Shogh Sunday Bulletin - Issue #13 - November 10, 2019

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ- SUNDAY BULLETIN ՆՈՅԵՄԲԵՐ 10 NOVEMBER, 2019 – No.13

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ-SUNDAY BULLETIN

THIS ISSUE OF “SHOGH” IS SPONSORED BY

MR. & MRS. JOHN & MARGRITT SATOURI

ԻՆՆԵՐՈՐԴ ԿԻՐԱԿԻ ԽԱՉՎԵՐԱՑԻ ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ Եսայիի Մարգարէութենէն 24.1-12 Պօղոս Առաք. Եփեսացիներներու Նամակէն 5.15-33 Ղուկասի Աւետարանէն 8.49-56 ՍՈՒՐԲ ԵՒ ԱՆՄԱՀ ՊԱՏԱՐԱԳ Ժամը 10։30-ին

Պատարագիչ եւ Քարոզիչ՝

Տ. ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ՀՈՎԻՒԻ ՕԳՆԱԿԱՆ

NINTH SUNDAY OF THE EXALTATION OF THE HOLY CROSS SYNAXIS READINGS Isaiah 24.1-12 Ephesians 5.15-33 Luke 8.49-56 Divine Liturgy at 10:30 AM Celebrated by:

REV. FR. HAYARI TANASHIAN PASTOR’S ASSISTANT

Choirmaster: Mr. Shahe Altounian Organist: Mrs. Sona Artinian

2

ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ SYNAXIS READINGS ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵՓԵՍԱՑԻՆԵՐՆԵՐՈՒՆ ԳՐՈՒԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 5.15-33 Ուրեմն զգուշացէ՛ք որ ընթանաք շրջահայեցութեամբ. ո՛չ թէ անխոհեմներու պէս, հապա՝ իմաստուններու պէս: Գնեցէ՛ք ժամանակը, որովհետեւ օրերը չար են: Ուստի անմիտ մի՛ ըլլաք, հապա հասկցէ՛ք թէ ի՛նչ է Տէրոջ կամքը: Մի՛ արբենաք գինիով՝ որուն մէջ անառակութիւն կայ, հապա Հոգիո՛վ լեցւեցէք: Սաղմոսներով, օրհներգերով եւ հոգեւոր երգերով դուք ձեր մէջ խօսակցելով՝ երգեցէ՛ք ու սաղմո՛ս ըսէք Տէրոջ ձեր սիրտերուն մէջ: Ամէն ատեն՝ ամէն բանի համար շնորհակա՛լ եղէք Աստուծմէ եւ Հօրմէն, մեր Տէրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի անունով: Իրարու հպատակեցէ՛ք Աստուծոյ վախով: Կինե՛ր, հպատակեցէ՛ք ձեր ամուսիններուն՝ որպէս թէ Տէրոջ. որովհետեւ ամուսինը կնոջ գլուխն է, ինչպէս Քրիստոս ալ եկեղեցիին գլուխն է, եւ ինքն է մարմինին Փրկիչը: Հետեւաբար, ինչպէս եկեղեցին հպատակ է Քրիստոսի, նոյնպէս ալ կիները թող ըլլան իրենց ամուսիններուն՝ ամէն բանի մէջ: Ամուսիննե՛ր, սիրեցէ՛ք ձեր կիները, ինչպէս Քրիստոս ալ սիրեց եկեղեցին եւ ընծայեց ինքզինք անոր համար, որպէսզի սրբացնէ զայն ու մաքրէ ջուրի լուացումով՝ խօսքին միջոցով. որպէսզի ներկայացնէ զայն իրեն՝ իբր փառաւոր եկեղեցի մը, որ չունենայ բիծ, կամ կնճիռ, կամ նման որեւէ բան, հապա ըլլայ սուրբ եւ անարատ: Նոյնպէս ալ ամուսինները պարտաւոր են սիրել իրենց կիները՝ իրենց մարմիններուն պէս. ա՛ն որ կը սիրէ իր կինը՝ կը սիրէ ինքզինք: Արդարեւ ո՛չ մէկը երբեք ատած է իր մարմինը, հապա կը կերակրէ զայն ու կը փայփայէ, ինչպէս Տէրն ալ՝ եկեղեցին. քանի որ մենք անոր մարմինին անդամներն ենք, անոր միսէն եւ անոր ոսկորներէն: “Ատոր համար մարդը պիտի թողու հայրն ու մայրը, եւ պիտի յարի իր կնոջ, ու երկուքը պիտի ըլլան մէ՛կ մարմին”: Ասիկա մեծ խոր3

