Boektoppers lesmap 2023 - JK - Aadje Piraatje

LESMAP

Aadje Piraatje en de stoomboot van Sinterklaas

Auteur: Els Van Esbroeck

INTRO

Er vaart een wel heel bijzondere boot langs het piratenschip van Aadje Piraatje: de stoomboot van Sinterklaas en zijn meeuwenpieten. De piraten, die normaal zo stoer zijn, kijken angstig toe terwijl Sinterklaas aan boord komt. Zijn ze wel braaf geweest? Gelukkig kan Aadje de situatie redden en krijgt iedereen een mooi cadeau. Een echte Sinterklaasklassieker.

ONTWIKKELINGSDOELEN

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 2.7 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren.

OD NED 1.3 De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen.

© 2009 J.H. Gottmer / H.J.W. Becht BV, Haarlem, Aadje Piraatje en de stoomboot van Sinterklaas, tekst: Marjet Huiberts, illustraties: Sieb Posthuma

Overzicht lesmap

p. 4

KRINGACTIVITEIT LEES- EN INLEEFMOMENT

Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

p. 7

HEROPBOUW VAN HET VERHAAL

ACTIVITEIT 1

MET FIGUREN

Dit boek nodigt uit om een verteltafel te maken. Een verteltafel is een plek waar de kleuters het verhaal kunnen naspelen. Ze verwerken zo de indrukken die ze hebben opgedaan. Bovendien stimuleert het hun taalontwikkeling en oefenen ze nieuwe woordenschat. Bij het spelen trainen ze ook spontaan hun communicatieve vaardigheden.

p. 13

ACTIVITEIT 2

MEEUWENSPEL

Maak jij het voorbeeld na en zet je de meeuw op de juiste plaats?

ACTIVITEIT 3 VERREKIJKER

p. 18

Aadje kijkt door zijn verrekijker. Hij ziet een stip. In de verte komt de boot van Sinterklaas aan. Je maakt nu zelf een verrekijker. Wat ontdek je als je erdoor kijkt?

p. 20

ACTIVITEIT 4 DRIJVEN OF ZINKEN

Sinterklaas loopt over een loopbrug tussen de twee boten zodat hij niet in het water valt. Wat gebeurt er als de cadeaus in het water vallen? Kun je ze dan nog opvissen?

Of zinken ze naar de bodem van de zee? Een experiment.

ACTIVITEIT 5 ZEE SCHILDEREN MET SCHEERSCHUIM EN VERF

p. 24

De boot van Sinterklaas vaart op volle zee. Maar … waar is het water gebleven? Help je mee?

Lees- en inleefmoment

Doel: Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.

OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

OD NED 1.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen.

OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.

BENODIGDHEDEN

- boek: Aadje Piraatje en de stoomboot van Sinterklaas

VOOR HET LEZEN

Bekijk de cover van het boek aandachtig met de kleuters. Lees de titel.

De volgende vragen kunnen als leidraad dienen om een gesprek aan te knopen.

- Wie zie je?

- Waar zou het boek over gaan?

- Wat doen ze?

- Hoeveel pieten zie je?

- Wat heeft de sinterklaasmeeuw vast?

Wat heeft hij rond zijn nek?

- De andere meeuw is ook verkleed. Als wat is hij verkleed?

- Verkleed jij je graag? Wat doe je dan aan?

- Wat denk je dat de sinterklaas- en pietmeeuw aan de piraat vertellen?

- Waarom denk je dat?

TIJDENS HET LEZEN

Lees het boek een eerste keer.

PAGINA 1-2

- Wat ziet Aadje Piraatje? (stip)

- Wat is de stip, volgens Goof-zonder-oog?

- Zie jij de stip waar Aadje naar wijst?

- Wat gebruikt de piraat om de stip te kunnen zien?

- Keek jij al eens door een verrekijker?

- Weet je waarvoor een verrekijker dient?

- Hoeveel piraten zie je?

- Zie je de meeuwen? Hoeveel tel je er?

