Coronel instituut jaarverslag 2012

jaarverslag

20 12 annual report

Colofon/Colophon Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Divisie Klinische methoden en Public Health Academisch Medisch Centrum Amsterdam Coronel Institute of Occupational Health Division Clinical Methods and Public Health Academic Medical Center Amsterdam Meibergdreef 9 1105 AZ Amsterdam www.amc.nl/Coronel coronel@amc.uva.nl T +31 (0)20 566 53 25 F +31 (0)20 697 71 61

Tekst/texts: Julitta Boschman, Frank van Dijk, Monique Frings-Dresen, Sanja Kezic, Paul Kuijer, Henk van der Molen, Judith Sluiter, Paul Smits, Bas Sorgdrager Redactie/Editing: Jan Bakker, Julitta Boschman, Bibi Groendijk, Fred Moeijes, Els Ruijer, Sietske Tamminga Fotografie/Photography: foto voorkant: Witteveen+Bos Ontwerp/Design: CO3 (Toon van Lieshout) Druk/Print: Grafisch Goed

inhoud

contents

Voorwoord - Tijd voor effectieve preventieve interventies Organisatie - Afdeling Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid

04 06

Onderzoek

Foreword - Time for effective preventive interventions Organization - Coronel Institute of Occupational Health

Research

Ontstaan en preventie van arbeidsgerelateerde aandoeningen PI: prof. dr. Monique HW Frings-Dresen

08

Development and prevention of occupational diseases PI: prof. dr. Monique HW Frings-Dresen

Kwaliteit van de zorg op het gebied van Arbeid en Gezondheid PI: prof. dr. Frank JH van Dijk

10

Quality of care in occupational health PI: prof. dr. Frank JH van Dijk

Medisch onderzoek bij werknemers: werkvermogen en herstel PI: dr. Judith K Sluiter

12

Medical examination of employees: work ability and recovery PI: dr. Judith K Sluiter

Individuele gevoeligheid voor (arbeidsgerelateerde) huidaandoeningen PI: dr. Sanja Kezic

14

Individual susceptibility to occupational and other skin disorders PI: dr. Sanja Kezic

Onderwijs

16 18

Education

22 23 26

Patient care

Nederlands Centrum voor Beroepsziekten PatiĂŤntenzorg De mensen achter de schermen Publicaties

Netherlands Center for Occupational Diseases

The people behind the scenes Publications

3

voorwoord

Tijd voor effectieve preventieve interventies Het tij is gekeerd; lange tijd was de focus gericht op ziekteverzuim en de inzet voor begeleiding gericht op terugkeer naar werk na ziekteverzuim. Uit onder­zoek blijkt dat terugkeer naar werk na (langdurig) ziekte­ verzuim vaak niet tot het gewenste resultaat leidt.

Voorafgaand aan het moment van ziekteverzuim spelen zich processen af die zijn weerslag hebben op de mogelijkheden voor terugkeer naar werk nadat het kwaad al is geschied. Bovendien is gebleken dat het ontbreken van werk kan leiden tot klachten en aandoeningen. Niet alleen deze kennis maar ook de kosten die (langdurig) ziekteverzuim met zich meebrengt heeft de aandacht verlegd naar (vroege) preventie.

Veel interventies en innovaties worden op de markt gebracht, zoals beweeg- en voedingsprogramma’s op de werkplek (van Wier et al 2013). Op basis van de gevonden resultaten wordt geconcludeerd dat brede toepassing van afzonderlijke leefstijlprogramma’s op

de werkplek wordt afgeraden. In lijn met het advies van de Commissie Arbeidsomstandigheden van de Sociaal-Economische Raad (SER) (2012) dient, om de duurzame inzetbaarheid en participatie van werk­ nemers te bevorderen, de nadruk te worden verlegd naar preventieve maatregelen in werk die het functioneren positief beïnvloeden en daarmee behoud van werk.

Uiteraard moet hierbij worden voorkomen dat mensen klachten of gezondheidsschade oplopen door hun werk en de omstandigheden waaronder het werk plaats­ vindt. In de huidige bedrijfsgezondheidszorg schieten preventieve acties er nog te veel bij in. Deels is dit te wijten aan ontbrekende mate van bewijs dat inter­ venties effectief zijn voor behoud van functioneren.

In het SER rapport wordt een oproep gedaan door werkgevers en werknemers in Nederland om preventie van ziekteverzuim een belangrijk onderdeel te laten zijn van de bedrijfsgezondheidszorg en om deze preventiemaatregelen uit te laten voeren door de bedrijfsarts. Inkomens- en zorgverzekeraars zouden

Time for effective preventive interventions The tide has turned – for a long time, there has been a focus on sickness-related absenteeism, with supervision aimed at getting employees back to work. Research has shown that returning to work after a sickness-related absence (sometimes after a long period of time) often does not lead to the desired result. Before the start of the period of absence, there are processes at play that affect the possibilities for returning to work after the damage has been done. Moreover, it appears that the lack of work can lead to complaints and diseases. It is not just this information, but also the costs associated with sickness-related absenteeism that have shifted the focus to early prevention.

4

A great many interventions and innovations are being introduced, such as exercise and nutrition programs at the workplace (van Wier et al 2013). The conclusion from the results of these is that the broad-based use of individual lifestyle programs in the workplace is inadvisable. In line with the advice of the Working Conditions Committee of the Social and Economic Council of the Netherlands (SER) (2012), and in order to promote the long-term employability and participation of employees, the emphasis should be redirected towards preventive measures in the workplace that have a positive effect on employees’ ability to function and therefore to continue working.

foreword

daarbij door financiĂŤle prikkels de aandacht richting preventie kunnen stimuleren. Daarnaast is de noodzaak voor onderzoek naar effectiviteit van maatregelen een uitdaging, zoals de effectiviteit van preventief medisch onderzoek en interventies gericht op behoud/terugkeer naar werk vroeg in het curatieve proces. Onderzoek en praktijk komen hier bij elkaar en wij gaan graag door met het verwerven van de broodnodige kennis op dit gebied!

Prof. dr. Monique HW Frings-Dresen Afdelingshoofd

Naturally, efforts must be made to prevent people from picking up conditions or incurring damage to their health through their work or the circumstances in which they perform it. It is too often the case in current occupational healthcare that preventive action never really comes to anything. This is partly due to the lack of evidence that interventions are effective in enabling employees to continue functioning. The SER report makes a plea for employers and employees in the Netherlands to make the prevention of sicknessrelated absenteeism an important part of occupational healthcare, and to have these prevention measures carried out by an occupational health physician.

Meanwhile, income and healthcare insurance companies could use financial incentives to promote prevention.

In addition, the need for research into the effectiveness of measures is a challenge; examples include the effectiveness of preventive medical examinations and interventions at an early stage in the curative process that are aimed at keeping or returning employees at or to work. This is where research and practice meet, and we relish the chance to be able to continue acquiring such vital knowledge in this area!

Prof. dr. Monique HW Frings-Dresen Director

5

organisatie

Afdeling Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid is een afdeling binnen het Academisch Medisch Centrum (AMC) te Amsterdam en ressorteert onder de Divisie Klinische Methoden en Public Health. Het instituut richt zich op vraagstukken op het gebied van arbeid en gezondheid.

Het hoofd van de afdeling is prof. dr. Monique HW FringsDresen. De gezondheid van de werknemer of patiënt en de gezond­heidszorg voor hen staan centraal. Er wordt gestreefd naar optimale preventie van beroepsziekten en bevordering

van arbeidsparticipatie. Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), het Kenniscentrum Verzekerings­ geneeskunde (KCVG) AMC-UMCG-UWV-VUmc, de Polikliniek voor Mens en Arbeid (PMA) en het Kenniscentrum Medische Keuringen in Arbeid (KMKA) zijn onderdeel van de afdeling. Het instituut neemt deel in de Netherlands School of Public and Occupational Health (NSPOH) en de Academische OpleidingsWerkPlaats (AOWP).

Coronel Institute of Occupational Health

6

organisation

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid aangewezen als WHO Collaborating Center in Occupational Health. Het Coronel Instituut is bijzonder actief in de International Commission on Occupational Health (ICOH).

De afdeling heeft drie hoogleraren, te weten prof. dr. Monique HW Frings-Dresen, prof. dr. Haije Wind, benoemd als bijzonder hoogleraar vanuit het Instituut Gak en prof. dr. Carel TJ Hulshof, benoemd als bijzonder hoogleraar vanuit de NVAB (Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfs­geneeskunde). Op 1 mei 2013 is prof. dr. Frank JH van Dijk met pensioen gegaan. Het onderzoek van de afdeling

The Coronel Institute of Occupational Health is a department of the Academic Medical Center (AMC) in Amsterdam and is part of the Division of Clinical Methods and Public Health.

The Institute’s research focuses on the field of occupational health. The department is headed by prof. Monique HW Frings-Dresen. Its mission relates primarily to the health and healthcare of employees and patients. The aim is to optimize the prevention of occupational diseases and to promote participation in the labor force. The department includes the Netherlands Center for Occupational Diseases (NCvB), the Research Center for Insurance Medicine AMC-UMCGUWV-VUmc (KCVG), the People and Work Outpatient Clinic (PMA) and the Expertise Center of Pre-employment Medical Examinations and Worker’s Health Surveillance (KMKA).

The Institute participates in the Netherlands School of Public and Occupational Health (NSPOH) and the Academic Collaborative Training Center (AOWP).

The World Health Organization (WHO) has designated the Coronel Institute of Occupational Health as a WHO Collaborating Center in Occupational Health. The Coronel

wordt, vanaf 1 mei 2013 geleid door drie Principal Investigators (PI’s) te weten prof. dr.Monique HW FringsDresen, dr. Judith K Sluiter en dr. Sanja Kezic. Het onderwijs (onder andere het Curius curriculum, studenten Medische Informatiekunde, en postgraduate en masteronderwijs) wordt gecoördineerd door de staf onderwijs onder voorzitterschap van dr. P Paul FM Kuijer. Prof. dr. Monique HW Frings-Dresen en dr. Henk F van der Molen leiden het NCvB en dr. Bas Sorgdrager en prof. dr. Monique HW FringsDresen de PMA; dr. Judith K Sluiter en prof. dr. Carel TJ Hulshof voeren de leiding bij het KMKA; het KCVG heeft een eigen bestuursstructuur samen met het UMCG, UWV en het VUmc.

Institute is a particularly active member of the International Commission on Occupational Health (ICOH).

The department has three professors, prof. Monique HW Frings-Dresen, prof. Haije Wind, professor by special appointment of Instituut Gak, and prof. Carel TJ Hulshof, professor by special appointment of the Netherlands Society of Occupational Medicine (NVAB). Prof. Frank JH van Dijk retired on 1 May 2013, since when the department’s research has been directed by three Principal Investigators (PIs) – prof. Monique HW Frings-Dresen, Dr. Judith K Sluiter, and Dr. Sanja Kezic. The education provided in the Curius curriculum, to Medical Informatics students, and in postgraduate and master’s courses, is coordinated by the educational staff, chaired by Dr. P Paul FM Kuijer.

Prof. Monique HW Frings-Dresen and Dr. Henk F van der Molen manage the NCvB and Dr. Bas Sorgdrager and prof. Monique HW Frings-Dresen manage the PMA; Dr. Judith K Sluiter and prof. Carel TJ Hulshof manage the KMKA; the KCVG has its own management structure together with the UMCG, UWV, and the VUmc.

7

onderzoek

Ontstaan en preventie van arbeidsgerelateerde aandoeningen

handelen, zoals naar factoren die langdurige arbeids­ ongeschikt­heid in stand houden, naar interventies die effectief zijn bij (zieke) werklozen met depressieve stoornissen en naar factoren die relevant zijn bij de beoordeling van jong­ gehandicapten (Wajongers) en voor begeleiding naar werk bij patiënten met niet-aangeboren hersenletsel.

PI: prof. dr. Monique HW Frings-Dresen Wat is in 2012 bereikt?

Doel onderzoekslijn De onderzoekslijn besteedt aandacht aan het ontstaan en de preventie van arbeidsgerelateerde aandoeningen i.e. beroeps­ ziekten. Het onderzoek richt zich enerzijds op factoren in arbeid die (beroeps)ziekten veroorzaken en anderzijds op vraagstukken rond arbeidsre-integratie bij mensen met een (chronische) aandoening. Een aantal (chronische) aandoeningen in relatie tot werk zijn aandachtspunt van studie, zoals aan­houdende vermoeidheid, klachten van het bewegings­ apparaat, reuma, kanker en niet-aangeboren hersenletsel.

Samen met de curatieve sector wordt onderzoek uitgevoerd op het gebied van arbeidsmogelijkheden tijdens het behandel­ proces van de patiënt, zoals met het Gastro-Intestinaal Oncologisch Centrum Amsterdam (GIOCA), afdelingen reumatologie en orthopedie van het AMC en het Amphia Ziekenhuis in Breda. Een aantal onderzoeksprojecten is gericht op de kwaliteit van verzekeringsgeneeskundig

Development and prevention of occupational diseases PI: prof. dr. Monique HW Frings-Dresen Purpose of line of research This line of research addresses the etiology and prevention of work-related disorders, i.e. occupational diseases. The research focuses on work-related factors that cause occupational diseases as well as issues surrounding the occupational reintegration of people with chronic diseases. A number of chronic work-related diseases and disorders are the subject of the study. These include chronic fatigue, musculoskeletal disorders, rheumatism, cancer, and acquired brain injuries.

