Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -September 22, 2021

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 22 Սեպտեմբեր / September, 2021- No. 261

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ « Ի՞ՆՉ ԵՆ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԵՒ ԱՅԼ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐՈՒ ՄԻՋԵՒ» պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական

TOPIC OF THE CONVERSATION:

« WHAT ARE THE DIFFERENCES BETWEEN THE ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH AND OTHER CHURCHES? » the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԿԶ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Արդ, ով որ առնի այս համեստ մատեանի մաղթանքների սպեղանին, Նրանով աղօթելու համար, եթէ այդպիսին մեղաւոր է մի` Ե՛ս էլ թող նրան մասնակից լինեմ իմ այս խօսքերով. Իսկ եթէ երբէք լինի ոմն արդար այր աղօթարկու, Ես էլ նրա հետ թող այս մատեանով գտնեմ գթութիւն: Եւ ապա, եթէ այդպիսին իրեն զգա երջանիկ, ինձ համարելով միայն եղկելի, Այդ նոյնը նաեւ հաստատում եմ ե՛ս, Բայց նա էլ յիշի թող Սողոմոնին եւ այս հոգեշունչ խօսքերը նրա,"Ո՜վ վստահօրէն կարող է ասել, թէ ունի սուրբ սիրտ, Եւ կամ պարծենալ, թէ մաքուր է մեղքերից".

2

Եւ թէ` "Չի եղել երկրածին մի մարդ` զերծ իրեն համար պատասխան տալուց". Ինչպէս եւ ոչ ոք` յաղթող համարուած` ինքնարշաւ վազքով, Եթէ մինչեւ իսկ ունենայ թեւեր նա բարձրաթռիչ: Ուստի նաեւ նա՛ թող զգուշանա, երկիւղ կրելով, Որ հաստատ վէմի վրայ է նոյնիսկ, Պօղոսից ուսած. Որպէսզի միգուցէ գետին ընկնելով` Նմանուի այս իրաւադատ կանոնը սահմանողին: Այլ նոյնիսկ եւ նա՛, որ մաքուր է, թող այս կշտամբանքը դաս անի իրեն, Չիջնելու համար անխոհեմ կերպով իր բարձրութիւնից. Իսկ պատժապարտն էլ թող ընդունի այն` առիթ ազատութեան: Որով հոգեւոր մահուան կործանումից վեր բարձրանալով` ապրի լիայոյս: Իսկ ինձ համար այս պատգամները թող լինեն փորագրուած արձանագրութիւն յաւերժ անեղծանելի, Որ իմ եղկելի եւ մահկանացու անձի փոխարէն` Հեծութեան, լացի անդադար հնչմամբ, առանց լռելու միշտ աղաղակի: Եւ թող որ լինի, որ բեկբեկուած ոսկորներս հողապատեան շիրմի ծածկոյթի տակ Անմռունչ ձայնով` խոստովանական այս աղօթքներս եղանակեն. Ինչպէս եւ հողում լուծուած մարմինս անլուր բարբառով Այս պաղատանքներս թող որ առաքի քեզ` ծածկատեսիդ: Բ Տէ՜ր գթութեանց, աղբիւր ողորմութեանց, պարգեւաբաշխ բարի, Որդիդ բարձրեալի Տէ՛ր Յիսուս Քրիստոս, Ողորմի՛ր, խնայիր, մարդասիրիր, 3

