JUBILEUSZE
JUBILEUSZE
20-lecie Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji
W dniach 24–26 kwietnia 2012 roku odbył się jubileusz 20-lecia Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji. Założona w 1992 roku z inicjatywy dr. hab. Jana Targalskiego jednostka była pierwszą katedrą w Polsce (i drugim ośrodkiem po zakładzie prof. dr. hab. Bogdana Piaseckiego w Łodzi) zajmującą się od początku swojego istnienia przedsiębiorczością, rozwojem ekonomicznym i szeroko rozumianą działalnością sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Otwierając obchody jubileuszu, obecny kierownik katedry, dr hab. Kazimierz Zieliński, prof. UEK, przywitał przybyłych gości, współpracowników i przyjaciół katedry, a także pamiętających i życzliwych kierowników i pracowników katedr, dziekanatów i innych jednostek UEK. O jubileuszu pamiętali również przedstawiciele Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie – prof. dr hab. Włodzimierz Sady, prof. dr hab. Wiesław Musiał, prof. dr Jan Siekierski, dr hab. Łukasz Popławski, dr hab. Jerzy Feliks, prof. dr hab. Edward Stawasz, a także konsul Republiki Słowacji – Tomas Kasaj. JM rektor UEK prof. dr hab. Roman Niestrój życzył pracownikom katedry dalszych osiągnięć w pracy naukowej. W swoim wystąpieniu nawiązał
Wystąpienie założyciela Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji dr. hab. Jana Targalskiego
podsumowania dotychczasowych doświadczeń i pracy oraz przywołania wspomnień i refleksji. Rozmowy naukowe dały początek nowym pomysłom i tematom związanym z obszarami gospodarki ważnymi dla rozwoju przedsiębiorczości, które z pewnością będą kontynuowane. Tematem przewodnim V Międzynarodowej Konferencji Naukowej była ,,Przedsiębiorczość – nowe trendy (sektory przyszłości)”. Wokół tej problematyki skupiły się wystąpienia i dyskusje zaproszonych gości. Prof. Victor Claar
(Henderson State University, Acton Institute) przygotował wystąpienie na temat pobudzania przedsiębiorczości w ramach programów społecznych, zatytułowane ,,Fair Trade? Its Prospects as a Poverty Solution”. Greg Yezierski (Institute of Professional Innovators z USA) omawiał koncepcję teorii innowacji – „Science of Innovation”. Podczas naukowych dyskusji poświęconych makroekonomicznym i sektorowym czynnikom rozwoju przedsiębiorczości prowadzonych przez prof. dr. hab. Sławomira
dr Izabela Czaja
Pracownicy Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji; od lewej: dr Krzysztof Wach, dr Małgorzata Kosała, dr hab. Kazimierz Zieliński, prof. UEK, dr Bogdan Rogoda, Ewa Wolska, mgr Marcin Piątkowski, dr Agnieszka Żur, dr Rafał Morawczyński, dr Izabela Czaja, dr hab. Jan Targalski
do tradycji naukowych i dydaktycznych wszystkich wyspecjalizowanych zespołów pracowników Uczelni, podkreślając znaczenie najmniejszych jednostek zakładowych i katedralnych. Założyciel katedry i jej wieloletni kierownik, dr hab. Jan Targalski, omówił historię rozwoju katedry, akcentując momenty tworzenia się nowych zespołów oraz wspominając wszystkie osoby związane z jednostką, bez których rozwój
Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji nie byłby tak wszechstronny, owocny i bogaty. Jubileusz stanowił okazję do podsumowania wieloletnich badań nad rozwojem przedsiębiorczości w Polsce, dotychczasowych starań nad popularyzowaniem wiedzy ekonomicznej o działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce oraz powrotu do organizacji spotkań naukowych o charakterze międzynarodowym. Zaistniała więc możliwość
