren buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen. Verdere informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot reproductie vindt u op www.reprobel.be. Ook voor het digitale lesmateriaal gelden deze voorwaarden. De licentie die toegang verleent tot dat materiaal is persoonlijk. Bij vermoeden van misbruik kan die gedeactiveerd worden. © Uitgeverij VAN IN, Wommelgem, 2016 De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.
Eerste druk 2016 NUR 193
2
JOEPIE, VAKANTIE!
Cover en lay-outconcept: HarderBetterFasterStronger Opmaak: B.AD Verhaal: Rien Broere Tekeningen: Ina Hallemans
Inhoud
INHOUD Lessenoverzicht
4
Themaplanner
6
LES 1
ga je mee?
10
LES 2
mijn vakantie
16
LES 3
we tellen af!
22
LES 4
dit speel ik het liefst.
28
LES 5
ik verveel me (niet).
32
LES 6
op reis
35
LES 7
inpakken en wegwezen
40
TERUGBLIK
46
 Inhoud
3
Lessenoverzicht Dit overzicht geeft de kern van alle lessen weer. Het laat je toe snel te beoordelen of je de door de auteurs gekozen volgorde van de lessen wilt aanhouden of een andere volgorde verkiest.
VERHAAL – Vakantio Op de laatste bladzijde van het themaschrift staat een verhaal over Fleur. Het brengt het onderwerp van het thema tot leven. Hoe en wanneer je het verhaal een rol laat spelen tijdens dit thema, bepaal je zelf. Lees je het in de klas of laat je de luisterversie horen (cd 1 nr. 48 of in het bordboek)? Bij het begin van het thema, tussendoor of achteraf? Je kiest zelf het gepaste moment en de geschikte plaats.
LES 1 – ga je mee? Verken samen met de leerlingen dit thema aan de hand van doe-activiteiten. Krijg jij een vakantiegevoel als je deze dingen hoort, ziet, voelt, ruikt en proeft? Vertel elkaar over je vooruitzichten op de vakantie.
LES 2 – mijn vakantie Reizen, meegaan op kamp, bij iemand gaan logeren: het zijn leuke vooruitzichten. Maar helpen met werkjes, iets alleen doen en zich vervelen horen er ook bij. We zetten alles op een rijtje.
LES 3 – we tellen af. We zetten de maanden op een rij en we denken terug aan wat er in elke maand te doen was. Met een leuk versje leren de leerlingen de volgorde van de maanden. Ze vieren iedereen die in de vakantie jarig is. En ten slotte tellen ze met een speciaal afteldoosje af naar de vakantie.
LES 4 – dit speel ik het liefst. Mogen spelen is een recht van elk kind. Al spelend verkennen de leerlingen verschillende activiteiten en soorten speelgoed. We zetten op een rijtje hoe we veilig en leuk kunnen spelen.
LES 5 – ik verveel me (niet). Vervelen hoort er ook bij in de vakantie, en dan kan een plan handig zijn. Op die manier kunnen de leerlingen ideeën opdoen en weten ze wat ze nog kunnen verwachten.
4
JOEPIE, VAKANTIE!
LES 6 – op reis! De leerlingen maken een denkbeeldige reis naar verschillende landen. Via een doorschuifsysteem maken ze kennis met gebruiken in andere landen. Ze vertellen hoe ze zich daarbij voelen en ze leren dat het leuk is om nieuwe dingen te ontdekken.
LES 7 – inpakken en wegwezen Om op kamp of op reis te gaan of om bij iemand te gaan logeren moet je je koffers pakken. In deze les onderzoeken de leerlingen welke koffers tegen een stootje kunnen, welke spullen ze moeten inpakken voor elke trip en hoe ze de spullen netjes gepakt krijgen.
Terugblik Op het einde van het schooljaar nemen de leerlingen en jijzelf afscheid van elkaar. De leerlingen krijgen de kans om hun gevoelens daarover te beschrijven. Ze leren wat je kunt doen als je iemand mist. Daarnaast herhalen ze de leerinhouden van dit thema en sluiten ze het thema en het schooljaar af.
Lessenoverzicht
5
Themaplanner Lestitel
Voorbereiding
Inhouden
Les 1: ga je mee?
Geef elke leerling de themabrief (kopieerblad p. 1) mee. Maak kleurenkaarten met gekleurd papier.
• Plaatsen herkennen aan de hand van geluiden • Aspecten van de vakantie ontdekken met alle zintuigen • Verslag maken van de doe-activiteiten
Les 2: mijn vakantie
Print kopieerblad p. 2 voor elke leerling op stevig papier.