Նայիր վշտերիս եւ տե՛ս սրտաբեկութիւնս, Խոնարհուի՛ր թշուառութեանս վրայ, Տե՛ս տարակուսական տագնապս անձեռնհաս, Կարեկից եղիր ի կորուստ տանող ցաւերիս մէջ ինձ, Շոշափի՛ր բժշկապէս վէրքերն իմ թշուառագոյն, Ականջ դիր քաղցրութեամբ ողորմագին հեծեծանքներիս, Լսի՛ր գերեզմանի խորունկ անդունդից հնչող անմռունչ հառաչանքներս, Թող քո ամենալուր ականջներից ներս մտնի Հիւծուած անդամներիս ձայնը պաղատագին: Եւ քանզի անապական է կենդանութեանս գրաւական հոգին, Ուստի թող անփոփոխ լինի սիրոյդ գթութիւնը նաեւ, Կցորդ եղիր դու հեզութեամբ` տկարութեանն իմ տաժանելի: Գ Մեռեալ պատկերիս դէմ ոխ մի՛ պահիր, Անշունչ կերպարանքիս հետ մի՛ մտնի դատաքննութեան, Մահով տանջուածիս դու նոր հարուածներ մի՛ աւելացնի, Կոտրուած խեցեղէն անօթիս հետ մի՛ մարտնչիր ուժգնութեամբ, Վճռով խոշտանգուածիս վրայ մի՛ բարկանայ կրկին, Կործանուած շինուածքիս մի՛ տար նոր պատուհաս, Սպանուած շանս վրայ քարեր մի՛ արձակիր, Ջախջախուած լուիս վրայ մի՛ որոտայ սաստկապէս, Անարգ հողիս դէմ իբր անբարհաւաճի` մի՛ մռնչա ուժգին, Մոխրիս մերժելի մի՛ կանչիր դատաստանի քննութեան, Ցնդելի փոշուս մի՛ համարիր դու քեզ ընդդիմամարտ, Տիղմս տաղտկալի մի՛ կարծիր դու քեզ որպէս ոսոխ, Գարշութեանս անգոսնելի մի՛ վանիր իբրեւ բռնամարտիկի, Դուրս շպրտուելիք կոճղիս մի՛ պահիր գեհենի համար որպէս վառելիք, Այսքան խօսքերով բազմաթիւ անգամ կշտամբուածիս Դու էլ վերստին մի՛ յանդիմանիր: 4

Դ Սրանք են ահա այն սրտաբեկիչ ու հոգնաթախիծ աղաչանքները, Որոնք իմ թշուառ ու խաւարարգել շիրմից պիտ հնչեն. Եւ թող քո օրհնեալ խօսքը հաստատի, թէ աղօթողիս սրտի համաձայն Պիտի մնամ ես անայլայլելի: Քանզի հիմա էլ, մինչդեռ խօսում եմ դեռեւս կենդանի` Մեռած եմ արդէն անհասիդ համար. Ինչպէս եւ մահվամբ կոչելիս անգամ Անեղծ կմնամ ես իմ հաւատքով, ըստ հրամանի ամենազօրիդ: Արդ, աղաչում եմ, Տէր Յիսուս Քրիստոս, ողորմութեամբ նայիր դու ինձ Եւ մի՛ թողնի, որ բնակակից լինեմ Բելիարին: Թշվառիս թաղման ժամանակ, տապանի անկենդանական թնդիւնը մահազեկոյց, Որպէս աղաղակ լալահառաչ` քեզ ինձ հետ հաշտեցնող, Արժանացրու քո լսողութեանը, միա՜կ բարեգործ, Հոգեսէր, հզօր եւ մի՛շտ մարդասէր. Եւ քո բարի հոգին թող բնակուի ինձ հետ, լոյս տալով ինձ խաւարի մէջ, Թող մնան ինձ հետ քո կենարար չարչարանքների մասունքները պաշտելի, Որպէսզի, իբրեւ գանձարանի աւանդ, պահելով ինձ քո մէջ, կենսանորոգեն. Որպէս զինուորական սարք անվատնելի թող պատկանեն ինձ Ու մնան ինձ հետ իբրեւ մնայուն պարսաքարեր` հոգու հնարքների, Չարի գնդերը հալածելու համար: Նրա իմ դէմ մղած մարտը թո՛ղ քեզանով վանուի, Տէ՜ր, 5

