Inhoudsopgave vennoootschapsboekhouden

Inhoud Woord vooraf

HOOFDSTUK I Kiezen voor een vennootschap

5

13

HOOFDSTUK II Kapitaalvorming

41

1 Juridische aspecten van de oprichting 1.1 Wettelijke oprichtingsformaliteiten 1.2 Wettelijke grondvoorwaarden 1.2.1 NV 1.2.2 BVBA 1.3 Samenvatting 2 De oprichtingskosten 2.1 De kosten van voorbereidende studie 2.2 De kosten verbonden met het verlijden van de akte

43 43 46 46 48 50 52 52 52

Inhoud

1 Wat is een vennootschap?

15 1.1 De begrippen ‘vennootschap’ en ‘handelsvennootschap’ 15 1.1.1 Het begrip ‘vennootschap’ 15 1.1.2 Het begrip ‘handelsvennootschap’ 17 1.2 De verschillende vennootschapsvormen 18 1.2.1 De vennootschap onder firma (V.O.F.) (Vennootschap onder gemeenschappelijke naam - Société en nom collectif) 18 1.2.2 Gewone commanditaire vennootschap (Comm.V.) (Société en commandité simple) 19 1.2.3 De naamloze vennootschap (NV) (Société anonyme) 20 1.2.4 De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA) (Société en commandité par actions) 21 1.2.5 De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) (Société privée à responsabilité limitée) 22 1.2.6 De coöperatieve vennootschap (CV) (Samenwerkende vennootschap – Société cooperative) 23 1.2.7 Het economisch samenwerkingsverband (ESV) 25 1.2.8 De Europese vennootschap (SE) 26 1.2.9 De Europese coöperatieve vennootschap (SCE) 26 1.3 De rechtspersoonlijkheid van de handelsvennootschappen 26 1.4 De aansprakelijkheid van de vennoten in de handelsvennootschappen 27 2 Keuze tussen een eenmanszaak en een vennootschap 28 2.1 Waarom kiezen voor een eenmanszaak of voor een vennootschap?

28 2.2 Keuzebeïnvloedende factoren 29 2.2.1 Factoren voortvloeiend uit het juridisch statuut 29 2.2.2 Factoren voortvloeiend uit de fiscale wetgeving 30 3 De volmaakte ondernemingsvorm 33 4 Oefeningen bij hoofdstuk I – Kiezen voor een vennootschap 38

7

3

4

5

6

8

2.3 Registratiekosten 2.4 Publicatiekosten 2.5 Opmerking De oprichtingsformaliteiten 3.1 Situatieschetsen 3.2 Samenvatting 3.3 Documenten 3.3.1 Documenten BVBA COMPU 3.3.2 Documenten NV ISOLMAT De oprichting: boekhoudkundige aspecten 4.1 De boekingen van de oprichting 4.1.1 Situatieschets nr. 1 – De BVBA COMPU 4.1.2 Situatieschets nr. 2 – NV ISOLMAT 4.2 Oprichtingskosten 4.3 Samenvatting Speciale topics 5.1 Vervroegde stortingen 5.2 Oprichting met verschillende soorten aandelen – Overdracht van aandelen 5.2.1 Wetgeving 5.2.2 Aandelen en winstdelende bewijzen: begrippen 5.2.3 Boekingen Oefeningen bij hoofdstuk II – Kapitaalvorming