Research is being conducted on the possibilities of patients

8

Twee promoties hebben plaats gevonden, namelijk van Sietske Tamminga, gericht op een interventie ter bevordering van terugkeer naar werk bij patiënten met diagnose kanker.

Het onderzoek was een multicenter onderzoek waar diverse ziekenhuizen in Nederland aan deelnamen. Het andere afgeronde promotieonderzoek werd uitgevoerd door Marieke van den Oord, gericht op preventie van nekklachten bij luchtvarenden. Het promotietraject is onder verantwoordelijk­heid van twee PI’s uitgevoerd, namelijk prof. dr. Monique HW Frings-Dresen en dr. Judith K Sluiter, en had veel belang­ stelling vanuit de praktijk.

Het onderzoek naar de ontwikkeling en implementatie van een beroepsspecifiek Preventief Medisch Onderzoek (PMO) binnen de bouwsector in samenwerking met Arbouw is door Julitta Boschman afgerond; de promotie plechtigheid zal in 2013 plaatsvinden.

working during their treatment, in cooperation with the curative sector, including the Gastrointestinal Oncology Center Amsterdam (GIOCA), the rheumatology and orthopedics department of the AMC, and the Amphia Ziekenhuis hospital in Breda. A number of projects concern the quality of insurance medicine, such as the factors that perpetuate long-term occupational disability; finding effective interventions for people who are unemployed (due to illness) and suffer from depressive disorders; factors that are relevant to the assessment of young people with disabilities (Wajong); and helping people with acquired brain injuries find work.

What was achieved in 2012?

Two doctorates were awarded. One was for Sietske Tamminga, for an intervention aimed at helping patients who have been diagnosed with cancer to return to work. The research was a multi-center project in which various hospitals in the Netherlands took part. The other doctoral research project to

research

Op gebied van behoud van en re-integratie naar werk voor patiënten gediagnosticeerd met kanker worden een aantal onderzoeken uitgevoerd, zoals naar de ontwikkeling van een instrument voor vaststelling van kwaliteit van werken van patiënten met diagnose kanker. Daarnaast wordt een onderzoek uitgevoerd naar de meerwaarde van een consulent­ bedrijfsarts in het curatieve proces voor begeleiding naar werk bij patiënten met kanker. Tot slot is een implementatie­ onderzoek uitgevoerd bij een aantal ziekenhuizen in Nederland van een interventie die bestond uit een beweegprogramma in combinatie met begeleiding voor terugkeer naar werk door een consulentbedrijfsarts.

Een tweetal onderzoeken worden uitgevoerd naar arbeids­ participatie bij patiënten met niet-aangeboren hersenletsel; een onderzoek bij het revalidatiecentrum Heliomare en een onderzoek in samenwerking met het UWV. Een promotieonderzoek is gestart naar de kosteneffectiviteit van Vroege Interventie bij patiënten met subacute klachten aan het bewegingsapparaat; het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met het UMCG Groningen en Heliomare te Wijk aan Zee.

be completed was carried out by Marieke van den Oord, aimed at preventing neck complaints among people who travel by air.

Her doctoral project was carried out under the supervision of two PIs, professor Monique HW Frings-Dresen and Dr. Judith K Sluiter, and attracted a lot of attention from the field.

The research into the development and implementation of an occupation-specific workers’ health surveillance (WHS) in the construction industry, in cooperation with Arbouw, was completed by Julitta Boschman. The doctoral ceremony will take place in 2013.

With regard to job retention and rehabilitation for patients diagnosed with cancer, a number of research projects are being carried out, for example into the development of an instrument for determining the quality of work performed by people who have been diagnosed with cancer. Another is being conducted into the added value of having a consultant

occupational physician in the curative process for supervising patients with cancer back to work. Finally, an implementation study was carried out at a number of hospitals in the Netherlands into an intervention that consisted of an exercise program combined with supervision by a consultant occupational physician towards a return to work.

Two research projects are being carried out into work participation among patients with acquired brain injuries; one is at the Heliomare rehabilitation center, and one is in cooperation with the UWV. A doctoral research project has been launched into the cost-effectiveness of early intervention with patients with sub-acute musculoskeletal complaints. This project is being conducted in cooperation with the University Medical Center Groningen (UMCG) and Heliomare in Wijk aan Zee.

9

onderzoek

Kwaliteit van de zorg op het gebied van Arbeid en Gezondheid PI: prof. dr. Frank JH van Dijk Binnen dit thema komen vier onderwerpen aan bod: mentale gezondheid, beroepsziekten, werkenden met een chronische aandoening en het gebruik van wetenschappelijke kennis.

Uit onderzoek van Erik Noordik is gebleken dat gebruik van elementen uit de angsttherapie in de begeleiding door bedrijfs­ artsen van mensen met psychische problemen, verzuim verlengend werkt. Gebruik van de bestaande richtlijn heeft daarom de voorkeur. Een vragenlijst die het zelf­vertrouwen meet in de terugkeer naar werk, blijkt de terugkeer ook goed te voorspellen.

Werken met een chronische aandoening geeft soms ernstige problemen. Sarah Detaille promoveerde op het proefschrift ‘Building a self-management program for workers with a chronic somatic disease’. De door haar ontwikkelde training blijkt mensen goed te ondersteunen. Vooral ouderen, vrouwen en laagopgeleide werknemers lijken er voordeel bij te hebben.

Beroepsziektemeldingen zijn een belangrijke bron van informatie. Onderzocht is welke rol meldingen van werkenden zelf kunnen vervullen. Voor huidaandoeningen en ziekten van het bewegingsapparaat lijken de beste mogelijkheden aanwezig.

Voor het vaststellen van ‘chronic solvent encephalopathy’, een hersenaandoening door oplosmiddelen (OPS) is onder leiding van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB)

Quality of Care in Occupational Health PI: prof. dr. Frank JH van Dijk

10

research

Europese consensus bereikt. Dit betreft vooral het vaststellen van de neuropsychologische beperkingen, een belangrijke doorbraak. De toepassing van de nieuwe systematiek op de gegevens van ruim 500 patiënten uit eigen land laat zien dat verbale vaardigheden, motorische snelheid en aandacht het meest getroffen zijn bij deze aandoening.

In het proefschrift van Martijn Rhebergen ‘From question to answer. Information for workers on occupational safety and health’ wordt voor het eerst helder beschreven welke vragen werknemers en leidinggevenden hebben over werk en gezond­heid. Meer dan 70% heeft vragen, bijna de helft van hen gaat actief op zoek naar een antwoord. Het zoeken levert, helaas, vaak geen goed of een niet goed bruikbaar antwoord op.

This theme deals with four topics: mental health, occupational diseases, employees with chronic diseases, and the use of scientific knowledge.

Research by Erik Noordik has shown that the use of elements of exposure therapy during supervision by occupational physicians of people with mental problems extends the period of absence from work. Use of the existing guideline is therefore to be preferred. A questionnaire that measures the employee’s self-confidence in returning to work also appears to be an accurate way of predicting when that return will be.

Working with a chronic disease can bring serious problems.

Sarah Detaille obtained her doctorate on her thesis entitled, ‘Building a self-management program for workers with a chronic somatic disease’. The training course she devised appears to be an effective way of helping people – in particular, older people, women, and employees with poor educational qualifications seem to benefit from it.

Reports of occupational diseases are an important source of information. Research has been carried out into the role that reports by employees themselves could fulfill. The best possibilities for this seem to be with skin diseases and musculoskeletal disorders.

Under the leadership of the Netherlands Center for Occupational Diseases, a European consensus has been

Een door ons ontwikkelt online netwerk van deskundigen (ArboAntwoord) geeft betere antwoorden vergeleken met bijvoorbeeld gebruik van online zoekmachines zoals Google.

Hiermee is een efficiënte mogelijkheid gecreëerd om werkende en leidinggevenden goed te informeren.

Tot slot is de effectiviteit van onderwijs onderzocht.

E-learning blijkt effectief te zijn en even effectief als traditionele onderwijs­vormen. Toch wordt in één project aanbevolen om gemengde vormen van onderwijs (blended learning) te gebruiken: e-learning gecombineerd met contact­ onderwijs. Vaardigheden en gedrag, komen in contact­ onderwijs beter tot hun recht ten opzichte van E-learning.

reached for establishing chronic solvent encephalopathy. This primarily concerns establishing neuropsychological disabilities, a major breakthrough. The application of the new method on the data of more than 500 patients from the Netherlands shows that this condition mostly affects verbal skills, motor speed, and concentration.

In his doctoral thesis, ‘From question to answer. Information for workers on occupational safety and health’, Martijn Rhebergen describes clearly for the first time what questions employees and managers have in relation to work and health.

More than 70% of them have questions, almost half of whom actively look for answers. Unfortunately, their searches do not usually lead to a satisfactory answer, or at least to a usable answer. An online network of experts (ArboAntwoord), devised by us, gives better answers than can be found using online search engines, for example, like Google. This is an efficient way of providing useful information for employees and managers.

Finally, research was conducted into the effectiveness of teaching. E-learning appears to be effective, and just as much so as traditional teaching methods. Nonetheless, it is recommended that blended learning be used – e-learning combined with face-to-face teaching. Skills and behavior are better taught using the latter rather than the former.

11

onderzoek

Medisch onderzoek bij werknemers: werkvermogen en herstel PI: dr. Judith K Sluiter

Doel onderzoekslijn Het in kaart brengen en kunnen voorspellen van het werk- en herstelvermogen van (beoogde) werknemers is een belangrijke taak van artsen in het veld van arbeid en gezondheid. Het goed kunnen (blijven) functioneren in werk en het duurzaam inzetbaar houden van werknemers is het streven.

Hierbij zijn twee situaties denkbaar: 1 een patiënt heeft een specifiek gezondheidsprobleem en een bepaalde baan en er dient een inschatting van het huidige of toekomstige werk- en herstelvermogen plaats te vinden; 2 bij specifiek werk dat gezondheidkundige- en/of veiligheids normen overschrijdt, dient een uitspraak gedaan te worden of iemand dat werk gezond en veilig kan uitvoeren.

Wat is in 2012 bereikt en wat staat voor 2013 op het programma?

In 2012 zijn 16 nationale en 20 internationale publicaties verschenen. Op het International Commission on Occupational Health (ICOH) wereldcongres in Mexico werden onderzoeks­ projecten gepresenteerd door meerdere onderzoekers. In het Kenniscentrum Medische Keuringen in Arbeid (KMKA) zijn diverse onderwijs- en adviesactiviteiten uitgevoerd.

Twee proefschriften werden afgerond: Fania Gärtner ontwikkelde een beroepspecifiek instrument om werk­ functioneren te meten. Hiernaast vond zij dat een bezoek aan de bedrijfsarts in de context van preventief medisch onderzoek (PMO) bij verpleegkundigen kan leiden tot gericht hulp zoekgedrag en verbetering in werkfunctioneren. Marieke van den Oord promoveerde op nekbelasting en nekpijn bij helikoptervliegers. Zij zocht uit welke werkgerelateerde factoren van belang zijn bij nekklachten. Hiernaast werden

12

helmen beter aangepast en bij de evaluatie had dit positieve uitkomsten tijdens het vliegen.

De ontwikkeling en implementatie van hulpmiddelen bij de medische beoordeling van werkvermogen tijdens het WIA gesprek door verzekeringsartsen heeft in 2012 plaatsgevonden. De ontwikkeling en evaluatie van een nieuw beroepsspecifiek protocol voor bedrijfsartsen om PMO in de bouwsector te begeleiden heeft plaatsgevonden en wordt in 2013 afgerond met een promotie. De evaluatie van de praktijktest van het preventieconsult in de bedrijfsgezondheidszorg wordt in 2013 afgerond.

Toekomstige maatschappelijke impact betreft het schrijven van een update van de leidraad PMO bij werkenden voor bedrijfsartsen. In 2013 worden de eerste longitudinale resultaten van het cohort onderzoek onder medische studenten gepubliceerd.

Missie in deze onderzoekslijn is het verbeteren van de kwaliteit van de medische onderzoeken en aanvullende begeleidings­ vormen bij de medische selectie en medische begeleiding van werknemers.

Ontwikkeling, implementatie en evaluatie van medisch onderzoek bij werkenden (aanstellingskeuringen, verplichte medische keuringen en preventief medisch onderzoek) wordt in deze onderzoekslijn in samenwerking met praktijkpartijen vormgegeven.

Een kenniscentrum op het gebied van medische keuringen, het Kenniscentrum Medische Keuringen in Arbeid (KMKA), www.amc.nl/kmka, wordt geleid samen met de NVAB.

research

Medical examination of employees: work ability and recovery PI: dr. Judith K Sluiter Mission and research subjects To identify and be able to assess the work ability and recovery opportunities of (new) employees is an important part of the work of physicians in the field of occupational health. The aim is for employees to be able to operate effectively in their work and to ensure their long-term availability.

There are two conceivable situations here: 1 a patient has a specific health problem and a certain job, and an estimate has to be made of his current and future work ability and recovery opportunities; 2 a view is required as to whether someone can perform, in a healthy and safe way, specific work that breaches health and/or safety standards.

