Boektoppers lesmap 2023 - JK - Anna in het circus

LESMAP

Anna in het circus

Auteur: Els Van Esbroeck

INTRO

Anna in het circus is een grappig verhaal over Anna en het circus voor peuters vanaf 30 maanden, met de wereld rondom het kind als thema. Het is circus in het dorp. Anna gaat samen met mama een kijkje nemen. De circusdirecteur heet hen welkom in de grote tent en dan kan de show beginnen. Anna en mama zien een grappige clown, twee handige jongleurs, een koorddanser, een meisje dat kunstjes doet op een paard Anna kijkt er met grote ogen naar. Naar het circus gaan is dolle pret.

ONTWIKKELINGSDOELEN

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 2.7 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren.

OD NED 1.3 De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen.

© 2013 Clavis Uitgeverij, Hasselt-Alkmaar-New York, Anna in het circus, tekst en illustraties: Kathleen Amant

Overzicht lesmap

KRINGACTIVITEIT LEES- EN INLEEFMOMENT

Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de tekeningen. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

ACTIVITEIT 1 TRAPEZEACROBAAT

De trapezeacrobaat zweeft door de lucht. Anna kijkt met grote ogen. Maak jij ook een acrobaat die allerlei knotsgekke kunstjes kan uithalen, net zoals de trapezeacrobaat bij Anna?

p. 4

p. 7

p.

ACTIVITEIT 2a

SENSORY PLAY: MAISBAK

In het circus verkopen ze popcorn. Ontdek samen hoe je ook zelf popcorn kunt maken. In een eerste activiteit kunnen de kleuters de harde maiskorrels in sensorisch spel verkennen door ermee te spelen, eraan te voelen, eraan te ruiken, ervan te proeven …

ACTIVITEIT 2b

WE MAKEN POPCORN

p. 11

Na het sensorische spel met de maiskorrels volgt de magie wanneer je de harde korrels omtovert tot heerlijke popcorn. Bedenk samen leuke manieren om de popcorn te verdelen en op te smullen.

p. 15

ACTIVITEIT 3

HOCUS POCUS, KONIJN UIT DE HOED

De goochelaar tovert een konijn uit zijn hoge zwarte hoed. Kun jij de kaarten in de juiste volgorde leggen zodat het konijn uit de hoed tevoorschijn komt?

p. 20

ACTIVITEIT 4

WIE ZOEKT DIE VINDT

In het circus is het een drukte van jewelste. De acrobaat, de paarden, de artiesten … Iedereen is in en rond de tent aan het werk. Kun jij iedereen vinden aan de hand van een aantal raadsels?

ACTIVITEIT 5

p. 24

JONGLEREN KUN JE LEREN

Anna kijkt vol bewondering naar de jongleurs. Ze gooien wel zes ballen tegelijk in de lucht. Anna wil het ook proberen. Doe jij mee?

Lees- en inleefmoment

Doel: Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de tekeningen. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 1.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen.

OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.

BENODIGDHEDEN

- boek: Anna in het circus

VOOR HET LEZEN

Bekijk de cover van het boek aandachtig met de kleuters. Lees de titel.

De volgende vragen kunnen als leidraad dienen om een gesprek aan te knopen.

- Wat zie je?

- Waar zou het boek over gaan?

- Waar zou Anna zijn? Ben jij al eens in het circus geweest?

- Zag je daar ook een clown?

- Wat doen ze? Wat heeft Anna in haar handen?

- Zou jij dat kunnen?

- Wie staat er naast Anna?

TIJDENS HET LEZEN

Lees het boek een eerste keer. Na het lezen kun je de kleuters bevragen naar hun belevingen en ervaringen rond het circus.

PAGINA 1-2

- Wat staat er op het dorpsplein?

- Zag jij al eens zo’n tent staan?

- Wat betekent dat?

- Hoe voelt Anna zich volgens jou?

- Hoe zie je dat?

- Hoe zou jij je voelen als het circus naar het dorp kwam?

- Zou je dat spannend vinden? Vertel.

- Anna zag iets op straat. Weet je nog wat? (posters)

- Heb jij al eens zo’n poster gezien? Wat stond erop?

PAGINA 3-4

- Is Anna al een keer naar het circus geweest?

- Ben jij al een keer naar het circus geweest?

- Waar staan Anna en mama? Wat moeten ze eerst doen?

- Hoeveel kaartjes moeten ze kopen? (twee, voor elk een)

- Wat moet mama doen wanneer ze het kaartje krijgt? (betalen met geld)

- Denk je dat Anna het spannend vindt? Ze heeft kriebels in haar buik. Wat zou dat betekenen?

