Boektoppers lesmap 2023 - JK - Het kleurenmonster

LESMAP Het kleurenmonster

Auteur: Els Van Esbroeck

INTRO

Het kleurenmonster is in de war. Hij voelt zich blij, verdrietig, boos, bang en kalm tegelijk. Wat is er met hem aan de hand? Met de hulp van een meisje probeert hij alle emoties die hij voelt een eigen plek te geven.

ONTWIKKELINGSDOELEN

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 2.7 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren.

OD NED 1.3 De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen.

© 2012 Uitgeverij De Vier Windstreken, Rijswijk, Het kleurenmonster, tekst en illustraties: Anna Llenas

Overzicht lesmap

KRINGACTIVITEIT

LEES- EN INLEEFMOMENT

Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

ACTIVITEIT 1 GEVOELENSSCHIJFJES

MAKEN

Vooraan en achteraan in het prentenboek staan de verschillende gevoelens afgebeeld als cirkels in verschillende kleuren. Ga aan de slag en experimenteer met verschillende materialen. Maak gevoelensschijfjes die de kleuters in een volgende activiteit kunnen sorteren.

ACTIVITEIT 2

GEVOELENS SORTEREN: WELKE KLEUR HOORT BIJ WELK MONSTER?

Het meisje in het boek geeft het kleurenmonster deze raad: je moet je gevoelens uit elkaar halen en ze allemaal een eigen plek geven. Dat doen de kleuters nu met hun zelfgemaakte gevoelensschijfjes.

p. 4

p. 11

p. 8

ACTIVITEIT 3

p. 14

KLEURENMONSTERS VAN SPEELDEEG

Kleuters vinden het fijn om met kneedmateriaal te werken. Laat hen balletjes en slangen kneden en rollen. Dat stimuleert hun motoriek en het traint de spieren die later nodig zijn om te leren schrijven. Bovendien geeft het een boost aan hun fantasie en creativiteit. Als je ook nog etherische olie toevoegt aan de klei, geef je deze activiteit een extra dimensie. Wist je dat het erg eenvoudig is om zelf speeldeeg te maken? In dit recept werk je bovendien enkel met natuurlijke materialen.

p. 16

p. 29

ACTIVITEIT 5 KLEURENMONSTERS MET TECHNIEKENVERSCHILLENDE

Het kleurenmonster is met een vreemd gevoel opgestaan. Hij heeft alle kleuren van de regenboog. Hij is in de war. Hij voelt alles door elkaar. Wij maken ook een kleurenmonster met alle kleuren door elkaar (of net niet).

ACTIVITEIT 4

SPEL: WELK MONSTER HOORT ERBIJ?

Jonge kleuters vinden het niet eenvoudig om hun gevoelens te verwoorden. Een belangrijke eerste stap in dat proces is dat ze hun gevoelens (her)kennen. Daarna kunnen ze het gevoel benoemen. In deze activiteit komen de gevoelens blijdschap, verdriet, woede, angst en kalmte aan bod in spelvorm. We illustreren de gevoelens met pictogrammen, foto’s en illustraties.

Lees- en inleefmoment

Doel: Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 1.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen.

OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.

BENODIGDHEDEN

- boek: Het kleurenmonster

VOOR HET LEZEN

Bekijk de cover van het boek aandachtig met de kleuters. Lees de titel.

De volgende vragen kunnen als leidraad dienen om een gesprek aan te knopen.

- Wat zie je?

- Waar zou het boek over gaan?

- Welke kleuren zie je?

- Wat doet het monster?

- Vind jij bellenblazen leuk?

- Hoe zou het monster zich voelen?

TIJDENS HET LEZEN

Lees het boek een eerste keer. Na het lezen kun je de kleuters bevragen naar hun gevoelens.

- Wat vind jij een leuk gevoel?

- Voel jij je soms blij?

- Voel jij je soms verdrietig?

- Voel jij je soms boos?

- Voel jij je soms angstig?

- Voel jij je soms rustig?

- Wanneer? Hoe komt het dat je je dan zo voelt?