PAGINA 3-4

- Wie staat er op het dek van de boot?

- Zie je de vlag? Ken je de letter? Het is de S van Sinterklaas.

- Van wie zou de boot zijn?

- Het is een stoomboot. Zie je de stoom? Uit hoeveel pijpen komt er stoom?

- Het lijkt wel feest. Zie je de vlaggen? Wat hangt er nog buiten?

- Zie je de helpers van Sinterklaas?

- Welke dieren zijn het?

- Wat hebben ze op hun kop?

- Ken je het liedje Zie ginds komt de stoomboot? Zullen we het samen zingen?

PAGINA 5-6

- De piraten schrikken. Wat gebeurt er? Wie komt er aan boord?

- Zie je de speciale brug die de boot van Sinterklaas heeft? Zo kan hij van zijn boot naar de boot van de piraten stappen.

- Wat hebben de meeuwen op hun kop?

- Hoeveel meeuwen tel je?

- Ken je het geluid van een meeuw? Laat eens horen.

- De piraten kijken geschrokken. Hoe zou dat komen?

- Zou jij schrikken als Sinterklaas bij jou voor de deur stond?

- Hoe zou jij je voelen?

PAGINA 7-8

- Waar zit Sinterklaas?

- Zijn de piraten nog verlegen?

- Welk lied zingen ze?

PAGINA 9-10

- Waarom kijkt Sinterklaas streng?

- De piraten zijn verlegen, maar Aadje wil wel een lied zingen.

- Weet je nog welk lied?

- Wie zingt mee met Aadje?

- Weet je wat de mast is?

- Zie je een pietmeeuw? Wijs eens.

PAGINA 11-12

- Wat doet Sinterklaas nu? (Hij vindt het grappig en moet lachen.)

- Wat heeft hij bij voor de piraten en de meeuwen?

- Wat doen de piraten als Sinterklaas vertrekt? Zwaai je mee?

- Wat doen ze als hij een stip is?

PAGINA 13-14

- Welk lied zingen de piraten?

- Hoe komt het dat ze pas zingen als Sinterklaas weer verdwenen is?

- Durf jij te zingen als Sinterklaas er is? Ben je ook verlegen?

- Welk lied ken je nog?

- Zullen we dat lied eens zingen?

- Wat doet Aadje om afscheid te nemen?

NA HET LEZEN

Het boek blijft in de boekenhoek/kring beschikbaar voor de kleuters. Ze kunnen het doornemen wanneer ze willen.

Zet het boek zo aantrekkelijk mogelijk in je kring. Geef het een prominente plek zodat ze er snel naar kunnen grijpen.

ACTIVITEIT 1

Heropbouw van het verhaal met figuren

Doel: Dit boek nodigt uit om een verteltafel te maken. Een verteltafel is een plek waar de kleuters het verhaal kunnen naspelen. Ze verwerken zo de indrukken die ze hebben opgedaan. Bovendien stimuleert het hun taalontwikkeling en oefenen ze nieuwe woordenschat. Bij het spelen trainen ze ook spontaan hun communicatieve vaardigheden.

OD NED 3.1 De kleuters kunnen aan de hand van visueel materiaal een boodschap herscheppen.

OD NED 4.1 De kleuters kunnen een ervaring, een verhaal weergeven door middel van visueel materiaal.

OD NED 2.10 De kleuters kunnen zich inleven in duidelijk herkenbare rollen en situaties en vanuit eigen verbeelding/beleving hierop inspelen.

OD MUVO 3.2 De kleuters kunnen zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden.

OD MUVO 3.3 De kleuters kunnen met een creatief stem- en taalgebruik expressief reageren en belevenissen uitbeelden.

Bij deze activiteit kun je op verschillende manieren aan de slag gaan. Je kunt een verteltafel in 3D met allerlei materialen maken. Of je print en lamineert de prenten van de werkkaarten, zodat de kleuters het verhaal in 1D kunnen naspelen. Je kunt de verteltafel en prenten ook combineren of de kleuters het verhaal laten beleven in een rollenspel.