Զի եթէ նա ելնի իմ դէմ պատերազմելու, Տեսնելով քաղաքն առանց զինուորի եւ ազդարարող գործիքը` անձայն, Քե՜զ կունենամ, Տէ՛ր, անքուն պահապան մշտնջենապէս: Ե Զի եթէ շտապի չարն այժմ եւեթ, առաջ քան օրը կատարածի, Եւ պատրաստի ինձ համար անելանելի արգելարան, Ես տէրունական աղօթքն իմ կուղղեմ նրա դէմ, որպէս մահացու հարուած. Եթէ կարենայ ինձ գցել գետին, Արարչին արած իմ ծնրադրութեամբ նրան կխոցեմ. Եթէ յաջողի երկրի մոխրի մէջ գլորել նա ինձ, Աստծոյ երեսնիվայր ընկնելը թող հալածի նրան. Եթէ տանջալից ցաւեր նիւթէ ինձ, Աշխարհի փրկչի քրտինքը առատ արեամբ շաղախուած` թող նեղի նրան. Եթէ շունչս նա պատանդ վերցնի, որպէսզի բարի ճամփով չընթանամ` Ամենաստեղծի կապանքը թող ինձ ազատ արձակի. Եթէ բռնադատի ինձ ուրանալու լոյսի պարգեւները, Համբերութիւնդ` աստուածամարտների հայհոյութեան դէմ` Թող որ նրան էլ նրանց հետ մէկտեղ պապանձեցնի. Եթէ գաղտնապէս հարուած հասցնող զէնքերի նետեր արձակի վրաս, Կապարճների հօր շքեղ աղեղի խոցող սլաքը թող դիպչի նրան. Եթէ խաւարած լոյսի շղարշով անամօթաբար աչքիս մէջ մտնի, Ամենակատարեալի ծածկուած գլխի կռփահարումը թող տանջի նրան. Եթէ մոլեգնի ձեռքիս վստահութիւնը կաշկանդել, 6

Թող ստեղծողի ձեռքը տրուած եղեգնը չարչարելով նրան լռեցնի. Եթէ անամօթ ծաղր ու ծիծաղով ինձ հետ կատակի, Ամենազօրի` ծաղրանք տանելը թող հեգնի նրան. Եթէ պէս-պէս հուռութքների բժժանքով խորամանկի, Հզօր Աստծոյ երեսին տրուած ապտակը նրան ամաչեցնի թող. Եթէ գիշերուայ մութը իջնելիս խաբեութեան խաւարով կռուի լկտիաբար, Տէ՛ր, լոյսիդ պայծառ ճառագայթման հետ` թող խայտառակուի. Եթէ հաւակնի, թէ կկարենայ փորձութիւնների արեգակնակեզ Վատնիչ խորշակի կեսօրուայ տապով ինձ բոլորովին արմատից խախտել, Թող քո լուսեղէն նշանի զօրութեամբ արմատախիլ` չորանա. Եթէ փորձի նա փչումով տրուած շնորհից ինձ զրկել, Այն թուքը, որ մեղաւորիս փոխարէն քերոբեների տէրն ընդունեց, Թող ամօթահար անի նրան: Զ Եթէ կծոտող ժանիքներ ցոյց տայ ինձ, Երկնաւորի բերանի լռութիւնը թող նրան պապանձեցնի. Եթէ ցանկական խայթուածքներ պատճառի հոգուս, Ամենաստեղծին զարնուած բեւեռները նրան կսկծեցնե՛ն թող. Եթէ անիրաւ խորհուրդների ճանապարհով ինձ մոլորեցնի, Անհասանելու ոտքի մեխերը թող նրան կապեն. Եթէ հարբեցնի ինձ դժնաբարոյ հրապոյրներով, Թող բարերարին տրուած լեղիով խառնուած քացախը նրան դառնացնի.