PAGINA 1-2

- Wie zien we hier?

- Hoe voelt het kleurenmonster zich vandaag?

- Weet hij hoe het komt dat hij een vreemd gevoel heeft?

- Voel jij je soms vreemd? Waarom voel je je dan vreemd?

- Welke kleuren heeft het kleurenmonster?

- Hoe kijkt het kleurenmonster? Kun jij ook zo kijken?

PAGINA 3-4

- Wie zien we hier? (een meisje)

- Hoe zou het meisje zich voelen?

- Waarom denk je dat?

- Het meisje vraagt aan het monster wat er aan de hand is. Heb jij een idee wat er is?

- Wat zou het monster zeggen?

PAGINA 5-6

- Wat doet het meisje?

- Weet je nog wat ze graag wil?

- Hoe zou het kleurenmonster zich weer goed kunnen voelen?

- Wat doe jij als je je niet goed voelt?

- Helpt dat?

PAGINA 7-8

- Welke kleuren zie je?

- Hoeveel verschillende kleuren tel je?

- Het kleurenmonster is een beetje in de war. Weet jij waarom het kleurenmonster in de war is?

- Voel jij soms alles door elkaar?

- Wanneer voel je alles door elkaar? Wat doe je dan? Wie helpt je dan?

PAGINA 9-10

- Wat zie je hier?

- Hoeveel potten staan er op het rek? Zullen we ze tellen?

- Het meisje heeft een idee. Weet jij nog wat het idee is?

- Zou jij het ook zo oplossen? Hoe dan?

PAGINA 11-12

- Welke kleur is dit?

- De bolletjes lijken ergens op. Zie jij het ook? Het is … (de zon)

- Hoe kijkt het monster?

- Hoe zou het monster zich voelen?

- Wanneer voel jij je blij?

PAGINA 13-14

- Wat doe jij als je blij bent?

- Voel jij je vaak blij?

PAGINA 15-16

- Welke kleur zie je hier?

- Welke kleur heeft het monster?

- Hoe zou het monster zich voelen?

- Wat zie je allemaal?

- Wat valt er uit de wolken?

- De wolken huilen, ze zijn verdrietig. Wanneer voel jij je verdrietig?

- Wanneer huil jij?

- Huilt het kleurenmonster?

- Wat zou er gebeurd zijn?

- Wat doet het meisje?

PAGINA 17-18

- Wie troost jou als je verdrietig bent?

- Wat doen ze dan?

- Wat helpt als je niet meer verdrietig wilt zijn?

- Wil jij je ook verstoppen als je verdrietig bent?

- Heb jij dan ook nergens zin in?

PAGINA 19-20

- Welke kleur zie je?

- Hoe kijkt het kleurenmonster?

- Hoe zou hij zich voelen?

- Waarom denk je dat?

- Wat doe jij als je boos bent?

- Ben jij ook moeilijk te blussen?

PAGINA 21-22

- Wat doet het kleurenmonster?

- Hij lijkt wel heel erg boos.

- Hoe zou het komen dat hij zich zo boos voelt?

- Ben jij al eens zo boos geweest?

- Wanneer was dat? Wat was er gebeurd?

PAGINA 23-24

- Welke kleur zie je?

- Hoe kijkt het kleurenmonster?

- Welke kleur heeft het monster?

- Hoe zou hij zich voelen?

- Ken je een ander woord voor ‘angst’?

- Wat zou angst betekenen?

PAGINA 25-26

- Voel jij je soms bang?

- Wanneer voel jij je bang?

- Wat doe je dan?

- Wie helpt je om je minder bang te voelen?

PAGINA 27-28

- Welke kleur zie je?

- Hoe ziet het kleurenmonster eruit?

- Hoe zou hij zich voelen?

PAGINA 29-30

- Het kleurenmonster voelt zich rustig. Wat doet hij?

- Wat doe jij als je je rustig voelt?

- Waar geniet jij van?

PAGINA 31-32

- Hier staan alle gevoelens allemaal samen.