- Vind jij het spannend om naar het circus te gaan? Heb je dan kriebels in je buik? Vertel.

PAGINA 5-6

- Waar zijn Anna en mama nu? Wat doen ze eerst?

- Wie komt er binnen in de tent? (directeur)

- Hoe ziet de directeur eruit? Wat heeft hij aan?

- Hij vraagt om in de handen te klappen voor clown Chico. Klap je mee?

PAGINA 7-8

- Daar is clown Chico. Wat doet hij?

- Wat heeft hij in zijn handen? En op zijn hoofd?

- Hij rijdt op een heel speciale fiets. Wat is er speciaal? (De fiets heeft maar één wiel.)

- Hoeveel wielen heeft jouw fiets?

- Denk je dat het gemakkelijk is om op zo’n fiets te fietsen? Zou jij dat kunnen?

- Anna moet lachen. Ze vindt het grappig. Zou jij ook moeten lachen?

PAGINA 9-10

- Kiekeboe! Wie is daar nu?

Wat heeft hij in zijn ene hand?

- En in de andere hand?

- Wat doet de goochelaar? (Hij tovert een konijn uit zijn hoed.)

- Zou jij dat ook kunnen? Ken je een goochelspreuk?

PAGINA 11-12 - Wie vliegt daar door de lucht?

- Heeft Anna al eerder een (trapeze)acrobaat gezien?

- Heb jij al eens zo’n trapezeacrobaat gezien?

- Anna vindt het spannend. Wat denkt Anna?

- Zou jij het spannend vinden? Wat zou je precies spannend vinden?

PAGINA 13-14

- Wie hebben we daar weer? (Chico de clown)

- Wat heeft Chico in zijn handen?

- Wat doet hij met de borden?

- Denk je dat het moeilijk is om borden op een stok te laten draaien? Heb jij het al eens geprobeerd?

- Wat zegt mama? Vindt ze het een goed idee om thuis met borden te oefenen?

- Waarom vindt mama het geen goed idee volgens jou? Wat kan er gebeuren?

PAGINA 15-16

- Weet je nog wie dit zijn? (jongleurs)

- Wat doen ze?

- Hoeveel kegels gooit de jongleur?

En hoeveel ballen gooit de andere jongleur? Zullen we ze eens tellen?

- Zou het moeilijk zijn om met zes ballen te jongleren?

- Kun jij jongleren met ballen?

PAGINA 17-18

- Wie hebben we hier? (koorddanser)

- Wat heeft de koorddanser in zijn hand?

- Zou het gemakkelijk zijn om op een koord te lopen hoog in de lucht?

- Zou het spannend zijn?

- Hoe zou de koorddanser zich voelen?

- Hoe zie je dat? - Hoe zou jij je voelen?

- Valt de koorddanser?

- Wat doet Anna? (Ze klapt in haar handen.)

PAGINA 19-20

- Wie komt er nu in de piste? (meisje, paard)

- Waar staat het meisje?

- Zitten haar voeten vast met lijm?

- Zou jij op de rug van een paard durven te zitten? En staan?

- Zou het meisje veel moeten oefenen volgens jou?

PAGINA 21-22

- Wie staat er aan de uitgang wanneer het circus afgelopen is?

- Wat doet clown Chico?

- Vindt Anna dat leuk volgens jou?

- Zou jij dat leuk vinden?

- Zou jij dat grappig vinden? - Wat vindt mama ervan volgens jou?

- Waarom denk je dat?

PAGINA 23-24

Wat krijgt Anna van de gekke clown Chico?

- Wat is Anna wanneer ze de neus opzet?

- Wat doet Anna?

- Hoeveel ballen gooit Anna in de lucht? Tel je mee?

NA HET LEZEN

Het boek blijft in de boekenhoek/kring beschikbaar voor de kleuters. Ze kunnen het doornemen en over hun ervaringen met het circus vertellen wanneer ze willen. Zet het boek zo aantrekkelijk mogelijk in je kring. Geef het een prominente plek zodat de kleuters er snel naar kunnen grijpen.

ACTIVITEIT 1

Trapezeacrobaat

Doel: De trapezeacrobaat zweeft door de lucht. Anna kijkt met grote ogen. Maak jij ook een acrobaat die allerlei knotsgekke kunstjes kan uithalen, net zoals de trapezeacrobaat bij Anna?

OD LO 1.28 De kleuters tonen een toenemende bedrevenheid in het functioneel aanwenden van klein-motorische vaardigheden.

OD LO 1.29 De kleuters kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurigheid gedoseerd en ontspannen uitvoeren.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 1

- pijpenragers: 4 stuks per acrobaat/kleuter: Bepaal zelf de lengte. Dat wordt de lengte van de armen en benen, dus maak ze niet te kort.