7

Եթէ ծառի առաջին պտղի ճաշակման մէջ գտնի ինձ, Խաչի սոսկալի խորհուրդով բռնուած` թող ի՜սպառ դատապարտուի. Եթէ Տիրոջ հրամանին հնազանդուելու դէմ ընդվզել սովորեցնի ինձ, Անսահմանելու պարանոցի բերումն թող կործանի նրան. Թէ սատակամահ անելու համար հալածի նա ինձ եւ վիրաւորի, Ադամին ստեղծողի կողքը մխուած ահագին տեգը թո՛ղ պատռի նրան. Եթէ դժոխային վշտերի երկունքներով պաշարի նա ինձ, Ամենակալի պատանքի կտաւը թող կաշկանդի նրան. Թէ խարդախութեամբ փորձի ինձ մահուան յատակը ձգել, Մահուան վէմի մէջ կենդանի Աստծոյ բնակուելը թող նրան մեռցնի. Եթէ մարդկային իմ գայթակղութեան վրայ նա խնդա, Թող կարկամ կամքով կորանայ կրկին. Զի Աստուածն անմահ յարութեան փառքով` Բոլոր մեռելներին նորոգեց իր հետ: Թէ հազարամեայ փոքր կապանքի լուծումով բերկրի, Բայց թող որ իսկոյն դողայ վերստին Անվերջ-անվախճան տանջարանի մէջ սաստիկ կաշկանդող յուսկ շղթաների անզերծ տագնապից Եթէ առաջին իսկ հարուածի հետ նա դժուարանայ, Մեծ դատաստանի մեծ օրը ահեղ, կորստեան գո՜յժը թող տրուի նրան` Նրա եւ իր հրեշտակների համար պատրաստուած անշէջ գեհենով: Է Իսկ ինձ, որ քեզ եմ ապաւինել, Տէ՜ր Յիսուս, Միակ թագաւոր, ինքնակալ, զօրեղ, արարիչ երկնի եւ երկրի, 8

Եւ նրանց մէջ եղած բոլոր զարդերի, Ինձ, որ աչքս քո գալստեանն եմ յառել Եւ փրկչիդ ողորմութեանն եմ սպասում յոյսով, Քո ոտքն եմ ընկնում եւ համբուրում եմ հետքերը գարշապարիդ, Պարտութիւնս եմ խոստովանում եւ մեղքերս հրապարակում, Կշտամբանքների քարերով ծեծկւում եմ եւ սրտիս հառաչանքներով այրւում, Խղճիս խայթերով խոցոտւում եմ եւ շնչիս բոցով տոչորւում, Այրւում եմ արցունքներիս աղի ցողով ու երիկամներիս կսկծանքով կիզւում, Յուսակտուր հոգով ցամաքում եմ եւ դառնաշունչ հողմով մարում. Թախանձանքի խօսքերով երերւում եմ եւ կողկողագին հեծութեամբ դողում, Տաժանելի տանջանքներով տուայտում եմ եւ հոգուս տագնապներով տատանւում, Մրրիկների կոծով ծփում եմ եւ ալիքների բախումից սասանւում, Ի լուր համբաւի սարսում եմ եւ վախի յիշատակով` կորչում, Ատեանի տեսարանով հալւում եմ եւ մեծիդ սպառնալիքներով մեռնում,Լսի՛ր, բազմագո՜ւթ, քաւիչ, մարդասէր եւ երկայնամիտ, Քաղցրութիւն անճառ, օր բարի եւ տիւ տենչալի, Զի կարող ես դու ամէն ինչի մէջ Ինչպէս եւ վերջին շունչս փչելիս ինձ փրկագործել: Քեզ Հօր եւ սուրբ Հոգուդ հետ փա՜ռք յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: 9