- Zullen we eens tellen hoeveel potten er zijn?

- Bij elke pot zit een kleurenmonster.

- Welke kleur hebben de monsters?

- Wat zit er in de potten?

- Hoe kijken de monsters? - Wat doen ze?

PAGINA 33-34

- Weet jij nog welke gevoelens het zijn?

- geel: blijdschap

- blauw: verdriet

- rood: woede

- zwart: angst

- groen: kalmte

PAGINA 35-36

- Wat is er nu aan de hand?

PAGINA 37-38

- Hoe voelt het roze monster zich?

- Wat zie je rond het monster?

NA HET LEZEN

Het boek blijft in de boekenhoek/kring beschikbaar voor de kleuters. Ze kunnen het doornemen wanneer ze willen.

Het boek nodigt uit om over gevoelens te praten. Sommige kleuters zullen zich veiliger voelen in kleine groep. Dat maakt het mogelijk om gerichter vragen te stellen, op maat van elke kleuter. Zet het boek zo aantrekkelijk mogelijk in je kring. Geef het een prominente plek zodat de kleuters er snel naar kunnen grijpen.

ACTIVITEIT 1

Gevoelensschijfjes

Doel: Vooraan en achteraan in het prentenboek staan de verschillende gevoelens afgebeeld als cirkels in verschillende kleuren. Ga aan de slag en experimenteer met verschillende materialen. Maak gevoelensschijfjes die de kleuters in een volgende activiteit kunnen sorteren.

OD LO 1.29 De kleuters kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurigheid gedoseerd en ontspannen uitvoeren.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD MUVO 1.4 De kleuters kunnen verschillende beeldende, technische middelen aanwenden en samen gebruiken om tot beeldend werk te komen.

INTRO

Bekijk samen met de kleuters de prenten met de verschillende gekleurde cirkels. Gebruik daarvoor de eerste en laatste prent uit het boek.

Geef aandacht aan de verschillende kleuren en stel richtvragen:

- Welke kleuren zie je?

- Welk materiaal is er gebruikt?

- Welke materialen herken je?

- Weet je nog welke kleur met welk gevoel verbonden is?

- Welke cirkel spreekt je aan?

- Welke vind je mooi?

- Welke vind je grappig?

- Van welke word je blij? Verdrietig? Bang?

- Hoe komt dat?

- Wie kan zien dat vooraan in het boek de cirkels door elkaar staan en dat ze achteraan per groep samen staan?

Maak nu een keuze uit een of meerdere technieken die je toepast bij de verschillende gevoelensschijfjes.

TECHNIEK 1: Pandakrijt op karton

BENODIGDHEDEN

- stukken karton

- pandakrijt (of ander oliekrijt) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- priknaalden en matten

WERKWIJZE

De kleuters krijgen elk een stuk karton.

Ze kribbelen vrij met pandakrijt of ander vet oliekrijt op het karton. Het is niet erg als ze het karton niet helemaal vol tekenen.

Ze nemen in elke hand een stukje pandakrijt en bewegen met beide krijtjes over het karton. Dat stimuleert de linker-en rechterhersenhelft en tweehandigheid.

Wie wil, mag ook gaten prikken in het karton. Dat doen ze lukraak. De plaats van de gaten maakt niet uit. Geef de kleuters ook nu in elke hand een priknaald.

TECHNIEK 2: Gekleurd papier knippen of prikken

BENODIGDHEDEN

- vellen papier (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- sjablonen voor ronde vormen, bijvoorbeeld bekers, potjes en kommen met verschillende diameter

- stiften (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- scharen

- priknaalden en matten

WERKWIJZE

De kleuters kiezen een gekleurd papier. Teken samen met hen een cirkel door een sjabloon te gebruiken. De ene kleuter houdt het sjabloon vast en de andere kleuter tekent eromheen.

Ze kiezen vervolgens of ze de vorm willen prikken of knippen en oefenen hun techniek. Het is belangrijker dat ze plezier maken dan dat de vorm perfect is uitgeknipt.

