Is de bodem van het olievat bereikt?

HET LEEUWENDEEL GAAT NAAR ACCIJNZEN EN BTW

Is de bodem van het olievat bereikt? België is Amerika niet

De afgelopen weken is de dieselprijs spectaculair gedaald. Wie vandaag tankt, betaalt een pak minder aan de pomp. Dit is het gevolg van de sterke daling van de prijs van ruwe olie. Maar kan de olieprijs dan ook in België onder nul gaan zoals in de Verenigde Staten?

frederic@tlv.be

De evolutie van de officiële maximumprijs voor diesel kende de afgelopen vijf jaar een wisselvallig verloop. Na sterke prijsdalingen in 2014 (-16,30%) en 2015 (-9,58%), zit de dieselprijs sinds begin 2016 in een nagenoeg ononderbroken stijgende lijn. Uitschieter is het jaar 2016 wanneer de maximumprijs voor diesel met maar liefst 19,15% steeg. Tussen pakweg oktober 2016 en eind 2019 is de dieselprijs met 30% gestegen. Hieraan kwam dit jaar een abrupt einde door de wereldwijde coronapandemie. Voor diesel (B7) aan de pomp betaalde je op het moment van schrijven van dit artikel nog maximaal 1,0157 euro per liter exclusief btw. Dat is bijna 30 cent (of 22,70%) minder dan begin dit jaar en meteen de laagste literprijs sinds oktober 2016.

Vraag en aanbod

Vaak wordt een daling van de brandstofprijzen verklaard door een “lagere notering van de olieproducten op de internationale markten”. In feite is dit niets anders dan het spel van vraag en aanbod. Door de coronacrisis is de vraag naar olieproducten sterk afgenomen. Uit cijfers blijkt dat de wereldvraag naar olie met maar liefst een derde is verminderd. Onenigheid tussen de belangrijkste olieproducerende landen zorgde bijkomend voor een stijgend aanbod. Hierdoor is de prijs van de ruwe Brent-Noordzeeolie in het eerste kwartaal van 2020 gekelderd.

Negatieve olieprijs

In de Verenigde Staten was de daling nog veel spectaculairder. Kopers kregen zelfs tot 40 dollar toe bij de aankoop van een vat Amerikaanse ruwe olie. Een gevolg van de afgenomen vraag en de levercontracten. De handel in olie is meer dan oppompen en direct verkopen. Er zitten allerlei handelaren tussen en er zijn kort- en langlopende oliecontracten waarmee die verkoop wordt gereguleerd. Elk contract heeft een termijn waarop het afloopt, vaak richting het einde van de maand. In het geval van de mei-contracten was er voor de uiterste handelsdatum te weinig belangstelling. Omdat iemand aan het eind van de rit van de olie af moet, geeft een handelaar er dus geld op toe. Waar analisten tot voor kort zeiden dat de olieprijs nooit negatief kon worden, is dat nu wel gebeurd. Hoewel stabieler, heeft de Brent-olieprijs ook last van de onrust op de Amerikaanse markt. Mogen we dan aannemen dat onze olie ook zo zwaar gaat kelderen?

Niet in België

In België hangt de dieselprijs niet af van de Amerikaanse ruwe olie maar van de prijs van ruwe Brent-Noordzeeolie. Maar ook die prijs is sterk gedaald. En dus daalt ook de prijs aan de pomp. In België wordt de maximumprijs voor diesel aan de pomp vastgelegd door de FOD Economie. Deze bestaat uit verschillende elementen. Uiteraard de prijs van de ruwe olie zelf, kosten voor raffinage en distributie en de APETRA-bijdrage. Het leeuwendeel gaat naar accijnzen en btw, samen goed voor 66% van de totale kostprijs. Een sterke daling van de prijs voor ruwe Brent-olie zal dus in mindere mate aan de pomp voelbaar worden. Gratis tanken zit er dus niet meteen in.