- (strijk)parels

- wasdraad, oude metalen kapstok of frame van drie ijsstokjes die je aan elkaar lijmt in een driehoek

WERKWIJZE

Print werkkaart 1 op iets dikker papier per drie kleuters.

- De kleuters kiezen een acrobaat. Waar zijn de armen en benen? (Die moeten we zelf maken.)

- De kleuters rijgen de (strijk)parels aan de pijpenragers.

- Telkens als een pijpenrager klaar is, bevestig je die aan de trapezeacrobaat. Prik met de pijpenrager door het papier en plooi de pijpenrager vervolgens om.

- Als de vier pijpenragers af zijn, is de trapezeacrobaat klaar. Hang de acrobaten in de klas aan een wasdraad, aan een oude metalen kapstok of aan een frame van drie ijsstokjes. De kleuters kunnen zelf gekke houdingen verzinnen voor hun acrobaat. Zorg ervoor dat de wasdraad laag genoeg hangt zodat ze zelf kunnen experimenteren.

ACTIVITEIT 2a

Sensory play: maisbak

Doel: In het circus verkopen ze popcorn. Ontdek samen hoe je ook zelf popcorn kunt maken. In een eerste activiteit kunnen de kleuters de harde maiskorrels in sensorisch spel verkennen door ermee te spelen, eraan te voelen, eraan te ruiken, ervan te proeven …

OD LO 1.39 De kleuters kunnen gerichte aandacht opbrengen voor verschillende sensorische prikkels en deze rustig laten inwerken.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD LO 1.29 De kleuters kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurigheid gedoseerd en ontspannen uitvoeren.

Sommige kleuters zullen een circusbezoek linken aan popcorn. Bij de circustent verkopen ze vaak popcorn. Popcorn maken blijft voor de kleuters een magische gebeurtenis. Een harde gele korrel zonder smaak verandert al dansend in een zacht wit ‘snoepje’ dat heerlijk is.

Sensorisch spel is niet alleen leuk, maar het stimuleert de zintuigen van de kleuters ook. Horen, proeven, ruiken, voelen en zien spelen een belangrijke rol. Je kunt je aanbod laten groeien en het aanvullen afhankelijk van wat je observeert of van de noden van de kleuters. Op die manier bereik je een brede waaier van leer- en ontwikkelingskansen. De kleuters ontdekken de wereld om zich heen al spelend en experimenterend. Ook stimuleert en activeert het de ontwikkeling van de linker- en rechterhersenhelft. Ten slotte kun je inzetten op wat in de ontwikkelingsfase van kleuters erg in trek is: iets vullen en weer leeggieten, iets openen en weer sluiten Dat vinden kleuters heerlijk.

BENODIGDHEDEN

- grote bak: Daarvoor kun je een watertafel gebruiken.

- mais: Je voorziet het best een aantal gedroogde maiskolven waar de kleuters in een eerste fase de maiskorrels zelf van kunnen losmaken. Het is belangrijk dat de kleuters inzicht krijgen in waar voedsel vandaan komt en in welke vorm het voorkomt in de natuur. Mais kennen ze misschien enkel uit blik.

gedroogde mais: Die kun je vinden in tuincentra waar ze ook dierenvoeding verkopen. Bewaar de mais in een gesloten emmer om ongedierte te voorkomen.

- materiaal om te experimenteren/spelen/ontdekken: Vul gedurende de week aan, afhankelijk van wat je observeert bij de kleuters. Geef gerichte ontwikkelingsimpulsen.

Mogelijke materialen:

- lepels in verschillende maten: koffielepel, soeplepel, houten lepel, serveerlepel …

- potjes in verschillende maten

- potjes met verschillende sluitingen

- stevige cupcakevormen om te vullen

- weegschaal/balans

- buizen waar de kleuters mais door kunnen laten ‘rollen’: Dat kan gaan van doorzichtige darmen of een tuinslang tot kartonnen rollen, wc-rolletjes

- trechters in verschillende maten: Het is extra leuk als die op een doorzichtige darm passen.

- circusfiguren die je in de mais verstopt: Denk aan Playmobil-figuren of de figuren uit ACTIVITEIT 4: Wie zoekt die vindt. Knip en lamineer ze en verstop ze tussen de mais.

WERKWIJZE

Laat de kleuters spelen en experimenteren. Geef gericht impulsen. Vul het materiaal gedurende de week aan. Als je iets weghaalt en iets extra aanbiedt, dan geeft dat nieuwe speel-, ontwikkelings- en leerkansen.