TECHNIEK 3: Krantenpapier beschilderen met verf

BENODIGDHEDEN

- krantenpapier

- verf (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- penselen

WERKWIJZE

Geef de kleuters elk een stuk krantenpapier. Verdun de verf met water en meng goed door.

Ze gaan aan de slag met de verf en schilderen het krantenpapier vol. Let op! Beperk het schilderen in de tijd, want anders lost de inkt op en schilderen ze door hun papier.

TECHNIEK 4: Scheerschuim en verf

BENODIGDHEDEN

- stukken karton of stevig papier

- verf (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- scheerschuim

WERKWIJZE

Geef de kleuters elk een stuk karton.

Doe een dot scheerschuim en een paar druppels verf op het karton.

De kleuters wrijven met beide handen het scheerschuim en de verf door elkaar en wrijven het uit tot het hele karton vol verf en schuim zit.

TECHNIEK 5: Kleven met (zijde)papier

BENODIGDHEDEN

- (zijde)papier (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- stevig papier of karton

- vernislijm of behangerslijm

- penselen

WERKWIJZE

Kies zelf of je zijdepapier of gewoon papier aanbiedt. Het is iets moeilijker om zijdepapier te scheuren en te kleven dan gewoon papier.

Ofwel bied je gescheurde stukken papier aan, ofwel ga je aan de slag met de kleuters en oefen je hun scheurtechniek.

De kleuters kleven stukken zijdepapier van dezelfde kleurtint op het karton.

AFWERKING

Als de werkjes droog zijn, teken je er kleine cirkels op. Voorzie sjablonen met verschillende diameters om rond te tekenen: materiaal zoals kleine kommen, bekers, potjes … Laat de kleuters helpen: de ene kleuter houdt het sjabloon vast en de andere tekent eromheen. De kleuters zullen zich betrokken voelen omdat ze de cirkels mee getekend hebben.

Vervolgens knip je de cirkels uit. Dat doe je het best zelf, omdat het voor de kleuters te moeilijk is om een aantal van de materialen uit te knippen.

De gevoelensschijfjes gebruik je bij ACTIVITEIT 2: Gevoelens sorteren: Welke kleur hoort bij welk monster?

ACTIVITEIT 2

Gevoelens sorteren: Welke kleur hoort bij welk monster?

Doel: Het meisje in het boek geeft het kleurenmonster deze raad: je moet je gevoelens uit elkaar halen en ze allemaal een eigen plek geven. Dat doen de kleuters nu met hun zelfgemaakte gevoelensschijfjes.

OD WIS 2.2 De kleuters kunnen dingen kwalitatief vergelijken en samenbrengen op basis van één of twee gemeenschappelijke kenmerken.

Activiteit met dobbelsteen:

OD WIS 1.2 De kleuters kunnen met aanwijzing vijf dingen correct (simultaan) tellen en daarna zeggen hoeveel dingen er geteld zijn (resultatief).

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 1

- gevoelensschijfjes uit ACTIVITEIT 1: Gevoelensschijfjes

- 5 potten of (zakdoek)dozen

WERKWIJZE

Print werkkaart 1. Knip de monsters uit en lamineer ze. Bevestig elk kleurenmonster met dubbelzijdige tape op een pot of doos. Je kunt de cirkels aanbieden in je ontdekbak zodat de kleuters hun gevoelensschijfjes spontaan bij het juiste monster kunnen sorteren.

TIP: Maak een soort brievenbus door een gleuf in de mond van het monster te maken. Zorg wel dat de gevoelensschijfjes door de gleuf passen. Pas de opening van de mond aan de grootte van de schijfjes aan. Bevestig het kleurenmonster daarna op een zak of doos zodat het net een brievenbus is. Je kunt daarvoor ook lege zakdoekdozen gebruiken. De mond zit dan op de plaats waar de zakdoeken uitkwamen.

UITBREIDING

BENODIGDHEDEN

- gevoelensschijfjes uit ACTIVITEIT 1: Gevoelensschijfjes

- 5 potten uit ACTIVITEIT 2: Gevoelens sorteren: Welke kleur hoort bij welk monster?

