Inhoud
Woord vooraf
7
1 Inleiding
8
2 Artropoden als therapeutisch arsenaal 2.1 Apitherapie of bijensteektherapie 2.2 Producten van de honingbij 2.2.1 Honing 2.2.2 Pollen 2.2.3 Propolis 2.2.4 Koninginnenbrij 2.2.5 Was 2.3 Geneesmiddelenonderzoek 2.4 Vleesmadetherapie
11 11 12 12 14 15 16 18 19 19
3 Artropoden als ziekteverwekkers 3.1 Vergiftiging 3.2 Allergische reacties 3.3 Invasie in ons lichaam 3.4 Overbrengers van ziekten 3.5 Voedselvervuilers 3.6 Psychische fobieën 3.7 Imaginaire besmettingen
21 22 22 23 23 23 24 24
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.6.1 4.6.2 4.6.3 4.6.4
26 26 31 31 32 32 33 34 48 52 55
Diagnostische tableaus Artropoden in huis Artropoden in tuinen, weilanden en parken Artropoden in stilstaand water, beken en rivieren Artropoden in bossen Artropoden op het strand en aan zee Contact met dieren en hun omgeving Kleine gezelschapsdieren Grote huisdieren Vogels en pluimvee Amfibieën en reptielen
M E D I S C H
B E L A N G R I J K E
5 5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.6.1 5.6.2 5.7 5.7.1 5.7.2 5.8 5.8.1 5.8.2 5.8.3 5.9
Vliegen en muggen (Diptera) 57 Steekmuggen (Culicidae) 57 De gewone steekmug (Culex pipiens) 57 De wintermug (Culiseta annulata) 62 De veensteekmug (Aedes spp.) 62 Malariamuggen (Anopheles spp.) 62 Tijgermuggen (Stegomyia alboicta) 64 Kriebelmuggen (Simuliidae) 64 Zandmuggen (Phlebotomus) 65 Knutten (Culicoides spp.) 65 Dazen (Tabanidae) 67 De regendaas (Haematopota pluvialis) 67 Huis- en stalvliegen (Muscidae) 69 Niet-stekende vliegen 69 Stekende vliegen 72 Vlees- en bromvliegen (Calliphoridae) 73 Larven van de groene vleesvlieg (Lucilia spp.) 74 Andere vleesvliegen 75 Horzels (Oestrididae) 76 De schapenhorzellarve (Oestrus ovis) 76 De runderhorzellarve (Hypoderma bovis, H. lineatum) 77 De paardenhorzellarve (Gasterophilus intestinalis) 78 Luisvliegen (Hippoboscidae) 78
6 6.1 6.2 6.3
Echte luizen (Anoplura) De hoofdluis (Pediculus humanus capitis) De kleerluis (Pediculus humanus corporis) De schaamluis (Pthirus pubis)
7 7.1 7.2 7.3
Vlooien (Siphonatera) De kattenvlo (Ctenocephalides felis) De mensenvlo (Pulex irritans) Andere vlooiensoorten
I N S E C T E N ,
M I J T E N ,
T E K E N
E N
81 82 89 92 95 97 106 107
S P I N A C H T I G E N
•
5