VERTELTAFEL

BENODIGDHEDEN

- (Playmobil)figuren: bijvoorbeeld Sinterklaas, piraten, meeuwen

- geknutselde cadeaus: Die maak je samen met de kleuters van doosjes of houten blokjes die je schildert, inpakt en met een strik versiert.

- twee boten: een piratenboot en een andere met een vlag waarop een S staat. Die boten kun je eenvoudig maken met een eierkarton en kurken stoppen. Of laat de kleuters zelf bedenken hoe ze een boot kunnen knutselen.

- blauw doek voor de zee

- verrekijker

- (Playmobil)ladder / zelfgemaakte ladder van takken, stokken of rietjes

WERKWIJZE

Als de kleuters nog niet vertrouwd zijn met een verteltafel, bouw je deze activiteit het best stap voor stap op. Dat proces kan een paar dagen in beslag nemen.

- Lees het verhaal voor. Daarvoor kun je verschillende verteltechnieken gebruiken: vingerpoppen, kamishibai, handpoppen …

- Bespreek het verhaal kort samen met de kleuters.

Wie zijn de hoofdrolspelers? Waar speelt het verhaal zich af? Wat gebeurt er? Je kunt dat proces visueel maken door het uit te tekenen.

- Bespreek met de kleuters waar de verteltafel komt. Laat de verteltafel doorheen de week ‘groeien’. Laat de kleuters er creatief mee aan de slag gaan en laat ze samen denken. Wat maken we zelf? Wie heeft thuis iets wat kan dienen? Mag je dat meebrengen? Wat hebben we in de klas? Bekijk de lijst met benodigdheden als inspiratiebron.

- Richt met de kleuters de verteltafel in.

- Speel als leerkracht het verhaal. De kleuters komen kijken.

- Laat de kleuters het materiaal verkennen en ermee experimenteren.

- Lees het verhaal voor en laat de kleuters het verhaal naspelen. Speel mee met de kleuters.

- Laat de kleuters nu alleen het verhaal spelen.

Wie bedenkt een ander einde? Wat zou er gebeuren als Aadje niet zong? Hoe zou het verhaal dan eindigen?

- Stimuleer de fantasie van de kleuters. Dat is een heerlijk proces waarbij de gekste verhalen ontstaan.

TIP: Het is fijn om alle materialen samen met de kleuters te maken. Op die manier betrek je ze bij de verteltafel en kan die gedurende de week ‘groeien’ en vorm krijgen.

De betrokkenheid van de kleuters zal groter zijn. Ze kunnen mee nadenken wat ze nog nodig hebben en wat ze nog kunnen maken, meebrengen Het zal hun fantasie extra prikkelen.

SPEELFIGUREN

Als je liever met de papieren versie aan de slag gaat, kun je werkkaart 1, 2 en 3 gebruiken.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 1

- werkkaart 2

- werkkaart 3

- velcro/stokjes/magneettape

- magneetbord, vilt …

- blauw doek

WERKWIJZE

- Print werkaart 1, 2 en 3. Dat doe je het best op A3-formaat. Knip de figuren uit en lamineer ze.

- Bevestig magneettape of velcro aan de achterkant of maak ze vast op een stokje.

- Leg een blauw doek neer: dat is de zee.

- Leg het prentenboek in de buurt zodat de kleuters stap voor stap de verhaallijn kunnen lezen en naspelen.

ROLLENSPEL

Voorzie een plek in de klas waar de kleuters het verhaal zelf kunnen naspelen.

BENODIGDHEDEN

- twee boten: Die kun je maken met behulp van kartonnen dozen, banken, tafels …

- twee vlaggen: een vlag met een S en een piratenvlag. Ook die kun je zelf maken. Hoe meer je samen met de kleuters maakt, hoe groter de betrokkenheid en hoe sneller het spel op gang komt.