20-lecie Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji (1992–2012) Początki katedry sięgają początków transformacji systemowej w Polsce. Lata 90. zapoczątkowały istotne przemiany gospodarcze i społeczno-polityczne, tworząc nowe, bardziej korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Ustawa o działalności gospodarczej z 1989 r. dała zapłon dla „eksplozji” przedsiębiorczości indywidualnych podmiotów gospodarczych, a w tym jednoosobowych przedmiotów gospodarczych. Przemiany społeczno-gospodarcze były w tym okresie tak bardzo dynamiczne, że wymusiły również restrukturyzacje uczelni. Ówczesny rektor, prof. dr hab. Jerzy Mikułowski Pomorski, dostrzegając przemiany zachodzące szybko, także na rynku usług edukacyjnych, postanowił dokonać restrukturyzacji wewnętrznych struktur wydziałowych. Z istniejącego wówczas Instytutu Organizacji i Zarządzania „wypączkowało” pięć nowych katedr, w tym Katedra Przedsiębiorczości i Innowacji, której kierownictwo powierzono dr. hab. J. Targalskiemu. Pomysł utworzenia katedry o takim profilu wynikał nie tylko z obserwacji przemian społeczno-gospodarczych, ale także z inspiracji prof. Tomasza Mroczkowskiego z American University w Waszyngtonie, który nie tylko zachęcił mnie do zainteresowania się zjawiskiem przedsiębiorczości, ale także zaprosił do współpracy z EFER, tj. European Fundation for Entrepreneurship Research w Brukseli. Dzięki zapro-
64
Wykład prof. Victora Claara
Bukowskiego z Politechniki Radomskiej głos zabrali zaproszeni goście, m.in. dr inż. Bożena Kaczmarska z Politechniki Świętokrzyskiej, dr hab. Jacek Klich z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Stanisław Lis, dr Jarosław Ropęga z Politechniki Łódzkiej oraz wszyscy pracownicy naukowi katedry. W kolejnych dniach jubileuszu dla studentów naszej Uczelni zostały przygotowane wykłady, warsztaty, spotkania z przedstawicielami, nauki i biznesu. Przemyśleniami na temat innowacji i tradycji prowadzenia biznesu podzielił się Andrzej Barański (prezes Herbewo SA, członek Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego), opowiadając ze swadą historię rodzinnej firmy. Ze studentami spotkali się również znakomici goście: Richard Lucas – promotor światowego Tygodnia Przedsiębiorczości w Polsce, Olgierd Sroczyński, Szymon Chrupczalski i Dominik Jaskólski z Instytutu Misesa w Polsce. Partnerami, którzy podjęli się pomocy w zorganizowaniu jubileuszowych wykładów naukowych i tematycznych spotkań, byli: Polsko-Amerykańska Fundacja, Instytut L. Misesa, GRAPE Consulting, Herbewo S.A., Koło Naukowe Austriackiej Szkoły Ekonomii, Koło Naukowe Przedsiębiorczości i Innowacji.
szeniu z EFER w 1991 r. mogłem wziąć udział po raz pierwszy w międzynarodowej konferencji naukowej na temat „Dynamic Entrepreneurship in Central and Eastern Europe” w Berlinie, na której prezentowałem opis przypadku polskiej przedsiębiorczości Andrzeja Kity, który założył i prowadził firmę „Akita” International w Krakowie. Metoda analizy przypadków „case study” propagowana przez EFER stała się w tym czasie popularną metodą opisu i analizy procesów przedsiębiorczości, a sama przedsiębiorczość stała się szybko przedmiotem akademickim. Uznano bowiem, że procesy przedsiębiorczości mają znaczący wpływ na gospodarkę, a nowej generacji przedsiębiorców potrzebna jest wiedza z tego zakresu. Nowo powstała Katedra Przedsiębiorczości i Innowacji, dostrzegając taką potrzebę, zaproponowała wprowadzenie do programu studiów na kierunku Ekonomia wykładu Podstawy przedsiębiorczości, a nieco później uruchomienie specjalności Przedsiębiorczość i innowacje. Tym razem inspiracją dla takiej specjalności była książka Petera Druckera „Innowacje i przedsiębiorczość”. Wraz z nową ofertą dydaktyczną zespół pracowników katedry (do którego w 1993 r. dołączyła zainteresowana problematyką innowacji prof. Anna Francik) zaczął kształtować profil naukowy katedry. W ciągu minionych 20 lat z katedrą związanych było ponad 20 osób: prof. dr hab. Małgorzata Bednarczyk, dr Ewa Belniak, dr Izabela Czaja, dr hab. Anna Francik, mgr Grzegorz
