Inhoudsopgave Management accounting 2021

5

Inhoud

INHOUD DEEL 1 MANAGEMENT ACCOUNTING 1 Kenmerken van management accounting 2 Doelstellingen van management accounting 3 Uitdagingen 3.1 Onderneming als waardeketen 3.2 Management accountinguitdagingen 4 Cost drivers 4.1 Structural cost drivers 4.2 Executional cost drivers 5 Verband met informatiesystemen

9 13 15 17 17 18 21 21 22 24

DEEL 2 BESLUITVORMING 1 Relevante kosten en opbrengsten 1.1 Het accepteren van een extra order 1.2 Make or Buy beslissing 1.3 Weglaten van een product, dienst of regio 1.4 Samenvatting 2 Schaarse factoren 2.1 Knelpuntanalyse 2.2 Lineaire programmering 2.2.1 Definitie van de beslissingsvariabelen 2.2.2 Opstelling van de doelfunctie 2.2.3 Bepaling van de nevenvoorwaarden 2.2.4 Vaststelling van de oplossing 2.3 Samenvatting 3 Theory of constraints 3.1 Analyse van de productiecapaciteit 3.2 Optimaal gebruik van het knelpunt 3.3 Planning productie in functie van het optimaal gebruik van het knelpunt 3.4 Door acties de capaciteit van het knelpunt verhogen 3.5 Een dynamisch proces van continue bijsturing 3.6 Samenvatting 4 Prijsbeslissingen en kosteninformatie 4.1 Inleiding 4.2 Rol van management accountinginformatie bij beslissingen i.v.m.

de verkoopprijs 4.3 Samenvatting 5 Beslissingen onder risico 5.1 Beslissingen zonder informatie 5.2 Beslissingen met perfecte informatie 5.3 Beslissingen met verfijnde informatie 5.4 Beslissingen met imperfecte informatie 5.5 Samenvatting 6 Activity based management 6.1 Valkuilen bij de invoering van activity based management

29 32 33 35 37 39 41 41 42 43 43 44 45 47 48 50 50 51 52 52 53 54 54 57 66 67 68 69 70 71 73 74 75

6

Inhoud

6.2 De winstgevendheid van producten 6.3 Kostenreductie 6.4 Prestatiemeting 6.5 Samenvatting 7 Customer profitability analysis 7.1 Het belang van customer profitability analysis 7.1.1 Toepassing management accounting voor marketing 7.1.2 Het belang van de klant als kostenobject 7.2 Klanten en hun winstgevendheid 7.2.1 Verschillen in opbrengsten 7.2.2 Verschillen in kosten 7.3 Toepassing voor onderneming Fakop 7.4 Het gebruik van customer profitability analysis 7.4.1 Verbeteringen 7.4.2 De levenscyclus van een klant 7.5 Samenvatting 8 Target costing en life cycle costing 8.1 Productlevenscyclus 8.2 Target costing 8.2.1 Methodologie 8.2.2 Target costing versus traditionele technieken 8.2.3 Eigenschappen 8.2.4 Uitwerking voorbeeld Tiax 8.3 Life cycle costing 8.3.1 Methodologie 8.3.2 Eigenschappen 8.3.3 Uitwerking voorbeeld Primor 8.4 Samenvatting 9 Kwaliteitskosten 9.1 Soorten kwaliteitskosten 9.2 Meting van kwaliteitskosten 9.3 Relatie tussen de vier soorten kwaliteitskosten 9.4 Samenvatting 10 De selectie en beoordeling van leveranciers 10.1 Leveranciersselectie en -beoordeling als onderdeel van het inkoopproces 10.1.1 Het inkoopproces 10.1.2 Belangrijke factoren 10.2 Total cost of ownership 10.2.1 De methode 10.2.2 Voorbeeld GSM 10.3 Methodes van leveranciersbeoordeling 10.3.1 De verschillende methodes 10.3.2 Leveranciersbeoordeling bij onderneming Xylos 10.4 Samenvatting 11 Opgaven voor zelfstudie 11.1 Opgave 1 11.2 Opgave 2 12 Samenvatting 13 Oefeningen

78 82 84 85 86 87 88 88 89 90 90 90 93 93 93 94 95 95 98 99 100 101 102 103 104 105 105 107 108 108 110 112 114 115 116 116 117 118 118 124 126 126 128 131 133 133 135 139 140

Inhoud

DEEL 3 MANAGEMENTCONTROLE 155 1 Inleiding 157 2 Managementcontrole: inhoud en definities 159 3 Managementcontrole: de bouwstenen 161 3.1 Actiecontrole en gedragscontrole (action control – behavior control) 161 3.2 Culturele, sociale en personeelscontrole (cultural, social and personnel control) 163 3.3 Resultaatcontrole 164 3.4 De strikte of minder strikte naleving van de controles (control tightness

versus looseness) 165 3.5 Het beloningssysteem als onderdeel van managementcontrole 167 3.5.1 Monetaire versus niet-monetaire beloningen en sancties 167 3.5.2 Kenmerken van het beloningssysteem 167 3.5.3 Controleerbaarheid en beloning 169 3.6 Samenvatting 170 4 De elementen van resultaatcontrole 171 4.1 Budgettering 171 4.1.1 Inleiding 172 4.1.2 Het budget en het budgetteringsproces 174 4.1.3 De rol van het budget in de organisatie 187 4.1.4 Soorten budgetten en budgettechniek 191 4.1.5 Activity based budgeting 192 4.2 Financiële controle 196 4.2.1 Centralisatie versus decentralisatie 196 4.2.2 Financiële controle: prestatie-indicatoren voor controle van de kosten 198 4.2.3 Financiële controle: prestatie-indicatoren voor controle van de opbrengsten 208 4.2.4 Financiële controle: prestatie-indicatoren voor profitcentra en investeringscentra 215 4.2.5 Transferprijzen en beoordeling van prestaties 222 4.2.6 Financiële controle: een samenvatting 233 4.3 Resultaatcontrole: de niet-financiële prestatie-indicatoren 234 4.3.1 De rol van niet-financiële prestatie-indicatoren en hun ontstaan 234 4.3.2 Niet-financiële prestatie-indicatoren: een bonte verzameling 235 4.4 Resultaatcontrole: een samenvatting 242 5 Het opzetten van een managementcontrolesysteem (management control systems design) 244 5.1 Het ‘design’ van het managementcontrolesysteem 244 5.2 De kosten van het managementcontrolesysteem 245 5.3 De literatuur en de praktijk rond het opstellen van een

managementcontrolesysteem 247 5.3.1 Beyond budgeting 247 5.3.2 Geïntegreerde prestatiemeting (Nanni, Dixon en Vollmann) 249 5.3.3 Hiërarchische prestatiemeting (McNair, Lynch en Cross) 252 5.3.4 Benchmarking: een continu verbeteringsproces 253 5.4 Samenvatting 263 6 De balanced scorecard 264 6.1 Inleiding 264

7

8

Inhoud

6.2 De balanced scorecard: inhoud en kenmerken 6.2.1 Financieel perspectief 6.2.2 Klantenperspectief 6.2.3 Intern ondernemingsperspectief 6.2.4 Groei- en leerperspectief 6.3 De balanced scorecard en de strategy maps 6.4 De balanced scorecard als strategisch managementproces 6.5 Het maatschappelijke luik van de Balanced Scorecard 6.6 Samenvatting 7 Opgaven voor zelfstudie 7.1 Budgettering 7.2 Managementcontrolesysteem 8 Samenvatting 9 Oefeningen Appendix

265 266 268 270 272 274 277 282 283 284 284 290 295 296 307

Referentielijst

311