- kledij van Sinterklaas: mijter, staf, mantel en baard

- kledij van piraten

- kledij, vlaggen, wasdraad en wasspelden om de boot van Sinterklaas te versieren

- meeuwen: Maak die van kartonnen borden of voorzie pietenmutsen zodat de kleuters zelf meeuw kunnen spelen. Een snavel kan leuk zijn voor de kleuters om zich in te leven in het verhaal en het personage.

- verrekijker

- juten zak

- cadeaus: Gebruik schoendozen in verschillende formaten die de kleuters inpakken. Inpakpapier kunnen de kleuters zelf maken. Of ze kunnen de schoendozen schilderen en er een lint met een strik om doen.

- ladder: Die kun je maken uit karton.

- blauwe doeken

WERKWIJZE

Geef de kleuters eerst de tijd om zelf te spelen en fantaseren. Speel ook zelf mee. Bekijk daarna samen de prenten en bouw de verhaallijn weer op.

Bespreek:

- Hoe kunnen we dat uitbeelden?

- Wat gebeurt hier?

- Hoe zou Sinterklaas kijken?

- Wat zouden we nu kunnen doen?

Laat de kleuters een ander einde verzinnen.

ACTIVITEIT 2

Meeuwenspel

Doel: Maak jij het voorbeeld na en zet je de meeuw op de juiste plaats?

OD WIS 2.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend twee dingen op hun kwalitatieve eigenschap vergelijken.

OD WIS 2.2 De kleuters kunnen dingen kwalitatief vergelijken en samenbrengen op basis van één of twee gemeenschappelijke kenmerken.

OD WIS 1.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend de ene concrete hoeveelheid dingen vergelijken met een andere hoeveelheid dingen. Bij het verwoorden gebruiken zij daarbij de passende hoeveelheidsbegrippen (evenveel / niet evenveel dingen, veel/weinig dingen, te veel / te weinig dingen, dingen over / dingen te kort, meer/minder dingen, meest/minst dingen).

OD WIS 3.1 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen ‘in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dicht bij, binnen, buiten, omhoog en omlaag’ in hun juiste betekenis gebruiken. Zij kunnen pictogrammen in verband met ‘richtingen’ als symbolen hanteren.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 4

- werkkaart 5

- werkkaart 6 - velcro

WERKWIJZE

- Print werkkaart 4 een vijftal keer, knip de figuren uit, lamineer ze en knip ze weer uit.

- Print werkkaart 5 en 6. Verknip de opdrachtkaarten en lamineer ze.

De kleuters kiezen een opdrachtkaart van werkkaart 5 of 6 om na te maken.

Leg de meeuwen van werkkaart 4 in het midden van de tafel. De kleuters maken de kaarten na.

Bied de kleuters tijdens het spelen op een spontane manier zo veel mogelijk (wiskundige) taal:

- Welke meeuw staat onderaan?

- Welke meeuw staat bovenaan?

Welke meeuw staat in het midden?

- Welke meeuw komt na de … ?

-

Welke meeuw is de tweede?

- Welke meeuw is de derde?

- Welke meeuw is de laatste in de rij?

- Hoeveel meeuwen heb je nodig? Tel eens.

- Hebben de meeuwen een muts op?

- Hoeveel meeuwen hebben een muts op?

- Zijn er meer meeuwen met een muts?

Zijn er minder meeuwen met een muts?

Van welke meeuwen heb je de meeste nodig?

- Van welke meeuwen heb je de minste nodig?

- Is het een grote meeuw?

- Is het een kleine meeuw?

- Is de meeuw groter dan …?

- Is de meeuw kleiner dan …?

- Welke meeuw is de grootste?

Welke meeuw is de kleinste?

VARIATIE

In de eerste fase zijn de meeuwen op de opdrachtkaarten even groot als de meeuwenfiches. De kleuters kunnen dan de juiste meeuw op de opdrachtkaart leggen, zoals bij een puzzel. Ze zien exact welke meeuw ze moeten zoeken en focussen zo minder op het ruimtelijk inzicht.