www.uek.krakow.pl
Od lewej: dr Izabela Czaja, dr Agnieszka Żur, mówcy sesji dla studentów: Andrzej Barański (prezes Herbewo S.A.), Olgierd Sroczyński (Instytut Misesa) oraz dr Rafał Morawczyński
Hayder, dr Ewa Kozień, dr Małgorzata Kosała, mgr Zdzisław Krawiec, prof. dr hab. Józef Machaczka, mgr Andrzej Masny, dr Zbigniew Michalik, dr Krzysztof Misiołek, dr Rafał Morawczyński, dr Marta Najda-Janoszka, prof. dr hab. inż. Adam Peszko, dr Agnieszka Pichur, mgr Marcin Piątkowski, Izabela Radomska, dr Bogdan Rogoda, mgr Katarzyna Stich, dr hab. Jan Targalski, dr Krzysztof Wach, dr Agnieszka Żur, Ewa Wolska. Katedra rozwijała się pod względem kadrowym i naukowym. Pojawiły się pierwsze rozprawy doktorskie (mgr Izabela Czaja, mgr Bogdan Rogoda), a nieco później także rozprawy habilitacyjne (dr Małgorzaty Bednarczyk, dr Anny Francik). Poważnym sukcesem katedry stała się zorganizowana w 1996 r. konferencja naukowa „Lokalny i regionalny rozwój gospodarczy”, która przyciągnęła zainteresowanie zagranicznych autorów zajmujących się badaniami procesów przedsiębiorczości. Przy jej okazji została zapoczątkowana współpraca naukowa katedry z ośrodkami zagranicznymi, m.in. z zespołem ENTERFORUM z Sodetorn University w Sztokholmie oraz z prof. Janem Stonem z Northumbria University w Newcastle. Ta ostatnia nie tylko zaowocowała wizytą całej katedry w Newcastle, ale także publikacją w j. angielskim pt. „Universities and Entrepreneurship” (Wyd. Northumbria University, September 2001, Northern Economic Review, No.32). Sieć współpracy obejmowała również instytucje krajowe: Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, a także Małopolską Agencję Rozwoju Regionalnego, Park Technologiczny, Urząd Marszałkowski i wiele innych. Współpraca zagraniczna obejmowała wspólne tematy naukowe i badawcze z zakresu przedsiębiorczości, wymianę stażystów oraz cykle seminariów naukowych prowadzonych przez zagraniczne
Dr hab. Kazimierz Zieliński, prof. UEK (kierownik Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji)
uniwersytety ekonomiczne: University of Northumbia w New Castle, Durham University oraz Sodertorn University w Sztokholmie. W drugiej połowie lat 90. z Katedry Przedsiębiorczości „wypączkowały” dwie nowe katedry: Katedra Małych i Średnich Przedsiębiorstw, pod kierownictwem prof. M. Bednarczyk, Katedra Podstaw Organizacji i Zarządzania pod kierownictwem prof. dr. hab. Józefa Machaczki. W katedrze powstały podręczniki naukowe i akademickie z zakresu przedsiębiorczości: „Przedsiębiorczość i rozwój firmy” (pod red. J. Targalskiego, 1997), „Przedsiębiorczość i zarządzanie” (pod red. J. Targalskiego, 2002), „Przedsiębiorczość i zarządzanie” (pod red. A. Francik i J. Targalskiego, 2009) oraz obecnie złożona do wydawnictwa „Przedsiębiorczość i ekonomika małej firmy” (pod red. J. Machaczki, 2012). W ramach pracy naukowej corocznie realizowane były przez zespół pracowników katedry granty na badania statutowe. W katedrze powstało ponad 30 prac naukowych i naukowo-badawczych. Znakomita większość opracowanych tematów została opublikowana w formie wydawnictw zwartych. Przełomowym dla życia katedry okazał się rok 2010. W tym roku dotychczasowy kierownik, mając zapewnione następstwo przeszedł na emeryturę, a władze uczelni powierzyły kierowanie katedrą prof. nadzw. dr. hab. Kazimierzowi Zielińskiemu, specjalizującemu się w polityce gospodarczej i gospodarce regionalnej. W ten sposób historia zatoczyła koło, a katedra wróciła do swoich korzeni, tj. do problemów deregulacji polityki ekonomicznej oraz oddziaływania przedsiębiorczości na lokalny i regionalny rozwój gospodarki. dr hab. Jan Targalski
65