Op deze activiteit volgt ACTIVITEIT 2b: We maken popcorn

TIP: De circusfiguren kun je heel eenvoudig met kegelpoppen maken.

ACTIVITEIT 2b

We maken popcorn

Doel: Na het sensorische spel met de maiskorrels volgt de magie wanneer je de harde korrels omtovert tot heerlijke popcorn. Bedenk samen leuke manieren om de popcorn te verdelen en op te smullen.

OD WO 2.9 De kleuters tonen een experimentele en explorerende aanpak om meer te weten te komen over techniek.

OD WO 1.1 De kleuters kunnen verschillen onderscheiden in geluid, geur, kleur, smaak en voelen.

OD WO 1.2 De kleuters tonen een explorerende en experimenterende aanpak om meer te weten te komen over de natuur.

Kleuters vinden het magisch om mais van vorm te zien veranderen. Gebruik het liefst een popcornmachine. Dat is het veiligst.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 2 om een popcornzakje te maken: Je kunt ook koffiefilters of cupcakevormen gebruiken.

- gedroogde mais - popcornmachine

- grote kom om de popcorn in op te vangen

soeplepel

- (optioneel) bloemsuiker: De kleuters vinden het leuk om een draaibus te gebruiken en het is bovendien een goede motorische oefening.

- (optioneel) een verlengsnoer om de machine veilig in je kring te plaatsen

WERKWIJZE

Print werkkaart 2 per kleuter op iets dikker papier.

STAP 1: MATERIALEN KLAARZETTEN

- Verzamel de kleuters in de kring. Zorg ervoor dat iedereen goed kan zien.

Maak afspraken: iedereen blijft op zijn plaats zitten.

- Plaats de machine in het midden van je kring.

- Toon de harde maiskorrels.

Benoem samen met de kleuters. Laat ze hun zintuigen gebruiken.

- Laat ze voelen. (hard/zacht)

- Laat ze ruiken.

- Laat ze kijken. (geel/licht/klein)

- Laat ze horen: laat korrels op de grond vallen. Wat hoor je?

- Laat ze proeven. (De korrels zijn niet lekker.)

Maak voldoende tijd om de dingen te verwoorden.

STAP 2: POPCORN MAKEN

- Plaats een lege kom bij de machine om de popcorn op te vangen. Vul de machine met de harde, droge maiskorrels.

- Zet de machine nu aan.

Geniet van de magie!

- De kleuters zullen enorm geboeid zijn en elk op hun eigen manier reageren. Meestal zijn ze enthousiast en moeten ze lachen als ze de maiskorrels zien transformeren.

STAP 3: POPCORN VERDELEN

- Maak een kraam om de popcorn te verdelen. Je kunt je ontdekbak leegmaken op het einde van de week en daar de popcorn in doen.

- Je kunt naar dat moment toe werken (als afsluitmoment van je thema/ project). In de loop van de week tover je de ontdekbak om tot een kraam.

- Maak samen de zakjes, de versiering voor het kraam en de tickets om een zakje te kopen. Laat je fantasie de vrije loop.

- Leg de zakjes bij het kraam. De kleuters vormen een rij en schuiven aan, net zoals Anna deed toen ze een ticket kocht voor het circus.

- Dit is een ideaal moment om in te spelen op aspecten als:

- kopen en verkopen;

- de klant begroeten;

- vragen wat hij wil kopen;

- afrekenen en betalen;

- afscheid nemen.

Kies zelf waar je op inzet. En vooral Smakelijk!

TIP: Wist je dat je allerlei proeven kunt doen met mais?

Dansende popcorn bijvoorbeeld. Doe deze proef voordat je de popcorn maakt.

BENODIGDHEDEN

- glas

- spuitwater

- gedroogde maiskorrels

WERKWIJZE

Giet spuitwater in een glas. Doe er een handvol maiskorrels in.

EN NU?

De maiskorrels gaan eerst naar boven en dan naar beneden in het glas. De belletjes van het spuitwater hechten zich aan de maiskorrels en zorgen ervoor dat de maiskorrels drijven.

Als de maiskorrels aan het wateroppervlak komen, spatten de belletjes uit elkaar. Daardoor zinken de maiskorrels naar de bodem van het glas.

Zin gekregen om dieper in de wetenschap te duiken?

Op het internet vind je nog meer proeven die je met mais kunt doen.

ACTIVITEIT 3

Hocus pocus, konijn uit de hoed

Doel: De goochelaar tovert een konijn uit zijn hoge zwarte hoed. Kun jij de kaarten in de juiste volgorde leggen zodat het konijn uit de hoed tevoorschijn komt?

OD NED 3.1 De kleuters kunnen aan de hand van visueel materiaal een boodschap herscheppen.