- In een volgende fase leggen de kleuters het meeuwenpatroon naast de opdrachtkaart. Voorzie opdrachtkaarten die kleiner zijn dan de meeuwenfiches. Je kunt daarvoor werkkaart 5 en 6 verkleind printen.

ACTIVITEIT 3

Verrekijker

Doel: Aadje kijkt door zijn verrekijker. Hij ziet een stip. In de verte komt de boot van Sinterklaas aan. Je maakt nu zelf een verrekijker. Wat ontdek je als je erdoor kijkt?

OD MUVO 6.2 De kleuters kunnen ervan genieten bezig te zijn met de dingen die hen omringen om hun expressiemogelijkheden te ontdekken.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

OD LO 1.28 De kleuters tonen een toenemende bedrevenheid in het functioneel aanwenden van klein-motorische vaardigheden.

OD LO 1.29 De kleuters kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurigheid gedoseerd en ontspannen uitvoeren.

BENODIGDHEDEN

- rollen van keuken- of toiletpapier

- verf - goudkleurig papier of goudkleurige verf

- penselen - plakband - nietmachine

(optioneel) touw of koord

WERKWIJZE

STAP 1: De kleuters kiezen één of twee rollen waarmee ze willen werken. Wat vinden ze leuker? Door één koker kijken of door twee? Laat de kleuters zo veel mogelijk zelf experimenteren.

Stel richtvragen:

- Zie je mij?

- En met twee kokers naast elkaar? Zie je mij nu ook?

- Wat vind je het gemakkelijkst om door te kijken? Eén koker of twee kokers?

- Kijk eens door een lange koker.

- Kijk eens door een korte koker.

Als de kleuters voor twee kokers kiezen, is het belangrijk dat ze zelf ontdekken dat het handiger is om twee kokers van dezelfde lengte te nemen dan twee kokers met een verschillende lengte.

STAP 2: - De kleuters kiezen een kleur verf en schilderen de koker.

- Laat drogen. Na het drogen kunnen de kleuters de kokers afwerken. Ze geven de kokers een gouden randje.

- Kozen de kleuters voor twee rollen? Maak die dan samen met de kleuter aan elkaar vast.

Bespreek: Hebben ze zelf een plan? Hoe maken we ze aan elkaar vast? Gebruiken we plakband of een nietmachine?

- Willen de kleuters een touw zodat ze de verrekijker om hun nek kunnen hangen?

Werk samen af. Betrek de kleuters zo veel mogelijk bij dat proces: ze kiezen de kleur van het touw, meten het af, maken er gaten voor … Hoe meer ze zelf doen, hoe meer de verrekijker echt van hen wordt. De kleuters zullen hun verrekijker ook herkennen omdat ze het proces van rol tot verrekijker volledig zelf mee beleefd hebben.

STAP 3: Laat de kleuters hun verrekijkers aan elkaar tonen. In kleine groep of individueel kan het heel leuk zijn om te filosoferen met de kleuters.

Wat zie jij door je verrekijker? Wie komt daar aangevaren?

Wie duikt er in de verte op? Vertel. Kleuters zullen hun fantasie de vrije loop laten.

TIP: Als de kleuters hun verrekijkers aan elkaar tonen, kun je inspelen op een aantal wiskundedoelen, zoals sorteren, groeperen, meten, tellen:

- Leg de verrekijkers van groot naar klein.

- Leg ze van klein naar groot.

- Leg ze van dik naar dun.

- Leg ze van dun naar dik.

- Sorteer ze op kleur.

- Leg alle verrekijkers met één buis samen.

- Leg alle verrekijkers met twee buizen samen.

Welke verrekijker ligt in het midden?

- Welke verrekijker ligt het eerst?

- Wat is de tweede verrekijker?

Daarbij horen de volgende doelen:

OD WIS 2.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend twee dingen op hun kwalitatieve eigenschap vergelijken.

OD WIS 2.2 De kleuters kunnen dingen kwalitatief vergelijken en samenbrengen op basis van één of twee gemeenschappelijke kenmerken.