What was achieved in 2012 and what is on the program for 2013?

Sixteen national and twenty international publications appeared in 2012. Several researchers presented their projects at the International Commission on Occupational Health (ICOH) world congress in Mexico, while various educational and advisory activities were organized in the Expertise Center of Pre- and On-employment Medical Examinations and Workers’ Health Surveillance (KMKA).

Two doctoral theses were completed. Fania Gärtner developed ajob-specific tool for measuring work functioning. She also found that visits by nurses to an occupational physician in the context of Workers’ Health Surveillance (PMO) can lead to better work functioning. Marieke van den Oord obtained her doctorate on the subject of neck strain and neck pain among helicopter crew. She investigated what work-related factors are important in relation to neck complaints. Helmets were also modified, and this proved to have a positive effect during flights.

Tools used for medical examinations and assessment of employees’ work ability by insurance physicians during WIA assessments were developed and introduced during 2012.

A new job-specific WHS protocol to be employed by occupational physicians in the construction industry was also developed and evaluated, and will be completed in 2013 with the conferral of a doctorate. The evaluation of the practical test of preventive consultations in occupational healthcare will be completed in 2013. The writing of an update of the PMO guideline for occupational physicians concerns the future societal impact. The first longitudinal results of the cohort study among medical students will be published in 2013.

The mission of this line of research is to improve the quality of medical examinations and other forms of support in the medical selection and medical guidance of employees.

In collaboration with the sectors concerned, this line of research develops, implement and evaluates medical examinations of employees (pre-employment and mandatory medical examinations and workers’ health surveillance).

The Expertise Center of Pre- and On-employment Medical Examinations and Workers’ Health Surveillance (KMKA) is run together with the Netherlands Society of Occupational Medicine (NVAB), www.amc.nl/kmka.

Fania Gärtner

13

onderzoek

Individuele gevoeligheid voor (arbeidsgerelateerde) huidaandoeningen PI: dr. Sanja Kezic Doel onderzoekslijn Het onderzoek in deze onderzoekslijn richt zich op de bijdrage van genetische- en omgevingsfactoren op het verkrijgen van beroepsgerelateerd contacteczeem (CE). De bijdrage van deze risicofactoren wordt onderzocht door middel van epidemio­logische studies bij de werknemers en leerlingen uit hoogrisico beroepen. Daarnaast wordt in experimentele studies gekeken naar de relatie tussen genotype, huidbarrière en individuele irritatierespons. Een belangrijk aandachts­ gebied van het onderzoek is ontwikkeling van de biomarkers van de huidbarrière.

Wat is in 2012 bereikt en wat staat voor 2013 op het programma?

In 2012 zijn 11 internationale publicaties en een bijdrage in een boek verschenen.

Het promotieonderzoek van Maaike Visser naar de individuele gevoeligheid voor contacteczeem in hoogrisico beroepen is afgerond. Dit project had als doel meer inzicht te verkrijgen in biomedische, epidemiologische en ethische aspecten van genetisch testen op de werkplek. Het onderzoek werd verricht door middel van een prospectieve cohortstudie onder leerlingverpleegkundigen en een case-controle studie onder werk­ nemers met chronisch irritatief contacteczeem. Het laatste

Individual susceptibility to occupational and other skin disorders PI: dr. Sanja Kezic Purpose of line of research This line of research is focused on the contribution of genetic and environmental factors in contracting occupational contact eczema (CE). The role played by these risk factors is the subject of epidemiological studies among employees and pupils from high-risk occupations. Experimental studies are also under­ way in order to look at the relationship between genotype, skin barrier and individual irritation response. An important area of focus in the research is the development of skin barrier biomarkers.

What was achieved in 2012 and what is on the program for 2013?

Eleven international publications and a contribution in a book appeared in 2012.

14

The doctoral research by Maaike Visser into individual susceptibility to contact eczema in high-risk occupations was completed. The purpose of this project was to obtain a greater understanding of biomedical, epidemiological and ethical aspects of genetic testing in the workplace. The research was carried out among a prospective cohort of trainee nurses with chronic irritant contact eczema. The final part of the research was done in cooperation with the dermatology department of the University of Osnabrück. In particular, the combination of the mutations in the filaggrin gene (FLG) and atopic dermatitis (AD) increases the risk of contact eczema. Individuals with both FLG mutations and AD are four to five times more likely to develop contact eczema.

The exposure to wet work during the internships was greater than the level recommended in the guidelines for wet work

research

onderzoek werd gedaan in samenwerking met de afdeling Dermatologie van de Universiteit van Osnabrueck. Vooral de combinatie van de mutaties in het filaggrine gen (FLG) en atopisch dermatitis (AD) verhoogt het risico op contact­ eczeem. Individuen die zowel FLG mutaties als AD hadden, hebben 4-5 keer meer kans om contact eczeem te ontwikkelen. De blootstelling aan nat werk tijdens de stages was voor 29% van de leerlingen hoger dan wordt aanbevolen in de richtlijn voor nat werk. Ongeveer 25% van de leerlingverpleegkundigen ontwikkelde handeczeem tijdens de opleiding. Op de meeste opleidingen is echter weinig aandacht voor het in stand houden van een goede huidbarrière, het

ontstaan van handeczeem en het belang van tijdige behandeling hiervan. Het bestaande preventieprogramma voor contact­ eczeem zou zich bij voorkeur ook moeten richten op verpleeg­ kundigen en verzorgende in opleiding, in plaats van (zoals nu het geval is) alleen op nieuwe werknemers.

Meer dan de helft van de ondervraagde leerlingen gaf aan zich te willen laten testen op FLG mutaties wanneer ze een dergelijke test aangeboden zouden krijgen. De voornaamste redenen waren nieuwsgierigheid naar de eigen gevoeligheid en het willen inzetten van deze kennis om preventieve maatregelen te nemen Recentelijk is een klinisch onderzoek gestart naar de werking van een barrière-repair crème op mensen met een normale en gevoelige huid. Daarnaast wordt een onderzoek gestart naar de doorlaatbaarheid van de huid voor nanodeeltjes.

in the case of 29% of the trainees. Around 25% of the trainee nurses developed hand eczema during their training.

However, little attention is paid by most study programs to maintaining a good skin barrier, the development of hand eczema, or the importance of treating it in good time.

The existing prevention program for contact eczema should preferably also be aimed at trainee nurses and carers, instead of just at new employees (as is currently the case).

More than half of the trainees questioned stated their willingness to be tested for FLG mutations if they were offered such a test. Their main reasons were curiosity about their own level of susceptibility, and a desire to use the knowledge in order to take preventive measures.

A clinical research project was recently started into the effect of a barrier repair cream on people with normal and sensitive skin. Another research project has been launched into the permeability of skin to nanoparticles.

15

onderwijs

Onderwijs dr. P Paul FM Kuijer en dr. Paul BA Smits In 2012 heeft het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid meer dan 200 studenten Geneeskunde in de juniorco- en in de coschappen getraind om scherper te letten op de rol van werk bij het ontstaan van ziekten én de zorg voor zieken ook aandacht te besteden aan werk. Dit was niet gelukt zonder de goede samenwerking met de Arbodienst van het AMC, HumanCapitalCare, ArboUnie, Arbo Vitale, UWV en anderen zoals sportartsen en zelfstandige bedrijfsartsen.

Verheugend was dat HumanCapitalCare door de studenten tot het beste co-schap Sociale geneeskunde is gekozen.

De Geneeskundestudenten Nick Hilgersom, Miriam Kuilman en Jony van Hilst wonnen de Aanmoedigingsprijs voor Sport & Geneeskunde 2012 voor hun artikel ’Lage rug­ klachten bij jonge geselecteerde schaatsers’. Zij voerden hun stage uit bij het Coronel Instituut in samenwerking met de Koninklijke Nederlandsche Schaatsrijdersbond: www.sportengeneeskunde.nl/redactie/aanmoedigingsprijs, schaatsen.nl/nieuws/2013-03-19-rugklachten-grootprobleem-talenten.

Het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid is – naast actief in het opleiden van AMC Geneeskundestudenten – ook actief in de AMC Medische Informatiekunde opleiding, en in de opleiding en in de bij- en nascholing van bedrijfs- en verzekeringsartsen bij de Netherlands School of Public & Occupational Health (NSPOH).

Het Coronel Instituut verzorgt samen met het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) ‘in company’ opleidingen. Voor de Arbodienst 365 is een workshopcyclus

Education dr. P Paul FM Kuijer and dr. Paul BA Smits In 2012, the Coronel Institute of Occupational Health trained more than 200 medical students in internships and junior internships to pay closer attention to the role of work in the development of diseases and to also focus patient care on participation in work. This would not have been possible without the close cooperation of the AMC Occupational Health and Safety Service, HumanCapitalCare, ArboUnie, Arbo Vitale, UWV, and others such as sports medicine specialists and independent occupational physicians.

It was pleasing that HumanCapitalCare was voted the best social medicine internship by the students.

Medical students Nick Hilgersom, Miriam Kuilman, and Jony van Hilst won the 2012 Sport & Medicine Incentive Prize for

16

their article entitled ‘Low back complaints among young elite speed skaters’. They carried out their internship at the Coronel Institute in cooperation with the Koninklijke Nederlandsche Schaatsrijdersbond (Royal Dutch Skaters’ Union): www.sportengeneeskunde.nl/redactie/aanmoedigingsprijs, schaatsen.nl/nieuws/2013-03-19-rugklachten-grootprobleem-talenten.

As well as being active in the teaching of AMC medical students, the Coronel Institute of Occupational Health plays a key role in the AMC Medicine and Medical Informatics study program and in the training and additional schooling of occupational and insurance physicians at the

education

over het signaleren van beroepsziekten gegeven. Tevens volgden in 2012, 94 bedrijfsartsen één van de acht workshops voor het Peilstation Intensief Melden van beroepsziekten.

De staf onderwijs van het Coronel Instituut zorgt voor ontwikkeling, coördinatie en kwaliteitsborging. De staf is dit jaar versterkt met een bedrijfsarts met ‘hart voor onderwijs’, namelijk Mares Geilenkirchen. Zij combineert haar werk­ zaamheden als bedrijfsarts met het verbeteren van het onderwijs over arbeid en gezondheid in de co-schappen.

Zij inventariseerde ook de ‘best practices’ binnen de medische faculteiten voor het NVAB en SGBO project ‘de bedrijfsarts werkt’. Dr. Paul BA Smits is op persoonlijke titel door de Raad van Bestuur van het AMC benoemd als één van de eerste tien Principal Educators. Zij zijn de professionals in the lead voor het verder verbeteren van het Geneeskunde onderwijs in het AMC.

Medewerkers van HumanCapitalCare Amsterdam blij met uitverkiezing ‘beste coschap Sociale Geneeskunde’ HumanCapitalCare Amsterdam employees are pleased to win the ‘best social medicine internship’ vote.

Netherlands School of Public & Occupational Health (NSPOH).

Together with the Netherlands Center for Occupational Diseases, the Coronel Institute organizes ‘in-company’ training programs. A workshop cycle on the identification of occupational diseases was given for the Arbodienst 365, while in 2012 some 94 occupational physicians took part in one of the eight workshops for the Intensive Notification Surveillance Project.

The teaching staff at the Coronel Institute are responsible for development, coordination, and quality assurance. This year,

they have been strengthened with the arrival of an occupational physician with ‘a heart for education’. Mares Geilenkirchen combines her work as an occupational physician with bringing about improvements to teaching work and health to those on internships. She has also made an inventory of the ‘best practices’ in the medical faculties for the Netherlands Society of Occupational Medicine and SGBO project, ‘the occupational physician works’. Dr. Paul BA Smits has been appointed in a personal capacity by the AMC Board of Directors as one of the first ten Principal Educators. They are the professionals in the lead for further improving the teaching of medicine at the AMC.

17

monitoring en signalering

Nederlands Centrum voor Beroepsziekten dr. Henk F van der Molen (NCvB) Monitoring en signalering van beroepsziekten Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) registreert in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het vóórkomen van beroepsziekten in Nederland. Bedrijfsartsen en verzekeringsartsen in de arborol zijn wettelijk verplicht deze te melden aan het NCvB. Het doel van deze beroepsziekteregistratie is het stimuleren van preventie van werkgerelateerde aandoeningen, individueel én collectief.

In 2012 is met focusgroepen extra aandacht besteed aan preventie van beroepsziekten door bedrijfsartsen. De bedrijfs­ artsen noemden als bevorderende factoren behorend bij de werknemer: persoonskenmerken van de werknemer zoals zelfverzekerd zijn, kenmerken van de beroepsziekte zoals een ongunstige prognose voor herstel, en het werk van de werknemer zoals goed identificeerbare gezondheidsrisico’s.

Ondersteuning van de werknemer door zijn werkgever en collega’s en een zichtbare bedrijfsarts werken ook bevorderend voor de preventie van beroepsziekte. Voor de werkgever zijn bevorderende factoren voor de preventie van beroepsziekten: betrokken en proactief zijn en het uitvoeren van een arbobeleid.

In 2012 zijn 6451 meldingen van beroepsziekten geregistreerd.

Het merendeel van alle meldingen over 2012 komt uit drie categorieën beroepsziekten, namelijk: gehooraandoeningen (44%), aandoeningen van het houding- en bewegingsapparaat (31%) en psychische aandoeningen (19%). In tabel 1 staan de tien meest gemelde beroepsziekten van 2012.