- dobbelsteen met getalbeeld en dobbelsteen met kleuren

- deksel waarin je met de dobbelsteen kunt rollen

pincet/wasknijper/lepel

WERKWIJZE

- Leg alle gevoelensschijfjes in het midden van de tafel en zet de potten met de kleurenmonsters ernaast.

- De kleuters dobbelen om de beurt met de getallendobbelsteen. Ze nemen het gerolde aantal gevoelensschijfjes met een pincet, een knijper of een lepel. Ze stoppen die schijfjes in de juiste pot. OF

De kleuters dobbelen om de beurt met de kleurendobbelsteen. Ze nemen een gevoelensschijfje in de gerolde kleur met een pincet, een knijper of een lepel. Ze stoppen dat schijfje in de juiste pot.

De kleuters dobbelen om de beurt met de twee soorten dobbelstenen. Ze nemen het juiste aantal gevoelensschijfjes in de juiste kleur. Ze stoppen die schijfjes in de juiste pot.

ACTIVITEIT 3

Kleurenmonsters van speeldeeg

Doel: Kleuters vinden het fijn om met kneedmateriaal te werken. Laat hen balletjes en slangen kneden en rollen. Dat stimuleert hun motoriek en het traint de spieren die later nodig zijn om te leren schrijven. Bovendien geeft het een boost aan hun fantasie en creativiteit. Als je ook nog etherische olie toevoegt aan de klei, geef je deze activiteit een extra dimensie. Wist je dat het erg eenvoudig is om zelf speeldeeg te maken? In dit recept werk je bovendien enkel met natuurlijke materialen.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD LO 1.39 De kleuters kunnen gerichte aandacht opbrengen voor verschillende sensorische prikkels en deze rustig laten inwerken.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD MUVO 1.4 De kleuters kunnen verschillende beeldende, technische middelen aanwenden en samen gebruiken om tot beeldend werk te komen.

BENODIGDHEDEN

-

1 beker om af te meten

- 200 ml lauw water (1 beker)

300 ml bloem (1,5 beker)

- 100 ml maïzena (0,5 beker): De maïzena zorgt ervoor dat de speelklei zacht wordt. Het kan ook zonder maïzena. Vervang die dan door extra bloem.

- 100 ml zout (0,5 beker)

- 1 eetlepel plantaardige olie

- voedingskleurstoffen: enkele druppels per kleur afhankelijk van de intensiteit die je wenst

- 2 (deeg)kommen om alles in te mengen -

1 pot of doos met sluitend deksel

- (optioneel) etherische olie

- (optioneel) wiebelogen om in het deeg te drukken

- (optioneel) stukken chenilledraad in de kleuren van het deeg: Die kunnen dienen als armen en benen. Verknip ze al op voorhand. Als je het uiteinde minder scherp wilt maken, kun je aan één kant een (strijk)parel vastmaken. Dat wordt dan een hand of voet.

Het deeg blijft vier tot zes maanden houdbaar in een afsluitbare doos. Zorg ervoor dat de kleuters altijd hun handen wassen voor ze gaan spelen. Dan blijft je speeldeeg langer goed.

WERKWIJZE

Eerst maak je het speeldeeg. Dat proces is enorm leerzaam voor de kleuters. Ze zien de ingrediënten veranderen van poedervorm (bloem) via brokkenpap tot een mooi kneedbaar geheel. (Denk aan de doelen van WO.)

Je kunt het speeldeeg ook vooraf maken. Bekijk zelf waar je de focus wilt leggen. Bespreek met de kleuters de materialen die je nodig hebt om het speeldeeg te maken. Gebruik je zintuigen: ruik, voel, proef, bekijk alles aandachtig. Dat is belangrijk omdat de structuur verandert. Benoem en geef taal aan wat er verandert tijdens het proces.

- Meet de juiste hoeveelheden af en zet klaar.