հուրդ մըն է. բայց ես կը խօսիմ Քրիստոսի եւ եկեղեցիին մա-սին: Սակայն ձեզմէ իւրաքանչիւրը թող սիրէ իր կինը այնպէս՝ ինչպէս ինքզինք, ու կինը թող ակնածի իր ամուսինէն: ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 8.49-56 Երբ ինք դեռ կը խօսէր, ժողովարանի պետին տունէն մէկը եկաւ եւ ըսաւ. «Աղջիկդ մեռաւ, ա՛լ մի՛ անհանգստացներ վարդապետը»: Բայց երբ Յիսուս լսեց ասիկա՝ ըսաւ անոր. «Մի՛ վախնար, միա՛յն հաւատա, ու պիտի ապրի»: Երբ տունը մըտաւ, ո՛չ մէկուն թոյլ տուաւ որ մտնէ, բայց միայն՝ Պետրոսի, Յակոբոսի ու Յովհաննէսի, եւ աղջիկին հօր ու մօր: Բոլորն ալ կու լային եւ կը հեծեծէին անոր վրայ. բայց ինք ըսաւ. «Մի՛ լաք. ան մեռած չէ, հապա կը քնանայ»: Անոնք ալ զինք ծաղրեցին, քանի գիտէին թէ մեռաւ: Իսկ ինք բոլորն ալ դուրս հանելով՝ բռնեց անոր ձեռքէն, ու գոչեց՝ ըսելով. «Աղջի՛կ, ոտքի՛ ելիր»: Անոր հոգին վերադարձաւ, եւ ան անմի՛ջապէս կանգնեցաւ: Յիսուս հրամայեց՝ որ անոր ուտելիք տան: 56Անոր ծնողները զմայլած մնացին, եւ ինք պատուիրեց անոնց՝ որ պատահածը ո՛չ մէկուն ըսեն: EPHESIANS 5.15-33 Be very careful, then, how you live—not as unwise but as wise, making the most of every opportunity, because the days are evil.

Therefore, do not be foolish, but understand what the Lord’s will is. Do not get drunk on wine, which leads to debauchery. Instead, be filled with the Spirit, speaking to one another with psalms, hymns, and songs from the Spirit. Sing and make music from your heart to the Lord, always giving thanks to God the Father for everything, in the name of our Lord Jesus Christ Submit to one another out of reverence for Christ.

4

Wives, submit yourselves to your own husbands as you do to the Lord. For the husband is the head of the wife as Christ is the head of the church, his body, of which he is the Savior. Now as the church submits to Christ, so also wives should submit to their husbands in everything.

Husbands, love your wives, just as Christ loved the church and gave himself up for her to make her holy, cleansing b her by the washing with water through the word, and to present her to himself as a radiant church, without stain or wrinkle or any other blemish, but holy and blameless. In this same way, husbands ought to love their wives as their own bodies. He who loves his wife loves himself. After all, no one ever hated their own body, but they feed and care for their body, just as Christ does the church— for we are members of his body. “For this reason a man will leave his father and mother and be united to his wife, and the two will become one flesh.” c This is a profound mystery—but I am talking about Christ and the church. However, each one of you also must love his wife as he loves himself, and the wife must respect her husband.

LUKE 8.49-56 While Jesus was still speaking, someone came from the house of Jairus, the synagogue leader. “Your daughter is dead,” he said. “Don’t bother the teacher anymore.”

Hearing this, Jesus said to Jairus, “Don’t be afraid; just believe, and she will be healed.”

When he arrived at the house of Jairus, he did not let anyone go in with him except Peter, John and James, and the child’s father and mother.

Meanwhile, all the people were wailing and mourning for her. “Stop wailing,” Jesus said. “She is not dead but asleep.”

They laughed at him, knowing that she was dead. But he took her by the hand and said, “My child, get up!” Her spirit returned, and at once she stood up. Then Jesus told them to give her something to eat. Her parents were astonished, but he ordered them not to tell anyone what had happened.

5

ՇԱԲԹՈՒԱՆ ՏՕՆԵՐԸ FEASTS OF THE WEEK ՍՐԲՈՑ ՀՐԵՇՏԱԿԱՊԵՏԱՑՆ` ԳԱԲՐԻԷԼԻ, ՄԻՔԱՅԷԼԻ ԵՒ ԱՄԵՆԱՅՆ ԵՐԿՆԱՅԻՆ ԶՕՐԱՑՆ 09 Նոյեմբեր

Նոյեմբեր ամսուան առաջին կամ երկրորդ Շաբաթ օրը, Հայց. Եկեղեցին կը յիշատակէ Սրբոց Հրեշտակապետացն՝ Գաբրիէլի, Միքայէլի եւ Ռաֆայէլի, Սէրովբէից, Քերովբէից եւ ամենայն Երկնային Զօրացն տօնը: Հրեշտակ կը նշանակէ պատգամաւոր, առաքեալ՝ «ղրկուած» որոնք կ’իրականացնեն Տիրոջ կամքը: Հայ եկեղեցւոյ հրեշտակաբանութեան համաձայն՝ հրեշտակները անմարմին հոգիներ են, անսեռ եւ անմահ սպասաւորներ: Սուրբ Գիրքը կը վկայէ որ հրեշտակները անհամար են: Ս. Դիոնիսիոս Արիսպագացիին յայտնութեամբ տրուած է անոնց դասակարգումը: Անոնք ունին ինը դաս. Աթոռներ, Քերովբէներ, Սերովբէներ, Տէրութիւններ, Զօրութիւններ, Իշխանութիւններ, Պետութիւններ, Հրեշտակապետեր եւ Հրեշտակներ: Առաջին երեք դասը ամենէն մօտն են Աստուծոյ եւ անմիջականօրէն կը լեցուին Տէրոջմէ ճառագող շնորհներով: Յաջորդ երեք դասը միջին դիրք կը գրաւեն եւ իրենց շնորհիւ լոյսը կը ստանան առաջին դասերու միջոցաւ ու կը փոխանցեն վարիններուն: Վերջին երեք դասը առաւել մօտ են մեզի. վերեւի դասերէն կը ստանան շնորհ եւ զօրութիւն, որ կը փոխանցեն մեզ եւ կը սպասաւորեն ողջ մարդկութեանը, համաձայն վերէն տրուած հրաման6