In het Peilstation Intensief Melden zijn in 2012 in totaal 1.236 meldingen van beroepsziekten gedaan. Als wordt uitgegaan van alle meldingen, dan is de incidentie 266

Netherlands Center for Occupational Diseases dr. Henk F van der Molen (NCvB) Monitoring and notification of occupational diseases The Netherlands Center for Occupational Diseases (NCOD) records incidences of occupational diseases in the Netherlands on behalf of the Ministry of Social Affairs and Employment.

Occupational physicians are required by law to report these diseases to the NCOD. The purpose of registering these occupational diseases is to stimulate the prevention of workrelated disorders, individually and collectively.

In 2012, occupational physicians in focus groups examined the question of preventing occupational diseases. They

18

referred to the following enhancing factors for prevention among employees: the personal characteristics of employees themselves, such as their level of self-confidence, aspects of the occupational disease such as an unfavorable prognosis for recovery, and the work of the employees, including clearly identifiable risks. Support for employees from their employer and colleagues, and the visible presence of an occupational physician also help prevent occupational diseases. For employers, the factors that help prevent occupational diseases include being involved and proactive and implementing an occupational health and safety policy.

>

monitoring and notification

(95% BI: 251-281) beroepsziekten per 100.000 werknemers足 jaren in 2012 tegenover 302 (95% BI: 287-318) in 2011 en 260 (95%BI: 247-274) in 2010. Tabel 2 geeft een overzicht

van de incidentiecijfers van de beroepsziektemeldingen per 100.000 werknemersjaren per economische hoofdsectie met het bijbehorende 95% BI over 2012.

>

Tabel 1 Top 10 van de beroepsziektemeldingen naar diagnose over 2012 in Nederland Table 1 Top 10 occupational diseases in the Netherlands in 2011, by diagnosis

Aandoening Disorder 1

Lawaai/slechthorendheid Noise-induced hearing loss

2

Aantal meldingen Number of reports

% %

2806

43,5

Aanpassingsstoornissen/surmenage Adjustment disorders

633

9,8

3

Repetitive strain injury (RSI) van schouder/bovenarm Repetitive strain injury (RSI) to shoulder/upper arm

324

5,0

4

Burn out Burnout

282

4,4

5

Chronische aspecifieke (lage) rugpijn Chronic non-specific (low) back pain

266

4,1

6

Epicondylitis lateralis Epicondylitis lateralis

179

2,8

7

Artrose van knie Osteoarthritis of the knee

107

1,7

8

Repetitive strain injury (RSI) van pols en hand Repetitive strain injury (RSI) to wrist and hand

104

1,6

9

Repetitive strain injury (RSI) van elleboog/onderarm Repetitive strain injury (RSI) to elbow/lower arm

98

1,5

10

Contactdermatitis/contacteczeem Contact dermatitis/contact eczema

91

1,4

4890

75,8

Resterende aandoeningen Other disorders

1561

24,2

Totaal Total

6451

100,0

Totaal top 10 Total top 10

19

monitoring en signalering Tabel 2 Incidentie beroepsziekten per 100.000 werknemersjaren per economische hoofdsectie over 2012 in Nederland Table 2 Incidence figures (per 100,000 employee years) of occupational diseases reported in the Netherlands in 2012, by economic category

Economische hoofdsectie

Economic category Bouwnijverheid Construction

Incidentie per 100.000 werknemersjaren Incidence per 100,000 employee years

95% BI

95% CI

1.356

1.204-1.509

Vervoer en opslag Transportation and storage

452

378-525

Industrie Industry

402

348-455

Kunst, amusement, recreatie Arts, entertainment, recreation

251

96-407

Onderwijs Education

219

176-263

Informatie en communicatie Information and communication

207

126-289

Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen Public administration and defense; mandatory social insurance

178

136-220

Vrije beroepen en wetenschappelijke technische activiteiten Professions and academic technical activities

145

38-253

Exploitatie van en handel in onroerend goed Operation of and trade in real estate

144

18-269

FinanciĂŤle activiteiten en verzekeringen Financial activities and insurance

135

81-188

Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Human healthcare and social services

121

102-140

Landbouw, bosbouw en visserij Agriculture, forestry and fishery

118

36-199

Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering Distribution of water; waste and waste water management and sanitation

71

0-152

Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s en motorfietsen Wholesale and retail trade; car and motorcycle repair

70

45-95

Overige diensten Other services

70

37-104

Verschaffen van accommodatie en maaltijden Provision of accommodation and meals

50

0-107

Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht Production and distribution of electricity, gas, steam and cooled air

31

0-93

Administratieve en ondersteunende diensten Administrative and supporting services

12

0-30

20

monitoring and notification

Kennisverspreiding Veel aandacht wordt besteed aan de herkenning en signalering van beroepsziekten via de website www.beroepsziekten.nl, nieuws-brieven en publicaties zoals ‘Beroepsziekten in Cijfers 2012’.

De website heeft in 2012 ruim 190.000 unieke bezoekers getrokken. Vragen over beroepsziekten kunnen via de helpdesk worden gesteld, die te vinden is op de website.

Een belangrijk onderdeel van de website vormen de registratierichtlijnen. Deze registratierichtlijnen met wetenschappelijke achtergronddocumenten zijn een hulpmiddel voor het diagnosticeren en melden van beroeps­ ziekten. Daarnaast bieden de ‘information notices’, samen­ gesteld door experts uit de Europese Unie, aanvullende informatie voor het melden van beroepsziekten waarvoor nog geen registratierichtlijnen beschikbaar zijn. In 2012 zijn twee nieuwe registratierichtlijnen ontwikkeld, namelijk voor longkanker en tinnitus.

In 2012, 6451 reports of occupational diseases were registered. The majority fell into three categories: hearing disorders (44%), musculoskeletal disorders (31%), and mental disorders (19%). Table 1 shows the ten most frequently reported occupational diseases in 2012.

Dissemination of knowledge

A total of 1,236 reports of occupational diseases were made in the Intensive Notification Surveillance Project in 2012.

Taking all the reports together, then the incidence amounted to 266 (95% confidence interval (CI) of 251-281) occupational diseases per 100,000 employee years in 2012, compared to 302 (95% CI of 287-318) in 2011, and 260 (95% CI of 247-274) in 2010. Table 2 provides an overview of the incidence figures of occupational diseases per 100,000 employee years per economic category and the corresponding 95% CI for 2012.

An important part of the website is the registration guidelines. Together with scientific background documents, these guidelines serve as tools for diagnosing and reporting occupational diseases. In addition, the ‘information notices’, which are put together by experts from the European Union, provide extra information for reporting occupational diseases for which no registration guidelines are yet available.

Two new registration guidelines were introduced in 2012, for lung cancer and tinnitus.

For monitoring and notification of occupational diseases, extensive use is made of the www.occupationaldiseases.nl website, as well as of newsletters and publications like ‘Beroepsziekten in Cijfers 2012’.

The website had more than 190,000 individual visitors in 2012. Questions about occupational diseases can be asked via the website helpdesk.

21

patiëntenzorg

Polikliniek Mens en Arbeid dr. Bas Sorgdrager De Polikliniek Mens en Arbeid (PMA) fungeert sinds 2005 binnen het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid als patiëntenzorg binnen de afdeling en is een onderdeel van de poliklinieken in het AMC. De PMA voorziet in een behoefte op gebied van diagnostiek en zorg voor complexe arbeidsrelevante aandoeningen. Verwijzingen naar de PMA (www.mensenarbeid.nl) zijn gekenmerkt dat zij een complex karakter hebben en dat de beantwoording van de vragen multidisciplinaire samenwerking vereist met inbreng van arbeidsgeneeskundige en klinische expertise, i.e. vragen die geschaard kunnen worden onder topreferente zorg. Binnen de PMA werken medisch specialisten, bedrijfsartsen en andere deskundigen op het gebied van arbeidsgerelateerde zorg samen.

De werkzaamheden die binnen de PMA worden uitgevoerd slaan een brug tussen arbozorg en klinische zorg en is in die zin een verbindend element in de gezondheidszorg waar het gaat om de relatie tussen arbeid en gezondheid hetgeen is te omschrijven als klinische arbeidsgeneeskunde.

Vragen zijn afkomstig van bedrijfsartsen, verzekeringsartsen, medisch specialisten en adviseurs en de rechtbank.

De activiteiten van de PMA waren in 2012 onder te verdelen in diagnostiek van OPS-patiënten door het Solvent Team project, keuringen van werknemers in kader van spoorveiligheid en expertises.

Het Solvent Team beoordeelt mensen met verdenkingen op niet-aangeboren hersenschade door het werken met oplos­ middelen met daarin als essentiële voorziening het neuro­ psychologisch onderzoek (NPO). In 2012 is de grondlegger van het Solvent Team, Gert van der Laan, met pensioen gegaan.

Evelien van Valen coördineert nu de activiteiten van het Solvent Team en Teus Brand doet de medische beoordelingen.

De keuringen spoorveiligheid worden uitgevoerd in opdracht van spoorbedrijven. Dit gebeurt in samenwerking met klinische afdelingen in het AMC, VUmc en OLVG. De Inspectie Leef­ omgeving en Transport (ILT), Rail en Wegvervoer, heeft in 2012 een audit uitgevoerd bij de PMA en heeft op basis hiervan aan de arts-deskundigen verbonden aan de PMA erkenning verleend (tot eind 2017) voor uitbrengen van adviezen over de

People and Work Outpatient Clinic dr. Bas Sorgdrager Since 2005, the People and Work Outpatient Clinic (PMA) has been functioning in the Coronel Institute of Occupational Health as the patient care branch of the departments; it also forms one of the AMC’s outpatient clinics. The PMA meets the demand for diagnostic treatment and care for complex work-related disorders. A feature of referrals to the PMA (www.mensenarbeid. nl) is their complexity and the fact that answering the questions they raise requires a multidisciplinary approach involving input from occupational health and clinical experts, i.e. questions that can be grouped together under top-level referral care. Medical specialists, occupational physicians and other experts in the field of occupational healthcare work together in the PMA. The work of the PMA bridges the gap between occupational healthcare and clinical care and, in that sense, forms a connection in the healthcare sector as far as the relationship between work and

22

health is concerned – this can be described as clinical occupational healthcare.

Questions come in from occupational physicians, insurance company physicians, medical specialists, advisors, and the courts.

In 2012, the activities of the PMA involved the diagnoses of patients with chronic solvent encephalopathy by the Solvent Team project, medical examinations of employees in relation to safety on the railways, and areas of expertise.

The Solvent Team examines people who are suspected of having acquired brain damage through working with solvents. An essential part of this is the neuropsychological examinations.

The founder of the Solvent Team, Gert van der Laan, retired in 2012. The activities of the team are now coordinated by Evelien

patient care

keuringen. Voor de volgende orgaansystemen worden adviezen over keuringen gegeven: oogheelkunde, endocrinologie, cardiologie, audiologie en neurologie.

Verdere academisering van de keuringspraktijk wordt vorm gegeven door samenwerking met het Kenniscentrum Medische Keuringen in Arbeid (KMKA, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid en het Kwaliteitsbureau van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) Utrecht). De PMA participeert in het vervoersgeneeskundig samenwerkingsverband.

Expertises richten zich vooral op het verkrijgen van duidelijkheid over medische causaliteit van arbeidsgerelateerde gezondheidsproblemen. Arbeidsdermatologische problemen, beroepsziekten van het houdings- en bewegingsapparaat, gehoorschade, psychische aandoeningen en longziekten zijn de belangrijkste aandachtgebieden.

van Valen, while Teus Brand carries out the medical examinations.

The checks in relation to safety on the railways are conducted on behalf of the railway companies, and are performed in cooperation with clinical departments in the Academic Medical Center (AMC), VU University Medical Center (VUmc), and OLVG. In 2012, the Human Environment and Transport Inspectorate (road and rail transport) carried out an audit at the PMA, on which basis they granted a certificate to the doctors associated with the PMA to give advice on the examinations (up to and including 2017). Advice is given with regard to examinations of the following organ systems: ophthalmology, endocrinology, cardiology, audiology, and neurology.

The academic standing of the assessment procedure has been

further enhanced as a result of the working partnership with the Expertise Center of Pre-employment Medical Examinations and Workers’ Health Surveillance (KMKA), the Coronel Institute of Occupational Health, and the Quality Office of the Netherlands Society of Occupational Medicine (NVAB) in Utrecht. The PMA is a participant in the working partnership on health in the transport sector.

The areas of expertise focus primarily on obtaining clarification about the medical causality of work-related health problems.

Occupational dermatological problems, work-related musculoskeletal disorders, hearing loss, mental disorders, and lung diseases are the most important of these areas.

23

de mensen achter de schermen

Harry Stinis, expert infectieziekten op het werk Harry Stinis is bedrijfsarts en werkt in 2012 12 jaar bij het Nederlands Centrum voor Beroeps­ziekten (NCvB). Hij is expert op het gebied van infectieziekten in relatie tot de arbeid en draagt zorg voor de inhoud van de webportal Kennis­systeem Infectieziekten bij de Arbeid (KIZA, www.kiza.nl). In deze rubriek ‘De mensen achter de schermen’ geeft Harry Stinis een kijkje in de wereld van bacteriën, virussen, parasieten en schimmels vanuit bedrijfsgezondheidskundig perspectief.