- Meng alle droge ingrediënten door elkaar in een kom.

- Roer om.

- Doe in een andere kom de natte ingrediënten en roer goed om.

- Voeg de twee samen en kneed ze tot je een mooie bol hebt.

- Herhaal dat voor elke kleur.

Dan is het tijd om te spelen en experimenteren. De kleuters zullen in een eerste fase gefascineerd zijn door het materiaal. In een latere fase kun je wiebelogen, armen en benen aanbieden.

TIP: Tijdens het spelen en experimenteren zullen de kleuters de kleuren al snel mengen. Wil je dat niet? Bied dan eerst één kleur aan en maak duidelijke afspraken.

TIP: Speel mee: rol, kneed, boetseer ... Stimuleer de kleuters en geef taal door voortdurend te verwoorden wat je doet. Vraag hen om dingen na te maken. Benoem wat je andere kleuters ziet doen. Dat stimuleert om na te doen. Kun jij net als X een grote bol en een kleine bol rollen? Laat eens zien.

VARIATIE: Slijmkleurenmonsters

Op internet vind je tal van slijmrecepten. Voorzie ook hier wiebelogen en eventueel etherische olie. Zo krijg je een fijne sensopathische activiteit waarbij experimenteren centraal staat.

ACTIVITEIT 4

Spel: Welk monster hoort erbij?

Doel: Jonge kleuters vinden het niet eenvoudig om hun gevoelens te verwoorden. Een belangrijke eerste stap in dat proces is dat ze hun gevoelens (her)kennen. Daarna kunnen ze het gevoel benoemen. In deze activiteit komen de gevoelens blijdschap, verdriet, woede, angst en kalmte aan bod in spelvorm. We illustreren de gevoelens met pictogrammen, foto’s en illustraties.

OD NED 2.3 De kleuters kunnen spreken over gevoelens als blijheid, angst, verdriet, verwondering.

OD NED 2.12 De kleuters zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken.

OD WO 3.5 De kleuters kunnen bij anderen gevoelens van bang, blij, boos en verdrietig zijn herkennen en kunnen meeleven in dit gevoel.

OD WO 3.4 De kleuters kunnen in concrete situaties verschillende manieren van omgaan met elkaar herkennen en erover praten.

OD WO 3.1 De kleuters kunnen bij zichzelf onderkennen wanneer zij bang, blij, boos of verdrietig zijn en kunnen dit op een eenvoudige wijze uitdrukken.

BENODIGDHEDEN

werkkaart 2

- werkkaart 3: blijdschap

- werkkaart 4: verdriet

- werkkaart 5: woede

- werkkaart 6: angst

werkkaart 7: kalmte

- 5 potten uit ACTIVITEIT 2: Gevoelens sorteren: Welke kleur hoort bij welk monster? - draairad (IKEA)

WERKWIJZE

Print en lamineer werkkaart 2 één keer. Dat is het sjabloon voor het draairad.

Print werkkaart 3, 4, 5, 6 en 7 één keer. Verknip ze tot kaartjes en lamineer ze.

-

Maak een selectie van de kaartjes die volgens jou haalbaar en duidelijk zijn voor de kleuters.

- Leg de kaartjes in het midden van de tafel en bespreek ze samen met de kleuters.

- De kleuters draaien om de beurt aan het rad. Ze bekijken het kleurenmonster dat ze gedraaid hebben en gaan op zoek naar een kaartje dat bij het kleurenmonster past. Net als het prentenboek vertrekt dit spel vanuit de vijf basisgevoelens: blijdschap/blij, verdriet/verdrietig, woede/boos, angst/bang en kalmte/rustig. Kleuters zullen de woorden ‘blij, verdrietig, boos, bang en rustig’ gemakkelijker in de mond nemen dan de woorden ‘blijdschap, verdriet, woede, angst en kalmte’. Het is belangrijk dat je de gevoelens zo veel mogelijk taal geeft. Benoem de verschillende emoties zo vaak mogelijk en kader ze onder de vijf basisgevoelens. Richtvragen kunnen zijn:

- Welk monster draaide je?