• Verlangens, gevoelens, indrukken over de vakantie uitdrukken • Ervaren dat er leuke en minder leuke dingen zijn in de vakantie • Leren om de ouders te helpen en al eens iets alleen te doen
Les 3: we tellen af!
Print en verknip kopieerblad p. 3 voor het afteldoosje.
• De maanden opzeggen en gebeurtenissen bij elke maand opsommen • Ervaren wanneer de tijd snel of langzaam voorbijgaat • De klasgenoten die in de vakantie jarig zijn, vieren
Les 4: dit speel ik het liefst.
6
• Spelletjes leren kennen om fit en gezond te blijven • Uitzoeken waar en hoe we veilig kunnen spelen
Les 5: ik verveel me (niet).
Print voor elke groep van vier leerlingen kopieerblad p. 4. Print kopieerblad p. 5 op stevig papier. Print voor elke leerling kopieerblad p. 6.
• Wat kun je doen als je je verveelt? • Een plan maken om de tijd in te delen • De duur van een activiteit inschatten
Les 6: op reis!
Print de kopieerbladen op p. 7-15. Selecteer de activiteiten die je doet in het hoekenwerk en verzamel het materiaal.
• Kennismaken met gebruiken uit andere landen • Positief omgaan met diversiteit
JOEPIE, VAKANTIE!
Media
Andere materialen
Lesduur
• themaschrift p. 2-3 • bordboek • cd 1 nr. 34-42
• enkele reisbrochures • enkele vakantieherinneringen, postkaartjes of foto's van jou • materiaal voor het hoekenwerk
50’
• • • •
themaschrift p. 4-5 bordboek dvd 1 nr. 42 kopieerblad p. 2
• verrekijker
50’
• • • •
themaschrift p. 6-7 bordboek cd 1 nr. 43 kopieerblad p. 3
• • • •
50’
• • • •
themaschrift p. 8-9 bordboek cd 1 nr. 44 dvd 1 nr. 43
• zonnecrème • plastieken bekers
• • • •
themaschrift p. 10 bordboek dvd 1 nr. 44 kopieerblad p. 4-6
• • • •
themaschrift p. 11 bordboek cd 1 nr. 45 kopieerbladen p. 7-15
klein doosje lei aftelwekker (bv. kookwekker) jaarkalender
50’
50’
• materiaal afhankelijk van het hoekenwerk
50’
Themaplanner
7
8
Lestitel
Voorbereiding
Inhouden
Les 7: inpakken en wegwezen
/
• Een goede koffer kiezen • Kleren opbergen in een koffer • De bagage aanpassen aan de bestemming
Terugblik
Print kleine fotootjes over dit schooljaar en kopieer ze enkele keren. Kopieer de vragen op kopieerblad p. 16, verknip ze en stop ze in een doosje.
• Gevoelens herkennen en omschrijven • Omgaan met gevoelens rond afscheid • Terugblikken op het thema
JOEPIE, VAKANTIE!
Media
Andere materialen
Lesduur
• themaschrift p. 12-13 • bordboek • dvd 1 nr. 45
• trekrugzak, koffer, reistas • T-shirt per leerling
50’
• • • • •
• doosje • materiaal afhankelijk van de activiteit om samen te doen
50’
themaschrift p. 14-15 bordboek cd 1 nr. 46-47 kopieerblad p. 16 prent 23 in de prentenset
Themaplanner
9
LES 4
dit speel ik het liefst. Domein(en): overkoepelend / samenleving Onderwerp: soorten spellen en veilig spelen Lesduur: 50 minuten
LEERPLANDOELEN Online vind je een overzicht met alle leerplandoelstellingen per les.
MATERIAAL Voor elke leerling • themaschrift p. 8-9 • een badhanddoek of strandlaken Voor de leerkracht • bordboek • cd 1 nr. 44 • dvd 1 nr. 43 • een fluitje Voor de klas • zonnecrème • plastieken bekers
Het doel van de les In de les … - speel ik spellen waarvan ik fit en gezond word. - leer ik hoe ik veilig kan spelen. Mogen spelen is een recht van elk kind. Al spelend verkennen de leerlingen verschillende activiteiten en soorten speelgoed. We zetten op een rijtje hoe we veilig en leuk kunnen spelen.
Voorbereiding Voor de leerkracht Kies een dag met mooi weer uit voor deze les, zodat je de speelplaats kunt gebruiken om de spellen te spelen.