Voordat Stinis zich bij het NCvB specialiseerde in infectieziekten, werkte hij als bedrijfsarts voor de Gemeente Amsterdam en later als geneeskundig inspecteur bij de Arbeids­ inspectie. In die tijd was er nog bijzonder weinig aandacht voor overdraagbare aan­doeningen; Stinis: “Artsen gooiden hun naalden gewoon in de prullenbak. Dat de medewerkers van de afvaldienst zich daar regelmatig aan prikten vond niemand veront­rustend.” Toen de bedrijfsarts voor het NCvB ging werken, hoefde hij dan ook niet lang na te denken over welk specialisme hij zou

kiezen: het werd infectieziekten bij de arbeid.

Risico’s Infectieziekten bij de arbeid is een weinig belicht onderwerp binnen de bedrijfs­ gezondsheidzorg. De lijst van potentiële infectieziekten die werknemers kunnen oplopen, is echter van indrukwekkende lengte, zo leert een zoektocht op de KIZA-website.

Zo kan een tandarts onder andere herpes­ infecties, virale en bacteriële infecties van de bovenste luchtwegen, hand infecties en zelfs

virale hepatitiden oplopen bij het verzorgen van andermans gebit. “Het is niet altijd makkelijk om de relatie met werk van infectieziekten vast te stellen”, zegt Stinis.

Maar hij licht toe: “Bij het vaststellen van de werkgerelateerdheid van een aandoening, moet de bedrijfsarts zich afvragen of de werknemer ook die gezondheidsproblemen had gehad, als hij dat werk niet had gedaan.”

Dat de ene werknemer gevoeliger zal zijn voor bepaalde infecties dan de andere, bijvoorbeeld door zwangerschap, medicatie of verminderde weerstand door stress, maakt

Harry Stinis, expert on infectious diseases at the workplace Harry Stinis is an occupational physician and, as of 2012, had been employed for twelve years at the Netherlands Center for Occupational Diseases (NCvB). He is an expert in the field of work-related infectious diseases and is responsible for the content of the Kennissysteem Infectieziekten bij de Arbeid (KIZA, ‘infectious diseases at the workplace knowledge system’, www.kiza.nl) web portal. In ‘The people behind the scenes’, Harry Stinis opens up the world of bacteria, viruses, parasites, and fungi from an occupational health perspective.

Before Stinis started specializing in infectious diseases at the NCvB, he worked as an occupational physician for the City of Amsterdam and later as a health inspector for the Inspectorate SZW. At that time, little attention was paid to infectious diseases.

Stinis explains: “Doctors simply threw their needles away in the rubbish bin. Nobody was concerned that the waste disposal employees regularly pricked their fingers on the needles.”

When he started working at the NCvB, he did not need to spend much time thinking about which specialism he would choose – infectious diseases at the workplace.

24

Risks There is little discussion of the subject of infectious diseases at the workplace in the occupational healthcare sector. The list of potential infectious diseases that employees can catch is startlingly long, however, as a search of the KIZA website reveals. Dentists, for example, are susceptible to herpes infections, viral and bacterial infections of the upper respiratory tract, hand infections, and even viral hepatitides while treating a person’s teeth. “It is not always easy to establish a link between work and infectious diseases,” says Stinis. He continues: “When establishing

that a condition is work-related, the occupational physician has to ask himself whether the employee would have had the same condition if he did not do the work he does.” In other words, the fact that an employee could be more susceptible to a certain infection than another employee as a result of pregnancy for example, or medication or reduced immunity due to stress, does not make any difference. Stinis would prefer occupational physicians to give greater consideration to the risks faced by people in vulnerable groups of this kind, and to protect them better. The overview of

the people behind the scenes

daarbij dus niet uit. Stinis zou juist graag zien dat bedrijfsartsen meer aandacht hebben voor de risico’s voor dergelijke kwetsbare groepen en ze vervolgens beter beschermen. Het overzicht op KIZA.nl van beroepsgroepen en werksituaties en de mogelijke risico’s op infectie, biedt daarbij een praktisch handvat.

Bescherming Aan de bescherming van werknemers valt nog veel te verbeteren. De infectieziektenexpert heeft inmiddels duizenden werk­ plekken gezien en stelt op basis daarvan: “De bescherming bestaat bijna altijd uit het voorkomen van contact tussen werknemer en de ziekte­verwekker. Bijvoorbeeld door het dragen van mondkapjes of handschoenen.

Vrijwel altijd biedt dit onvoldoende bescherming omdat materiaal slecht past of niet goed en hygiënisch wordt gebruikt.”

Om werknemers optimaal te beschermen,

occupational groups and work situations and the possible risks of infection shown on KIZA.nl, serves as a practical guide to that end.

Protection There is room for much improvement when it comes to protecting employees. The infectious diseases expert has seen thousands of workplaces, and he concludes: “Protection consists almost always of preventing contact

KIZA.nl trekt jaarlijks duizenden bezoekers. Hoewel het aantal beroepsziektemeldingen Gezondheidsraad bezig de vaccinatie van van infecties al jaren rond de 100 ligt, wordt hetwerknemers werkelijke aantal opteenkele tienduizenden serieus onderzoeken.

“Deze geschat. Op de website www.KIZA.nl vinden professionals over ontwikkelingonder geeft andere aan datbasiskennis beleidsmakers infectieziekten, de risico’s per beroep of pereindelijk werksituatie, diverse specifieke bronnen serieus aandacht besteden aan het van ziekte­verwekkers en informatie over kwetsbare groepen werknemers met een verhoogd risico op infectie. Het online beschikbaar houden van het kennissysteem en het uitbreiden en up-to-date houden van de informatie staat echter onder druk. De financiële middelen zijn beperkt en bedrijven zien het beschikbaar maken van gegevens over beroepsziekten eerder als een bedreiging voor hun sector dan als kans voor het verbeteren van de bedrijfsgezond­heidszorg voor hun werknemers.

dient de interactie tussen de ziekteverwekker, werknemer en de werkplek goed in kaart gebracht te zijn. Vaccinatie van werknemers is dan in sommige gevallen de aangewezen methode om tragedies te voorkomen. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn het vaccineren van bevolking, dierenartsen en veehouders tegen de Q-koorts. Hoewel men het vaccineren van hoog-blootgestelde werk­nemers nog te ver vond gaan, is de

voorkómen van ziekte of zelfs overlijden door infecties, een mijlpaal”, vindt Stinis.

Vaccinaties zijn voor meerdere beroepen een goede preventieve maatregel. Om professionals daarover te informeren is in KIZA de zogenoemde VIZIA-kaart te vinden, een overzicht van relevante vaccinaties voor specifieke beroepen.

between employees and germs causing the infection, by wearing face masks or gloves, for examples. This hardly ever provides sufficient protection, either because the items don’t fit properly or because they are not used correctly or in a way that is hygienic.”

In order to give employees the best possible protection, detailed information should be drawn up about any interaction between the cause of the infection, employees, and

the workplace. In some cases, employees will require vaccinations in order to prevent tragedies occurring. An example of this could be vaccinations for the local population, vets, and farmers against Q fever. Although it was felt that vaccinating employees with a high rate of exposure was unnecessary, the Health Council of the Netherlands is examining the question of vaccinating employees in earnest. “This shows that policymakers are finally seriously looking at the prevention of diseases, or indeed of deaths caused by infection – this is a milestone,” believes Stinis. There are several occupational groups for whom vaccinations are a useful preventive measure. Employees can use KIZA’s VIZIA chart, which has a list of relevant vaccinations for specific professional groups.

KIZA.nl attracts thousands of visitors every year. Although the number of reports of occupational diseases has been around the one-hundred mark for many years now, the actual number is thought to be in the tens of thousands. On the www.KIZA.nl website, professionals can find basic information about infectious diseases, the risks for each occupation or work situation, various specific sources of germs that cause infections, and details about vulnerable groups of employees with an increased risk of infection. How­ ever, maintaining and expanding this online knowledge resource, and keeping it up to date, is becoming increasingly difficult. Funding is limited and businesses regard making information about infectious diseases available more as a threat to their industry than as an opportunity to improve the occupational health of their employees.

drs. Julitta Boschman

drs. Julitta Boschman

25

de mensen achter de schermen

Mental Vitality @ Work Verpleegkundigen functioneren beter door aandacht voor psychische klachten.

In het onderzoeks­project Mental Vitality @ Work hebben het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid en het Trimbos-instituut een nieuwe aanpak uitgewerkt om psychische klachten te voorkomen, werkstress te verminderen en werkfunctioneren van verpleeg­kundigen te verbeteren. In deze rubriek ‘De mensen achter de schermen’ vertellen onderzoekster Fania Gärtner en projectleider Karen Nieuwenhuijsen over het project.

Fania Gärtner, gepromoveerd in 2012 Fania Gärtner: “We hebben een vernieuwende strategie gebruikt voor preventief medisch onderzoek: verpleegkundigen en para­medisch personeel in het AMC werden uitgenodigd om een online vragenlijst in te vullen. Na het invullen kregen ze direct online feedback op de resultaten.” In de vragenlijst beant­ woordden de deelnemers vragen over mentaal welzijn en functioneren in werk.

Als de resultaten daar aanleiding toe gaven, werd de werknemer uitgenodigd voor een consult bij de bedrijfsarts. Op die manier werden de deelnemers ondersteund en

gemotiveerd om adequate acties te onder­ nemen. Een groot aantal werknemers ging in op de uitnodiging voor de bedrijfsarts. De onderzoekster vond geen verschil in het gedrag bij het zoeken naar hulp tussen de deelnemers in de interventiegroep en de controlegroep (geen feedback en geen consult bij bedrijfsarts). Gärtner draagt een mogelijke verklaring aan: “Het achterliggende idee van preventie is dat het draait om bewust­wording.

Het invullen van de vragenlijst zelf zet mensen wellicht al aan om over hun mentale gezond­ heid na te denken.” Wel liet de interventie­ groep een positief effect zien op werk­ functioneren ten opzichte van de controlegroep en bleek kosten-effectief. Van de werknemers die een bezoek brachten aan de bedrijfsarts gaf 80% aan de verkregen adviezen te hebben opgevolgd.

AMC-bedrijfsarts Josephine ter Steeg werkt bij de Arbogroep van het AMC en zag diverse deelnemers aan het onderzoek bij haar op consult verschijnen. De samenwerking met

Mental Vitality @ Work Nurses function better when attention is paid to any psychological disorders they may be suffering from.

In the Mental Vitality @ Work research project, the Coronel Institute of Occupational Health and the Trimbos Institute have developed a new approach for preventing psychological disorders, reducing work-related stress, and improving the work performance of nurses. In ‘The people behind the scenes’, researcher Fania Gärtner and project manager Karen Nieuwenhuijsen discuss the project.

Fania Gärtner, obtained her doctorate in 2012 Fania Gärtner: “We have used an innovative strategy for preventive medical research: nurses and allied health professionals at the AMC were invited to fill in an online questionnaire, after which they immediately received feedback on the results.” The participants had to answer questions about mental well-being and how well they functioned at work. If their results gave rise to it, employees were invited to see the occupational physician. This helped the

26

employees feel supported and motivated to take proper action, with large numbers taking up the invitation from the occupational physician. Fania Gärtner found no difference in the behavior among those looking for help between the participants in the intervention group and the control group (no feedback and no visit to the occupational physician).

She puts forward a possible explanation for this: “The idea behind prevention is about awareness. It could be that the very act of filling in the questionnaire itself prompts

people to start thinking about their mental health.” However, the work ability of the inter­vention group did improve in comparison with the control group, which proved cost-effective. Of the employees who visited the occupational physician, 80% said they had followed the advice they had been given.

AMC occupational physician Josephine ter Steeg works for the AMC ‘Arbogroep’ – the occupational health and safety service – and saw various participants as part of the

the people behind the scenes

het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezond­ heid beviel haar goed: “Deze vorm van kruisbestuiving tussen onderzoek en praktijk is een prettige manier om deel te nemen aan de voorbereidingen en uitvoering van een project.”

Karen Nieuwenhuijsen, projectleider “Psychische klachten komen veel voor en veroorzaken een grote kostenpost op het werk,” zegt Karen Nieuwenhuijsen. Ze vervolgt: “Bovendien hebben psychische klachten invloed op het functioneren in het werk. In het werk van verpleegkundigen kan dit ernstige gevolgen hebben voor henzelf en voor de patiënten voor ze werken, bijvoor­ beeld doordat ze verkeerde medicijnen toedienen of patiënten verkeerd prikken. Daarom is door Fania Gärtner een vragenlijst ontwikkeld die specifiek vraagt naar problemen met werkfunctioneren in deze doelgroep.

Deze screeningslijst werd samen met lijsten over psychische klachten ingezet in de online vragenlijst en de deelnemers kregen hier feedback over.”

research project. She was very pleased with the working relationship with the Coronel Institute of Occupational Health: “This form of cross-pollination between research and practice is a pleasant way of taking part in the preparations and implementation of a project.”