ներու: Այս է պատճառը, որ մեզ առաւել յայտնի են ամենավերջին դասի հրեշտակապետերն ու հրեշտակները: Հրեշտակապետները ամբողջական ազգերու պահապաններ են, իսկ հրեշտակները՝ անհատներու: Ըստ Սբ. Գրիգոր Տաթևացիի իւրաքանչիւր մարդ ունի իր պահապան հրեշտակը,, որն անտեսանելիօրէն անդադար անոր բարի խորհուրդներ կը յուշէ եւ կը պահպանէ աղէտներէն: Աստւածաշունչին մէջ հրեշտակներու մասին ակնարկութիւնները շատ են, ուր անոնք Աստուծոյ ներկայացուցիչները կը նկատուին, միջնորդներ հոգեւոր եւ նիւթեղէն աշխարհներու միջեւ: Հրեշտակներէն մեզի ամէնէն աւելի ծանօթ են Գաբրիէլը, Միքայէլը եւ Ռափայէլը: Այս հրեշտակապետերը սովորաբար կը պատկերուին երիտասարդ տղամարդու տեսքով եւ երկթեւանի։ Գաբրիէլ Եբրայերէն կը նշանակէ «Աստուծոյ զօրութիւն», որուն վերապահուած է Տէրոջը խորհուրդները աւետելու շնորհը: Այս հրեշտակապետն էր, որ Սբ. Կոյս Մարիամին բարի լուրը հաղորդեց, իսկ Զաքարիային` Սբ. Յովհաննէս Մկրտիչի ծննդեան աւետիսը: Միքայէլ Եբրայերէն նշանակէ «Ո՞վ է Աստուծոյ նման» եւ կը մարտնչէ Տէրոջը փառքի և անոր ժողովուրդի պաշտպանութեան համար: Միքայէլ հրեշտակապետի անունը չորս անգամ վկայակոչուած է Ս. Գիրքին մէջ: (Դան. Ժ 13, ԺԲ 1, Հուդ. Ա 9, Հայտ. ԺԲ 7): 7

Իսկ Ռափայէլ Եբրայերէն կը նշանակէ «Աստուծոյ բժշկութիւն» եւ անիկա վեր կը հանէ մարդոց աղօթքները:

THE HOLY ARCHANGELS GABRIEL AND MICHAEL AND ALL THE HEAVENLY HOSTS On November 9, the Armenian Church celebrates the Feast of the Supreme Commanders Michael and Gabriel and of the other bodiless and heavenly hosts. The angels are immortal celestial beings, spiritual, independent, always moving, serving God. In Hebrew, the word 'Angel' means servants and messengers of God. According to Dionysius of Areopagus (Areopagite), there are nine orders of Celestial beings – the Seraphim, Cherubim, Thrones, Dominions, Powers, Authorities, Principalities, Archangels and Angels.

They are divided into three Hierarchies: – upper, middle, and lower.

In the Upper Hierarchy are included the three Ranks: The Seraphim, Cherubim and Thrones. The Middle Angelic Hierarchy consists of three Ranks: Dominions, Powers, and Authorities. In the Lower Hierarchy are included the three Ranks: Principalities, Archangels, and Angels.

Archangel is a title given to an angel of high rank in the celestial hierarchy and their names are given based on nature of their service.

The Archangel Michael, whose name in Hebrew means “who is like God,” is the leader of the celestial armies. He is considered to be the protector of Christians against the devil. In Christian art he is often shown with a sword and wearing an armor.

The Archangel Gabriel, whose name in Hebrew means “strength of God,” is one of God’s chief messengers. He was God’s messenger to Daniel to explain his vision (Dan. 8:16-26) and prophecy (Dan. 9:21-27). He also foretold the birth of John the Baptist to Zachariah and was chosen to announce St. Mary the forthcoming birth of Christ and that she will become the mother of Our Lord. (Luke 1:11-21). The Archangel Raphael, whose name in Hebrew means "ointment of God'', is known for his healing powers and he also carries our prayers to God.