Հովի՛ւ Քաջ, Հովի՛ւ Բարի եւ Յաւիտենական, նայի՛ր եւ այցելէ՛ Քու բանական հօտին, որ ժողովեցիր Քու մօտդ Քու գթութեամբ: Որովհետեւ Քու առջեւդ ենք, Տէ՛ր, եւ Քու ողորմութիւններն ու գթութիւնները ենք կը սպասենք: Բոլորին օրհնէ՛, բոլորին իմաստացո՛ւր, բոլորին լուսաւորէ՛ եւ բոլորին Երկնքի Արքայութիւնդ պարգեւէ՛: Որովհետեւ Դուն ես կեանքի Տէրը եւ Ողորմութեան Աստուածը եւ Քեզի վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամեն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 16: 13- 23 Երբ Յիսուս կ՚երթար Փիլիպպոսի Կեսարիային երկրամասը՝ հարցուց իր աշակերտներուն. «Մարդիկ ի՞նչ կ՚ըսեն, ո՞վ եմ ես՝ մարդու Որդին»: Անոնք ըսին. «Ոմանք կ՚ըսեն թէ Յովհաննէս Մկրտիչն ես, ուրիշներ՝ Եղիան, ուրիշներ ալ՝ Երեմիան կամ մարգարէներէն մէկը»: Ըսաւ անոնց. «Իսկ դո՛ւք ի՞նչ կ՚ըսէք, ո՞վ եմ»: Սիմոն Պետրոս պատասխանեց. «Դուն Քրիստո՛սն ես, ապրող Աստուծոյ Որդին»: Յիսուս ըսաւ անոր. «Երանի՜ քեզի, Սիմո՛ն, Յովնանի՛ որդի. որովհետեւ ո՛չ թէ մարմինն ու արիւնը յայտնեցին քեզի ասիկա, հապա իմ Հայրս՝ որ երկինքն է: Ես ալ կը յայտարարեմ քեզի. “Դուն Պետրոս ես, եւ այս վէմին վրայ պիտի կառուցանեմ իմ եկեղեցիս, ու դժոխքին դռները պիտի չյաղթեն անոր: Երկինքի թագաւորութեան բանալիները պիտի տամ քեզի, եւ ի՛նչ որ երկրի վրայ կապես՝ երկինքի մէջ կապուած պիտի ըլլայ, ու ի՛նչ որ երկրի վրայ արձակես՝ երկինքի մէջ արձակուած պիտի ըլլայ”»: Այն ատեն աշակերտներուն պատուիրեց՝ որ ո՛չ մէկուն ըսեն թէ ինք Քրիստոսն է: Այդ ատենէն ետք Յիսուս ցոյց տուաւ իր աշակերտներուն թէ պէտք էր որ երթար Երուսաղէմ, շատ չարչարանքներ կրէր երէցներէն, քահանայապետներէն եւ դպիրներէն, սպաննուէր 10

ու յարութիւն առնէր երրորդ օրը: Պետրոս մէկդի առաւ զինք, եւ սկսաւ յանդիմանել զինք՝ ըսելով. «Ամե՛նեւին, Տէ՛ր. այդ բանը չպատահի՛ քեզի»: Ինք ալ դառնալով՝ Պետրոսի ըսաւ. «Ետե՛ւս գնա, Սատանա՛յ, դուն գայթակղութիւն ես ինծի. որովհետեւ ո՛չ թէ Աստուծոյ բաները կը մտածես, հապա՝ մարդոց բաները»: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող,

11

առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, 12

որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

13

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 66 Speaking with God from the Depths of the Heart A Now, whoever believes in the healing prayers in this humble book, praying sincerely even if he be one of the sinful, I too join him with my words.

For if he is among the just, may we find mercy together through these prayers.

And if he finds happiness, leaving misery to me alone, I shall nevertheless bear witness for him.

But may he remember Solomon and his inspired words: “Who can say, I have a pure heart, or boast of being clean of sin?”

For no man born on earth is free of sin.

14

And not one of us is special because of our swiftness, not even if wings carry us to the heights.

Therefore, we should be careful, think twice, for if we are on a pedestal, as Paul taught, we may fall to the ground, like the just judge who formulated this rule.

But let the righteous take this warning as a crown, so as not to fall from the unreachable heights.

And may the condemned see this as hope of salvation. by which to rise from the perdition of spiritual death, and live in hope.

As for me may this message be like words engraved on a monument never to be effaced a token of my wretched mortal soul crying out forever, unsilenced, with the echoes of uninterrupted sighing.

May my bones, undone in the earthen cloak of the tomb, confess this with a soundless voice, and my body turned to dust deliver these prayers to you with an indiscernible cry, seer of secrets.

B Lord of compassion, fount of mercies, bounty of goodness, Son of the one on high, Lord Jesus Christ, have mercy, save us, and love us humans.

Look upon my peril. Gaze upon my broken heart.

Attend to my misery.

See the confusion of my unending anxiety.

Come to my aid in my time of mortal torment.

Touch me, curing my most wretched infirmities.

15

Lend a kind ear to my pitiful sighs.