- Welk gevoel of welke emotie hoort bij dat monster?

- Voel jij je soms …?

- Wanneer voel jij je zo?

- Wat doe je dan?

- Zie jij een kaartje dat bij dat gevoel, die emotie hoort?

- Als ze een kaartje nemen, bespreek je dat met alle kleuters.

- Wat zien we hier?

- Vind jij dat dat kaartje bij het … monster past?

- Waarom wel of niet?

- De kleuter post het kaartje in de juiste brievenbus.

TIP: Maak foto’s in de klas. - Waar hoort de foto van het verjaardagsfeest? Bij welk monster steken we die?

Hoe voelde jij je toen Sinterklaas een bezoek aan onze school bracht? X, jij was toen bang, weet je nog? En Y, jij was heel blij met het boek dat Sinterklaas voor onze klas meebracht. Waar post jij de kaart van Sinterklaas, X? En jij, Y? Nemen jullie dezelfde brievenbus?

Kleuters leren zo dat iedereen een ander gevoel kan hebben bij dezelfde situatie.

WERKKAART 3: BLIJDSCHAP

ACTIVITEIT 5

Kleurenmonsters met verschillende technieken

Doel: Het kleurenmonster is met een vreemd gevoel opgestaan. Hij heeft alle kleuren van de regenboog. Hij is in de war. Hij voelt alles door elkaar. Wij maken ook een kleurenmonster met alle kleuren door elkaar (of net niet).

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD MUVO 1.4 De kleuters kunnen verschillende beeldende, technische middelen aanwenden en samen gebruiken om tot beeldend werk te komen.

INTRO

Bespreek de eerste pagina uit het prentenboek samen met de kleuters. Richtvragen kunnen zijn:

- Wie zien we hier? - Hoe voelt het kleurenmonster zich vandaag?

- Weet hij hoe het komt dat hij een vreemd gevoel heeft?

- Voel jij je soms vreemd? Waarom voel je je dan vreemd?

- Welke kleuren heeft het kleurenmonster?

- Hoe kijkt het kleurenmonster? Kun jij ook zo kijken?

- Welke kleuren zie je?

- Weet je nog welke gevoelens bij de kleuren horen?

- Maken wij ook een kleurenmonster met alle kleuren van de regenboog?

Voor deze activiteit kun je kiezen uit acht verschillende technieken. Je kunt op verschillende momenten verschillende technieken aanbieden. Dat kan telkens met dezelfde verf.

TIP: Knip de kleurenmonsters uit en bevestig ze op een stok, zodat je er een poppenspel mee kunt spelen.

TIP: Ofwel maken de kleuters kleurenmonsters met alle kleuren door elkaar, ofwel kiezen ze ervoor om kleurenmonsters in één kleur te maken. Laat de kleuters ook zo veel kleurenmonsters maken als ze zelf willen.

TECHNIEK 1: Rollen met knikkers in doos

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 8

- dozen met deksels

- pipetten of penselen

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- knikkers

WERKWIJZE

Leg werkkaart 8 in een doos.

Met een pipet of een penseel druppelen de kleuters verf op de werkkaart in de doos.

Ze nemen een paar druppels van elke kleur.

Leg een paar knikkers in de doos.

Sluit de doos met het deksel.

De kleuters bewegen de doos heen en weer, maar niet op en neer.

De verf vermengt zich doordat de knikkers door de verf rollen.

Zo krijg je een kleurenmonster met alle kleuren van de regenboog.

TECHNIEK 2: Druppelen op koffiefilter

BENODIGDHEDEN

- grote, ronde koffiefilters, bij voorkeur van een industrieel koffiezetapparaat

- pipetten of penselen

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- lijm

- gekleurde resten papier, bijvoorbeeld de knipsels die over zijn na

ACTIVITEIT 1: Gevoelensschijfjes

TIP: Je kunt de verf en het pipet vervangen door verfstiften.

WERKWIJZE

Geef elke kleuter een koffiefilter.