OD WIS 3.1 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen ‘in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dicht bij, binnen, buiten, omhoog en omlaag’ in hun juiste betekenis gebruiken. Ze kunnen pictogrammen in verband met ‘richtingen’ als symbolen hanteren.

OD WIS 3.4 De kleuters kunnen vanuit een patroon een rij of een reeks dingen verder zetten. In het patroon kunnen aantallen (beperkt tot vijf) en/of kwalitatieve kenmerken (beperkt tot twee gemeenschappelijke) voorkomen.

BENODIGDHEDEN - werkkaart 3

- hoed

- goochelstaf

- pluchen konijn

- A3-papier - lijm

- (optioneel) schaar: Afhankelijk van je klasgroep kun je de kleuters zelf laten knippen of de kaarten al verknipt aanbieden.

WERKWIJZE

Print werkkaart 3 per kleuter. Verknip ze tot kaarten en lamineer ze eventueel.

STAP 1: - Speel goochelaar. Zet de goochelhoed op. Vraag de kleuters of ze weten wie je bent. Benoem: een goochelaar.

- Vertel hen dat je een konijn uit je hoed wilt toveren, net als in het circus bij Anna. Zet je hoed af en neem je goochelstaf in de hand. Oeps, hoe ging het weer?

Misschien kunnen de kleuters helpen met een goochelspreuk?

- Laat hen mee fantaseren of laat hen je eigen goochelspreuk aanvullen als dat nog te moeilijk is voor de kleuters.

HOCUS POCUS PAS, IK WOU DAT ER EEN KONIJN WAS!

HOCUS POCUS POED, IK TOVER EEN KONIJN UIT MIJN HOED!

HOCUS POCUS TREIN, IK TOVER EEN KONIJN!

KONIJN, KOM TEVOORSCHIJN!

KONIJNTJE DONZIG WIT, IK VRAAG ME AF WAAR JIJ NU ZIT?

STAP 2: - Tover stap voor stap het konijn uit je hoed. Vertel de kleuters dat het konijn erg verlegen is. En daarom komt het erg traag uit de hoed.

Leg de nadruk op wat de kleuters zien en geef er taal aan door te verwoorden wat je ziet/doet:

- Ik zie een hoed.

- Maar waar is het konijn?

- Ik zie geen konijn.

- Ik zie alleen een hoed. Een mooie (zwarte) goochelaarshoed.

- Wat ga ik doen?

- Ik zeg een goochelspreuk … Misschien komt het konijn dan tevoorschijn?

- Help je mee?

- Na de goochelspreuk komt het konijn heel traag piepen. Stap voor stap zien we:

- konijnenoren

- konijnenkop en poten

- konijnenkop en buik

- konijnenkop en nog meer buik

- het hele konijn

STAP 3: - Laat de kleuters nu zelf een goochelspreuk bedenken om het konijn uit de hoed te toveren.

Draai met je goochelstaf terwijl je de spreuk zegt.

- Laat het verlegen konijntje langzaam tevoorschijn komen. Benoem. Geef taal aan wat de kleuters doen door concreet te benoemen wat je ziet.

- Ik zie oren. Ze komen uit de hoed piepen.

- Ik zie oren en poten. De poten liggen op de rand van de hoed.

- Ik zie de kop en de oren van het konijn.

- O, er komt een stuk buik piepen. Zie je zijn buik?

- Ik zie nog geen staart van het konijn.

- Daar is zijn staart. Zie je zijn staart?

- Het konijn is er bijna helemaal uit. Zie je dat? Ik zie: oren, kop, buik, staart, poten.

- Ik ga de poten eens tellen. Tel je mee? Eén, twee, drie, vier.

- Spring! Het konijn springt uit de hoed.

- Nu kunnen we het helemaal zien.

- Dag konijn, welkom in onze klas.

- Het konijn springt weer in de hoed. Herhaal het spel een aantal keer. Wie tovert het konijn er nu uit? Geef de goochelstaf aan een kleuter.

STAP 4: - Toon de verschillende kaarten.

- Bespreek de kaarten: Wat zie je?

- Benoem in elke stap de verschillende onderdelen van het konijn (oren, kop, poten, buik …).

- Wat gebeurt er?

- Wie komt er uit de hoed?

- Wat gebeurt er eerst? Wat zou de eerste kaart zijn?

- Wat zie je dan? Zie je heel het konijn?

- Wat gebeurt er daarna? Wat zou de tweede kaart zijn?

- En daarna? Hier liggen nog kaarten. Wat zou de volgende kaart zijn?

- Hoe leggen we de kaarten? Als ik hier start, moet ik de tweede kaart dan hier (links) leggen? Of moet ik ze daar (rechts) leggen?