Listen to the silent cries from the depths of the abysmal grave.

May the voice of my failing body in prayer reach your all-hearing ears and since the pledge for my life’s redemption is imperishable, so too let your love be also constant.

Gently help me, enfeebled with infirmity as I am.

C Do not hold a grudge against me, the image of death.

Do not berate my breathless figure.

Do not strike me while I am suffering the pangs of death.

Do not deal harshly with the cracked clay vessel of my existence.

Do not double your wrath: I am crushed by your sentence.

Do not condemn to destruction my already dilapidated structure.

Do not throw stones at me: I am already like a dead dog.

Do not fulminate at me sternly: I am like a crushed flea.

Do not roar at me mightily, as if upon some braggart: I am lower than dirt.

Do not summon me for trial by ordeal: I am but cast away ash.

Do not view me, who am but vanishing dust, as your opponent.

Do not deem me, who am loathsome sediment, to be your foe.

Do not ward me off, a contemptible abomination, as if I am a warrior.

16

Do not set me aside as material for hell: I am worthless refuse.

Do not scold me again, who by this multitude of words already has been admonished many times over.

D So these are the fruits of my broken and contrite heart offered in prayer from my wretched tomb shrouded in darkness.

Establish your blessed word in me indelibly according to the yearnings of my heart.

For although I speak among the living, I am dead to you, who are beyond reach, yet on the day I succumb to death’s destruction, may I be saved through my faith in your all-powerful orders.

Now, I pray you, Lord Jesus Christ, look upon me with compassion and do not let me be the cohort of Satan.

At the time of my pitiful burial, in the lifeless sepulchre, echoing with death, attend to the voice of my sighing heart lifted in reconciliation, Lord, our sole benefactor, who cherishes our spirits, almighty God, who loves mankind.

May your kind Spirit dwell with me, shedding light upon me in the darkness.

May the venerated, life-giving relics of your passion stay with me, like a treasure deposited with you, so they may bestow the gift of renewed life.

With these inexhaustible weapons I am equipped as stones of a slingshot made of the spirit, 17

to ward off the legions of evil.

With you on my side Lord, the battle waged against me shall be checked, when enemies rise up and attack me, thinking that the citadel has no troops, and the alarms make no sounds.

But I have you, Lord, as my eternal keeper who slumbers not, nor sleeps.

E For even now, if the evil one in anticipation of the Day of Judgment rushes to prepare a prison without escape for me, I will deliver the Lord’s prayer like a deathblow.

If he tries to deter me as I kneel before my creator, if he tries to bow my face to the dust, may my bowing down to God turn him back.

If he tries to torment me with pain, may the abundant sweat mixed with the blood of our Savior of the world frustrate him.

And if he takes my breath hostage so I cannot travel the path to goodness, may the bindings of the creator of the universe free me.

If he forces me to renounce the gifts of the light, may your patience in the face of mockery by the enemies of God, silence them, just as you did.

If he should barrage me with secret arrows, may the arrowheads from the Father’s glorious quiver befall him.

If the veil of darkness should make my eye shameless, may the blow to his blindfolded head by the creator knock him down.

18

If he ventures to bind up my firm hands, may the reed offered by the right hand of the creator silence him.

If with jeering mockery he toys with me, may the Almighty’s fortitude in the face of ridicule mock him back.

If he conjures a spell upon me, may he be foiled by the Almighty’s slap to his face.

If at twilight he attacks shamelessly under cover of darkness, may he be confounded by the radiance of the light of your revelation, Lord.

If in the heat of noonday he thinks he can dry my roots with scorching blasts of the sun’s furnace, may he be uprooted and dried by the power of your sign of light.

If he plots to deprive me of the grace of your breath, may he be humiliated by the spit, which the Lord of the cherubim endured for me, a sinner.

F If he dares show his biting teeth, may the silence of the mouth of our heavenly Lord shut it.

If he causes desires to gnaw at my soul, may the nails that pierced the creator hurt him.

If he tries to lead me astray along the path of unjust thoughts, may the nails in the feet of our Lord, beyond understanding, hold him fast.