OD WIS 1.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend de ene concrete hoeveelheid dingen vergelijken met een andere hoeveelheid dingen. Bij het verwoorden gebruiken zij daarbij de passende hoeveelheidsbegrippen (evenveel / niet evenveel dingen, veel/weinig dingen, te veel / te weinig dingen, dingen over / dingen te kort, meer/minder dingen, meest/minst dingen).

ACTIVITEIT 4

Drijven of zinken

Doel: Sinterklaas loopt over een loopbrug tussen de twee boten zodat hij niet in het water valt. Wat gebeurt er als de cadeaus in het water vallen? Kun je ze dan nog opvissen? Of zinken ze naar de bodem van de zee? Een experiment.

OD WO 2.1 De kleuters kunnen van technische systemen die ze zelf vaak gebruiken, aangeven of ze gemaakt zijn van metaal, steen, hout, glas, papier, textiel of kunststof.

OD WO 2.9 De kleuters tonen een experimentele en explorerende aanpak om meer te weten te komen over techniek.

OD WIS 2.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend twee dingen op hun kwalitatieve eigenschap vergelijken.

OD NED 2.5 De kleuters kunnen iemand of iets beschrijven volgens kleur, vorm, grootte of een specifieke eigenschap.

BENODIGDHEDEN

werkkaart 7

- twee kommen

- twee grote bakken voor het water en het materiaal

- materialen die drijven of zinken, zoals:

- kurken stop

stuk hout of tak

- muntstuk

stuk papier

- stuk aluminiumfolie

knikker

- steen

- paperclip

- wasknijper

- pingpongballetje

- visnet of soeplepel

WERKWIJZE

Print werkkaart 7, knip de twee pictogrammen uit en lamineer ze.

STAP 1: - Bevestig de pictogrammen op de kommen: één pictogram per kom.

Vul een grote bak met water.

- Zet de twee kommen en een bak met alle spullen die drijven of zinken klaar.

Bespreek de pictogrammen voor ‘drijven’ en ‘zinken’. Benoem: Wat is drijven? Wat is zinken?

STAP 2: - Laat de kleuters experimenteren en vrij spelen met de materialen.

- Observeer. Misschien sorteren ze de materialen spontaan in de juiste kommen, misschien ook niet.

- Geef de kleuters visnetten of soeplepels. Daarmee kunnen ze het materiaal uit het water scheppen.

STAP 3: Speel mee. Geef impulsen en verwoord: geef taal aan wat de kleuters zien. Gebruik daarbij zo veel mogelijk verschillende termen, zoals:

- zinken

- naar de bodem

- zakken

- naar beneden gaan

- drijven

- niet zinken

- bovenblijven - sorteren

- groepjes maken

- bij elkaar horen

- in dezelfde kom

- materiaal dat drijft

- materiaal dat bovendrijft

- materiaal dat zinkt

- materiaal dat naar de bodem zakt

Geef taal aan de materialen en de oorsprong ervan:

- gemaakt van hout, zoals een potlood: Hout komt van een boom. Een potlood is van hout, zoals het takje van de boom. Ze zijn allebei van hout.

- gemaakt van metaal, zoals een fiets, de verwarming

- gemaakt van glas, zoals een glazen fles, de ramen

- gemaakt van kurk, zoals een kurken stop: Kurk komt van de kurkboom.

Stel richtvragen:

- Weet jij wat nog gemaakt is van hout/metaal/ …?

- Kun je nog een voorwerp vinden dat gemaakt is van hout/metaal/ …?

- Zie je in de klas een voorwerp gemaakt van hout/metaal/

Geef taal aan de eigenschappen van materiaal:

Het voelt:

- hard

- koud - ruw

- glad

- net als …

STAP 4: Stimuleer de kleuters om de materialen in groepen te verzamelen. Daarvoor gebruiken ze de visnetten of soeplepels. Verzamelen de kleuters het materiaal spontaan in de juiste kom (drijven of zinken)?