- Ik maak een trein van alle kaarten. Deze kaart ligt nu eerst En deze ligt laatst. Dit is dus de eerste kaart en dat de laatste

- Wat gebeurde er daarna? Welke kaart leggen we dan?

- Ligt er een kaart in het midden? Kijk, hier liggen er twee naast en daar ook. Dit is nu de middelste kaart.

- Is er nu nog een kaart in het midden? Nee, nu niet meer.

Woordenschat zoals ‘eerst, eerste, volgende, daarna, laatst, laatste, midden, middelste, rij maken, tweede, derde …’ kun je al spelend intens oefenen en aanbrengen.

Uiteraard kies je zelf waar je op inzet als doel voor deze activiteit. Kijk naar het niveau van je groep of van de individuele kleuters en bepaal zelf wat je verwachtingen en doelstellingen zijn.

STAP 5: Geef de kleuters een A3-blad. Laat ze de kaarten in de juiste volgorde leggen en vastkleven. Bekijk in functie van hun ontwikkeling in hoeverre ze dat zelf of samen met jou doen. Bespreek samen de kaarten en de volgorde die de kleuters kozen. Klopt het? Hebben ze het konijn in de juiste volgorde gekleefd?

TIP: Je kunt ervoor kiezen om de kaarten te printen en te lamineren. De kleuters leggen de kaarten in de juiste volgorde. Het stuk waar je de kleeftechniek oefent valt dan weg.

TIP: Knip de laatste afbeelding van het konijn (werkkaart 3) uit en laat de kleuters het versieren. Bevestig het op een stok. Laat ze een wc-rolletje zwart schilderen (hoed). Zeg een goochelspreuk en tover het konijn tevoorschijn door het omhoog te duwen in het rolletje.

ACTIVITEIT 4

Wie zoekt die vindt

Doel: In het circus is het een drukte van jewelste. De acrobaat, de paarden, de artiesten … Iedereen is in en rond de tent aan het werk. Kun jij iedereen vinden aan de hand van een aantal raadsels?

OD NED 1.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen.

OD NED 1.3 De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen.

OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.

OD NED 2.10 De kleuters kunnen zich inleven in duidelijk herkenbare rollen en situaties en vanuit eigen verbeelding/beleving hierop inspelen.

OD NED 2.11 De kleuters hanteren bij het realiseren van de hierboven genoemde ontwikkelingsdoelen zoveel mogelijk Standaardnederlands ondersteund door volwassenen.

OD NED 2.12 De kleuters zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken.

OD NED 2.13 De kleuters beleven plezier in het gebruiken van taal en het spelen met taal in concrete situaties.

OD WIS 3.1 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen ‘in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dicht bij, binnen, buiten, omhoog en omlaag’ in hun juiste betekenis gebruiken. Ze kunnen pictogrammen in verband met ‘richtingen’ als symbolen hanteren.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 4

- magneetfiches

- sterke magneetbladen

WERKWIJZE

Print werkkaart 4 per kleuter en lamineer ze. Bevestig de werkkaart op het magneetblad.

Aan de hand van raadsels en opdrachten zoeken de kleuters de plek waar ze hun magneetfiche moeten leggen.

Pas je raadsels aan het niveau van de individuele kleuter aan. Je kunt het spel zowel in groep als met één, twee of meer kleuters spelen.

RAADSELS

Ik kan goed mijn evenwicht bewaren.

Ik ben hoog in de lucht.

Ik heb een paraplu in mijn handen.

Ik stap op een koord.

IK BEN … de koorddanser.

Leg een magneetfiche op de koorddanser.

Ik ben heel sterk.

Ik kan iemand dragen op mijn rug.

Ik heb vier poten.

Ik heb een heel lange staart en manen.

Ik ben een dier.

Ik … (hinnik)

IK BEN … het paard.

Leg een magneetfiche op het paard.

Ik ben heel handig.

Ik hou van ballen en jongleren.

Ik kan veel ballen tegelijk in de lucht houden.

Ik vind het fijn om op te treden.

IK BEN … de jongleur.

Leg een magneetfiche op de jongleur.

Ik ben de grapjas van het circus.

Ik heb heel grote schoenen en een grappige broek.

Ik hou ervan om iedereen aan het lachen te brengen.

Ik heb een rode neus.

Ik draag meestal een grote strik, net onder mijn kin.

Ik heb gekke haren.

IK BEN … de clown.

Leg een magneetfiche op de clown.

Ik heb een zwarte hoed en een goochelstaf.

Die heb ik nodig.

Soms tover ik een konijn uit mijn hoed.

Ik ken heel veel goochelspreuken.