53 53 53 54 54 63 63 63 78 106 106 106 109 111 112 114 114 117 117 124 126 128

HOOFDSTUK III Kapitaalwijzigingen

133

1 Kapitaalverhoging 1.1 Juridische en bedrijfseconomische aspecten van de kapitaalverhoging 1.2 Boekhoudkundige aspecten van de eigenlijke kapitaalverhoging 1.2.1 Situatieschets nr. 1 – NV MECANO 1.2.2 Situatieschets nr. 2 – NV CREA 1.3 Oneigenlijke kapitaalverhoging 1.3.1 Kapitaalverhoging door incorporatie van reserves 1.3.2 Bonusaandelen 1.4 Kapitaalverhoging door openbare inschrijving 1.4.1 Juridische aspecten 1.4.2 Boekhoudkundige aspecten 2 Kapitaalvermindering 2.1 Inleiding 2.2 Juridische aspecten 2.3 Kapitaalvermindering door terugbetalingen aan de aandeelhouders 2.4 Vrijstelling van stortingsplicht 2.5 Aanzuivering van verliezen 2.6 Kapitaalvermindering ingevolge het verkrijgen van eigen aandelen 2.7 Gevolgen van de kapitaalvermindering 3 Aflossing van het kapitaal 3.1 Essentiële elementen 3.2 De boekhoudkundige verwerking van de aflossing van het kapitaal

135 135 142 142 143 148 148 149 150 150 151 156 156 156 158 160 162 164 166 167 167 167

3.3 Hoe wordt de reserve voor aflossing van het kapitaal gevormd?

3.4 Werkelijke betekenis van de rekening 103 ‘Afgelost kapitaal’ 3.5 Gevolgen van de aflossing van het kapitaal 4 Oefeningen bij hoofdstuk III – Kapitaalwijzigingen

169 169 169 170

HOOFDSTUK IV Financiering door vreemd vermogen op lange termijn – De obligatielening

179 181 182 183 184 187 187 187 187 187 188 188 192 193 196 197 197 198 199 200 201 201 202 204 204 205 208 211 215 216 217

Inhoud

1 Algemene begrippen 1.1 Karakteristieken van een obligatie 1.2 Verschil tussen aandeel en obligatie 1.3 Verschillende soorten obligaties 2 De uitgifte van een obligatielening 2.1 Enkele wettelijke beschikkingen i.v.m. de uitgifte van een obligatielening 2.2 Enkele praktische aspecten bij de uitgifte van obligatieleningen 2.2.1 Het onderscheid tussen de verschillende reeksen obligatieleningen 2.2.2 Emissiekosten 2.2.3 Uitgiftekoers 2.3 Uitgifte van een privéobligatielening 2.4 Uitgifte van een obligatielening door openbare inschrijving 2.5 Uitgiften onder of boven pari, terugbetaling boven pari 2.6 Schema: Uitgifte obligatielening 3 De rentebetaling bij een obligatielening 3.1 Boeking van de gewone rente op een obligatielening 3.2 De coupontoekenning en het einde van het boekjaar vallen niet samen 3.3 Boekingen i.v.m. het verjaren van coupons 3.4 Schema: Rentebetaling obligatielening 4 De terugbetaling van een obligatielening 4.1 De terugbetaling a pari van een obligatielening, in eenmaal, bij het einde

van de looptijd 4.2 Aflossing boven pari 4.3 Jaarlijkse aflossing van een obligatielening 4.4 Terugbetaling door uitloting 4.4.1 Opstellen van een aflossingsplan 4.4.2 Boekingen i.v.m. de aflossing door uitloting 4.5 Terugbetaling door inkoop van obligaties 4.6 Omzetting van obligaties in aandelen 4.7 Schema: terugbetaling van een obligatielening 5 Oefeningen bij hoofdstuk IV – Financiering door vreemd vermogen op lange termijn De obligatielening