Bekijk samen met de kleuters de materialen in de kom. Controleer: leg elk voorwerp weer in het water en controleer of het in de juiste kom zat.

TIP: Deze activiteit is ideaal om in te spelen op de impact op het milieu:

- Wat als iedereen zijn afval zomaar in zee gooit?

- We zien niet al het afval. Soms ligt het op de bodem. Toch is het er.

- Weet je wat de plastic soep is? Dat is een vervuilde zee en oceaan.

- Wat met de dieren in de zee of oceaan?

- Wat met de mensen? We ‘eten’ microplastics doordat dieren in zee ons afval opeten.

Bekijk zelf hoe diep je daarop wilt ingaan. Je kunt Activiteit 4: Drijven of zinken ook bij een ander thema laten aansluiten. Op internet vind je veel afbeeldingen van dieren in nood: dieren die vastzitten in netten, dieren die afval hebben opgegeten, dieren die vergroeid zijn met het afval … Denk bijvoorbeeld aan het zeepaard met het oorstokje. Kies je afbeeldingen zorgvuldig zodat die de kleuters niet schokken of beangstigen. Ze moeten vooral het belang van respect en duurzaamheid leren.

Zee schilderen met scheerschuim en verf

Doel: De boot van Sinterklaas vaart op volle zee. Maar … waar is het water gebleven? Help je mee?

OD LO 1.7 De kleuters kunnen voor verschillende basisbewegingen de ledematen functioneel en gecoördineerd inschakelen.

OD LO 1.39 De kleuters kunnen gerichte aandacht opbrengen voor verschillende sensorische prikkels en deze rustig laten inwerken.

OD MUVO 1.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren.

BENODIGDHEDEN

- werkkaart 8

- verf in blauwtinten

- scheerschuim

WERKWIJZE

Print werkkaart 8 op iets steviger papier.

STAP 1: Toon de afbeelding van Sinterklaas op zijn boot. Wat nu? Waar is het water?

Op die manier kan Sinterklaas onmogelijk bij de piraten komen. Willen jullie helpen zodat de boot weer kan varen?

STAP 2: - Geef de kleuters een beetje scheerschuim en druppel daar verf in blauwtinten bij. Doe dat rechtstreeks op de tafel.

- De kleuters werken met beide handen en mengen het scheerschuim met de verf. Dat zullen ze leuk vinden. Geef hen tijd om de sensorische prikkels te laten inwerken. Sommige kleuters zullen aarzelend beginnen of weerstand voelen. Geef dus ook tijd om te wennen. Vaak eindigen ze met hun armen vol scheerschuim.

- Als de kleuters genoeg geëxperimenteerd hebben met het scheerschuim, maak je samen een afdruk van het water op werkkaart 8. Daarvoor leg je de werkkaart met de tekening op het scheerschuim- en verfmengsel.

Gelukt? Is er water? Kan Sinterklaas weer varen?

TIP: Scheerschuim ruim je eenvoudig op door het met een ramenwisser bij elkaar te vegen en het dan met een doek weg te nemen.

TIP: Voorzie een stuk plexiglas ter grootte van je tafel en leg daar werkkaart 8 onder. De kleuters werken dan op het plexiglas. In deze variant maak je geen afdruk. De nadruk ligt op plezier maken en sensopatisch exploreren.

NOG MEER INSPIRATIE

Als Sinterklaas naar de klas komt om cadeaus te brengen, kun je een schatkaart voorzien. De kleuters gaan dan op zoek naar de cadeaus in de klas door de weg op de kaart te volgen. Werk met foto’s op de schatkaart zodat de kleuters zich kunnen oriënteren.

Je kunt eenvoudig zelf een schatkaart maken: verfrommel het papier, leg het in koffie, laat het drogen en verbrand tot slot de randen met vuur. De eerste drie stappen kunnen de kleuters zelf doen.

Ook het verlanglijstje van de kleuters kun je op die manier maken.

- Voor een leuke memory: print werkkaart 9 twee keer, verknip de kaarten en lamineer ze.