IK BEN … de goochelaar.

Leg een magneetfiche op de goochelaar.

Ik heb geen hoogtevrees.

Je vindt me vaak helemaal boven in de circustent, hoog in de lucht.

Ik hou ervan om kunstjes te doen aan een trapeze.

Ik hang graag ondersteboven aan een trapeze.

IK BEN … de trapezeacrobaat.

Leg een magneetfiche op de trapezeacrobaat.

OPDRACHTEN

- Leg een magneetfiche op elke bal van de jongleur.

- Leg een magneetfiche op de rode/gele/groene/blauwe … bal.

- Leg een magneetfiche op het dier met vier poten, manen en een heel lange staart.

- Leg een magneetfiche op het dier dat uit de hoed komt.

- Leg een magneetfiche op de goochelstaf.

- Leg een magneetfiche op de buik / het hoofd … van de koorddanser.

- Leg een magneetfiche op wat je nodig hebt als het regent.

- Leg een magneetfiche op de goochelaar.

- Leg een magneetfiche op de rode neus van de clown.

- Leg een magneetfiche op de trapezeacrobaat.

- Leg een magneetfiche op elke schoen van de clown.

Leg een magneetfiche op de strik/hoed/buik … van de clown.

- Leg een magneetfiche op het dier dat … (hinnik).

TIP: Kies zelf een selectie van opdrachten of raadsels en pas ze aan het niveau van de kleuters aan.

Jongleren kun je leren

Doel: Anna kijkt vol bewondering naar de jongleurs. Ze gooien wel zes ballen tegelijk in de lucht. Anna wil het ook proberen. Doe jij ook mee?

OD WIS 1.2 De kleuters kunnen met aanwijzing vijf dingen correct (simultaan) tellen en daarna zeggen hoeveel dingen er geteld zijn (resultatief).

OD WIS 1.4 De kleuters kunnen in concrete situaties rekenhandelingen uitvoeren met betrekking tot aantal en hoeveelheid. Ze kunnen deze handelingen verwoorden door de gepaste begrippen te hanteren (evenveel maken, bijdoen, wegdoen, samentellen, vermeerderen, verminderen, verdelen).

OD WIS 1.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend de ene concrete hoeveelheid dingen vergelijken met een andere hoeveelheid dingen. Bij het verwoorden gebruiken ze daarbij de passende hoeveelheidsbegrippen (evenveel / niet evenveel dingen, veel/weinig dingen, te veel / te weinig dingen, dingen over / dingen te kort, meer/minder dingen, meest/minst dingen).

OD WIS 3.1 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen ‘in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dicht bij, binnen, buiten, omhoog en omlaag’ in hun juiste betekenis gebruiken. Ze kunnen pictogrammen in verband met ‘richtingen’ als symbolen hanteren.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 5

- ballen: Bij voorkeur foamballen of zelfgemaakte ballen. Die kun je zelf maken met de kleuters. Voorbeelden vind je op het internet.

- blikken en/of bekers

- ballonnen

- (optioneel) kartonnen rollen, vliegenmeppers, opgerolde kranten …

WERKWIJZE

Print werkkaart 5. Verknip ze tot kaarten en lamineer ze.

Ga samen met de kleuters aan de slag en laat hen experimenteren met de verschillende materialen.

STAP 1: - We kiezen in deze eerste fase voor ballonnen. Die hebben een langere verplaatsingstijd in de lucht. Het zal dus eenvoudiger zijn om de ballon weer op te vangen.

Leg een aantal opgeblazen ballonnen (niet te groot opblazen) klaar en experimenteer. Bij wie lukt het om één, twee of meer ballonnen in de lucht te houden?

Geef voldoende tijd om te experimenteren.

TIP: Voorzie vliegenmeppers, opgerolde kranten, kartonnen rollen zodat de kleuters de ballonnen ook daarmee in de lucht kunnen houden.

STAP 2: - Neem nu de foamballen of de zelfgemaakte ballen en de blikken en/of bekers erbij.

- Laat de kleuters experimenteren en speel in op wat je ziet. Plaatsen ze de blikken op elkaar? Naast elkaar? Gooien ze de blikken spontaan omver?

- Geef taal aan wat je ziet en stimuleer de kleuters. Als je verwoordt en benoemt wat je ziet, breiden de kleuters hun woordenschat uit. Bovendien spoort het andere kleuters aan om hetzelfde te doen of varianten te verzinnen op wat een klasgenoot deed.

STAP 3: - Toon na de experimenteerfase de kaarten met de beker- of blikopstelling(en).

- Toon de kaarten een voor een. Vraag de kleuters wat ze zien.