8

ԳԻՏԷԻ՞Ր ԹԷ, Հայ եկեղեցւոյ պատմութեան մէջ հրեշտակներու մասին շատ յիշատակութիւններ կան, բայց անոնցմէ մեզի ամէնէն ծանօթը Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորչի դէպքն է: Աւանդութեան համաձայն, Խոր Վիրապի մէջ իր բանտարկութեան երկար միջոցին, Ս. Գրիգորը կ'ընդունէր իր պահապան հրեշտակի այցելութիւնը: Նաեւ, հըրեշտակն է որ կը համոզէ Տրդատ արքայի քրոջը՝ Խոսրովադուխտին, թէ Վիրապ նետուած Գրիգորը դեռ ողջ է եւ միայն ան կարող է բուժել հիւանդ արքային։ Սբ. Գրիգորը իր որդւոյն՝ Արիստակէսին իրեն փոխանորդ նշանակելէն յետոյ, ինքը կը քաշուի լեռները։ Օր մըն ալ իր աղօթքներու մէջ կը խնդրէ Աստուծմէ, որ իր հրեշտակներէն մին ղրկէ իր մօտ, որպէսզի հարցումներով իմանայ, թէ մահանալէն վերջ արդարներու եւ մեղաւորներու հոգիները ո՞ւր կ'երթան, ի՞նչ ճամբայ կ'անցնին, եւ ի՞նչ կը պատահի անոնց այդ ճանապարհին։ Աստուած Սբ. Գրիգորի խնդրանքը կ'ընդունի եւ հրեշտակ մը կը ղրկէ անոր: Հրեշտակը մերթ ընդ մերթ Գրիգորին այցելելով՝ կը պատասխանէ անոր հարցումներուն: Իսկ Գրիգորը իր իմացածը կը պատմէր իր որդւոյն՝ Արիստակէսին, որ երբեմն իր մօտ այցելութեան կու գար։ DID YOU KNOW? There are many records in the history of the Armenian Church about angels. The most familiar of them is the story of St. Gregory the Illuminator, who was visited by his guardian angel while imprisoned in the pit. Also, it was God's angel who let the Princess Khosrondoukht know, that after 14 year of captivity in the pit (Khor Virab), St. Gregory was still alive and he was the one, who could cure the ailing King Tirdates.

After appointing his son Aristakes as the Catholicos, St. Gregory retired to the mountains, where he led a monastic life. Here, he prayed to God to send him an angel, that could answer his questions about what happens to souls of righteous and unrighteous after they die. God answered St. Gregory's prayer and sent him an angel. Occasionally visited by the angel, St. Gregory received the answers to his questions. Whatever he learned from the angel, St. Gregory passed to his son Aristakes, while he was visiting him in the mountains.

9

ՀՈԳԵՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ՊԱՇՏՕՆ REQUIEME SERVICE

Requesters

Rev. Archpriest Fr. Zareh, Yeretsgin Naira and sons, Nareg, Aren & Araz Zargarian In Memory of

The Late DIRAMAYR SHOGHIK ZARGARIAN On the occasion of 2nd anniversary of her passing The Late WILLIAM SAMVELYAN on 30th anniversary of his passing The Late MARGO AVETISYAN As well as for all deceased members of ZARGARIAN, BAGHOOMIAN, KHACHATRYAN AND SAMVELYAN FAMILIES

Requesters Mrs. Annik Topaloglu Mr. & Mrs. Hayko & Hilda Gulukyan and son, Alex Gulukyan Mr. & Mrs. Hagop and Nadya Danaci Mr. & Mrs. Murat and Karolin Topaloglu and daughters, Christina and Melanie Topaloglu In Memory of

The Late KEVORK TOPALOGLU On the occasion of 40th day of his passing

10

Requesters Ms. Antoinette Brounsuzian Ms. Kimberley Noel Brounsuzian, Mr. Stephan Brounsuzian and Family Mrs. Seta Tcherkezian, Mr. Vartivar Brounsuzian Ms. Sona Brounsuzian, Ms. Maral Brounsuzian

In Memory of The Late KRIKOR BRUNSUZIAN On the occasion of 40th day of his passing

Requesters Mr. Vartouhi Aghaian, Ara & Anoush Aghaian, Hagop, Alec and Lena Mr. & Mrs. Aram & Zvart Gabriel In Memory of

The Late VAHAN AGHAIAN On the occasion of 1st Anniversary of his passing

As well as the late ZARUHI MELDONIAN SARKIS & SILVA MELDONIAN DIKRAN MELDONIAN

Requesters

Mr. & Mrs. Garabed & Vartouhi Minassian In Memory of

The Late AGABI KANKURIAN On the occasion of 1st anniversary of her passing and the late SALPI MINASIAN, TOROS & ZAROUHI KANKOURIAN 11

Requesters Mrs. Rejan Citak Mr. & Mrs. Ardem & Alin Keshishian and children, Emma & Lara Mr. & Mrs. Alex and Tamar Melconian In Memory of

The Late HAGOP CITAK On the occasion of 4 th anniversary of his passing

Requesters Mr. Haigaz Assadourian Miss Talar, Tamar and Taline Assadourian Miss Silva Boyajian Mr. & Mrs. Zohrab & Ani Chilingirian Mr. Daniel Boyajian Mr. & Mrs. Hagop & Lucy Boyajian and children Stephanie & Michael In Memory of

The Late KEGHARPI ASSADOURIAN On the occasion of 9th anniversary of her passing

ՀՈԳԵՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ՊԱՇՏՕՆ - REQUIEM SERVICE Հոգեհանգստեան պաշտօն խնդրելու համար հաճեցէք հեռաձայնել եկեղեցւոյ գրասենեակ, Երկուշաբթիէն Հինգշաբթի, ժամը 9։00-էն 16։00 Tel: 416 431 3001

info@TorontoArmenianChurch.com

To register requiem services in memory of your loved ones, please contact Church office Monday-Thursday, 9 am to 4 pm 12

Յաւարտ Ս. Պատարագի, Տեղի պիտի ունենայ հիւրասիրութիւն, ի յիշատակ ննջեցեալ

ԳԷՈՐԳ ԹՈՓԱԼՕԿԼՈՒԻ եկեղեցւոյ ներքնասրահը։ Following the Divine Liturgy, reception will be held in memory of the Late

KEVORK TOPALOGLU By his loved ones in lower level of the church.

ՀՈԳԵՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ՇԱՐԱԿԱՆ «Որ յանէից ստեղծող» Որ յանէից ստեղծող գոյից, արարչակից Հօր Բանդ Աստուած, թողութիւն շնորհեա ննջեցելոց քոց ծառայից, յորժամ գաս դատել, զոր անարատ ձեռօք ստեղծեր: Որ ի խաչին անշնչացար, զմահու լուծեր զիշխանութիւն, թողութիւն շնորհեա ննջեցելոց քոց ծառայից, յորժամ գաս դատել, զոր անարատ ձեռօք ստեղծեր: Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Որ պսակիչդ ես քոց սրբոց եւ անվախճան բարեաց բաշխող, թողութիւն շնորհեա ննջեցելոց քոց ծառայից, յորժամ գաս դատել, զոր անարատ ձեռօք ստեղծեր:

13

ՇԱԲԹՈՒԱՆ ԱՂՕԹՔԸ PRAYER OF THE WEEK Սորվեցո՛ւր մեզի, ո՜վ Տէր, որ տեսնենք եւ օգտագործենք ծառայութեան ամէն պատեհութիւն. տանք՝ առանց փոխարժէքը հաշուելու, պայքարինք՝ առանց վիրաւորուելու, աշխատինք՝ առանց հանգիստ փնտռելու, ծառայենք՝ առանց վարձատրութիւն ակնկալելու. այն գիտակցութեամբ՝ թէ Քու կա՛մքդ է որ կը կատարենք: Ամէն:

Օրհնեալ եւ փառաւորեալ Աստուած՝ ամենասուրբ Երրորդութիւն, Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգի, ընդունէ՛ մեր սրտերէն ցայտող անհուն գոհունակութեան եւ շնորհակալութեան արտայայտութիւնները, որ մեզ արժանի ըրիր տեսնելու այս օրը եւ մասնակից դառնալու մեր ուխտի նորոգման այս բացառիկ առիթին: Ամենալից օրհնութեամբդ լեցուր եւ սրբէ՛ մեզ, եւ տաճառիդ դռներուն պէս բա՛ց մեր առջեւ երկնաւոր սեղանդ, որպէսզի ուխտագնացութեան եւ հոգիի ճանապարհորդութեան յատուկ այս օրերուն՝ առատալիր կերպով վայելենք հոգեւոր բարիքներդ, եւ լեցուինք նոր շունչով ու նոր կեանքով եւ Աստուծոյդ ամենալից ու մշտական ներկայութեամբ: Ամէն: 14

(շարունակութիւն ՇՈՂ թիւ 12-էն)

ՄԿՐՏՈՒԹԻՒՆ Ուրէմն, մկրտուողը պե՞տք է խելահաս ըլլայ, որ գիտնայ, թէ ինչ է հաւատք եւ այլն։ - Այո՜։ Մկրտութեան եկողը պէտք է գիտնայ, թէ ինչ է հաւատք, ինչ է Ամենասուրբ Երրոր-դութիւն եւ այլն, որպէսզի գիտակցութեամբ մկրտուի եւ իր հաւատքով փրկուի ։

Եթէ այդպէս է, ուրէմն ինչո՞ւ կը մկրտեմք նորածին փոքրիկները, որոնք ոչ մէկ բան գիտեն։ - Այն շատ պարզ եւ շատ բնական պատճառով, որ ծնողները պարտաւոր են իրենց զաւակներու թէ մարմնաւոր, թէ հոգեւոր պէտքերը հոգալ։ Հայրերն ու մայրերը կը հոգան իրենց զաւակներուն ապրուստը, ուսումը, մայրենի լեզուն կը սորվեցնեն, ազգային զգացումները կը փոխանցեն եւ այլն, եւ շատ բնական է, որ իրենց զաւակներուն դաստիարակեն նաեւ իրենց կրօնքով. այս է պատճառը, որ մկրտել կու տան իրենց փոքրիկներուն, որոնք կը մեծնան իրենց ծնողներուն ազգային եւ կրօնական կեանքով եւ անոնց հաւատքով։