Karen Nieuwenhuijsen, project manager “Mental disorders are common and form a major cost item,” explains Karen Nieuwenhuijsen. “In addition, mental disorders affect how well people perform at work. This could have serious consequences for nurses and for the patients in their care, as it could cause them to administer the wrong medication, for example, or insert a needle into a patient incorrectly. This is why Fania Gärtner devised a questionnaire that

In het Mental Vitality @ Work onderzoek werden twee strategieën gebruikt om psychisch welzijn en werkfunctioneren te verbeteren indien uit de vragenlijst bleek dat dit nodig was: werknemers werden uit­ genodigd voor een gesprek met de bedrijfs­ arts (zie hierboven) of werden uitgenodigd om deel te nemen aan één of meerdere online zelfhulpprogramma’s. Het aanbod gekoppeld aan de zelfhulpcursussen via internet liet geen extra effecten zien op psychische klachten en werkfunctioneren, en was niet kosteneffectief.

Nieuwenhuijsen: “Het Mental Vitality @ Work onderzoek laat zien dat aandacht voor psychische klachten bij werknemers veelbelovend is. In de toekomst is een ‘blended care’ aanbod, waarin online en offline hulp wordt gecombineerd, misschien een goede strategie. De bedrijfsarts bepaalt dan op welke momenten face-to-face ondersteuning nodig is.”

specifically asks about problems relating to work performance among this target group.

The screening list was used together with lists dealing with mental disorders for the online questionnaire and the participants were given feedback.”

This combination had no effect on mental disorders or work performance, and was not cost-effective.

Two strategies were used in the Mental Vitality @ Work research project in order to improve mental well-being and work performance, in the event that the questionnaire proved this to be necessary: employees were invited for a talk with the occupational physician (see above) or to take part in one or more online self-help programs.

drs. Julitta Boschman

Nieuwenhuijsen: “The Mental Vitality @ Work research shows that focusing on mental disorders among employees is potentially very useful. A ‘blended care’ approach in the future, in which online and offline help are offered, is perhaps a good strategy to follow.

The occupational physician will then determine when face-to-face support is needed.” drs. Julitta Boschman

27

publicaties

Proefschrift

Nationaal

Thesis

National

Detaille Sarah I: Building a self management

Bakker Jan G, Jenner T, Sorgdrager

program for workers with a chronic somatic

Bas: Oplossingen van huidproblemen in

disease.

Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid.

Universiteit van Amsterdam.

Promotor: van Dijk FJH. Copromotor: van der Gulden JWJ, Heerkens YF, Engels JA. 2012.

het werk. Tijdschrift voor Bedrijfs en

Gärtner Fania R: Work functioning impairments due to common mental disorders.

Measurement and prevention in nurses and allied health professionals. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid. Universiteit van Amsterdam.

Promotor: van Dijk FJH. Copromotor(s): Nieuwenhuijsen K, Sluiter JK. 2012.

Oord Marieke HAH van den: Prevention of flight related neck pain in military aircrew.

Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid.

Universiteit van Amsterdam.

Promotor: Frings-Dresen MHW. Copromotor: Sluiter JK. 2012.

Rhebergen Martijn DF: From question to answer. Information for workers on occupational safety and health. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid.

Universiteit van Amsterdam.

Promotor: van Dijk FJH, Hulshof CT. 2012.

Tamminga Sietske J: Enhancing return to work of cancer patients. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid. Universiteit van Amsterdam.

Promotor: Frings-Dresen MHW. Copromotor(s): de Boer AGEM, Verbeek JHAM. 2012.

Verweij Lisanne Marlieke: Occupational health guideline for preventing weight gain among employees. a (cost ) effectiveness study.

Vrije Universiteit Amsterdam, EMGO+ Institute for Health and Care Research.

Promotor(s): van Mechelen W, Hulshof CTJ. Copromotor(s): Proper KI. 2012.

28

Verzekeringsgeneeskunde 20(7), 2012, p.339 340.

Bennekom CAM van, Wind H, FringsDresen MHW, Donker Cools BHPM: Multidisciplinaire Richtlijn voor Beoordelen, Behandelen en Begeleiden Niet Aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie.

Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid/AMC, 2012.

Blijleven Rolf, Sorgdrager Bas, Weel Andre: Interview: Gert van der Laan: het gaat om arbovigilantie ‘Een bedrijfsarts is een bedside etiologist’. Tijdschrift voor Bedrijfsen Verzekeringsgeneeskunde 20(2), 2012, p.80 84.

Bolhuis Harry van, Schmidt Leanne, Zwolle Henk Jan, Frings-Dresen Monique, Sluiter Judith: Meten van stressreacties: hoe betrouwbaar en valide lukt dat? Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.150 156.

Brand Teus: RIVM project: Literatuurstudie naar psychosociale arbeidsbelasting en zwangerschap. [Rapport] Amsterdam: Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, NCvB, AMC/UvA, 2012. 32p.

(Coronel rapportnummer 12 11).

Brand T, Stinis HPJ: Beroepsziekten: stoornissen bij de voortplanting en beroep. In: Koenders H. (red.): Handboek voor de arbo en milieucoördinator. Alphen aan de Rijn: Kluwer bv, 2004. p.VI 1735 1 VI 1735 14.

Dijk Jaap van: De herziene richtlijn Cardiovasculair risicomanagement (CVRM). Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(8), 2012, p.377 383.

Dijk Jaap van, Meregalli Paola, Wieling Wouter: Een treinmachinist met onbegrepen syncopes. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(2), 2012, p.62 65.

Donker Cools Birgit, Bennekom Coen van, Wind Haije, Frings-Dresen Monique: Niet aangeboren hersenletsel en arbeidsparticipatie: Een multidisciplinaire richtlijn voor Beoordelen, Behandelen en Begeleiden (3B). Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(5), 2012, p.201 206.

Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Burn out bij Amerikaanse dokters.

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 156, 2012, p.A5816.

Frings-Dresen Monique, Knijn Trudie, Sol Els: Arbeidsre-integratie kan beter, door te leren. http://www.socialevraagstukken.nl, 2012.

Goossens PH, Donker Cools BHPM, Velzen Judith M van, Wind H: De richtlijn Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie (2011): Wat is relevant voor de revalidatiegeneeskunde?

Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie­ geneeskunde 34(1), 2012, p.32 36.

Gouttebarge Vincent, Frings-Dresen Monique: Op weg naar een betere medische begeleiding van beroepsvoetballers.

Contractspeler 51(2), 2012, p.35.

Gouttebarge Vincent, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: De aandachtpuntenlijst depressie in de verzekeringsgeneeskundige praktijk voor de beoordeling van het werkvermogen van depressieve arbeidsongeschikte cliënten: een implementatieonderzoek. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/ UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 08).

publications

Gouttebarge Vincent, Molen Henk F van der, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Ontwikkeling van een Evidence based aanstellingskeuring in de bouwnijverheid. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 02).

Ketelaar SM, Frings-Dresen MHW, Sluiter JK: Risicofactoren, gezondheidsgedrag en gezondheidsklachten van medische studenten. Rapportage 2de meetjaar AMC. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 04).

Gouttebarge Vincent, Molen Henk van der, Duivenbooden Cor van, Sluiter Judith, Frings-Dresen Monique: Voor de praktijk: Naar een nieuwe opzet voor de aanstellingskeuring in de bouwnijverheid. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(9), 2012, p.417 421.

Hilgersom NFJ, Kuilman MC, Hilst J van, Kuijer PPFM, Frings-Dresen MHW: Lage rugklachten bij jonge geselecteerde schaatsers: prevalentie en zelfgerapporteerde geassocieerde factoren. Sport en Geneeskunde 1, 2012, p.12 17.

Hoving Jan L, Sluiter Judith, FringsDresen Monique: Eindverslag Re-integratie VerbeterOnderzoek (RvO).

Project: Ontwikkeling en feasibility onderzoek van een participatieve werkgerelateerde reintegratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reumatoïde artritis.

[Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 10).

Hulshof Carel, Bruinvels David: Bewijs het maar! Multidisciplinaire richt­ lijnen voor arbodeskundigen: waarom, wat en hoe? ARBO: Vakblad voor Arbeidsomstandigheden 11, 2012, p.28 31.

Ketelaar SM, Frings-Dresen MHW, Sluiter JK: Risicofactoren, gezondheidsgedrag en gezondheidsklachten van medisch studenten. Rapportage 2de meetjaar Erasmus MC. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 09).

Kuijer Paul, Molen Henk van der: Berichten uit het NCVB: Trending Topics ‘RSI’: pathofysiologie, casedefinities, etiologie, preventie en re-integratie. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(6), 2012, p.284 286.

Laan Gert van der: Beroepsziekten: Beroepsneurologische aandoening. In: Koenders H. (red.): Handboek voor de arbo en milieucoördinator. Alphen aan de Rijn: Kluwer bv, 2004. p.VI 1715 3 VI 1715 20.

Laan Gert van der: Commentaar op de arbeidsgeneeskundige aspecten van de richtlijn Mesothelioom van de Nederlandse vereniging van longartsen. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(2), 2012, p.77 79.

Laan Gert van der: Opinie: Waarom geen fonds voor beroepsziekten in Nederland? Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.158.

Lenderink Annet: Aan steriliseren goederen kleven risico’s. SAFETY! Magazine voor Professionals in Veilig Werken 2012(6), 2012, p.23 23.

Lenderink Annet, Bakker Jan, Braam Ingrid, Kuijer Paul, Moeijes Fred, Molen Henk van der, Smits Paul, Sorgdrager Bas, Spreeuwers Dick: Nederlands Centrum voor Beroepsziekten: Het melden van beroeps­ ziekten: Weten, willen, kunnen en mogen.

[Rapport] 2012.

Molen Henk van der: Kan samen tillen rugklachten voorkomen? Arbouw Magazine winter 2012, 2012, p.12 13.

Molen Henk van der, Smits Paul, Kuijer Paul, Groene Gerda de, Bakker Jan, Pal Teake, Sorgdrager Bas, Lenderink Annet, Stinis Harry, Maas Jaap, Valen Evelien van, Brand Teus: Beroepsziekten in cijfers 2012. [Rapport] Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC/UvA, ISBN 9789491043079, 2012.

Pal TM, Groene GJ de: Beroepsastma door metalen. Nederlands Tijdschrift voor Allergie en Astma 12(1), 2012, p.3 9.

Pas Willemijn, Kuijer Paul, FringsDresen Monique: Succes en faalfactoren bij inclusie van cliënten bij het project: ‘Bijdrage van Functionele Capaciteit Evaluatie (FCE) aan de kwaliteit van de beoordeling van re-integratiemogelijkheden en de inzet van interventies voor terugkeer naar werk bij uitzendkrachten die zich hebben ziek gemeld bij UWV met een aandoening aan het bewegingsapparaat’. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/ UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 06).

Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Inzetten op de gezondheid en belastbaarheid van brandweerlieden. Tijdschrift voor Ergonomie 37(1), 2012, p.36 39.

Plat Marie Christine: PPMO is meer dan een fysieke test. Brand&Brandweer 36(2), 2012, p.32 33.

Plat Marie Christine, Frings-Dresen Monique, Sluiter Judith: Bruikbaarheid PMO brandweerlieden in de praktijk.

Haalbaar en acceptabel. ARBO: Vakblad voor Arbeidsomstandigheden 1/2, 2012, p.32 34.

Molen Henk van der: Interview ‘Wie beroepsziekten negeert, kan bedrogen uitkomen’. Arbofocus 1(4), 2012, p.6 7.

29

publicaties

Pol D van de, Kuijer PPFM, Langenhorst T, Maas M: Hoge prevalentie van zelf­ gerapporteerde koude en ontkleurde vingers bij mannelijke topvolleyballers in Nederland.

Sport en Geneeskunde 2012(5), 2012, p.14 15.

Ruitenburg Martijn, Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Gezond (blijven) werken voor medisch specialisten (in opleiding): ontwikke­ ling en pilot implementatie van een preventief medisch onderzoek. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/ UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 01).

Ruitenburg Martijn, Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Pilot implementatie van een beroepsspecifiek preventief medisch onderzoek voor medisch specialisten (i.o.).

[Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 03).

Sluiter Judith K, Hulshof Carel TJ: Bijzondere functie eisen, belastbaarheideisen en inhoud van medische keuringen voor de beroepen weginspecteur en inspecteur nautisch bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012.

(KMKA rapportnummer; 12 02).

Sluiter Judith K, Hulshof Carel TJ: Vraagverheldering rondom medische keuringen bij het Ministerie I en M. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012. (KMKA rapportnummer; 12 01).

Smits Paul: Berichten uit het NCVB: Vervolg Peilstation Intensief Melden van beroepsziekten. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(5), 2012, p.238 239.

Smits Paul, Graaf Lucinda de, Radon Katja, de Boer Angela, Bos Nynke, Dijk Frank van, Verbeek Jos: Verbetert e-learning met casuïstiek de houding van medische studenten ten aanzien van werk en gezondheid, een gerandomiseerd gecontroleerd experiment. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(2), 2012, p.71 72.

Sorgdrager Bas: Berichten uit het NCVB: Preventief medisch onderzoek en gehoorverlies door lawaai. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(3), 2012, p.139 140.

Sorgdrager Bas: Beroepsziekte of klachten over arbeidsomstandigheden? De Case defintion. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(10), 2012, p.503 504.

Sorgdrager Bas: Dagelijkse kost. Hoofd­ redactioneel. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.145.