Start Speel deze spelletjes op de speelplaats. 1 Rond handdoeken op de speelplaats lopen. Als jij fluit, gaan de leerlingen op een handdoek staan, liggen of zitten. 2 Stoelendans, maar dan met de handdoeken waarop de leerlingen liggen. Als je fluit, zoekt iedereen een handdoek om op te zitten. In tegenstelling tot het eerste spel is hier altijd één handdoek te kort, zodat bij elke ronde iemand uit het spel ligt. 3 Ga samen in een kring zitten en speel het spel ‘Ik ga op reis en ik neem mee …’ De leerlingen moeten elkaars spullen onthouden. 4 Maak duo’s. De ene leerling schrijft met zonnecrème een cijfer op de andere zijn rug. Kan die het cijfer raden?
Kern en verwerking Wat speel ik vandaag? Bespreek de spelletjes die jullie daarnet speelden. • Welk spel vond je het leukst? • Bij welk spel moest je het meest nadenken? • Bij welk spel heb je het meest gerend? • Welk spel kun je ook in de vakantie spelen? • Wat spelen jullie nog zoal in de vakantie? Toon de foto's van allerlei spelactiviteiten in het bordboek. Overloop de foto’s. 28
JOEPIE, VAKANTIE!
• Heb je dit spel al gespeeld of deze activiteit al gedaan? • Hoe gaat het? • Waar heb je dit gespeeld of vanwaar ken je het? In het themaschrift op p. 8 zie je dezelfde foto's, met vijf symbooltjes erbij. Maak opdracht 1 stap voor stap. • Welke activiteiten speel je buiten? Kleur het zonnetje. • Welke activiteiten kun je gratis doen? Kleur het spaarvarken. • Welke activiteiten doe je samen? Kleur de vrienden. • Welke activiteiten houden je fit? Kleur de appel. • Welke activiteiten vind je leuk? Kleur het hartje. Laat de leerlingen aan het woord. • Welke activiteiten verkies je? • Bij wie zijn er thuis vrienden welkom? • Wie kiest ook voor actieve spellen, naast tv en computer? Besluit: Het is gezond om passieve activiteiten af te wisselen met actieve spellen. Ga af en toe naar buiten en zoek vrienden op.
Opa Zjorsj vertelt Toon de afbeelding in het bordboek en laat het verhaal horen (ook cd 1 nr. 44). Kennen jullie opa Zjorsj? Hij ziet er erg ondeugend uit! Opa Zjorsj vertelt over spelen vroeger. Luister je mee? Laat de leerlingen reageren op wat opa Zjorsj vertelt: belletje trek doen, op straat spelen, kikkers vangen in de sloot, 's avonds bedelzingen, een geheim kamp bouwen ... Wat is hun mening hierover? Kan dat allemaal? Zijn er grenzen? Wat herkennen ze? Besluit: Het is fijn om te spelen, maar je hebt er een veilige plek voor nodig en mensen rondom je die voor je kunnen zorgen. Je mag ook geen dingen stukmaken in je spel. Kruis bij opdracht 2 aan waar je veilig kunt spelen. Bespreek de antwoorden en nuanceer. Bv. als je diep in de zee gaat is het gevaarlijk, ook in een park moet je uitkijken … Teken bij opdracht 3 het gezicht van de grote mensen op de tekeningen. Je mag zelf verzinnen hoe de grote mensen zich voelen. Laat de leerlingen hun bevindingen aan elkaar vertellen of laat ze de situaties uitbeelden in een rollenspel.
Afronding Recht op spelen Toon het nieuwsfragment ‘Kinderen moeten meer kunnen spelen’ (dvd 1 nr. 43 of bordboek). Laat de leerlingen reageren en besluit samen. Spelen is heel belangrijk. Je moet in de vakantie de kans krijgen om veel te spelen. Er is veel leuks te doen, ook dingen die gratis zijn. Praat erover met je ouders als je het gevoel hebt dat je niet genoeg mag spelen, of als je een vriend mist.
TIP: Gemeenten stelden via het project 'goe gespeeld' een charter op met actiepunten om kinderen meer buiten te laten spelen. Maak ook zo'n charter voor de school of voor thuis. Zie www.goegespeeld.be
LES 4 dit speel ik het liefst.
29
NOTITIES
LES 4
dit speel ik het liefst. in de les ... speel ik spellen waarvan ik fit en gezond word. leer ik hoe ik veilig kan spelen.
1
wat speel ik vandaag? kleur het passende symbool.
= dit speel ik buiten.
= dit houdt me fit.
= dit speel ik gratis.
= daar hou ik van.
= dit speel ik samen. 8
30
JOEPIE, VAKANTIE!
JOEPIE, VAKANTIE!
NOTITIES
2
waar speel ik veilig? kruis aan.
x
3
x
x
x
x
x
hoe voelen de grote mensen zich? teken hun gezicht en vertel!
LES 4 dit speel ik het liefst.
9
LES 4 dit speel ik het liefst.
31
www.vanin.be
a Sanoma company