Բայց աւելի ճիշդ չէ՞, որ փոքրիկները մեծնան, քիչ թէ շատ խելա-հաս դառնան եւ իրենց գիտակցութեամբ մկրտուին։ - Կրօնական ճշմարտութիւններն ու խորհուրդները հասկնալու համար ո՞րն է խելահասութեան տարիքը։ Հայրն ու մայրը կը սպասե՞ն, որ իրենց փոքրիկները խելահաս դառնան, այսինչ տարիքն ունենան, ապա յետոյ միայն դպրոց երթան կամ որոշեն իրենց ազգութիւնը։ Այս անբնական է եւ ողջամտութեան հակառակ։ Ծնողները շատ բնական կերպով, իրենց կեանքի պայմաններուն համեմատ եւ իրենց ազգութեան ու կրօնքի համաձայն կը դաստիարակեն իրենց փոքրիկներուն։ Նաեւ երեխան մկրտուելով Եկեղեցւոյ անդամ կը դառնա,յ որու համար տարիքային սահմանափակում գոյութիւն չունի, եւ հետևաբար մոլորուած են այն մարդիկ, ովքեր կը պնդեն, որ մկրտութիւնը գիտակցութեան հետ կապուած է: Ան գիտակցութիւն չէ միայն, այլ հաւատք եւ ապա Եկեղեցւոյ անդամագրութիւև եւ աստուածային ընտանիքին որդեգրութիւն: (շարունակելի) 15

ՀԱՅ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ARMENIAN CHURCH HISTORY ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵԿԵՂԵՑԻՆ Ս. ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉԻ ՅԱՋՈՐԴՆԵՐՈՒՆ ՕՐՈՎ (շարունակութիւն ՇՈՂ թիւ 12-էն)

Երբ Պարսիկներու Շապուհ Բ թագաւորը 337-ին կը յարձակի Հայաստանի վրայ, որոշ նախարարական տուներ, ինչպէս՝ Բզնունեաց, Աղձնեաց եւ այլն, կ’ապստամբին Հայոց Արքային դէմ եւ կը միանան պարսիկներուն: Հայոց զօրքը սպարապետ Վաչէ Մամիկոնեանի գլխաւորութեամբ, չարաչար պարտութեան կը մատնէ թշնամին եւ կը պատժէ ապստամբները: Շապուհը մէկ տարի ետք աւելի մեծ բանակով, անգամ մը եւս կը յարձակի Հայաստանի վրայ: Պարսիկներուն դէմ դուրս կու գայ Հայոց բանակը եւ երկար պայքարէ ետք, կը նահատակուին Վաչէ Մամիկոնեանը եւ բազմաթիւ հայ մարտիկներ, որոնց յիշատակը յաւերժացնելու նպատակով, Ս. Վրթանէս Հայրապետ կը հաստատէ Ս. Վաչէեանց նահատակներու տօնը: 341/2 թթ. կը վախճանի Վրթանէս Կաթողիկոսը եւ կը թաղուի Թորդան գիւղին մէջ, որտեղ մօտ 330 թուին Սեպուհ լեռնէն բերուելով, ամփոփուած էին նաեւ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի աճիւնները: Տիրան Թագաւորը հայ նախարարներու հաւանութեամբ Հայաստանի Կաթողիկոս կը հաստատէ Վրթանէսի կրտսեր որդի Յուսիկիը: Յուսիկ Կաթողիկոսի ատեն, նոյնպէս Հայաստանի արքունիքէն սկսեալ կը տիրէին հեթանոսական վարքն ու սովորութիւնները, եւ յաճախակի Կաթողիկոսը կը ստիպուէր հանդիմանել նախարարներուն եւ նոյն ինքն Տիրան Արքային: Երբ տօնական օր մը Տիրան կ’ուզէր եկեղեցի մտնել, Յուսիկ Կաթողիկոս կ’արգիլէ անոր մուտքը ըսելով. ՙԴուն արժանի չես եկեղեցի մտնելու՚: Թագաւորը չկարողանալով տանիլ այդ վիրաւորանքը, կը հրամայէ զայն բրածեծ ընելով սպաննել: Յուսիկի մարմինը նոյնպէս Թորդանի մէջ կ’ամփոփուի, իր հօր եւ պապի մօտ: Որոշ խնդիրներ կը յառաջանան նոր կաթողիկոսի ընտրութեան ժամանակ: Նկատեցինք արդէն, որ Հայոց Կաթողիկոսական Աթոռը կը պատկանէր Լուսաւորիչի սերունդին, ժառանգական 16

իրաւունքով, հետեւելով քաղաքական իշխանութեան մէջ տիրող վիճակին: Արդ, Յուսիկի մահէն ետք Լուսաւորիչի սերունդէն կային միայն Յուսիկի երկու որդիները՝ Պապը եւ Աթանագինէն, որոնք անառակ կեանք կը վարէին եւ արժանի չէին նման աստիճանի: Եւ բնականաբար Հայոց արքունիքի առջեւ հարց կը յառաջանայ, թէ որո՞ւն պէտք է ընտրել: Ընտրութիւնը կ’իյնայ Լուսաւորիչի աշակերտներէն Աշտիշատի Եպիսկոպոս ասորի Դանիէլի վրայ, վերջինս, սակայն, կը հանդիմանէ Տիրան արքային Յուսիկի սպանութեան համար եւ ինք ալ կ’արժանանյ նոյն ճակատագրին: Ապա Կաթողիկոս կ’ընտրուի Տարոն գաւառէն Փառէն անունով երէց մը, որ հաւանաբար հեռաւոր ազգականական կապ ունէր Լուսաւորիչի տան հետ: Փառէնի չորսամեայ հայրապետութենէն ետք, 353 թուականին հայոց մեծամեծերու համաձայնութեամբ, Կաթողիկոս կ’ընտրուի Յուսիկ Կաթողիկոսի թոռ Ներսէս իշխանը, որուն գործունէութիւնը չափազանց մեծ նշանակութիւն է ունեցած Հայաստանի մէջ Քրիստոնէութեան վերջնական հաստատման եւ հեթանոսութեան վերացման գործին մէջ: Մէկ տարի անց Ներսէս Կաթողիկոս նշանաւոր ժողով մը կը գումարէ Աշտիշատի մէջ, ....... (շարունակելի) 17

ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆՆԵՐ - DONATIONS General Donation: Mr. & Mrs. Aram & Talin Sarian $100, Baptism: Boghos Family Women’s Guild: Mrs. Anita Ohanessian &100, Mrs. Sophie Kuzuyan $50 Sunday School: Mr. & Mrs. Vartan & Arous Avanessian $100 Louma: Mr. Sasun Musliyan $100 In Memory of : The Late Gregory, Alexander & Aelita Melkoumian: Mr. Daniel Hasratian $200 The Late Berjouhie Ekmekjian and Garbis Ekmekjian: Mr. & Mrs. Stephan & Laura Ekmekjian $100 The Late Bedros & Zepur Bedrossian: Mr. & Mrs. Mesrob & Arsho Kekecoglu $100 The Late Seda Tatevossian: Mr. Armen Boudagian $100 The Late Ismail Shaheenian: Araxi Shaheenian $150 The Late Harutyun Artin Yesayan: Mr. Takvor Hopyan $50, Mr. & Mrs. Aram & Tili Isnar $50, Mr. Stephen Tchilinguerian $50, Mr. & Mrs. Kevork & Choghig Tutundjian $50 Linda Karan $50, Mr. Gerard Pederian $50, Mr. & Mrs. Ara & Apet Alpay $50, Mrs. Ayda Kesisyan $50 Altar Flowers: Mrs. Rejan Citak & Family “SHOGH” Sunday Bulletin: Mr. & Mrs. John & Margritt Satouri 18

ՇՈՂ Կիրակնօրեայ Թերթիկի նուիրատու՝

Տէր եւ Տիկին Ճոն եւ Մարկրիթ Սաթուրի իրենց թոռնիկներու՝

ԱՆԴՐԱՆԻԿ ԵՒ ԼԵԹԻՍԻԱՅ ՍԱԹՈՒՐԻՆԵՐՈՒ ծննդեան տարեդարձներու առիթով SHOGH Sunday Bulletin is sponsored by

Mr. & Mrs. John & Margritt Satouri On the occasion of their grandchildren,

ANDRANIK & LETICIA SATOURI’S BIRTHDAYS

Ս. Սեղանի ծաղիկներու նուիրատու՝

ՏԻԿԻՆ ՌԷԺԱՆ ՉԸԹԱՔ ԵՒ ԸՆՏԱՆԻՔ Ի Յիշատակ իրենց սիրեցեալ Ամուսնոյն, Հօր եւ Մեծ Հօր Ննջեցեալ

ՅԱԿՈԲ ՉԸԹԱՔԻ Ս. Խորանի Ծաղիկներու պատրաստում “Ken’s On Avenue” Altar Flowers are sponsored by

MRS. REJAN CITAK AND FAMILY In Loving Memory of Their Husband, Father & Grandfather The Late

HAGOP CITAK Altar Flowers provided by “Ken’s On Avenue” 19

ALTAR FLOWERS & SUNDAY BULLETIN Parishioners, who would like to sponsor fresh flowers of the Altar and “Shogh” Sunday Bulletin in honour or in memory of their loved ones marking a special occasion, please contact the church office or mark your name & contact info on the calendar stand located at Church lobby.

Ս. ԽՈՐԱՆԻ ԾԱՂԻԿ և ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ Բարեպաշտ հաւատացեալներ, որոնք կը փափաքին ստանձնել Ս. Խորանի կիրակնօրեայ ծաղիկի եւ «Շող» Կիրակնօրեայ թերթիկի նուիրատուութիւնը, ի յիշատակ իրենց ննջեցեալ հարազատներուն կամ այլ ուրախ առիթներու համար, կը խնդրենք իրենցմէ կապուիլ եկեղեցւոյ գրասենեակ՝ Tel: 416 431 3001 Email: info@TorontoArmenianChurch.com

Appreciation We thank all our donors for supporting Holy Trinity Armenian Church through their heartfelt donations.