Sorgdrager Bas: Gehoorschade ontstaat geleidelijk en is grotendeels onomkeerbaar.

Industrial Insights 2012, 2012, p.15.

Sorgdrager Bas: Geschikt werk en werkgeschikt. Hoofdredactioneel. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(6), 2012, p.245.

Sorgdrager Bas: Medische machtiging moet specifieke vraag bevatten, Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg.

Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(5), 2012, p.225 226.

Sorgdrager Bas: Melden beroepsziekte?

Praktijkperikel. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.148 148.

Sorgdrager Bas, Lenderink Annet: Het melden van beroepsziekten: weten, willen en kunnen. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.167 170.

30

Stinis Harry: Vrijwilligerswerk en infectieziekten. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(9), 2012, p.444 445.

Stinis HPJ: Vaccinatie van werknemers altijd aanbieden? Infectieziekten Bulletin 10, 2012.

Velzen JM van: Snel ingrijpen met arbeids­ gerelateerde revalidatie loont bij hersenletsel.

Letselschade News 1, 2012, p.22 23.

Velzen JM van, Bennekom CAM van, Sluiter JK, Frings-Dresen MHW: Arbeidsgerelateerde revalidatie na niet aangeboren hersenletsel: een multidisciplinaire werkwijze. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(5), 2012, p.209 212.

Velzen J van, Bennekom C van: Arbeidsgerelateerde revalidatie na niet aangeboren hersenletsel. Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde 2, 2012, p.85 86.

Verbeek Jos, Hulshof Carel: Lezersforum: Jazeker, bewijs van hoog niveau. Tijdschrift voor Bedrijfs en Verzekeringsgeneeskunde 20(4), 2012, p.149.

Visser Steven, Molen Henk van der, Kuijer Paul, Frings-Dresen Monique: Een verkenning van activiteiten/houdingen van zandcementdekvloerenleggers tijdens het mechanisch afreien. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/ UvA, 2012. (Coronel rapportnummer; 12 05).

Westerbeek Wim, Blok Sebastiaan, Gouttebarge Vincent, Sluiter Judith, Frings-Dresen Monique: Signaal: Implementatie van een instrument ter beoordeling van werkvermogen bij depressie. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 20(5), 2012, p.223 224.

publications

Internationaal International Woutersen Koch Helen, Smout Andre JPM, Flik Carla E, Hulshof Carel TJ, Wit Niek J de, Horst Henriëtte E van der: Richtlijnen: Multidisciplinaire richtlijn prikkelbaredarmsyndroom. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 156, 2012, p.A4584.

Achterberg Thea J, Wind Haije, Frings Dresen Monique HW: What are the most important factors for work participation in the young disabled? An expert view. Disability and Rehabilitation 34(18), 2012, p.1519 1525.

Boschman Julitta S, Molen Henk F van der, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Musculoskeletal disorders among construction workers: a one year follow up study. BMC Musculoskeletal Disorders 13(1), 2012, p.196.

Angelova Fischer I, Becker V, Fischer TW, Zillikens D, Wigger Alberti W, Kezic S: Tandem repeated irritation in aged skin induces distinct barrier perturbation and cytokine profile in vivo. British Journal of Dermatology 167(4), 2012, p.787 793.

Boström Maria, Sluiter Judith K, Hagberg Mats: Changes in work situation and work ability in young female and male workers. A prospective cohort study. BMC Public Health 12(1), 2012, p.694.

Arends Iris, Bruinvels David J, Rebergen David S, Nieuwenhuijsen Karen, Madan Ira, Neumeyer Gromen Angela, Bültmann Ute, Verbeek Jos H: Interventions to facilitate return to work in adults with adjustment disorders. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012(12), 2012, p. CD006389.

Audhoe Selwin S, Hoving Jan L, Nieuwenhuijsen Karen, Friperson Rafiq, Jong Philip R de, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Prognostic factors for the work participation of sick listed unemployed and temporary agency workers with psychological problems. Journal of Occupational Rehabilitation 22(4), 2012, p.437 446.

Audhoe Selwin S, Hoving Jan L, Nieuwenhuijsen Karen, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Development and qualitative evaluation of an adapted return to work guideline for the sick listed unemployed and temporary agency workers with minor psychological problems.

BMC Research Notes 5(1), 2012, p.535.

Boschman Julitta S, Molen Henk F van der, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Response rate of bricklayers and supervisors on an internet or a paper and pencil questionnaire. International Journal of Industrial Ergonomics 42(1), 2012, p.178 182.

Brown Sara J, Kroboth Karin, Sandilands Aileen, Campbell Linda E, Pohler Elizabeth, Kezic Sanja, Cordell Heather J, McLean WH Irwin, Irvine Alan D: Intragenic copy number variation within filaggrin contributes to the risk of atopic dermatitis with a dose dependent effect.

Journal of Investigative Dermatology 132(1), 2012, p.98 104.

Curti S, Mattioli S, Baldasseroni A, Farioli A, Zanardi F, Lodi V, Groene GJ de, Christiani DC, Violante FS: Interventions for primary prevention of occupational asthma (Protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews 2012(3), 2012, p.1 11.

Dekkers Sánchez Patricia M, Wind Haije, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: What factors are most relevant to the assessment of work ability of employees on long term sick leave? The physicians’ perspective. International Archives of Occupational and Environmental Health, 2012.

Dieën JH van, Kuijer PPFM, Burdorf A, Marras WS, Adams MA: Non specific low back pain. Lancet 379(9829), p.1874 1874, 2012.

Elbers Nieke A, Wees Kiliaan APC van, Akkermans Arno J, Cuijpers Pim, Bruinvels David J: Exploring Lawyer Client Interaction: A Qualitative Study of Positive Lawyer Characteristics. Psychological Injury and Law 5(1), 2012, p.89 94.

31

publicaties

Faber Gert, Visser Steven, Molen Henk F van der, Kuijer P Paul FM, Hoozemans Marco JM, Dieën Jaap H van, FringsDresen Monique HW: Does team lifting increase the variability in peak lumbar compression in ironworkers? Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 41(Suppl.1), 2012, p.4171 4173.

Gärtner Fania R. Nieuwenhuijsen Karen, Dijk Frank JH van, Sluiter Judith K: Interpretability of change in the Nurses Work Functioning Questionnaire: minimal important change and smallest detectable change. Journal of Clinical Epidemiology 65(12), 2012, p.1337 1347.

Gärtner FR, Nieuwenhuijsen K, Dijk FJH van, Sluiter JK: Impaired work functioning due to common mental disorders in nurses and allied health professionals: the Nurses Work Functioning Questionnaire. International Archives of Occupational and Environmental Health 85(2), 2012, p.125 138.

Gaspersz Roxanne, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Prevalence of common mental disorders among Dutch medical students and related use and need of mental health care: a cross sectional study.

International Journal of Adolescent Medicine and Health 24(2), 2012, p.169 172.

Groene GJ de, Pal TM, Beach J, Tarlo SM, Spreeuwers D, Frings-Dresen MHW, Mattioli S, Verbeek JH: Workplace interventions for treatment of occupational asthma: a Cochrane systematic review.

Occupational and Environmental Medicine 69(5), 2012, p.373 374.

Groeneveld Iris F, Boer Angela GEM de, Frings-Dresen Monique HW: A multidisciplinary intervention to facilitate return to work in cancer patients: intervention protocol and design of a feasibility study.

BMJ Open 2(4), 2012.

32

Hagberg Mats, Violante Francesco Saverio, Bonfiglioli Roberta, Descatha Alexis, Gold Judith, Evanoff Brad, Sluiter Judith K: Prevention of musculoskeletal disorders in workers: classification and health surveillance statements of the Scientific Committee on Musculoskeletal Disorders of the International Commission on Occupational Health. BMC Musculoskeletal Disorders 13, 2012, p.109.

Hees Hiske L, Nieuwenhuijsen Karen, Koeter Maarten WJ, Bültmann Ute, Schene Aart H: Towards a new definition of return to work outcomes in common mental disorders from a multi stakeholder perspective.

PLOS One 7(6), 2012, p.e39947.

Holland Berry J van, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Measuring short term and long term physiological stress effects by cortisol reactivity in saliva and hair.

International Archives of Occupational and Environmental Health 85(8), 2012, p.849 852.

Hugenholtz Nathalie IR, Sluiter Judith K, Dijk Frank JH van, Nieuwenhuijsen Karen: EBM E learning: Feasible and Effective for Occupational Physicians in Different Countries. Safety and Health at Work 3(3), 2012, p.199 208.

Hulshof CTJ: From research to policy or the other way round? The European perspective.

In: Vainio Harri, Lehtinen Suvi (red.): Proceedings of the International Forum on Occupational Health and Safety: Policies, Profiles and Services, 20 22 June 2011, Hanasaari Culteral Centre, Espoo, Finland Helsinki. Finnish Institute of Occupational Health, 2012, p.67 73.

Janssens Michelle, Smeden Jeroen van, Gooris Gert S, Bras Wim, Portale Guiseppe, Caspers Peter J, Vreeken Rob J, Hankemeier Thomas, Kezic Sanja, Wolterbeek Ron, Lavrijsen Adriana P, Bouwstra Joke A: Increase in short chain ceramides correlates with an altered lipid organization and decreased barrier function in atopic eczema patients. Journal of Lipid Research 53(12), 2012, p.2755 2766.

Kay Theresa M, Gross Anita, Goldsmith Charles H, Rutherford Sherrill, Voth Sandra, Hoving Jan L, Bronfort Gert, Santaguida Pasqualina L: Exercises for mechanical neck disorders. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012(8), 2012, p.CD004250.

Kezic Sanja: Genetic identification of individuals with increased risk of developing occupational skin diseases. In: Rustemeyer Thomas, Elsner Peter, John Swen Malte, Maibach Howard I (red.): Kanerva’s Occupational Dermatology, Second Edition.

Springer, 2012. P.1169-1176.

Kezic Sanja, O’Regan Gráinne M, Lutter René, Jakasa Ivone, Koster Ellen S, Saunders Sean, Caspers Peter, Kemperman Patrick MJH, Puppels Gerwin J, Sandilands Aileen, Chen Huijia, Campbell Linda E, Kroboth Karin, Watson Rosemarie, Fallon Padraic G, McLean WH Irwin, Irvine Alan D: Filaggrin loss of function mutations are associated with enhanced expression of IL 1 cytokines in the stratum corneum of patients with atopic dermatitis and in a murine model of filaggrin deficiency.

Journal of Allergy and Clinical Immunology 129(4), 2012, p.1031 9.e1.

Kezic Sanja, Rustemeyer Thomas: Report on the effect of “Derma Shield” cream for skin barrier protection, inflammatory and healing response. [Rapport] Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012.

(Coronel rapportnummer; 12 07).

Kuijer P Paul FM, Gouttebarge Vincent, Wind Haije, Duivenbooden Cor van, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Prognostic value of self reported work ability and performance based lifting tests for sustainable return to work among construction workers. Scandinavian Journal of Work Environment & Health 38(6), 2012, p.600 603.

publications

Kuijer P Paul FM, Takala Esa Pekka, Burdorf Alex, Gouttebarge Vincent, Dieën Jaap H van, Beek Allard J van der, Frings-Dresen Monique HW: Low back pain: doesn’t work matter at all? Occupational Medicine Oxford 62(2), 2012, p.152 3; author reply 153 4.

Kuijer P Paul FM, Molen Henk F van der, Frings-Dresen Monique HW: Evidence based exposure criteria for workrelated musculoskeletal disorders as a tool to assess physical job demands. Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 41(suppl.1), 2012, p.3795 3797.

Kuijer PPFM, Gouttebarge V, Brouwer S, Reneman MF, Frings-Dresen MHW: Are performance based measures predictive of work participation in patients with musculoskeletal disorders? A systematic review. International Archives of Occupational and Environmental Health 85(2), 2012, p.109 123.

Kuijer PPFM, Hoozemans MJM, FringsDresen MHW: Tendon lesions in the shoulder: tear and wear without push and pull?

International Archives of Occupational and Environmental Health 85(3), 2012, p.333 4; author reply 335 6.

Kuijer PPFM, Oostrom SH van, Duijzer K, Dieën JH van: Maximum acceptable weight of lift reflects peak lumbosacral extension moments in a functional capacity evaluation test using free style, stoop and squat lifting.

Ergonomics 55(3), 2012, p.343 349.

Kuijt Marie Therese K, Inklaar Han, Gouttebarge Vincent, Frings-Dresen Monique HW: Knee and ankle osteoarthritis in former elite soccer players: A systematic review of the recent literature. Journal of Science and Medicine in Sport 15(6), 2012, p.480 487.

Laan Gert van der: Tracing new occupational diseases, an introduction. Safety and Health at Work 3(1), 2012, p.50 51.

Landeck Lilla, Visser Maaike, Kezic Sanja, John Swen M: Impact of tumour necrosis factor ? polymorphisms on irritant contact dermatitis. Contact Dermatitis 66(4), 2012, p.221 227.

Landeck L, Visser M, Skudlik C, Brans R, Kezic S, John SM: Clinical course of occupational irritant contact dermatitis of the hands in relation to filaggrin genotype status and atopy. British Journal of Dermatology 167(6), 2012, p.1302 1309.