If he tries to make me drink a vile potion, may the vinegar mixed with bile that was given our Savior to drink, embitter him.

19

If he lures me into eating from the first wood, the tree of the forbidden fruit, may the terrible spectacle of the second wood seize and completely vanquish him.

If he tries to teach me to rebel against God’s commandments, may the nod of the infinite Godhead destroy him.

If he tries to kill me by wounding and persecuting me, may the lance that pierced the side of the creator of Adam cut him down.

If he envelops me in the pangs of hellish pain, may the burial shrouds of the Lord who holds all creation, wrap him up.

If he tricks me into gazing into the abyss of death, may the living God who survived the stone tomb kill him.

If he takes joy in my mortal errors, may he, with his crooked will, die again, when the immortal God, resurrected in glory, renews all mortals.

If he is cheered by the prospect of release from these small bindings after a thousand years, may he tremble again for the later chains that will bind him forever in the place of unremitting torment without end.

If the first blow is bad news for him, wait till he finds out about the inextinguishable fires of hell that await him and his angels at the Last Judgment.

G And for me, who has sought refuge in you, Lord Jesus, our only king, absolute and mighty, 20

creator of heaven and earth and every beauty in it, I await your coming with anticipation and hope in the mercy of your cross.

I fall at your feet and kiss the traces of your footsteps.

I confess my sin and publish my wrongdoing.

I beat myself up and entomb my heart in sighs.

I am wounded by pangs of conscience and smolder with fiery breath.

I burn with the salty dew of tears and my insides are on fire with grief.

I am parched by winds of despair and suffocated by the foul fumes.

I am weak with words of grief and shaking with wretched cries.

I suffer with sorrowful afflictions and my soul shakes in alarm.

I am tossed on the waves of the storm and jolted by the crashing of the waves.

I shudder at the news and am devastated by the memory of terror.

I melt at the sight of the tribunal and am mortified by your threats, great Lord.

Hear me, compassionate Lord, who pardons us, who loves mankind, who is patient with us, sweet beyond words, good day, dawn of our longing, for you are capable of all things and when I give up the spirit, you will be my great salvation.

To you with the Father and the Holy Spirit, glory forever.

Amen.

21

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy At night and day and at all times we pray you and ask you, Lord, who loves mankind, hear us God our savior. Incline your ear toward our supplications, that the strivings of your servants may not be in vain. Consider our just works and the fruits of our worship. Receive, Lord, our prayers and worship. Grant us your generous portion of mercy. Shield us with your almighty right hand. Strengthen us, Lord with the might of your Holy Spirit. Keep us as the light of your eye, and show us your favor for the praise and glorification of your holy name. For in your glory all creation finds its end eternally glorifying in the highest the Father, Son and Holy Spirit. Now and always and unto the ages of ages. Amen.

MATTHEW: 16:13- 23 When Jesus came to the region of Caesarea Philippi, he asked his disciples, “Who do people say the Son of Man is?”

They replied, “Some say John the Baptist; others say Elijah; and still others, Jeremiah or one of the prophets.”

“But what about you?” he asked. “Who do you say I am?”

Simon Peter answered, “You are the Messiah, the Son of the living God.” Jesus replied, “Blessed are you, Simon son of Jonah, for this was not revealed to you by flesh and blood, but by my Father in heaven.

And I tell you that you are Peter, and on this rock I will build my church, and the gates of Hades will not overcome it. I will give you the keys of the kingdom of heaven; whatever you bind on earth will be d bound in heaven, and whatever you loose on earth will be loosed in heaven.” Then he ordered his disciples not to tell anyone that he was the Messiah.

22

From that time on Jesus began to explain to his disciples that he must go to Jerusalem and suffer many things at the hands of the elders, the chief priests and the teachers of the law, and that he must be killed and on the third day be raised to life.

Peter took him aside and began to rebuke him. “Never, Lord!” he said. “This shall never happen to you!”

Jesus turned and said to Peter, “Get behind me, Satan! You are a stumbling block to me; you do not have in mind the concerns of God, but merely human concerns.”

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, 23

under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all.

Amen.

24