Met een pipet of een penseel druppelen ze verf op de koffiefilter.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

Knip en kleef de armen en benen van het monster.

TECHNIEK 3: Kleurenmonsters blazen met verf

BENODIGDHEDEN

- papier - pipetten of penselen

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- rietjes

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Geef de kleuters een papier.

Met een pipet of een penseel druppelen ze verf op het papier.

Ze nemen een rietje en blazen de druppels uit elkaar. Zo ontstaat er een vlek.

De kleuters nemen een andere kleur en doen hetzelfde.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TECHNIEK 4: Kleurenmonsters maken met een vork

BENODIGDHEDEN

- papier

- pipetten of penselen

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- metalen vorken

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Geef de kleuters een papier.

Met een pipet of een penseel druppelen ze verf op het papier.

Ze nemen een vork en smeren de druppels uit.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TECHNIEK 5: Kleurenmonsters zeepblazen

BENODIGDHEDEN

- 5 potten voor de verf: 1 pot per kleur

- water

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- afwasmiddel

- rietjes: Bundel een achttal rietjes samen met papiertape.

- papier

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Bereid het mengsel voor: vul de vijf potten met water en doe er wat verf bij om het water te kleuren. Voeg een scheut afwasmiddel toe en roer om.

De kleuters blazen met de gebundelde rietjes in het mengsel zodat er gekleurde zeepbellen boven het potje uitkomen.

Ze nemen hun papier en leggen dat omgekeerd op de pot en op de zeepbellen. Zo maken ze een afdruk van de bellen op hun blad.

De kleuters nemen een pot met een andere kleur en doen hetzelfde.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TECHNIEK 6: Kleurenmonsters toveren met kaars en ecoline

BENODIGDHEDEN

- papier - oude kaarsen

- penselen

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Geef de kleuters een papier.

Ze tekenen met de kaarsen kriskras op het papier.

Daarna maken ze met ecoline vlekken op het papier. Zo komen de kaarsvetstrepen tevoorschijn.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TECHNIEK 7: Kleurenmonsters stempelen met ballonnen

BENODIGDHEDEN

- papier

- kleine opgeblazen (water)ballonnen

- 5 lage schalen voor de verf: 1 schaal per kleur

- dunne verf (ecoline, waterverf of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Geef elke kleuter een papier.

Laat de kleuters de ballon in de verf dopen.

Ze maken een afdruk door de ballon op hun papier te drukken. Ze leggen de ballon nadien weer in de schaal.

De kleuters kiezen dan een ballon met een andere kleur en doen hetzelfde.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TECHNIEK 8: Kleurenmonsters maken met ruitenwisser

BENODIGDHEDEN

- papier of werkkaart 8

- pipetten of penselen

- dunne verf (ecoline, watervef of verdunde schoolverf) (geel, blauw, rood, zwart en groen)

- ruitenwisser

- sticker- of wiebelogen

WERKWIJZE

Geef elke kleuter een papier of werkkaart 8

Met een pipet of penseel druppelen ze verf op het papier of op de buik van het kleurenmonster.

Ze gaan met de ruitenwisser over de verfdruppels door van onder naar boven een slepende beweging te maken over het papier.

Laat drogen.

De kleuters kleven sticker- of wiebelogen op elk kleurenmonster. Zet eventueel stippen waar de ogen moeten komen.

TIP: Maak de ruitenwisser na elke beurt schoon door het wisserblad af te vegen met een doek.

AFRONDING

Als de kleurenmonsters klaar zijn, kun je dieper ingaan op het monster van elke kleuter.

- Waarom koos je voor dat monster?

- Ben jij soms angstig/verdrietig/ …?

- Wanneer?

- Wat doe je dan?

Maak een tentoonstelling en geef de monsters een plek in de klas. Kleuters zullen spontaan naar hun kleurenmonster verwijzen: een ideaal moment om een gesprek over gevoelens aan te knopen zonder dat het te zwaar beladen is of dat kleuters de indruk krijgen dat de focus op hen ligt.