6.4 Hoe en wanneer zijn alle gebergten ontstaan? De platentektoniek geeft antwoord. Bij het onlinelesmateriaal vind je een filmpje over de verschuiving van de continenten.
In dit overzicht is het gemakkelijk om de ligging en de verschuiving van de continentale blokken te volgen. Je kunt ze identificeren aan de hand van hun gestileerde vorm. België ligt op plaatje nummer 3. De vertreksituatie hier is het ordovicium. 10 In die periode liggen wij in het zuidelijk halfrond.
10
evenaar
30°Z
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3
60°Z
4
9
9
5
8
7 Z P
6
A
8
Laurentia (N.-Amerika) Baltica (N.-Europa) Avalonia, met België 1 (Z.-Europa) 23 (Afrika) 4 (Z.-Amerika) 56 Gondwana (India) 7 (Antarctica) 89 (Australië) 10 Azië
Laurentia (N.-Amerika) Baltica (N.-Europa) Avalonia, met België (Z.-Europa (Afrika) (Z.-Amerik Gondwana (India) (Antarctica (Australië) Azië
10 De Caledonische plooiing: midden paleozoïcum (einde siluur) Deze botsing plooit de tussenliggende afzettingen tot het Caledonisch gebergte. 10
evenaar 2 30°Z
1
3
Rheïsche Oceaan 4
60°Z
9
5 9
7
8
8
6
B
Z P
Ten zuiden van de evenaar botsen twee grote platen waarop Noord-Amerika en NoordEuropa liggen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Laurentia (N.-Amerika) Baltica (N.-Europa) Avalonia, met België (Z.-Europa) (Afrika) (Z.-Amerika) Gondwana (India) (Antarctica) (Australië) Azië
Onderzoek de verschilpunten en noteer ze bij de onderstaande vragen. a Welke platen zijn van plaats verschoven? - samen: - afzonderlijk: b Welke platen zijn gebotst? Geef de nummers. c Welke sporen vinden we daar nog van in Europa?
THEMA 6 De geosfeer: ontstaan en evolutie van landschappen
33