If you prefer to stay anonymous, please contact the Church office and inform the administration. Շնորհակալութիւն ձեր սրտաբուխ նուիրատուութիւններուն համար։ Եթէ կը նախընտրէք ձեր անունը չյիշել կատարած նուիրատուութեան համար, կը խնդրենք նախօրօք կապուիլ եկեղեցւոյ գրասենեակ Tel: 416-431-3001 Email: info@TorontoArmenianChurch.com

20

ՍԲ. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԵՒ ԲԱՐԵՒ ԿԵԴՐՈՆԻ ՇԱԲԱԹԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԷՈՒԹԵԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՅՑ ԿԻՐԱԿԻ Ս. Պատարագ – Իւրաքանչիւր Կիրակի առաւօտ 9:30 ժամերգութիւն եւ Բժշկութեան Աղօթք Հիւանդներու համար 10:30 Սուրբ Պատարագ 12:00 Հոգեհանգիստ 10:30 - 13:00 «Մարիօ Կիւմուշճեան» Հոգեւոր Գրադարան 10:30 - 12:30 Կիրակնօրեայ Վարժարան (3-14 տարեկաններու համար) ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ Երեկոյան ժամը 20:00-ին՝ Աստուածաշունչի Սերտողութիւն (Անգլերէն) 19:00 - 20:00 «Սասուն» պարախումբի կրտսերներու փորձ 20:00 - 22:00 «Սասուն» պարախումբի աւագներու փորձ ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ 10:30 - Առաւօտեան Ժամերգութիւն, Բժշկութեան Աղօթք Հիւանդներու համար 11:00 Աստուածաշունչի Սերտողութիւն (Հայերէն) ՈՒՐԲԱԹ 19: 30 -ին Ժամերգութիւն եւ Բժշկութեան Աղօթք Հիւանդներու համար 20:00 -ին Զրոյց Քահանայի հետ 20:00 - 22:30 Ընտանեկան Երեկոյ (Potluck, խաղեր, երաժշտութիւն) 19:00 - 20:00 «Սասուն» պարախումբի կրտսերներու փորձ 20:00 – 22:00 «Սասուն» պարախումբի աւագներու փորձ ՇԱԲԱԹ 9:30-13:30 - Սուրբ Սահակ եւ Սուրբ Մեսրոպ Ազգային Շաբաթօրեայ Վարժարան 13:30-14:30 – Արտադասարանային ծրագիր (գծագրութիւն, մարզանք, պար, ճատրակ) Վայր՝ 25 Forest Manor Rd, North York.

21

HOLY TRINITY ARMENIAN CHURCH AND BAREV CENTRE’S WEEKLY SCHEDULE OF ACTIVITIES

SUNDAY Divine Liturgy – Every Sunday 9:30 am Morning Service & Prayer for the sick 10:30 am Divine Liturgy 12:00 pm Requiem Service 10:30 am to 12:30 pm “Mario Gumushdjian” Christian Library 10:30 am to 12:30 pm Sunday School for 3 to 14 years old children TUESDAY 8 pm to 9:30 pm Bible Study in English 7:00 pm to 8:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Juniors) 8:00 pm to 10:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Seniors) THURSDAY 10:30 am - Morning Service & Prayer for the sick 11:00 am - Bible Study in Armenian FRIDAY 7:30 to 8:00 pm 8:00 to 9:00 pm 8:00 to 10:30 pm 7:00 to 8:00 pm 8:00 to 10:00 pm

Evening Vesper & Prayer for the Sick Conversation with Clergy Family Gatherings (Potluck, games, music & more) “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Juniors) “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Seniors)

SATURDAY 9:30 am to 1:30 pm - St. Sahag and St. Mesrob Armenian Saturday School 1:30 pm to 2:30 pm - After school programs (Arts, Sports, Dance, Chess) Location: 25 Forest Manor Rd, Toronto www.armenianschool.ca

22

ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ - ANNOUNCEMENTS

23

24

25

26

27

28

29

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐԱՆՔ Ս. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ Հոգեւոր Հովիւը, Հովիւի Օգնականն ու Ծխական Խորհուրդը կը շնորհաւորեն Շալվարճեան, Խան եւ Խատտուրի ընտանիքները իրենց զաւակներու Ս. Մկրտութեան առթիւ 2 Նոյեմբեր, 2019

ԹԷՈՏՈՐ ՇԱԼՎԱՐՃԵԱՆ ԷՄԻԼ ՍԱՅԱԹ ԽԱՆ 3 Նոյեմբեր, 2019

ՆԱՅԻՐԱ ԽԱՏՏՈՒՐԻ

CONGRATULATION The Pastor, Pastor’s Assistant and the Parish Council of the Holy Trinity Armenian Church congratulate and extend their best wishes to Shalvardjian, Khan and Khadduri Families on the occasion of their children’s Baptisms November 2, 2019

THEODORE SHALVARDJIAN EMIL SAYAT KHAN November 3, 2019

NAYIRA KHADDURI

30

Holy Trinity Armenian Church’s Parish Council 2019-2020

31

Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ HOLY TRINITY ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Տ. Զարեհ Աւագ Քհնյ. Զարգարեան

Vicar of Armenian Church Canadian Diocese and Parish Priest Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian

Հոգեւոր Հովիւի Օգնական Տ. Հայարի Քհնյ. Թանաշեան

Pastor’s Assistant Rev. Fr. Hayari Tanashian

Church Office Hours: Monday to Friday - 9:00 AM to 4:00 PM Executive Secretary, Ani Sarvarian Ani@TorontoArmenianChurch.com Administrative Secretary, Betty Panossian Betty@TorontoArmenianChurch.com

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com info@TorontoArmenianChurch.com 32