9

10

HOOFDSTUK V De eindejaarsverrichtingen en de jaarrekening

219

1 Doel van de boekhouding en de jaarrekening 2 Wettelijke bepalingen omtrent de jaarrekening 2.1 Bepalingen in het Wetboek van Vennootschappen 2.2 Bepalingen in het KB van 30 januari 2001 3 Procedure tot vorming van de jaarrekening 3.1 Schema 3.2 Commentaar 4 Verplichtingen i.v.m. de inventaris 4.1 Verband tussen inventaris en jaarrekening 4.2 Doel van de inventaris 4.3 Aspecten van de inventaris 4.4 Datum van de inventaris 4.5 Inventarisboek 5 Waarderingsregels bepaald door het KB van 30 januari 2001 5.1 Algemene regels 5.2 Aanschaffingswaarde 5.3 Nominale waarde 5.4 Afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen 5.5 Basiscriterium: de historische kostprijs 5.6 Herwaarderingsmeerwaarden 5.7 Bijzondere regels 6 Het berekenen en boeken van de geraamde belastingschuld 6.1 Toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting 6.2 Grondslag van de vennootschapsbelasting 6.3 Het tarief van de vennootschapsbelasting 6.4 Belastingvermeerdering 6.5 Schematisch 6.5.1 Bepalen van de belastbare basis 6.5.2 Bepalen van de fiscale provisie 6.6 Boekingen 6.6.1 Boekingen tijdens het boekjaar 6.6.2 Boekingen op het einde van het boekjaar 6.6.3 Boekingen in de loop van een volgend boekjaar 6.7 Voorbeelden 7 De winstverdeling 7.1 Wettelijke bepalingen 7.1.1 Bepalingen uit het KB van 30 januari 2001 7.1.2 Bepalingen uit het Wetboek van Vennootschappen 7.2 Winstuitkeringsbeperking art. 320/617 W.Venn.

7.3 Winstverdeling (zonder liquidatiereserve) 7.3.1 Werkwijze 7.3.2 Boekingen 7.3.3 Voorbeelden 7.4 Winstverdeling (met liquidatiereserve) 7.4.1 Situering 7.4.2 Voorbeelden

221 223 223 224 227 227 227 229 229 229 230 230 231 232 232 234 236 236 237 237 238 240 240 241 242 242 245 245 246 246 246 247 247 249 252 252 252 252 254 256 256 257 259 261 261 263

268 268 268 269 269 271 271 272 272 272 273 273 273 273 274 274 275 275 276 276 277 278 279 281 282 283

HOOFDSTUK VI De vereffening van de vennootschap

291

1 De ontbinding 1.1 Oorzaken van de ontbinding 1.2 Juridische verplichtingen bij ontbinding 2 De vereffening 3 Werkwijze bij de vereffening 3.1 Activiteiten bij de vereffening 3.2 Praktische werkwijze 3.3 Boekhoudkundige verplichtingen 4 Boeking van de vereffeningsverplichtingen 5 Belastingen bij vereffening 6 Publicatieverplichtingen 7 Voorbeeld 8 Ontbinding en vereffening in ĂŠĂŠn akte 9 Fusie en splitsing 9.1 Fusie 9.2 Splitsingen

293 293 294 296 297 297 297 297 298 300 301 302 312 313 313 314

Inhoud

8 Verschillende vormen van de jaarrekening 8.1 De interne jaarrekening 8.2 De externe jaarrekening 9 Openbaarmaking van de jaarrekening 9.1 Bepalingen uit het Wetboek van Vennootschappen 9.2 Onderworpen vennootschappen 9.3 Soorten vennootschappen 9.4 Opstelling van de jaarrekening 9.4.1 Voor de zeer kleine vennootschappen en de microvennootschappen

(vroeger kleine ondernemingen) 9.4.2 Voor de kleine vennootschappen en de microvennootschappen

(vroeger middelgrote ondernemingen) 9.4.3 Voor de grote vennootschappen (vroeger grote ondernemingen) 9.5 Openbaarmakingsmodaliteiten 9.5.1 Vermeldingen 9.5.2 Standaardformulieren 9.5.3 Wijze van neerlegging: op papier of elektronisch (internet) 9.5.4 Kosten 10 Voorbeeld 10.1 Situatieschets 10.2 Bepaling van het resultaat voor belastingen 10.2.1 Journaal 10.2.2 Kolommenbalans 10.3 Het aanleggen en boeken van de fiscale voorziening 10.4 Winstverdeling 10.5 Definitieve saldibalans 10.6 Schema van de jaarrekening 11 Oefeningen bij hoofdstuk V – De eindejaarsverrichtingen en de jaarrekening

11

12

9.3 Procedure 9.4 Gevolgen van een fusie of een splitsing 9.5 Boekhoudkundige aspecten 9.6 Fiscale aspecten 10 Integratieoefeningen

315 315 315 316 317

Bibliografie

322