- Kunnen ze dat nabouwen? Ga samen aan de slag. Plaats de blikken en/of bekers zoals de opstelling op de kaart aangeeft.

- Bestudeer en observeer de kaart. Mogelijke vragen zijn:

- Hoeveel blikken hebben we nodig? Tel jij alle blikken? Hoeveel zijn het er?

- Hoeveel verdiepingen zijn er?

- Hoeveel staan er op de tweede rij?

- Hoeveel staan erboven?

- Maak de opstelling stap voor stap samen met de kleuters.

STAP 4: - Nu gaan we gooien. Na elke worp tel je met de kleuters hoeveel blikken en/of bekers ze omvergegooid hebben.

- Tel samen:

- Hoeveel bekers heb je omvergeworpen?

- Hoeveel blijven er nog staan?

- Heb je er meer omvergeworpen of zijn er meer blijven staan?

- Speel in op de mogelijkheden van je klasgroep of van de individuele kleuters en til ze een stap verder in hun ontwikkeling.

TIP: Voorzie blanco kaarten en laat de kleuters zelf opstellingen verzinnen. Teken ze samen met de kleuters na of maak een foto van de opstelling. Lamineer de kaarten zodat ze er zelf mee aan de slag kunnen gaan.

NOG MEER INSPIRATIE

Voorzie verkleedkleren in de klas zodat de kleuters zich kunnen inleven in de verschillende aspecten rond circus.

- Heb je een grote parachute op school? Hang die op door hem op een aantal punten te bevestigen aan de muur of het plafond en maak zo een circustent in de klas.

- Houd een circusvoorstelling voor de andere klassen of nodig de ouders uit. Toon je circuskunsten. Goochel het konijn uit de hoed of zing een lied: Clowntje Piet vinden kleuters erg fijn en kun je goed uitbeelden. Sluit de voorstelling af met een lekker zakje popcorn.

- Organiseer een omloop in de zaal:

KOORDDANSER

Voorzie touwen van verschillende diktes en verschillende lengtes (uitdaging).

Oefen eerst met touwen op de grond.

Laat de kleuters erover stappen: Voet voor voet, zijwaarts, achteruit …

Wie durft een trui over het hoofd te doen, door het gat van de mouw te kijken en zo het touwenparcours te volgen?

Keer een bank om en laat de kleuters over de smalle kant van de bank stappen. Zo lopen ze, net als een koorddanser, hoog in de lucht

Voorzie paraplu’s waarmee de kleuters over het koord stappen, net als in het verhaal van Anna.

CLOWN

Voorzie verschillende attributen, zoals een rode neus, strik en grote schoenen. Zo leven de kleuters zich meteen in als clown.

GOOCHELAAR

Voorzie een hoed, goochelstaf en pluchen konijn. Deze truc kennen ze al. Op internet vind je nog veel eenvoudige trucs om met de kleuters te doen, zoals die met een balletje en drie bekers. Iemand schuift met de bekers en de andere kleuters raden waar het balletje zit.

TICKETVERKOPER

Voorzie een tafel en maak er een verkoopbalie van met tickets en geld, zodat de kleuters spelend een ticket kunnen kopen en naar de show kunnen kijken.

- Maak een fotobooth. Op Pinterest vind je verschillende voorbeelden van grappige circusopstellingen. Maak foto’s van de kleuters.

- Ken je de sterke man? Maak een nepgewicht met een bezemsteel en twee ballen van piepschuim of foam en laat de kleuters dat gewicht omhoogtillen. Oefen je acteerkunsten terwijl je het ‘zware’ gewicht boven je hoofd tilt.

- Aan de hand van de afbeeldingen hieronder kun je circusyoga organiseren. Ga naar de turnzaal en leef je in het hele circusgebeuren in. Vertel een verhaal waarbij je de yogakaarten gebruikt en uitbeeldt met de kleuters.

- Beeld zelf verschillende figuren uit het circus uit door middel van pantomime. Dat betekent dat je zonder te praten aan de kleuters probeert te tonen wie je bent door veel gebaren te maken. Gebruik daar eventueel de kegelpoppen voor. Stap bijvoorbeeld alsof je over een koord wandelt en je evenwicht probeert te bewaren, of neem je hoed af en goochel er een konijn uit. Vraag telkens wat de kleuters gezien hebben, laat ze verwoorden en vraag hen dan welke artiest je uitgebeeld hebt.

- Maak aan de hand van het konijn van werkkaart 3 een goocheltruc. Schilder een kartonnen rolletje zwart. Knip het konijn uit (sterke kleuters kunnen zelf prikken) en bevestig het op een stok. Verzin samen een goochelspreuk om het konijn tevoorschijn te laten komen.