Lenderink Annet F, Zoer Ilona, Molen Henk F van der, Spreeuwers Dick, FringsDresen Monique HW, Dijk Frank JH van: Review on the validity of self report to assess work related diseases. International Archives of Occupational and Environmental Health 85(3), 2012, p.229 251.

Lenderink Annet, Zoer Ilona, Dijk Frank JH van, Frings-Dresen Monique HW, Molen Henk F van der, Spreeuwers Dick: Review on the validity and reliability of self reported work related illness. [Rapport] Nederlands Centrum voor Beroepsziekten/ Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, 2012.

Molen Henk F van der, Kuijer P Paul FM, Smits Paul BA, Schop Astrid, Moeijes Fred, Spreeuwers Dick, FringsDresen Monique HW: Annual incidence of occupational diseases in economic sectors in The Netherlands. Occupational and Environmental Medicine 69(7), 2012, p.519 521.

Molen Henk F van der, Lehtola Marika M, Lappalainen Jorma, Hoonakker Peter LT, Hsiao Hongwei, Haslam Roger, Hale Andrew R, Frings-Dresen Monique HW, Verbeek Jos H: Interventions to prevent injuries in construction workers. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012(12), 2012, p.CD006251.

Molen Henk F van der, Visser Steven, Kuijer P Paul FM, Faber Gert, Hoozemans Marco JM, Dieën Jaap H van, FringsDresen Monique HW: The evaluation of team lifting on physical work demands and workload in ironworkers. Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 41(Suppl. 1), 2012, p.3771 3773.

Molen Henk F van der, Zwinderman Koos AH, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Interventions to prevent needle stick injuries among health care workers.

Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 41(Suppl. 1), 2012, p.1969 1971.

Nagtegaal Mariette JC, Pentinga Stefanie E, Kuik Joop, Kezic Sanja, Rustemeyer Thomas: The role of the skin irritation response in polysensitization to fragrances.

Contact Dermatitis 67(1), 2012, p.28 35.

Oord Marieke HAH van den, FringsDresen Monique HW, Sluiter Judith K: Optimal helmet use and adjustments with respect to neck load: The experience of military helicopter aircrew. International Journal of Industrial Ergonomics 42(1), 2012, p.73 79.

Oord Marieke HAH van den, Steinman Yuval, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: The effect of an optimised helmet fit on neck load and neck pain during military helicopter flights. Applied Ergonomics 43(5), 2012, p.958 964.

Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Diminished health status in firefighters.

Ergonomics 55(9), 2012, p.1119 1122.

Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Impact of chronic diseases on work ability in ageing firefighters. Journal of Occupational Health 54(2), 2012, p.158 163.

Laan Gert van der, Sainio Markku: Chronic solvent induced encephalopathy: a step forward.

Neurotoxicology 33(4), 2012, p.897 901.

33

publicaties

Plat Marie Christine J, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: Which subgroups of fire fighters are more prone to work related diminished health requirements?

International Archives of Occupational and Environmental Health 85(7), 2012, p.775 782.

Ruitenburg Martijn M, Frings-Dresen Monique HW, Sluiter Judith K: The prevalence of common mental disorders among hospital physicians and their association with self reported work ability: a cross sectional study. BMC Health Services Research 12(1), 2012, p.292 298.

Pol Daan van de, Kuijer P Paul FM, Langenhorst Ton, Maas Mario: High prevalence of self reported symptoms of digital ischemia in elite male volleyball players in the Netherlands: a cross sectional national survey.

American Journal of Sports Medicine 40(10), 2012, p.2296 2302.

Ruitenburg MM, Frings-Dresen MHW, Sluiter JK: Physical job demands and related health complaints among surgeons.

International Archives of Occupational and Environmental Health [aheadofprint], 2012.

Rhebergen Martijn DF, Lenderink Annet F, Dijk Frank JH van, Hulshof Carel TJ: Can online networks provide quality answers to questions about occupational safety and health? Occupational and Environmental Medicine 69(5), 2012, p.347 353.

Russ Paul, Stuempell Stephanie, Carvalho Denise, Zander Sabrina, Smits Paul, Nowak Dennis, Radon Katja: Compulsory teaching of occupational health: impact on attitude of medical students in Brazil and Germany. International Archives of occupational and Environmental Health 85(1), 2012, p.81 87.

Rhebergen Martijn DF, Lenderink Annet F, Dijk Frank JH van, Hulshof Carel TJ: Comparing the use of an online expert health network against common information sources to answer health questions. Journal of Medical Internet Research 14(1), 2012, p.e9.

Sabolic Pipinic I, Varnai VM, Turk R, Breljak D, Kezic S, Macan J: Low frequency of filaggrin null mutations in Croatia and their relation with allergic diseases. International Journal of Immunogenetics [aheadofprint], 2012.

Rhebergen Martijn DF, Lenderink Annet F, Dijk Frank JH van, Hulshof Carel TJ: Do Dutch workers seek and find information on occupational safety and health? American Journal of Industrial Medicine 55(3), 2012, p.250 259.

Schellart Nico AM, Vellinga Tjeerd P Rees van, Dijk Frank J van, Sterk Wouter: Doppler bubble grades after diving and relevance of body fat. Aviation Space and Environmental Medicine 83(10), 2012, p.951 957.

Rhebergen Martijn DF, Visser Maaike J, Verberk Maarten M, Lenderink Annet F, Dijk Frank JH van, Kezic Sanja, Hulshof Carel TJ: Revealing barriers and facilitators to use a new genetic test: comparison of three user involvement methods. Journal of Community Genetics 3(4), 2012, p.237 249.

Slebus Frans G, Jorstad Harald T, Peters Ron JG, Kuijer P Paul FM, Willems J Han HBM, Sluiter Judith K, Frings-Dresen Monique HW: Return to work after an acute coronary syndrome: patients’ perspective. Safety and Health at Work 3(2), 2012, p.117 122.

Rhebergen Martijn, Dijk Frank van, Hulshof Carel: Can workers answer their questions about occupational safety and health: challenges and solutions. Industrial Health 50(3), 2012, p.239 249.

34

Smits PBA, Graaf L de, Radon K, Boer AG de, Bos NR, Dijk FJH van, Verbeek JHAM: Case based e learning to improve the attitude of medical students towards occupational health, a randomised controlled trial.

Occupational and Environmental Medicine 69(4), 2012, p.280 283.

Snijder Claudia A, Brand Teus, Jaddoe Vincent, Hofman Albert, Mackenbach Johan P, Steegers Eric AP, Burdorf Alex: Physically demanding work, fetal growth and the risk of adverse birth outcomes. The Generation R Study. Occupational and Environmental Medicine 69(8), 2012, p.543 550.

Sosa Elena Santana, Groeneveld Iris F, Gonzalez Saiz Laura, López Mojares Luis M, Villa Asensi José R, Gonzalez María I Barrio, Fleck Steven J, Pérez Margarita, Lucia Alejandro: Intrahospital weight and aerobic training in children with cystic fibrosis: a randomized controlled trial. Medicine and Science in Sports and Exercise 44(1), 2012, p.2 11.

Spee Ton, Valen Evelien van, Duivenbooden Cor van, Laan Gert van der: A screening programme on chronic solvent induced encephalopathy among Dutch painters. Neurotoxicology 33(4), 2012, p.727 733.

Stolte I, Kuiper J, Schouten J, Wit F, Reiss P, Sluiter J, Prins M: Prevalence and determinants of unemployment among ageing HIV 1 infected and HIV uninfected individuals.

Journal of the International AIDS Society 15(6), 2012, p.18130.

Szegedi Krisztina, Kremer Andreas E, Kezic Sanja, Teunissen Marcel BM, Bos Jan D, Luiten Rosalie M, Res Pieter C, Middelkamp Hup Maritza A: Increased frequencies of IL 31 producing T cells are found in chronic atopic dermatitis skin.

Experimental Dermatology 21(6), 2012, p.431 436.

Tamminga Sietske J, Boer Angela GEM de, Verbeek Jos HAM, Frings-Dresen Monique HW: Breast cancer survivors’ views of factors that influence the return to work process: a qualitative study. Scandinavian Journal of Work Environment & Health 38(2), 2012, p.144 154.

publications

Tamminga SJ, Boer AGEM de, Bos MMEM, Fons G, Kitzen JJEM, Plaisier PW, Verbeek JHAM, Frings-Dresen MHW: A hospital based work support intervention to enhance the return to work of cancer patients: a process evaluation. Journal of Occupational Rehabilitation 22(4), 2012, p.565 578.

Then Francisca S, Thinschmidt Marleen, Deckert Stefanie, Luck Tobias, Luppa Melanie, Nieuwenhuijsen Karen, Seidler Andreas, Riedel Heller Steffi G: F 2264/ LOT 2: Systematic review concerning “Cognitive effeciency in the context of the world of work”. Final Report. [Rapport] 2012.

Thijs Karin M, Boer Angela GEM de, Vreugdenhil Gerard, Wouw Agnès J van de, Houterman Saskia, Schep Goof: Rehabilitation Using High Intensity Physical Training and Long Term Return to Work in Cancer Survivors. Journal of Occupational Rehabilitation 22(2), 2012, p.220 229.

Thinschmidt Marleen, Deckert Stefanie, Then Francisca S, Hegewald Janice, Nieuwenhuijsen Karen, Riedel Heller Steffi G, Seidler Andreas: Final Report: F 2264: Systemic review concerning “Mental health in the context of the world of work”.

2012.

Valen Evelien van, Thriel Christoph van, Akila Ritva, Nilson Linda Nordling, Bast Pettersen Rita, Sainio Markku, Dijk Frank van, Laan Gert van der, Verberk Maarten, Wekking Ellie: Chronic solvent induced encephalopathy: European consensus of neuropsychological characteristics, assessment, and guidelines for diagnostics.

Neurotoxicology 33(4), 2012, p.710 726.

Verbeek Jos H, Martimo Kari Pekka, Kuijer P Paul FM, Karppinen Jaro, Viikari Juntura Eira, Takala Esa Pekka: Proper manual handling techniques to prevent low back pain, a Cochrane Systematic Review. Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 41(Suppl. 1), 2012, p.2299 2301.

Verbeek Jos: When Work is Related to Disease, What Establishes Evidence for a Causal Relation? Safety and Health at Work 3(2), 2012, p.110 116.

Verbeek Jos, Kuijer P Paul FM: Does KIM what she promises to do? Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 43(2), 2012, p.249 50.

Verbeek Jos, Ruotsalainen Jani, Hoving Jan L: Synthesizing study results in a systematic review. Scandinavian Journal of Work Environment & Health 38(3), 2012, p.282 290.

Verbeek Jos, Ruotsalainen Jani, Ijaz Sharea, Mischke Christina, Molen Henk van der: Comments on Sancini et al.

Occupational Medicine Oxford 62(8), 2012, p.667 668.

Verbeek J, Martimo KP, Karppinen J, Kuijer P, Takala EP, Viikari Juntura E: Manual material handling advice and assistive devices for preventing and treating back pain in workers: a Cochrane Systematic Review.

Occupational and Environmental Medicine 69, 2012, p.79 80.

Verberk Maarten M, Hoek Joffrey AF van der, Valen Evelien van, Wekking Ellie M, Hout Moniek SE van, Hageman Gerard, Laan Gert van der, Dijk Frank JH van: Decision rules for assessment of chronic solvent induced encephalopathy: Results in 2370 patients. Neurotoxicology 33(4), 2012, p.742 752.

Verweij Lisanne M, Proper Karin I, Leffelaar Evelien R, Weel Andre NH, Nauta Arnolda P, Hulshof Carel TJ, Mechelen Willem van: Barriers and Facilitators to Implementation of an Occupational Health Guideline Aimed at Preventing Weight Gain Among Employees in the Netherlands. Journal of Occupational and Environmental Medicine 54(8), 2012, p.954 960.

Verweij Lisanne M, Proper Karin I, Weel Andre NH, Hulshof Carel TJ, Mechelen Willem van: The application of an occupational health guideline reduces sedentary behaviour and increases fruit intake at work: results from an RCT. Occupational and Environmental Medicine 69(7), 2012, p.500 507.

Visser Ieke, Boer Angela GEM de, Wekking Elizabeth M, Vliet Judith van, Hout Moniek SE van, Schmand Ben, Laan Gert van der, Schene Aart H, Dijk Frank JH van: The Coping with Attention and Memory Complaints Questionnaire (CAMQ): Psychometric evaluation of an instrument in suspected chronic solvent induced encephalopathy (CSE). Neuropsychological Rehabilitation 22(5), 2012, p.794 808.

Vrijman C, Hosseinpour D, Bakker JG, Wolkerstorfer A, Bos JD, Veen Wietze JP van der, Luiten RM: Provoking factors including chemicals in Dutch vitiligo patients.

British Journal of Dermatology, 2012.

Wekking Ellie M, Bockting Claudi LH, Koeter Maarten WJ, Schene Aart H: Cognitive functioning in euthymic recurrently depressed patients: Relationship with future relapses and prior course of disease. Journal of Affective Disorders 141(2 3), 2012, p.300 307.

Zoer Ilona, Graaf Lucinda de, Kuijer P Paul FM, Prinzie Peter, Hoozemans Marco JM, Frings-Dresen Monique HW: Matching work capacities and demands at job placement in employees with disabilities. Work: A Journal of Prevention Assessment & Rehabilitation 42(2), 2012, p.205 214.

35